Gastronomische ervaringenEen vakantie naar Turkije zou niet compleet zijn zonder te genieten van de overheerlijke Turkse keuken. Proef traditionele gerechten zoals kebab, baklava, pide en köfte, en laat je verleiden door de smaken van de lokale kruiden en specerijen. Bezoek lokale markten om verse ingrediënten te kopen, of dineer in gezellige familierestaurants waar je de authentieke Turkse gastvrijheid ervaart. Bovendien zijn er in de grotere steden tal van restaurants die culinaire hoogstandjes uit de internationale keuken serveren.
Prachtige natuur en diverse landschappen
Turkije heeft een gevarieerd landschap dat reizigers blijft verbazen. Van de zonovergoten stranden aan de Egeïsche en Middellandse Zee tot de besneeuwde bergtoppen in het oosten, er is voor ieder wat wils. Ontdek het bijzondere landschap van Cappadocië met haar feeërieke schoorstenen en ondergrondse steden, of verken de watervallen en kloven van het Taurusgebergte. Het land biedt talloze mogelijkheden voor natuurliefhebbers en avonturiers om te wandelen, fietsen en raften.
[picture] => no
[pic1title] =>
[pic2title] =>
[pic3title] =>
[pic4title] =>
[pic5title] =>
[titleSlugified] => vakanties-naar-turkije-weer-erg-in-trek
[imageLink105x105] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/icons/news_105x105.jpg
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/icons/news_50x50.png
[imageUrl] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/slideshow/reisinspiratie/85/85_1.jpg
)
[2] => stdClass Object
(
[newsId] => 84
[date] => 2023-05-04
[title] => Welke reisverzekeringen kun je allemaal afsluiten?
[text] => Als je op reis gaat, kun je overwegen om daar een verzekering voor af te sluiten. Er zijn immers een aantal zaken die voor onvoorziene kosten kunnen zorgen, en het is heel denkbaar dat je jezelf daarvoor wilt indekken. Dat kan bijvoorbeeld met behulp van een reisverzekering bij Allianz Direct. Maar op wat voor manieren kun je je allemaal verzekeren voor een reis?
Kortlopende reisverzekering
Wil je een reisverzekering afsluiten voor één specifieke reis? Dan kun je kiezen voor een kortlopende reisverzekering. Zo’n verzekering sluit je af voor een afgebakende periode. Een kortlopende reisverzekering biedt dekking voor onvoorziene gebeurtenissen op en rondom je reis, zoals diefstal, verlies van bagage, medische kosten en annulering van de reis. Kortlopende reisverzekeringen zijn verhoudingsgewijs aan de dure kant.
Doorlopende reisverzekering
Ga je regelmatig op reis en wil je niet iedere keer een kortlopende reisverzekering hoeven te regelen? Dan kun je ervoor kiezen om een doorlopende reisverzekering te nemen. Dan heb je een reisverzekering waar je maandelijks een klein bedrag voor betaalt en van toepassing is op alle reizen die je maakt. Dat is voordeliger als je regelmatig op reis gaat dan telkens een kortlopende reisverzekering afsluiten en de dekking is in principe hetzelfde.
Annuleringsverzekering
Het kan zijn dat je het niet zo noodzakelijk vindt om een reisverzekering af te sluiten voor zaken als diefstal, verlies van bagage en medische kosten, maar dat je je wel zorgen maakt over het verliezen van je geld bij annulering van je reis. In dat geval kun je er ook voor kiezen om een speciale annuleringsverzekering af te sluiten. Deze worden vaak ook bij het boeken van reizen aangeboden. Zo’n annuleringsverzekering dekt de kosten die je maakt als je reis geannuleerd moet worden door onvoorziene omstandigheden, zoals ziekte, overlijden of werkgerelateerde redenen.
Bagageverzekering
Net zoals je je alleen voor annulering kunt verzekeren, kun je ook alleen je bagage verzekeren, namelijk met behulp van een bagageverzekering. Zo’n verzekering biedt dekking voor verlies, diefstal of beschadiging van je bagage tijdens je reis, inclusief persoonlijke eigendommen zoals sieraden en elektronica. Dit kan vooral handig zijn als je veel waardevolle spullen meeneemt op reis, of als je naar een bestemming gaat waar het risico op diefstal hoger is. Het is belangrijk om vooraf goed te controleren wat er precies gedekt wordt door de verzekering en wat de voorwaarden zijn. Vaak geldt er bijvoorbeeld een maximumbedrag per item of per reis en is er een eigen risico van toepassing.
Medische reisverzekering
Je kunt ook medische kosten die je maakt tijdens je reis naar het buitenland verzekeren met een medische reisverzekering. Bijvoorbeeld wanneer je in het buitenland ziek wordt of een ongeluk krijgt en medische hulp nodig hebt. Een medische reisverzekering kan ook de kosten dekken voor spoedeisende repatriëring naar huis, als dat medisch noodzakelijk is. Het is belangrijk om te weten dat je reguliere zorgverzekering niet altijd alle medische kosten in het buitenland dekt. Een medische reisverzekering kan daarom een goede aanvulling zijn op je reguliere zorgverzekering.
Kijk bij het afsluiten van een reisverzekering altijd goed naar de voorwaarden. Per verzekeraar en verzekering kunnen de voorwaarden immers sterk uit elkaar lopen. Je wilt wel daadwerkelijk goed verzekerd zijn voor jouw persoonlijke behoeftes.
[picture] => no
[pic1title] =>
[pic2title] =>
[pic3title] =>
[pic4title] =>
[pic5title] =>
[titleSlugified] => welke-reisverzekeringen-kun-je-allemaal-afsluiten
[imageLink105x105] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/icons/news_105x105.jpg
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/icons/news_50x50.png
[imageUrl] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/slideshow/reisinspiratie/84/84_1.jpg
)
)
[topCountries] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[continentId] => 1
[countryId] => 55
[reportCount] => 2
[pictureCount] => 10307
[position] => 1
[countryName] => Egypte
[countryIsoCode] => EG
[continentName] => Afrika
)
[1] => stdClass Object
(
[continentId] => 1
[countryId] => 128
[reportCount] => 2
[pictureCount] => 21847
[position] => 2
[countryName] => Marokko
[countryIsoCode] => MA
[continentName] => Afrika
)
[2] => stdClass Object
(
[continentId] => 1
[countryId] => 191
[reportCount] => 2
[pictureCount] => 47254
[position] => 3
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => UG
[continentName] => Afrika
)
[3] => stdClass Object
(
[continentId] => 1
[countryId] => 71
[reportCount] => 1
[pictureCount] => 65535
[position] => 4
[countryName] => Ghana
[countryIsoCode] => GH
[continentName] => Afrika
)
[4] => stdClass Object
(
[continentId] => 1
[countryId] => 167
[reportCount] => 1
[pictureCount] => 65535
[position] => 5
[countryName] => Zuid-Afrika
[countryIsoCode] => ZA
[continentName] => Afrika
)
)
[countryId] => 191
[countryName] => Oeganda
[continentId] => 1
[continentName] => Afrika
[countryPopulation] => 0
[countrySurface] => 0
[capitalCityLongitude] => 0.000000
[capitalCitylatitude] => 0.000000
[portalReports] => ArrayIterator Object
(
[storage:ArrayIterator:private] => Array
(
[45] => stdClass Object
(
[username] => lisetteteley
[datePublication] => 2022-06-29
[title] => Ishasha
[message] => Terwijl Desiree ging slapen ging ik nog even naar de douches. Ik zag buiten wel van alles vliegen toen ik terug liep maar wist niet wat het was. Ik liep met de bewaker terug en sneakte de tent in. Terwijl ik de rits dicht maakte zag ik opeens iets vliegen en hoorde iets zoemen. Ik schrok me kapot en begon met m'n lampje rond te schijnen. Zie ik dus minimaal 2 insecten, formaat horenaar in onze tent [e-1f633] Ze waren donkerrood en leken vrij hard. Ik denk moet ik die dood slaan? Dat leek me niet zo'n goed idee. Ik weer naar buiten, de bewaker seinen, gevraagd of ik ze dood moet maken, hij komt kijken, zit er 1 op het terras. Zegt ie: zo een? Ja! Oke, hij gaat in onze tent naar binnen, schijnt met z'n lamp en werkt met z'n stok de eerste naar buiten om m daar weer vrij te laten. Dat doet hij ook met de 2e [e-1f605] Ik blij, rits dicht, nog ff checken of er niet nog 1 zit, nee. Nu kan ik wel gaan slapen. Ik kijk naar Desiree: die ligt nog steeds te slapen en heeft volgens mij niks mee gekregen [e-1f602] Ik zal toch eens vragen waar ze die oordopjes gekocht heeft want dat zijn goeie! [e-1f61c]
Toen ze wakker werd zei ze dat ze super lekker geslapen had en niet had gehoord dat ik terug kwam van de douche. Ik zeg je hebt wel meer niet gehoord [e-1f602]
Het was 2.5 uur rijden tot de volgende locatie: Ishasha. Het zuiden van Queen Elizabeth NP. Bij aankomst bleek er een zwembad te zijn! Hoe lekker om bij 30 graden toch ff af te kunnen koelen. We hebben ook een prachtige lodge aan het water hier met zelfs wen eigenlijk douche en toilet! Dan kan ik vanavond wel n biertje extra drinken [e-1f61c]
Om 3 uur vertrokken we naar het park op zoek naar de leeuwen in de boom. Ze waren al 2 dagen niet gezien dus de kans was klein. Helaas hebben we ze niet gezien. Onze gids dacht dat ze de grens met Congo overgestoken waren. Maar met alles wat we al gezien hebben de afgelopen dagen vonden we het niet zo erg.
Vanavond zitten we lekker bij een kampvuur met n biertje. Morgen kunnen we uitslapen en vertrekken we pas na de lunch naar Bwindi, waar we hopelijk vrijdag de gorilla's gaan zien [e-1f91e][e-1f3fc]
[userId] => 205702
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5084399
[countryId] => 191
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 83
[author] => Lisette
[cityName] => Ishasha
[travelId] => 527633
[travelTitle] => Oeganda
[travelTitleSlugified] => oeganda
[dateDepart] => 2022-06-22
[dateReturn] => 2022-07-04
[showDate] => yes
[goalId] => 4
[goalName] => Een verre reis
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/oeganda,ishasha
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/205/702_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => ishasha
)
[46] => stdClass Object
(
[username] => lisetteteley
[datePublication] => 2022-06-28
[title] => The big five!
[message] => Om 5.20 ging de wekker. En waar we gisteravond als laatste weg gingen na t avond eten, waren we vanmorgen weer de eerste bij het ontbijt [e-1f606] Gelukkig hoefden we er vannacht allebei niet uit maar we hoorden wel de nijlpaarden dicht bij de tent. Ze maken een soort knorrend geluid.
Toen de zon langzaam op kwam gingen we op pad. Niks fijner dan een goede African massage op de vroege ochtend [e-1f61c] Al vrij snel zagen we een leeuw op de weg. Die was op zoek naar een lekker sappige impala. Hij liep vlak voorbij onze jeep en ging aan de andere kant op de weg zitten. Hier begon hij te roepen en van achter de jeep kwamen er nog 2 aan. En daarna vanuit verschillende hoeken nog 4. 7 leeuwen in totaal! Alleen wij waren er en een jeep die aan het filmen is voor National Geografic. Dus wie weet komen we op de achtergrond nog voorbij binnenkort [e-1f602] We besloten de leeuwen rustig hun jacht te laten vervolgen en reden verder het park in. De enige van de big five die we nog niet gezien hadden was het luipaard. Dus daar maakten we n beetje grapjes over. Maar de kans dat je die ziet is echt heel klein. Hoe verbaasd waren we dan ook toen onze gids even later stopte, z'n verrekijker pakte en zei: no way. It's a leopard! We waren zo blij! We zijn nog een hele tijd gebleven om te kijken hoe ie door t gras liep. En daarna in n boom ging liggen en bijna niet meer te zien was. Dat was het moment dat er ook andere jeeps kwamen maar die waren helaas voor hun te laat. Dus nu is onze big five compleet! En het was voor Desiree haar eerste luipaard. Onze gids zei dat ie maar in 1% van de bezoeken aan dit park een luipaard zag. Dus hoeveel geluk hebben wij gehad [e-1f973]
Na de ochtend game drive hadden we tot 16.00 de tijd om te relaxen.
In de middag geen dieren meer voor ons maar diverse kraters. Om ook wat van het landschap te zien. De weg er naartoe was bijzonder te noemen. Het leek alsof ze bovenaan beton en stenen hadden neer gegooid en dat daarna langzaam naar beneden was geregend [e-1f648] Maar blijkbaar waren het rotsen. Je kon echt heel ver kijken. Het was allen best wel heiig.
We toasten vanavond op de big five! En morgen gaan we weer verder richting het zuiden.
[userId] => 205702
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5084365
[countryId] => 191
[pictureCount] => 4
[visitorCount] => 95
[author] => Lisette
[cityName] => Katunguru
[travelId] => 527633
[travelTitle] => Oeganda
[travelTitleSlugified] => oeganda
[dateDepart] => 2022-06-22
[dateReturn] => 2022-07-04
[showDate] => yes
[goalId] => 4
[goalName] => Een verre reis
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/053/870_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/205/702_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => the-big-five
)
[47] => stdClass Object
(
[username] => lisetteteley
[datePublication] => 2022-06-27
[title] => Queen Elizabeth NP
[message] => We konden uitslapen tot half 8 maar ik was ruim een half uur van tevoren al wakker. Dat gebeurt toch niet vaak. We wilden nog een rondje door de tuin doen in de hoop dat we vlinders zouden zien maar het was nog te vroeg.
In ongeveer 4 uur reden we naar Queen Elizabeth NP. Onderweg passeerden we de evenaar. En ondanks dat het "maar" 4 uur rijden was, is het hier een stuk droger en warmer. S middags gingen we een boottocht maken op het Kazinga kanaal. De lucht was een beetje dichtgetrokken, het zou toch niet weer gaan regenen? Gewapend met een regenjas en zelfs een vest, gingen we de boot op. Ik denk dat we daarmee het mooie weer afgedwongen hebben. De boottocht was fantastisch! We zagen zoveel dieren langs de waterkant. Kingfishers, olifanten (ook in het water), krokodillen, nijlpaarden, buffels, wrattenzwijnen en nog veel meer vogels [e-1f60d] Er zaten ook 2 Amerikanen op onze boot die ons wilden overtuigen om ons aan te sluiten bij hun kerk. Ze hadden zelfs foldertjes bij zich. Maar het is ze toch niet gelukt [e-1f92d]
Toen we terug kwamen bleek ee nog genoeg tijd over voor een game drive door het park. Of het zou zo moeten zijn dat we liever uit wilden rusten? Nee dat doen we wel als we weer thuis zijn [e-1f609] We zagen 2 relatief jonge mannetjes leeuwen op een paar meter afstand die uiteindelijk samen op jacht gingen. Wauw!
Zeer tevreden zitten we nu aan tafeltjes rond het kampvuur te eten. Als we zo terug naar de tent willen moet een gids ons brengen want er lopen hier 's avonds nijlpaarden in het kamp. Dus ook als je naar de wc wilt 's nachts moet je de bewaker seinen. Tenzij je een meet en greet met de hippo's wilt [e-1f605]
[userId] => 205702
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5084333
[countryId] => 191
[pictureCount] => 4
[visitorCount] => 94
[author] => Lisette
[cityName] => Katunguru
[travelId] => 527633
[travelTitle] => Oeganda
[travelTitleSlugified] => oeganda
[dateDepart] => 2022-06-22
[dateReturn] => 2022-07-04
[showDate] => yes
[goalId] => 4
[goalName] => Een verre reis
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/055/480_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/205/702_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => queen-elizabeth-np
)
[48] => stdClass Object
(
[username] => lisetteteley
[datePublication] => 2022-06-26
[title] => Chimpansees
[message] => Vanmorgen werden we om 6 uur gewekt met koffie en thee bij onze tent. Wat een service! Onze gids zei dat we om 7 uur zouden vertrekken. 7 uur Dutch time want blijkbaar vond hij onze tijd iets te elastisch. Haha. 6.55 stonden we klaar en hij was heel erg verbaasd. We kunnen best op tijd zijn hoor. Hij was degene die zei dat tijd elastisch was hier. We gingen naar de plek waar we chimpansees zouden gaan trekken. Waar we dus ruim een half uur te vroeg waren. In groepjes van 6 gingen we op pad. Ze weten van tevoren niet waar ze zitten want ze hebben geen zender maar naar aanleiding van de verhalen van de gids waren de verwachtingen redelijk hoog gespannen. We zagen er meteen al 1 hoog in de boom en na ongeveer een half uur zagen we de eerste chimpansee op de grond zitten! Er komen al 20 jaar toeristen in dat gebied dus ze zijn wel gewend aan mensen maar je moet toch afstand houden. En we moesten een mondkapje op. Omdat de apen ziek kunnen worden van ons, en andersom. Ongeveer een uur later kwamen we bij 3 apen uit, waarvan er 2 weg liepen helaas. Dat waren tevens de laatste die we op de grond zagen. Wel nog een paar hoog in de bomen. Omdat ze vandaag niet naar elkaar schreeuwden kon de gids ze niet voor ons opsporen. Het was zeker een bijzondere ervaring maar we hadden stiekem op iets meer gehoopt. Laten we hopen dat we bij de gorilla's meer geluk hebben [e-1f609]
We gingen terug voor de lunch en nog een wandeling door de mega tuin van het resort, waar we ook nog apen zagen. Desiree sprong nog een halve meter de lucht in toen er een tak bewoog maar ze had niet door dat dat door haarzelf kwam. [e-1f92d]
S middags stond een wandeling door het moeras op de planning. Ook hier zagen we weer verschillende soorten apen en vogels. Daarna konden we nog een bezoek aan het dorp maken. Hier leerden we koffie malen en manden vlechten. We moeten nog ff oefenen denk ik. :-P Ook kregen we uitleg van een medicijnman en kregen we bananensap, bananenbier en bananengin te proeven. Vooral die laatste was erg sterk [e-1f605]
Met net geen 20.000 stappen in de benen gaan we zo lekker eten. Morgen rijden we naar Queen Elizabeth NP waar we 's middags een boottocht gaan maken. Laten we hopen dat de omstandigheden beter zijn dan vorige keer. De regenjas gaat iig mee!
[userId] => 205702
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5084279
[countryId] => 191
[pictureCount] => 3
[visitorCount] => 97
[author] => Lisette
[cityName] => Kibale
[travelId] => 527633
[travelTitle] => Oeganda
[travelTitleSlugified] => oeganda
[dateDepart] => 2022-06-22
[dateReturn] => 2022-07-04
[showDate] => yes
[goalId] => 4
[goalName] => Een verre reis
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/055/476_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/205/702_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => chimpansees
)
[49] => stdClass Object
(
[username] => lisetteteley
[datePublication] => 2022-06-25
[title] => Kibale NP
[message] => Sommige dingen kunnen hier best n uitdaging zijn. Douchen is er daar 1 van. Zo viel de stroom uit toen Desiree net onder de douche wilde stappen en was bij mij het warme water op na 2 minuten. Maar als je danandaag ziet dat zelfs kinderen meer dan n half uur moeten lopen om water te halen besef je je wel dat je daar eigenlijk niet over mag klagen.
Vandaag hadden we een lange reisdag en we hoefden pas om 7 uur op te staan. Maar Desiree vond het wel een goed idee om haar wekker te zetten :-S
We gingen eerst nog naar de watervallen vandaag en ik kan natuurlijk niet echt vergelijken en weer doet ook heel veel (vandaag was het gelukkig zonnig [e-1f60a]) maar ik denk dat ze vanaf boven toch mooier waren. Zeker met de regenbogen.
Na 7 uur rijden kwamen we aan in Kibake NP waar we morgen op zoek gaan naar Chimpansees en andere apen.
Net ons 4 gangen diner op met flink veel knoflook. Dat zal de muggen wel op afstand houden [e-1f609]
[userId] => 205702
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5084239
[countryId] => 191
[pictureCount] => 1
[visitorCount] => 90
[author] => Lisette
[cityName] => Pakwach
[travelId] => 527633
[travelTitle] => Oeganda
[travelTitleSlugified] => oeganda
[dateDepart] => 2022-06-22
[dateReturn] => 2022-07-04
[showDate] => yes
[goalId] => 4
[goalName] => Een verre reis
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/053/229_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/205/702_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => kibale-np
)
[50] => stdClass Object
(
[username] => lisetteteley
[datePublication] => 2022-06-24
[title] => Gamedrive en boottocht
[message] => De dag begon vroeg maar als je dan in het nationale park rijdt in de jeep, de zon die op komt, raampjes open, dak open, de rode wegen, oneindige vlaktes, acacia bomen en giraffes langs de weg, dan is het dat meer dan waard.
De hele ochtend zijn we door het park gereden. Onze gids heeft echt super goede ogen. Hij zag een leeuw op 500 meter in een boom hangen. Wij zagen m pas toen we zijn verrekijker mochten lenen [e-1f605]. Het was t ver om een foto van de maken. De volgende leeuwen lagen op maar 5 meter afstand! Maar wel verschollen in heel dicht struikgewas met een prooi dus daar kwamen ze waarschijnlijk de rest van de dag niet meer uit. Uiteindelijk hadden we toch geluk en ging onze gids, ondanks het risico op n boete van 150 dollar, een stukje van het pad af en konden we snel een paar mooie foto's maken! [e-1f603] We zagen ook buffels, hartebeesten, impala's, wrattenzwijnen (die blijkbaar ook graag ananas hebben) en heel veel vogels. Zoveel moois en we waren pas halverwege de dag. Om 2 uur zouden we een boottocht van 3 uur op de Nijl gaan maken, tot aan de Murchison Falls. De lucht was wat dicht getrokken maar het was nog droog. Ik zei nog: zouden we een vest nodig hebben voor als het koud werd op de boot? Neu zei Desiree. Dus daar gingen we in een hemdje en korte broek op slippers de boot op. Nou zou je denken dat wij als Nederlanders toch wel moeten weten dat niks veranderlijker is dan het weer. Dat geld helaas ook in Oeganda. Na een half uur begon het te regenen en verhuisden we, al half doorweekt, naar achter op de boot. Het ging nog harder regenen en de zeilen aan de zijkanten werden dichtgemaakt. De wolken werden nog donkerder en het onweer was mij niet ontgaan natuurlijk. Daar gingen we dan, super harde regen, onweer in het vooruitzicht met een man of 20 in een bootje op de Nijl. Onze kapitein zei dat er niks kon gebeuren maar alles in me zei dat ik daar niet meer wilde zijn. Het was n beetje 50/50 wie er nog wel tot de watervallen wilde varen maar gelukkig kon ik terug met een bootje wat ons tegemoed kwam. Zeiknat en rillend als n rietje kwam ik weer aan wal. Ik was zo blij dat ik terug was! Desiree hoorde natuurlijk bij de bikkels die door wilde varen. Ze waren wel tot de waterval gekomen in de regen en weer heelhuids terug.
Note to self: ga nooit meer met n boot mee zonder (regen)jas. En überhaupt niet als ze onweer verwachten. Dat scheelt weer n paar jaar van m'n leven [e-1f605]
Toen Desiree terug was vroeg onze gids of wel nog "ff" wilden gaan kijken of de leeuwen uit de bosjes waren gekomen. Uiteraard! Het bleek achteraf maar 1.5 uur om te zijn [e-1f606] Ze lagen niet meer onder het bosjes maar een stukje verderop zagen we moeders met 2 welpen in het gras! Fantastisch! 1 welpje ging zelfs voor ons op n termietenheuvel staan.
Daarna zagen we ook nog een leeuw die net n impala gevangen had.
Nu hebben we wel n biertje verdiend. En morgen kunnen we uitslapen tot kwart voor 7!
Alle fotocredits zijn voor Desiree trouwens. Mijn camera wil niks naar m'n telefoons sturen..
[userId] => 205702
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5084202
[countryId] => 191
[pictureCount] => 5
[visitorCount] => 75
[author] => Lisette
[cityName] => Pakwach
[travelId] => 527633
[travelTitle] => Oeganda
[travelTitleSlugified] => oeganda
[dateDepart] => 2022-06-22
[dateReturn] => 2022-07-04
[showDate] => yes
[goalId] => 4
[goalName] => Een verre reis
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/053/115_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/205/702_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => gamedrive-en-boottocht
)
[51] => stdClass Object
(
[username] => lisetteteley
[datePublication] => 2022-06-23
[title] => Neushoorns!
[message] => Na een lekker ontbijtje was het wachten op onze chauffeur/gids David. Hij zou er om 8 uur zijn maar was er pas om half 9. Tijdens zijn introductie bleek waarom: tijd is blijkbaar elastisch hier [e-1f605] We konden er allebei wel om lachen.
Via de hoofdstad, Kampala, reden we naar Ziwa Rhino Sanctuary. Een omheind park van 7000 ha waar een fokprogramma voor witte neushoorns loopt. Er zitten er nu 33 en wij gingen te voet op pad om ze te zoeken. We kwam eerst uit bij een mannetje die alleen was en later ook nog bij een groep die uit lag te rusten in de schaduw. Het blijft toch wel heel bijzonder om te zien, zeker met hoorn! [e-1f60a]
Na de lunch vervolgden we onze weg naar Murchison Falls NP. Hier hebben we onderweg naar onze lodge ook al dieren gezien. Een kleine kameleon, een schildpad en een kleine slang op de weg (ik zal maar niet zeggen dat ie dood was. Dat maakte het foto's maken wel makkelijker [e-1f92d]).
Desiree spotte de kleine dieren niet maar wel 2 olifanten! Daarna zagen we nog buffers, wrattenzwijnen en verschillende soorten herten.
Wat een top begin!
Onze lodge bleek super mooi aan de Nijl te liggen en we kregen hier een 4 gangen diner met kaarslicht! Gin tonic erbij (alleen tegen de muggen natuurlijk [e-1f92a]) en wie doet ons wat.
We dachten om 6 uur te moeten ontbijten morgenvroeg maar dat is vervroegd naar 5.30. Blijkbaar gaat de elastiek 2 kanten op [e-1f605].
Ik zal proberen om nog wat foto's te plaatsen.
[userId] => 205702
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5084165
[countryId] => 191
[pictureCount] => 7
[visitorCount] => 92
[author] => Lisette
[cityName] => Entebbe
[travelId] => 527633
[travelTitle] => Oeganda
[travelTitleSlugified] => oeganda
[dateDepart] => 2022-06-22
[dateReturn] => 2022-07-04
[showDate] => yes
[goalId] => 4
[goalName] => Een verre reis
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/053/035_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/205/702_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => neushoorns
)
[52] => stdClass Object
(
[username] => NarandeinUganda
[datePublication] => 2022-06-23
[title] => Schilderstape of ductape?
[message] =>
Wat zal ik erop plakken? Het beste is een zwaluwstaartje van een pleister. Maar mijn pleisters liggen in de slaapkamer waar ik logeer...
‘Dokter?’ zeg ik.
De gastvrouw kijkt me aan en schudt haar hoofd. Nee, hier op het eiland in Lake Victoria is geen dokter.
En het blijkt dat we dit soort dingen heel creatief zelf kunnen aanpakken. Ik heb een fles gefilterd water in mijn rugzak. Deze gebruiken we om het bloed van het hoofd van het kind te spoelen. Een vriend die met mij mee is op deze trip, heeft een scheermesje te pakken. Voorzichtig scheert hij het haar weg van en rondom de wond.
‘Pleister, pleister,’ is het enige dat door mijn hoofd schiet. Hoe kunnen we de scheidende delen van deze wond bij elkaar plakken?!
Ik heb schilderstape en ductape in mijn rugzak, om de grote vellen papier op te kunnen hangen voor onze lessen, die straks gaan beginnen.
Ductape is wel sterk en zal de huid bij elkaar houden. Maar krijg je dit ooit van het hoofd van het kind af… Eraf zonder andere schade?! Ik twijfel.
Dan maar schilderstape. Ik scheur een stukje af, vouw het dubbel. Plaats het over het gapende gat in het hoofd. Met andere stukken tape zetten we het vast.
Tja, dit was een akelig ongelukje. Stenen gooien op het dak van de school. De steen rolde eraf bleef hangen, veranderde van richting door de bladeren van de bananenboom en landde op het hoofd.
Het kind loopt weg naar huis… Ik zucht diep. Geen dokter hier voor alle mensen die hier wonen. Anderhalf uur met de boot naar Jinja… als je geld hebt om benzine te kunnen betalen om de boot te laten varen en dan een boda in Jinja en de dokterskosten. Onbegonnen werk.
Hier wonen en werken is het opgeven van rechten. Creatief zijn, niet te snel in paniek en het leven nemen zoals het komt, zowel het leven als de dood…
Hoe het met dit kind is? Twee dagen later ontmoet ik hem. Ik zie dat de wond dicht is en heelt. Wat een zegen!
[userId] => 435633
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5084161
[countryId] => 191
[pictureCount] => 1
[visitorCount] => 234
[author] => Wilma
[cityName] => Serere
[travelId] => 516816
[travelTitle] => Thuis in Uganda
[travelTitleSlugified] => thuis-in-uganda
[dateDepart] => 2018-01-30
[dateReturn] => 2025-12-31
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/052/930_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/435/633_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => schilderstape-of-ductape
)
[53] => stdClass Object
(
[username] => lisetteteley
[datePublication] => 2022-06-23
[title] => Veilig aangekomen in Entebbe
[message] => Na een vlucht van ongeveer 8 uur, waarvan we gelukkig best n aantal uurtjes geslapen hebben, kwamen we in Kigali, Rwanda, aan waar we een korte tussenstop hadden. Desiree wilde me vlak van tevoren nog laten zien dat het ver weg onweerde en hoe mooi dat wel niet was. Ik dacht vooral doe dat gordijn voor t raam maar weer dicht [e-1f605][e-1f92d]
Nog 40 minuten later stonden we in Entebbe en kregen we allebei een visum met een prachtige slaperige foto er op.
In het hotel aangekomen bleek dat we allebei een lekkage in onze tas hadden maar gelukkig viel de schade mee. Na dat opgeruimd te hebben konden we de klamboe uitvouwen en nu lekker gaan slapen. Morgen begint het avontuur echt en gaan we naar een groot reservaat waar ze neushoorns opvangen [e-1f642]
[userId] => 205702
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5084148
[countryId] => 191
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 94
[author] => Lisette
[cityName] => Entebbe
[travelId] => 527633
[travelTitle] => Oeganda
[travelTitleSlugified] => oeganda
[dateDepart] => 2022-06-22
[dateReturn] => 2022-07-04
[showDate] => yes
[goalId] => 4
[goalName] => Een verre reis
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/oeganda,entebbe
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/205/702_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => veilig-aangekomen-in-entebbe
)
[54] => stdClass Object
(
[username] => NarandeinUganda
[datePublication] => 2022-04-24
[title] => Dichterbij komen
[message] =>
Hij heeft me al een paar keer geholpen, Ralph, toen ik in Serere was. Ver van de bewoonde wereld en de garage.
Hij heeft een band verwisseld. Geholpen toen de accu van de auto niet meer werkte.
Deze keer graag ik hem een gunst. Ik ben nog niet terug op energie na het ziek zijn. 's Middags is het op. En het programma voor Goede Vrijdag is 's middags en 's avonds.
'Ralph, wil jij mij vrijdag rijden naar het dorp waar ik les moet geven en waar we 's avonds de Jezus film laten zien?'
Het was geen enkel probleem. Hij is chauffeur van beroep maar werkloos door de coronasituatie. Hij heeft een geldig rijbewijs en het gaat hem wat geld opleveren wat zijn gezin gaat helpen.
Daar gaan we, rond het middaguur. De mannen, chauffeur en vertaler zitten voorin. Ik zit achterin. Eerst wel oplettend: hoe rijdt hij?
Al snel heb ik door dat hij een goede, voorzichtige rijder is.
Ik ontspan en laat me rijden.
Voordat we het dorp bereiken willen we wat eten. We vinden een restaurantje waar we kalo en kip krijgen.
Het restaurant is een bakstenen kamer van 2 bij 3 meter.
Kleine tafeltjes en smalle bankjes. De community kijkt van een afstand toe hoe de muzungu (de blanke) buiten haar handen wast en dan het lokale eten eet, met de handen.
Daarna gaan we naar de kerk waar we hartelijk worden ontvangen. Ik begin mijn les met het Huis van Eenheid. De basis voor gezonde families. Er wordt aandachtig geluisterd. Pennen worden opgezocht in achter in de Bijbel worden notities gemaakt.
Ik zie Ralph aandachtig luisteren.
Daarna zoom ik in op een aspect van het Huis van Eenheid: vriendschap bouwen en hoe los je ruzies op. Daarbij gebruik ik de Friendship Cards. Hierbij is iedereen actief en iedereen kan meedoen: kinderen en volwassenen. Ze mogen 5 ‘dingen’ van buiten halen: steentjes, takjes, blaadjes om op hun kaart van keuze te leggen.
We zijn met zo'n 50 volwassen en 20 kinderen. De kaarten raken onzichtbaar door de vele voorwerpen die erop komen te liggen. Er is een vrolijke, ontspannende sfeer tijdens deze activiteit. Onderlinge gesprekken ontstaan als ze voor de kaarten staan om hun keuze te maken.
Na afloop krijgen we een maaltijd. De tweede lokale warme maaltijd.
Ondertussen kijken we de hele tijd naar de lucht. Donkere wolken komen. Zal het droog blijven?! We willen graag buiten op het veld de film laten zien.
Toch besluiten we om het binnen te doen. Binnen een paar minuten is de kerk vol. De mensen staan schouder aan schouder, twee uur lang de film te bekijken terwijl de regen neerklettert op het dak. Er is geen stroom in het dorp, geen verlichting. Het is moeilijk te zien hoeveel mensen er zijn. Ik tel rondom mij hoeveel mensen er zijn en schat hoe vaak deze groep past in het gedeelte wat ik kan zien. Ik kom op 500. Zeer waarschijnlijk waren het er meer.
Na de film, het is al laat, willen we vertrekken. We hebben nog drie kwartier te rijden...en na de regen, hoe glibberig zijn de wegen?!
Er wordt gesproken in de lokale taal. Ik laat het langs me heen glijden. Ik ben moe.
Dan hoor ik: 'Ik weet niet hoe ik dit mijn vrouw moet vertellen. Ze heeft gekookt voor jullie..'
Dan word ik aangekeken.
Er moet een besluit genomen worden.
Eigenlijk willen we naar huis. Het is op dit moment ook droog. Dat is beter dan met regen over glibberige modderige wegen rijden.
Een maaltijd is heel belangrijk in deze cultuur.
Eren... Komt in mij op. We mogen deze familie eren die een maaltijd voor ons hebben klaargemaakt.
Ik vertel dit... Kunnen we deze familie eren en de tijd beperkt houden? Een klein bordje eten...?!
En zo zitten we om 's avonds half 10 aan onze derde warme maaltijd sinds 1 uur vanmiddag.
Toch nog later dan gepland vertrekken we naar huis.
'He Ralph, hoe heb je deze dag ervaren?' Hij heeft een bijzondere ervaring opgedaan: om als hooggeëerde gast benadert en behandelt te worden. Om te eren en geëerd te worden.
'Het is alsof je mijn gedachten kunt lezen of je weet wat er in mijn huwelijk en gezin gebeurt.'
Een dag later komt hij naar me toe. 'Wilma, kun je bij ons komen? Het gaat niet goed in ons gezin.'
Hij introduceert zijn vrouw. In mei hoop ik bij ze langs te gaan.
Door mensen te betrekken, dichterbij te laten komen en zelf open te zijn. De ander te tijd en ruimte geven om met me mee te gaan, samen op te lopen, geeft het ruimte om elkaar te leren en te vertrouwen.
Het effect is dat deze man de ruimte voelt om de problemen onder ogen te zien en hulp te vragen. Volgende maand, Ralph, dan kom ik je graag opzoeken om naar jouw verhaal te luisteren!
[userId] => 435633
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5081985
[countryId] => 191
[pictureCount] => 1
[visitorCount] => 428
[author] => Wilma
[cityName] => Serere
[travelId] => 516816
[travelTitle] => Thuis in Uganda
[travelTitleSlugified] => thuis-in-uganda
[dateDepart] => 2018-01-30
[dateReturn] => 2025-12-31
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/038/781_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/435/633_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => dichterbij-komen
)
[55] => stdClass Object
(
[username] => NarandeinUganda
[datePublication] => 2022-03-31
[title] => En dan ben je drie kilo lichter…
[message] =>
Terug in Uganda. Fijn om hier weer te zijn. Maar ook weer wennen. In mijn nieuwe huis dat nog niet als thuis voelde. Naast de twee koffers stonden er ook nog dozen te wachten om uitgepakt te worden. Het kriebelt na al die tijd om ook weer aan het werk te gaan. Serere trekt.
En dan kom ik erachter dat de nieuwe bankpas niet werkt in Uganda. Tenminste niet bij de geldautomaten die ik uitprobeerde.
Wat is hier misgegaan? De pas staat op werelddekking en is gebruikt in Nederland… ik zou zeggen: check! Aan alle voorwaarden voldaan.
Na een chatgesprek wordt duidelijk dat er een nieuwe techniek in de pas zit die niet overal buiten Europa werkt.
Tja… ik moet binnenkort wel mijn huur betalen en ik wil graag boodschappen doen. Gelukkig zijn er nog andere wegen om aan contant geld te komen. Maar handig is anders.
Ik krijg een link toegestuurd waarop ik kan vinden welke geldautomaten klaar zijn voor mijn nieuwe pas. Het wordt me duidelijk dat niet alle automaten van dezelfde bank in heel Uganda klaar is voor mijn pas. Dat wordt interessant als ik ga reizen door Uganda.
Drie automaten in Jinja zijn geschikt. De eerste herken ik: is een dure bank om geld te pinnen. Laat ik de tweede van het lijstje opzoeken. Een boda brengt me naar de bank. Hoe dichterbij we komen, hoe meer onrust ik voel… Nee! Deze bank bestaat al meer dan vier jaar niet meer… Een verwilderde tuin. Hier gaat de nieuwe techniek niet werken.
Uiteindelijk bestel ik een bankpas met de oude techniek. Mijn oude pas is geblokkeerd tijdens de dagen dat ik ziek op bed lig en niet nog even gauw geld kon ophalen bij de automaat die wel werkt… De nieuwe pas is onderweg naar Uganda.
Als je alles van te voren weet, voordat je naar een nieuw land vertrekt.
Ja, en dan word ik ziek. De diagnose is typhoid. Ik krijg medicijnen mee. Maar beter word ik niet. Ik lig 5 dagen plat: koortsen, diaree, overgeven. In 5 dagen verlies ik 3 kilo. Weer naar de dokter, meteen aan de drip: vocht toedienen en medicijnen tegen de misselijkheidheid/overgeven. Ondertussen wordt mijn bloed weer onderzocht: malaria. Direct de eerste shot via een canule in mijn hand erin. Om de twaalf uur moet ik terugkomen voor het volgende shot. Ik krijg drie keer zo’n shot. Ik weet dat ik me dan beter ga voelen. Het vervolg van de behandeling is drie dagen tabletten. Daarna pak ik de tabletten tegen typhoid weer op. Langzamerhand voel ik me beter worden. Het scheelt al zoveel dat het eten erin blijft.
Malariabehandeling is een heftige voor je lichaam. Dus nu in het herstel van de behandeling. Vooral veel drinken dat de rotzooi mijn lichaam uitgaat, mijn smaak terugkomt en doen wat helpt om energie terug te krijgen.
Als ik alles van te voren zou weten wat ik zou meemaken in een ander land… Mogelijk dat ik de stap nooit zou zetten. Die dagen in bed schoot het door mijn hoofd: ‘Wat doe ik hier? Waarom ben ik hier? Is het dit allemaal waard?’
Totdat ik een telefoontje krijg: ‘Wilma, we hoorden dat je ziek bent, kunnen we je opzoeken? We willen je iets geven.’
Het is een couple dat twee dagen geleden getrouwd is. Komen ze aan met een prachtige mat…’Wilma, we zijn je zo dankbaar voor de pre marriage course en de gesprekken. Het heeft ons zo geholpen, het ging niet zo lekker. Maar we begrijpen elkaar meer. Je bent een steunpilaar tijdens onze reis.’
Hup, uit bed, aan de gang!
[userId] => 435633
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5081658
[countryId] => 191
[pictureCount] => 1
[visitorCount] => 320
[author] => Wilma
[cityName] => Jinja
[travelId] => 516816
[travelTitle] => Thuis in Uganda
[travelTitleSlugified] => thuis-in-uganda
[dateDepart] => 2018-01-30
[dateReturn] => 2025-12-31
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/036/089_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/435/633_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => en-dan-ben-je-drie-kilo-lichter
)
[56] => stdClass Object
(
[username] => NarandeinUganda
[datePublication] => 2022-03-01
[title] => Dat papiertje...
[message] => Het was een intensieve tijd: wetend dat ik mijn vertrouwde plekje in Wairaka na bijna 4 jaarmoest gaan verlaten. En dan ook nog mijn huisje leegruimen of verhuizen voordat ik in december naar Nederland zou gaan. Wat al een grote opluchting was, was dat ik mijn spullen voor de periode dat ik in Nederland was, kon opslaan. Daar hoefde ik me geen zorgen om te maken. Hoe het allemaal moest, dat wist ik ook niet.
De huizenmarkt in Uganda is voor mij een nieuw terrein. Nadat ik eraan gewend was dat ik dit fijne plekje zou moeten verlaten, deelde ik het met een aantal mensen om mij heen. Zoals het dan gaat in Uganda, viavia, netwerken… Zo kwam ik drie huizen op het spoor. Twee ervan bekeken. Eentje is het geworden. Omdat het veilig leek heb ik besloten van de opslag geen gebruik te maken maar direct mijn spullen in het nieuwe huis te zetten. Allemaal in de week voordat ik naar Nederland kwam. Het verhuizen was een ervaring op zich. Wat er wel niet allemaal in en op een auto past. Gauw naar het nieuwe huis. Een aantal dozen leegmaken en hup, klaar voor de volgende rit. Het is voorspoedig gaan alles stond in het nieuwe huis voordat ik in het vliegtuig stapte.
Nu ik terug ben in Uganda, begint het werk weer. De dozen staan er nog. Zo nu en dan pak ik er iets uit. En zo kreeg ik een vel papier in handen die ik vorig jaar geschreven heb:
Dank U, God, voor de opslagruimte. Wat ik nodig heb is: een veilige plek, water, stroom, een zit toilet. Een werkvergunning, mijn telefoonlijnen weer terug die afgesloten waren en verlening van mijn rijbewijs… En wat ik graag zou willen is: Een douche, een klein plekje voor mijn bloemen, 2 slaapkamers en licht in het huis (voldoende ramen).
Ik werd er stil van. Aan alles is voldaan…ja, zelfs meer gekregen dan dat ik gevraagd had.
DANKBAAR!
[userId] => 435633
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5081290
[countryId] => 191
[pictureCount] => 2
[visitorCount] => 429
[author] => Wilma
[cityName] => Jinja
[travelId] => 516816
[travelTitle] => Thuis in Uganda
[travelTitleSlugified] => thuis-in-uganda
[dateDepart] => 2018-01-30
[dateReturn] => 2025-12-31
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/034/638_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/435/633_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => dat-papiertje
)
[57] => stdClass Object
(
[username] => NarandeinUganda
[datePublication] => 2021-10-18
[title] => De voorbereidingen….
[message] =>
Relaties, trouwen gaat hier in Uganda heel anders dan in Nederland. In deze periode maak ik er eentje van dichtbij mee. Dat is bijzonder en een voorrecht.
Een verkering blijft hier lang geheim. Regelmatig word ik verrast dat iemand ineens vertelt hij over twee maanden gaat trouwen. Niets gezien of gemerkt van een relatie. Dit blijft iets bijzonders voor mij. Het couple doet er alles aan om het verborgen te houden. Onlangs werd ik benaderd of ik bereid en beschikbaar ben om de pre-marriage course te gaan doen. Ja, dat ben ik zeker…
Maar dan een locatie waar we kunnen ontmoeten. Het kan niet bij mij thuis. Daar worden ze gezien, herkent, er wordt over gepraat. Waar dan wel? Daar zijn we nog niet over uit. Als we verder weggaan, gaan transportkosten een rol spelen. Het is niet eenvoudig.
Afgelopen week mocht ik een weddingmeeting bijwonen. Dat is een fundraisingsmeeting om de kosten van een bruiloft te kunnen betalen.
Alles moet hier geregeld (en ook betaald) worden van inkopen voor het eten, tafels, tenten, stoelen, muziek, decoratie. ALLES. Dat is een hele klus.
Dat is nog niet alles. Officieel heb je een pre-visit. Als man ga je naar je aanstaande schoonfamilie om kennis te maken. Dit gaat allemaal officieel, via protocollen. Hier wordt ook gesproken over de bruidsschat die betaald moet gaan worden. Ik ben ooit bij zo’n meeting geweest. Ik vond het reuze spannend: dat onderhandelen over wat de man moet brengen: koeien, bankstel, televisie, 100 kilo rijst, heel wat liters kookolie, traditionele kleding voor de vader, ooms, broers, moeder, zussen en tantes. En dan de envelop met contact geld.
Poeh.
De volgende officiële visite is de introduction. Dan wordt de bruidsschat gebracht. Ook dit gaat volgens protocollen. Hier kun je ook veel plezier hebben met de master of ceremonie (ceremoniemeester). Het is een soort spel dat gespeeld wordt door de families. Hier gaat de man met een selecte groep naar zijn schoonfamilie (binnenkort mag ik met de a.s. bruidegom mee naar zijn schoonfamilie. Ja, in traditionele kleding.)
Dan…is de bruiloft.
Afgelopen week was ik bij de weddingmeeting. Ergens in een restaurant komen we samen. ‘Oké, voor 2.000 shilling, stel je jezelf voor.’ (En je moet jezelf voorstellen. Anders komt er nog een boete overheen.)
De portemonnees worden getrokken, namen worden genoemd en de relatie met het a.s. bruidspaar.
Er komen mensen later binnen. Daar ga je… 2.000 voor het voorstellen, 2.000 voor het te laat komen.
Ik denk iemand te herkennen in de groep en probeer uit te vogelen of dat klopt en waar en wanneer. Ik word direct aangepakt: ’Je spreekt niet via de voorzitter… je probeert vrienden te maken, Wilma? Boete..’
Oke, het is mijn duidelijk. Grappen worden over en weer gemaakt. De stemming zit er goed in. Zolang er Engels wordt gesproken volg ik het. Als het overgaat in Luganda, heb ik tijd om te observeren. Te kijken naar de gezichtsuitdrukkingen. De manier waarop gesproken wordt. Ik geniet er enorm van.
De stoel naast mij, is leeg. Er komt een laatkomer binnen die erop gaat zitten: ‘2.000 om voor te stellen, 2.000 omdat je te laat bent…’
En…zeg ik erachter aan: ‘Welkom! Maar zo jammer dat je gekozen hebt om op deze stoel naast mij te gaan zitten…’ Het wordt stil, iedereen kijkt me aan. ‘Deze stoel is 5.000…’
De man kijkt me aan. De anderen beginnen te lachen.
Ja, alles voor het goede doel om de bruiloft te kunnen betalen.
Ik ga er nog even over nadenken of ik donderdag weer naar de meeting ga. Want het geld rolt zomaar uit mijn portemonnee.. .
[userId] => 435633
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5079645
[countryId] => 191
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 761
[author] => Wilma
[cityName] => Wairaka
[travelId] => 516816
[travelTitle] => Thuis in Uganda
[travelTitleSlugified] => thuis-in-uganda
[dateDepart] => 2018-01-30
[dateReturn] => 2025-12-31
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/oeganda,wairaka
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/435/633_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => de-voorbereidingen
)
[58] => stdClass Object
(
[username] => NarandeinUganda
[datePublication] => 2021-09-05
[title] => Ja, komt u maar, mevrouw...
[message] => ‘Ja, komt u maar, mevrouw, naar de commandant.’
Ik blaas in mijn mondkapje, houd mijn zonnebril op mijn neus. Ik lijk zo wel een crimineel.
Ik kijk naar mijn bijrijder… ‘Sorry, ik moet gaan.’
Ik stap uit de auto…voorzichtig want auto’s razen langs mij heen. De auto staat zover mogelijk aan de kant. De politieagent kan er nog net staan. Hij wilde mijn rijbewijs zien. ‘U deed iets heel gevaarlijks…’
Ik haalde een truck in die 30 km p/u reed. Ik deed het weloverwogen en ik keek goed vooruit. Wat nooit hier het geval was, was het nu wel. Niemand op de andere weghelft zover ik kon zien.
‘Gassen, Wil!’
En toen werd ik naar de kant van de weg gewenkt.
De politieagent wil mijn rijbewijs vasthouden. Dat mag niet vanwege coronaregels. Als ik dat aangeef moet ik naar de commandant.
Ik loop naar de commandant. De gewoonlijke begroetingen worden uitgewisseld.
‘Je bent een vrouw en blank… die rijden over het algemeen heel veilig.’
‘Ja, klopt,’ zeg ik. ‘Maar die reputatie ben ik nu kwijt…’
Er wordt mij verteld dat ik echt een fout beging om daar in te halen. Ja, ik weet dat het een gevaarlijk stuk weg is. Ik keek goed en er was niemand.
‘Maar er zijn lijnen op de weg…’
Wat ben ik blij met mijn mondkapje want ik moet lachen. Geen lijn te zien op de weg. Iedereen doet hier wat goed is in z’n eigen ogen. ‘Waar is die lijn? Welke lijn?’
‘Ja, we zijn bezig om de betrokkenen om de lijnen op de weg te zetten.’
Ondertussen probeert hij met een sanitizer mijn plastic rijbewijskaartje te ontsmetten. Hij spuit tegen zichzelf i.p.v. op het rijbewijs.
Een gesprek over mijn moeilijke namen en Nederland ontstaat. Dat is nu vanuit Serere kom. Daar waar de mensen van de opbrengt van het meer leven. Daarna zeg ik dat ik weet dat dit een gevaarlijk stuk is, dat ik hier niet zomaar inhaal, dat er niemand te zien was. En dat ik nu dus in de fout ging.
‘Ondanks dat er geen lijnen op de weg staan, zal ik hier niet meer inhalen. Ik was fout.’
‘Ik wil vis…’ Ik kijk hem aan, begrijp hem niet zo goed. Waarom ‘vis’ ineens… Ik keer mijn zakken binnenstebuiten. ‘Ik heb geen vis.’
‘In je auto…’
‘In mijn auto? Weet u wel hoe dat ruikt om vis mee te nemen bij 26 graden in de auto?’
‘Ja, ik wil u beboeten.’
Hij wrijft met zijn duim en wijsvinger. Dat gebaar ken ik. Ik ga niet zomaar geld geven om weg te komen.
‘Als dat uw besluit is, dan geeft u mij een bekeuring. Als uw besluit anders is, dan laat u me gaan.’ Ik kijk hem aan. Blij met mijn masker en zonnebril. Ik weet dat mijn ogen kunnen spreken: irritatie of angst. Deze keer neem ik de ruimte om mijn zonnebril op te houden.
Ondertussen mengen andere agenten zich in het gesprek.
‘Boss, ze heeft toegegeven dat ze fout zit, laat haar gaan.’
Ik wacht zijn beslissing af.
Ik krijg mijn rijbewijs terug en met een knikbeweging maakt hij me duidelijk dat ik kan gaan.
Opgelucht loop ik terug naar de auto. Moet me inhouden om geen huppeltje te maken. De auto’s razen langs mij heen. Er wordt levensgevaarlijk ingehaald…
Ik stap in de auto en kijk mijn bijrijder opgelucht aan. We kunnen gaan.
Dan zegt hij:’Toen jij de auto verliet, reed de auto naar achteren. Ik dook naar de pedalen om de rem te vinden en toen heb ik hieraan getrokken…’ De handrem.
‘Oh, sorry! Je hebt het goed gedaan…dank je wel.’
Stel je voor dat ik werd aangereden door mijn eigen auto die naar beneden glijdt…
[userId] => 435633
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5078726
[countryId] => 191
[pictureCount] => 1
[visitorCount] => 514
[author] => Wilma
[cityName] => Wairaka
[travelId] => 516816
[travelTitle] => Thuis in Uganda
[travelTitleSlugified] => thuis-in-uganda
[dateDepart] => 2018-01-30
[dateReturn] => 2025-12-31
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/016/786_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/435/633_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => ja-komt-u-maar-mevrouw
)
[59] => stdClass Object
(
[username] => basvb
[datePublication] => 2021-08-20
[title] => een heftige week/one heavy week
[message] => ***ENGLISH BELOW***
Ik moet toegeven dat ik een beetje de tijd uit het oog was verloren maar het is weer tijd voor een nieuwe blog. Tot nu toe had ik ook niet heel veel mee gemaakt om te delen met jullie maar de laatste week heeft daar behoorlijk verandering in gebracht. Maar voordat ik dat vertel een klein beetje informatie. Het grootste deel van het dieet van chimpanzees bestaat uit fruit. En van al het fruit zijn het voornamelijk vijgen die een grote rol spelen (dit geldt trouwens voor het overgrote deel van de herbivoren in jungles). Nu zijn er meer dan honderd verschillende vijgensoorten die in de jungle groeien. Sommige vijgenbomen kunnen op elk moment van het jaar vruchten hebben terwijl andere soorten alleen in een bepaalde periode bloeien (zoals bijvoorbeeld kersen in nederland). Daarnaast heb je ook nog soorten die wel elk jaar bloeien maar eens in de zoveel jaar een superseizeon hebben waarbij het stikt van de vijgen. Ficus chryssophylum is een van die soorten en ik heb het geluk dat dit jaar precies nu ik er ben een superseizoen is. Heel juli en wss tot en met september/oktober stikt het in het bos van de chryssophylum vijgen. Dit is natuurlijk perfect voor chimpanzees en het ontbreekt ze nu totaal aan voedsel. Dit leidt dat de chimpans vaker in grotere groepen zijn wat perfect is voor mijn data verzamelen. Echter is er ook een schaduwzijde die afgelopen week heel duidelijk naar voren kwam.
Zoals ik in een eerder blog al verteld heb zijn er in dit gebied twee gehabitueerde groepen chimpanzees die vroeger echter een gigantische groep was die vervolgens gesplitst is. Elke groep heeft zijn eigen territorium maar er is geen duidelijke grens maar meer een overlappend gebied waar chimps van beide groepen kunnen komen. Daarnaast zijn er aan alle kanten ook nog buurgroepen chimpanzees die niet gehabitueerd zijn. Eens in de zoveel tijd pattrouileren de mannen van een chimpanzeegroep hun grenzen af om te zorgen dat hun territorium nog veilig is. Dit gebeurd extra vaak als er meer dan genoeg voedsel is omdat de chimps zich dan daar geen zrogen over moeten maken. Vooral de westelijke groep was de laatste tijd veel aan het pattrouileren. Tijdens een patrouille zijn allen chimps stil, lopen in een enkele lijn en zijn erg gespannen en luisteren vaak. Meestal patrouilleren ze voor een tijdje waarna ze terug gaan binnen hun territorium om vervolgens veel geluid te maken. Echter, kan het ook voorkomen dat ze een andere chimp of chimps tegenkomen waarna je dus een confrontatie krijgt.
De week begon op 16 augustus toen de westelijke groep op patrouille ging richting het territorium van de centrale groep. Op deze betreffende patrouille kwam de groep Jolie, een central moeder, tegen in haar eentje. Even leek het erop dat ze niks gingen doen en Jolie kwam zelfs uit eigen beweging vanuit een boom naar beneden terwijl ze zich submissief opstelde (je moet even bedenken dat het vroeger een groep was en Jolie herkende dus iedereen die aanwezig was). Toen brak ineens de hel los. Als een groep stortte alle mannen zich op Jolie waarbij ze haar baby dodelijk verwondde. Jolie wist nog een beetje weg te komen maar bij een tweede aanval werd haar baby weggetrokken door het alfamannetje Hutcherson waarna hij ermee weg rende om vervolgens op te eten (en te delen met ander mannetjes). Nadat deze daad kon Jolie terugnaar haar eigen territorium waar ze haar oudere kind tegenkwam. Infanticide (het vermoorden van babies) komt vaker voor in chimps maar ondanks dat ik dit wist was het een aardige schok voor mij om dit voor mijn ogen te zien af te spelen en dit is me niet helemaal in de koude kleren gaan zitten. Maar de week was nog niet over.
17 augustus (dag 2) besloot deze zelfde westelijke groep ver naar het westen te gaan om aan die grens te patrouilleren. Daar kwamen ze de westelijke buurgroep tegen en in het gevecht dat daar ontstond wisten ze een volwassen man met bijten, slaan en trappen dodelijk te verwonden. Het mannetje wist onder wat takken weg te krijgen waarna het omringd door onze groep was. De groep heeft daar nog meer dan een uur doorgebracht en zijn vervolgens weg gegaan waarna het mannetje wss later die dag of in de nacht aan zijn verwondingen is overleden.
Dag 3 ging de westelijk groep weer op pattrouille, dit keer naar de zuid-westelijke kant maar die dag was ik daar niet bij en kwamen ze ook niemand tegen.
Op dag 4 (gisteren) brachtten ze de ochten door met eten om op kracht te komen voordat ze weer richting het centrale territorium gingen. Dit keer kwamen ze niet een chimp maar een hele groep chimps tegen en vervolgens volgde er een ruim 3 uur durende confrontatie met een hoop gegil, een paar fysieke slagen maar voornamelijk veel heen en weer geren van grote mannen. De confrontatie begon met west die richting centraal ging waarna ze zich een paar honder meter terugtrokken. Vervolgens kwam na ruim een half uur de centrale groep opzetten en de confrontatie laaide weer op. Nadat het weer gekalmeerd was besloot de westelijke groep een uur later nog een keer patrouille te gaan maar tegen die tijd had de centrale groep zich al teruggetrokken en kwamen ze niemand tegen.
Dat was mijn afgelopen week. Daarnaast is het regenseizoen hier nu ook begonnen en regent het hier nu elke dag. Ook begint de tijd langzaam te dringen aangezien ik nog maar iets meer dan een maand heb totdat ik terugkom. Ik zal proberen nog een blog te schrijven voordat ik terug ben om dan eindelijk wat meer over mijn onderzoek te vertellen. En als het niet lukt dan houden jullie dat nog te goed.
Groetjes,
Bas
***ENGLISH***
I have to admit that I kind of lost track of time. But it is time for a new blog! Up till now I did not really have much news to share with you but the last week made a big change in that. But for I tell you about this I need to give a bit of back story. The biggest part of a chimps diet is fruit. And a big part of the fruit they eat are figs (this is true for most herbivores living in tropical areas). There are more than a hundred species of figs growing in the jungle. Some fig trees can fruit at any time during the year but others have a fruiting season (like for example cherries). Next to that, you have species that once every few years have a superseason (masting season is the official term) where they grow more than other years. Ficus chryssophylum is one of those species and I am lucky enough that exactly this year during my stay here they have their masting season. From July till probably September/October the forest is bursting with chryssophylu figs. This is of course perfect for the chimps as they don’t have to worry about food. This in addition leads to the chimps begin in bigger groups which is perfect for my data. However, there is also a darker side to food abundance that became extremely clear this last week.
As I have told in a previous blog this area houses two habituated groups of chimps who used to be one gigantic community that split. Every group has their own territory but there is no clear border but more of an overlapping area where chimps of both groups can come. Next to this, there are neighboring groups of unhabituated chimps on all other sides. Once in a while the males of a group will patrol along their borders to make sure the territory is still safe. This happens more often when food is abundant. Especially the western group was patrolling a lot lately. During a patrol the chimps are quit, they move in in a single file line and are tense and listen a lot. Most of the time they patrol for a bit after which they come back into their territory and scream a lot. However, it can happen that they stumble upon other chimps or chimp after which an encounter happens
This week started on the 16th of august when the western group went on patrol towards the central territory. On this patrol they met Jolie, a central mother, all by herself. For a few moments it looked like nothing was going to happen and Jolie even came down from the tree on her own accord while showing submissive signs (you have to imagine that it used to be one group and Jolie would now everybody that was there). Then hell broke loose. As one group all males jumped on Jolie in which they lethally injured the baby. Jolie managed to get away a bit but during a second attack her baby was pulled away by Hutcherson (the alpha male) and he ran of to eat it (and share it with other males and females). After this atrocity Jolie could return to her own territory where she met her older offspring (which was also at the original tree she got surrounded in). Infanticide (the murder of infants) happens in chimps but even though I knew this it was still quite a shock to witness it with my own eyes. However, the week was not over yet.
The 17th of august (day 2) the western group decided to go far was to patrol on that border. There they met the western neighbors and in the fight that ensued they managed to lethally wound an adult male by biting, hitting and kicking it. The males managed to crawl under some branches after which it was surrounded by the whole group. The westerners stayed for over an hour after which they retreated. The male probably died of its wounds later that day or night.
Day 3 the western group again went on a patrol, this time to the south western side. That day I was with the central group and they also didn’t encounter anybody.
On day 4 (yesterday) the westerners used their morning to feed and to get rested before going back to central again. This time they did not encounter one chimp but a whole group of chimps and wat followed was a 3-hour spanning encounter with a lot of screaming, a few hits but mainly a lot of charging back an forth of big males on both sides. The encounter started with west going central after which they retreated a few hundred meters. After about half an hour the central group came running west and the encounter restarted in all its glory. After it calmed down and both parties retreated the western group went for a third time an hour later. They went on a patrol but by that time the central group already retreated and they did not encounter anyone.
That was my last week. In addition, the rain season has started and it rains here now basically every day. My time here is slowly coming to an end and in just over a month I will be flying back home. I will try to write another blog before I am back to tell you guys about my research. If I don’t manage to do that you’ll get it another time.
Best,
Bas
[userId] => 422658
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5078392
[countryId] => 191
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 463
[author] => Bas
[cityName] => Fort Portal
[travelId] => 526124
[travelTitle] => Praten met de apen
[travelTitleSlugified] => praten-met-de-apen
[dateDepart] => 2020-12-07
[dateReturn] => 2021-09-30
[showDate] => yes
[goalId] => 9
[goalName] => Werken in het buitenland
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/oeganda,fort-portal
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/422/658_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => een-heftige-week-one-heavy-week
)
)
)
[reportsPaginator] => Zend_Paginator Object
(
[_cacheEnabled:protected] => 1
[_adapter:protected] => TravelLog\PaginatorAdapter Object
(
[_count:protected] => 60
[_array:protected] => Array
(
[45] => stdClass Object
(
[username] => lisetteteley
[datePublication] => 2022-06-29
[title] => Ishasha
[message] => Terwijl Desiree ging slapen ging ik nog even naar de douches. Ik zag buiten wel van alles vliegen toen ik terug liep maar wist niet wat het was. Ik liep met de bewaker terug en sneakte de tent in. Terwijl ik de rits dicht maakte zag ik opeens iets vliegen en hoorde iets zoemen. Ik schrok me kapot en begon met m'n lampje rond te schijnen. Zie ik dus minimaal 2 insecten, formaat horenaar in onze tent [e-1f633] Ze waren donkerrood en leken vrij hard. Ik denk moet ik die dood slaan? Dat leek me niet zo'n goed idee. Ik weer naar buiten, de bewaker seinen, gevraagd of ik ze dood moet maken, hij komt kijken, zit er 1 op het terras. Zegt ie: zo een? Ja! Oke, hij gaat in onze tent naar binnen, schijnt met z'n lamp en werkt met z'n stok de eerste naar buiten om m daar weer vrij te laten. Dat doet hij ook met de 2e [e-1f605] Ik blij, rits dicht, nog ff checken of er niet nog 1 zit, nee. Nu kan ik wel gaan slapen. Ik kijk naar Desiree: die ligt nog steeds te slapen en heeft volgens mij niks mee gekregen [e-1f602] Ik zal toch eens vragen waar ze die oordopjes gekocht heeft want dat zijn goeie! [e-1f61c]
Toen ze wakker werd zei ze dat ze super lekker geslapen had en niet had gehoord dat ik terug kwam van de douche. Ik zeg je hebt wel meer niet gehoord [e-1f602]
Het was 2.5 uur rijden tot de volgende locatie: Ishasha. Het zuiden van Queen Elizabeth NP. Bij aankomst bleek er een zwembad te zijn! Hoe lekker om bij 30 graden toch ff af te kunnen koelen. We hebben ook een prachtige lodge aan het water hier met zelfs wen eigenlijk douche en toilet! Dan kan ik vanavond wel n biertje extra drinken [e-1f61c]
Om 3 uur vertrokken we naar het park op zoek naar de leeuwen in de boom. Ze waren al 2 dagen niet gezien dus de kans was klein. Helaas hebben we ze niet gezien. Onze gids dacht dat ze de grens met Congo overgestoken waren. Maar met alles wat we al gezien hebben de afgelopen dagen vonden we het niet zo erg.
Vanavond zitten we lekker bij een kampvuur met n biertje. Morgen kunnen we uitslapen en vertrekken we pas na de lunch naar Bwindi, waar we hopelijk vrijdag de gorilla's gaan zien [e-1f91e][e-1f3fc]
[userId] => 205702
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5084399
[countryId] => 191
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 83
[author] => Lisette
[cityName] => Ishasha
[travelId] => 527633
[travelTitle] => Oeganda
[travelTitleSlugified] => oeganda
[dateDepart] => 2022-06-22
[dateReturn] => 2022-07-04
[showDate] => yes
[goalId] => 4
[goalName] => Een verre reis
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/oeganda,ishasha
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/205/702_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => ishasha
)
[46] => stdClass Object
(
[username] => lisetteteley
[datePublication] => 2022-06-28
[title] => The big five!
[message] => Om 5.20 ging de wekker. En waar we gisteravond als laatste weg gingen na t avond eten, waren we vanmorgen weer de eerste bij het ontbijt [e-1f606] Gelukkig hoefden we er vannacht allebei niet uit maar we hoorden wel de nijlpaarden dicht bij de tent. Ze maken een soort knorrend geluid.
Toen de zon langzaam op kwam gingen we op pad. Niks fijner dan een goede African massage op de vroege ochtend [e-1f61c] Al vrij snel zagen we een leeuw op de weg. Die was op zoek naar een lekker sappige impala. Hij liep vlak voorbij onze jeep en ging aan de andere kant op de weg zitten. Hier begon hij te roepen en van achter de jeep kwamen er nog 2 aan. En daarna vanuit verschillende hoeken nog 4. 7 leeuwen in totaal! Alleen wij waren er en een jeep die aan het filmen is voor National Geografic. Dus wie weet komen we op de achtergrond nog voorbij binnenkort [e-1f602] We besloten de leeuwen rustig hun jacht te laten vervolgen en reden verder het park in. De enige van de big five die we nog niet gezien hadden was het luipaard. Dus daar maakten we n beetje grapjes over. Maar de kans dat je die ziet is echt heel klein. Hoe verbaasd waren we dan ook toen onze gids even later stopte, z'n verrekijker pakte en zei: no way. It's a leopard! We waren zo blij! We zijn nog een hele tijd gebleven om te kijken hoe ie door t gras liep. En daarna in n boom ging liggen en bijna niet meer te zien was. Dat was het moment dat er ook andere jeeps kwamen maar die waren helaas voor hun te laat. Dus nu is onze big five compleet! En het was voor Desiree haar eerste luipaard. Onze gids zei dat ie maar in 1% van de bezoeken aan dit park een luipaard zag. Dus hoeveel geluk hebben wij gehad [e-1f973]
Na de ochtend game drive hadden we tot 16.00 de tijd om te relaxen.
In de middag geen dieren meer voor ons maar diverse kraters. Om ook wat van het landschap te zien. De weg er naartoe was bijzonder te noemen. Het leek alsof ze bovenaan beton en stenen hadden neer gegooid en dat daarna langzaam naar beneden was geregend [e-1f648] Maar blijkbaar waren het rotsen. Je kon echt heel ver kijken. Het was allen best wel heiig.
We toasten vanavond op de big five! En morgen gaan we weer verder richting het zuiden.
[userId] => 205702
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5084365
[countryId] => 191
[pictureCount] => 4
[visitorCount] => 95
[author] => Lisette
[cityName] => Katunguru
[travelId] => 527633
[travelTitle] => Oeganda
[travelTitleSlugified] => oeganda
[dateDepart] => 2022-06-22
[dateReturn] => 2022-07-04
[showDate] => yes
[goalId] => 4
[goalName] => Een verre reis
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/053/870_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/205/702_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => the-big-five
)
[47] => stdClass Object
(
[username] => lisetteteley
[datePublication] => 2022-06-27
[title] => Queen Elizabeth NP
[message] => We konden uitslapen tot half 8 maar ik was ruim een half uur van tevoren al wakker. Dat gebeurt toch niet vaak. We wilden nog een rondje door de tuin doen in de hoop dat we vlinders zouden zien maar het was nog te vroeg.
In ongeveer 4 uur reden we naar Queen Elizabeth NP. Onderweg passeerden we de evenaar. En ondanks dat het "maar" 4 uur rijden was, is het hier een stuk droger en warmer. S middags gingen we een boottocht maken op het Kazinga kanaal. De lucht was een beetje dichtgetrokken, het zou toch niet weer gaan regenen? Gewapend met een regenjas en zelfs een vest, gingen we de boot op. Ik denk dat we daarmee het mooie weer afgedwongen hebben. De boottocht was fantastisch! We zagen zoveel dieren langs de waterkant. Kingfishers, olifanten (ook in het water), krokodillen, nijlpaarden, buffels, wrattenzwijnen en nog veel meer vogels [e-1f60d] Er zaten ook 2 Amerikanen op onze boot die ons wilden overtuigen om ons aan te sluiten bij hun kerk. Ze hadden zelfs foldertjes bij zich. Maar het is ze toch niet gelukt [e-1f92d]
Toen we terug kwamen bleek ee nog genoeg tijd over voor een game drive door het park. Of het zou zo moeten zijn dat we liever uit wilden rusten? Nee dat doen we wel als we weer thuis zijn [e-1f609] We zagen 2 relatief jonge mannetjes leeuwen op een paar meter afstand die uiteindelijk samen op jacht gingen. Wauw!
Zeer tevreden zitten we nu aan tafeltjes rond het kampvuur te eten. Als we zo terug naar de tent willen moet een gids ons brengen want er lopen hier 's avonds nijlpaarden in het kamp. Dus ook als je naar de wc wilt 's nachts moet je de bewaker seinen. Tenzij je een meet en greet met de hippo's wilt [e-1f605]
[userId] => 205702
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5084333
[countryId] => 191
[pictureCount] => 4
[visitorCount] => 94
[author] => Lisette
[cityName] => Katunguru
[travelId] => 527633
[travelTitle] => Oeganda
[travelTitleSlugified] => oeganda
[dateDepart] => 2022-06-22
[dateReturn] => 2022-07-04
[showDate] => yes
[goalId] => 4
[goalName] => Een verre reis
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/055/480_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/205/702_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => queen-elizabeth-np
)
[48] => stdClass Object
(
[username] => lisetteteley
[datePublication] => 2022-06-26
[title] => Chimpansees
[message] => Vanmorgen werden we om 6 uur gewekt met koffie en thee bij onze tent. Wat een service! Onze gids zei dat we om 7 uur zouden vertrekken. 7 uur Dutch time want blijkbaar vond hij onze tijd iets te elastisch. Haha. 6.55 stonden we klaar en hij was heel erg verbaasd. We kunnen best op tijd zijn hoor. Hij was degene die zei dat tijd elastisch was hier. We gingen naar de plek waar we chimpansees zouden gaan trekken. Waar we dus ruim een half uur te vroeg waren. In groepjes van 6 gingen we op pad. Ze weten van tevoren niet waar ze zitten want ze hebben geen zender maar naar aanleiding van de verhalen van de gids waren de verwachtingen redelijk hoog gespannen. We zagen er meteen al 1 hoog in de boom en na ongeveer een half uur zagen we de eerste chimpansee op de grond zitten! Er komen al 20 jaar toeristen in dat gebied dus ze zijn wel gewend aan mensen maar je moet toch afstand houden. En we moesten een mondkapje op. Omdat de apen ziek kunnen worden van ons, en andersom. Ongeveer een uur later kwamen we bij 3 apen uit, waarvan er 2 weg liepen helaas. Dat waren tevens de laatste die we op de grond zagen. Wel nog een paar hoog in de bomen. Omdat ze vandaag niet naar elkaar schreeuwden kon de gids ze niet voor ons opsporen. Het was zeker een bijzondere ervaring maar we hadden stiekem op iets meer gehoopt. Laten we hopen dat we bij de gorilla's meer geluk hebben [e-1f609]
We gingen terug voor de lunch en nog een wandeling door de mega tuin van het resort, waar we ook nog apen zagen. Desiree sprong nog een halve meter de lucht in toen er een tak bewoog maar ze had niet door dat dat door haarzelf kwam. [e-1f92d]
S middags stond een wandeling door het moeras op de planning. Ook hier zagen we weer verschillende soorten apen en vogels. Daarna konden we nog een bezoek aan het dorp maken. Hier leerden we koffie malen en manden vlechten. We moeten nog ff oefenen denk ik. :-P Ook kregen we uitleg van een medicijnman en kregen we bananensap, bananenbier en bananengin te proeven. Vooral die laatste was erg sterk [e-1f605]
Met net geen 20.000 stappen in de benen gaan we zo lekker eten. Morgen rijden we naar Queen Elizabeth NP waar we 's middags een boottocht gaan maken. Laten we hopen dat de omstandigheden beter zijn dan vorige keer. De regenjas gaat iig mee!
[userId] => 205702
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5084279
[countryId] => 191
[pictureCount] => 3
[visitorCount] => 97
[author] => Lisette
[cityName] => Kibale
[travelId] => 527633
[travelTitle] => Oeganda
[travelTitleSlugified] => oeganda
[dateDepart] => 2022-06-22
[dateReturn] => 2022-07-04
[showDate] => yes
[goalId] => 4
[goalName] => Een verre reis
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/055/476_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/205/702_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => chimpansees
)
[49] => stdClass Object
(
[username] => lisetteteley
[datePublication] => 2022-06-25
[title] => Kibale NP
[message] => Sommige dingen kunnen hier best n uitdaging zijn. Douchen is er daar 1 van. Zo viel de stroom uit toen Desiree net onder de douche wilde stappen en was bij mij het warme water op na 2 minuten. Maar als je danandaag ziet dat zelfs kinderen meer dan n half uur moeten lopen om water te halen besef je je wel dat je daar eigenlijk niet over mag klagen.
Vandaag hadden we een lange reisdag en we hoefden pas om 7 uur op te staan. Maar Desiree vond het wel een goed idee om haar wekker te zetten :-S
We gingen eerst nog naar de watervallen vandaag en ik kan natuurlijk niet echt vergelijken en weer doet ook heel veel (vandaag was het gelukkig zonnig [e-1f60a]) maar ik denk dat ze vanaf boven toch mooier waren. Zeker met de regenbogen.
Na 7 uur rijden kwamen we aan in Kibake NP waar we morgen op zoek gaan naar Chimpansees en andere apen.
Net ons 4 gangen diner op met flink veel knoflook. Dat zal de muggen wel op afstand houden [e-1f609]
[userId] => 205702
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5084239
[countryId] => 191
[pictureCount] => 1
[visitorCount] => 90
[author] => Lisette
[cityName] => Pakwach
[travelId] => 527633
[travelTitle] => Oeganda
[travelTitleSlugified] => oeganda
[dateDepart] => 2022-06-22
[dateReturn] => 2022-07-04
[showDate] => yes
[goalId] => 4
[goalName] => Een verre reis
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/053/229_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/205/702_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => kibale-np
)
[50] => stdClass Object
(
[username] => lisetteteley
[datePublication] => 2022-06-24
[title] => Gamedrive en boottocht
[message] => De dag begon vroeg maar als je dan in het nationale park rijdt in de jeep, de zon die op komt, raampjes open, dak open, de rode wegen, oneindige vlaktes, acacia bomen en giraffes langs de weg, dan is het dat meer dan waard.
De hele ochtend zijn we door het park gereden. Onze gids heeft echt super goede ogen. Hij zag een leeuw op 500 meter in een boom hangen. Wij zagen m pas toen we zijn verrekijker mochten lenen [e-1f605]. Het was t ver om een foto van de maken. De volgende leeuwen lagen op maar 5 meter afstand! Maar wel verschollen in heel dicht struikgewas met een prooi dus daar kwamen ze waarschijnlijk de rest van de dag niet meer uit. Uiteindelijk hadden we toch geluk en ging onze gids, ondanks het risico op n boete van 150 dollar, een stukje van het pad af en konden we snel een paar mooie foto's maken! [e-1f603] We zagen ook buffels, hartebeesten, impala's, wrattenzwijnen (die blijkbaar ook graag ananas hebben) en heel veel vogels. Zoveel moois en we waren pas halverwege de dag. Om 2 uur zouden we een boottocht van 3 uur op de Nijl gaan maken, tot aan de Murchison Falls. De lucht was wat dicht getrokken maar het was nog droog. Ik zei nog: zouden we een vest nodig hebben voor als het koud werd op de boot? Neu zei Desiree. Dus daar gingen we in een hemdje en korte broek op slippers de boot op. Nou zou je denken dat wij als Nederlanders toch wel moeten weten dat niks veranderlijker is dan het weer. Dat geld helaas ook in Oeganda. Na een half uur begon het te regenen en verhuisden we, al half doorweekt, naar achter op de boot. Het ging nog harder regenen en de zeilen aan de zijkanten werden dichtgemaakt. De wolken werden nog donkerder en het onweer was mij niet ontgaan natuurlijk. Daar gingen we dan, super harde regen, onweer in het vooruitzicht met een man of 20 in een bootje op de Nijl. Onze kapitein zei dat er niks kon gebeuren maar alles in me zei dat ik daar niet meer wilde zijn. Het was n beetje 50/50 wie er nog wel tot de watervallen wilde varen maar gelukkig kon ik terug met een bootje wat ons tegemoed kwam. Zeiknat en rillend als n rietje kwam ik weer aan wal. Ik was zo blij dat ik terug was! Desiree hoorde natuurlijk bij de bikkels die door wilde varen. Ze waren wel tot de waterval gekomen in de regen en weer heelhuids terug.
Note to self: ga nooit meer met n boot mee zonder (regen)jas. En überhaupt niet als ze onweer verwachten. Dat scheelt weer n paar jaar van m'n leven [e-1f605]
Toen Desiree terug was vroeg onze gids of wel nog "ff" wilden gaan kijken of de leeuwen uit de bosjes waren gekomen. Uiteraard! Het bleek achteraf maar 1.5 uur om te zijn [e-1f606] Ze lagen niet meer onder het bosjes maar een stukje verderop zagen we moeders met 2 welpen in het gras! Fantastisch! 1 welpje ging zelfs voor ons op n termietenheuvel staan.
Daarna zagen we ook nog een leeuw die net n impala gevangen had.
Nu hebben we wel n biertje verdiend. En morgen kunnen we uitslapen tot kwart voor 7!
Alle fotocredits zijn voor Desiree trouwens. Mijn camera wil niks naar m'n telefoons sturen..
[userId] => 205702
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5084202
[countryId] => 191
[pictureCount] => 5
[visitorCount] => 75
[author] => Lisette
[cityName] => Pakwach
[travelId] => 527633
[travelTitle] => Oeganda
[travelTitleSlugified] => oeganda
[dateDepart] => 2022-06-22
[dateReturn] => 2022-07-04
[showDate] => yes
[goalId] => 4
[goalName] => Een verre reis
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/053/115_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/205/702_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => gamedrive-en-boottocht
)
[51] => stdClass Object
(
[username] => lisetteteley
[datePublication] => 2022-06-23
[title] => Neushoorns!
[message] => Na een lekker ontbijtje was het wachten op onze chauffeur/gids David. Hij zou er om 8 uur zijn maar was er pas om half 9. Tijdens zijn introductie bleek waarom: tijd is blijkbaar elastisch hier [e-1f605] We konden er allebei wel om lachen.
Via de hoofdstad, Kampala, reden we naar Ziwa Rhino Sanctuary. Een omheind park van 7000 ha waar een fokprogramma voor witte neushoorns loopt. Er zitten er nu 33 en wij gingen te voet op pad om ze te zoeken. We kwam eerst uit bij een mannetje die alleen was en later ook nog bij een groep die uit lag te rusten in de schaduw. Het blijft toch wel heel bijzonder om te zien, zeker met hoorn! [e-1f60a]
Na de lunch vervolgden we onze weg naar Murchison Falls NP. Hier hebben we onderweg naar onze lodge ook al dieren gezien. Een kleine kameleon, een schildpad en een kleine slang op de weg (ik zal maar niet zeggen dat ie dood was. Dat maakte het foto's maken wel makkelijker [e-1f92d]).
Desiree spotte de kleine dieren niet maar wel 2 olifanten! Daarna zagen we nog buffers, wrattenzwijnen en verschillende soorten herten.
Wat een top begin!
Onze lodge bleek super mooi aan de Nijl te liggen en we kregen hier een 4 gangen diner met kaarslicht! Gin tonic erbij (alleen tegen de muggen natuurlijk [e-1f92a]) en wie doet ons wat.
We dachten om 6 uur te moeten ontbijten morgenvroeg maar dat is vervroegd naar 5.30. Blijkbaar gaat de elastiek 2 kanten op [e-1f605].
Ik zal proberen om nog wat foto's te plaatsen.
[userId] => 205702
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5084165
[countryId] => 191
[pictureCount] => 7
[visitorCount] => 92
[author] => Lisette
[cityName] => Entebbe
[travelId] => 527633
[travelTitle] => Oeganda
[travelTitleSlugified] => oeganda
[dateDepart] => 2022-06-22
[dateReturn] => 2022-07-04
[showDate] => yes
[goalId] => 4
[goalName] => Een verre reis
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/053/035_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/205/702_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => neushoorns
)
[52] => stdClass Object
(
[username] => NarandeinUganda
[datePublication] => 2022-06-23
[title] => Schilderstape of ductape?
[message] =>
Wat zal ik erop plakken? Het beste is een zwaluwstaartje van een pleister. Maar mijn pleisters liggen in de slaapkamer waar ik logeer...
‘Dokter?’ zeg ik.
De gastvrouw kijkt me aan en schudt haar hoofd. Nee, hier op het eiland in Lake Victoria is geen dokter.
En het blijkt dat we dit soort dingen heel creatief zelf kunnen aanpakken. Ik heb een fles gefilterd water in mijn rugzak. Deze gebruiken we om het bloed van het hoofd van het kind te spoelen. Een vriend die met mij mee is op deze trip, heeft een scheermesje te pakken. Voorzichtig scheert hij het haar weg van en rondom de wond.
‘Pleister, pleister,’ is het enige dat door mijn hoofd schiet. Hoe kunnen we de scheidende delen van deze wond bij elkaar plakken?!
Ik heb schilderstape en ductape in mijn rugzak, om de grote vellen papier op te kunnen hangen voor onze lessen, die straks gaan beginnen.
Ductape is wel sterk en zal de huid bij elkaar houden. Maar krijg je dit ooit van het hoofd van het kind af… Eraf zonder andere schade?! Ik twijfel.
Dan maar schilderstape. Ik scheur een stukje af, vouw het dubbel. Plaats het over het gapende gat in het hoofd. Met andere stukken tape zetten we het vast.
Tja, dit was een akelig ongelukje. Stenen gooien op het dak van de school. De steen rolde eraf bleef hangen, veranderde van richting door de bladeren van de bananenboom en landde op het hoofd.
Het kind loopt weg naar huis… Ik zucht diep. Geen dokter hier voor alle mensen die hier wonen. Anderhalf uur met de boot naar Jinja… als je geld hebt om benzine te kunnen betalen om de boot te laten varen en dan een boda in Jinja en de dokterskosten. Onbegonnen werk.
Hier wonen en werken is het opgeven van rechten. Creatief zijn, niet te snel in paniek en het leven nemen zoals het komt, zowel het leven als de dood…
Hoe het met dit kind is? Twee dagen later ontmoet ik hem. Ik zie dat de wond dicht is en heelt. Wat een zegen!
[userId] => 435633
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5084161
[countryId] => 191
[pictureCount] => 1
[visitorCount] => 234
[author] => Wilma
[cityName] => Serere
[travelId] => 516816
[travelTitle] => Thuis in Uganda
[travelTitleSlugified] => thuis-in-uganda
[dateDepart] => 2018-01-30
[dateReturn] => 2025-12-31
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/052/930_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/435/633_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => schilderstape-of-ductape
)
[53] => stdClass Object
(
[username] => lisetteteley
[datePublication] => 2022-06-23
[title] => Veilig aangekomen in Entebbe
[message] => Na een vlucht van ongeveer 8 uur, waarvan we gelukkig best n aantal uurtjes geslapen hebben, kwamen we in Kigali, Rwanda, aan waar we een korte tussenstop hadden. Desiree wilde me vlak van tevoren nog laten zien dat het ver weg onweerde en hoe mooi dat wel niet was. Ik dacht vooral doe dat gordijn voor t raam maar weer dicht [e-1f605][e-1f92d]
Nog 40 minuten later stonden we in Entebbe en kregen we allebei een visum met een prachtige slaperige foto er op.
In het hotel aangekomen bleek dat we allebei een lekkage in onze tas hadden maar gelukkig viel de schade mee. Na dat opgeruimd te hebben konden we de klamboe uitvouwen en nu lekker gaan slapen. Morgen begint het avontuur echt en gaan we naar een groot reservaat waar ze neushoorns opvangen [e-1f642]
[userId] => 205702
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5084148
[countryId] => 191
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 94
[author] => Lisette
[cityName] => Entebbe
[travelId] => 527633
[travelTitle] => Oeganda
[travelTitleSlugified] => oeganda
[dateDepart] => 2022-06-22
[dateReturn] => 2022-07-04
[showDate] => yes
[goalId] => 4
[goalName] => Een verre reis
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/oeganda,entebbe
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/205/702_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => veilig-aangekomen-in-entebbe
)
[54] => stdClass Object
(
[username] => NarandeinUganda
[datePublication] => 2022-04-24
[title] => Dichterbij komen
[message] =>
Hij heeft me al een paar keer geholpen, Ralph, toen ik in Serere was. Ver van de bewoonde wereld en de garage.
Hij heeft een band verwisseld. Geholpen toen de accu van de auto niet meer werkte.
Deze keer graag ik hem een gunst. Ik ben nog niet terug op energie na het ziek zijn. 's Middags is het op. En het programma voor Goede Vrijdag is 's middags en 's avonds.
'Ralph, wil jij mij vrijdag rijden naar het dorp waar ik les moet geven en waar we 's avonds de Jezus film laten zien?'
Het was geen enkel probleem. Hij is chauffeur van beroep maar werkloos door de coronasituatie. Hij heeft een geldig rijbewijs en het gaat hem wat geld opleveren wat zijn gezin gaat helpen.
Daar gaan we, rond het middaguur. De mannen, chauffeur en vertaler zitten voorin. Ik zit achterin. Eerst wel oplettend: hoe rijdt hij?
Al snel heb ik door dat hij een goede, voorzichtige rijder is.
Ik ontspan en laat me rijden.
Voordat we het dorp bereiken willen we wat eten. We vinden een restaurantje waar we kalo en kip krijgen.
Het restaurant is een bakstenen kamer van 2 bij 3 meter.
Kleine tafeltjes en smalle bankjes. De community kijkt van een afstand toe hoe de muzungu (de blanke) buiten haar handen wast en dan het lokale eten eet, met de handen.
Daarna gaan we naar de kerk waar we hartelijk worden ontvangen. Ik begin mijn les met het Huis van Eenheid. De basis voor gezonde families. Er wordt aandachtig geluisterd. Pennen worden opgezocht in achter in de Bijbel worden notities gemaakt.
Ik zie Ralph aandachtig luisteren.
Daarna zoom ik in op een aspect van het Huis van Eenheid: vriendschap bouwen en hoe los je ruzies op. Daarbij gebruik ik de Friendship Cards. Hierbij is iedereen actief en iedereen kan meedoen: kinderen en volwassenen. Ze mogen 5 ‘dingen’ van buiten halen: steentjes, takjes, blaadjes om op hun kaart van keuze te leggen.
We zijn met zo'n 50 volwassen en 20 kinderen. De kaarten raken onzichtbaar door de vele voorwerpen die erop komen te liggen. Er is een vrolijke, ontspannende sfeer tijdens deze activiteit. Onderlinge gesprekken ontstaan als ze voor de kaarten staan om hun keuze te maken.
Na afloop krijgen we een maaltijd. De tweede lokale warme maaltijd.
Ondertussen kijken we de hele tijd naar de lucht. Donkere wolken komen. Zal het droog blijven?! We willen graag buiten op het veld de film laten zien.
Toch besluiten we om het binnen te doen. Binnen een paar minuten is de kerk vol. De mensen staan schouder aan schouder, twee uur lang de film te bekijken terwijl de regen neerklettert op het dak. Er is geen stroom in het dorp, geen verlichting. Het is moeilijk te zien hoeveel mensen er zijn. Ik tel rondom mij hoeveel mensen er zijn en schat hoe vaak deze groep past in het gedeelte wat ik kan zien. Ik kom op 500. Zeer waarschijnlijk waren het er meer.
Na de film, het is al laat, willen we vertrekken. We hebben nog drie kwartier te rijden...en na de regen, hoe glibberig zijn de wegen?!
Er wordt gesproken in de lokale taal. Ik laat het langs me heen glijden. Ik ben moe.
Dan hoor ik: 'Ik weet niet hoe ik dit mijn vrouw moet vertellen. Ze heeft gekookt voor jullie..'
Dan word ik aangekeken.
Er moet een besluit genomen worden.
Eigenlijk willen we naar huis. Het is op dit moment ook droog. Dat is beter dan met regen over glibberige modderige wegen rijden.
Een maaltijd is heel belangrijk in deze cultuur.
Eren... Komt in mij op. We mogen deze familie eren die een maaltijd voor ons hebben klaargemaakt.
Ik vertel dit... Kunnen we deze familie eren en de tijd beperkt houden? Een klein bordje eten...?!
En zo zitten we om 's avonds half 10 aan onze derde warme maaltijd sinds 1 uur vanmiddag.
Toch nog later dan gepland vertrekken we naar huis.
'He Ralph, hoe heb je deze dag ervaren?' Hij heeft een bijzondere ervaring opgedaan: om als hooggeëerde gast benadert en behandelt te worden. Om te eren en geëerd te worden.
'Het is alsof je mijn gedachten kunt lezen of je weet wat er in mijn huwelijk en gezin gebeurt.'
Een dag later komt hij naar me toe. 'Wilma, kun je bij ons komen? Het gaat niet goed in ons gezin.'
Hij introduceert zijn vrouw. In mei hoop ik bij ze langs te gaan.
Door mensen te betrekken, dichterbij te laten komen en zelf open te zijn. De ander te tijd en ruimte geven om met me mee te gaan, samen op te lopen, geeft het ruimte om elkaar te leren en te vertrouwen.
Het effect is dat deze man de ruimte voelt om de problemen onder ogen te zien en hulp te vragen. Volgende maand, Ralph, dan kom ik je graag opzoeken om naar jouw verhaal te luisteren!
[userId] => 435633
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5081985
[countryId] => 191
[pictureCount] => 1
[visitorCount] => 428
[author] => Wilma
[cityName] => Serere
[travelId] => 516816
[travelTitle] => Thuis in Uganda
[travelTitleSlugified] => thuis-in-uganda
[dateDepart] => 2018-01-30
[dateReturn] => 2025-12-31
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/038/781_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/435/633_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => dichterbij-komen
)
[55] => stdClass Object
(
[username] => NarandeinUganda
[datePublication] => 2022-03-31
[title] => En dan ben je drie kilo lichter…
[message] =>
Terug in Uganda. Fijn om hier weer te zijn. Maar ook weer wennen. In mijn nieuwe huis dat nog niet als thuis voelde. Naast de twee koffers stonden er ook nog dozen te wachten om uitgepakt te worden. Het kriebelt na al die tijd om ook weer aan het werk te gaan. Serere trekt.
En dan kom ik erachter dat de nieuwe bankpas niet werkt in Uganda. Tenminste niet bij de geldautomaten die ik uitprobeerde.
Wat is hier misgegaan? De pas staat op werelddekking en is gebruikt in Nederland… ik zou zeggen: check! Aan alle voorwaarden voldaan.
Na een chatgesprek wordt duidelijk dat er een nieuwe techniek in de pas zit die niet overal buiten Europa werkt.
Tja… ik moet binnenkort wel mijn huur betalen en ik wil graag boodschappen doen. Gelukkig zijn er nog andere wegen om aan contant geld te komen. Maar handig is anders.
Ik krijg een link toegestuurd waarop ik kan vinden welke geldautomaten klaar zijn voor mijn nieuwe pas. Het wordt me duidelijk dat niet alle automaten van dezelfde bank in heel Uganda klaar is voor mijn pas. Dat wordt interessant als ik ga reizen door Uganda.
Drie automaten in Jinja zijn geschikt. De eerste herken ik: is een dure bank om geld te pinnen. Laat ik de tweede van het lijstje opzoeken. Een boda brengt me naar de bank. Hoe dichterbij we komen, hoe meer onrust ik voel… Nee! Deze bank bestaat al meer dan vier jaar niet meer… Een verwilderde tuin. Hier gaat de nieuwe techniek niet werken.
Uiteindelijk bestel ik een bankpas met de oude techniek. Mijn oude pas is geblokkeerd tijdens de dagen dat ik ziek op bed lig en niet nog even gauw geld kon ophalen bij de automaat die wel werkt… De nieuwe pas is onderweg naar Uganda.
Als je alles van te voren weet, voordat je naar een nieuw land vertrekt.
Ja, en dan word ik ziek. De diagnose is typhoid. Ik krijg medicijnen mee. Maar beter word ik niet. Ik lig 5 dagen plat: koortsen, diaree, overgeven. In 5 dagen verlies ik 3 kilo. Weer naar de dokter, meteen aan de drip: vocht toedienen en medicijnen tegen de misselijkheidheid/overgeven. Ondertussen wordt mijn bloed weer onderzocht: malaria. Direct de eerste shot via een canule in mijn hand erin. Om de twaalf uur moet ik terugkomen voor het volgende shot. Ik krijg drie keer zo’n shot. Ik weet dat ik me dan beter ga voelen. Het vervolg van de behandeling is drie dagen tabletten. Daarna pak ik de tabletten tegen typhoid weer op. Langzamerhand voel ik me beter worden. Het scheelt al zoveel dat het eten erin blijft.
Malariabehandeling is een heftige voor je lichaam. Dus nu in het herstel van de behandeling. Vooral veel drinken dat de rotzooi mijn lichaam uitgaat, mijn smaak terugkomt en doen wat helpt om energie terug te krijgen.
Als ik alles van te voren zou weten wat ik zou meemaken in een ander land… Mogelijk dat ik de stap nooit zou zetten. Die dagen in bed schoot het door mijn hoofd: ‘Wat doe ik hier? Waarom ben ik hier? Is het dit allemaal waard?’
Totdat ik een telefoontje krijg: ‘Wilma, we hoorden dat je ziek bent, kunnen we je opzoeken? We willen je iets geven.’
Het is een couple dat twee dagen geleden getrouwd is. Komen ze aan met een prachtige mat…’Wilma, we zijn je zo dankbaar voor de pre marriage course en de gesprekken. Het heeft ons zo geholpen, het ging niet zo lekker. Maar we begrijpen elkaar meer. Je bent een steunpilaar tijdens onze reis.’
Hup, uit bed, aan de gang!
[userId] => 435633
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5081658
[countryId] => 191
[pictureCount] => 1
[visitorCount] => 320
[author] => Wilma
[cityName] => Jinja
[travelId] => 516816
[travelTitle] => Thuis in Uganda
[travelTitleSlugified] => thuis-in-uganda
[dateDepart] => 2018-01-30
[dateReturn] => 2025-12-31
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/036/089_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/435/633_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => en-dan-ben-je-drie-kilo-lichter
)
[56] => stdClass Object
(
[username] => NarandeinUganda
[datePublication] => 2022-03-01
[title] => Dat papiertje...
[message] => Het was een intensieve tijd: wetend dat ik mijn vertrouwde plekje in Wairaka na bijna 4 jaarmoest gaan verlaten. En dan ook nog mijn huisje leegruimen of verhuizen voordat ik in december naar Nederland zou gaan. Wat al een grote opluchting was, was dat ik mijn spullen voor de periode dat ik in Nederland was, kon opslaan. Daar hoefde ik me geen zorgen om te maken. Hoe het allemaal moest, dat wist ik ook niet.
De huizenmarkt in Uganda is voor mij een nieuw terrein. Nadat ik eraan gewend was dat ik dit fijne plekje zou moeten verlaten, deelde ik het met een aantal mensen om mij heen. Zoals het dan gaat in Uganda, viavia, netwerken… Zo kwam ik drie huizen op het spoor. Twee ervan bekeken. Eentje is het geworden. Omdat het veilig leek heb ik besloten van de opslag geen gebruik te maken maar direct mijn spullen in het nieuwe huis te zetten. Allemaal in de week voordat ik naar Nederland kwam. Het verhuizen was een ervaring op zich. Wat er wel niet allemaal in en op een auto past. Gauw naar het nieuwe huis. Een aantal dozen leegmaken en hup, klaar voor de volgende rit. Het is voorspoedig gaan alles stond in het nieuwe huis voordat ik in het vliegtuig stapte.
Nu ik terug ben in Uganda, begint het werk weer. De dozen staan er nog. Zo nu en dan pak ik er iets uit. En zo kreeg ik een vel papier in handen die ik vorig jaar geschreven heb:
Dank U, God, voor de opslagruimte. Wat ik nodig heb is: een veilige plek, water, stroom, een zit toilet. Een werkvergunning, mijn telefoonlijnen weer terug die afgesloten waren en verlening van mijn rijbewijs… En wat ik graag zou willen is: Een douche, een klein plekje voor mijn bloemen, 2 slaapkamers en licht in het huis (voldoende ramen).
Ik werd er stil van. Aan alles is voldaan…ja, zelfs meer gekregen dan dat ik gevraagd had.
DANKBAAR!
[userId] => 435633
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5081290
[countryId] => 191
[pictureCount] => 2
[visitorCount] => 429
[author] => Wilma
[cityName] => Jinja
[travelId] => 516816
[travelTitle] => Thuis in Uganda
[travelTitleSlugified] => thuis-in-uganda
[dateDepart] => 2018-01-30
[dateReturn] => 2025-12-31
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/034/638_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/435/633_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => dat-papiertje
)
[57] => stdClass Object
(
[username] => NarandeinUganda
[datePublication] => 2021-10-18
[title] => De voorbereidingen….
[message] =>
Relaties, trouwen gaat hier in Uganda heel anders dan in Nederland. In deze periode maak ik er eentje van dichtbij mee. Dat is bijzonder en een voorrecht.
Een verkering blijft hier lang geheim. Regelmatig word ik verrast dat iemand ineens vertelt hij over twee maanden gaat trouwen. Niets gezien of gemerkt van een relatie. Dit blijft iets bijzonders voor mij. Het couple doet er alles aan om het verborgen te houden. Onlangs werd ik benaderd of ik bereid en beschikbaar ben om de pre-marriage course te gaan doen. Ja, dat ben ik zeker…
Maar dan een locatie waar we kunnen ontmoeten. Het kan niet bij mij thuis. Daar worden ze gezien, herkent, er wordt over gepraat. Waar dan wel? Daar zijn we nog niet over uit. Als we verder weggaan, gaan transportkosten een rol spelen. Het is niet eenvoudig.
Afgelopen week mocht ik een weddingmeeting bijwonen. Dat is een fundraisingsmeeting om de kosten van een bruiloft te kunnen betalen.
Alles moet hier geregeld (en ook betaald) worden van inkopen voor het eten, tafels, tenten, stoelen, muziek, decoratie. ALLES. Dat is een hele klus.
Dat is nog niet alles. Officieel heb je een pre-visit. Als man ga je naar je aanstaande schoonfamilie om kennis te maken. Dit gaat allemaal officieel, via protocollen. Hier wordt ook gesproken over de bruidsschat die betaald moet gaan worden. Ik ben ooit bij zo’n meeting geweest. Ik vond het reuze spannend: dat onderhandelen over wat de man moet brengen: koeien, bankstel, televisie, 100 kilo rijst, heel wat liters kookolie, traditionele kleding voor de vader, ooms, broers, moeder, zussen en tantes. En dan de envelop met contact geld.
Poeh.
De volgende officiële visite is de introduction. Dan wordt de bruidsschat gebracht. Ook dit gaat volgens protocollen. Hier kun je ook veel plezier hebben met de master of ceremonie (ceremoniemeester). Het is een soort spel dat gespeeld wordt door de families. Hier gaat de man met een selecte groep naar zijn schoonfamilie (binnenkort mag ik met de a.s. bruidegom mee naar zijn schoonfamilie. Ja, in traditionele kleding.)
Dan…is de bruiloft.
Afgelopen week was ik bij de weddingmeeting. Ergens in een restaurant komen we samen. ‘Oké, voor 2.000 shilling, stel je jezelf voor.’ (En je moet jezelf voorstellen. Anders komt er nog een boete overheen.)
De portemonnees worden getrokken, namen worden genoemd en de relatie met het a.s. bruidspaar.
Er komen mensen later binnen. Daar ga je… 2.000 voor het voorstellen, 2.000 voor het te laat komen.
Ik denk iemand te herkennen in de groep en probeer uit te vogelen of dat klopt en waar en wanneer. Ik word direct aangepakt: ’Je spreekt niet via de voorzitter… je probeert vrienden te maken, Wilma? Boete..’
Oke, het is mijn duidelijk. Grappen worden over en weer gemaakt. De stemming zit er goed in. Zolang er Engels wordt gesproken volg ik het. Als het overgaat in Luganda, heb ik tijd om te observeren. Te kijken naar de gezichtsuitdrukkingen. De manier waarop gesproken wordt. Ik geniet er enorm van.
De stoel naast mij, is leeg. Er komt een laatkomer binnen die erop gaat zitten: ‘2.000 om voor te stellen, 2.000 omdat je te laat bent…’
En…zeg ik erachter aan: ‘Welkom! Maar zo jammer dat je gekozen hebt om op deze stoel naast mij te gaan zitten…’ Het wordt stil, iedereen kijkt me aan. ‘Deze stoel is 5.000…’
De man kijkt me aan. De anderen beginnen te lachen.
Ja, alles voor het goede doel om de bruiloft te kunnen betalen.
Ik ga er nog even over nadenken of ik donderdag weer naar de meeting ga. Want het geld rolt zomaar uit mijn portemonnee.. .
[userId] => 435633
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5079645
[countryId] => 191
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 761
[author] => Wilma
[cityName] => Wairaka
[travelId] => 516816
[travelTitle] => Thuis in Uganda
[travelTitleSlugified] => thuis-in-uganda
[dateDepart] => 2018-01-30
[dateReturn] => 2025-12-31
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/oeganda,wairaka
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/435/633_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => de-voorbereidingen
)
[58] => stdClass Object
(
[username] => NarandeinUganda
[datePublication] => 2021-09-05
[title] => Ja, komt u maar, mevrouw...
[message] => ‘Ja, komt u maar, mevrouw, naar de commandant.’
Ik blaas in mijn mondkapje, houd mijn zonnebril op mijn neus. Ik lijk zo wel een crimineel.
Ik kijk naar mijn bijrijder… ‘Sorry, ik moet gaan.’
Ik stap uit de auto…voorzichtig want auto’s razen langs mij heen. De auto staat zover mogelijk aan de kant. De politieagent kan er nog net staan. Hij wilde mijn rijbewijs zien. ‘U deed iets heel gevaarlijks…’
Ik haalde een truck in die 30 km p/u reed. Ik deed het weloverwogen en ik keek goed vooruit. Wat nooit hier het geval was, was het nu wel. Niemand op de andere weghelft zover ik kon zien.
‘Gassen, Wil!’
En toen werd ik naar de kant van de weg gewenkt.
De politieagent wil mijn rijbewijs vasthouden. Dat mag niet vanwege coronaregels. Als ik dat aangeef moet ik naar de commandant.
Ik loop naar de commandant. De gewoonlijke begroetingen worden uitgewisseld.
‘Je bent een vrouw en blank… die rijden over het algemeen heel veilig.’
‘Ja, klopt,’ zeg ik. ‘Maar die reputatie ben ik nu kwijt…’
Er wordt mij verteld dat ik echt een fout beging om daar in te halen. Ja, ik weet dat het een gevaarlijk stuk weg is. Ik keek goed en er was niemand.
‘Maar er zijn lijnen op de weg…’
Wat ben ik blij met mijn mondkapje want ik moet lachen. Geen lijn te zien op de weg. Iedereen doet hier wat goed is in z’n eigen ogen. ‘Waar is die lijn? Welke lijn?’
‘Ja, we zijn bezig om de betrokkenen om de lijnen op de weg te zetten.’
Ondertussen probeert hij met een sanitizer mijn plastic rijbewijskaartje te ontsmetten. Hij spuit tegen zichzelf i.p.v. op het rijbewijs.
Een gesprek over mijn moeilijke namen en Nederland ontstaat. Dat is nu vanuit Serere kom. Daar waar de mensen van de opbrengt van het meer leven. Daarna zeg ik dat ik weet dat dit een gevaarlijk stuk is, dat ik hier niet zomaar inhaal, dat er niemand te zien was. En dat ik nu dus in de fout ging.
‘Ondanks dat er geen lijnen op de weg staan, zal ik hier niet meer inhalen. Ik was fout.’
‘Ik wil vis…’ Ik kijk hem aan, begrijp hem niet zo goed. Waarom ‘vis’ ineens… Ik keer mijn zakken binnenstebuiten. ‘Ik heb geen vis.’
‘In je auto…’
‘In mijn auto? Weet u wel hoe dat ruikt om vis mee te nemen bij 26 graden in de auto?’
‘Ja, ik wil u beboeten.’
Hij wrijft met zijn duim en wijsvinger. Dat gebaar ken ik. Ik ga niet zomaar geld geven om weg te komen.
‘Als dat uw besluit is, dan geeft u mij een bekeuring. Als uw besluit anders is, dan laat u me gaan.’ Ik kijk hem aan. Blij met mijn masker en zonnebril. Ik weet dat mijn ogen kunnen spreken: irritatie of angst. Deze keer neem ik de ruimte om mijn zonnebril op te houden.
Ondertussen mengen andere agenten zich in het gesprek.
‘Boss, ze heeft toegegeven dat ze fout zit, laat haar gaan.’
Ik wacht zijn beslissing af.
Ik krijg mijn rijbewijs terug en met een knikbeweging maakt hij me duidelijk dat ik kan gaan.
Opgelucht loop ik terug naar de auto. Moet me inhouden om geen huppeltje te maken. De auto’s razen langs mij heen. Er wordt levensgevaarlijk ingehaald…
Ik stap in de auto en kijk mijn bijrijder opgelucht aan. We kunnen gaan.
Dan zegt hij:’Toen jij de auto verliet, reed de auto naar achteren. Ik dook naar de pedalen om de rem te vinden en toen heb ik hieraan getrokken…’ De handrem.
‘Oh, sorry! Je hebt het goed gedaan…dank je wel.’
Stel je voor dat ik werd aangereden door mijn eigen auto die naar beneden glijdt…
[userId] => 435633
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5078726
[countryId] => 191
[pictureCount] => 1
[visitorCount] => 514
[author] => Wilma
[cityName] => Wairaka
[travelId] => 516816
[travelTitle] => Thuis in Uganda
[travelTitleSlugified] => thuis-in-uganda
[dateDepart] => 2018-01-30
[dateReturn] => 2025-12-31
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/016/786_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/435/633_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => ja-komt-u-maar-mevrouw
)
[59] => stdClass Object
(
[username] => basvb
[datePublication] => 2021-08-20
[title] => een heftige week/one heavy week
[message] => ***ENGLISH BELOW***
Ik moet toegeven dat ik een beetje de tijd uit het oog was verloren maar het is weer tijd voor een nieuwe blog. Tot nu toe had ik ook niet heel veel mee gemaakt om te delen met jullie maar de laatste week heeft daar behoorlijk verandering in gebracht. Maar voordat ik dat vertel een klein beetje informatie. Het grootste deel van het dieet van chimpanzees bestaat uit fruit. En van al het fruit zijn het voornamelijk vijgen die een grote rol spelen (dit geldt trouwens voor het overgrote deel van de herbivoren in jungles). Nu zijn er meer dan honderd verschillende vijgensoorten die in de jungle groeien. Sommige vijgenbomen kunnen op elk moment van het jaar vruchten hebben terwijl andere soorten alleen in een bepaalde periode bloeien (zoals bijvoorbeeld kersen in nederland). Daarnaast heb je ook nog soorten die wel elk jaar bloeien maar eens in de zoveel jaar een superseizeon hebben waarbij het stikt van de vijgen. Ficus chryssophylum is een van die soorten en ik heb het geluk dat dit jaar precies nu ik er ben een superseizoen is. Heel juli en wss tot en met september/oktober stikt het in het bos van de chryssophylum vijgen. Dit is natuurlijk perfect voor chimpanzees en het ontbreekt ze nu totaal aan voedsel. Dit leidt dat de chimpans vaker in grotere groepen zijn wat perfect is voor mijn data verzamelen. Echter is er ook een schaduwzijde die afgelopen week heel duidelijk naar voren kwam.
Zoals ik in een eerder blog al verteld heb zijn er in dit gebied twee gehabitueerde groepen chimpanzees die vroeger echter een gigantische groep was die vervolgens gesplitst is. Elke groep heeft zijn eigen territorium maar er is geen duidelijke grens maar meer een overlappend gebied waar chimps van beide groepen kunnen komen. Daarnaast zijn er aan alle kanten ook nog buurgroepen chimpanzees die niet gehabitueerd zijn. Eens in de zoveel tijd pattrouileren de mannen van een chimpanzeegroep hun grenzen af om te zorgen dat hun territorium nog veilig is. Dit gebeurd extra vaak als er meer dan genoeg voedsel is omdat de chimps zich dan daar geen zrogen over moeten maken. Vooral de westelijke groep was de laatste tijd veel aan het pattrouileren. Tijdens een patrouille zijn allen chimps stil, lopen in een enkele lijn en zijn erg gespannen en luisteren vaak. Meestal patrouilleren ze voor een tijdje waarna ze terug gaan binnen hun territorium om vervolgens veel geluid te maken. Echter, kan het ook voorkomen dat ze een andere chimp of chimps tegenkomen waarna je dus een confrontatie krijgt.
De week begon op 16 augustus toen de westelijke groep op patrouille ging richting het territorium van de centrale groep. Op deze betreffende patrouille kwam de groep Jolie, een central moeder, tegen in haar eentje. Even leek het erop dat ze niks gingen doen en Jolie kwam zelfs uit eigen beweging vanuit een boom naar beneden terwijl ze zich submissief opstelde (je moet even bedenken dat het vroeger een groep was en Jolie herkende dus iedereen die aanwezig was). Toen brak ineens de hel los. Als een groep stortte alle mannen zich op Jolie waarbij ze haar baby dodelijk verwondde. Jolie wist nog een beetje weg te komen maar bij een tweede aanval werd haar baby weggetrokken door het alfamannetje Hutcherson waarna hij ermee weg rende om vervolgens op te eten (en te delen met ander mannetjes). Nadat deze daad kon Jolie terugnaar haar eigen territorium waar ze haar oudere kind tegenkwam. Infanticide (het vermoorden van babies) komt vaker voor in chimps maar ondanks dat ik dit wist was het een aardige schok voor mij om dit voor mijn ogen te zien af te spelen en dit is me niet helemaal in de koude kleren gaan zitten. Maar de week was nog niet over.
17 augustus (dag 2) besloot deze zelfde westelijke groep ver naar het westen te gaan om aan die grens te patrouilleren. Daar kwamen ze de westelijke buurgroep tegen en in het gevecht dat daar ontstond wisten ze een volwassen man met bijten, slaan en trappen dodelijk te verwonden. Het mannetje wist onder wat takken weg te krijgen waarna het omringd door onze groep was. De groep heeft daar nog meer dan een uur doorgebracht en zijn vervolgens weg gegaan waarna het mannetje wss later die dag of in de nacht aan zijn verwondingen is overleden.
Dag 3 ging de westelijk groep weer op pattrouille, dit keer naar de zuid-westelijke kant maar die dag was ik daar niet bij en kwamen ze ook niemand tegen.
Op dag 4 (gisteren) brachtten ze de ochten door met eten om op kracht te komen voordat ze weer richting het centrale territorium gingen. Dit keer kwamen ze niet een chimp maar een hele groep chimps tegen en vervolgens volgde er een ruim 3 uur durende confrontatie met een hoop gegil, een paar fysieke slagen maar voornamelijk veel heen en weer geren van grote mannen. De confrontatie begon met west die richting centraal ging waarna ze zich een paar honder meter terugtrokken. Vervolgens kwam na ruim een half uur de centrale groep opzetten en de confrontatie laaide weer op. Nadat het weer gekalmeerd was besloot de westelijke groep een uur later nog een keer patrouille te gaan maar tegen die tijd had de centrale groep zich al teruggetrokken en kwamen ze niemand tegen.
Dat was mijn afgelopen week. Daarnaast is het regenseizoen hier nu ook begonnen en regent het hier nu elke dag. Ook begint de tijd langzaam te dringen aangezien ik nog maar iets meer dan een maand heb totdat ik terugkom. Ik zal proberen nog een blog te schrijven voordat ik terug ben om dan eindelijk wat meer over mijn onderzoek te vertellen. En als het niet lukt dan houden jullie dat nog te goed.
Groetjes,
Bas
***ENGLISH***
I have to admit that I kind of lost track of time. But it is time for a new blog! Up till now I did not really have much news to share with you but the last week made a big change in that. But for I tell you about this I need to give a bit of back story. The biggest part of a chimps diet is fruit. And a big part of the fruit they eat are figs (this is true for most herbivores living in tropical areas). There are more than a hundred species of figs growing in the jungle. Some fig trees can fruit at any time during the year but others have a fruiting season (like for example cherries). Next to that, you have species that once every few years have a superseason (masting season is the official term) where they grow more than other years. Ficus chryssophylum is one of those species and I am lucky enough that exactly this year during my stay here they have their masting season. From July till probably September/October the forest is bursting with chryssophylu figs. This is of course perfect for the chimps as they don’t have to worry about food. This in addition leads to the chimps begin in bigger groups which is perfect for my data. However, there is also a darker side to food abundance that became extremely clear this last week.
As I have told in a previous blog this area houses two habituated groups of chimps who used to be one gigantic community that split. Every group has their own territory but there is no clear border but more of an overlapping area where chimps of both groups can come. Next to this, there are neighboring groups of unhabituated chimps on all other sides. Once in a while the males of a group will patrol along their borders to make sure the territory is still safe. This happens more often when food is abundant. Especially the western group was patrolling a lot lately. During a patrol the chimps are quit, they move in in a single file line and are tense and listen a lot. Most of the time they patrol for a bit after which they come back into their territory and scream a lot. However, it can happen that they stumble upon other chimps or chimp after which an encounter happens
This week started on the 16th of august when the western group went on patrol towards the central territory. On this patrol they met Jolie, a central mother, all by herself. For a few moments it looked like nothing was going to happen and Jolie even came down from the tree on her own accord while showing submissive signs (you have to imagine that it used to be one group and Jolie would now everybody that was there). Then hell broke loose. As one group all males jumped on Jolie in which they lethally injured the baby. Jolie managed to get away a bit but during a second attack her baby was pulled away by Hutcherson (the alpha male) and he ran of to eat it (and share it with other males and females). After this atrocity Jolie could return to her own territory where she met her older offspring (which was also at the original tree she got surrounded in). Infanticide (the murder of infants) happens in chimps but even though I knew this it was still quite a shock to witness it with my own eyes. However, the week was not over yet.
The 17th of august (day 2) the western group decided to go far was to patrol on that border. There they met the western neighbors and in the fight that ensued they managed to lethally wound an adult male by biting, hitting and kicking it. The males managed to crawl under some branches after which it was surrounded by the whole group. The westerners stayed for over an hour after which they retreated. The male probably died of its wounds later that day or night.
Day 3 the western group again went on a patrol, this time to the south western side. That day I was with the central group and they also didn’t encounter anybody.
On day 4 (yesterday) the westerners used their morning to feed and to get rested before going back to central again. This time they did not encounter one chimp but a whole group of chimps and wat followed was a 3-hour spanning encounter with a lot of screaming, a few hits but mainly a lot of charging back an forth of big males on both sides. The encounter started with west going central after which they retreated a few hundred meters. After about half an hour the central group came running west and the encounter restarted in all its glory. After it calmed down and both parties retreated the western group went for a third time an hour later. They went on a patrol but by that time the central group already retreated and they did not encounter anyone.
That was my last week. In addition, the rain season has started and it rains here now basically every day. My time here is slowly coming to an end and in just over a month I will be flying back home. I will try to write another blog before I am back to tell you guys about my research. If I don’t manage to do that you’ll get it another time.
Best,
Bas
[userId] => 422658
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5078392
[countryId] => 191
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 463
[author] => Bas
[cityName] => Fort Portal
[travelId] => 526124
[travelTitle] => Praten met de apen
[travelTitleSlugified] => praten-met-de-apen
[dateDepart] => 2020-12-07
[dateReturn] => 2021-09-30
[showDate] => yes
[goalId] => 9
[goalName] => Werken in het buitenland
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/oeganda,fort-portal
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/422/658_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => een-heftige-week-one-heavy-week
)
)
)
[_currentItemCount:protected] => 15
[_currentItems:protected] => ArrayIterator Object
(
[storage:ArrayIterator:private] => Array
(
[45] => stdClass Object
(
[username] => lisetteteley
[datePublication] => 2022-06-29
[title] => Ishasha
[message] => Terwijl Desiree ging slapen ging ik nog even naar de douches. Ik zag buiten wel van alles vliegen toen ik terug liep maar wist niet wat het was. Ik liep met de bewaker terug en sneakte de tent in. Terwijl ik de rits dicht maakte zag ik opeens iets vliegen en hoorde iets zoemen. Ik schrok me kapot en begon met m'n lampje rond te schijnen. Zie ik dus minimaal 2 insecten, formaat horenaar in onze tent [e-1f633] Ze waren donkerrood en leken vrij hard. Ik denk moet ik die dood slaan? Dat leek me niet zo'n goed idee. Ik weer naar buiten, de bewaker seinen, gevraagd of ik ze dood moet maken, hij komt kijken, zit er 1 op het terras. Zegt ie: zo een? Ja! Oke, hij gaat in onze tent naar binnen, schijnt met z'n lamp en werkt met z'n stok de eerste naar buiten om m daar weer vrij te laten. Dat doet hij ook met de 2e [e-1f605] Ik blij, rits dicht, nog ff checken of er niet nog 1 zit, nee. Nu kan ik wel gaan slapen. Ik kijk naar Desiree: die ligt nog steeds te slapen en heeft volgens mij niks mee gekregen [e-1f602] Ik zal toch eens vragen waar ze die oordopjes gekocht heeft want dat zijn goeie! [e-1f61c]
Toen ze wakker werd zei ze dat ze super lekker geslapen had en niet had gehoord dat ik terug kwam van de douche. Ik zeg je hebt wel meer niet gehoord [e-1f602]
Het was 2.5 uur rijden tot de volgende locatie: Ishasha. Het zuiden van Queen Elizabeth NP. Bij aankomst bleek er een zwembad te zijn! Hoe lekker om bij 30 graden toch ff af te kunnen koelen. We hebben ook een prachtige lodge aan het water hier met zelfs wen eigenlijk douche en toilet! Dan kan ik vanavond wel n biertje extra drinken [e-1f61c]
Om 3 uur vertrokken we naar het park op zoek naar de leeuwen in de boom. Ze waren al 2 dagen niet gezien dus de kans was klein. Helaas hebben we ze niet gezien. Onze gids dacht dat ze de grens met Congo overgestoken waren. Maar met alles wat we al gezien hebben de afgelopen dagen vonden we het niet zo erg.
Vanavond zitten we lekker bij een kampvuur met n biertje. Morgen kunnen we uitslapen en vertrekken we pas na de lunch naar Bwindi, waar we hopelijk vrijdag de gorilla's gaan zien [e-1f91e][e-1f3fc]
[userId] => 205702
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5084399
[countryId] => 191
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 83
[author] => Lisette
[cityName] => Ishasha
[travelId] => 527633
[travelTitle] => Oeganda
[travelTitleSlugified] => oeganda
[dateDepart] => 2022-06-22
[dateReturn] => 2022-07-04
[showDate] => yes
[goalId] => 4
[goalName] => Een verre reis
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/oeganda,ishasha
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/205/702_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => ishasha
)
[46] => stdClass Object
(
[username] => lisetteteley
[datePublication] => 2022-06-28
[title] => The big five!
[message] => Om 5.20 ging de wekker. En waar we gisteravond als laatste weg gingen na t avond eten, waren we vanmorgen weer de eerste bij het ontbijt [e-1f606] Gelukkig hoefden we er vannacht allebei niet uit maar we hoorden wel de nijlpaarden dicht bij de tent. Ze maken een soort knorrend geluid.
Toen de zon langzaam op kwam gingen we op pad. Niks fijner dan een goede African massage op de vroege ochtend [e-1f61c] Al vrij snel zagen we een leeuw op de weg. Die was op zoek naar een lekker sappige impala. Hij liep vlak voorbij onze jeep en ging aan de andere kant op de weg zitten. Hier begon hij te roepen en van achter de jeep kwamen er nog 2 aan. En daarna vanuit verschillende hoeken nog 4. 7 leeuwen in totaal! Alleen wij waren er en een jeep die aan het filmen is voor National Geografic. Dus wie weet komen we op de achtergrond nog voorbij binnenkort [e-1f602] We besloten de leeuwen rustig hun jacht te laten vervolgen en reden verder het park in. De enige van de big five die we nog niet gezien hadden was het luipaard. Dus daar maakten we n beetje grapjes over. Maar de kans dat je die ziet is echt heel klein. Hoe verbaasd waren we dan ook toen onze gids even later stopte, z'n verrekijker pakte en zei: no way. It's a leopard! We waren zo blij! We zijn nog een hele tijd gebleven om te kijken hoe ie door t gras liep. En daarna in n boom ging liggen en bijna niet meer te zien was. Dat was het moment dat er ook andere jeeps kwamen maar die waren helaas voor hun te laat. Dus nu is onze big five compleet! En het was voor Desiree haar eerste luipaard. Onze gids zei dat ie maar in 1% van de bezoeken aan dit park een luipaard zag. Dus hoeveel geluk hebben wij gehad [e-1f973]
Na de ochtend game drive hadden we tot 16.00 de tijd om te relaxen.
In de middag geen dieren meer voor ons maar diverse kraters. Om ook wat van het landschap te zien. De weg er naartoe was bijzonder te noemen. Het leek alsof ze bovenaan beton en stenen hadden neer gegooid en dat daarna langzaam naar beneden was geregend [e-1f648] Maar blijkbaar waren het rotsen. Je kon echt heel ver kijken. Het was allen best wel heiig.
We toasten vanavond op de big five! En morgen gaan we weer verder richting het zuiden.
[userId] => 205702
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5084365
[countryId] => 191
[pictureCount] => 4
[visitorCount] => 95
[author] => Lisette
[cityName] => Katunguru
[travelId] => 527633
[travelTitle] => Oeganda
[travelTitleSlugified] => oeganda
[dateDepart] => 2022-06-22
[dateReturn] => 2022-07-04
[showDate] => yes
[goalId] => 4
[goalName] => Een verre reis
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/053/870_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/205/702_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => the-big-five
)
[47] => stdClass Object
(
[username] => lisetteteley
[datePublication] => 2022-06-27
[title] => Queen Elizabeth NP
[message] => We konden uitslapen tot half 8 maar ik was ruim een half uur van tevoren al wakker. Dat gebeurt toch niet vaak. We wilden nog een rondje door de tuin doen in de hoop dat we vlinders zouden zien maar het was nog te vroeg.
In ongeveer 4 uur reden we naar Queen Elizabeth NP. Onderweg passeerden we de evenaar. En ondanks dat het "maar" 4 uur rijden was, is het hier een stuk droger en warmer. S middags gingen we een boottocht maken op het Kazinga kanaal. De lucht was een beetje dichtgetrokken, het zou toch niet weer gaan regenen? Gewapend met een regenjas en zelfs een vest, gingen we de boot op. Ik denk dat we daarmee het mooie weer afgedwongen hebben. De boottocht was fantastisch! We zagen zoveel dieren langs de waterkant. Kingfishers, olifanten (ook in het water), krokodillen, nijlpaarden, buffels, wrattenzwijnen en nog veel meer vogels [e-1f60d] Er zaten ook 2 Amerikanen op onze boot die ons wilden overtuigen om ons aan te sluiten bij hun kerk. Ze hadden zelfs foldertjes bij zich. Maar het is ze toch niet gelukt [e-1f92d]
Toen we terug kwamen bleek ee nog genoeg tijd over voor een game drive door het park. Of het zou zo moeten zijn dat we liever uit wilden rusten? Nee dat doen we wel als we weer thuis zijn [e-1f609] We zagen 2 relatief jonge mannetjes leeuwen op een paar meter afstand die uiteindelijk samen op jacht gingen. Wauw!
Zeer tevreden zitten we nu aan tafeltjes rond het kampvuur te eten. Als we zo terug naar de tent willen moet een gids ons brengen want er lopen hier 's avonds nijlpaarden in het kamp. Dus ook als je naar de wc wilt 's nachts moet je de bewaker seinen. Tenzij je een meet en greet met de hippo's wilt [e-1f605]
[userId] => 205702
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5084333
[countryId] => 191
[pictureCount] => 4
[visitorCount] => 94
[author] => Lisette
[cityName] => Katunguru
[travelId] => 527633
[travelTitle] => Oeganda
[travelTitleSlugified] => oeganda
[dateDepart] => 2022-06-22
[dateReturn] => 2022-07-04
[showDate] => yes
[goalId] => 4
[goalName] => Een verre reis
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/055/480_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/205/702_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => queen-elizabeth-np
)
[48] => stdClass Object
(
[username] => lisetteteley
[datePublication] => 2022-06-26
[title] => Chimpansees
[message] => Vanmorgen werden we om 6 uur gewekt met koffie en thee bij onze tent. Wat een service! Onze gids zei dat we om 7 uur zouden vertrekken. 7 uur Dutch time want blijkbaar vond hij onze tijd iets te elastisch. Haha. 6.55 stonden we klaar en hij was heel erg verbaasd. We kunnen best op tijd zijn hoor. Hij was degene die zei dat tijd elastisch was hier. We gingen naar de plek waar we chimpansees zouden gaan trekken. Waar we dus ruim een half uur te vroeg waren. In groepjes van 6 gingen we op pad. Ze weten van tevoren niet waar ze zitten want ze hebben geen zender maar naar aanleiding van de verhalen van de gids waren de verwachtingen redelijk hoog gespannen. We zagen er meteen al 1 hoog in de boom en na ongeveer een half uur zagen we de eerste chimpansee op de grond zitten! Er komen al 20 jaar toeristen in dat gebied dus ze zijn wel gewend aan mensen maar je moet toch afstand houden. En we moesten een mondkapje op. Omdat de apen ziek kunnen worden van ons, en andersom. Ongeveer een uur later kwamen we bij 3 apen uit, waarvan er 2 weg liepen helaas. Dat waren tevens de laatste die we op de grond zagen. Wel nog een paar hoog in de bomen. Omdat ze vandaag niet naar elkaar schreeuwden kon de gids ze niet voor ons opsporen. Het was zeker een bijzondere ervaring maar we hadden stiekem op iets meer gehoopt. Laten we hopen dat we bij de gorilla's meer geluk hebben [e-1f609]
We gingen terug voor de lunch en nog een wandeling door de mega tuin van het resort, waar we ook nog apen zagen. Desiree sprong nog een halve meter de lucht in toen er een tak bewoog maar ze had niet door dat dat door haarzelf kwam. [e-1f92d]
S middags stond een wandeling door het moeras op de planning. Ook hier zagen we weer verschillende soorten apen en vogels. Daarna konden we nog een bezoek aan het dorp maken. Hier leerden we koffie malen en manden vlechten. We moeten nog ff oefenen denk ik. :-P Ook kregen we uitleg van een medicijnman en kregen we bananensap, bananenbier en bananengin te proeven. Vooral die laatste was erg sterk [e-1f605]
Met net geen 20.000 stappen in de benen gaan we zo lekker eten. Morgen rijden we naar Queen Elizabeth NP waar we 's middags een boottocht gaan maken. Laten we hopen dat de omstandigheden beter zijn dan vorige keer. De regenjas gaat iig mee!
[userId] => 205702
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5084279
[countryId] => 191
[pictureCount] => 3
[visitorCount] => 97
[author] => Lisette
[cityName] => Kibale
[travelId] => 527633
[travelTitle] => Oeganda
[travelTitleSlugified] => oeganda
[dateDepart] => 2022-06-22
[dateReturn] => 2022-07-04
[showDate] => yes
[goalId] => 4
[goalName] => Een verre reis
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/055/476_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/205/702_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => chimpansees
)
[49] => stdClass Object
(
[username] => lisetteteley
[datePublication] => 2022-06-25
[title] => Kibale NP
[message] => Sommige dingen kunnen hier best n uitdaging zijn. Douchen is er daar 1 van. Zo viel de stroom uit toen Desiree net onder de douche wilde stappen en was bij mij het warme water op na 2 minuten. Maar als je danandaag ziet dat zelfs kinderen meer dan n half uur moeten lopen om water te halen besef je je wel dat je daar eigenlijk niet over mag klagen.
Vandaag hadden we een lange reisdag en we hoefden pas om 7 uur op te staan. Maar Desiree vond het wel een goed idee om haar wekker te zetten :-S
We gingen eerst nog naar de watervallen vandaag en ik kan natuurlijk niet echt vergelijken en weer doet ook heel veel (vandaag was het gelukkig zonnig [e-1f60a]) maar ik denk dat ze vanaf boven toch mooier waren. Zeker met de regenbogen.
Na 7 uur rijden kwamen we aan in Kibake NP waar we morgen op zoek gaan naar Chimpansees en andere apen.
Net ons 4 gangen diner op met flink veel knoflook. Dat zal de muggen wel op afstand houden [e-1f609]
[userId] => 205702
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5084239
[countryId] => 191
[pictureCount] => 1
[visitorCount] => 90
[author] => Lisette
[cityName] => Pakwach
[travelId] => 527633
[travelTitle] => Oeganda
[travelTitleSlugified] => oeganda
[dateDepart] => 2022-06-22
[dateReturn] => 2022-07-04
[showDate] => yes
[goalId] => 4
[goalName] => Een verre reis
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/053/229_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/205/702_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => kibale-np
)
[50] => stdClass Object
(
[username] => lisetteteley
[datePublication] => 2022-06-24
[title] => Gamedrive en boottocht
[message] => De dag begon vroeg maar als je dan in het nationale park rijdt in de jeep, de zon die op komt, raampjes open, dak open, de rode wegen, oneindige vlaktes, acacia bomen en giraffes langs de weg, dan is het dat meer dan waard.
De hele ochtend zijn we door het park gereden. Onze gids heeft echt super goede ogen. Hij zag een leeuw op 500 meter in een boom hangen. Wij zagen m pas toen we zijn verrekijker mochten lenen [e-1f605]. Het was t ver om een foto van de maken. De volgende leeuwen lagen op maar 5 meter afstand! Maar wel verschollen in heel dicht struikgewas met een prooi dus daar kwamen ze waarschijnlijk de rest van de dag niet meer uit. Uiteindelijk hadden we toch geluk en ging onze gids, ondanks het risico op n boete van 150 dollar, een stukje van het pad af en konden we snel een paar mooie foto's maken! [e-1f603] We zagen ook buffels, hartebeesten, impala's, wrattenzwijnen (die blijkbaar ook graag ananas hebben) en heel veel vogels. Zoveel moois en we waren pas halverwege de dag. Om 2 uur zouden we een boottocht van 3 uur op de Nijl gaan maken, tot aan de Murchison Falls. De lucht was wat dicht getrokken maar het was nog droog. Ik zei nog: zouden we een vest nodig hebben voor als het koud werd op de boot? Neu zei Desiree. Dus daar gingen we in een hemdje en korte broek op slippers de boot op. Nou zou je denken dat wij als Nederlanders toch wel moeten weten dat niks veranderlijker is dan het weer. Dat geld helaas ook in Oeganda. Na een half uur begon het te regenen en verhuisden we, al half doorweekt, naar achter op de boot. Het ging nog harder regenen en de zeilen aan de zijkanten werden dichtgemaakt. De wolken werden nog donkerder en het onweer was mij niet ontgaan natuurlijk. Daar gingen we dan, super harde regen, onweer in het vooruitzicht met een man of 20 in een bootje op de Nijl. Onze kapitein zei dat er niks kon gebeuren maar alles in me zei dat ik daar niet meer wilde zijn. Het was n beetje 50/50 wie er nog wel tot de watervallen wilde varen maar gelukkig kon ik terug met een bootje wat ons tegemoed kwam. Zeiknat en rillend als n rietje kwam ik weer aan wal. Ik was zo blij dat ik terug was! Desiree hoorde natuurlijk bij de bikkels die door wilde varen. Ze waren wel tot de waterval gekomen in de regen en weer heelhuids terug.
Note to self: ga nooit meer met n boot mee zonder (regen)jas. En überhaupt niet als ze onweer verwachten. Dat scheelt weer n paar jaar van m'n leven [e-1f605]
Toen Desiree terug was vroeg onze gids of wel nog "ff" wilden gaan kijken of de leeuwen uit de bosjes waren gekomen. Uiteraard! Het bleek achteraf maar 1.5 uur om te zijn [e-1f606] Ze lagen niet meer onder het bosjes maar een stukje verderop zagen we moeders met 2 welpen in het gras! Fantastisch! 1 welpje ging zelfs voor ons op n termietenheuvel staan.
Daarna zagen we ook nog een leeuw die net n impala gevangen had.
Nu hebben we wel n biertje verdiend. En morgen kunnen we uitslapen tot kwart voor 7!
Alle fotocredits zijn voor Desiree trouwens. Mijn camera wil niks naar m'n telefoons sturen..
[userId] => 205702
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5084202
[countryId] => 191
[pictureCount] => 5
[visitorCount] => 75
[author] => Lisette
[cityName] => Pakwach
[travelId] => 527633
[travelTitle] => Oeganda
[travelTitleSlugified] => oeganda
[dateDepart] => 2022-06-22
[dateReturn] => 2022-07-04
[showDate] => yes
[goalId] => 4
[goalName] => Een verre reis
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/053/115_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/205/702_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => gamedrive-en-boottocht
)
[51] => stdClass Object
(
[username] => lisetteteley
[datePublication] => 2022-06-23
[title] => Neushoorns!
[message] => Na een lekker ontbijtje was het wachten op onze chauffeur/gids David. Hij zou er om 8 uur zijn maar was er pas om half 9. Tijdens zijn introductie bleek waarom: tijd is blijkbaar elastisch hier [e-1f605] We konden er allebei wel om lachen.
Via de hoofdstad, Kampala, reden we naar Ziwa Rhino Sanctuary. Een omheind park van 7000 ha waar een fokprogramma voor witte neushoorns loopt. Er zitten er nu 33 en wij gingen te voet op pad om ze te zoeken. We kwam eerst uit bij een mannetje die alleen was en later ook nog bij een groep die uit lag te rusten in de schaduw. Het blijft toch wel heel bijzonder om te zien, zeker met hoorn! [e-1f60a]
Na de lunch vervolgden we onze weg naar Murchison Falls NP. Hier hebben we onderweg naar onze lodge ook al dieren gezien. Een kleine kameleon, een schildpad en een kleine slang op de weg (ik zal maar niet zeggen dat ie dood was. Dat maakte het foto's maken wel makkelijker [e-1f92d]).
Desiree spotte de kleine dieren niet maar wel 2 olifanten! Daarna zagen we nog buffers, wrattenzwijnen en verschillende soorten herten.
Wat een top begin!
Onze lodge bleek super mooi aan de Nijl te liggen en we kregen hier een 4 gangen diner met kaarslicht! Gin tonic erbij (alleen tegen de muggen natuurlijk [e-1f92a]) en wie doet ons wat.
We dachten om 6 uur te moeten ontbijten morgenvroeg maar dat is vervroegd naar 5.30. Blijkbaar gaat de elastiek 2 kanten op [e-1f605].
Ik zal proberen om nog wat foto's te plaatsen.
[userId] => 205702
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5084165
[countryId] => 191
[pictureCount] => 7
[visitorCount] => 92
[author] => Lisette
[cityName] => Entebbe
[travelId] => 527633
[travelTitle] => Oeganda
[travelTitleSlugified] => oeganda
[dateDepart] => 2022-06-22
[dateReturn] => 2022-07-04
[showDate] => yes
[goalId] => 4
[goalName] => Een verre reis
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/053/035_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/205/702_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => neushoorns
)
[52] => stdClass Object
(
[username] => NarandeinUganda
[datePublication] => 2022-06-23
[title] => Schilderstape of ductape?
[message] =>
Wat zal ik erop plakken? Het beste is een zwaluwstaartje van een pleister. Maar mijn pleisters liggen in de slaapkamer waar ik logeer...
‘Dokter?’ zeg ik.
De gastvrouw kijkt me aan en schudt haar hoofd. Nee, hier op het eiland in Lake Victoria is geen dokter.
En het blijkt dat we dit soort dingen heel creatief zelf kunnen aanpakken. Ik heb een fles gefilterd water in mijn rugzak. Deze gebruiken we om het bloed van het hoofd van het kind te spoelen. Een vriend die met mij mee is op deze trip, heeft een scheermesje te pakken. Voorzichtig scheert hij het haar weg van en rondom de wond.
‘Pleister, pleister,’ is het enige dat door mijn hoofd schiet. Hoe kunnen we de scheidende delen van deze wond bij elkaar plakken?!
Ik heb schilderstape en ductape in mijn rugzak, om de grote vellen papier op te kunnen hangen voor onze lessen, die straks gaan beginnen.
Ductape is wel sterk en zal de huid bij elkaar houden. Maar krijg je dit ooit van het hoofd van het kind af… Eraf zonder andere schade?! Ik twijfel.
Dan maar schilderstape. Ik scheur een stukje af, vouw het dubbel. Plaats het over het gapende gat in het hoofd. Met andere stukken tape zetten we het vast.
Tja, dit was een akelig ongelukje. Stenen gooien op het dak van de school. De steen rolde eraf bleef hangen, veranderde van richting door de bladeren van de bananenboom en landde op het hoofd.
Het kind loopt weg naar huis… Ik zucht diep. Geen dokter hier voor alle mensen die hier wonen. Anderhalf uur met de boot naar Jinja… als je geld hebt om benzine te kunnen betalen om de boot te laten varen en dan een boda in Jinja en de dokterskosten. Onbegonnen werk.
Hier wonen en werken is het opgeven van rechten. Creatief zijn, niet te snel in paniek en het leven nemen zoals het komt, zowel het leven als de dood…
Hoe het met dit kind is? Twee dagen later ontmoet ik hem. Ik zie dat de wond dicht is en heelt. Wat een zegen!
[userId] => 435633
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5084161
[countryId] => 191
[pictureCount] => 1
[visitorCount] => 234
[author] => Wilma
[cityName] => Serere
[travelId] => 516816
[travelTitle] => Thuis in Uganda
[travelTitleSlugified] => thuis-in-uganda
[dateDepart] => 2018-01-30
[dateReturn] => 2025-12-31
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/052/930_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/435/633_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => schilderstape-of-ductape
)
[53] => stdClass Object
(
[username] => lisetteteley
[datePublication] => 2022-06-23
[title] => Veilig aangekomen in Entebbe
[message] => Na een vlucht van ongeveer 8 uur, waarvan we gelukkig best n aantal uurtjes geslapen hebben, kwamen we in Kigali, Rwanda, aan waar we een korte tussenstop hadden. Desiree wilde me vlak van tevoren nog laten zien dat het ver weg onweerde en hoe mooi dat wel niet was. Ik dacht vooral doe dat gordijn voor t raam maar weer dicht [e-1f605][e-1f92d]
Nog 40 minuten later stonden we in Entebbe en kregen we allebei een visum met een prachtige slaperige foto er op.
In het hotel aangekomen bleek dat we allebei een lekkage in onze tas hadden maar gelukkig viel de schade mee. Na dat opgeruimd te hebben konden we de klamboe uitvouwen en nu lekker gaan slapen. Morgen begint het avontuur echt en gaan we naar een groot reservaat waar ze neushoorns opvangen [e-1f642]
[userId] => 205702
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5084148
[countryId] => 191
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 94
[author] => Lisette
[cityName] => Entebbe
[travelId] => 527633
[travelTitle] => Oeganda
[travelTitleSlugified] => oeganda
[dateDepart] => 2022-06-22
[dateReturn] => 2022-07-04
[showDate] => yes
[goalId] => 4
[goalName] => Een verre reis
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/oeganda,entebbe
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/205/702_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => veilig-aangekomen-in-entebbe
)
[54] => stdClass Object
(
[username] => NarandeinUganda
[datePublication] => 2022-04-24
[title] => Dichterbij komen
[message] =>
Hij heeft me al een paar keer geholpen, Ralph, toen ik in Serere was. Ver van de bewoonde wereld en de garage.
Hij heeft een band verwisseld. Geholpen toen de accu van de auto niet meer werkte.
Deze keer graag ik hem een gunst. Ik ben nog niet terug op energie na het ziek zijn. 's Middags is het op. En het programma voor Goede Vrijdag is 's middags en 's avonds.
'Ralph, wil jij mij vrijdag rijden naar het dorp waar ik les moet geven en waar we 's avonds de Jezus film laten zien?'
Het was geen enkel probleem. Hij is chauffeur van beroep maar werkloos door de coronasituatie. Hij heeft een geldig rijbewijs en het gaat hem wat geld opleveren wat zijn gezin gaat helpen.
Daar gaan we, rond het middaguur. De mannen, chauffeur en vertaler zitten voorin. Ik zit achterin. Eerst wel oplettend: hoe rijdt hij?
Al snel heb ik door dat hij een goede, voorzichtige rijder is.
Ik ontspan en laat me rijden.
Voordat we het dorp bereiken willen we wat eten. We vinden een restaurantje waar we kalo en kip krijgen.
Het restaurant is een bakstenen kamer van 2 bij 3 meter.
Kleine tafeltjes en smalle bankjes. De community kijkt van een afstand toe hoe de muzungu (de blanke) buiten haar handen wast en dan het lokale eten eet, met de handen.
Daarna gaan we naar de kerk waar we hartelijk worden ontvangen. Ik begin mijn les met het Huis van Eenheid. De basis voor gezonde families. Er wordt aandachtig geluisterd. Pennen worden opgezocht in achter in de Bijbel worden notities gemaakt.
Ik zie Ralph aandachtig luisteren.
Daarna zoom ik in op een aspect van het Huis van Eenheid: vriendschap bouwen en hoe los je ruzies op. Daarbij gebruik ik de Friendship Cards. Hierbij is iedereen actief en iedereen kan meedoen: kinderen en volwassenen. Ze mogen 5 ‘dingen’ van buiten halen: steentjes, takjes, blaadjes om op hun kaart van keuze te leggen.
We zijn met zo'n 50 volwassen en 20 kinderen. De kaarten raken onzichtbaar door de vele voorwerpen die erop komen te liggen. Er is een vrolijke, ontspannende sfeer tijdens deze activiteit. Onderlinge gesprekken ontstaan als ze voor de kaarten staan om hun keuze te maken.
Na afloop krijgen we een maaltijd. De tweede lokale warme maaltijd.
Ondertussen kijken we de hele tijd naar de lucht. Donkere wolken komen. Zal het droog blijven?! We willen graag buiten op het veld de film laten zien.
Toch besluiten we om het binnen te doen. Binnen een paar minuten is de kerk vol. De mensen staan schouder aan schouder, twee uur lang de film te bekijken terwijl de regen neerklettert op het dak. Er is geen stroom in het dorp, geen verlichting. Het is moeilijk te zien hoeveel mensen er zijn. Ik tel rondom mij hoeveel mensen er zijn en schat hoe vaak deze groep past in het gedeelte wat ik kan zien. Ik kom op 500. Zeer waarschijnlijk waren het er meer.
Na de film, het is al laat, willen we vertrekken. We hebben nog drie kwartier te rijden...en na de regen, hoe glibberig zijn de wegen?!
Er wordt gesproken in de lokale taal. Ik laat het langs me heen glijden. Ik ben moe.
Dan hoor ik: 'Ik weet niet hoe ik dit mijn vrouw moet vertellen. Ze heeft gekookt voor jullie..'
Dan word ik aangekeken.
Er moet een besluit genomen worden.
Eigenlijk willen we naar huis. Het is op dit moment ook droog. Dat is beter dan met regen over glibberige modderige wegen rijden.
Een maaltijd is heel belangrijk in deze cultuur.
Eren... Komt in mij op. We mogen deze familie eren die een maaltijd voor ons hebben klaargemaakt.
Ik vertel dit... Kunnen we deze familie eren en de tijd beperkt houden? Een klein bordje eten...?!
En zo zitten we om 's avonds half 10 aan onze derde warme maaltijd sinds 1 uur vanmiddag.
Toch nog later dan gepland vertrekken we naar huis.
'He Ralph, hoe heb je deze dag ervaren?' Hij heeft een bijzondere ervaring opgedaan: om als hooggeëerde gast benadert en behandelt te worden. Om te eren en geëerd te worden.
'Het is alsof je mijn gedachten kunt lezen of je weet wat er in mijn huwelijk en gezin gebeurt.'
Een dag later komt hij naar me toe. 'Wilma, kun je bij ons komen? Het gaat niet goed in ons gezin.'
Hij introduceert zijn vrouw. In mei hoop ik bij ze langs te gaan.
Door mensen te betrekken, dichterbij te laten komen en zelf open te zijn. De ander te tijd en ruimte geven om met me mee te gaan, samen op te lopen, geeft het ruimte om elkaar te leren en te vertrouwen.
Het effect is dat deze man de ruimte voelt om de problemen onder ogen te zien en hulp te vragen. Volgende maand, Ralph, dan kom ik je graag opzoeken om naar jouw verhaal te luisteren!
[userId] => 435633
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5081985
[countryId] => 191
[pictureCount] => 1
[visitorCount] => 428
[author] => Wilma
[cityName] => Serere
[travelId] => 516816
[travelTitle] => Thuis in Uganda
[travelTitleSlugified] => thuis-in-uganda
[dateDepart] => 2018-01-30
[dateReturn] => 2025-12-31
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/038/781_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/435/633_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => dichterbij-komen
)
[55] => stdClass Object
(
[username] => NarandeinUganda
[datePublication] => 2022-03-31
[title] => En dan ben je drie kilo lichter…
[message] =>
Terug in Uganda. Fijn om hier weer te zijn. Maar ook weer wennen. In mijn nieuwe huis dat nog niet als thuis voelde. Naast de twee koffers stonden er ook nog dozen te wachten om uitgepakt te worden. Het kriebelt na al die tijd om ook weer aan het werk te gaan. Serere trekt.
En dan kom ik erachter dat de nieuwe bankpas niet werkt in Uganda. Tenminste niet bij de geldautomaten die ik uitprobeerde.
Wat is hier misgegaan? De pas staat op werelddekking en is gebruikt in Nederland… ik zou zeggen: check! Aan alle voorwaarden voldaan.
Na een chatgesprek wordt duidelijk dat er een nieuwe techniek in de pas zit die niet overal buiten Europa werkt.
Tja… ik moet binnenkort wel mijn huur betalen en ik wil graag boodschappen doen. Gelukkig zijn er nog andere wegen om aan contant geld te komen. Maar handig is anders.
Ik krijg een link toegestuurd waarop ik kan vinden welke geldautomaten klaar zijn voor mijn nieuwe pas. Het wordt me duidelijk dat niet alle automaten van dezelfde bank in heel Uganda klaar is voor mijn pas. Dat wordt interessant als ik ga reizen door Uganda.
Drie automaten in Jinja zijn geschikt. De eerste herken ik: is een dure bank om geld te pinnen. Laat ik de tweede van het lijstje opzoeken. Een boda brengt me naar de bank. Hoe dichterbij we komen, hoe meer onrust ik voel… Nee! Deze bank bestaat al meer dan vier jaar niet meer… Een verwilderde tuin. Hier gaat de nieuwe techniek niet werken.
Uiteindelijk bestel ik een bankpas met de oude techniek. Mijn oude pas is geblokkeerd tijdens de dagen dat ik ziek op bed lig en niet nog even gauw geld kon ophalen bij de automaat die wel werkt… De nieuwe pas is onderweg naar Uganda.
Als je alles van te voren weet, voordat je naar een nieuw land vertrekt.
Ja, en dan word ik ziek. De diagnose is typhoid. Ik krijg medicijnen mee. Maar beter word ik niet. Ik lig 5 dagen plat: koortsen, diaree, overgeven. In 5 dagen verlies ik 3 kilo. Weer naar de dokter, meteen aan de drip: vocht toedienen en medicijnen tegen de misselijkheidheid/overgeven. Ondertussen wordt mijn bloed weer onderzocht: malaria. Direct de eerste shot via een canule in mijn hand erin. Om de twaalf uur moet ik terugkomen voor het volgende shot. Ik krijg drie keer zo’n shot. Ik weet dat ik me dan beter ga voelen. Het vervolg van de behandeling is drie dagen tabletten. Daarna pak ik de tabletten tegen typhoid weer op. Langzamerhand voel ik me beter worden. Het scheelt al zoveel dat het eten erin blijft.
Malariabehandeling is een heftige voor je lichaam. Dus nu in het herstel van de behandeling. Vooral veel drinken dat de rotzooi mijn lichaam uitgaat, mijn smaak terugkomt en doen wat helpt om energie terug te krijgen.
Als ik alles van te voren zou weten wat ik zou meemaken in een ander land… Mogelijk dat ik de stap nooit zou zetten. Die dagen in bed schoot het door mijn hoofd: ‘Wat doe ik hier? Waarom ben ik hier? Is het dit allemaal waard?’
Totdat ik een telefoontje krijg: ‘Wilma, we hoorden dat je ziek bent, kunnen we je opzoeken? We willen je iets geven.’
Het is een couple dat twee dagen geleden getrouwd is. Komen ze aan met een prachtige mat…’Wilma, we zijn je zo dankbaar voor de pre marriage course en de gesprekken. Het heeft ons zo geholpen, het ging niet zo lekker. Maar we begrijpen elkaar meer. Je bent een steunpilaar tijdens onze reis.’
Hup, uit bed, aan de gang!
[userId] => 435633
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5081658
[countryId] => 191
[pictureCount] => 1
[visitorCount] => 320
[author] => Wilma
[cityName] => Jinja
[travelId] => 516816
[travelTitle] => Thuis in Uganda
[travelTitleSlugified] => thuis-in-uganda
[dateDepart] => 2018-01-30
[dateReturn] => 2025-12-31
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/036/089_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/435/633_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => en-dan-ben-je-drie-kilo-lichter
)
[56] => stdClass Object
(
[username] => NarandeinUganda
[datePublication] => 2022-03-01
[title] => Dat papiertje...
[message] => Het was een intensieve tijd: wetend dat ik mijn vertrouwde plekje in Wairaka na bijna 4 jaarmoest gaan verlaten. En dan ook nog mijn huisje leegruimen of verhuizen voordat ik in december naar Nederland zou gaan. Wat al een grote opluchting was, was dat ik mijn spullen voor de periode dat ik in Nederland was, kon opslaan. Daar hoefde ik me geen zorgen om te maken. Hoe het allemaal moest, dat wist ik ook niet.
De huizenmarkt in Uganda is voor mij een nieuw terrein. Nadat ik eraan gewend was dat ik dit fijne plekje zou moeten verlaten, deelde ik het met een aantal mensen om mij heen. Zoals het dan gaat in Uganda, viavia, netwerken… Zo kwam ik drie huizen op het spoor. Twee ervan bekeken. Eentje is het geworden. Omdat het veilig leek heb ik besloten van de opslag geen gebruik te maken maar direct mijn spullen in het nieuwe huis te zetten. Allemaal in de week voordat ik naar Nederland kwam. Het verhuizen was een ervaring op zich. Wat er wel niet allemaal in en op een auto past. Gauw naar het nieuwe huis. Een aantal dozen leegmaken en hup, klaar voor de volgende rit. Het is voorspoedig gaan alles stond in het nieuwe huis voordat ik in het vliegtuig stapte.
Nu ik terug ben in Uganda, begint het werk weer. De dozen staan er nog. Zo nu en dan pak ik er iets uit. En zo kreeg ik een vel papier in handen die ik vorig jaar geschreven heb:
Dank U, God, voor de opslagruimte. Wat ik nodig heb is: een veilige plek, water, stroom, een zit toilet. Een werkvergunning, mijn telefoonlijnen weer terug die afgesloten waren en verlening van mijn rijbewijs… En wat ik graag zou willen is: Een douche, een klein plekje voor mijn bloemen, 2 slaapkamers en licht in het huis (voldoende ramen).
Ik werd er stil van. Aan alles is voldaan…ja, zelfs meer gekregen dan dat ik gevraagd had.
DANKBAAR!
[userId] => 435633
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5081290
[countryId] => 191
[pictureCount] => 2
[visitorCount] => 429
[author] => Wilma
[cityName] => Jinja
[travelId] => 516816
[travelTitle] => Thuis in Uganda
[travelTitleSlugified] => thuis-in-uganda
[dateDepart] => 2018-01-30
[dateReturn] => 2025-12-31
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/034/638_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/435/633_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => dat-papiertje
)
[57] => stdClass Object
(
[username] => NarandeinUganda
[datePublication] => 2021-10-18
[title] => De voorbereidingen….
[message] =>
Relaties, trouwen gaat hier in Uganda heel anders dan in Nederland. In deze periode maak ik er eentje van dichtbij mee. Dat is bijzonder en een voorrecht.
Een verkering blijft hier lang geheim. Regelmatig word ik verrast dat iemand ineens vertelt hij over twee maanden gaat trouwen. Niets gezien of gemerkt van een relatie. Dit blijft iets bijzonders voor mij. Het couple doet er alles aan om het verborgen te houden. Onlangs werd ik benaderd of ik bereid en beschikbaar ben om de pre-marriage course te gaan doen. Ja, dat ben ik zeker…
Maar dan een locatie waar we kunnen ontmoeten. Het kan niet bij mij thuis. Daar worden ze gezien, herkent, er wordt over gepraat. Waar dan wel? Daar zijn we nog niet over uit. Als we verder weggaan, gaan transportkosten een rol spelen. Het is niet eenvoudig.
Afgelopen week mocht ik een weddingmeeting bijwonen. Dat is een fundraisingsmeeting om de kosten van een bruiloft te kunnen betalen.
Alles moet hier geregeld (en ook betaald) worden van inkopen voor het eten, tafels, tenten, stoelen, muziek, decoratie. ALLES. Dat is een hele klus.
Dat is nog niet alles. Officieel heb je een pre-visit. Als man ga je naar je aanstaande schoonfamilie om kennis te maken. Dit gaat allemaal officieel, via protocollen. Hier wordt ook gesproken over de bruidsschat die betaald moet gaan worden. Ik ben ooit bij zo’n meeting geweest. Ik vond het reuze spannend: dat onderhandelen over wat de man moet brengen: koeien, bankstel, televisie, 100 kilo rijst, heel wat liters kookolie, traditionele kleding voor de vader, ooms, broers, moeder, zussen en tantes. En dan de envelop met contact geld.
Poeh.
De volgende officiële visite is de introduction. Dan wordt de bruidsschat gebracht. Ook dit gaat volgens protocollen. Hier kun je ook veel plezier hebben met de master of ceremonie (ceremoniemeester). Het is een soort spel dat gespeeld wordt door de families. Hier gaat de man met een selecte groep naar zijn schoonfamilie (binnenkort mag ik met de a.s. bruidegom mee naar zijn schoonfamilie. Ja, in traditionele kleding.)
Dan…is de bruiloft.
Afgelopen week was ik bij de weddingmeeting. Ergens in een restaurant komen we samen. ‘Oké, voor 2.000 shilling, stel je jezelf voor.’ (En je moet jezelf voorstellen. Anders komt er nog een boete overheen.)
De portemonnees worden getrokken, namen worden genoemd en de relatie met het a.s. bruidspaar.
Er komen mensen later binnen. Daar ga je… 2.000 voor het voorstellen, 2.000 voor het te laat komen.
Ik denk iemand te herkennen in de groep en probeer uit te vogelen of dat klopt en waar en wanneer. Ik word direct aangepakt: ’Je spreekt niet via de voorzitter… je probeert vrienden te maken, Wilma? Boete..’
Oke, het is mijn duidelijk. Grappen worden over en weer gemaakt. De stemming zit er goed in. Zolang er Engels wordt gesproken volg ik het. Als het overgaat in Luganda, heb ik tijd om te observeren. Te kijken naar de gezichtsuitdrukkingen. De manier waarop gesproken wordt. Ik geniet er enorm van.
De stoel naast mij, is leeg. Er komt een laatkomer binnen die erop gaat zitten: ‘2.000 om voor te stellen, 2.000 omdat je te laat bent…’
En…zeg ik erachter aan: ‘Welkom! Maar zo jammer dat je gekozen hebt om op deze stoel naast mij te gaan zitten…’ Het wordt stil, iedereen kijkt me aan. ‘Deze stoel is 5.000…’
De man kijkt me aan. De anderen beginnen te lachen.
Ja, alles voor het goede doel om de bruiloft te kunnen betalen.
Ik ga er nog even over nadenken of ik donderdag weer naar de meeting ga. Want het geld rolt zomaar uit mijn portemonnee.. .
[userId] => 435633
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5079645
[countryId] => 191
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 761
[author] => Wilma
[cityName] => Wairaka
[travelId] => 516816
[travelTitle] => Thuis in Uganda
[travelTitleSlugified] => thuis-in-uganda
[dateDepart] => 2018-01-30
[dateReturn] => 2025-12-31
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/oeganda,wairaka
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/435/633_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => de-voorbereidingen
)
[58] => stdClass Object
(
[username] => NarandeinUganda
[datePublication] => 2021-09-05
[title] => Ja, komt u maar, mevrouw...
[message] => ‘Ja, komt u maar, mevrouw, naar de commandant.’
Ik blaas in mijn mondkapje, houd mijn zonnebril op mijn neus. Ik lijk zo wel een crimineel.
Ik kijk naar mijn bijrijder… ‘Sorry, ik moet gaan.’
Ik stap uit de auto…voorzichtig want auto’s razen langs mij heen. De auto staat zover mogelijk aan de kant. De politieagent kan er nog net staan. Hij wilde mijn rijbewijs zien. ‘U deed iets heel gevaarlijks…’
Ik haalde een truck in die 30 km p/u reed. Ik deed het weloverwogen en ik keek goed vooruit. Wat nooit hier het geval was, was het nu wel. Niemand op de andere weghelft zover ik kon zien.
‘Gassen, Wil!’
En toen werd ik naar de kant van de weg gewenkt.
De politieagent wil mijn rijbewijs vasthouden. Dat mag niet vanwege coronaregels. Als ik dat aangeef moet ik naar de commandant.
Ik loop naar de commandant. De gewoonlijke begroetingen worden uitgewisseld.
‘Je bent een vrouw en blank… die rijden over het algemeen heel veilig.’
‘Ja, klopt,’ zeg ik. ‘Maar die reputatie ben ik nu kwijt…’
Er wordt mij verteld dat ik echt een fout beging om daar in te halen. Ja, ik weet dat het een gevaarlijk stuk weg is. Ik keek goed en er was niemand.
‘Maar er zijn lijnen op de weg…’
Wat ben ik blij met mijn mondkapje want ik moet lachen. Geen lijn te zien op de weg. Iedereen doet hier wat goed is in z’n eigen ogen. ‘Waar is die lijn? Welke lijn?’
‘Ja, we zijn bezig om de betrokkenen om de lijnen op de weg te zetten.’
Ondertussen probeert hij met een sanitizer mijn plastic rijbewijskaartje te ontsmetten. Hij spuit tegen zichzelf i.p.v. op het rijbewijs.
Een gesprek over mijn moeilijke namen en Nederland ontstaat. Dat is nu vanuit Serere kom. Daar waar de mensen van de opbrengt van het meer leven. Daarna zeg ik dat ik weet dat dit een gevaarlijk stuk is, dat ik hier niet zomaar inhaal, dat er niemand te zien was. En dat ik nu dus in de fout ging.
‘Ondanks dat er geen lijnen op de weg staan, zal ik hier niet meer inhalen. Ik was fout.’
‘Ik wil vis…’ Ik kijk hem aan, begrijp hem niet zo goed. Waarom ‘vis’ ineens… Ik keer mijn zakken binnenstebuiten. ‘Ik heb geen vis.’
‘In je auto…’
‘In mijn auto? Weet u wel hoe dat ruikt om vis mee te nemen bij 26 graden in de auto?’
‘Ja, ik wil u beboeten.’
Hij wrijft met zijn duim en wijsvinger. Dat gebaar ken ik. Ik ga niet zomaar geld geven om weg te komen.
‘Als dat uw besluit is, dan geeft u mij een bekeuring. Als uw besluit anders is, dan laat u me gaan.’ Ik kijk hem aan. Blij met mijn masker en zonnebril. Ik weet dat mijn ogen kunnen spreken: irritatie of angst. Deze keer neem ik de ruimte om mijn zonnebril op te houden.
Ondertussen mengen andere agenten zich in het gesprek.
‘Boss, ze heeft toegegeven dat ze fout zit, laat haar gaan.’
Ik wacht zijn beslissing af.
Ik krijg mijn rijbewijs terug en met een knikbeweging maakt hij me duidelijk dat ik kan gaan.
Opgelucht loop ik terug naar de auto. Moet me inhouden om geen huppeltje te maken. De auto’s razen langs mij heen. Er wordt levensgevaarlijk ingehaald…
Ik stap in de auto en kijk mijn bijrijder opgelucht aan. We kunnen gaan.
Dan zegt hij:’Toen jij de auto verliet, reed de auto naar achteren. Ik dook naar de pedalen om de rem te vinden en toen heb ik hieraan getrokken…’ De handrem.
‘Oh, sorry! Je hebt het goed gedaan…dank je wel.’
Stel je voor dat ik werd aangereden door mijn eigen auto die naar beneden glijdt…
[userId] => 435633
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5078726
[countryId] => 191
[pictureCount] => 1
[visitorCount] => 514
[author] => Wilma
[cityName] => Wairaka
[travelId] => 516816
[travelTitle] => Thuis in Uganda
[travelTitleSlugified] => thuis-in-uganda
[dateDepart] => 2018-01-30
[dateReturn] => 2025-12-31
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/016/786_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/435/633_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => ja-komt-u-maar-mevrouw
)
[59] => stdClass Object
(
[username] => basvb
[datePublication] => 2021-08-20
[title] => een heftige week/one heavy week
[message] => ***ENGLISH BELOW***
Ik moet toegeven dat ik een beetje de tijd uit het oog was verloren maar het is weer tijd voor een nieuwe blog. Tot nu toe had ik ook niet heel veel mee gemaakt om te delen met jullie maar de laatste week heeft daar behoorlijk verandering in gebracht. Maar voordat ik dat vertel een klein beetje informatie. Het grootste deel van het dieet van chimpanzees bestaat uit fruit. En van al het fruit zijn het voornamelijk vijgen die een grote rol spelen (dit geldt trouwens voor het overgrote deel van de herbivoren in jungles). Nu zijn er meer dan honderd verschillende vijgensoorten die in de jungle groeien. Sommige vijgenbomen kunnen op elk moment van het jaar vruchten hebben terwijl andere soorten alleen in een bepaalde periode bloeien (zoals bijvoorbeeld kersen in nederland). Daarnaast heb je ook nog soorten die wel elk jaar bloeien maar eens in de zoveel jaar een superseizeon hebben waarbij het stikt van de vijgen. Ficus chryssophylum is een van die soorten en ik heb het geluk dat dit jaar precies nu ik er ben een superseizoen is. Heel juli en wss tot en met september/oktober stikt het in het bos van de chryssophylum vijgen. Dit is natuurlijk perfect voor chimpanzees en het ontbreekt ze nu totaal aan voedsel. Dit leidt dat de chimpans vaker in grotere groepen zijn wat perfect is voor mijn data verzamelen. Echter is er ook een schaduwzijde die afgelopen week heel duidelijk naar voren kwam.
Zoals ik in een eerder blog al verteld heb zijn er in dit gebied twee gehabitueerde groepen chimpanzees die vroeger echter een gigantische groep was die vervolgens gesplitst is. Elke groep heeft zijn eigen territorium maar er is geen duidelijke grens maar meer een overlappend gebied waar chimps van beide groepen kunnen komen. Daarnaast zijn er aan alle kanten ook nog buurgroepen chimpanzees die niet gehabitueerd zijn. Eens in de zoveel tijd pattrouileren de mannen van een chimpanzeegroep hun grenzen af om te zorgen dat hun territorium nog veilig is. Dit gebeurd extra vaak als er meer dan genoeg voedsel is omdat de chimps zich dan daar geen zrogen over moeten maken. Vooral de westelijke groep was de laatste tijd veel aan het pattrouileren. Tijdens een patrouille zijn allen chimps stil, lopen in een enkele lijn en zijn erg gespannen en luisteren vaak. Meestal patrouilleren ze voor een tijdje waarna ze terug gaan binnen hun territorium om vervolgens veel geluid te maken. Echter, kan het ook voorkomen dat ze een andere chimp of chimps tegenkomen waarna je dus een confrontatie krijgt.
De week begon op 16 augustus toen de westelijke groep op patrouille ging richting het territorium van de centrale groep. Op deze betreffende patrouille kwam de groep Jolie, een central moeder, tegen in haar eentje. Even leek het erop dat ze niks gingen doen en Jolie kwam zelfs uit eigen beweging vanuit een boom naar beneden terwijl ze zich submissief opstelde (je moet even bedenken dat het vroeger een groep was en Jolie herkende dus iedereen die aanwezig was). Toen brak ineens de hel los. Als een groep stortte alle mannen zich op Jolie waarbij ze haar baby dodelijk verwondde. Jolie wist nog een beetje weg te komen maar bij een tweede aanval werd haar baby weggetrokken door het alfamannetje Hutcherson waarna hij ermee weg rende om vervolgens op te eten (en te delen met ander mannetjes). Nadat deze daad kon Jolie terugnaar haar eigen territorium waar ze haar oudere kind tegenkwam. Infanticide (het vermoorden van babies) komt vaker voor in chimps maar ondanks dat ik dit wist was het een aardige schok voor mij om dit voor mijn ogen te zien af te spelen en dit is me niet helemaal in de koude kleren gaan zitten. Maar de week was nog niet over.
17 augustus (dag 2) besloot deze zelfde westelijke groep ver naar het westen te gaan om aan die grens te patrouilleren. Daar kwamen ze de westelijke buurgroep tegen en in het gevecht dat daar ontstond wisten ze een volwassen man met bijten, slaan en trappen dodelijk te verwonden. Het mannetje wist onder wat takken weg te krijgen waarna het omringd door onze groep was. De groep heeft daar nog meer dan een uur doorgebracht en zijn vervolgens weg gegaan waarna het mannetje wss later die dag of in de nacht aan zijn verwondingen is overleden.
Dag 3 ging de westelijk groep weer op pattrouille, dit keer naar de zuid-westelijke kant maar die dag was ik daar niet bij en kwamen ze ook niemand tegen.
Op dag 4 (gisteren) brachtten ze de ochten door met eten om op kracht te komen voordat ze weer richting het centrale territorium gingen. Dit keer kwamen ze niet een chimp maar een hele groep chimps tegen en vervolgens volgde er een ruim 3 uur durende confrontatie met een hoop gegil, een paar fysieke slagen maar voornamelijk veel heen en weer geren van grote mannen. De confrontatie begon met west die richting centraal ging waarna ze zich een paar honder meter terugtrokken. Vervolgens kwam na ruim een half uur de centrale groep opzetten en de confrontatie laaide weer op. Nadat het weer gekalmeerd was besloot de westelijke groep een uur later nog een keer patrouille te gaan maar tegen die tijd had de centrale groep zich al teruggetrokken en kwamen ze niemand tegen.
Dat was mijn afgelopen week. Daarnaast is het regenseizoen hier nu ook begonnen en regent het hier nu elke dag. Ook begint de tijd langzaam te dringen aangezien ik nog maar iets meer dan een maand heb totdat ik terugkom. Ik zal proberen nog een blog te schrijven voordat ik terug ben om dan eindelijk wat meer over mijn onderzoek te vertellen. En als het niet lukt dan houden jullie dat nog te goed.
Groetjes,
Bas
***ENGLISH***
I have to admit that I kind of lost track of time. But it is time for a new blog! Up till now I did not really have much news to share with you but the last week made a big change in that. But for I tell you about this I need to give a bit of back story. The biggest part of a chimps diet is fruit. And a big part of the fruit they eat are figs (this is true for most herbivores living in tropical areas). There are more than a hundred species of figs growing in the jungle. Some fig trees can fruit at any time during the year but others have a fruiting season (like for example cherries). Next to that, you have species that once every few years have a superseason (masting season is the official term) where they grow more than other years. Ficus chryssophylum is one of those species and I am lucky enough that exactly this year during my stay here they have their masting season. From July till probably September/October the forest is bursting with chryssophylu figs. This is of course perfect for the chimps as they don’t have to worry about food. This in addition leads to the chimps begin in bigger groups which is perfect for my data. However, there is also a darker side to food abundance that became extremely clear this last week.
As I have told in a previous blog this area houses two habituated groups of chimps who used to be one gigantic community that split. Every group has their own territory but there is no clear border but more of an overlapping area where chimps of both groups can come. Next to this, there are neighboring groups of unhabituated chimps on all other sides. Once in a while the males of a group will patrol along their borders to make sure the territory is still safe. This happens more often when food is abundant. Especially the western group was patrolling a lot lately. During a patrol the chimps are quit, they move in in a single file line and are tense and listen a lot. Most of the time they patrol for a bit after which they come back into their territory and scream a lot. However, it can happen that they stumble upon other chimps or chimp after which an encounter happens
This week started on the 16th of august when the western group went on patrol towards the central territory. On this patrol they met Jolie, a central mother, all by herself. For a few moments it looked like nothing was going to happen and Jolie even came down from the tree on her own accord while showing submissive signs (you have to imagine that it used to be one group and Jolie would now everybody that was there). Then hell broke loose. As one group all males jumped on Jolie in which they lethally injured the baby. Jolie managed to get away a bit but during a second attack her baby was pulled away by Hutcherson (the alpha male) and he ran of to eat it (and share it with other males and females). After this atrocity Jolie could return to her own territory where she met her older offspring (which was also at the original tree she got surrounded in). Infanticide (the murder of infants) happens in chimps but even though I knew this it was still quite a shock to witness it with my own eyes. However, the week was not over yet.
The 17th of august (day 2) the western group decided to go far was to patrol on that border. There they met the western neighbors and in the fight that ensued they managed to lethally wound an adult male by biting, hitting and kicking it. The males managed to crawl under some branches after which it was surrounded by the whole group. The westerners stayed for over an hour after which they retreated. The male probably died of its wounds later that day or night.
Day 3 the western group again went on a patrol, this time to the south western side. That day I was with the central group and they also didn’t encounter anybody.
On day 4 (yesterday) the westerners used their morning to feed and to get rested before going back to central again. This time they did not encounter one chimp but a whole group of chimps and wat followed was a 3-hour spanning encounter with a lot of screaming, a few hits but mainly a lot of charging back an forth of big males on both sides. The encounter started with west going central after which they retreated a few hundred meters. After about half an hour the central group came running west and the encounter restarted in all its glory. After it calmed down and both parties retreated the western group went for a third time an hour later. They went on a patrol but by that time the central group already retreated and they did not encounter anyone.
That was my last week. In addition, the rain season has started and it rains here now basically every day. My time here is slowly coming to an end and in just over a month I will be flying back home. I will try to write another blog before I am back to tell you guys about my research. If I don’t manage to do that you’ll get it another time.
Best,
Bas
[userId] => 422658
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5078392
[countryId] => 191
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 463
[author] => Bas
[cityName] => Fort Portal
[travelId] => 526124
[travelTitle] => Praten met de apen
[travelTitleSlugified] => praten-met-de-apen
[dateDepart] => 2020-12-07
[dateReturn] => 2021-09-30
[showDate] => yes
[goalId] => 9
[goalName] => Werken in het buitenland
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/oeganda,fort-portal
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/422/658_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => een-heftige-week-one-heavy-week
)
)
)
[_currentPageNumber:protected] => 4
[_filter:protected] =>
[_itemCountPerPage:protected] => 15
[_pageCount:protected] => 4
[_pageRange:protected] => 10
[_pages:protected] => stdClass Object
(
[pageCount] => 4
[itemCountPerPage] => 15
[first] => 1
[current] => 4
[last] => 4
[previous] => 3
[pagesInRange] => Array
(
[1] => 1
[2] => 2
[3] => 3
[4] => 4
)
[firstPageInRange] => 1
[lastPageInRange] => 4
[currentItemCount] => 15
[totalItemCount] => 60
[firstItemNumber] => 46
[lastItemNumber] => 60
)
[_view:protected] =>
)
[breadcrumb] =>
>
Reisverslagen
[styleSheet] => https://cdn.easyapps.nl/578/css/style.css
)
Ishasha - Oeganda 
