Zend_View Object
(
[_useViewStream:Zend_View:private] => 1
[_useStreamWrapper:Zend_View:private] =>
[_path:Zend_View_Abstract:private] => Array
(
[script] => Array
(
[0] => /srv/www/tl-www/website/application/layouts/scripts/
[1] => /srv/www/tl-www/website/application/layouts/scripts/
[2] => /srv/www/tl-www/website/application/modules/home/views/scripts/
[3] => ./views/scripts/
)
[helper] => Array
(
)
[filter] => Array
(
)
)
[_file:Zend_View_Abstract:private] => /srv/www/tl-www/website/application/layouts/scripts/home/bodyReports.phtml
[_helper:Zend_View_Abstract:private] => Array
(
[HeadMeta] => Zend_View_Helper_HeadMeta Object
(
[_typeKeys:protected] => Array
(
[0] => name
[1] => http-equiv
[2] => charset
[3] => property
)
[_requiredKeys:protected] => Array
(
[0] => content
)
[_modifierKeys:protected] => Array
(
[0] => lang
[1] => scheme
)
[_regKey:protected] => Zend_View_Helper_HeadMeta
[_container:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[1] => stdClass Object
(
[type] => name
[name] => robots
[content] => noindex,follow
[modifiers] => Array
(
)
)
)
)
[_registry:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Registry Object
(
[_containerClass:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container
[_items:protected] => Array
(
[Zend_Layout] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[content] =>
Recente reisverslagen uit Tajikistan
)
)
[Zend_View_Helper_HeadMeta] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[1] => stdClass Object
(
[type] => name
[name] => robots
[content] => noindex,follow
[modifiers] => Array
(
)
)
)
)
[Zend_View_Helper_HeadLink] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
)
)
[Zend_View_Helper_HeadScript] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/ui/exampleHintText.js
)
[source] =>
)
[1] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.mousewheel.js
)
[source] =>
)
[2] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/json2.js
)
[source] =>
)
[3] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.cycle.lite.js
)
[source] =>
)
[4] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.jscrollpane.min.js
)
[source] =>
)
[5] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery-ui-1.8.16.custom.min.js
)
[source] =>
)
[6] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tagify.js
)
[source] =>
)
[7] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/local/jquery.validationEngine-nl.js
)
[source] =>
)
[8] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.validationEngine.js
)
[source] =>
)
[9] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.fileupload.js
)
[source] =>
)
[10] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.iframe-transport.js
)
[source] =>
)
[11] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tools.min.js
)
[source] =>
)
[12] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.prettyPhoto.js
)
[source] =>
)
[13] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.ba-dotimeout.min.js
)
[source] =>
)
[14] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.store.js
)
[source] =>
)
[15] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.cookie.js
)
[source] =>
)
[16] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.miniColors.js
)
[source] =>
)
[17] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tmpl.js
)
[source] =>
)
[18] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.textCounter.js
)
[source] =>
)
[19] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.rotate.js
)
[source] =>
)
[20] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.easyBGResizer.js
)
[source] =>
)
[21] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/external/aurigma/aurigma.uploader.js
)
[source] =>
)
[22] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/external/aurigma/aurigma.uploader.installationprogress.js
)
[source] =>
)
[23] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/external/aurigma/local/aurigma.uploader.nl_localization.js
)
[source] =>
)
[24] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.ad-gallery.js
)
[source] =>
)
[25] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/gmaps.js
)
[source] =>
)
[26] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/googleMapsNew.js
)
[source] =>
)
[27] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/entity/Callback.js
)
[source] =>
)
[28] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/entity/Entity.js
)
[source] =>
)
[29] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/setup.js
)
[source] =>
)
[30] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery-example.js
)
[source] =>
)
[31] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tooltip.min.js
)
[source] =>
)
[32] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/local/jquery.ui.datepicker-nl.js
)
[source] =>
)
[33] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/bas.js
)
[source] =>
)
[34] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/team.js
)
[source] =>
)
)
)
[Zend_View_Helper_InlineScript] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/tmpl.min.js
)
[source] =>
)
[1] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/load-image.min.js
)
[source] =>
)
[2] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/bootstrap.min.js
)
[source] =>
)
[3] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.iframe-transport.js
)
[source] =>
)
[4] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.fileupload.js
)
[source] =>
)
[5] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.fileupload-ui.js
)
[source] =>
)
[6] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/fileUploadCustomSettings.js
)
[source] =>
)
[7] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.timeago.js
)
[source] =>
)
[8] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/local/jquery.timeago.nl.js
)
[source] =>
)
[9] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/fileuploader.js
)
[source] =>
)
[10] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/entity/upload.js
)
[source] =>
)
[11] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/classes/SortableEntities.js
)
[source] =>
)
[12] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/unoslider.js
)
[source] =>
)
[13] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/shop.js
)
[source] =>
)
[14] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/classes/PortalTicker.js
)
[source] =>
)
[15] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/afterLoading.js
)
[source] =>
)
[16] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/commentValidation.js
)
[source] =>
)
[17] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/clubs.js
)
[source] =>
)
)
)
[Zend_View_Helper_HeadTitle] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] => -
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[0] => Reisverslagen over Tajikistan
[1] => WaarBenJij.nu
)
)
)
)
[_autoEscape:protected] => 1
[view] => Zend_View Object
*RECURSION*
)
[Doctype] => Zend_View_Helper_Doctype Object
(
[_defaultDoctype:protected] => HTML4_LOOSE
[_registry:protected] => ArrayObject Object
(
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[doctypes] => Array
(
[XHTML11] =>
[XHTML1_STRICT] =>
[XHTML1_TRANSITIONAL] =>
[XHTML1_FRAMESET] =>
[XHTML1_RDFA] =>
[XHTML_BASIC1] =>
[XHTML5] =>
[HTML4_STRICT] =>
[HTML4_LOOSE] =>
[HTML4_FRAMESET] =>
[HTML5] =>
)
[doctype] => HTML4_LOOSE
)
)
[_regKey:protected] => Zend_View_Helper_Doctype
[view] => Zend_View Object
*RECURSION*
)
[HeadLink] => Zend_View_Helper_HeadLink Object
(
[_itemKeys:protected] => Array
(
[0] => charset
[1] => href
[2] => hreflang
[3] => id
[4] => media
[5] => rel
[6] => rev
[7] => type
[8] => title
[9] => extras
[10] => sizes
)
[_regKey:protected] => Zend_View_Helper_HeadLink
[_container:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
)
)
[_registry:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Registry Object
(
[_containerClass:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container
[_items:protected] => Array
(
[Zend_Layout] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[content] =>
Madeira, ook wel de ‘Parel van de Atlantische Oceaan’ genoemd, lokt reizigers al jaren met haar weelderige landschappen, levendige cultuur en gematigde klimaat. Hoewel deze Portugese archipel het hele jaar door een topbestemming is, geeft de lente een extra betoverende touch.
Twijfel jij nog of en wanneer je naar Madeira wilt? Lees dan snel verder en ontdek waardoor de lente een ideale tijd is om je bezoek aan dit eiland te plannen.
Je hebt valst wel eens gehoord dat Madeira ‘Bloemeneiland’ wordt genoemd. Dit is natuurlijk niet voor niets. Het eiland staat namelijk bekend om zijn bloemenpracht. En vooral een rondreis Madeira in de lente staat in het teken van kleuren, als exotische bloemen en inheemse planten in bloei staan.
Mis vooral het jaarlijkse Madeira Flower Festival niet, dat meestal eind april wordt gehouden. De straten van de hoofdstad Funchal komen dan tot leven dankzij kleurrijke optochten met bloementapijten, traditionele kostuums en levendige muziek.
De lente markeert het begin van het walvisseizoen op Madeira. De warme Atlantische wateren rond de archipel worden dan namelijk een speeltuin voor verschillende walvissoorten, waaronder potvissen, orka's en verschillende dolfijnsoorten.
Door deel te nemen aan een bootexcursie krijg je de kans om deze majestueuze dieren in hun natuurlijke omgeving te zien, terwijl je geniet van het adembenemende uitzicht op de kust.
Ga jein de lente naar Madeira? Dan kun je ook genieten van milde temperaturen, waardoor het een ideale tijd is voor buitenactiviteiten. De mooiste wandelingen Madeira maak je dan ook tijdens deze periode.
Met temperaturen tussen de 15 en 25 graden Celsius kun je de diverse landschappen van het eiland tijdens de lente optimaal ervaren, zonder de intense hitte van de zomer.
De culturele kalender van Madeira staat bol van de evenementen in de lente, waardoor je altijd wel een feestje tegenkomt.
Naast het Bloemenfestival organiseert het eiland verschillende traditionele feesten, waaronder het Madeira Wijnfestival. Dit evenement wordt eind augustus gehouden en laat je de wereldberoemde wijnen van het eiland proeven.
Dompel jezelf onder in de lokale cultuur door deel te nemen aan traditionele volksdansen, proef regionale delicatessen en geniet van de warme Madeiraanse gastvrijheid.
De lente op Madeira biedt een rustigere en ontspannen sfeer vergeleken met de drukke zomermaanden. Natuurlijk ben je niet de enige toerist tijdens de lente, maar je hoeft het eiland niet te delen met hordes toeristen. Wel zo prettig aangezien je op vakantie gaat om tot rust te komen, toch?
Het hele jaar door, dus ook in de lente, is het belangrijk om een goede reisverzekering af te sluiten als je naar Madeira gaat. Zoek van tevoren uit welke het beste past bij jouw wensen.
Kortom: De lente onthult de charme van Madeira in al zijn glorie, waardoor het een perfecte periode is voor een betoverende ontsnapping. Twijfel dus niet langer; boek je reis naar Bloemeneiland vandaag nog!
[picture] => no [pic1title] => [pic2title] => [pic3title] => [pic4title] => [pic5title] => [titleSlugified] => vijf-redenen-om-madeira-de-komende-lente-te-bezoeken [imageLink105x105] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/icons/news_105x105.jpg [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/icons/news_50x50.png [imageUrl] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/slideshow/reisinspiratie/96/96_1.jpg ) [1] => stdClass Object ( [newsId] => 95 [date] => 2023-11-20 [title] => Reisverzekering: eenmalig of toch doorlopend? [text] =>Sta je op het punt om op reis te gaan? Heb je dan eigenlijk al nagedacht over een reisverzekering? Deze verzekering is van onschatbare waarde voor mensen die een tijdje van huis zijn. Zowel voor de kortere reizen als de langere vakanties kan het helpen om meer gemoedsrust te krijgen. Je moet dan wel een keuze maken tussen een tijdelijke verzekering of de doorlopende variant. Beide opties zorgen dat je veel meer zekerheden krijgt. De verzekering dekt bijvoorbeeld de kosten voor ongevallen of wanneer je plotseling ziek wordt. Ook diefstal of verlies van jouw bagage is gedekt in deze verzekeringen. Je staat niet meer voor hoge kosten, omdat je een vergoeding krijgt na het indienen van een schadeclaim.
Een reisverzekering kan je in eerste instantie voor een enkele reis afsluiten. Het is voornamelijk een goede keuze wanneer je niet vaak reist. Het heeft dan immers geen zin om de verzekering aan te houden en maandelijks een premie te betalen. Voor ieder weekendje weg of iedere vakantie kan je weer een nieuwe verzekering afsluiten. Je past de dekking hiermee helemaal aan jouw bestemming aan. De keerzijde is echter dat je tijdens het voorbereiden van de nieuwe reizen wel weer naar een nieuwe verzekering moet gaan kijken. Het neemt dus wel tijd in beslag om de voorbereidingen op de goede manier te treffen en te voorkomen dat je tijdens jouw vakantie niet voor hoge kosten komt te staan.
Als je veel reist of vaak een weekendje weg gaat, kan een doorlopende reisverzekering een betere keuze zijn. Voor deze verzekering betaal je iedere maand een premie en ben je tijdens alle avonturen voorzien van meer veiligheid. Het bespaart je veel tijd tijdens het voorbereiden, omdat je niet meer na hoeft te denken over het afsluiten ervan. Je kan gewoon in de auto of het vliegtuig stappen en hoeft je nergens meer zorgen om te maken. De financiële bescherming is geregeld en de onvoorziene omstandigheden laten geen donkere wolk boven jouw reis achter. De verzekering biedt een dekking voor medische noodgevallen, vertraagde vluchten, annulering en verloren bagage. Alles wat je nodig hebt tijdens jouw reis dus!
Een doorlopende reisverzekering heeft als grootste voordeel dat deze flexibel is. Je kan hem namelijk helemaal aanpassen aan jouw behoeften. Het maakt dus niet meer uit waar je naartoe gaat, je verzekering staat jou overal in bij. In eerste instantie ben je verzekerd tegen de basis, maar je kan ook naar de aanvullende opties kijken. De uitbreidingen zorgen voor nog meer gemakken. Zo stem je de verzekering af op het soort reis dat je gaat maken en de activiteiten die op jouw lijstje staan. Het is hierbij van belang dat je de tijd neemt om de dekkingen met elkaar te vergelijken en de aanvullende opties te bekijken. Pas als je zeker weet dat de verzekering past, sluit je hem af en kan je op reis.
[picture] => no [pic1title] => [pic2title] => [pic3title] => [pic4title] => [pic5title] => [titleSlugified] => reisverzekering-eenmalig-of-toch-doorlopend [imageLink105x105] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/icons/news_105x105.jpg [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/icons/news_50x50.png [imageUrl] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/slideshow/reisinspiratie/95/95_1.jpg ) [2] => stdClass Object ( [newsId] => 94 [date] => 2023-10-26 [title] => Waarom moet je kiezen voor Edinburgh? [text] =>Zoek je nog een leuke bestemming voor je volgende reis? Een vakantie Edinburgh is dan alvast een goed idee. Het grote voordeel van deze grote Schotse stad is dat je er op vele manieren van kan genieten. Dat maakt het dus ook op veel momenten een geschikte bestemming. Afhankelijk van wat jouw insteek is, kan je namelijk de zaken aanpassen zodat jij je er op je gemak voelt. Daar is deze stad dan ook meer dan geschikt voor. We gaan er hier dieper op in, zodat je direct overtuigd raakt.
Wanneer je kijkt naar de vele mogelijkheden, dan is er één die er wel echt bovenuit steekt. De stedentrip Edinburgh is wel heel aantrekkelijk om te maken. Een kort uitje, ergens in een weekend middenin het jaar, is ideaal om jouw batterij weer even op te laden. Soms zit je er gewoon helemaal doorheen, maar is de vakantie nog ver weg. Dan is het leuk om naar een stad te gaan die lekker afwijkend is en juist daarom veel te bieden heeft. Edinburgh is dan misschien wel de beste optie van allemaal om voor te gaan.
Ook de langere vakantie is goed in Edinburgh door te brengen. Dat komt omdat de stad zelf niet het enige is wat je kan ontdekken. Ga je net de stad uit, dan ben je bijvoorbeeld al bij de zee. Mocht het meezitten met het weer, dat is natuurlijk wel een punt van aandacht, dan kan je dus ook lekker een dagje aan zee in de zon doorbrengen. Zonder last te hebben van enorme hitte zoals op andere plaatsen. Dat past natuurlijk perfect bij het beeld van een leuke zomervakantie. Wil je dus even echt ontsnappen in de zomer, dan is dit de plek waar je moet zijn.
Edinburg, maar eigenlijk Schotland als geheel, is typisch zo’n plek die nooit tweemaal hetzelfde is. Daarom kan je er ook gemakkelijk meerdere keren naartoe. Zo kan je bijvoorbeeld in het voorjaar een hele andere beleving hebben dan in het najaar. Zonder dat je daar zelf heel veel anders voor hoeft te doen. De stad krijgt gewoon een heel andere sfeer aan de hand van het jaargetijde. Dat maakt het dus ook altijd een aantrekkelijke optie wanneer je gewoon even weg wilt uit de sleur van het dagelijks leven. Deze stad staat dan altijd voor je open.
Een laatste reden waarom Edinburgh altijd een goede keuze is, is dat er voor iedereen van alles te beleven is. Of je nu volwassen bent en je liefde bij whisky ligt, of je bent nog jong en je bent helemaal gek van de films van Harry Potter. Alles is hier te vinden en je kan je vakantie zelfs aan de hand van deze thema’s invullen. Zo kan je er dus ook altijd echt zeker van zijn dat je een leuke tijd hebt en dat je je maximaal zal vermaken met alles wat er op het programma staat voor je.
[picture] => no [pic1title] => [pic2title] => [pic3title] => [pic4title] => [pic5title] => [titleSlugified] => waarom-moet-je-kiezen-voor-edinburgh [imageLink105x105] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/icons/news_105x105.jpg [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/icons/news_50x50.png [imageUrl] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/slideshow/reisinspiratie/94/94_1.jpg ) ) [topCountries] => Array ( [0] => stdClass Object ( [continentId] => 2 [countryId] => 88 [reportCount] => 7 [pictureCount] => 65535 [position] => 1 [countryName] => Indonesië [countryIsoCode] => ID [continentName] => Azië ) [1] => stdClass Object ( [continentId] => 2 [countryId] => 183 [reportCount] => 4 [pictureCount] => 65535 [position] => 2 [countryName] => Thailand [countryIsoCode] => TH [continentName] => Azië ) [2] => stdClass Object ( [continentId] => 2 [countryId] => 115 [reportCount] => 2 [pictureCount] => 65535 [position] => 3 [countryName] => Maleisië [countryIsoCode] => MY [continentName] => Azië ) [3] => stdClass Object ( [continentId] => 2 [countryId] => 201 [reportCount] => 2 [pictureCount] => 65535 [position] => 4 [countryName] => Vietnam [countryIsoCode] => VN [continentName] => Azië ) [4] => stdClass Object ( [continentId] => 2 [countryId] => 87 [reportCount] => 1 [pictureCount] => 65535 [position] => 5 [countryName] => India [countryIsoCode] => IN [continentName] => Azië ) [5] => stdClass Object ( [continentId] => 2 [countryId] => 170 [reportCount] => 1 [pictureCount] => 36442 [position] => 6 [countryName] => Sri Lanka [countryIsoCode] => LK [continentName] => Azië ) ) [countryId] => 213 [countryName] => Tajikistan [continentId] => 2 [continentName] => Azië [countryPopulation] => 0 [countrySurface] => 0 [capitalCityLongitude] => 0.000000 [capitalCitylatitude] => 0.000000 [portalReports] => ArrayIterator Object ( [storage:ArrayIterator:private] => Array ( [0] => stdClass Object ( [username] => tonenanneke [datePublication] => 2019-09-14 [title] => Kirgizië en Tadjikistan [message] => Een trip door prachtige natuur en een moeilijke tocht over de Pamir Highway. Vrijdag 9 augustus 2019 rijden we naar de grens van Kazachstan en Kirgizië. De grensovergang aan beide zijden verloopt probleemloos en zo komen we in de voormiddag al aan in de hoofdstad Bishkek. We vinden een plekje bij het tweede hostel om de camper te parkeren. Tijdens de inspectie van de camper ontdekken we dat een bladveer aan de linker voorzijde is gebroken. Gelukkig weet iemand in het hostel een garage en maakt een afspraak voor morgen. De volgende dag staan we bij een verzameling bedrijventerreintje, waar ook een garage is. Het verenpakket wordt gedemonteerd. Nu is het zoeken naar een passende bladveer, want orginele onderdelen zijn hier niet verkrijgbaar. Pas laat in de middag is een bladveer gevonden van een Russische Kamaz, dat ongeveer aan de maat voldoet. Na kleine aanpassingen zit het verenpakket er 's avonds na 8 uur eronder. We overnachten maar op het bedrijventerrein. Zondag rijden we richting Issyk Kul, het grote bergmeer. Onderweg worden we door de politie staande gehouden. We rijden te hard. 62 km/h i.pv. 40. Het zou kunnen kloppen. De agent is uit op smeergeld, maar Ton staat erop dat een bekeuring wordt uitgeschreven. Na een discussie van ruim 30 minuten (“in Europa betalen we niet aan de politie!”) worden we weggestuurd zonder bekeuring en zonder smeergeld te hebben betaald. Onderweg zien we mooie gekleurde bergen. We overnachten vlakbij een kloof, die we morgen zullen bekijken. De wandeling door de kloof is zwaar, maar we redden het. Pas bij de tweede drooggevallen waterval keren we om. In ieder geval hebben we mooie foto's kunnen maken. We rijden verder naar het Issyk Kul meer en parkeren de camper vlakbij het water. De temperatuur van het water is aangenaam en we nemen een duik. Lekker verfrissend op deze warme dag. Dindag 13 augustus rijden we verder langs het meer en bezoeken Rukh Ordo, een mix van attractiepark en museum. Op het terrein staan o.a 5 gebouwen waarin de 5 hoofdrelegies worden getoond. Ook is er een paviljoen gewijd aan de beroemde schrijver Chengis Aimotov (1928-2008). Het park is prachtig aangelegd met mooie beelden en heerlijk om er door te lopen. Daarna rijden we naar de hoogvlakte van het Tseng Ak-Suur NP. Een mooi tocht omhoog langs de snelstromende rivier. We willen hier overnachten, maar net als we naar bed gaan, begint het hard te regenen. We staan in een dal vlakbij de rivier en zijn bang dat dit gedeelte onder water komt te staan. In de nacht verrijden we de camper naar de hoger gelegen weg en overnachten hier. De volgende morgen zien we overal diepe plassen staan. Gelukkig heeft de weg een toplaag van kiezels en komen we zonder problemen weer op de hoofdweg. Het regent nog steeds als we het museum van Przewalski bezoeken. Naast (of juist door) zijn ontdekkingsreizen heeft hij ook naam gegeven aan het oerpaard in Mongolië. We rijden verder naar het Riverside guesthouse in Karakol en overnachten daar enkele nachten. Hier ontmoeten wij Karin-Marijke en Coen van www.landcruising.com. Zij zijn al jaren met hun gele Landcruiser onderweg en wij zouden ze in Paraguay ontmoeten, wat niet gelukt is. Nu wel! Vrijdag 16 augustus bezoeken we de houten Russische kerk en de chinese moskee in Karakol en rijden via de zuidkant van het Issyk Kul meer verder. Onderweg bezoeken we de “fairy tale” canyon met zijn prachtige rode zandsteen. Ook bezoeken we een fabriekje waar men nog de orginele yurt (ronde tent) maakt. We overnachten weer aan het meer. Het heeft de laatste week regelmatig geregend en we zoeken verderop een plek aan het strand om rustig te staan. Dan horen we duidelijk gekraak bij de camper. Na onderzoek blijkt het hulpframe scheurtjes te vertonen bij de voorste drie balken. De volgende morgen rijden we naar de grote stad en vinden, via een taxichauffeur, een houthandel. We willen de U profielen verstijven met hout. De houthandel heeft gelukkig passende balkjes en wij zijn de hele middag bezig de balkjes in de profielen te duwen en vast te zetten. Het lukt en in de namiddag zit de klus erop. We trakteren onszelf op een heerlijke maaltijd in een lokaal restaurant en overnachten weer aan het meer. De volgende dagen rijden we dwars door Kirgizië. We passeren meertjes, zien sneeuw op de bergen. De zon schijnt nu volop en maakt alles mooier. In de namiddag rijden we door een smalle kloof en zien de bergen in allerlei soorten kleuren. Als we op een dag naar de waterkant van het stuwmeer van de Naryn willen rijden, voelen we de achterzijde van de camper wegzakken. We zitten met onze achteras volledig in de modder. Graven helpt niet, want dit gedeelte is moerassig. Gelukkig zijn er altijd mensen die hulp in roepen en na een paar uur komt een grote vrachtwagen die ons eruit trekt. Wij blij en ook de chauffeur blij met het geldbedag dat wij hem geven. We rijden verder langs de rivier Naryn, die turquoise gekleurd is door de meegevoerde mineralen. De weg er langs is redelijk, zodat we optimaal kunnen genieten. Donderdag 22 augustus bereiken we Osh en overnachten op de parkeerplaats van Sunny hostel. De volgende dag bezoeken we de Jamaay Bazar (de grootste bazar van Centraal Azië). Kopen schoenen voor ons beiden en wisselen dollars om in Tadjiki geld. 's Avonds eten we in een leuk restaurantje een goede schaslik met patatjes (heerlijk!). Zaterdag 24 augustus nemen we afscheid van onze Italiaanse overlander en rijden richting Tadjikistan. Het berglandschap wordt ruiger en passeren een pas van ruim 2400 meter. Als we brandstof van de ene naar de andere tank willen overpompen, bemerken we dat de pomp het niet doet. We stoppen en inspecteren de pomp. Deze is defect en niet te repareren. Dit levert een probleem op, want zo kunnen we de 300 liter tank niet overpompen naar de dagtank. Belangrijk want in Tadjikistan zijn weing tankstations. We besluiten om terug te rijden naar Osh om naar een andere pomp te zoeken. De volgende morgen zijn we tegen de middag in Osh en bezoeken de auto bazar. Maar geen dieselpompen die geschikt zijn voor ons systeem. Uiteindelijk verwijst iemand ons naar de andere kant van de stad. Hier vinden we een dompelpomp voor diesel. Niet het ideale, maar bruikbaar. De prijs is een lachertje. 13 Euro voor een chinese pomp! We rijden nu naar het Tess hostel. Hier staan nog 4 andere overlanders, waaronder Albert en Maaike die we in Rusland al hebben ontmoet. Het is hier gezellig met motorrijders, fietsers (Tom en Sabine) en nog meer avonturiers. We maken een systeem om de pomp aan te sluiten en monteren een slang naar de andere tank. Nu kunnen we de pomp in de 300 liter tank hangen en zo overpompen naar de dagtank. Probleem voorlopig weer opgelost en we kunnen naar Tadjikistan. We blijven hier een dag langer staan en genieten o.a. van het uitgebreide ontbijt buffet. Dinsdag 27 augustus ondernemen we een tweede tweede poging om richting Tadjikistan te rijden. Onderweg toppen we de tanks optimaal vol. We slaan af richting Pic Lenin, een berg met een hoogte van ruim 7000 meter. We overnachten aan de voet van de berg met zicht op de besneeuwde toppen. Als we de volgende morgen terugrijden naar de hoofdweg komen we Maaike en Albert tegen die in een ander dal staan. Voorlopig zullen we elkaar niet meer zien. We rijden naar de grens van Tadjikistan. Aan de zijde van Kirgizië gaat het snel. Via een moeilijke bergpas van 3615 meter komen we aan in Tadjikistan. Vlak na de pas is het douanegebied. De controles in de camper zijn minimaal. Wel moeten we road tax betalen en wil men geld voor een paar andere formulieren. We weigeren dit te betalen en worden weggestuurd zonder te betalen. Men probeert hier wat extra te verdienen! Via een redelijke weg (soms gravel, soms asfalt) bereiken we Karakol en overnachten aan het meer. We zitten op bijna 4000 meter maar het slapen lukt redelijk. De volgende dag rijden we naar Murghab. Onderweg bereiken we een hoogte van 4655 meter via de hoogste Ait Baikal pas en rijden langs het niemandsland van China. In Murghab kopen we nog 100 liter diesel (via vaatjes) en een dure SIM kaart. Omat het nog vroeg is, rijden we door naar Hisor en overnachten in een dal weer op bijna 4000 meter. We vervolgen onze weg over zeer slecht asfalt. Harder dan 25 km/uur is niet mogelijk. We slaan af van de officiele Pamir Highway en gaan richting Waghan Vallei. Gelukkig hier geen asfalt maar gravel en zand. Dat rijdt iets beter. De rit door de Waghan vallei is fantastisch. We rijden langs de Pamir en de Panj rivier, de grens tussen Tadjikistan en Afghanistan. Aan de overzijde zien we de dorpjes en de velden worden bewerkt. Mensen wuiven naar ons. Ook aan de zijde van Tadjikistan worden de kleine veldjes bewerkt en wordt het graan met sikkel en de rest met de hand geoogst. We bezoeken een Pamir huis, ingericht als museum. Onderweg slaan we af naar de warme bronnen van Garm Chasm, dat lijkt op klein Cappedocië in Turkije. Baden is gescheiden en zo zit Anneke in het grote en open bad en Ton in het kleine overdekte. In Korogh komen we weer op de Pamir Highway. Hier kunnen we op een normale manier diesel tanken en ook wat boodschappen doen. We rijden verder langs de rivier Panj en genieten van de uitzichten en ergeren we ons soms aan het slechte wegdek. We rijden richting Dushanbe, de hoofdstad van Tadjikistan. We verlaten ons uitzicht op Afghanistan met een gemeng gevoel. Aan deze kant van de rivier is er betrekkelijke vrede en aan de overkant is het oorlogsgebied, terwijl het er zo vredig bij ligt. Op weg naar Dushanbe passeren we de plek waar in 2018 twee Nederlandse fietsers werden doodgeschoten. Een monument herinnert eraan. Wij staan stil en Anneke hangt een lint om de fiets van het monument. Erg emotioneel, vooral omdat we veel fietsers hebben ontmoet. Donderdag 5 september komen we aan in Dushanbe en mogen de camper achter een groot hotel parkeren. Het ligt erg gunstig in het centrum en 's middags maken we een wandelijng door het mooie park bij het presidentiële paleis en overige overheidsgebouwen. Als we 's avonds nogmaals een wandeling maken is het park mooi verlicht. Dushanbe is niet een stad om lang te verblijven, dus rijden we de volgende dag verder richting grens. Onderweg moeten we door een 5 kilometer lange bergtunnel, die slecht verlicht is. Jaren geleden was dit de “tunnel des doods” omdat er zoveel ongelukken gebeurde. We rijden door een mooi berggebied en slaan af naar het Iskander Kul meer. Een mooie tocht door een kloof, maar geen goede plek om aan het meer te overnachten. Uiteindelijk parkeren we onze camper bij een andere camper die op de berg staat. Het blijkt ook een Nederlander te zijn en zo hebben we nog een gezellige avond. Zaterdag 7 september nemen we afscheid van Bert en rijden richting grens. Onderweg toppen we de tanks vol met diesel, want dat is in Uzbekistan zeer moeilijk te verkrijgen. Iedereen rijdt daar op gas (methaan of propaan). Vlakbij de grens, in Sarasm, overnachten we naast een historische opgraving. Dit zou in Nederland onmogelijk zijn. Morgen rijden we naar Uzbekistan met zijn steden die beroemd zijn geworden door de karavaans die over de Zijde Route trokken. Maar ook een land waar je nog steeds goed in de gaten wordt gehouden. We zullen het zien! Kirgizië is door zijn natuurschoon, maar ook Tadjikistan ons zeer goed bevallen en zullen lang in onze herinnering blijven. Het berijden van de Pamir Highway (de op een na hoogste autoweg) is een belevenis. Maar vooral de Waghan vallei met zijn kleine en lieve dorpjes en zijn vriendelijke bewoners hebben veel indruk op ons gemaakt. Veel leesplezier toegewenst van Ton & Anneke [userId] => 91080 [photoRevision] => 0 [reportId] => 5063207 [countryId] => 213 [pictureCount] => 77 [visitorCount] => 852 [author] => Ton & Anneke [cityName] => Dushanbe [travelId] => 521928 [travelTitle] => Rusland, Mongolië en terug via de Zijderoute [travelTitleSlugified] => rusland-mongoli-en-terug-via-de-zijderoute [dateDepart] => 2019-04-15 [dateReturn] => 2019-11-15 [showDate] => yes [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/122/926/812_640x480.jpg?r=0 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/091/080_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => kirgizi-en-tadjikistan ) [1] => stdClass Object ( [username] => rienengreet [datePublication] => 2018-10-09 [title] => Winterperikelen. [message] => Tja we zouden dus hoog in de bergen moeten zitten, maar we zitten in Pendzjikent, een plaats ten noord oosten van Dushanbe de hoofdstad. Goedemiddag trouwens. Na onze aankomst in de ruime suite ,waar we optimaalcvan hebben genoten, de volgende dag, na ontbijt, het nationaal museum bezocht. Het geeft de geschiedenis weer van het huidige Tadjikistan, beginnend in de bronstijd en via Alexander de grote, de mongolen, de arabieren en de russen uiteindelijk de onafhankelijkheid in 1991. Een mooi museum, leuke uitleg, met mooie wandschilderingen , prachtige beelden, echt een aanrader. Daarna een paleis bezocht, een soort kopie van de hermitage, prachtig gebouw. Daar waren wat vrouwen, en we waren de auto nog niet uit of we moesten op de foto met ze. Hilariteit alom, toen ze wegliepen stierf het gebabbel en gelach langzaam weg. Maar daarna het paleis van buiten kunnen fotograferen. Vervolgens of de bazaar bezocht van Khujand, erg gezellig . De mensen willen graag op een foto, soms klampen ze je gewoon aan. Nou aangezien wij ook de beroerdste niet zijn, maken wij wel een foto hoor. Weer heerlijk fruit, kruiden, rijst, noten, echt een genot.. En toen begon de rit naar de Fan bergen, naar het district wat men de 7 meren noemt. Eerst door laagland, veel akkerbouw, veeteelt, mensen druk aan het werk, maar allen werd het hoger en ruiger, tot we uiteindelijk echt tussen fikse bergtoppen door reden. Het werd mistig en miezerig, dat was wel jammer, maar na de lunch knapte het op. We zijn wel allemaal spontaan vegetariër geworden, tijdelijk, want vlees met veel botten en grote glibberige stukken vet, eeeehhh nou nee laat maar. Na de lunch klaarde het tijdelijk op, en man wat een machtig ruig landschap. Amper meer dorpjes, mar prachtig. De laatste 70 kilometer ging over een hele smalle, slechte rotsige bergen, soms langs diepe ravijnen, het was weer gaan miezeren, en dat was soms maar goed dan zagen we de weg niet zo goed. Op een gegeven moment passeerde we het eerste meer, heel mooi en vervolgens meer 2,3 en 4, die allemaal steeds hoger liggen. Na meer 4 hadden we onze homestay bereikt, heel eenvoudig, een kamer, 2 bedden, en een houtkachel, en die was uiterst welkom want het was koud. Lekker gegeten bij een lage tafel, dus geen stoelen en schoenen uit, maar dat zijn we ondertussen gewend. Daarna in onze warme kamer lekker gelezen . En de volgende dag zouden we dus naar het 6de meer rijden om dar een wandeltocht te maken naar het 7de en hoogste meer. Maaäaaaaäaaar, Maaaaaaaar de volgende ochtend stonden we op, en het sneeuwde. Mooie dikke vlokken, er lag al een centimeter of 10, en oh zo mooi gezicht op de bomen en de bergen. Prachtig. Uiteraard ge toen we daarvan, mar de wandeling kon niet doorgaan. De weg naar meer 6, dezelfde enge smalle rotsige weg was niet veilig om te rijden , dus de wandeling kon niet doorgaan. Heel jammer, maar veiligheid is toch belangrijker. Dus na het ontbijt lekker gelezen, gepuzzeld, kacheltje aan, genoten van het prachtige witte landschap. In de loop van de ochtend werd het droog en begon de sneeuw te smelten, en na de lunch hebben we heerlijk een wandeltocht gemaakt langs meer 4, ok prachtig. Wel koud, maar het mooie turquase water, bomen in prachtige herfstkleuren, mensen met ezels en koeien, evengoed genoten ondanks dat het niet meer 7 was. En ja, de volgende dag, vandag dus zouden we nog hoger gaan, naar 3100 meter ongeveer, naar het iskandermeer. Maar na telefonisch overleg ,waar het ten sterkste werd afgeraden, omdat het daar gewoon veel te koud en te sneeuwerig zou zijn, plus een route die niet verantwoord zou zijn, besloten af te dalen en nu zitten we dus in Pendzjikent. Daar vandaag ook een mooi museum bezocht, heerlijk over de markt gesteund , kortom, heel jammer van de wandelingen die we nu missen, maar ja, andere dingen hebben we er voor terug. En om nu in een ravijn te storten voor een leuke wandeling, dat hebben we er ook niet voor over. Nou en dan morgen richting Dushanbe, waar we op 11 oktober om 02,00 uur, jullie tijd 10 oktober 23.00 worden opgehaald om naar het vliegveld gebracht te worden. Dus denk aan ons op jullie tijdstip. En dan zal het volgende verslag denken we gewoon vanuit HIA komen. Of toch misschien morgen???????? Dikke doei van Greet en Rien [userId] => 119439 [photoRevision] => 0 [reportId] => 5039513 [countryId] => 213 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 26 [author] => [cityName] => Doesjanbe [travelId] => 520028 [travelTitle] => Centraal Azie [travelTitleSlugified] => centraal-azie [dateDepart] => 2018-09-14 [dateReturn] => 2018-10-11 [showDate] => yes [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/tajikistan,doesjanbe [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/119/439_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => winterperikelen ) [2] => stdClass Object ( [username] => rienengreet [datePublication] => 2018-10-06 [title] => Van heel klein naar heel groot. [message] => Daar zijn we weer, niet dat we iets te vertellen hebben maar alles voor het vlaggetje natuurlijk. Dus julie kunnen net zo goed weer stoppen met lezen. Maar voor de echte fanatiekelingen vooruit een klein stukje dan. Vanochtend onze kamer van 3 bij 3 verlaten, we konden ons niet echt lekker bewegen zullen we maar zeggen, om 09.00 vertrokken richting Tadjikistan. Een rit langs katoenvelden, veel verkopers met appelen, dorpjes en verder niet echt heel spectaculair. Na 4 uur rijden de grens bereikt en wederom zonder al te veel gedoe de grens over. Wat waar is is waar, we hadden echt meer papierwerk en controles verwacht. Maar hiet wedden we ok Oezbekistan uitgestempeld en na 500 meter lopen in niemandsland Tadjikistan ingestempeld. En daar stond onze volgende chauffeur en gids op ons te wachten die ons na een rit van 1 uur door kaal landschap in Khujand bracht. Daar heerlijk gegeten, en toen naar het hotel gereden. En wat voor hotel. We hebben nu een complet appartement met keuken, balzaal, slaapkamer en zitkamer. De kamer die we vanochtend verlieten was kleiner als de keuken die we nu hebben. Helaas, maar voor 1 nacht. Maar prachtig hoor, mooi behang, heerlijk, we genieten er erg van. En dat zal dan voorlopig het laatst zijn want morgen gaan we de bergen in en zullen we het met guesthouses moeten doen. Vanavond lekker gegeten met live music, wat dan weer iets minder was, maar ja je kan niet alles hebben. Nou keurig kort he. Tot een hopelijk nog volgend verslag vanuit Tadjikistan. Rien en Greet [userId] => 119439 [photoRevision] => 0 [reportId] => 5039243 [countryId] => 213 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 31 [author] => [cityName] => Chodzjand [travelId] => 520028 [travelTitle] => Centraal Azie [travelTitleSlugified] => centraal-azie [dateDepart] => 2018-09-14 [dateReturn] => 2018-10-11 [showDate] => yes [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/tajikistan,chodzjand [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/119/439_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => van-heel-klein-naar-heel-groot ) [3] => stdClass Object ( [username] => MichielTammeling [datePublication] => 2017-09-12 [title] => Pamir Highway in Tajikistan [message] => In Tajikistan is internet weinig tot niet beschikbaar buiten Dushanbe dus ga ik proberen de afgelopen weken samen te vatten in leesbaar formaat. Mijn vorige verhaal eindigde in Oost Kirgzie in Karakol in de bergen. Vanuit daar nam ik een marshrutka samen met mijn twee Franse metgezellen Matthias en Lucille. Na een uur of 2 wachten en 6 uur rijden kwamen we 's avonds aan in Kochkor vanuit waar we onze reis naar Song Kul zouden starten. Kul is Kirgizisch voor 'meer', als in water, voor de geinteresseerden. De volgende dag konden we een taxi regelen die ons in ongeveer 4 uur naar Song kul bracht dat op ongeveer 3000 meter hoogte ligt. Daar troffen we een grote vlakte aan met paarden, yaks, koeien en ander gespuis en een handvol yurts (tenten) waar Kirgizische families de zomer traditioneel doorbrengen om de toeristen te accomoderen. De eerste dag stond in het teken van foto's maken en savonds opwarmen langs de op koeienpoep branden kachel in onze yurt. De volgende dag verliet Lucille ons en gingen ik en Matthias bezig met een 6 uur durende paardrijtocht in de omgeving vergezeld met wederom twee andere fransen. Halverwege begon de zadelpijn al aardig op te komen en ging onze gids een pauze nemen met 10 vrij dronken Kirgiziers die wodka dronken en sigaretten weg paften. Het was ondertussen ongeveer half een smiddags. Aangezien mijn paard bij het paard van de gids besloot te blijven werd ik helaas gedwongen om de gastvrijheid van de lokale bevolking aan te nemen en 3 glazen wodka tot mij te nemen alvorens mijn ros weer te bestijgen. Je kunt je voorstellen dat galop over een aantal heuvels daarna zowel iets soepeler als iets moeilijker gingen. Helemaal uitgeput stortte ik mezelf op mijn matje die avond en de volgende ochtend reden we terug met 3 Tsjechen die om 10:00 smorgens al aan het bier begonnen, ik wisselde mijn overheerlijke en supergoedkope Kirgizische cognac met ze uit de rit terug naar Kochkor was vrij comfortabel. vanuit Kochkor plande ik om door te reizen naar Osh wat op de route lag enkel bleek er geen openbaar vervoer te zijn. Alleen prive transport wat 20.000 Som oftewel 250 euro kostte door guur terrein, wat ik beleefd besloot af te slaan en in plaats daarvan 5 uur terug reed naar Bishkek om vanuit daar voor 2 Geeltjes naar Osh te vliegen. In Bishkek kwam ik Matthias wederom tegen en in Osh zou hij ook weer in hetzelfde hostel verblijven. Osh was een stuk warmer dan mijn eerdere verblijven en werd overspoeld door Israeliers zoals vele plekken in Kirgizie. In Osh ontmoette ik weer veel lui met ongelooflijke verhalen, zoals een jong Duits stel die vanuit Duitsland naar Roemenie waren gekanood en vervolgens naar Centraal Azie waren gelift, en nog veel langer verder gingen. Op 31 Augustus vierden we de Kirgizische onafhankelijkheidsdag wat gepaard ging met vele selfies met de lokale bevolking, een of ander vaag interview over Kirgizie op iemand zijn telefoon en uitnodigingen om bij men thuis te komen eten. Opmerkelijk genoeg was er niemand aan het drinken of dansen tijdens alle feestelijkheden ondanks de lekkere Kirgizische beats en het slechte theaterspel over de geschiedenis van Kirgizie. Op 1 september stapte ik in een auto met de full-body getatooeerde Alex uit Australie en Christine uit New York om op de Pamir Highway te gaan touren die door het zuiden van Tajikistan loopt. Deze twee had ik online ontmoet en we hadden een chauffeur uit Kirgizie genaamd Nabi die wat racistische trekjes vertoonde door bij mensen of grenzen van omringende landen altijd "Nooo this is problem, this is no good." te antwoorden. De tour bracht ons in 9 dagen langs kilometer hoge bergen, kilometer diepe valleien, veel grenswachten met AK's, kamelen, dorpjes van 4 huizen zonder elektriciteit maar met hurktoiletten in de achtertuin, geitenherders, geisers, maandlandschappen en heel veel slechte wegen. Gelukkig hadden we een zieke Toyota Landcruiser die overal doorheenreed. Tegenover de adembenemende landschappen stond een vrij beperkte menukaart. De bevolking blijkt een grote fan van koolhydraten, het ontbijt bestond meestal uit taai brood met jam, heel veel thee, koekjes en een bak met snoep. Verder kregen we savonds vaak pasta met aardappelen en meer koekjes, snoep en liters thee. Groente en fruit waren vrij lastig te vinden. Uiteindelijk zijn we gisteren na een rit van 16 uur met 9 mensen in een jeep van Khorog naar Dushanbe gereden waar ik nu een dagje kan chillen. Zojuist kwam ik nog een jongen tegen die super fan is van Nederland en vooral onze DJ's. Zijn vriend was blij dat ie eindelijk over zijn liefde voor Martin Garrix, Tiesto en Hardwell kan praten met iemand. Goede reclame dus! Morgenvroeg vertrek ik naar Oezbekistan waar ze naar verluidt al mijn spullen inclusief alle foto's op alle apparaten gaan doornemen en medicijnen zonder bijsluiter je een paar dagen opgesloten aan de grens kunnen kosten terwijl ze de inhoud aan het testen zijn. Dat klinkt wederom als een mooi avontuur in mijn oren! Nog ongeveer 10 dagen te gaan in Oezbekistan en daar op naar Bishkek om nog een weekje in Spanje vakantie gaan vieren met Eva! [userId] => 392116 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4998454 [countryId] => 213 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 2745 [author] => Michiel Tammeling [cityName] => Doesjanbe [travelId] => 513763 [travelTitle] => Centraal Azië [travelTitleSlugified] => centraal-azi [dateDepart] => 2017-08-03 [dateReturn] => 2017-09-30 [showDate] => yes [goalId] => 1 [goalName] => Backpacken [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/tajikistan,doesjanbe [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/392/116_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => pamir-highway-in-tajikistan ) [4] => stdClass Object ( [username] => marianenjoost [datePublication] => 2017-07-25 [title] => Naar het dak van de wereld. [message] => PAMIR HIGHWAY "Maar wat is een verjaardag per slot van rekening? Vandaag is hij er, morgen is hij voorbij." (Iejoor) Allereerst moet ik onze Tajikse meneer, die ons waarschuwde voor de aardverschuiving op de noordelijke route, in ere herstellen: het klopte. Wat op dat moment nog niemand wist, was dat de zuidelijke route die wij dus reden, ook geblokkeerd werd. Aan de Afghaanse kant was namelijk een Katastrofe: er was een stuk berg de rivier in gestort en had daar een dam gevormd. Alle dorpjes moesten worden geëvacueerd in verband met dreigende overstromingen. Wel, en hier komt weer een lang, lang verhaal... We beginnen de Pamir-route, de M41 die op de kaart er goed uitziet: een brede rode kronkelweg. Cees zegt terecht dat dit niets over de kwaliteit van de weg zegt, maar meer over de belangrijkheid. Joost maakt zich wat zorgen over een vreemd dieselprobleempje, wat we alleen hebben als we een steile helling omhoog nemen, op het laatste stukje lijkt de auto het dan niet meer te trekken. Pogingen om een garage te vinden die hier naar kan kijken zijn stuk gelopen op schouders ophalen en weglopen. In geval van nood zullen we Cees of Merel vragen ons over de top heen te trekken. In Tavildara, het eerste stadje op de M41, doen we boodschappen. Het is een klein gehucht met de bekende lemen gebouwtjes. De winkel verkoopt vooral snoepgoed en frisdrank, zoals de meeste winkels hier. Er zijn hier veel bijna droge rivierbeddingen die ons altijd een makkelijke plek bieden voor de middag- of nachtpauze. Er scharrelen vaak wat koeien en ezels, soms spelen er kinderen in het enkelhoge water. We gaan richting onze eerste pas van 3600 m. De M41 is zodanig slecht dat we gemiddeld 20 km per uur rijden. Onze chauffeurs proberen de gaten en richels zo goed mogelijk te vermijden, de gaten zijn goed voor een flink nijlpaardbad. Het is vooral voor hen vermoeiend rijden, al zegt Cees er weinig last van te hebben. Er zijn in het lagere deel nog bomen en bloemen, en een verfrissende regenbui maakt de omgeving een stuk minder stoffig. We overnachten op één van de vele prachtige plekjes die hier voor het oprapen liggen, voor we de pas gaan nemen. Van Cara en Cees mogen we het boek 'Sovjetistan' lezen van de Noorse schrijfster Erika Fatland. Een aanrader!! We lezen er bijvoorbeeld in dat de president van het arme Tajikistan ook aan grootheidswaanzin lijdt, zoals meer presidenten van deze landen. De bevolking weet natuurlijk niet beter, het was vóór 1991 ook al zo. Het belastinggeld wordt uitgegeven aan marmeren en gouden regeringsgebouwen en moskeeën. De rest van het land leeft in armoede, en je ziet aan de staat van de wegen en de kapotte lemen gebouwen inderdaad waar het geld naar toe gaat. We lezen dat de president en zijn personeel rijden in bijna nieuwe gestolen auto's uit het westen. Vrijdagmorgen 14 juli, nevel en een regenboog. Ik doe 's morgens een flinke schep verse yoghurt in het ontbijt, en dan komen we er achter dat ik mayonaise gekocht heb. De pas nemen we moeiteloos en als we afdalen zien we gezinnetjes in kapotte tentjes van plastic met stenen er op wonen. De kinderen zijn vuil en het ziet er allemaal heel armoedig uit. De mensen komen naar onze auto's toe als we stoppen en Merel deelt ballonnetjes en vliegtuigjes uit. Ik geef een blik met snoepjes, waar ze later de resten van hun speelgoed in kunnen bewaren. (Lees Winnie de Pooh, die de pot honing voor de verjaardag van Iejoor leegsnoepte en je begrijpt mijn intentie.) Waarschijnlijk zijn de tentjes de zomerverblijven van deze mensen, want in de winter kun je hier niet overleven. Hier en daar staan bijenkorven, er groeit een rode wollige zuring, hemelsblauwe korenbloemen, rozerode soort lathyrus en felgele kamille-achtige bloemen. We hobbelen en schokken verder en hebben nog geen hinder van het feit dat dit heel Tajikistan zo zal blijven. Af en toe is er een politiepostje en worden we in het grote boek geschreven. Tijdens de lunchpauze worden er wedstrijdjes steentjes gooien in de rivier gedaan en de stemming is goed. Aan de overkant van de rivier ligt Afghanistan. Er is redelijk wat verkeer aan onze kant van de grens, vooral motors en fietsers en af en toe ezeltjes of kalkoenhoedsters. We liggen deze hele reis gemiddeld rond zeven uur in bed en slapen 12 uur per nacht. Het weekend van 15 en 16 juli blijken Islamitische feestdagen. Een belangrijke Imam die veel goeds voor het volk gedaan heeft tijdens een hongerperiode, is 60 jaar geworden. Overal zijn vlaggetjes en ballonnetjes. Kinderen knopen ballonnetjes aan onze auto en zo zijn we onderdeel van het feest en worden we overal vriendelijk gegroet. Bijna automatisch leggen we ook vaak de hand op ons hart en prevelen glimlachend Salam. Thomas en Merel worden bijna iedere dag overladen met fruit en we delen mee in de overvloed van meloen en verse abrikozen. Na twee dagen denken we dat we dat beter niet hadden kunnen doen. Om de beurt worden we een beetje ziek, de één maar een nachtje, bij de ander blijft het de hele Pamir aanwezig. We kunnen wel gewoon reizen, maar 's avonds eten we lichte maaltjes of verse groentensoep. In Korogh, voorlopig de laatste stad, slaan we op advies van het toeristenbureau zoveel mogelijk water in, dat zal de komende week nog weinig te koop zijn. Het toeristenbureau bood ook gratis wifi, waar we heel blij mee waren. Het was ten slotte zondag en alles was dicht. Echter het lukt ons niet toegang te krijgen, tot blijkt dat de jongen eerst maandagmorgen een tegoed moet kopen, hij heeft zelf ook geen wifi meer. De volgende dag lukt het inderdaad even digitaal contact te maken met thuis. Telefoneren is hier niet mogelijk. Merel en Thomas proberen opnieuw een SIM-kaart te kopen, maar nu blijkt dat ze ook een verklaring of registratiebewijs van de politie nodig hebben. Thomas doet nog een poging, maar als hij het volle politiebureau ziet, laat hij los. Knap! Joost laat ook los, we vinden na een uur vragen de door het toeristenbureau geadviseerde garage met een dieselprobleemspecialist, maar de mannen zeggen er geen verstand van te hebben. De specialist is er vandaag niet. Ze bellen hem nog wel, maar telefonisch komen we niet heel veel verder. Wel plakken de mannen voor 2 euro de lekke banden van Cees en Joost. Cara en Cees worden tijdens de laatste boodschappen nog even vastgeparkeerd door auto's om hen heen, en we zijn zomaar weer een uurtje verder als ze bevrijd zijn. Zo vult de dag zich met allerlei activiteiten. We kunnen dan toch vertrekken en net willen we invoegen in de stadse file, als er twee fietsers stoppen en vragen aan Joost naar Cara Jongepier. Ze moeten haar de groeten doen van iemand uit Nederland. We wijzen naar de Toyota achter ons, waar we Lucca al enthousiast horen blaffen. Lucca doet het bijzonder goed deze reis, ze is iedere dag nieuwsgierig naar waar we nu weer zijn beland. We gaan de Wakhanvallei in. Hier wonen de mensen in een eigen wereld, waar alleen af en toe een toerist komt kijken. Ze leven zelfvoorzienend, van hun vee en hun moestuin. Alles is wat rommelig, maar doet natuurlijk aan. Aan de overkant zien we de Afghaanse mensen hard werken. Ze ploegen met ossen hun grond, en hoewel het landschap net als hier bestaat uit kale bruine bergen en weinig begroeiing, ziet alles er perfect geharkt en verzorgd uit. Er worden wegen uit de berg gehakt en we zwaaien naar de wegwerkers en steken onze duimen op. Ze zwaaien terug. We stoppen zoals vaak langs de grensrivier voor een korte pauze, echter drie militairen sturen ons meteen weg, we mogen daar niet staan. Inderdaad naderen we Ishkashim, waar vroeger een brug en een grenspost waren. Je kon er destijds naar een Afghaanse markt. Nu is de grens gesloten, want sinds twee jaar is de Taliban hier behoorlijk actief. De dagen rijgen zich als glinsterende veelkleurige kraaltjes aaneen, we komen in het laatste gedeelte van de vallei, waar de rivier gul veelkleurige patronen van aangeslibd zand en leem maakt. We stoppen om half drie op een plek met wandelmogelijkheid, naast een weiland met wat grazend vee. Joost en ik lopen even omhoog de bergen in en hebben een weergaloos uitzicht over de hele vallei. Letterlijk een hoogtepunt van de reis tot nu toe. En er zouden er nog meer komen! Maar eerst word ik even flink ziek en ben ik twee dagen tot weinig enthousiasme te bewegen. Wel kan ik de volgende morgen Thomas mee toezingen (Cees zong een kort levenslied, dat komt af en toe spontaan in hem op), slingers ophangen en zijn kadootje geven. Ook Thomas - wij Kreeften waren degenen die het langst zwak en misselijk bleven - ziet wat bleek. 's Middags bakken we pannenkoeken, maar de beloofde Chili sin Carne moet op het moment van schrijven nog steeds gemaakt worden, er zijn nog steeds wat magen van streek. De verjaardag wordt in etappes gevierd, Merel zegt dat er zelfs in Nederland, eind augustus, nog een verrassing komt. We zijn inmiddels gestegen naar de 4000 meter en op die hoogte blijven we ongeveer tot in Kirgizië. We weten niet wat de oorzaak van onze klachtjes is, hoogteziekte of het eten? Later horen we van andere reizigers ook nog dat er een soort epidemie heerst met onze klachten. Ach, wat doet het er eigenlijk ook toe! We zijn gewoon niet lekker en verder praten we er niet meer over. De wind is hard en fris en 's nachts wordt er flink aan onze slaapkamerdeur gerammeld en horen we geritsel van isolatiematerialen op het dak. De warmte is vergeten. De kale bergen om ons heen lijken niet hoog, maar zijn wel flink besneeuwd. De dorpjes zijn ieder een belevenis op zich. Bijvoorbeeld Alichur, een verzameling onduidelijke lemen gebouwtjes op een groot zanderig terrein. We rijden er wat rond en vragen naar de supermarkt. Er wordt in een richting gewezen, daar nog eens gevraagd en het blijkt het lemen gebouw te zijn waar we voor staan. Binnen treffen we eerst een ruimte aan met een ouderwets gootsteentje van emaille en een lange tafel met plastic tafelkleed. Daarna stappen we een ruimte binnen waar vrolijk plastic palmenbehang aan de muren is geplakt, een lighoek met bonte kussens en een lage theetafel is. Dan ontdekken we een klein loketje in de muur, en in de kleine ruimte achter het loketje staat een ouderwetse weegschaal, en wat flessen olie en verder onduidelijks. Er is een brood en ik knik en wijs daar naar, en roep geestdriftig naar Cara (die brood nodig had). We besluiten er thee te blijven drinken voor de verjaardag van Thomas en er is een klein misverstand, we krijgen het brood er gesneden bij. We kletsen gezellig en hebben het prima naar onze zin. Cara neemt het gesneden brood mee en we betalen een paar euro aan het vriendelijke jonge meisje. Buiten hebben veel mensen hun gezicht afgedekt met doeken tegen de zon en het stof. Af en toe zien we al een Kirgizische witte hoed, een soort hoge theemuts die vooral door oudere mannen gedragen wordt. Maar ook zien we veel Mongoolse trekken, de smalle ogen en brede ronde wangen. We naderen Murghab, de grootste stad op deze route. Daar wacht ons een opdracht: in het hotel ligt een kadootje voor ons van Eric Helleman, een goede kennis van ons die hier een paar weken terug was. We zijn benieuwd. Ons plan was om na Murghab nog een dag of vijf het binnenland in te trekken, richting een natuurpark, maar plots zoemt een nieuwe dreiging onze wereld binnen: wolken muggen! Ze vallen ons aan bij het tankstation, waar de aardige jongen diesel in jerrycans van 25 liter pompt en daar onze tanks mee vult. De dieselprijs ligt hier gemiddelde op de 70 cent per liter en het is - naast de grensposten waar we altijd wel iets onduidelijks moeten betalen - onze grootste uitgave. Opgewekt gaan we naar het Pamir-hotel. We doen netjes onze schoenen uit bij de ingang, zoals iedereen, en vragen naar het kadootje. De receptioniste geeft ons een zakje Hollandse zuurtjes en salmiaksnoepjes. We moeten erg lachen en gaan maar eens op ons gemak thee drinken. Iemand bestelt eten en het ziet er goed uit. We besluiten boodschappen te doen en daarna hier te gaan eten voor de verjaardag van Thomas, en misschien zelfs even douchen. Als we aan de receptioniste vragen waar de beste supermarkt is zegt ze dat die naast het hotel ligt en over vijf minuten open gaan. Daarna horen we haar druk bellen. We wachten buiten voor de supermarkt en inderdaad komt een minuut of tien later een klein rood autootje aangescheurd. De winkel gaat open, en we zien wat gerimpelde aardappelen, gebarsten tomaten, flessen wodka en cola, en wat blikjes mais e.d. Erg blij worden we er niet van. We kopen toch maar wat, de man is speciaal voor ons naar de winkel gekomen. Het schijnt hem niet veel te kunnen schelen. Water, onze belangrijkste behoefte, is er alleen koolzuurhoudend. Terug in het hotel eten we gezellig met ons zessen, een unicum omdat Lucca meestal niet in de eetgelegenheden mag in deze Islamitische landen. Ik koop bij een loketje in de eetzaal een biertje en een potje Calvados voor twee euro en we wachten geduldig tot ons eten komt. Het is een soort aardappelen, groenten en vlees in ruime jus, maar voor Merel en Thomas is het wel min of meer vegetarisch gemaakt en dat waarderen we. Daarna vertrekken we in goede stemming en gaan een mugvrije nachtplek zoeken, die we een paar kilometer voorbij Murghab vinden. Wat doen we met ons plan om nog een dag of vijf het binnenland in te gaan? De muggen en ons welzijn doen ons twijfelen. Maar de volgende morgen gaan we voor alle zekerheid wel terug naar Murghab om nog wat groenten, fruit, brood en water te zoeken. Het hotel heeft geen water voor ons te koop, en in de supermarkt kopen we dan maar al het koolzuurhoudende water wat de man heeft (12 flessen). Dan rijden we naar de kleine bazar en tot onze verbazing zien we onderweg twee waterpompinstallaties, bediend door een jongetje dat pompt voor wie het nodig heeft. Nog verbaasder zijn we als we op de bazar een overvloed aan groenten en fruit vinden, én zoveel flessen water als we willen. Ik zal nooit weten waarom de receptioniste van het hotel ons dit niet vertelde. Goed bevoorraad gaan we op pad, en we hebben al snel een lege band, deze is echt aan flarden. Terwijl Joost hem verwisselt, stopt er een gids en hij vertelt ons hoe ongelooflijk mooi Kirgizië is, en dat de wegen in Kirgizië goed zijn en die in Kazachstan beter dan vroeger. Dat is goed nieuws en we nemen het mee in onze besluitvorming. We gaan op weg naar de hoogste pas van deze reis, 4655 meter. Zal de Toyota de top halen? Zowel Cees als Joost schakelen de laatste trage meters snel in 4x4, en met de extra zuurstof die dit aan de motor geeft, lukt het hen allebei boven te komen. Nét. Merels Toyota doet het moeiteloos. De beloning is een magnifieke pas, die alle moeite ruimschoots waard is. Er is een rivier die aan beide zijden grillige zoutpatronen heeft gevormd, er zijn talloze bergen in allerlei vormen en kleuren en formaties. We zouden hier wel een maand willen blijven en de bergen stuk voor stuk willen leren kennen, want allemaal zijn ze anders van karakter. Maar na een uur gaan we weer verder, er wacht een felblauw meer en 's nachts kijken we naar de sterrenhemel vol heldere sterren en twee lange melkwegen die samenkomen. Karakul, het plaatsje aan het meer, begroet ons de volgende dag met een vervallen grote oude militaire Russische post met wachttoren. Er staat een verroest bord Stop op de weg, en uit het vervallen gebouwtje vliegt een raaf. We rijden het stadje in, een verzameling lemen gebouwen met - we beginnen het te leren kennen - op één handgeschreven Cafetaria, met een pijl. Een oud echtpaar in Kirgizische klederdracht zou graag een praatje maken en is teleurgesteld als Joost in het Nederlands vriendelijk vertelt dat hij ze niet verstaat. We vragen om thee en er wordt gewezen. Ook hier betreden we een gezellige theeruimte, plastic behang met palmen en cocktails, een poster met een decadente westerse lunch (quiche, garnalen enz.). We bestellen thee. Willen we meer? Neenee, echt niet. Het is 10.00 uur 's ochtends. Er komt thee en nou ja, vooruit, brood, boter en meloen. We kletsen en er komt een jonge man vragen of we willen eten. Nee, echt niet, néé. Wat later komen er zes maaltijden, we willen niet eens weten wat er op de bordjes ligt en sturen het terug. Leuk vindt het echtpaar het niet, en het kost waarschijnlijk niks, maar we - behalve Cara, die had er wel zin in - hebben geen trek. We willen betalen met 100 Somoni, het is 40 en mevrouw heeft geen wisselgeld. Ze komt later terug met 40, is dat genoeg? Met wat moeite vinden we nog 50 Somoni (euro of zes) in een portemonnee en laten het maar zo. We hebben intussen het nieuwe plan besproken en iedereen is het er mee eens. We gaan naar de grote stad Osh in Kirgizië, hier zo'n 250 km vandaan, en blijven daar een paar dagen tot iedereen zich weer goed genoeg voelt om verder te reizen, en gaan dan een paar dagen het binnenland van Kirgizië verkennen. Met toch enige spijt nemen we 22 juli afscheid van dit bijzondere land, zo leeg, zo arm. De kindersterfte is hoog en mensen worden niet oud, de temperaturen en seizoenen zijn extreem en de staat zorgt voor niemand. Toch schijnen de mensen in de bergen en valleien nergens anders te willen wonen. Eén man zei in het boek Sovjetistan: "Ik ken alle 76 planten die er groeien, ik weet welke knoppen ik in de lente er van kan eten. Nergens is het water zo helder en de lucht zo zuiver als hier." En we begrijpen het. [userId] => 162270 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4989955 [countryId] => 213 [pictureCount] => 4 [visitorCount] => 1988 [author] => [cityName] => Murghob [travelId] => 511261 [travelTitle] => Gezellig met zijn allen naar Tajikistan! [travelTitleSlugified] => gezellig-met-zijn-allen-naar-tajikistan [dateDepart] => 2017-06-16 [dateReturn] => 2017-09-10 [showDate] => yes [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/122/553/606_640x480.jpg?r=0 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/162/270_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => naar-het-dak-van-de-wereld ) [5] => stdClass Object ( [username] => marianenjoost [datePublication] => 2017-07-17 [title] => Op weg naar de Pamir. [message] => TAJIKISTAN In Tajikistan kunnen we zomaar weer diesel tanken, iets wat in Uzbekistan een halve dag vragen en zoeken kostte. De grens vroeg gisteren ook weer de ochtend en een deel van de middag. Het Tajikse deel had een stroomstoring en we hebben twee uur raadspelletjes zitten doen om de tijd door te brengen. We vonden het vliegveld waar Thomas die avond aan zou komen, en stonden in de schaduw van een gebouw te overleggen wat te doen, toen een oudere man ons wenkte. Hij was de bewaker van het gebouw waar we vóór stonden en we mochten wel in de grote tuin staan. Onder de schaduw van een moerbeiboom brachten we de nacht door. Er was een neurotisch keffend hondje, dat wel, maar bijzonder is dan dat Lucca daar totaal niet op reageert. Het is echt een prima reishondje. Bij de grens willen mensen haar aaien en kunstjes laten doen, en ze reageert vriendelijk en open, maar als ze het niet snapt gaat ze liggen en doet haar ogen dicht. Het reistempo wordt nu wat lager, we zijn aan het onthaasten en we beginnen daarmee in het prachtige Bed en Breakfast Atlas in Dushanbe. Boven mijn hoofd hangt een kroonluchter en er zijn grote driedimensionale beelden op de muur gemaakt van dansende vrouwen. Merel heeft gisteravond om half twaalf Thomas opgehaald van het vliegveld en zij hebben de nacht hier doorgebracht. We hebben er hier ons actiecentrum van gemaakt. Van hieruit gaan we naar de bank om geld te wisselen, we beantwoorden onze mails en Merel en Thomas zijn nu op de fiets simkaarten kopen. Als ze warm en bezweet terugkomen blijkt het niet gelukt, de lokettist wilde ook nog het visum zien en dat was het enige wat ze niet bij zich hadden. We vertrekken op weg naar Khorog, een grote stad ongeveer 500 km verderop. We hebben de keuze uit twee routes en het is algemeen bekend dat de route bovenlangs, de M41, een slechte weg is waar je ongeveer twee dagen over doet. Dus we kiezen voor de benedenroute, waarvan bekend is dat in ieder geval de eerste helft het beste asfalt van Tajikistan is. Als we een half uurtje op weg zijn komt er een witte personenauto naast ons rijden die druk gebaart en daarna vóór ons gaat rijden. Met onze wantrouwende geest denken we dat de man ons naar het theehuis van zijn neef wil hebben, en we negeren de gebaren. Echter een minuut of vijf later heeft de man ons in het drukke verkeer opnieuw gevonden en gebaart weer druk naar ons, nee schuddend. We stoppen en de man vraagt ons of we naar de Pamir gaan (wat in grote letters op alle drie onze auto’s staat). Dan vertelt hij in het Russisch of Tajiks dat er een aardverschuiving is geweest en de route is geblokkeerd. Joost noemt namen van steden en laat de kaart zien, en volgens de man is de route die wij gaan rijden oké. We drinken thee met prachtig uitzicht, in de diepte ligt een meer van 70 km breed, en rijden opgewekt verder over het gladde asfalt. De groene heuvels zijn breed glooiend en doen denken aan het indrukwekkende landschap van Mongolië. We vinden er een heerlijk overnachtingsplekje. Overal zijn ezels, kuddes, herders, cowboys. De huisjes zijn van leem met daken van golfplaat en plastic wordt voor vrijwel alles gebruikt. Grappig is dat veel mensen op hun ezeltje zitten te bellen. Dan wordt de weg inderdaad slechter en zijn we weer terug op 20 km per uur. Af en toe is er een politiepostje met paspoortcontrole en registratie in een groot boek. We rijden op zo’n 1600 meter hoogte en de temperatuur is voor ons prima, hoewel Thomas het nog aan de warme kant vindt. Dan is er ineens een wegversperring met een groepje militairen. ‘Katastrofe’ , vertellen ze ons, we kunnen niet verder. We moeten weer 20 km terug naar het laatste stadje en de militairen tekenen op de kaart hoe we de M41 kunnen bereiken via het binnenland, een route van ongeveer 150 km met als eindpunt het stadje Taldivara. We rijden de slechte weg weer terug, en slaan de geadviseerde route in. In de dorpjes zijn overal dezelfde kleine winkeltjes, waar net genoeg te koop is. Platte ronde witte broodjes, tomaten, yoghurt, eieren. Af en toe zijn er groentenmarktjes. En overal is een overvloed aan watermeloenen. Het gebied is rivierrijk, zodat we regelmatig over een bruggetje rijden, of het pad door de rivier volgen als de brug te onbetrouwbaar is geworden. Af en toe is er een politiepost, en vraagt de politie verbaasd waarom wij hier rijden. De Katastrofe is blijkbaar niet overal bekend. Naarmate we vorderen op de route worden de gezichten bedenkelijker en wordt ons duidelijk gemaakt dat de route eigenlijk niet te rijden is. Cees ziet dat wel als een leuke uitdaging en we besluiten te zien hoe ver we kunnen komen. Verbazend detail: op deze slechtste weg ooit gereden wordt in een dorp een betonnenverkeersdrempeltje gemaakt. Volgens de kaart moet er een weggetje zijn. Zo reizen we een dag of twee door, de snelheid wordt 10 km per uur. Joost beschrijft de route als volgt: " Wanneer iemand je de weg wijst, moet je niet verbaasd zijn als deze weggespoeld blijkt te zijn. En als je dan een andere route wordt gewezen door iemand die goed Engels spreekt (very bad road en perhaps little bit dangerous), kijk dan ook niet op als die persoon naar Merel wijst en vraagt of die vrouw wel goed kan autorijden." Veel mensen kunnen waarschijnlijk geen kaartlezen, of helemaal niet lezen. De Franse 4x4 vrachtwagen die we tegenkomen draait en om gaat de lange weg naar Dushanbe terug. De weg is voor hem te smal en te steil. Riviertjes met grote stenen in de rivierbedding moeten worden overgestoken, er zijn gaten en afgronden, en we komen niemand tegen. Niet alleen hebben we de vierwielaandrijving nodig, maar ook absoluut de lage gering, om kruipend over steile oevers te rijden. Merel doet het allemaal en volgt me als een schaduw." Onze auto en wijzelf beginnen er uit te zien als echte reizigers. Merel heeft al dagenlang zere schouders, Thomas heeft nu een baard, ik heb een voet in het verband (heftige wespensteek), Joost heeft lage rugpijn van het continue schokken, Lucca heeft slaaptekort. De autoremmen knarsen van het vuil en stof, de camper van Cees heeft een paar flinke krassen opgelopen tijdens een botsing met een personenauto, wij hebben een lekke band en een klein dieselprobleem (alleen bij heel steile hellingen). We rijden langs een brede rivier, waar talloze tentjes – vaak van vuil en kapot plastic – staan met goudzoekers. Ook zijn er twee mijnbedrijven die grote heuvels rivierkeien produceren. Om een uur of half vijf arriveren we bij een groot terrein waar enkele militairen zijn gehuisvest. We praten met een Frans stel, dat reist in een klein vrachtwagentje met een motor achterop. Zij vertellen dat zij precies dezelfde route als wij hebben gereisd, maar dat zij niet verder durven, de weg naast de afgrond wordt te smal. We overleggen en besluiten dat Joost en ik gaan verkennen en via de radio zullen laten weten of Merel en Cees ons kunnen volgen. Joost rijdt een kilometer of drie en we begrijpen dat het voor het vrachtwagentje geen optie is, maar voor ons is het eigenlijk nauwelijks slechter dan wat we al kennen. We geven het sein ‘veilig’, en wachten op de anderen op een plek waar we uitzicht hebben op besneeuwde bergen. Overal zijn heerlijk geurende bloemen en we genieten enorm van de prachtige natuur. We maken nog een grote afdaling en overnachten aan een rivierbedding, vlak bij een Amerikaans mijnbedrijf. Van daaruit is de route nog een halve dag rijden en goed te doen, omdat er ook vrachtwagens rijden. Om elf uur komen we aan in Tavildara. We kunnen ons gaan aanmelden bij de controlepost voor de Pamirroute! [userId] => 162270 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4988196 [countryId] => 213 [pictureCount] => 5 [visitorCount] => 1718 [author] => [cityName] => Doesjanbe [travelId] => 511261 [travelTitle] => Gezellig met zijn allen naar Tajikistan! [travelTitleSlugified] => gezellig-met-zijn-allen-naar-tajikistan [dateDepart] => 2017-06-16 [dateReturn] => 2017-09-10 [showDate] => yes [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/122/553/598_640x480.jpg?r=0 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/162/270_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => op-weg-naar-de-pamir ) [6] => stdClass Object ( [username] => mient [datePublication] => 2016-10-30 [title] => Griep.... [message] => Mijn moeder, vader, broertje en ik wonen in een klein bergdorpje helemaal bovenin Tajikistan. Mijn vader werkt in de rijstveldjes en mijn moeder plukt katoen in de zomer en ze verkoopt zelf gemaakt brood op de markt. Mijn broertje helpt mijn vader als hij geen school heeft en ik help mijn moeder met het bakken van brood. Op een dag, nu drie jaar geleden, dacht mijn moeder dat ik griep had, de koorts en hoofdpijn waren heel naar, maar de griep duurde wel wat lang en na een paar weken, begon ik te struikelen en kon ik iets moeilijker opstaan. Oververmoeid door de griep dachten mijn ouders, maar na weer een paar weken, ging het lopen steeds langzamer en viel ik vaak. Mijn ouders waren natuurlijk ongerust en gingen met mij in een busje naar Khujand, een grote stad met een ziekenhuis. De dokters waren heel lief, maar vertelden ons al snel dat ik polio had….. Mijn ouders huilden erg dat kan ik me nog herinneren, maar ik was flink en we gingen weer naar huis, waar we mijn broertje en oma vertelden wat ik had. Zij waren ook erg verdrietig en wilden mij helpen met lopen, alleen hoe? Ik kon al snel niet ver meer lopen en opstaan vanaf ons vloerkleed kon ik alleen met hulp van mijn ouders. Ik wilde steeds buiten spelen, dat was wel vies als het geregend had en ik weer eens viel, ook kon ik niet meer naar het marktje, want dat was te ver voor mij en mijn moeder vroeg me toen of ik een rolstoeltje wilde. Zo’n klein stoeltje was helaas nergens te krijgen en mijn vader moest mij daarom dragen als ik we naar mijn moeder gingen. Ik was vorige week jarig en ben 7 jaar geworden en ik heb een mooi lied gezongen over een meisje met polio dat gaat trouwen. Iedereen zegt dat ik prachtig kan zingen en eigenlijk vind ik dat zelf ook wel. Later wil ik zangeres worden en ga ik zingen op feesten, dan sta ik, want dat kan ik gelukkig nog wel, ik bedoel staan èn zingen!! Dit verhaal, gister gehoord van moeder en dochter, wilde ik jullie niet onthouden en gaat weer als een film voorbij…. zittend in het vliegtuig. Van onze muziek-therapeut Shamsiddini kreeg ik een filmpje met een optreden van dit meisje, alle dames van ons centrum zijn aan het snotteren en inderdaad staat zij prachtig te zingen met veel expressie in haar gezichtje. Ze heeft een ernstige vorm van polio, haar rug is vreselijk ingezakt en ze draagt om die reden vrijwel constant een korset. Dit plastic geval zit strak op plaatsen waar dit niet moet en geeft te veel ruimte waar hij steun moet geven, kortom een kwelling en dat ook nog eens deels onnodig. Alsnog een rolstoeltje in Nederland zien te organiseren voor dit meisje wordt een van mijn volgende doelen, want over een half jaar gaan we weer richting East! [userId] => 215929 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4950844 [countryId] => 213 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 3675 [author] => [cityName] => Doesjanbe [travelId] => 472590 [travelTitle] => NGO-werk in Tadjikistan [travelTitleSlugified] => ngo-werk-in-tadjikistan [dateDepart] => 2014-09-18 [dateReturn] => 2014-10-27 [showDate] => yes [goalId] => 11 [goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/tajikistan,doesjanbe [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/215/929_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => griep ) [7] => stdClass Object ( [username] => mient [datePublication] => 2016-10-26 [title] => Een cultuur met gewoontes en gebruiken [message] => Tajikistan is op zich een zeer gastvrij land, de mensen zijn hartelijk en als je een kind thuis gezien hebt, krijg je altijd wat te eten, variërend van fruit, noten tot een hele maaltijd. Na het samen behandelen staat er meestal een zusje of broertje klaar met een waterkan en handdoek om je handen te kunnen wassen, want stromend water is vaak niet aanwezig. Noten is het enige voedsel dat je veilig kunt eten, want bijvoorbeeld druiven gewassen met hun water is risicovol en zelfs thee waarvan het water niet goed doorgekookt is, kan je een frequent bezoek aan het toilet bezorgen. Een eerste afspraak om de training om 9 uur te beginnen start immer te laat, na een uur komen er zelfs nog deelnemers (vaak mannen) binnen druppelen. Een pauze van 10 minuten bestaat niet, ook niet als je daarna zegt of ze soms een andere Tadjiekse tijd op hun watch hebben. Men weet dat het om 12.00 uur is afgelopen en helaas kan en mag het niet uitlopen: - de bus, de kinderen, het koken etc zijn de toch wel begrijpelijke redenen. Tijd is ook hier iets naar eigen invulling en een vaag begrip. Om een ieders aandacht bij de training te houden is een kunst op zich, theorie afwisselen met praktijk en constant in de dialoog blijven, met de nodige humor, is mijn methode. Een moslima uitnodigen om via non-verbale communicatie te gaan staan en gearmd met me mee te lopen, wekt logischerwijs de lachlust op, maar wordt wel begrepen; ook als ik het nog subtieler via hand in hand lopen, doe. In deze cultuur mag je als niet echtgenoot absoluut niet met een vrouw letterlijk in contact komen, dus als bovenstaande uitleg overkomt en samen ervaren wordt, is dat vooral leerzaam en fijn om te merken dat een oprecht contact altijd herkend wordt. Kortom de vertaalslag van duidelijk kunnen zijn zonder praten naar een persoon, die woorden door een handicap niet kan begrijpen, wordt goed opgepikt. Vanochtend maakten vrijwel alle dames aantekeningen en geen enkele man, dus mijn onvermijdelijke vraag: - hebben Tadjiekse mannen een beter geheugen dan Tadjiekse dames? Als een “autoritaire” man beweert dat dit zo is, krijgt hij ‘m later terug via een inhoudelijke vraag die hij zeker niet weet te beantwoorden. Ik bedoel maar: dames werken hier echt harder en langer, hebben vaak twee vermoeiende banen en komen soms na katoen geplukt te hebben, toch naar een ochtendtraining en als een vent dan beweert dat de ladies minder kunnen? We zullen maar denken, netjes terecht wijzen, versterkt door zacht gelach van de dames, is hopelijk een reflectie moment voor meneer. Dit was mijn derde en laatste verhaal, want ik werk nog maar enkele dagen en ga dit enerverende land dan voor de zesde maal verlaten… [userId] => 215929 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4950205 [countryId] => 213 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 1338 [author] => [cityName] => Doesjanbe [travelId] => 472590 [travelTitle] => NGO-werk in Tadjikistan [travelTitleSlugified] => ngo-werk-in-tadjikistan [dateDepart] => 2014-09-18 [dateReturn] => 2014-10-27 [showDate] => yes [goalId] => 11 [goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/tajikistan,doesjanbe [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/215/929_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => een-cultuur-met-gewoontes-en-gebruiken ) [8] => stdClass Object ( [username] => timbijpostopreis [datePublication] => 2016-10-23 [title] => Tadzjikstan en de Pamir Highway! [message] => Tadzjikistan stond niet op mijn lijst van landen om te bezoeken in Centraal-Azië, maar als je eenmaal in deze regio ben kan je het niet maken om dit land en één van de hoogtepunten in Centraal-Azië, de Pamir Highway, over te slaan. Tadzjikistan is van alle Stans het land dat er het langs over heeft gedaan om vrede in het land te brengen. Na de onafhankelijkheid van de Sovjet-Unie kwam Tadzjikistan in een burgeroorlog terecht. De regio Gorno-Badakhshan (afgekort wordt deze regio vaak GBAO genoemd) in Oost-Tadzjikistan riep zijn onafhankelijkheid uit wat de aanleiding was voor de burgeroorlog. Pas in 1997 werd de burgeroorlog beëindigd onder druk van Rusland. GBAO heeft nu een aparte status in Tadzjikistan en je hebt ook een speciale permit nodig om dit gebied in te mogen. De grensovergang was erg simpel. Ik had een E-visum voor Tadzjikistan, uitgeprint, alleen wilde de man van de grenscontrole het 'echte formulier' zien. Ik had geen WiFi, maar hij maakte van zijn internet op zijn telefoon een WiFi spot en hierdoor kon ik toch het formulier uit mijn mail laten zien. De grensovergang was geen drukke grensovergang en dat was ook te merken. Er waren geen taxi's, maar de man van de grenscontrole wilde ons wel naar Khujand brengen. Hij deed de grens op slot en bracht ons 100 kilometer verder naar Khujand! In de tussentijd zijn we nog foto's wezen maken bij een meer, hebben we geluncht, zijn we langs een pinautomaat gereden en heeft hij voor ons twee plaatsen in de shared taxi naar Doesjanbe geregeld! Het werd voor hem toen weer tijd om terug te gaan naar de grens. Helemaal toen zijn baas belde dat de grens weer open moest! De rit van Khujand naar Doesjanbe duurde iets meer dan zes uur en bracht ons door de Zerafshan gebergten. Het waren de eerste gebergten in Tadzjikistan die we tegen kwamen en deze waren al erg indrukwekkend. Het was een indrukwekkende, maar ook angstaanjagende rit naar Doesjanbe. Ik zat opgepropt op de achterbank en ben onderweg zeker 10 keer dood gegaan. Dit vanwege het rijgedrag van de chauffeur, het inhalen van vrachtwagens op de slingerende bergwegen, de snelheid en de tunnels van ongeveer 10 kilometer lang zonder verlichting. Doesjanbe is de hoofdstad van Tadzjikistan en heeft ongeveer 600.000 inwoners. Doesjanbe was in de Sovjet-Unie niet een grote stad van betekenis. Letterlijk vertaald betekent de naam van de stad 'maandag' vernoemd naar de markt die hier altijd was op maandag! De reden om op woensdag in Doesjanbe te zijn was om wederom een Chinees visum proberen aan te vragen. Aangekomen bij de Chinese ambassade kregen Timo en ik echter weer een negatief antwoord. Het is op dit moment niet meer mogelijk om een visum voor China aan te vragen als je in het buitenland ben. In het hostel waar ik verblijf is dit ook een van de meest besproken onderwerpen, want meerdere mensen hebben met dit probleem te maken. Na afgewezen te zijn in Teheran, Tasjkent en Doesjanbe heb ik besloten om niet naar China te gaan. Als ik mijn paspoort opstuur naar Nederland zou het betekenen dat ik op een plaats ongeveer 10 dagen moet blijven en dat vind ik zonde van de tijd die ik heb. Ik heb nu een ticket geboekt om vanuit Bisjkek naar New Delhi in India te vliegen om vanuit daar naar Nepal te gaan. De rest van de dag hebben Timo en ik rondgelopen in Doesjanbe. In het centrum van de stad vind je Bayrak. Bayrak, werelds grootste vlaggenmast, is gelegen in een park met vele fonteinen en onder anderen een standbeeld van Rudaki, een Perzische dichter. Het park en de gebouwen er omheen zien er mooi en netjes uit, maar dat komt ook doordat de meeste van de gebouwen en de parken pas zijn aangelegd na de burgeroorlog. Timo en ik besloten wat tijd en een rustdag te nemen in Doesjanbe. Het hostel was perfect, er was een goede sfeer en er waren vele andere reizigers. Je merkt duidelijk dat in landen als Tadzjikistan een ander soort reiziger/backpacker komt dan bijvoorbeeld in Europa of in Zuidoost-Azië. De meesten hebben veel gereisd en zijn duidelijk met een doel op reis. Mijn halfjaar valt in het niet bij de verschillende reizen van anderen. Er zijn vele fietsers die vanuit Europa zijn komen fietsen, iemand op een motor die van Australië naar Nederland gaat of een stel uit Argentinië die al 14 jaar onderweg zijn! In het hostel kwamen we een Engels/Congolese jongen tegen, Sascha, die net als ons van plan was om een aantal dagen te gaan hiken in de Fan Mountains. We hadden enigszins een plan, maar het was zeker geen uitgewerkt plan. Het idee was om in de ochtend een shared taxi te pakken naar het kleine plaatsje Artush en om van daaruit te gaan hiken naar een andere plek. Vanuit hier zouden we dan weer proberen om terug in Doesjanbe te komen. Timo en ik hebben geen tent mee dus het was puur hopen om ergens een slaapplaats te vinden bij mensen thuis, want anders zat er niks anders op dan te slapen in de open lucht. In de ochtend hebben we de shared taxi gepakt en in Artush vonden we gelukkig een kleine buurtwinkel waar we brood, worst en koekjes konden kopen. Het eerste stuk zou ons richting het begin van de trail brengen en volgens zowel de Lonely Planet als de maps.me app zou hier een Alplager zijn om te slapen. Na 2,5 uur, 7 kilometer en een stijging qua hoogte van 1760 meter naar 2130 meter kwamen we bij de Alplager aan, maar deze was gesloten. Aangezien het al bijna donker werd moesten we op zoek naar een slaapplaats. Een vriendelijke herder nodigde ons bij hem thuis uit. We kregen thee, zelfgemaakte yoghurt en we konden in een huisje met twee bedden slapen. Sascha had zijn tent mee en kon daar gelukkig in slapen. Het was duidelijk te merken dat de temperatuur in de avond, helemaal omdat het al oktober is, en je op een bepaalde hoogte zit, enorm naar beneden gaat. Ik heb wat winterkleren meegenomen, maar duidelijk werd dat ik echt een winterjas en handschoenen nodig heb voor in de Pamir waar we hoger zitten en het dus ook kouder zou zijn. De volgende dag stonden we op tijd op, want het plan was om via het Kulikalon Lake over de pass van 3635 meter naar het Alaudin Lake te lopen. Het eerste stuk naar Kulikalon Lake zou drie uur duren en we zouden ongeveer 600 meter omhoog gaan. Gelukkig had ik besloten om mijn grote backpack in Doesjanbe achter te laten en alleen mijn kleine rugzak met de nodige spullen mee te nemen. Sascha had dit echter niet gedaan en had al zijn spullen mee waardoor hij na de klim omhoog naar Kulikalon Lake al helemaal kapot was. In combinatie met de kou besloot Sascha om bij het Kulikalon Lake te blijven om daar te kamperen. Voor Timo en mij zat er niks anders op dan verder te gaan om de hike af te maken en op zoek te gaan naar een slaapplaats. Het Kulikalon Lake was wonderschoon met de bergen en zijn sneeuwpieken op de achtergrond. De hike zou ons door het hart van de Fan Mountains brengen wat een van de beste hike plekken in Centraal-Azië is. Timo en ik vervolgden onze weg richting de pass op 3635 meter hoogte. Het was een pittige klim en dat vooral in combinatie met de kou en de snijdende wind. Om half 5 bereikte we de pass waar gelukkig nog geen sneeuw lag. We waren blij, maar we hadden ook geluk dat de wind ons op de pass voor een moment met rust liet waardoor we mooie foto's boven het wolkenveld konden maken. Het plan was om de weg naar beneden zo snel mogelijk te doen zodat we voor het donker op een plek zouden komen waar huizen stonden. De weg naar beneden was steil en dodelijk voor mijn knieën. We haalde het niet om voor het donker bij de huizen te komen, waardoor we het laatste halfuur in het donker met onze zaklantaarn liepen. Aangekomen bij de huizen werden we uitgenodigd voor thee en shaslick van de geschoten vogels. We waren kapot! Na iets meer dan 11 uur en 22 kilometer konden we in een oude caravan in onze slaapzakken slapen. Op de vroege morgen werden we uitgenodigd voor het ontbijt. Om 8 uur ging de wodka al rond voor 'tegen de kou'. We hadden geluk dat we transport konden regelen terug naar de snelweg. Het was koud gedurende de nacht, maar aangezien her geregend had lag de temperatuur tegen het vriespunt aan. Om ons heen werden de pieken nog witter door het sneeuw wat de omgeving betoverend maakte. Vanaf de snelweg zijn we met een shared taxi terug gegaan naar Doesjanbe en moe en voldaan kwamen we terug in het hostel. We besloten nog een dag rustig aan te doen in Doesjanbe om ons ook extra voor te bereiden op de kou in de Pamir. De volgende dag ben ik wezen shoppen voor een winterjas, handschoenen en een muts. De berichten van de mensen die terugkomen uit de Pamir zijn goed, maar de verhalen over de kou overheersen. Overdag is de temperatuur nog te doen, maar in de avond en nacht daalt het kwik snel tot ruim onder het vriespunt. In de avond kwam ook Sascha terug van de hike, waarna we nog een leuke avond hebben gehad. Om 8.30 uur werden we door een 4wd opgehaald om van Doesjanbe naar Khorog in GBAO (Pamir) te gaan. Khorog is de grootste plaats in de Pamir en wordt door velen gebruikt als beginpunt van de rit over de Pamir Highway. De rit van Doesjanbe naar Khorog duurde 14 uur, maar was een erg mooie route. In het begin reden we nog over een goed wegdek, maar dit veranderde toen we vlakbij de grens met Afghanistan komen. De rivier die vanaf dit punt de gehele tijd rechts van ons was is de grens met Afghanistan. Op sommige plekken is de afstand slechts 25 meter. Je ziet de Afghanen op hun land werken, vrouwen die hun was doen in de rivier of kinderen die aan het spelen zijn. Het is ongelooflijk dat je zo dichtbij een land bent waar er nog steeds alles behalve een stabiele situatie is voor de bevolking. Halverwege, na 7 uur komen de twee routes bij elkaar en is de afstand naar Khorog nog 240 kilometer. Vanaf hier bestond de weg nog amper uit asfalt en was het meer een onverharde weg. De weg is op sommige plekken zo smal dat dit een probleem oplevert als er vanaf de andere kant een vrachtwagen aan komt. Na nog zes uur hobbelen had ik een zere kont, maar kwamen we wel aan in Khorog in de Pamir! Khorog is een klein plaatsje met 28.000 inwoners op 2100 meter hoogte. Aan het eind van de ochtend kwam ook Sascha aan in Khorog. Hij had besloten om het vliegtuig te pakken, om zo met ons mee te kunnen met de 4wd. De 1200 kilometer van de Pamir Highway van Khorog tot Osh in Kirgizië kan je op verschillende manieren afleggen, maar het mooiste is om dit met een privéchauffeur en auto te doen zodat je meer vrijheid heb dan wanneer je het met het openbaar vervoer doet. Het enige is dat dit wel duurder is. Je kan de kosten delen door met meerdere personen te gaan, maar helaas waren er vanwege de tijd in het jaar niet heel veel mensen om de auto mee te delen. Sascha zou de eerste drie dagen met ons meereizen tot aan het Bulunkul Lake, omdat hij vanaf daar een aantal dagen zou hiken. We hadden een deal met de chauffeur om 5/6 dagen te reizen over de Pamir Highway tot aan Osh. In de avond waren we met ze drieën op zoek naar een restaurant toen we in een Russisch restaurant belandden. Op tafel bij iedereen veel eten, maar ook veel wodka. De mensen begonnen al met dansen op de dansvloer, dus konden wij niet achter blijven en daarom bestelden wij ook een fles wodka van iets minder dan 2 dollar. Er bleek een judoteam te zijn die de verjaardag van de coach aan het vieren was. We werden uitgenodigd voor de wodka en om te dansen. Het was gezellig, maar toen het restaurant dicht ging hebben we de uitnodiging om ergens verder te drinken vriendelijk afgeslagen. De Pamir Highway stond de volgende dag op het programma! Gorno-Badakhshan wordt in de volksmond de Pamirs genoemd. Deze term komt bij de bergen vandaan met toppen van meer dan 5000 meter hoogte. In het maanlandschap met een plateau met hoogtes tussen de 3000 en 4000 meter hoogte zijn een aantal kleine dorpjes te vinden, maar verder vooral veel herders met hun schapen. De locals noemen de regio ook wel Bam-i-Dunya wat vertaald betekent het 'dak van de wereld'. Onze trip door de Pamir startte om 8 uur in Khorog. We reden eerst zuid richting de Wakhan Valley bij de grens met Afghanistan. Onze eerste stop van de dag was bij de Garam Chashma. Dit natuurlijke bad is een hot spring waar de mannen en vrouwen om het half uur gescheiden mogen baden. Het was een beetje onduidelijk of het naakt was of niet, maar dat werd gauw duidelijk toen onze driver het bad in ging. Het was heerlijk om in de bergen in een warm bad te liggen. Na de hot spring reden we verder naar Ishkashim. In Ishkashim begint de Wakhan Valley echt en is normaal gesproken de Afghaanse markt. Dit betekent dat je met toestemming de grens over mag om de markt in Afghanistan te bezoeken, maar helaas voor ons is de markt de afgelopen maanden gesloten. Na het Khaakha fortress, wat nog tot zeer recentelijk gebruik werd door het Tajiks leger, reden we de Wakhan Valley in. Het is fantastisch mooi om door de Valley heen te rijden met de lichtblauwe rivier die door de vallei heen meandert met op de achtergrond de enorme pieken van de Afghaanse Wakhan. We kwamen aan in Yamchun en namen de weg de bergen omhoog. Na een lunch kwamen we bij de tweede hot spring aan: Bibi Fatima Springs. Ook hier weer naakt naar binnen, maar dit keer met meerdere Tadzjieken in het bad. Je kan inzien dat wij met ze drieën een grote attractie waren. Op de weg terug naar beneden gingen we uit de auto bij Yamchun Fort. Vanaf dit vrij goed bewaarde 12e eeuwse fort kijk je vanuit de bergen over de Wakhan Valley met een mooi uitzicht. Onze laatste stop was een zeldzame boeddhistische stoepa in deze regio. Na een lange dag met vele bezichtigingen kwamen we aan bij de homestay in Hisor. Vlakbij Hisor ligt de plaats Langar van waaruit je een hike kan doen naar een open weide vlakbij Peak Engels. Om 9 uur gingen we bepakt met tent, matjes en genoeg eten richting Langar om van daaruit omhoog te klimmen/lopen om op de weide te komen. Sascha als ervaren hiker had de leiding, maar het pad omhoog was veel te steil en een echt pad was moeilijk te vinden. Met de matjes in mijn hand viel ik bijna naar beneden, omdat de gekozen weg niet de goede was. Helaas voor de matjes vielen die wel in de rivier die naar beneden denderde. We volgden een nieuw pad, maar ook dit pad was erg steil en na vier uur omhoog klimmen, kwamen we bij een beter pad uit. We volgden dit pad voor drie uur en we kwamen net voor het donker werd bij de vlakte aan. We hadden 15 kilometer gelopen en waren van 2800 meter naar 4000 meter hoogte geklommen. Het uitzicht op Peak Engels, 6507 meter hoog en vernoemd naar de communist Friedrich Engels, was mooi. Gezien de tijd was er weinig tijd over om te genieten van de omgeving. We moesten snel onze tent opzetten om dit niet in het donker te hoeven doen. Ik heb geprobeerd om wat hout te sprokkelen voor een kampvuur, maar er was weinig te vinden op deze hoogte. Met een gaspit heb ik pasta gemaakt, maar de kou nam heel snel toe. De pastamaaltijd was het beste wat we op dat moment konden gebruiken. Om half 8 kropen we in onze tent en slaapzak om wat meer warmte te krijgen. Het slapen lukte niet echt. Ik lag op de grond en het was erg koud. Mijn slaapzak is tot +5 graden terwijl het in de nacht -12 graden was! Zodra het licht werd en de zon op kwam zijn we eruit gegaan en hebben we de tent weer ingepakt. We hoopten om 10 uur weer terug in Hisor te zijn, maar we konden het pad naar beneden niet vinden. Na 19 kilometer naar beneden lopen kwamen we uiteindelijk om 1 uur terug in de homestay. We vervolgden onze weg door de Wakhan Valley en drie uur later kwamen we aan bij de M41, de échte Pamir Highway. We reden langs Lake Bulun-Kul (op een hoogte van 3737 meter). Ondanks dat het nog niet donker was lag de temperatuur hier al rond het vriespunt. Timo en ik hebben Sascha hier achter gelaten en zijn samen met de driver doorgereden naar Murgab. In de ochtend hebben we een rondje gelopen door Murgab. Murgab is de grootste plaats in de Pamir na Khorog, maar heeft maar 6.500 inwoners. Op de bazaar en het standbeeld van Lenin na is er weinig te beleven. In het begin van de middag besloten we verder te rijden naar Lake Kara-Kul. Onderweg passeerden wij de hoogste pass op onze reis door de Pamir op een hoogte van 4655 meter. Doordat het weer de afgelopen dagen goed was geweest en het weinig had geregend of gesneeuwd, was er helaas weinig sneeuw te vinden. Lake Kara-Kul ligt op een hoogte van 3914 meter en is ongeveer 10 miljoen jaar geleden ontstaan door een meteorietinslag. Ondanks dat het een zout meer is, is het meer van november t/m mei bevroren. Het plan was om in Karakul te blijven slapen, maar in samenspraak met de driver besloten we door te rijden naar Sary-Mogol in Kirgizië. Op deze manier deden we vijf dagen over de Pamir Highway, maar hebben we wel een extra dag in Kirgizië. De grensovergang was soepel voor Timo en mij, alleen had onze driver iets meer moeite om met zijn auto over de grens te gaan. In Sary-Mogol vonden we een leuke homestay waar ze zowaar WiFi hadden! Dat was al weer vijf dagen geleden en als ik eerlijk ben waren de vijf dagen zonder WiFi heerlijk! De reden om naar Sary-Mogol te gaan was Peak Lenin. Op de grens tussen Tadzjikistan en Kirgizië liggen een reeks aan hoge pieken waarvan Peak Lenin met zijn 7134 meter de hoogste is. We reden vergezelt door iemand uit het dorp naar een meer vlakbij. Vanuit hier liepen we in de sneeuw tot vlakbij de basecamp van Peak Lenin. Misschien is elke piek een piek, maar om hier om 3500 meter hoogte in de sneeuw te lopen met pieken om je heen van tussen de 6000 en 7134 meter hoogte was toch bijzonder. Na ons bezoek aan Peak Lenin zijn we in de auto gestapt en hebben we de laatste 300 kilometer naar Osh afgelegd. [userId] => 388792 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4949533 [countryId] => 213 [pictureCount] => 19 [visitorCount] => 2758 [author] => [cityName] => Khorugh [travelId] => 505163 [travelTitle] => Zijderoute [travelTitleSlugified] => zijderoute [dateDepart] => 2016-07-16 [dateReturn] => 2017-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 5 [goalName] => Een wereldreis [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/122/439/801_640x480.jpg?r=1 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/388/792_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => tadzjikstan-en-de-pamir-highway ) [9] => stdClass Object ( [username] => mient [datePublication] => 2016-10-22 [title] => De verandering [message] => Een meisje van 5 jaar met autisme, zeker niet mijn vakterrein, maar daar gaat dit stukje niet over. Ik zag haar precies een jaar geleden met haar moeder en hoor haar nog zeggen: - ik heb helemaal geen contact met m’n dochtertje, hoe zeer ik het ook probeer; ze herkent me niet en beweegt voortdurend stereotiep met deinende bewegingen van haar romp en fladderen van haar armpjes; kijkt glazig langs je heen en maakt amper geluidjes. Sinds het laatste half jaar is het kind onder de hoede van een van de secretaresses in Chorbog, een zachte, geduldige vrouw. De moeder van het kind moet de kost verdienen, want man”lief” is al heel lang in Rusland en laat amper wat van zich horen. Jullie voelen ‘m al, er heeft een metamorfose plaats gevonden!! Het kind kijkt je duidelijk aan, volgt je kort met haar ogen, lacht naar haar verzorgster, zit nu zelfstandig te spelen met poppetjes en loopt zelfs, licht steun nemend aan twee uitgestoken vingers. Kortom er is contact, prachtig om te zien! Nazira zat te stralen toen ik haar mijn observatie en verwondering vertelde. Er komen door nooit verminderde ijver van haar kant steeds meer autistische kinderen in het centrum en de staf wordt daarin periodiek door o.a. een Engelse logopediste, gespecialiseerd in autisme, geschoold. Dit zijn interne projectjes die er toe doen, deze ontwikkelingen ingezet door de locals zelf moeten het verschil brengen en m.i. niet alleen de vele NGO's!! [userId] => 215929 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4949446 [countryId] => 213 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 999 [author] => [cityName] => Doesjanbe [travelId] => 472590 [travelTitle] => NGO-werk in Tadjikistan [travelTitleSlugified] => ngo-werk-in-tadjikistan [dateDepart] => 2014-09-18 [dateReturn] => 2014-10-27 [showDate] => yes [goalId] => 11 [goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/tajikistan,doesjanbe [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/215/929_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => de-verandering ) [10] => stdClass Object ( [username] => mient [datePublication] => 2016-10-19 [title] => Welkom in Chorbog [message] => De zoveelste reis naar Tajikistan, dit maal alleen en uitsluitend werkend in het rehab centre in Chorbog heeft veel voeten in de aarde gehad, maar kan ik uiteindelijk met een frisse blik beginnen. Na een voorspoedige vlucht naar Dushanbe en een hartelijk welkom door Sharofiddin zijn we na een korte nachtrust vanochtend naar mijn flatje getaxied. Vervolgens naar Chorbog, dat iets boven Dushanbe ligt, weg van smok richting frisse berglucht. Met zes mensen in een kleine Opel geperst, maakt het dat je gelijk weer in dit land bent. Een hartverwarmend welkom door de inmiddels vertrouwde moslima’s en een viertal heren was erg fijn om weer te ervaren. Dames die in de tussentijd een kind hebben gekregen, zie ik dan een jaar niet. Hoe dat met de oh zo nodige financiële ondersteuning is, zal ik nog eens informeren. Sociale verzekeringen en ziektegeld bestaan hier namelijk niet; net als bejaarden- c.q. verpleeghuizen, de familieband is heel sterk en ouders wonen zeer vaak bij de zoon in, mantelzorg is dus vrijwel altijd gegarandeerd. Maysara, de directrice, was in opperste beste stemming en zette een administrateur gelijk aan het werk om mijn paspoort bij het ministerie te laten registreren en stelde voor om morgen met z’n vieren spijkers met koppen te slaan. Saboehad, de medische dosierbewaakster, Nazira, de arts en mijn vertaalster, Maysara en ik maken dan naar haar voorstel een 10 daags schedule zelfs met onderwerpen en aantallen cursisten; een goed initiatief waarbij de neuzen gelijk dezelfde kant op staan. Er komen donderdag en vrijdag zowaar 30 artsen een nieuwe training over Stroke (hersenbloeding/infarct) volgen, waarbij Nazira en de nieuwe Engelse docente de vertalingen doen en mij assisteren bij de vele praktische sessies. Er is, voor mij onverwacht, een behoefte aan een aparte training voor haar eigen staf, welke onderwerpen hoor ik morgen wel. Tot slot van deze eerste dag op het terras bij Segafredo, zo’n beetje mijn stamkroeg/eethuis, heerlijk in de ondergaande zon gezeten en genoten van een Baltica 7, een lokaal gebrouwen zeer lekker biertje. De vele buitenlanders maakt deze omgeving in combinatie met westerse muziek en prima bediening tot iets decadents. Maar ik moet jullie zeggen, hoe schrijnend het daarnaast is als je de bedelaars en de enorme armoede ziet, het geeft toch de nodige ontspanning en een beetje luxe voor ons verwende westerlingen. Mijn eerste echte werkdag begon met een record: 20 mensen en vier kinderen samengeperst in een Chinees busje, waarbij het ding maar net de steile helling haalde en ik gebukt half staande aan een hanglus maar net mijn kromme houding kon volhouden dankzij de opgebouwde body-shape ;) De oefenzaal was stampvol met, snel geteld, een vijftiental kinderen met daarbij even zovele zenuwachtige moeders. Chaos, lawaai en in afwachting wat die blonde vent uit Kollandia ging zeggen over hun kind. Gelukkig kwam Nazira mij een uurtje later helpen en kon ik even haar assistent zijn, waarbij we er samen tamelijk goed uitkwamen. Een kind met ernstig polio maar ook mentaal fors aangedaan gaf bij Nazira verwarring, dan blijkt ondanks dat ik geen kinder fysio ben, dat doorvragen (alles begint met een goed vraaggesprek en een rustige observatie) de oplossing gaf, het kind had ooit een enorme en lange koortsaanval gehad zonder adequate medische opvang, waardoor zij een hersenbeschadiging opliep, met enkele maanden later een polio-infectie, dubbele pech met forse gevolgen. Een orthopedisch instrumentmaker schrijft in dit land voor dat het meisje een corset en lange beenbeugels moet krijgen, dit wordt dus niet aangegeven door een arts, al of niet ondersteund door een fysio, zoals dat bij ons meestal gaat. Adviezen over het dragen en gebruiken van deze hulpmiddelen kon ik gelukkig duidelijk uitleggen, waarbij dan de onvermijdelijke vraag volgt of dochterlief ooit weer zou kunnen lopen… Een meisje van 10, met een verbeten trek op haar voorhoofd, liep geconcentreerd en langzaam haar rondjes, een sterk karakter, trots en blijheid is wat je dan bijblijft. Het resultaat van al deze inspanning staat op haar gezichtje “geschreven”, namelijk het weer lopen rond haar huis en school!! Dat is misschien de keerzijde van armoede, ik zal en moet me zelfstandig kunnen verplaatsen, anders krijg ik later zèker geen werk… [userId] => 215929 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4948902 [countryId] => 213 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 1217 [author] => [cityName] => Doesjanbe [travelId] => 472590 [travelTitle] => NGO-werk in Tadjikistan [travelTitleSlugified] => ngo-werk-in-tadjikistan [dateDepart] => 2014-09-18 [dateReturn] => 2014-10-27 [showDate] => yes [goalId] => 11 [goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/tajikistan,doesjanbe [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/215/929_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => welkom-in-chorbog ) [11] => stdClass Object ( [username] => ragnargoossens [datePublication] => 2016-08-19 [title] => Volunteering Khorog [message] => Dear all, My apologies for posting the blog so late. I wrote it last Saturday, but I unfortunately had no access to wifi! Anyway, enjoy reading it! I uploaded around 40 photos, you should be able to find them on this webpage! I am glad that you all took the time to read about my adventures and experiences from the last weeks in GBAO, Tajikistan! At this very moment (Saturday 13th of August), I am at home in Khorog, after just being returned from a five-day backpacking tour which showed me many of the beautiful country sides the GBAO district in Tajikistan possesses. ‘At home’ I live with a host family, do not check my spelling, consisting of Nekruz, my closest colleague and provider of shelter, Toji (Nekruz’s wife and English Teacher), Nilofar (14), Manuchair (12), Faridoon (9), and Nesrin (1). I really appreciate that they offer me an opportunity to learn from their culture through staying with them. I felt comfortable from the beginning in their home. Nesrin, the youngest, even started calling me Makiej already after a couple of days, meaning uncle in Shughni. Nesrin, is taken care for a lot by Nilofar, because Nekruz and Toji are often very busy with generating income. I have a lot of respect of what Nilofar does. My all in all impression of the GBAO district is that it has very hospitable people, who invite you for tea ten times a day, an interesting culture/religion, community based living, very nice food and an amazing landscape. Interesting fact is that GBAO’s surface is half the size of Tajikistan, but only three percent of the whole population is living in this area. Although I just arrived back in Khorog, I arrived in Tajikistan on the 25th of July in the capital Dushanbe. So I would like to start from the beginning. Just after arriving at Dushanbe International Airport, which only has two gates in total, one for arrivals and one for departures, my first impressions of the country are interesting. The country has an incredible variation of landscapes. On the one hand Dushanbe has a very dry and warm climate up to fifty degrees and impressive valleys. However, in the GBAO area, some districts have temperatures up to a maximum of 15 degrees, due to the high altitude. During my first days I also noticed the many billboards of the president Rakhmonov, who became president after the civil war ended in 1997, the influences of the former Soviet Union in terms of the Russian language and Communistic statues, and the prohibited access to Social Media. After acclimatizing a couple of days in Khorog and Neodak (village close to Khorog where Nekruz and Toji’s parents live and where they are building a house), it was time to start volunteering work. Yes, the plan was also to do something productive apart from enjoying the country. One of the many reasons why I decided to go to Tajikistan was because the project regarding micro credits appealed to me. Since I gained some experience in this field in South Africa, Nekruz, waited for me to start the process and research together. Basically, the main aim of the research is, is to come up with a proposal which will generate sustainable financial means for small business students of the University of Central Asia (UCA), after implementation, who want to start up or improve their small business. However, many students, which receive a certificate after finishing the programme, are not able to finance a start-up themselves, and also banks use interest percentages of 36% and require up to 25 documents before they provide a loan. Even NGO Micro Loan Organisations are forced to use certain percentages, with a payment term of generally one year. For especially young entrepreneurs such conditions are difficult to manage financial wise. Besides, many of the business students, are forced into self-employment due to the lack of jobs which a created in the last years. And in fact, because many students are forced into self-employment, some students do not have a natural entrepreneurial spirit which a successful entrepreneur normally needs. Additionally, during the Soviet Union era, when utilities and jobs were better arranged for, does not contribute to the entrepreneurial spirit of GBAO’s current society. Because everything was arranged for during the Soviet Union, such as electricity, maintenance of roads, water supply, and free access to education and healthcare several people from the older generation think back positively to that time. Mainly because GBAO has not got resources which require a low investment (e.g. stone/silver mining) and the investment climate for foreign investors is low. Although, the situation is difficult for the young entrepreneurs, I think I came up with some good solutions for the future, which the UCA and NGO Nur can implement relatively easy. This thanks to the many meetings I had with Aga Khan Development Network (AKDN), Micro Loan Organisations and other NGOs, which were arranged by Nekruz. Currently, I am elaborating these solutions in a final proposal for the upcoming week. I will finish this before I will be leaving Khorog for Dushanbe. In the meantime, I will also conduct a presentation about Business Process (Improvement) at UCA, because according to figures Tajikistan has a relatively low productivity, which negatively influences the competitiveness of Tajikistan in international trade. I came up with this lecture, after being asked by the manager of affairs to provide several lectures. However, NGO Nur has a main focus on early childhood development, and less on economic development. Mainly they have the aim to teach the children English, Tajik, Russian, and their local language Shughni (district Shughnan). Mainly because the educational system has room for improvement. The office at Nekruz’s home is always full of printing and laminating material which consists of many pictures, and written words in the different languages. They, including Shaboz (Director of NGO Nur) and Hakim (local painter migrated to Canada), now even translated a Russian cartoon into Shughni! Maybe a funny fact, it is no wonder Shaboz is the director, because his name consists of Sha (Sjah-King), Boz (Boss). Besides, having lunch with Hakim and Shaboz can become interesting, because they were in the Soviet army together. Drinking some ‘Snaps’ or Vodka, they said was for welcoming the guests, although I was already finished after a difficult third on, and they kept on going. One of the Russian influences… However, how good such things are that the NGO Nur is doing for the development of children, the reality is that it is impossible to live only from working for an NGO. Nekruz, for example, has around 6/7 jobs, from being a teacher at the UCA, to selling DVDs and CDs at the local market. Although, Tajikistan is the poorest country of the former Soviet Union, Afghanistan, which borders the area where I live, only separated by the river and some Tajiek soldiers, is even poorer than Tajikistan. Even basic needs such as electricity and water, in Tajikistan’s past provided by the Soviet Union, are not offered. However, Pamir Energy, established by AKDN in Tajikistan for better electricity supply after the Soviet Union Era, is now widening its scope to the Badakhshan area. The Badakhshan area, partly in Afghanistan and Tajikistan, is supposed to be the cradle (bakermat) of the Islamic believe. AKDN, established by ‘his highness’ and leader of the Islamic Ismaili(yah) Aga Khan, is a network which exists through and for the Ismaili people. This foundation even managed to feed whole Tajikistan for five years after the civil war. However, the Ismaili people only consist of 3% of the population of Tajikistan. Due to the principles as, every religion is equal, if you give 10% to someone else in need you will receive 100% back, AKDN did not make any exceptions for the Tajikistan’s population. Such principles make this religion beautiful, modern, tolerant, and community based. This community based society comes back at occasions as for example a person dies. Not the family, but the community arranges the financing for the funeral, and reception of family. I experienced this with the death of Nekruz’s neighbour. As I mentioned I just arrived home from some days backpacking. Such an amazing days! I visited the area of the Rushan (Bartang Valley), Ishkashim, the Wakhan Valley (views on Afghanistan and Pakistan), Jelondy, Alichur (Mughab District), and Murghab. There are many things to write about, but I think in this case pictures speak louder than words. The Pamir Mountain Area is a wonderful place! Thank you for reading! Kind Regards, Ragnar [userId] => 417655 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4936552 [countryId] => 213 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 2565 [author] => [cityName] => Doesjanbe [travelId] => 506209 [travelTitle] => Vrijwilligerswerk in Khorog, GBAO [travelTitleSlugified] => vrijwilligerswerk-in-khorog-gbao [dateDepart] => 2016-07-25 [dateReturn] => 2016-08-24 [showDate] => yes [goalId] => 11 [goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/tajikistan,doesjanbe [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/417/655_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => volunteering-khorog ) [12] => stdClass Object ( [username] => rollingmetal [datePublication] => 2016-07-07 [title] => Een glaasje cora bij de Atkoeda-stam [message] => Hoe ging ik eigenlijk aan Tadzjieks geld komen? Er zouden vast geen banken zijn in het lege noordoosten van Tadzjikistan. Zou er uberhaupt iets te koop zijn? Maar geld ging hoe dan ook geen probleem zijn want ik trof een Nederlander die met een dik pak Tadzjiekse somoni's was blijven zitten (ik vind 'some money' overigens een fantastische naam voor een nationale munt) en tegen een gunstige koers hielp ik hem er van af. Ik was bezig met mijn laatste dagen in Kirgizië en het zuiden van dit land verschilde duidelijk van het noorden. Het leek er dichter bevolkt, minder natuurrijk. Vreemd genoeg droogden de restaurants ook op en werden de maaltijden kariger. Ik had goed gegeten op mijn weg van Astana naar hier maar wat ik op mijn eerste fietsdag vanaf Dzjalal-Abad voorgeschoteld kreeg toen ik na vijven eindelijk aan de lunch kon beginnen was typerend voor wat er in de weken erna zou volgen. Er was alleen soep en ik kreeg een kom bouillon met een bot waaraan wat resten rubber zaten en waarin verder een stuk aardappel en een stuk wortel ronddreven. Het was een hele stap terug na de lagman, manti en borsj (bietensoep) van de voorbije weken. Ik koerste al vrij snel af op de grote stad Osj maar ik had zo mijn bedenkingen. Er was een alternatieve route zuidwaarts, via Osj rijden betekende zelfs een omweg al was het wel een geasfalteerde omweg, en ik vond de mensen een beetje druk worden. Dat was ik niet van ze gewend. Misschien waren ze aangestoken door de Oezbeken, Osj ligt pal aan de grens. Oezbeken zijn immers een notoir druk volkje. Elders was ik ook al gewaarschuwd voor deze regio: 'Hoe dichter bij Osj, hoe rotter de borsj'. En dus sloeg ik af en nam een stuiterroute door de bergen. Het was warm en het ging hard met de vochtvoorraad. Ik kocht ruim in toen ik de kans kreeg en in plaats van geschreeuw en middelvingers kwam er hier weer voedsel op me af toen ik de winkel uitliep; een familie gaf me een tas met brood, fruit en chocoladekoekjes. Het weer sloeg om en aan het eind van de dag vocht ik mij in de stromende regen een weg omhoog door een dorp dat nooit leek te eindigen. Een man smeekte me bijna om in zijn huis te overnachten, maar u kent me, ik ben nogal gesteld op mijn isolement en worstelde door tot ik de beschaving uit was. Van vochttekort was geen sprake meer; in één van mijn Ortlieb-tassen, die ik vanaf nu Ortlieb-sponzen zal noemen, trof ik zelfs in mijn toilettas natte tubes tandpasta en zinkzalf aan. Ik was blij met de zonnige ochtend die erop volgde en ook met het bereiken van het dorp Gulcha dat weer aan de hoofdweg lag, de weg binnendoor was voltooid en het asfalt keerde terug. Gulcha is ook nog eens het dorp dat het volledige budget voor vuilnisbakken in Kirgizië toegewezen heeft gekregen, op iedere 15 meter vind je er één, aan beide kanten van de weg, en daarom was ik blij dat het op mijn route lag, al vulde ik slechts één vuilnisbak. Aan het eind van die dag zou ik weer in een dorp stranden omdat er een spaak brak en er weer regen dreigde. Om niet tussen mens en dier te slapen liep ik een heuvel op maar ik werkte als een magneet op de kinderen van het dorp die in een sliert achter me aan liepen. Maar ze waren erg behulpzaam en zeiden 'Goodbye' toen ik me geïnstalleerd had. In de ochtend hielpen ze mijn fiets weer over een slootje door een brug van palen te maken en zo kon ik weer de weg op. De weg was nogal vies. Er ligt hier prachtig asfalt en je kan hier in theorie snel rijden, maar dit blijft Fecaliënland. Eens in het half uur tref je over de hele breedte van de weg een kudde aan die geen enkele terughoudendheid toont in het verspreiden van vloeibaar en vast afval. Buiten de grote kuddes schapen en geiten zie je ook overal koeien, paarden en ezels. Met die laatste categorie heb ik wat moeite. Ik weet nooit zo goed wat ik tegen ze moet zeggen. Schapen en geiten da's simpel, dat is 'bèèh' resp. 'mèèh'. Maar ezels? Ik heb wel eens geprobeerd te balken maar dat was genant. En dus roep ik dan maar 'Ezeltje strek je!', en tot dusver kom ik er mee weg. En toen was er de klim naar Sary Tash, die tot de verbeelding sprekende buitenpost in Zuid-Kirgizië. Ik haalde het niet voor het einde van de dag want door een wederom dreigende donderbui werd ik gedwongen mijn tent op te zetten in een haarspeldbocht. Ik was net op tijd binnen, oordeelde toen dat het vanwege de rukwinden verstandig was om ook de scheerlijnen te spannen en regende alsnog drijfnat. De volgende dag lag Sary Tash dan toch voor me, met die fascinerende kruising. Links China, de weg naar die andere tot de verbeelding sprekende buitenpost Kashgar, en rechts Tadzjikistan. Mocht ik ooit het in 2013 overgeslagen traject Bishkek-Xining alsnog dicht willen rijden dan mag ik vanaf nu in Sary Tash starten. Sary Tash heeft nauwelijks voorzieningen maar nauwelijks is veel in deze regio. Ik vond er een eethuisje en een winkel. Het eethuisje vergeet ik niet snel. Er was soep en manti. Ik was een beetje uitgekeken op de soep met bot dus nam ik manti. Iedereen dronk er thee maar nergens zag ik suiker en van thee zonder suiker kan mijn maag nogal furieus worden en dat heeft gevolgen voor het aanzien van tapijt, behang en disgenoten. En dus nam ik koffie bij de maaltijd. In koffie wil ik dan weer absoluut geen suiker maar dat vergat ik te melden en dat heb ik geweten. Ik kreeg de smerigste bak koffie ooit. De bereiding was alsvolgt: 1. Giet heet water in een mok. Niet teveel, er moet nog iets bij. 2. Voeg een halve theelepel oploskoffie toe. 3. Begin nu met roeren en voeg net zolang suiker toe totdat deze niet meer oplost. 4. Voeg twee klontjes suiker toe en serveren maar! Ik trok een heel vies gezicht, schoof de koffie weg en bestelde een fles cola. De manti, deegflapjes gevuld met vlees en groente, was redelijk maar ik vroeg me wel af waarom vlees zo zelden meer iets anders was dan rubber. In de winkel maakte ik mijn laatste Kirgizische munten op en nam de rechterafslag. Misschien neem ik ooit nog die linkerafslag naar China, maar deze keer staat Tadzjikistan op het programma. Spoedig volgde een tweede splitsing: links de Pamir Highway, rechts de directe weg naar Dushanbe. Ik sloeg linksaf. En ik reed de leegte in. Links steppe, rechts steppe en voor me dat imponerende gebergte met die angstaanjagende bewolking die er boven hing. Aan één ding zou ik moeten wennen als ik dit traject wilde rijden: ik zou de kuddes boerderijdieren achter me laten, maar ik zou nu zelf een kuddedier worden. Het is zomer en de Pamir Highway is buiten Europa zo'n beetje dé zomerhit voor fietsers (de Nederlandse overheid blijft overigens stug adviseren hier alleen in noodzakelijke gevallen heen te reizen). Wat ik niet wist was dat ik, conform mijn karakter, precies tegen de stroom in fietste: vrijwel iedereen rijdt deze route van Dushanbe naar Osh. Nog voor ik de bergen bereikte trof ik het eerste kwartet fietsers. Ze verzekerden me dat ik die grijze en zwarte bewolking gewoon kon negeren, mooi weer overheerste op de hoogvlakte waar ik naartoe ging. Er waren nog wat laatste yurts, er was een grenspost en daarna was de wereld van mij. Oh, en van de krijsende bergmarmotten. Wonderlijke beesten, soms zo groot als vossen en hun gekrijs deed denken aan een badmeesterfluitje. Ik hoopte toen ik mijn tent opzette dat ze zelf iets hadden om aan te knagen, en gelukkig trof ik de volgende ochtend mijn uitrusting in ongewijzigde (niet te verwarren met onberispelijke) staat aan. Ik klom naar 4282 meter, naar een Sovjet-attribuut waarop 'Tadzjikistan' stond. Een nieuw land in mijn reeks, en ik realiseerde me dat dit het eerste land is dit jaar waar ik nog nooit geweest ben, het eerste sinds Ecuador. Het was dus zo onderhand wel eens tijd voor wat nieuws. Ik passeerde de grenspost en reed een wasbordpiste op, de woestijn in. Dat had ik niet verwacht, dat ik op deze hoogte een woestijn in zou rijden. Eén met besneeuwde bergen op de achtergrond, onder een mooie blauwe hemel, met links van me een soort ijzeren gordijn dat zich tot de horizon uitstrekte. Misschien was dat nodig om Chinezen buiten te houden. De piste werd een acceptabele weg en de rit uiterst aantrekkelijk, met een erg mooie, lichte afdaling naar het Karakul-meer. Ik heb sommigen horen beweren dat deze omgeving op een maanlandschap lijkt, maar ik kan u verzekeren dat personen die dit zeggen zelf nog nooit op de maan gefietst hebben. Voor de laatste keer moest ik vervroegd stoppen vanwege klimatologische dreiging en toen ik in mijn tent lag volgde er een onaangename gewaarwording. Tadzjikistan hanteerde een andere tijd. Het was een uur vroeger. Voor dit moment was dat niet zo'n probleem, maar ik vreesde direct de ochtenden. Tadzjieken blijken even krankzinnig te zijn als West-Australiërs en laten de dag bij voorkeur voor vieren beginnen. Natuurlijk kan ik dat pogen te negeren, kan ik er mijn eigen dagindeling op nahouden en zonsopgang 7 uur noemen, maar dan kan ik het niet laten om te denken: 'En hoe laat is het echt?'. Werkt niet. En dus constateerde ik de volgende ochtend om 3.53 uur dat het licht werd en vocht een paar uur door om het licht te negeren en nog wat slaap te krijgen. Mijn oogmasker was daarbij weliswaar handig maar iedere minimale hoofdbeweging resulteerde toch steeds in een kier licht. Karakul is een typisch woestijndorp met, op enkele 'homestays' na (verblijf in huiselijke sfeer), voorzieningen die je met een vergrootglas moet zoeken. Mijn vergrootglas lag nog thuis en ik oordeelde dat mijn tassen nog voldoende gevuld waren en dat ik onderweg nog wel water zou treffen hier en daar en dus reed ik door. Uiteindelijk zou ik vier dagen niets uitgeven, er víel verder gewoon niets uit te geven. En toen werd ik geconfronteerd met het nadeel van mijn reisrichting: er stond een sterke wind en daar zou ik dagenlang tegen moeten gaan vechten. Waar ik ook tegen vocht was de hoogte, de grootste piek van de Pamir Highway lag nu voor me, op 4655 meter. Ik moest vlak voor deze piek op ca. 4300 meter halthouden vanwege een opkomende hoofdpijn. Die nacht zou ik ook moeite hebben om echt in slaap te vallen, steeds werd ik naar adem happend wakker. In de ochtend voltooide ik het laatste deel van de klim. Op dit stuk trof ik de Nederlander Bart-Jan aan die vanaf Istanbul was komen lopen. Hij had 7000 km achter de rug en was nu op weg naar Kirgizië en China. De ontmoeting met hem was een welkome afwisseling op de ontmoetingen met fietsers en motorrijders, we hebben een minuut of 40 staan praten. Na het laatste zware stuk waarop ik iedere 15 hoogtemeters uithijgde stond ik dan op de (weinig spectaculaire) pas. De afdaling was bijzonder mooi door de kleuren van het gebergte links van me. Vlak voor de beoogde pleisterplaats Murghab zette ik nog één keer mijn tent op en de volgende ochtend lag het dorp na het nemen van een bocht direct voor me. Ik zag enkele verspreid staande huizen en vreesde dat een verblijf hier erg Spartaans zou worden, maar toen ik verder reed begon het wat meer op een dorp te lijken en kreeg ik hoop. Ik trof er Jenny, een Britse fietsster die ik eerder in Kazachstan had ontmoet. Ze stond langs de weg met een blikje Sprite en dat soort dingen vind ik mooi. Wie haar blikje Sprite, spreidt gezelligheid. Ze verbleef in een guesthouse en vertelde dat ze een emmer koud water had gekregen als douche, een toastje als ontbijt en dat hier nergens wifi is. Ik zette mijn zinnen op het beste hotel hier en trof er op de parkeerplaats twee Nederlandse motorrijders, Wilco en Milko, die op weg waren naar Japan. Ik heb er lang staan praten, het was prettig om (opnieuw) een goed gesprek te hebben. Ondertussen was me ook duidelijk dat dit hotel weinig meer te bieden had dan het guesthouse: een maaltijd, een bed en in de avonduren wat stroom. Dat had mijn tent ook. Daar ging ik geen 20 dollar voor neerleggen. Ik moest nog even doorbijten, dit ging 'm niet worden, ik moest nog vijf dagen doortrappen naar Khoroeg. Daar zouden alle gewenste voorzieningen aanwezig zijn. Ik reed naar de bazaar, een verzameling ingerichte containers op een gravelterrein die niet bepaald de sprookjesachtige, oriëntaalse belevenis vormden die ik voor ogen had, dronk er koffie en at er lagman in een klein restaurant en scharrelde op diverse plekken voedsel en limonade bijeen voor het traject dat voor me lag. De omgeving was niet zo spectaculair meer toen ik eenmaal weer onderweg was, maar de koffie en de ontmoetingen hadden me goed gedaan. Ze gaven me een goed gevoel, wakkerden de reiskoorts weer aan en zorgden voor nieuwe plannen en nieuwe inzichten. Aan het eind van de volgende dag passeerde ik het dorp Alichur en kwam ik terecht in een mooi duinlandschap waar ik kampeerde en de volgende dag in de stralende zon opstond met een grote behoefte om naar het strand te gaan. Er was echter geen strand en er moest gewerkt worden. Ik fietste langs meren, door de woestijn en er volgde weer een klim. Ik passeerde de afslag naar de Wakhan-vallei. De Pamir Highway is een fietshype en de Wakhan-vallei is een hypeje binnen de hype. Of liever gezegd buiten de hype want voor de vallei moet de Pamir Highway tijdelijk verlaten worden. Iemand is daarmee begonnen en vrijwel iedereen hobbelt daar nu achteraan. Het is opvallend hoe graag iedereen hetzelfde doet als de rest. Zelfde route, zelfde richting, zelfde slaapplaatsen. Veel mensen vragen me waar ik geslapen heb en tweemaal wilde men graag een nadere specificering van 'ergens langs de weg'; dan konden zij daar ook gaan liggen. Ik hield de Pamir Highway aan omdat deze mij meer aansprak en ik kreeg een paar rustige dagen qua aantallen fietscollega's. Geen makkelijke dagen, want de klim over slecht terrein tegen de wind in was zwaar en bestond uit twee pieken, en de afdaling had belangrijke gevolgen: dit was het einde van de hoogvlakte, van de leegte, van het isolement. Ik daalde met een rivier mee, een imposante stroom die de optelsom was van al die stroompjes die ik door de weilanden had zien lopen. Er kwamen dorpen op de route. Kinderen die 'Hello' riepen. Winkeltjes. De dorpen werden steeds langer totdat het een ononderbroken sliert bewoning was. Ik was hier eigenlijk niet op voorbereid. Ik was pas halverwege de Pamir Highway. Was de rest van het traject bewoond? Ik was het liefst weer omgedraaid. Maar er waren ook voordelen. Ik was afgedaald naar 2600m hoogte en sliep eindelijk weer eens goed. En er waren nog steeds mooie stukken; zo was er een kloof die me aan China deed denken, met een groene rivier en bergen links en rechts die ruim 1500 meter boven me uitstaken. Ik bereikte Khoroeg. Ik had al tegen de stroom ingefietst, alle accommodatie laten liggen en de Wakhan-vallei genegeerd, en oordeelde dat een klein beetje kuddegedrag nu wel gelegen kwam en nam een kamer in de Pamir Lodge, waar iedere Pamir-reiziger verblijft. Het was een authentieke kamer, met een verhoging met kleden en dunne matrasjes. Slapen op de grond. Eén ding beviel me daaraan wel: alle ruimte naast je is 'nachtkastje'. Slapen schoot er echter een beetje bij in, en ik haalde uiteindelijk alsnog mijn slaapmat en -zak tevoorschijn om, toen het eerste licht door het raam viel, nog wat mee te pikken. Misschien was acht mokken koffie bij aankomst ook wat veel, eerlijk gezegd. Ik gebruikte dit verblijf onder andere voor wat fietsonderhoud. Ik ging het redden met mijn tweedehandsband uit Bishkek, dat was duidelijk, maar mijn Shimano derailleurwieltjes hadden nogal wat speling. Ik kon er niet veel meer aan doen dan reinigen en er het beste van hopen. Ik blikte eens vooruit op de route.... Shimano, dat zullen ze in Japan toch ook wel kennen? Ik sprak nog wat reizigers. Veel fietsers doen alleen Dushanbe-Osh en gaan dan weer naar huis. De langeafstandfietsers komen bijna allemaal via Iran. Opvallend veel van hen hebben geen Turkmeens visum kunnen krijgen en moesten omkeren of vliegen. Ik wilde weer eens goed eten in een restaurant maar Tadzjikistan valt gewoon tegen op dat vlak en ik deed maar weer eens een graai uit de tas. Het werd een blik tomaten die al sinds Alma-Ata in mijn bezit was. In mijn authentieke onderkomen opende ik het lipje en toen was er een luide knal. Vervolgens bruiste de inhoud naar buiten, over mijn hand, in een bord onder het blik en een klein beetje over het tapijt. Ik realiseerde me dat ik geluk had gehad. Het had ook tegen het plafond kunnen zitten. Of stel je voor dat ik het in mijn tent geopend had. Boven mijn slaapzak. Met nergens een kraan in de buurt... Ik hield mijn verblijf kort, ik wist niet zo goed wat ik er moest doen. Uit sommige plaatsen ben ik niet weg te slaan, andere plaatsen hebben het gewoon niet. En dus stapte ik weer op de fiets. Ik reed het dorp uit, de bocht om en... daar was het. Eén van de meest intrigerende aspecten van deze rit. Daar, aan de overkant van de rivier, lag Afghanistan. 235 km zou ik langs die rivier rijden en evenzoveel kms zou ik zicht hebben op Afghanistan. Erg veel zou er niet te zien zijn want dit was een vallei en dus was Afghanistan een bergwand. Een wand met een weg, soms wat bomen, wat lemen huizen, een tuin, wat vee. Maar het was vooral de gedachte. Dit land spreekt tot de verbeelding, net als Noord-Korea, of Irak. Schier onbereisbare landen. En nu mocht ik even door het raam kijken bij één van hen, voor een paar dagen. Er veranderden wat zaken. Na een week was ik verlost van de stevige tegenwind. En ik kwam in de wereld van de namaak. Ik had nog nooit gehoord van het Amerikaanse RC Cola, maar in Tadzjikistan is het populair. Maar ik vond ook RS Cora (nog best te doen). En ik zag een fles Sprite waarop eigenlijk Strike bleek te staan. Ik probeerde het en gruwde. Het was aspartaamwater met een heel goedkoop smaakstofje en voor de vorm wat bubbels die vervlogen bij het inschenken van de eerste mok. Van de Fanto die ik later aantrof ben ik afgebleven. Later wilde ik eens een lokale energy drink proberen totdat ik zag dat het geen cafeïne, taurine etc. bevatte, maar doodleuk 7,2% alcohol. Het fietsen ging zwaar. Het was het oude verhaal, de rivier die geleidelijk daalt en de weg ernaast die daar langszwabbert, 6 meter omhoog, 9 meter omlaag, 10 meter omhoog, 15 meter omlaag. Maar tot mijn genoegen werden lange stukken bewoning afgewisseld met fantastische, rauwe, onbewoonbare stukken langs kaal gesteente. En tussen de gemiddeld drie ontmoetingen met fietsers per dag zaten soms hele wonderlijke. Zoals die met de Pool Adam, die Nederlands sprak omdat hij dat uit interesse geleerd had. Hij vond Nederlands een mooie taal, vooral als het door vrouwen werd gesproken. Omdat hij aan het begin van het gesprek een paar keer omkeek verwachtte ik een fietspartner. 'Reis je alleen?', vroeg ik. 'Nee, met mijn fiets", zei hij, "en een beetje met allah". Daar waar de omstandigheden het toelieten was iedere meter Afghanistan bebouwd. Het deed me denken aan Peru en ik was blij dat ik aan deze kant fietste. Ik merkte dat de energie een beetje opraakte. In de avonden moest ik mezelf dwingen notities te maken, vechtend tegen de vermoeidheid, in de ochtenden had ik het gevoel niet voldoende geslapen te hebben en het fietsen ging steeds moeizamer. Ik besloot eens wijs te zijn en een extra stop in te plannen in Kalaikhum, aan het eind van de Afghanistan-ervaring. Toen ik er aankwam zag ik een fonkelende supermarkt met echte winkelwagens. Een mevrouw veegde de brandschone winkel aan. Klanten waren er niet. Ik denk dat deze supermarkt gebouwd was voor de gasten van het 7(!)-sterrenhotel verderop in de straat. Ik pakte een ijskoude literfles vruchtensap uit de koeling en dronk die buiten leeg. Daarna herhaalde ik die twee stappen. En toen nam ik mijn intrek in een homestay, mijn eerste ooit. Het huis was rond een terras gebouwd dat gelegen was aan een rivier. Ik kreeg een warm hok toegewezen en dineerde met Bennie en Anna uit Zwitserland die per auto rondreisden en fotografeerden en filmden om in hun thuisland audiovisuele shows te verzorgen. Ze vertrokken al vroeg, de volgende dag, en ik nam mijn dag rust. De dag erop wilde ik weer verder maar dat kon ik vergeten. In plaats van bij te komen had ik hier maar vier uur slaap per nacht gehaald, vooral omdat de dag rond vier uur begint, en dat was de genadeklap geworden. Mijn energiepeil zat ver in het rood. Gelukkig kon ik onder deze omstandigheden wél slapen en was 24 uur voldoende om weer mens te worden. Na een warme douche en een goed ontbijt met vers brood (en een Twix die na opening een vederlichte suikerwafel bleek te zijn) kon ik er weer tegen. Ik bezocht de supermarkt nog een keer en kocht zoveel Coca Cola en Fanta als ik dragen kon om toch in ieder geval goed bewapend de aspartaamzone weer te betreden. Twaalf maal anderhalve liter, daarmee ging ik het doen. De Pamir Highway had vanaf hier concurrentie van een betere route en dus was er minder verkeer en was de wereld weer een beetje van mij alleen. Ik mocht direct aan de bak, er lag een klim voor me van een kleine 2000 meter. En die avond lag ik in mijn tent en deed tijdens het lezen de rits van de binnentent een klein stukje open voor wat frisse lucht. Daar zat een risico aan vast, dat wist ik. En op een zeker moment slaakte ik voor het eerst van mijn leven een kreet van ontzetting en afschuw. Nooit eerder kroop er zo'n monster mijn tent in. Het was bijna een achtvingerige mensenhand. Snel ingrijpen was vereist; ik tikte er mijn boek tegenaan en gelukkig lag hij buiten. Ik ritste de boel dicht en accepteerde de iets minder frisse lucht. Lucht die al weer een stuk minder zuurstof bevatte op deze hoogte. Al heb je kort geleden een week boven de 4000 meter gezeten, na een daling en weer een stijging zul je opnieuw moeten acclimatiseren. Pas bij het eerste ochtendlicht viel ik in slaap en sliep drie uur. Ik voltooide de klim en daalde weer. Tegenliggers per fiets waren onverminderd positief over de wereld waarin ze reden. Logisch, voor velen was dit het begin van de fietsreis, voor sommigen het begin van de fietscarrière. Fris, fit, totaal nieuwe wereld. Voor mij was dit niet het meest inspirerende deel van de route. Te bewoond, te weinig natuur. Honden waren in dit land ook nog eens hinderlijk gedisciplineerd, waardoor ik niets aan mijn Dazer had. Gelukkig was het veilig, waren de mensen enigszins gereserveerd, de kinderen leuk en was er altijd wel wat ruimte om te pauzeren of kamperen. Maar toch, dit deel had van mij niet meer gehoeven, het was mooi geweest. Ik zat met mijn hoofd al in het volgende land. De laatste 90 km naar Dushanbe waren volledig bewoond en bebouwd, ik was gedwongen accommodatie te zoeken in de stad. Iedere fietser, geen één uitgezonderd, gaat in Dushanbe naar een bepaald hostel. De naam zong al weken rond. Ik ging er eens kijken. Het zag er goed uit en ik was direct verwikkeld in een geanimeerd gesprek met een Oostenrijker. Maar er was nog maar één bed vrij op een slaapzaal, en in slaapzalen wil ik niet meer liggen. En dus trok ik door de stad, tegen de avond, van guesthouse naar hotel, onder een steeds dreigender wordende lucht, met ook nog een lekke band. Ik hoorde de meest absurde prijzen aan en werd steeds wanhopiger. En toen werd ik, zoals bijna altijd, weer gered. Waarom ik dit allemaal krijg voor deze prijs weet ik niet. Ik ga ook geen opsomming geven van alle voorzieningen, dit verhaal is al lang genoeg. Maar als ik 's morgens in mijn kamerjas door mijn kamer, via mijn hal naar mijn badkamer loop en in de spiegel kijk, dan zeg ik: 'Jij zit hier prima, mannetje'. 'Atkoeda?', vroegen de mensen mij in Kazachstan, Kirgizië en Tadzjikistan. Die vraag kende ik al: 'Waar kom je vandaan?'. Meestal was de vervolgvraag: 'Atkoeda?'. Die vraag kende ik ook al, het betekent: 'Waar ga je naartoe?'. Soms vroeg men dan nog: 'Atkoeda?' (Waar ben je begonnen met fietsen?). Het woord 'atkoeda' nestelde zich in mijn hoofd en steeds vaker werden in liedjes in mijn hoofd woorden vervangen door 'atkoeda': (Beach Boys - Kokomo) Atkoeda, Jamaica, ooh I wanna take ya, Bermuda, Bahama, come on pretty mama (Rocco Granata - Marina) Atkoeda, atkoeda, atkoeda, ti voglio al piu' presto sposar (Paul Young - Love of the common people) 'Cause she's living in the love of Atkoeda people, smiles from the heart of a family man Jaja, de Atkoeda people... Ik ga het Atkoeda-volk na 3 maanden weer verlaten. Ik ga me onderdompelen in een nieuwe wereld. Als het suikerfeest over zijn hoogtepunt is en de ticketverkooppunten weer bemand raken zal ik mijn kamerjas ophangen, mijn hal doorkruisen en de stad intrekken, op jacht naar een vliegbiljet dat voor mij de poorten opent naar de Oriënt. Ik wacht geduldig, met een glaasje cora. [userId] => 383868 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4925289 [countryId] => 213 [pictureCount] => 4 [visitorCount] => 1770 [author] => Richard van Dijke [cityName] => Doesjanbe [travelId] => 435788 [travelTitle] => Per fiets de wereld rond [travelTitleSlugified] => per-fiets-de-wereld-rond [dateDepart] => 2013-04-03 [dateReturn] => 2020-09-22 [showDate] => yes [goalId] => 5 [goalName] => Een wereldreis [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/122/210/867_640x480.jpg?r=0 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/383/868_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => een-glaasje-cora-bij-de-atkoeda-stam ) [13] => stdClass Object ( [username] => ronniereizen [datePublication] => 2015-11-30 [title] => Bazaars en Bergtoppen [message] => Terwijl de herfstbladeren in zuid Kirgizië langzaam alle straten bedekken, is het tijd voor ons om het land te verlaten. In Osh zijn we driftig op zoek gegaan naar transport naar Tadzjikistan. Makkelijker gezegd dan gedaan. We reizen namelijk in het oosten van Tadzjikistan het land binnen, wat betekend dat we rechtstreeks het Pamir gebergte ingaan. Een slordige 180 dollar moeten we neertellen voor een 4x4 die ons in tien uur van Osh naar Murghab brengt. De eerste drie uur gaan soepeltjes, maar wanneer we Sary Tash, het laatste dorpje in Kirgizië gepasseerd zijn, komen we er achter hoe broodnodig de 4x4 is. De ene straat die de grens over gaat wordt door niemand onderhouden en bij een hoogte die richting de 4000m gaat, ligt er een mooi pak sneeuw. Al binnen de eerste tien minuten raakt de jeep in de slip en maken we een mooie doughnut in de sneeuw. Met een brede glimlach stelt de chauffeur onze verschrokken gezichten gerust en zet vrolijk de vier wiel aandrijving aan. Het gebied is echt onherbergzaam. Bij de stak blauwe hemel kunnen we kilometers ver kijken over het met sneeuw bedekte plateau met de 7000m hoge bergen in de achtergrond. De grenspost waar we niet veel later aankomen is de meest afgelegen die ik ooit gezien heb. Enkele gebouwen aan een weg die niet veel verder over een bergpas verdwijnt, Tadzjikistan in. Het handje vol grenswachters zijn uiteraard in hun nopjes dat er weer eens een auto passeert en delen vol trost de drie Duitse woorden die ze kennen. 20km verder aan de Tadzjiek grenspost zien we aan het gezicht van de officier dat we inderdaad in een nieuw land aangekomen zijn. De rest van de rit leid ons door nog meer berglandschappen en enorme alpine meren. De Pamir is werkelijk woest en indrukwekkend. Wanneer we tegen de avondval in Murghab aankomen hebben we tijdens de hele rit enkel een paar Russische trucks gepasseerd. Totaal uitgestorven. Murghab is best een redelijk oord, maar door de droge en kale locatie, zwaar om er te overleven. Ik kan het niet helpen hier een beeld van Afghanistan bij te hebben. We lopen een rondje, bezoeken de locale bazaar en proberen verder transport te regelen. Opnieuw in een 4x4 reizen we verder en nemen een kijkje in een grot waar wat oude rotstekeningen bewaard zijn gebleven. Naar deze bezienswaardigheid loopt totaal geen weg en onze nieuwe chauffeur houd dan ook driftig omringende herkenningspunten in de gaten terwijl hij zich een weg over de kale toendra probeert te banen. Opnieuw een niemandsland en het enige teken van leven zijn de diepe sporen van de Marco Polo schapen die duidelijk in de sneeuw te zien zijn. Het oord waar we besluiten een avond te overnachten is opnieuw beangstigend uitgestorven. We overnachten bij een familie in een lemen hutje, waar de belangrijkste bezigheid, het warm houden van de woning is. Vroeg in de ochtend loop ik een rondje door het dorp en kom tot de ontdekking dat er genoeg huizen maar vrijwel geen auto zijn. Wanneer je hier woont, blijf je ook hier. Claustrofobische gedachte. Vanuit dit niemandsland rijden we richting wat meer beschaving. Opnieuw een semi privé jeep taxi brengt ons naar Khorog, de grootste stad in de Pamir. Ik zeg semi privé want naast de chauffeur en bijrijder hebben we enkel de producten van vier vers geslachte yaks bij ons, en die tellen natuurlijk niet als passagiers. De aanwezigheid van de halve ton aan vlees komt ons overigens pas bij aankomst ter gehoren. Ondanks dat het pikdonker is, zien we door de duisternis toch de silhouetten van een indrukwekkende rivier canyon en eindelijk weer wat begroeiing wanneer we in Khorog arriveren. Deze beschaving komt in de vorm van vele jonge lui, wat heerlijke Engelse spraak, een bruisende bazaar en verfrissende stadsparken aan een beeldige rivier. Een ietwat vreemd restaurant/bar inclusief bezopen, dansende Tadzjieken introduceert ons in de locale (etens)cultuur. In Khorog kom ik er voor de zoveelste keer achter dat het wat voordelen met zich mee brengt om niet alleen op reis te zijn. Speciaal met een vrouwelijke wederhelft. Ditmaal werd ik meegesleurd een middelbare school in, Lotti wilde een kijkje nemen en misschien een Engelse les mee volgen. En natuurlijk, binnen 5 minuten staan we in de lerarenkamer en proberen te communiceren met de directeur met hulp van de Engels leraressen. Enkele momenten later staan we voor een klas vol blozende Tadzjiek studenten die in hun beste Engels ons vragen stellen. Het was een goed gevoel weer voor even voor een schoolgroep te staan. Meer beschaving betekend ook dat we eindelijk weer wat meer vervoersmogelijkheden hebben wanneer we de omringende valleien willen ontdekken. Het einde van al die privé taxi’s. De botbrekende wegen vereisen wel nog altijd voertuigen die tegen een stootje kunnen (wat uiteraard compleet genegeerd wordt) maar nu kunnen ze volgestouwd worden met mensen. Het overeenkomstige thema van de verschillende taxi’s die we in dit gebied nemen blijkt de kilometerteller te zijn. Wanneer we met hoge snelheid over de gatenkaas-weg knallen vragen we regelmatig aan elkaar; ‘kun jij de kilometerteller zien? Hoe hard rijden we eigenlijk?’ Het antwoord was elke keer weer het zelfde: ‘Geen idee, dat ding doet het nieteens.’ Tijdens de eerste rit richting de Wakhan Valley zit ik drie uur lang in een innige omhelzing met drie van de vier mensen op de achterbank van een Opel Astra 1.6. Het uitstekende uitzicht maakt alles goed. We maken een paar tussenstops voordat we bij het fort van Yamchun aankomen. De route is echt fascinerend! We volgen een knalblauwe rivier die de grens met Afghanistan vormt. Aan de andere zijde is een extreem smalle strook Afghaans grondgebied voordat de besneeuwde bergen stijl omhoog schieten. Aan de andere kant van deze bergen begint Pakistan. Terwijl we over de Tadzjiekse weg sjezen hebben we tussen de bergen door zicht op zowel de eenzame ezelspad-weg van Afghanistan en tevens de hooglanden van Pakistan. Bizar. We hadden in deze regio gehoopt de Afghaanse zaterdagmarkt van Ishkashim mee te pikken, maar er was de afgelopen maanden weer wat voorgevallen waardoor de kooplieden de grens niet meer over mogen. Schade. In Yamchun bezoeken we eindelijk weer een noemenswaardige bezienswaardigheid. Een oude fort ruïne uit de derde eeuw staat frivool op een rotshelling met zicht over vele kilometers Wakhan vallei. Direct naast het fort is de Bibi Fatima warm water bron waar we ons samen met wat lokale schavuiten eindelijk weer eens goed kunnen wassen. De homestay waar die nacht blijven staat bij ons bekend als een van de koudste nachten tot op heden. Over het algemeen zijn alle overnachtingsplaatsen ’s avonds ijskoud, maar meestal heeft de familie wel een klein heatertje of we slapen in de kamer waar een houtkachel staat. Maar bij dit gezin was het in onze privé kamer niet te harden. Volgens mij was het 19.20u wanneer we van de kou onder de wol kruipen onder een berg van dekens. Ik grinnik wanneer de man des huizes binnenkomt en tel hardop mee. Deken nummer 6, nummer 7 en nummer 8 gooit hij over ons heen. We reizen terug naar Khorog om vervolgens de reis richting de hoofdstad te ondernemen. We hadden gehoopt een plaats te bemachtigen in een van de kleine vliegtuigjes die, wanneer het weer en de aanwezigheid van kerosine het toelaat, op en neer pendelen tussen Khorog en Dushanbe. Zonder succes helaas. Het enige alternatief is de 13 uur durende overland tocht in een opnieuw volgestouwde 4x4 over een toepasselijke hobbelweg. Comfortabel nee, maar natuurschoon, ja. De eerste helft opnieuw langs de Afghaanse grens waar authentieke dorpen tegen de steile rotsen van de rivier gorge aangeplakt zijn. De bergen zijn stijl maar minder hoog en onherbergzaam als de Pamir. We tellen volgens mij acht checkpoints onderweg waar we telkens onze paspoorten tevoorschijn moeten halen, maar arriveren zonder kleerscheuren die avond in Dushanbe. In de hoofdstad nemen we enkele dagen rust want hier is westerse koffie, een wasmachine en een leuk (en warm) hostel. We zitten overigens niet stil want er is genoeg te zien en doen in de stad. We bezoeken de sights die voornamelijk bestaan uit standbeelden en gebouwen, maar er is ook een alleraardigst museum. Even buiten de stad is een leuk fort dat we bezoeken en we proberen tevens een Russische opera in Dushanbe’s opera house. Interessant, laat ik het zo zeggen. Wanneer we genoeg gestad hebben richten we onze pijlen opnieuw op de bergen. Erg moeilijk is dat niet want absoluut niks hier is vlak. We worden vergezeld door Roman, een Rus die ons dolgraag wilt helpen de mensen wat beter te verstaan. Nou, over onze Roman kun je ook een boek schrijven. Laat ik beginnen met te zeggen dat het inderdaad prettig was om een Russische vertaler bij ons te hebben om verhalen wat beter te begrijpen en prijzen te onderhandelen. Maar ‘little did we know’ dat Roman ons al spoedig op de zenuwen zou werken. Hier kwamen we enkele uren na onze ontmoeting al achter, maar het zou nog vele dagen duren voordat we hem eindelijk kunnen afschudden. Ik heb zelden iemand getroffen die uren en uren aan elkaar kon lullen en daarbij nul interesse heeft in wat wij te zeggen hebben. We komen er gewoon niet tussen. Zo chaotisch en continue spullen vergeten. Ik vond het heel begrijpelijk dat hij het fantastisch vind hoe Russisch deze oude sovjet landen zijn, maar de hoeveelheid aan Russische propaganda liep werkelijk de spuigaten uit. M’n oren doen nog altijd zeer! Hoe dan ook, samen met deze jongeman reizen we af naar Iskander-Kul, een beeeeeeldig meer tussen besneeuwde bergtoppen. Dit soort van resort oord is in dit jaargetijde volledig uitgestorven en het kost ons nog best wat moeite om iemand te vinden waar we kunnen overnachten. We schieten werkelijk prachtige foto’s de volgende dag en vertrekken ook meteen weer richting Penjikent. De stad heeft enkele leuke bezienswaardigheden, maar het is te zien dat het al een poosje leid aan een gezichtsverandering. De stad ligt 5km van de Oezbeekse grens, wat in deze landen meestal betekend dat er ook veel Oezbeken in Penjikent wonen. Helaas heeft Oezbekistan vier jaar geleden de grens naar Tadzjikistan gesloten wat er in feite op neer komt dat vele families die voorheen op een steenworp afstand van elkaar woonden, nu een zeer ongemakkelijke grens tussen zich hebben liggen. Met Roman ga ik een paar dagen richting Half-Kul. Een vallei waar een slinger van zeven meren doorheen loopt. Te voet gaan we er een aantal af. Onderweg stuiten we regelmatig op verlaten bergdorpjes. De meest authentieke dorpen die ik in dit land gezien heb! We maken veel foto’s, treiteren de ezels en verwennen de locale kinderen met snoep en lekkernijen. De laatste lange rit in Tadzjikistan gaat richting Khojand. Onderweg realiseer ik me dat er echt iets mis is met het eten hier. Heb nog nooit zoveel mensen zien overgeven tijdens taxi ritjes en ook mijn maag is met dit vlees en koolhydraten dieet constant van streek. Als je het mij vraag ligt het aan de hoeveelheid olie en vette vlees dat ze hier consumeren. En ook de yoghurt producten hier zijn vaak zo zuur, dat kan niet goed meer zijn. Hoe dan ook. Khojand, daar ben ik nu. Behoorlijk grote stad met wat puike moskeeën en de meest indrukwekkende bazaar tot nu toe. Vanuit hier ga ik weer terug naar Kirgizië voor de laatste etappe van centraal azie. Jakshi kal! [userId] => 195468 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4884769 [countryId] => 213 [pictureCount] => 3 [visitorCount] => 1161 [author] => [cityName] => Chodzjand [travelId] => 496111 [travelTitle] => West of China [travelTitleSlugified] => west-of-china [dateDepart] => 2015-09-21 [dateReturn] => 2015-12-15 [showDate] => yes [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/121/996/816_640x480.jpg?r=0 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/195/468_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => bazaars-en-bergtoppen ) [14] => stdClass Object ( [username] => mient [datePublication] => 2015-10-25 [title] => Studenten , “Korean Bakery", afscheid en vallei [message] => Gister hebben de verpleegsters en artsen hun examen bij mij gedaan, d.w.z. een 14 tal multiple choice vragen beantwoorden, op zich niet echt moeilijk indien men goed had opgelet en vooral naar de vele aanvullende anekdotes had geluisterd. Iedereen was nerveus, giechelig en gespitst om het certificaat te halen, wat de beloning zou zijn van het volgen van de 12 trainingsmiddagen en uiteraard het doen van het examen. Het werd een drama, de oudste arts, een serieuze vrouw op leeftijd, die veel vroeg en wist tijdens de lessen, had één fout en slechts 4 andere jonge verpleegsters/artsen van de totaal 15 deelnemers haalden het certificaat. Ze smeekten me om een herkansing, die ik dan ook maar gelijk gegeven heb vanmiddag. Het resultaat was nog slechter, open vragen over hun hoofdonderwerp “Stroke” werden door slechts drie deelnemers goed beantwoord. Maar nu komt het, ondanks mijn milde beoordelingen, lag het aan de matige Tadjiekse vertaling van hun hand-outs, lag het aan de vraagstelling….kortom ik waande me 35 jaar terug, medestudenten die protest na protest aantekenden over elk tentamen. Een meisje, basisarts, een dame van de Pamiri-stam, werd opdringerig kwaad en begon vervolgens hartverscheurend te huilen toen ik niet toe gaf. Een andere Pamiri dame was niet op komen dagen, zij had zèker een onvoldoende gekregen, aangezien zij enkele lessen niet gevolgd had en waarschijnlijk voorvoelde het opnieuw niet te halen. De Pamiri’s vormen een grote en trotse bevolkingsgroep in het oosten van Tajikistan hoog in de bergen tegen de grens van China. Ik moet jullie bekennen dat dit hele gedoe een voor mij schril contrast vormde met mijn eigenlijke werk met de kinderen eerder op de dag en de rest van de week. Hoe open en onbevangen zijn kinderen dan en hoe berekent zijn sommige volwassenen… De “Korean Bakery & Coffee” is een leuk, nieuw en klein koffiehuis met heerlijke cappuccino en vele soorten broodjes en gebak, qua sfeer en prijzen een totaal ander concept dan het verderop gelegen Segafredo, het Italiaans aandoende restaurant met terras. In een kleine ruimte zoveel sfeer en producten aanbieden is knap en of deze Koreaanse mensen tot een keten behoren (in andere landen) of zelfstandig opereren weet ik niet, maar de cheese-, walnoten- en appelcake smaakten er niet minder om. Het afscheid van enkele medewerkers in Chorbog was net als in mei warm, maar duurde kort omdat velen er niet waren. Met Nazira daarna op een bankje voor het rehab centre een korte evaluatie gedaan, waarin de verschillen van onze culturen nogal naar voren kwamen. De afspraak werd dat er in januari een aantal voorstellen èn werkroosters van hen zullen gaan komen, waar wij dan weer op gaan reageren. Een dialoog voeren is voor hen in dit verband nieuw en iets wat langzaam op gang lijkt te komen. Onze boodschappen doen op de lokale markt is altijd een feestje samen met de vele om aandacht roepende plattelands vrouwen, ditmaal met bergen druiven uitgestald in teilen of gewoon op de grond, een kakofonie van kleuren en geuren… Vandaag, zaterdag, een trip gemaakt met Sharof en een bevriende taxi-driver naar een natuurpark in de bergen ten oosten van Dushanbe. Over slechte wegen/paden hobbelend naar het uiteinde van een schitterende vallei, langs een woeste rivier met soms steile ravijnen kwamen we tenslotte in een dorp, waar we door de plaatselijke natuurpark wachters voor een eenvoudige lunch werden uitgenodigd. Walnoten van eigen bomen, druiven en zelf gebakken platte broodjes uit het dorp en tot slot plof, het nationale gerecht, een soort nassi met winterwortel, kikkererwten en kip (toch jammer dat we tijdelijk “vegetarisch” zijn). Dit was mijn laatste verslag, maar ook deze periode was weer leerzaam en afwisselend in dit vriendelijke, dankbare en gastvrije land. [userId] => 215929 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4876675 [countryId] => 213 [pictureCount] => 19 [visitorCount] => 1531 [author] => Mient [cityName] => Doesjanbe [travelId] => 472590 [travelTitle] => NGO-werk in Tadjikistan [travelTitleSlugified] => ngo-werk-in-tadjikistan [dateDepart] => 2014-09-18 [dateReturn] => 2014-10-27 [showDate] => yes [goalId] => 11 [goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/121/947/488_640x480.jpg?r=0 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/215/929_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => studenten-korean-bakery-afscheid-en-vallei ) ) ) [reportsPaginator] => Zend_Paginator Object ( [_cacheEnabled:protected] => 1 [_adapter:protected] => TravelLog\PaginatorAdapter Object ( [_count:protected] => 60 [_array:protected] => Array ( [0] => stdClass Object ( [username] => tonenanneke [datePublication] => 2019-09-14 [title] => Kirgizië en Tadjikistan [message] => Een trip door prachtige natuur en een moeilijke tocht over de Pamir Highway. Vrijdag 9 augustus 2019 rijden we naar de grens van Kazachstan en Kirgizië. De grensovergang aan beide zijden verloopt probleemloos en zo komen we in de voormiddag al aan in de hoofdstad Bishkek. We vinden een plekje bij het tweede hostel om de camper te parkeren. Tijdens de inspectie van de camper ontdekken we dat een bladveer aan de linker voorzijde is gebroken. Gelukkig weet iemand in het hostel een garage en maakt een afspraak voor morgen. De volgende dag staan we bij een verzameling bedrijventerreintje, waar ook een garage is. Het verenpakket wordt gedemonteerd. Nu is het zoeken naar een passende bladveer, want orginele onderdelen zijn hier niet verkrijgbaar. Pas laat in de middag is een bladveer gevonden van een Russische Kamaz, dat ongeveer aan de maat voldoet. Na kleine aanpassingen zit het verenpakket er 's avonds na 8 uur eronder. We overnachten maar op het bedrijventerrein. Zondag rijden we richting Issyk Kul, het grote bergmeer. Onderweg worden we door de politie staande gehouden. We rijden te hard. 62 km/h i.pv. 40. Het zou kunnen kloppen. De agent is uit op smeergeld, maar Ton staat erop dat een bekeuring wordt uitgeschreven. Na een discussie van ruim 30 minuten (“in Europa betalen we niet aan de politie!”) worden we weggestuurd zonder bekeuring en zonder smeergeld te hebben betaald. Onderweg zien we mooie gekleurde bergen. We overnachten vlakbij een kloof, die we morgen zullen bekijken. De wandeling door de kloof is zwaar, maar we redden het. Pas bij de tweede drooggevallen waterval keren we om. In ieder geval hebben we mooie foto's kunnen maken. We rijden verder naar het Issyk Kul meer en parkeren de camper vlakbij het water. De temperatuur van het water is aangenaam en we nemen een duik. Lekker verfrissend op deze warme dag. Dindag 13 augustus rijden we verder langs het meer en bezoeken Rukh Ordo, een mix van attractiepark en museum. Op het terrein staan o.a 5 gebouwen waarin de 5 hoofdrelegies worden getoond. Ook is er een paviljoen gewijd aan de beroemde schrijver Chengis Aimotov (1928-2008). Het park is prachtig aangelegd met mooie beelden en heerlijk om er door te lopen. Daarna rijden we naar de hoogvlakte van het Tseng Ak-Suur NP. Een mooi tocht omhoog langs de snelstromende rivier. We willen hier overnachten, maar net als we naar bed gaan, begint het hard te regenen. We staan in een dal vlakbij de rivier en zijn bang dat dit gedeelte onder water komt te staan. In de nacht verrijden we de camper naar de hoger gelegen weg en overnachten hier. De volgende morgen zien we overal diepe plassen staan. Gelukkig heeft de weg een toplaag van kiezels en komen we zonder problemen weer op de hoofdweg. Het regent nog steeds als we het museum van Przewalski bezoeken. Naast (of juist door) zijn ontdekkingsreizen heeft hij ook naam gegeven aan het oerpaard in Mongolië. We rijden verder naar het Riverside guesthouse in Karakol en overnachten daar enkele nachten. Hier ontmoeten wij Karin-Marijke en Coen van www.landcruising.com. Zij zijn al jaren met hun gele Landcruiser onderweg en wij zouden ze in Paraguay ontmoeten, wat niet gelukt is. Nu wel! Vrijdag 16 augustus bezoeken we de houten Russische kerk en de chinese moskee in Karakol en rijden via de zuidkant van het Issyk Kul meer verder. Onderweg bezoeken we de “fairy tale” canyon met zijn prachtige rode zandsteen. Ook bezoeken we een fabriekje waar men nog de orginele yurt (ronde tent) maakt. We overnachten weer aan het meer. Het heeft de laatste week regelmatig geregend en we zoeken verderop een plek aan het strand om rustig te staan. Dan horen we duidelijk gekraak bij de camper. Na onderzoek blijkt het hulpframe scheurtjes te vertonen bij de voorste drie balken. De volgende morgen rijden we naar de grote stad en vinden, via een taxichauffeur, een houthandel. We willen de U profielen verstijven met hout. De houthandel heeft gelukkig passende balkjes en wij zijn de hele middag bezig de balkjes in de profielen te duwen en vast te zetten. Het lukt en in de namiddag zit de klus erop. We trakteren onszelf op een heerlijke maaltijd in een lokaal restaurant en overnachten weer aan het meer. De volgende dagen rijden we dwars door Kirgizië. We passeren meertjes, zien sneeuw op de bergen. De zon schijnt nu volop en maakt alles mooier. In de namiddag rijden we door een smalle kloof en zien de bergen in allerlei soorten kleuren. Als we op een dag naar de waterkant van het stuwmeer van de Naryn willen rijden, voelen we de achterzijde van de camper wegzakken. We zitten met onze achteras volledig in de modder. Graven helpt niet, want dit gedeelte is moerassig. Gelukkig zijn er altijd mensen die hulp in roepen en na een paar uur komt een grote vrachtwagen die ons eruit trekt. Wij blij en ook de chauffeur blij met het geldbedag dat wij hem geven. We rijden verder langs de rivier Naryn, die turquoise gekleurd is door de meegevoerde mineralen. De weg er langs is redelijk, zodat we optimaal kunnen genieten. Donderdag 22 augustus bereiken we Osh en overnachten op de parkeerplaats van Sunny hostel. De volgende dag bezoeken we de Jamaay Bazar (de grootste bazar van Centraal Azië). Kopen schoenen voor ons beiden en wisselen dollars om in Tadjiki geld. 's Avonds eten we in een leuk restaurantje een goede schaslik met patatjes (heerlijk!). Zaterdag 24 augustus nemen we afscheid van onze Italiaanse overlander en rijden richting Tadjikistan. Het berglandschap wordt ruiger en passeren een pas van ruim 2400 meter. Als we brandstof van de ene naar de andere tank willen overpompen, bemerken we dat de pomp het niet doet. We stoppen en inspecteren de pomp. Deze is defect en niet te repareren. Dit levert een probleem op, want zo kunnen we de 300 liter tank niet overpompen naar de dagtank. Belangrijk want in Tadjikistan zijn weing tankstations. We besluiten om terug te rijden naar Osh om naar een andere pomp te zoeken. De volgende morgen zijn we tegen de middag in Osh en bezoeken de auto bazar. Maar geen dieselpompen die geschikt zijn voor ons systeem. Uiteindelijk verwijst iemand ons naar de andere kant van de stad. Hier vinden we een dompelpomp voor diesel. Niet het ideale, maar bruikbaar. De prijs is een lachertje. 13 Euro voor een chinese pomp! We rijden nu naar het Tess hostel. Hier staan nog 4 andere overlanders, waaronder Albert en Maaike die we in Rusland al hebben ontmoet. Het is hier gezellig met motorrijders, fietsers (Tom en Sabine) en nog meer avonturiers. We maken een systeem om de pomp aan te sluiten en monteren een slang naar de andere tank. Nu kunnen we de pomp in de 300 liter tank hangen en zo overpompen naar de dagtank. Probleem voorlopig weer opgelost en we kunnen naar Tadjikistan. We blijven hier een dag langer staan en genieten o.a. van het uitgebreide ontbijt buffet. Dinsdag 27 augustus ondernemen we een tweede tweede poging om richting Tadjikistan te rijden. Onderweg toppen we de tanks optimaal vol. We slaan af richting Pic Lenin, een berg met een hoogte van ruim 7000 meter. We overnachten aan de voet van de berg met zicht op de besneeuwde toppen. Als we de volgende morgen terugrijden naar de hoofdweg komen we Maaike en Albert tegen die in een ander dal staan. Voorlopig zullen we elkaar niet meer zien. We rijden naar de grens van Tadjikistan. Aan de zijde van Kirgizië gaat het snel. Via een moeilijke bergpas van 3615 meter komen we aan in Tadjikistan. Vlak na de pas is het douanegebied. De controles in de camper zijn minimaal. Wel moeten we road tax betalen en wil men geld voor een paar andere formulieren. We weigeren dit te betalen en worden weggestuurd zonder te betalen. Men probeert hier wat extra te verdienen! Via een redelijke weg (soms gravel, soms asfalt) bereiken we Karakol en overnachten aan het meer. We zitten op bijna 4000 meter maar het slapen lukt redelijk. De volgende dag rijden we naar Murghab. Onderweg bereiken we een hoogte van 4655 meter via de hoogste Ait Baikal pas en rijden langs het niemandsland van China. In Murghab kopen we nog 100 liter diesel (via vaatjes) en een dure SIM kaart. Omat het nog vroeg is, rijden we door naar Hisor en overnachten in een dal weer op bijna 4000 meter. We vervolgen onze weg over zeer slecht asfalt. Harder dan 25 km/uur is niet mogelijk. We slaan af van de officiele Pamir Highway en gaan richting Waghan Vallei. Gelukkig hier geen asfalt maar gravel en zand. Dat rijdt iets beter. De rit door de Waghan vallei is fantastisch. We rijden langs de Pamir en de Panj rivier, de grens tussen Tadjikistan en Afghanistan. Aan de overzijde zien we de dorpjes en de velden worden bewerkt. Mensen wuiven naar ons. Ook aan de zijde van Tadjikistan worden de kleine veldjes bewerkt en wordt het graan met sikkel en de rest met de hand geoogst. We bezoeken een Pamir huis, ingericht als museum. Onderweg slaan we af naar de warme bronnen van Garm Chasm, dat lijkt op klein Cappedocië in Turkije. Baden is gescheiden en zo zit Anneke in het grote en open bad en Ton in het kleine overdekte. In Korogh komen we weer op de Pamir Highway. Hier kunnen we op een normale manier diesel tanken en ook wat boodschappen doen. We rijden verder langs de rivier Panj en genieten van de uitzichten en ergeren we ons soms aan het slechte wegdek. We rijden richting Dushanbe, de hoofdstad van Tadjikistan. We verlaten ons uitzicht op Afghanistan met een gemeng gevoel. Aan deze kant van de rivier is er betrekkelijke vrede en aan de overkant is het oorlogsgebied, terwijl het er zo vredig bij ligt. Op weg naar Dushanbe passeren we de plek waar in 2018 twee Nederlandse fietsers werden doodgeschoten. Een monument herinnert eraan. Wij staan stil en Anneke hangt een lint om de fiets van het monument. Erg emotioneel, vooral omdat we veel fietsers hebben ontmoet. Donderdag 5 september komen we aan in Dushanbe en mogen de camper achter een groot hotel parkeren. Het ligt erg gunstig in het centrum en 's middags maken we een wandelijng door het mooie park bij het presidentiële paleis en overige overheidsgebouwen. Als we 's avonds nogmaals een wandeling maken is het park mooi verlicht. Dushanbe is niet een stad om lang te verblijven, dus rijden we de volgende dag verder richting grens. Onderweg moeten we door een 5 kilometer lange bergtunnel, die slecht verlicht is. Jaren geleden was dit de “tunnel des doods” omdat er zoveel ongelukken gebeurde. We rijden door een mooi berggebied en slaan af naar het Iskander Kul meer. Een mooie tocht door een kloof, maar geen goede plek om aan het meer te overnachten. Uiteindelijk parkeren we onze camper bij een andere camper die op de berg staat. Het blijkt ook een Nederlander te zijn en zo hebben we nog een gezellige avond. Zaterdag 7 september nemen we afscheid van Bert en rijden richting grens. Onderweg toppen we de tanks vol met diesel, want dat is in Uzbekistan zeer moeilijk te verkrijgen. Iedereen rijdt daar op gas (methaan of propaan). Vlakbij de grens, in Sarasm, overnachten we naast een historische opgraving. Dit zou in Nederland onmogelijk zijn. Morgen rijden we naar Uzbekistan met zijn steden die beroemd zijn geworden door de karavaans die over de Zijde Route trokken. Maar ook een land waar je nog steeds goed in de gaten wordt gehouden. We zullen het zien! Kirgizië is door zijn natuurschoon, maar ook Tadjikistan ons zeer goed bevallen en zullen lang in onze herinnering blijven. Het berijden van de Pamir Highway (de op een na hoogste autoweg) is een belevenis. Maar vooral de Waghan vallei met zijn kleine en lieve dorpjes en zijn vriendelijke bewoners hebben veel indruk op ons gemaakt. Veel leesplezier toegewenst van Ton & Anneke [userId] => 91080 [photoRevision] => 0 [reportId] => 5063207 [countryId] => 213 [pictureCount] => 77 [visitorCount] => 852 [author] => Ton & Anneke [cityName] => Dushanbe [travelId] => 521928 [travelTitle] => Rusland, Mongolië en terug via de Zijderoute [travelTitleSlugified] => rusland-mongoli-en-terug-via-de-zijderoute [dateDepart] => 2019-04-15 [dateReturn] => 2019-11-15 [showDate] => yes [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/122/926/812_640x480.jpg?r=0 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/091/080_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => kirgizi-en-tadjikistan ) [1] => stdClass Object ( [username] => rienengreet [datePublication] => 2018-10-09 [title] => Winterperikelen. [message] => Tja we zouden dus hoog in de bergen moeten zitten, maar we zitten in Pendzjikent, een plaats ten noord oosten van Dushanbe de hoofdstad. Goedemiddag trouwens. Na onze aankomst in de ruime suite ,waar we optimaalcvan hebben genoten, de volgende dag, na ontbijt, het nationaal museum bezocht. Het geeft de geschiedenis weer van het huidige Tadjikistan, beginnend in de bronstijd en via Alexander de grote, de mongolen, de arabieren en de russen uiteindelijk de onafhankelijkheid in 1991. Een mooi museum, leuke uitleg, met mooie wandschilderingen , prachtige beelden, echt een aanrader. Daarna een paleis bezocht, een soort kopie van de hermitage, prachtig gebouw. Daar waren wat vrouwen, en we waren de auto nog niet uit of we moesten op de foto met ze. Hilariteit alom, toen ze wegliepen stierf het gebabbel en gelach langzaam weg. Maar daarna het paleis van buiten kunnen fotograferen. Vervolgens of de bazaar bezocht van Khujand, erg gezellig . De mensen willen graag op een foto, soms klampen ze je gewoon aan. Nou aangezien wij ook de beroerdste niet zijn, maken wij wel een foto hoor. Weer heerlijk fruit, kruiden, rijst, noten, echt een genot.. En toen begon de rit naar de Fan bergen, naar het district wat men de 7 meren noemt. Eerst door laagland, veel akkerbouw, veeteelt, mensen druk aan het werk, maar allen werd het hoger en ruiger, tot we uiteindelijk echt tussen fikse bergtoppen door reden. Het werd mistig en miezerig, dat was wel jammer, maar na de lunch knapte het op. We zijn wel allemaal spontaan vegetariër geworden, tijdelijk, want vlees met veel botten en grote glibberige stukken vet, eeeehhh nou nee laat maar. Na de lunch klaarde het tijdelijk op, en man wat een machtig ruig landschap. Amper meer dorpjes, mar prachtig. De laatste 70 kilometer ging over een hele smalle, slechte rotsige bergen, soms langs diepe ravijnen, het was weer gaan miezeren, en dat was soms maar goed dan zagen we de weg niet zo goed. Op een gegeven moment passeerde we het eerste meer, heel mooi en vervolgens meer 2,3 en 4, die allemaal steeds hoger liggen. Na meer 4 hadden we onze homestay bereikt, heel eenvoudig, een kamer, 2 bedden, en een houtkachel, en die was uiterst welkom want het was koud. Lekker gegeten bij een lage tafel, dus geen stoelen en schoenen uit, maar dat zijn we ondertussen gewend. Daarna in onze warme kamer lekker gelezen . En de volgende dag zouden we dus naar het 6de meer rijden om dar een wandeltocht te maken naar het 7de en hoogste meer. Maaäaaaaäaaar, Maaaaaaaar de volgende ochtend stonden we op, en het sneeuwde. Mooie dikke vlokken, er lag al een centimeter of 10, en oh zo mooi gezicht op de bomen en de bergen. Prachtig. Uiteraard ge toen we daarvan, mar de wandeling kon niet doorgaan. De weg naar meer 6, dezelfde enge smalle rotsige weg was niet veilig om te rijden , dus de wandeling kon niet doorgaan. Heel jammer, maar veiligheid is toch belangrijker. Dus na het ontbijt lekker gelezen, gepuzzeld, kacheltje aan, genoten van het prachtige witte landschap. In de loop van de ochtend werd het droog en begon de sneeuw te smelten, en na de lunch hebben we heerlijk een wandeltocht gemaakt langs meer 4, ok prachtig. Wel koud, maar het mooie turquase water, bomen in prachtige herfstkleuren, mensen met ezels en koeien, evengoed genoten ondanks dat het niet meer 7 was. En ja, de volgende dag, vandag dus zouden we nog hoger gaan, naar 3100 meter ongeveer, naar het iskandermeer. Maar na telefonisch overleg ,waar het ten sterkste werd afgeraden, omdat het daar gewoon veel te koud en te sneeuwerig zou zijn, plus een route die niet verantwoord zou zijn, besloten af te dalen en nu zitten we dus in Pendzjikent. Daar vandaag ook een mooi museum bezocht, heerlijk over de markt gesteund , kortom, heel jammer van de wandelingen die we nu missen, maar ja, andere dingen hebben we er voor terug. En om nu in een ravijn te storten voor een leuke wandeling, dat hebben we er ook niet voor over. Nou en dan morgen richting Dushanbe, waar we op 11 oktober om 02,00 uur, jullie tijd 10 oktober 23.00 worden opgehaald om naar het vliegveld gebracht te worden. Dus denk aan ons op jullie tijdstip. En dan zal het volgende verslag denken we gewoon vanuit HIA komen. Of toch misschien morgen???????? Dikke doei van Greet en Rien [userId] => 119439 [photoRevision] => 0 [reportId] => 5039513 [countryId] => 213 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 26 [author] => [cityName] => Doesjanbe [travelId] => 520028 [travelTitle] => Centraal Azie [travelTitleSlugified] => centraal-azie [dateDepart] => 2018-09-14 [dateReturn] => 2018-10-11 [showDate] => yes [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/tajikistan,doesjanbe [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/119/439_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => winterperikelen ) [2] => stdClass Object ( [username] => rienengreet [datePublication] => 2018-10-06 [title] => Van heel klein naar heel groot. [message] => Daar zijn we weer, niet dat we iets te vertellen hebben maar alles voor het vlaggetje natuurlijk. Dus julie kunnen net zo goed weer stoppen met lezen. Maar voor de echte fanatiekelingen vooruit een klein stukje dan. Vanochtend onze kamer van 3 bij 3 verlaten, we konden ons niet echt lekker bewegen zullen we maar zeggen, om 09.00 vertrokken richting Tadjikistan. Een rit langs katoenvelden, veel verkopers met appelen, dorpjes en verder niet echt heel spectaculair. Na 4 uur rijden de grens bereikt en wederom zonder al te veel gedoe de grens over. Wat waar is is waar, we hadden echt meer papierwerk en controles verwacht. Maar hiet wedden we ok Oezbekistan uitgestempeld en na 500 meter lopen in niemandsland Tadjikistan ingestempeld. En daar stond onze volgende chauffeur en gids op ons te wachten die ons na een rit van 1 uur door kaal landschap in Khujand bracht. Daar heerlijk gegeten, en toen naar het hotel gereden. En wat voor hotel. We hebben nu een complet appartement met keuken, balzaal, slaapkamer en zitkamer. De kamer die we vanochtend verlieten was kleiner als de keuken die we nu hebben. Helaas, maar voor 1 nacht. Maar prachtig hoor, mooi behang, heerlijk, we genieten er erg van. En dat zal dan voorlopig het laatst zijn want morgen gaan we de bergen in en zullen we het met guesthouses moeten doen. Vanavond lekker gegeten met live music, wat dan weer iets minder was, maar ja je kan niet alles hebben. Nou keurig kort he. Tot een hopelijk nog volgend verslag vanuit Tadjikistan. Rien en Greet [userId] => 119439 [photoRevision] => 0 [reportId] => 5039243 [countryId] => 213 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 31 [author] => [cityName] => Chodzjand [travelId] => 520028 [travelTitle] => Centraal Azie [travelTitleSlugified] => centraal-azie [dateDepart] => 2018-09-14 [dateReturn] => 2018-10-11 [showDate] => yes [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/tajikistan,chodzjand [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/119/439_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => van-heel-klein-naar-heel-groot ) [3] => stdClass Object ( [username] => MichielTammeling [datePublication] => 2017-09-12 [title] => Pamir Highway in Tajikistan [message] => In Tajikistan is internet weinig tot niet beschikbaar buiten Dushanbe dus ga ik proberen de afgelopen weken samen te vatten in leesbaar formaat. Mijn vorige verhaal eindigde in Oost Kirgzie in Karakol in de bergen. Vanuit daar nam ik een marshrutka samen met mijn twee Franse metgezellen Matthias en Lucille. Na een uur of 2 wachten en 6 uur rijden kwamen we 's avonds aan in Kochkor vanuit waar we onze reis naar Song Kul zouden starten. Kul is Kirgizisch voor 'meer', als in water, voor de geinteresseerden. De volgende dag konden we een taxi regelen die ons in ongeveer 4 uur naar Song kul bracht dat op ongeveer 3000 meter hoogte ligt. Daar troffen we een grote vlakte aan met paarden, yaks, koeien en ander gespuis en een handvol yurts (tenten) waar Kirgizische families de zomer traditioneel doorbrengen om de toeristen te accomoderen. De eerste dag stond in het teken van foto's maken en savonds opwarmen langs de op koeienpoep branden kachel in onze yurt. De volgende dag verliet Lucille ons en gingen ik en Matthias bezig met een 6 uur durende paardrijtocht in de omgeving vergezeld met wederom twee andere fransen. Halverwege begon de zadelpijn al aardig op te komen en ging onze gids een pauze nemen met 10 vrij dronken Kirgiziers die wodka dronken en sigaretten weg paften. Het was ondertussen ongeveer half een smiddags. Aangezien mijn paard bij het paard van de gids besloot te blijven werd ik helaas gedwongen om de gastvrijheid van de lokale bevolking aan te nemen en 3 glazen wodka tot mij te nemen alvorens mijn ros weer te bestijgen. Je kunt je voorstellen dat galop over een aantal heuvels daarna zowel iets soepeler als iets moeilijker gingen. Helemaal uitgeput stortte ik mezelf op mijn matje die avond en de volgende ochtend reden we terug met 3 Tsjechen die om 10:00 smorgens al aan het bier begonnen, ik wisselde mijn overheerlijke en supergoedkope Kirgizische cognac met ze uit de rit terug naar Kochkor was vrij comfortabel. vanuit Kochkor plande ik om door te reizen naar Osh wat op de route lag enkel bleek er geen openbaar vervoer te zijn. Alleen prive transport wat 20.000 Som oftewel 250 euro kostte door guur terrein, wat ik beleefd besloot af te slaan en in plaats daarvan 5 uur terug reed naar Bishkek om vanuit daar voor 2 Geeltjes naar Osh te vliegen. In Bishkek kwam ik Matthias wederom tegen en in Osh zou hij ook weer in hetzelfde hostel verblijven. Osh was een stuk warmer dan mijn eerdere verblijven en werd overspoeld door Israeliers zoals vele plekken in Kirgizie. In Osh ontmoette ik weer veel lui met ongelooflijke verhalen, zoals een jong Duits stel die vanuit Duitsland naar Roemenie waren gekanood en vervolgens naar Centraal Azie waren gelift, en nog veel langer verder gingen. Op 31 Augustus vierden we de Kirgizische onafhankelijkheidsdag wat gepaard ging met vele selfies met de lokale bevolking, een of ander vaag interview over Kirgizie op iemand zijn telefoon en uitnodigingen om bij men thuis te komen eten. Opmerkelijk genoeg was er niemand aan het drinken of dansen tijdens alle feestelijkheden ondanks de lekkere Kirgizische beats en het slechte theaterspel over de geschiedenis van Kirgizie. Op 1 september stapte ik in een auto met de full-body getatooeerde Alex uit Australie en Christine uit New York om op de Pamir Highway te gaan touren die door het zuiden van Tajikistan loopt. Deze twee had ik online ontmoet en we hadden een chauffeur uit Kirgizie genaamd Nabi die wat racistische trekjes vertoonde door bij mensen of grenzen van omringende landen altijd "Nooo this is problem, this is no good." te antwoorden. De tour bracht ons in 9 dagen langs kilometer hoge bergen, kilometer diepe valleien, veel grenswachten met AK's, kamelen, dorpjes van 4 huizen zonder elektriciteit maar met hurktoiletten in de achtertuin, geitenherders, geisers, maandlandschappen en heel veel slechte wegen. Gelukkig hadden we een zieke Toyota Landcruiser die overal doorheenreed. Tegenover de adembenemende landschappen stond een vrij beperkte menukaart. De bevolking blijkt een grote fan van koolhydraten, het ontbijt bestond meestal uit taai brood met jam, heel veel thee, koekjes en een bak met snoep. Verder kregen we savonds vaak pasta met aardappelen en meer koekjes, snoep en liters thee. Groente en fruit waren vrij lastig te vinden. Uiteindelijk zijn we gisteren na een rit van 16 uur met 9 mensen in een jeep van Khorog naar Dushanbe gereden waar ik nu een dagje kan chillen. Zojuist kwam ik nog een jongen tegen die super fan is van Nederland en vooral onze DJ's. Zijn vriend was blij dat ie eindelijk over zijn liefde voor Martin Garrix, Tiesto en Hardwell kan praten met iemand. Goede reclame dus! Morgenvroeg vertrek ik naar Oezbekistan waar ze naar verluidt al mijn spullen inclusief alle foto's op alle apparaten gaan doornemen en medicijnen zonder bijsluiter je een paar dagen opgesloten aan de grens kunnen kosten terwijl ze de inhoud aan het testen zijn. Dat klinkt wederom als een mooi avontuur in mijn oren! Nog ongeveer 10 dagen te gaan in Oezbekistan en daar op naar Bishkek om nog een weekje in Spanje vakantie gaan vieren met Eva! [userId] => 392116 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4998454 [countryId] => 213 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 2745 [author] => Michiel Tammeling [cityName] => Doesjanbe [travelId] => 513763 [travelTitle] => Centraal Azië [travelTitleSlugified] => centraal-azi [dateDepart] => 2017-08-03 [dateReturn] => 2017-09-30 [showDate] => yes [goalId] => 1 [goalName] => Backpacken [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/tajikistan,doesjanbe [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/392/116_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => pamir-highway-in-tajikistan ) [4] => stdClass Object ( [username] => marianenjoost [datePublication] => 2017-07-25 [title] => Naar het dak van de wereld. [message] => PAMIR HIGHWAY "Maar wat is een verjaardag per slot van rekening? Vandaag is hij er, morgen is hij voorbij." (Iejoor) Allereerst moet ik onze Tajikse meneer, die ons waarschuwde voor de aardverschuiving op de noordelijke route, in ere herstellen: het klopte. Wat op dat moment nog niemand wist, was dat de zuidelijke route die wij dus reden, ook geblokkeerd werd. Aan de Afghaanse kant was namelijk een Katastrofe: er was een stuk berg de rivier in gestort en had daar een dam gevormd. Alle dorpjes moesten worden geëvacueerd in verband met dreigende overstromingen. Wel, en hier komt weer een lang, lang verhaal... We beginnen de Pamir-route, de M41 die op de kaart er goed uitziet: een brede rode kronkelweg. Cees zegt terecht dat dit niets over de kwaliteit van de weg zegt, maar meer over de belangrijkheid. Joost maakt zich wat zorgen over een vreemd dieselprobleempje, wat we alleen hebben als we een steile helling omhoog nemen, op het laatste stukje lijkt de auto het dan niet meer te trekken. Pogingen om een garage te vinden die hier naar kan kijken zijn stuk gelopen op schouders ophalen en weglopen. In geval van nood zullen we Cees of Merel vragen ons over de top heen te trekken. In Tavildara, het eerste stadje op de M41, doen we boodschappen. Het is een klein gehucht met de bekende lemen gebouwtjes. De winkel verkoopt vooral snoepgoed en frisdrank, zoals de meeste winkels hier. Er zijn hier veel bijna droge rivierbeddingen die ons altijd een makkelijke plek bieden voor de middag- of nachtpauze. Er scharrelen vaak wat koeien en ezels, soms spelen er kinderen in het enkelhoge water. We gaan richting onze eerste pas van 3600 m. De M41 is zodanig slecht dat we gemiddeld 20 km per uur rijden. Onze chauffeurs proberen de gaten en richels zo goed mogelijk te vermijden, de gaten zijn goed voor een flink nijlpaardbad. Het is vooral voor hen vermoeiend rijden, al zegt Cees er weinig last van te hebben. Er zijn in het lagere deel nog bomen en bloemen, en een verfrissende regenbui maakt de omgeving een stuk minder stoffig. We overnachten op één van de vele prachtige plekjes die hier voor het oprapen liggen, voor we de pas gaan nemen. Van Cara en Cees mogen we het boek 'Sovjetistan' lezen van de Noorse schrijfster Erika Fatland. Een aanrader!! We lezen er bijvoorbeeld in dat de president van het arme Tajikistan ook aan grootheidswaanzin lijdt, zoals meer presidenten van deze landen. De bevolking weet natuurlijk niet beter, het was vóór 1991 ook al zo. Het belastinggeld wordt uitgegeven aan marmeren en gouden regeringsgebouwen en moskeeën. De rest van het land leeft in armoede, en je ziet aan de staat van de wegen en de kapotte lemen gebouwen inderdaad waar het geld naar toe gaat. We lezen dat de president en zijn personeel rijden in bijna nieuwe gestolen auto's uit het westen. Vrijdagmorgen 14 juli, nevel en een regenboog. Ik doe 's morgens een flinke schep verse yoghurt in het ontbijt, en dan komen we er achter dat ik mayonaise gekocht heb. De pas nemen we moeiteloos en als we afdalen zien we gezinnetjes in kapotte tentjes van plastic met stenen er op wonen. De kinderen zijn vuil en het ziet er allemaal heel armoedig uit. De mensen komen naar onze auto's toe als we stoppen en Merel deelt ballonnetjes en vliegtuigjes uit. Ik geef een blik met snoepjes, waar ze later de resten van hun speelgoed in kunnen bewaren. (Lees Winnie de Pooh, die de pot honing voor de verjaardag van Iejoor leegsnoepte en je begrijpt mijn intentie.) Waarschijnlijk zijn de tentjes de zomerverblijven van deze mensen, want in de winter kun je hier niet overleven. Hier en daar staan bijenkorven, er groeit een rode wollige zuring, hemelsblauwe korenbloemen, rozerode soort lathyrus en felgele kamille-achtige bloemen. We hobbelen en schokken verder en hebben nog geen hinder van het feit dat dit heel Tajikistan zo zal blijven. Af en toe is er een politiepostje en worden we in het grote boek geschreven. Tijdens de lunchpauze worden er wedstrijdjes steentjes gooien in de rivier gedaan en de stemming is goed. Aan de overkant van de rivier ligt Afghanistan. Er is redelijk wat verkeer aan onze kant van de grens, vooral motors en fietsers en af en toe ezeltjes of kalkoenhoedsters. We liggen deze hele reis gemiddeld rond zeven uur in bed en slapen 12 uur per nacht. Het weekend van 15 en 16 juli blijken Islamitische feestdagen. Een belangrijke Imam die veel goeds voor het volk gedaan heeft tijdens een hongerperiode, is 60 jaar geworden. Overal zijn vlaggetjes en ballonnetjes. Kinderen knopen ballonnetjes aan onze auto en zo zijn we onderdeel van het feest en worden we overal vriendelijk gegroet. Bijna automatisch leggen we ook vaak de hand op ons hart en prevelen glimlachend Salam. Thomas en Merel worden bijna iedere dag overladen met fruit en we delen mee in de overvloed van meloen en verse abrikozen. Na twee dagen denken we dat we dat beter niet hadden kunnen doen. Om de beurt worden we een beetje ziek, de één maar een nachtje, bij de ander blijft het de hele Pamir aanwezig. We kunnen wel gewoon reizen, maar 's avonds eten we lichte maaltjes of verse groentensoep. In Korogh, voorlopig de laatste stad, slaan we op advies van het toeristenbureau zoveel mogelijk water in, dat zal de komende week nog weinig te koop zijn. Het toeristenbureau bood ook gratis wifi, waar we heel blij mee waren. Het was ten slotte zondag en alles was dicht. Echter het lukt ons niet toegang te krijgen, tot blijkt dat de jongen eerst maandagmorgen een tegoed moet kopen, hij heeft zelf ook geen wifi meer. De volgende dag lukt het inderdaad even digitaal contact te maken met thuis. Telefoneren is hier niet mogelijk. Merel en Thomas proberen opnieuw een SIM-kaart te kopen, maar nu blijkt dat ze ook een verklaring of registratiebewijs van de politie nodig hebben. Thomas doet nog een poging, maar als hij het volle politiebureau ziet, laat hij los. Knap! Joost laat ook los, we vinden na een uur vragen de door het toeristenbureau geadviseerde garage met een dieselprobleemspecialist, maar de mannen zeggen er geen verstand van te hebben. De specialist is er vandaag niet. Ze bellen hem nog wel, maar telefonisch komen we niet heel veel verder. Wel plakken de mannen voor 2 euro de lekke banden van Cees en Joost. Cara en Cees worden tijdens de laatste boodschappen nog even vastgeparkeerd door auto's om hen heen, en we zijn zomaar weer een uurtje verder als ze bevrijd zijn. Zo vult de dag zich met allerlei activiteiten. We kunnen dan toch vertrekken en net willen we invoegen in de stadse file, als er twee fietsers stoppen en vragen aan Joost naar Cara Jongepier. Ze moeten haar de groeten doen van iemand uit Nederland. We wijzen naar de Toyota achter ons, waar we Lucca al enthousiast horen blaffen. Lucca doet het bijzonder goed deze reis, ze is iedere dag nieuwsgierig naar waar we nu weer zijn beland. We gaan de Wakhanvallei in. Hier wonen de mensen in een eigen wereld, waar alleen af en toe een toerist komt kijken. Ze leven zelfvoorzienend, van hun vee en hun moestuin. Alles is wat rommelig, maar doet natuurlijk aan. Aan de overkant zien we de Afghaanse mensen hard werken. Ze ploegen met ossen hun grond, en hoewel het landschap net als hier bestaat uit kale bruine bergen en weinig begroeiing, ziet alles er perfect geharkt en verzorgd uit. Er worden wegen uit de berg gehakt en we zwaaien naar de wegwerkers en steken onze duimen op. Ze zwaaien terug. We stoppen zoals vaak langs de grensrivier voor een korte pauze, echter drie militairen sturen ons meteen weg, we mogen daar niet staan. Inderdaad naderen we Ishkashim, waar vroeger een brug en een grenspost waren. Je kon er destijds naar een Afghaanse markt. Nu is de grens gesloten, want sinds twee jaar is de Taliban hier behoorlijk actief. De dagen rijgen zich als glinsterende veelkleurige kraaltjes aaneen, we komen in het laatste gedeelte van de vallei, waar de rivier gul veelkleurige patronen van aangeslibd zand en leem maakt. We stoppen om half drie op een plek met wandelmogelijkheid, naast een weiland met wat grazend vee. Joost en ik lopen even omhoog de bergen in en hebben een weergaloos uitzicht over de hele vallei. Letterlijk een hoogtepunt van de reis tot nu toe. En er zouden er nog meer komen! Maar eerst word ik even flink ziek en ben ik twee dagen tot weinig enthousiasme te bewegen. Wel kan ik de volgende morgen Thomas mee toezingen (Cees zong een kort levenslied, dat komt af en toe spontaan in hem op), slingers ophangen en zijn kadootje geven. Ook Thomas - wij Kreeften waren degenen die het langst zwak en misselijk bleven - ziet wat bleek. 's Middags bakken we pannenkoeken, maar de beloofde Chili sin Carne moet op het moment van schrijven nog steeds gemaakt worden, er zijn nog steeds wat magen van streek. De verjaardag wordt in etappes gevierd, Merel zegt dat er zelfs in Nederland, eind augustus, nog een verrassing komt. We zijn inmiddels gestegen naar de 4000 meter en op die hoogte blijven we ongeveer tot in Kirgizië. We weten niet wat de oorzaak van onze klachtjes is, hoogteziekte of het eten? Later horen we van andere reizigers ook nog dat er een soort epidemie heerst met onze klachten. Ach, wat doet het er eigenlijk ook toe! We zijn gewoon niet lekker en verder praten we er niet meer over. De wind is hard en fris en 's nachts wordt er flink aan onze slaapkamerdeur gerammeld en horen we geritsel van isolatiematerialen op het dak. De warmte is vergeten. De kale bergen om ons heen lijken niet hoog, maar zijn wel flink besneeuwd. De dorpjes zijn ieder een belevenis op zich. Bijvoorbeeld Alichur, een verzameling onduidelijke lemen gebouwtjes op een groot zanderig terrein. We rijden er wat rond en vragen naar de supermarkt. Er wordt in een richting gewezen, daar nog eens gevraagd en het blijkt het lemen gebouw te zijn waar we voor staan. Binnen treffen we eerst een ruimte aan met een ouderwets gootsteentje van emaille en een lange tafel met plastic tafelkleed. Daarna stappen we een ruimte binnen waar vrolijk plastic palmenbehang aan de muren is geplakt, een lighoek met bonte kussens en een lage theetafel is. Dan ontdekken we een klein loketje in de muur, en in de kleine ruimte achter het loketje staat een ouderwetse weegschaal, en wat flessen olie en verder onduidelijks. Er is een brood en ik knik en wijs daar naar, en roep geestdriftig naar Cara (die brood nodig had). We besluiten er thee te blijven drinken voor de verjaardag van Thomas en er is een klein misverstand, we krijgen het brood er gesneden bij. We kletsen gezellig en hebben het prima naar onze zin. Cara neemt het gesneden brood mee en we betalen een paar euro aan het vriendelijke jonge meisje. Buiten hebben veel mensen hun gezicht afgedekt met doeken tegen de zon en het stof. Af en toe zien we al een Kirgizische witte hoed, een soort hoge theemuts die vooral door oudere mannen gedragen wordt. Maar ook zien we veel Mongoolse trekken, de smalle ogen en brede ronde wangen. We naderen Murghab, de grootste stad op deze route. Daar wacht ons een opdracht: in het hotel ligt een kadootje voor ons van Eric Helleman, een goede kennis van ons die hier een paar weken terug was. We zijn benieuwd. Ons plan was om na Murghab nog een dag of vijf het binnenland in te trekken, richting een natuurpark, maar plots zoemt een nieuwe dreiging onze wereld binnen: wolken muggen! Ze vallen ons aan bij het tankstation, waar de aardige jongen diesel in jerrycans van 25 liter pompt en daar onze tanks mee vult. De dieselprijs ligt hier gemiddelde op de 70 cent per liter en het is - naast de grensposten waar we altijd wel iets onduidelijks moeten betalen - onze grootste uitgave. Opgewekt gaan we naar het Pamir-hotel. We doen netjes onze schoenen uit bij de ingang, zoals iedereen, en vragen naar het kadootje. De receptioniste geeft ons een zakje Hollandse zuurtjes en salmiaksnoepjes. We moeten erg lachen en gaan maar eens op ons gemak thee drinken. Iemand bestelt eten en het ziet er goed uit. We besluiten boodschappen te doen en daarna hier te gaan eten voor de verjaardag van Thomas, en misschien zelfs even douchen. Als we aan de receptioniste vragen waar de beste supermarkt is zegt ze dat die naast het hotel ligt en over vijf minuten open gaan. Daarna horen we haar druk bellen. We wachten buiten voor de supermarkt en inderdaad komt een minuut of tien later een klein rood autootje aangescheurd. De winkel gaat open, en we zien wat gerimpelde aardappelen, gebarsten tomaten, flessen wodka en cola, en wat blikjes mais e.d. Erg blij worden we er niet van. We kopen toch maar wat, de man is speciaal voor ons naar de winkel gekomen. Het schijnt hem niet veel te kunnen schelen. Water, onze belangrijkste behoefte, is er alleen koolzuurhoudend. Terug in het hotel eten we gezellig met ons zessen, een unicum omdat Lucca meestal niet in de eetgelegenheden mag in deze Islamitische landen. Ik koop bij een loketje in de eetzaal een biertje en een potje Calvados voor twee euro en we wachten geduldig tot ons eten komt. Het is een soort aardappelen, groenten en vlees in ruime jus, maar voor Merel en Thomas is het wel min of meer vegetarisch gemaakt en dat waarderen we. Daarna vertrekken we in goede stemming en gaan een mugvrije nachtplek zoeken, die we een paar kilometer voorbij Murghab vinden. Wat doen we met ons plan om nog een dag of vijf het binnenland in te gaan? De muggen en ons welzijn doen ons twijfelen. Maar de volgende morgen gaan we voor alle zekerheid wel terug naar Murghab om nog wat groenten, fruit, brood en water te zoeken. Het hotel heeft geen water voor ons te koop, en in de supermarkt kopen we dan maar al het koolzuurhoudende water wat de man heeft (12 flessen). Dan rijden we naar de kleine bazar en tot onze verbazing zien we onderweg twee waterpompinstallaties, bediend door een jongetje dat pompt voor wie het nodig heeft. Nog verbaasder zijn we als we op de bazar een overvloed aan groenten en fruit vinden, én zoveel flessen water als we willen. Ik zal nooit weten waarom de receptioniste van het hotel ons dit niet vertelde. Goed bevoorraad gaan we op pad, en we hebben al snel een lege band, deze is echt aan flarden. Terwijl Joost hem verwisselt, stopt er een gids en hij vertelt ons hoe ongelooflijk mooi Kirgizië is, en dat de wegen in Kirgizië goed zijn en die in Kazachstan beter dan vroeger. Dat is goed nieuws en we nemen het mee in onze besluitvorming. We gaan op weg naar de hoogste pas van deze reis, 4655 meter. Zal de Toyota de top halen? Zowel Cees als Joost schakelen de laatste trage meters snel in 4x4, en met de extra zuurstof die dit aan de motor geeft, lukt het hen allebei boven te komen. Nét. Merels Toyota doet het moeiteloos. De beloning is een magnifieke pas, die alle moeite ruimschoots waard is. Er is een rivier die aan beide zijden grillige zoutpatronen heeft gevormd, er zijn talloze bergen in allerlei vormen en kleuren en formaties. We zouden hier wel een maand willen blijven en de bergen stuk voor stuk willen leren kennen, want allemaal zijn ze anders van karakter. Maar na een uur gaan we weer verder, er wacht een felblauw meer en 's nachts kijken we naar de sterrenhemel vol heldere sterren en twee lange melkwegen die samenkomen. Karakul, het plaatsje aan het meer, begroet ons de volgende dag met een vervallen grote oude militaire Russische post met wachttoren. Er staat een verroest bord Stop op de weg, en uit het vervallen gebouwtje vliegt een raaf. We rijden het stadje in, een verzameling lemen gebouwen met - we beginnen het te leren kennen - op één handgeschreven Cafetaria, met een pijl. Een oud echtpaar in Kirgizische klederdracht zou graag een praatje maken en is teleurgesteld als Joost in het Nederlands vriendelijk vertelt dat hij ze niet verstaat. We vragen om thee en er wordt gewezen. Ook hier betreden we een gezellige theeruimte, plastic behang met palmen en cocktails, een poster met een decadente westerse lunch (quiche, garnalen enz.). We bestellen thee. Willen we meer? Neenee, echt niet. Het is 10.00 uur 's ochtends. Er komt thee en nou ja, vooruit, brood, boter en meloen. We kletsen en er komt een jonge man vragen of we willen eten. Nee, echt niet, néé. Wat later komen er zes maaltijden, we willen niet eens weten wat er op de bordjes ligt en sturen het terug. Leuk vindt het echtpaar het niet, en het kost waarschijnlijk niks, maar we - behalve Cara, die had er wel zin in - hebben geen trek. We willen betalen met 100 Somoni, het is 40 en mevrouw heeft geen wisselgeld. Ze komt later terug met 40, is dat genoeg? Met wat moeite vinden we nog 50 Somoni (euro of zes) in een portemonnee en laten het maar zo. We hebben intussen het nieuwe plan besproken en iedereen is het er mee eens. We gaan naar de grote stad Osh in Kirgizië, hier zo'n 250 km vandaan, en blijven daar een paar dagen tot iedereen zich weer goed genoeg voelt om verder te reizen, en gaan dan een paar dagen het binnenland van Kirgizië verkennen. Met toch enige spijt nemen we 22 juli afscheid van dit bijzondere land, zo leeg, zo arm. De kindersterfte is hoog en mensen worden niet oud, de temperaturen en seizoenen zijn extreem en de staat zorgt voor niemand. Toch schijnen de mensen in de bergen en valleien nergens anders te willen wonen. Eén man zei in het boek Sovjetistan: "Ik ken alle 76 planten die er groeien, ik weet welke knoppen ik in de lente er van kan eten. Nergens is het water zo helder en de lucht zo zuiver als hier." En we begrijpen het. [userId] => 162270 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4989955 [countryId] => 213 [pictureCount] => 4 [visitorCount] => 1988 [author] => [cityName] => Murghob [travelId] => 511261 [travelTitle] => Gezellig met zijn allen naar Tajikistan! [travelTitleSlugified] => gezellig-met-zijn-allen-naar-tajikistan [dateDepart] => 2017-06-16 [dateReturn] => 2017-09-10 [showDate] => yes [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/122/553/606_640x480.jpg?r=0 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/162/270_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => naar-het-dak-van-de-wereld ) [5] => stdClass Object ( [username] => marianenjoost [datePublication] => 2017-07-17 [title] => Op weg naar de Pamir. [message] => TAJIKISTAN In Tajikistan kunnen we zomaar weer diesel tanken, iets wat in Uzbekistan een halve dag vragen en zoeken kostte. De grens vroeg gisteren ook weer de ochtend en een deel van de middag. Het Tajikse deel had een stroomstoring en we hebben twee uur raadspelletjes zitten doen om de tijd door te brengen. We vonden het vliegveld waar Thomas die avond aan zou komen, en stonden in de schaduw van een gebouw te overleggen wat te doen, toen een oudere man ons wenkte. Hij was de bewaker van het gebouw waar we vóór stonden en we mochten wel in de grote tuin staan. Onder de schaduw van een moerbeiboom brachten we de nacht door. Er was een neurotisch keffend hondje, dat wel, maar bijzonder is dan dat Lucca daar totaal niet op reageert. Het is echt een prima reishondje. Bij de grens willen mensen haar aaien en kunstjes laten doen, en ze reageert vriendelijk en open, maar als ze het niet snapt gaat ze liggen en doet haar ogen dicht. Het reistempo wordt nu wat lager, we zijn aan het onthaasten en we beginnen daarmee in het prachtige Bed en Breakfast Atlas in Dushanbe. Boven mijn hoofd hangt een kroonluchter en er zijn grote driedimensionale beelden op de muur gemaakt van dansende vrouwen. Merel heeft gisteravond om half twaalf Thomas opgehaald van het vliegveld en zij hebben de nacht hier doorgebracht. We hebben er hier ons actiecentrum van gemaakt. Van hieruit gaan we naar de bank om geld te wisselen, we beantwoorden onze mails en Merel en Thomas zijn nu op de fiets simkaarten kopen. Als ze warm en bezweet terugkomen blijkt het niet gelukt, de lokettist wilde ook nog het visum zien en dat was het enige wat ze niet bij zich hadden. We vertrekken op weg naar Khorog, een grote stad ongeveer 500 km verderop. We hebben de keuze uit twee routes en het is algemeen bekend dat de route bovenlangs, de M41, een slechte weg is waar je ongeveer twee dagen over doet. Dus we kiezen voor de benedenroute, waarvan bekend is dat in ieder geval de eerste helft het beste asfalt van Tajikistan is. Als we een half uurtje op weg zijn komt er een witte personenauto naast ons rijden die druk gebaart en daarna vóór ons gaat rijden. Met onze wantrouwende geest denken we dat de man ons naar het theehuis van zijn neef wil hebben, en we negeren de gebaren. Echter een minuut of vijf later heeft de man ons in het drukke verkeer opnieuw gevonden en gebaart weer druk naar ons, nee schuddend. We stoppen en de man vraagt ons of we naar de Pamir gaan (wat in grote letters op alle drie onze auto’s staat). Dan vertelt hij in het Russisch of Tajiks dat er een aardverschuiving is geweest en de route is geblokkeerd. Joost noemt namen van steden en laat de kaart zien, en volgens de man is de route die wij gaan rijden oké. We drinken thee met prachtig uitzicht, in de diepte ligt een meer van 70 km breed, en rijden opgewekt verder over het gladde asfalt. De groene heuvels zijn breed glooiend en doen denken aan het indrukwekkende landschap van Mongolië. We vinden er een heerlijk overnachtingsplekje. Overal zijn ezels, kuddes, herders, cowboys. De huisjes zijn van leem met daken van golfplaat en plastic wordt voor vrijwel alles gebruikt. Grappig is dat veel mensen op hun ezeltje zitten te bellen. Dan wordt de weg inderdaad slechter en zijn we weer terug op 20 km per uur. Af en toe is er een politiepostje met paspoortcontrole en registratie in een groot boek. We rijden op zo’n 1600 meter hoogte en de temperatuur is voor ons prima, hoewel Thomas het nog aan de warme kant vindt. Dan is er ineens een wegversperring met een groepje militairen. ‘Katastrofe’ , vertellen ze ons, we kunnen niet verder. We moeten weer 20 km terug naar het laatste stadje en de militairen tekenen op de kaart hoe we de M41 kunnen bereiken via het binnenland, een route van ongeveer 150 km met als eindpunt het stadje Taldivara. We rijden de slechte weg weer terug, en slaan de geadviseerde route in. In de dorpjes zijn overal dezelfde kleine winkeltjes, waar net genoeg te koop is. Platte ronde witte broodjes, tomaten, yoghurt, eieren. Af en toe zijn er groentenmarktjes. En overal is een overvloed aan watermeloenen. Het gebied is rivierrijk, zodat we regelmatig over een bruggetje rijden, of het pad door de rivier volgen als de brug te onbetrouwbaar is geworden. Af en toe is er een politiepost, en vraagt de politie verbaasd waarom wij hier rijden. De Katastrofe is blijkbaar niet overal bekend. Naarmate we vorderen op de route worden de gezichten bedenkelijker en wordt ons duidelijk gemaakt dat de route eigenlijk niet te rijden is. Cees ziet dat wel als een leuke uitdaging en we besluiten te zien hoe ver we kunnen komen. Verbazend detail: op deze slechtste weg ooit gereden wordt in een dorp een betonnenverkeersdrempeltje gemaakt. Volgens de kaart moet er een weggetje zijn. Zo reizen we een dag of twee door, de snelheid wordt 10 km per uur. Joost beschrijft de route als volgt: " Wanneer iemand je de weg wijst, moet je niet verbaasd zijn als deze weggespoeld blijkt te zijn. En als je dan een andere route wordt gewezen door iemand die goed Engels spreekt (very bad road en perhaps little bit dangerous), kijk dan ook niet op als die persoon naar Merel wijst en vraagt of die vrouw wel goed kan autorijden." Veel mensen kunnen waarschijnlijk geen kaartlezen, of helemaal niet lezen. De Franse 4x4 vrachtwagen die we tegenkomen draait en om gaat de lange weg naar Dushanbe terug. De weg is voor hem te smal en te steil. Riviertjes met grote stenen in de rivierbedding moeten worden overgestoken, er zijn gaten en afgronden, en we komen niemand tegen. Niet alleen hebben we de vierwielaandrijving nodig, maar ook absoluut de lage gering, om kruipend over steile oevers te rijden. Merel doet het allemaal en volgt me als een schaduw." Onze auto en wijzelf beginnen er uit te zien als echte reizigers. Merel heeft al dagenlang zere schouders, Thomas heeft nu een baard, ik heb een voet in het verband (heftige wespensteek), Joost heeft lage rugpijn van het continue schokken, Lucca heeft slaaptekort. De autoremmen knarsen van het vuil en stof, de camper van Cees heeft een paar flinke krassen opgelopen tijdens een botsing met een personenauto, wij hebben een lekke band en een klein dieselprobleem (alleen bij heel steile hellingen). We rijden langs een brede rivier, waar talloze tentjes – vaak van vuil en kapot plastic – staan met goudzoekers. Ook zijn er twee mijnbedrijven die grote heuvels rivierkeien produceren. Om een uur of half vijf arriveren we bij een groot terrein waar enkele militairen zijn gehuisvest. We praten met een Frans stel, dat reist in een klein vrachtwagentje met een motor achterop. Zij vertellen dat zij precies dezelfde route als wij hebben gereisd, maar dat zij niet verder durven, de weg naast de afgrond wordt te smal. We overleggen en besluiten dat Joost en ik gaan verkennen en via de radio zullen laten weten of Merel en Cees ons kunnen volgen. Joost rijdt een kilometer of drie en we begrijpen dat het voor het vrachtwagentje geen optie is, maar voor ons is het eigenlijk nauwelijks slechter dan wat we al kennen. We geven het sein ‘veilig’, en wachten op de anderen op een plek waar we uitzicht hebben op besneeuwde bergen. Overal zijn heerlijk geurende bloemen en we genieten enorm van de prachtige natuur. We maken nog een grote afdaling en overnachten aan een rivierbedding, vlak bij een Amerikaans mijnbedrijf. Van daaruit is de route nog een halve dag rijden en goed te doen, omdat er ook vrachtwagens rijden. Om elf uur komen we aan in Tavildara. We kunnen ons gaan aanmelden bij de controlepost voor de Pamirroute! [userId] => 162270 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4988196 [countryId] => 213 [pictureCount] => 5 [visitorCount] => 1718 [author] => [cityName] => Doesjanbe [travelId] => 511261 [travelTitle] => Gezellig met zijn allen naar Tajikistan! [travelTitleSlugified] => gezellig-met-zijn-allen-naar-tajikistan [dateDepart] => 2017-06-16 [dateReturn] => 2017-09-10 [showDate] => yes [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/122/553/598_640x480.jpg?r=0 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/162/270_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => op-weg-naar-de-pamir ) [6] => stdClass Object ( [username] => mient [datePublication] => 2016-10-30 [title] => Griep.... [message] => Mijn moeder, vader, broertje en ik wonen in een klein bergdorpje helemaal bovenin Tajikistan. Mijn vader werkt in de rijstveldjes en mijn moeder plukt katoen in de zomer en ze verkoopt zelf gemaakt brood op de markt. Mijn broertje helpt mijn vader als hij geen school heeft en ik help mijn moeder met het bakken van brood. Op een dag, nu drie jaar geleden, dacht mijn moeder dat ik griep had, de koorts en hoofdpijn waren heel naar, maar de griep duurde wel wat lang en na een paar weken, begon ik te struikelen en kon ik iets moeilijker opstaan. Oververmoeid door de griep dachten mijn ouders, maar na weer een paar weken, ging het lopen steeds langzamer en viel ik vaak. Mijn ouders waren natuurlijk ongerust en gingen met mij in een busje naar Khujand, een grote stad met een ziekenhuis. De dokters waren heel lief, maar vertelden ons al snel dat ik polio had….. Mijn ouders huilden erg dat kan ik me nog herinneren, maar ik was flink en we gingen weer naar huis, waar we mijn broertje en oma vertelden wat ik had. Zij waren ook erg verdrietig en wilden mij helpen met lopen, alleen hoe? Ik kon al snel niet ver meer lopen en opstaan vanaf ons vloerkleed kon ik alleen met hulp van mijn ouders. Ik wilde steeds buiten spelen, dat was wel vies als het geregend had en ik weer eens viel, ook kon ik niet meer naar het marktje, want dat was te ver voor mij en mijn moeder vroeg me toen of ik een rolstoeltje wilde. Zo’n klein stoeltje was helaas nergens te krijgen en mijn vader moest mij daarom dragen als ik we naar mijn moeder gingen. Ik was vorige week jarig en ben 7 jaar geworden en ik heb een mooi lied gezongen over een meisje met polio dat gaat trouwen. Iedereen zegt dat ik prachtig kan zingen en eigenlijk vind ik dat zelf ook wel. Later wil ik zangeres worden en ga ik zingen op feesten, dan sta ik, want dat kan ik gelukkig nog wel, ik bedoel staan èn zingen!! Dit verhaal, gister gehoord van moeder en dochter, wilde ik jullie niet onthouden en gaat weer als een film voorbij…. zittend in het vliegtuig. Van onze muziek-therapeut Shamsiddini kreeg ik een filmpje met een optreden van dit meisje, alle dames van ons centrum zijn aan het snotteren en inderdaad staat zij prachtig te zingen met veel expressie in haar gezichtje. Ze heeft een ernstige vorm van polio, haar rug is vreselijk ingezakt en ze draagt om die reden vrijwel constant een korset. Dit plastic geval zit strak op plaatsen waar dit niet moet en geeft te veel ruimte waar hij steun moet geven, kortom een kwelling en dat ook nog eens deels onnodig. Alsnog een rolstoeltje in Nederland zien te organiseren voor dit meisje wordt een van mijn volgende doelen, want over een half jaar gaan we weer richting East! [userId] => 215929 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4950844 [countryId] => 213 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 3675 [author] => [cityName] => Doesjanbe [travelId] => 472590 [travelTitle] => NGO-werk in Tadjikistan [travelTitleSlugified] => ngo-werk-in-tadjikistan [dateDepart] => 2014-09-18 [dateReturn] => 2014-10-27 [showDate] => yes [goalId] => 11 [goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/tajikistan,doesjanbe [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/215/929_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => griep ) [7] => stdClass Object ( [username] => mient [datePublication] => 2016-10-26 [title] => Een cultuur met gewoontes en gebruiken [message] => Tajikistan is op zich een zeer gastvrij land, de mensen zijn hartelijk en als je een kind thuis gezien hebt, krijg je altijd wat te eten, variërend van fruit, noten tot een hele maaltijd. Na het samen behandelen staat er meestal een zusje of broertje klaar met een waterkan en handdoek om je handen te kunnen wassen, want stromend water is vaak niet aanwezig. Noten is het enige voedsel dat je veilig kunt eten, want bijvoorbeeld druiven gewassen met hun water is risicovol en zelfs thee waarvan het water niet goed doorgekookt is, kan je een frequent bezoek aan het toilet bezorgen. Een eerste afspraak om de training om 9 uur te beginnen start immer te laat, na een uur komen er zelfs nog deelnemers (vaak mannen) binnen druppelen. Een pauze van 10 minuten bestaat niet, ook niet als je daarna zegt of ze soms een andere Tadjiekse tijd op hun watch hebben. Men weet dat het om 12.00 uur is afgelopen en helaas kan en mag het niet uitlopen: - de bus, de kinderen, het koken etc zijn de toch wel begrijpelijke redenen. Tijd is ook hier iets naar eigen invulling en een vaag begrip. Om een ieders aandacht bij de training te houden is een kunst op zich, theorie afwisselen met praktijk en constant in de dialoog blijven, met de nodige humor, is mijn methode. Een moslima uitnodigen om via non-verbale communicatie te gaan staan en gearmd met me mee te lopen, wekt logischerwijs de lachlust op, maar wordt wel begrepen; ook als ik het nog subtieler via hand in hand lopen, doe. In deze cultuur mag je als niet echtgenoot absoluut niet met een vrouw letterlijk in contact komen, dus als bovenstaande uitleg overkomt en samen ervaren wordt, is dat vooral leerzaam en fijn om te merken dat een oprecht contact altijd herkend wordt. Kortom de vertaalslag van duidelijk kunnen zijn zonder praten naar een persoon, die woorden door een handicap niet kan begrijpen, wordt goed opgepikt. Vanochtend maakten vrijwel alle dames aantekeningen en geen enkele man, dus mijn onvermijdelijke vraag: - hebben Tadjiekse mannen een beter geheugen dan Tadjiekse dames? Als een “autoritaire” man beweert dat dit zo is, krijgt hij ‘m later terug via een inhoudelijke vraag die hij zeker niet weet te beantwoorden. Ik bedoel maar: dames werken hier echt harder en langer, hebben vaak twee vermoeiende banen en komen soms na katoen geplukt te hebben, toch naar een ochtendtraining en als een vent dan beweert dat de ladies minder kunnen? We zullen maar denken, netjes terecht wijzen, versterkt door zacht gelach van de dames, is hopelijk een reflectie moment voor meneer. Dit was mijn derde en laatste verhaal, want ik werk nog maar enkele dagen en ga dit enerverende land dan voor de zesde maal verlaten… [userId] => 215929 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4950205 [countryId] => 213 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 1338 [author] => [cityName] => Doesjanbe [travelId] => 472590 [travelTitle] => NGO-werk in Tadjikistan [travelTitleSlugified] => ngo-werk-in-tadjikistan [dateDepart] => 2014-09-18 [dateReturn] => 2014-10-27 [showDate] => yes [goalId] => 11 [goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/tajikistan,doesjanbe [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/215/929_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => een-cultuur-met-gewoontes-en-gebruiken ) [8] => stdClass Object ( [username] => timbijpostopreis [datePublication] => 2016-10-23 [title] => Tadzjikstan en de Pamir Highway! [message] => Tadzjikistan stond niet op mijn lijst van landen om te bezoeken in Centraal-Azië, maar als je eenmaal in deze regio ben kan je het niet maken om dit land en één van de hoogtepunten in Centraal-Azië, de Pamir Highway, over te slaan. Tadzjikistan is van alle Stans het land dat er het langs over heeft gedaan om vrede in het land te brengen. Na de onafhankelijkheid van de Sovjet-Unie kwam Tadzjikistan in een burgeroorlog terecht. De regio Gorno-Badakhshan (afgekort wordt deze regio vaak GBAO genoemd) in Oost-Tadzjikistan riep zijn onafhankelijkheid uit wat de aanleiding was voor de burgeroorlog. Pas in 1997 werd de burgeroorlog beëindigd onder druk van Rusland. GBAO heeft nu een aparte status in Tadzjikistan en je hebt ook een speciale permit nodig om dit gebied in te mogen. De grensovergang was erg simpel. Ik had een E-visum voor Tadzjikistan, uitgeprint, alleen wilde de man van de grenscontrole het 'echte formulier' zien. Ik had geen WiFi, maar hij maakte van zijn internet op zijn telefoon een WiFi spot en hierdoor kon ik toch het formulier uit mijn mail laten zien. De grensovergang was geen drukke grensovergang en dat was ook te merken. Er waren geen taxi's, maar de man van de grenscontrole wilde ons wel naar Khujand brengen. Hij deed de grens op slot en bracht ons 100 kilometer verder naar Khujand! In de tussentijd zijn we nog foto's wezen maken bij een meer, hebben we geluncht, zijn we langs een pinautomaat gereden en heeft hij voor ons twee plaatsen in de shared taxi naar Doesjanbe geregeld! Het werd voor hem toen weer tijd om terug te gaan naar de grens. Helemaal toen zijn baas belde dat de grens weer open moest! De rit van Khujand naar Doesjanbe duurde iets meer dan zes uur en bracht ons door de Zerafshan gebergten. Het waren de eerste gebergten in Tadzjikistan die we tegen kwamen en deze waren al erg indrukwekkend. Het was een indrukwekkende, maar ook angstaanjagende rit naar Doesjanbe. Ik zat opgepropt op de achterbank en ben onderweg zeker 10 keer dood gegaan. Dit vanwege het rijgedrag van de chauffeur, het inhalen van vrachtwagens op de slingerende bergwegen, de snelheid en de tunnels van ongeveer 10 kilometer lang zonder verlichting. Doesjanbe is de hoofdstad van Tadzjikistan en heeft ongeveer 600.000 inwoners. Doesjanbe was in de Sovjet-Unie niet een grote stad van betekenis. Letterlijk vertaald betekent de naam van de stad 'maandag' vernoemd naar de markt die hier altijd was op maandag! De reden om op woensdag in Doesjanbe te zijn was om wederom een Chinees visum proberen aan te vragen. Aangekomen bij de Chinese ambassade kregen Timo en ik echter weer een negatief antwoord. Het is op dit moment niet meer mogelijk om een visum voor China aan te vragen als je in het buitenland ben. In het hostel waar ik verblijf is dit ook een van de meest besproken onderwerpen, want meerdere mensen hebben met dit probleem te maken. Na afgewezen te zijn in Teheran, Tasjkent en Doesjanbe heb ik besloten om niet naar China te gaan. Als ik mijn paspoort opstuur naar Nederland zou het betekenen dat ik op een plaats ongeveer 10 dagen moet blijven en dat vind ik zonde van de tijd die ik heb. Ik heb nu een ticket geboekt om vanuit Bisjkek naar New Delhi in India te vliegen om vanuit daar naar Nepal te gaan. De rest van de dag hebben Timo en ik rondgelopen in Doesjanbe. In het centrum van de stad vind je Bayrak. Bayrak, werelds grootste vlaggenmast, is gelegen in een park met vele fonteinen en onder anderen een standbeeld van Rudaki, een Perzische dichter. Het park en de gebouwen er omheen zien er mooi en netjes uit, maar dat komt ook doordat de meeste van de gebouwen en de parken pas zijn aangelegd na de burgeroorlog. Timo en ik besloten wat tijd en een rustdag te nemen in Doesjanbe. Het hostel was perfect, er was een goede sfeer en er waren vele andere reizigers. Je merkt duidelijk dat in landen als Tadzjikistan een ander soort reiziger/backpacker komt dan bijvoorbeeld in Europa of in Zuidoost-Azië. De meesten hebben veel gereisd en zijn duidelijk met een doel op reis. Mijn halfjaar valt in het niet bij de verschillende reizen van anderen. Er zijn vele fietsers die vanuit Europa zijn komen fietsen, iemand op een motor die van Australië naar Nederland gaat of een stel uit Argentinië die al 14 jaar onderweg zijn! In het hostel kwamen we een Engels/Congolese jongen tegen, Sascha, die net als ons van plan was om een aantal dagen te gaan hiken in de Fan Mountains. We hadden enigszins een plan, maar het was zeker geen uitgewerkt plan. Het idee was om in de ochtend een shared taxi te pakken naar het kleine plaatsje Artush en om van daaruit te gaan hiken naar een andere plek. Vanuit hier zouden we dan weer proberen om terug in Doesjanbe te komen. Timo en ik hebben geen tent mee dus het was puur hopen om ergens een slaapplaats te vinden bij mensen thuis, want anders zat er niks anders op dan te slapen in de open lucht. In de ochtend hebben we de shared taxi gepakt en in Artush vonden we gelukkig een kleine buurtwinkel waar we brood, worst en koekjes konden kopen. Het eerste stuk zou ons richting het begin van de trail brengen en volgens zowel de Lonely Planet als de maps.me app zou hier een Alplager zijn om te slapen. Na 2,5 uur, 7 kilometer en een stijging qua hoogte van 1760 meter naar 2130 meter kwamen we bij de Alplager aan, maar deze was gesloten. Aangezien het al bijna donker werd moesten we op zoek naar een slaapplaats. Een vriendelijke herder nodigde ons bij hem thuis uit. We kregen thee, zelfgemaakte yoghurt en we konden in een huisje met twee bedden slapen. Sascha had zijn tent mee en kon daar gelukkig in slapen. Het was duidelijk te merken dat de temperatuur in de avond, helemaal omdat het al oktober is, en je op een bepaalde hoogte zit, enorm naar beneden gaat. Ik heb wat winterkleren meegenomen, maar duidelijk werd dat ik echt een winterjas en handschoenen nodig heb voor in de Pamir waar we hoger zitten en het dus ook kouder zou zijn. De volgende dag stonden we op tijd op, want het plan was om via het Kulikalon Lake over de pass van 3635 meter naar het Alaudin Lake te lopen. Het eerste stuk naar Kulikalon Lake zou drie uur duren en we zouden ongeveer 600 meter omhoog gaan. Gelukkig had ik besloten om mijn grote backpack in Doesjanbe achter te laten en alleen mijn kleine rugzak met de nodige spullen mee te nemen. Sascha had dit echter niet gedaan en had al zijn spullen mee waardoor hij na de klim omhoog naar Kulikalon Lake al helemaal kapot was. In combinatie met de kou besloot Sascha om bij het Kulikalon Lake te blijven om daar te kamperen. Voor Timo en mij zat er niks anders op dan verder te gaan om de hike af te maken en op zoek te gaan naar een slaapplaats. Het Kulikalon Lake was wonderschoon met de bergen en zijn sneeuwpieken op de achtergrond. De hike zou ons door het hart van de Fan Mountains brengen wat een van de beste hike plekken in Centraal-Azië is. Timo en ik vervolgden onze weg richting de pass op 3635 meter hoogte. Het was een pittige klim en dat vooral in combinatie met de kou en de snijdende wind. Om half 5 bereikte we de pass waar gelukkig nog geen sneeuw lag. We waren blij, maar we hadden ook geluk dat de wind ons op de pass voor een moment met rust liet waardoor we mooie foto's boven het wolkenveld konden maken. Het plan was om de weg naar beneden zo snel mogelijk te doen zodat we voor het donker op een plek zouden komen waar huizen stonden. De weg naar beneden was steil en dodelijk voor mijn knieën. We haalde het niet om voor het donker bij de huizen te komen, waardoor we het laatste halfuur in het donker met onze zaklantaarn liepen. Aangekomen bij de huizen werden we uitgenodigd voor thee en shaslick van de geschoten vogels. We waren kapot! Na iets meer dan 11 uur en 22 kilometer konden we in een oude caravan in onze slaapzakken slapen. Op de vroege morgen werden we uitgenodigd voor het ontbijt. Om 8 uur ging de wodka al rond voor 'tegen de kou'. We hadden geluk dat we transport konden regelen terug naar de snelweg. Het was koud gedurende de nacht, maar aangezien her geregend had lag de temperatuur tegen het vriespunt aan. Om ons heen werden de pieken nog witter door het sneeuw wat de omgeving betoverend maakte. Vanaf de snelweg zijn we met een shared taxi terug gegaan naar Doesjanbe en moe en voldaan kwamen we terug in het hostel. We besloten nog een dag rustig aan te doen in Doesjanbe om ons ook extra voor te bereiden op de kou in de Pamir. De volgende dag ben ik wezen shoppen voor een winterjas, handschoenen en een muts. De berichten van de mensen die terugkomen uit de Pamir zijn goed, maar de verhalen over de kou overheersen. Overdag is de temperatuur nog te doen, maar in de avond en nacht daalt het kwik snel tot ruim onder het vriespunt. In de avond kwam ook Sascha terug van de hike, waarna we nog een leuke avond hebben gehad. Om 8.30 uur werden we door een 4wd opgehaald om van Doesjanbe naar Khorog in GBAO (Pamir) te gaan. Khorog is de grootste plaats in de Pamir en wordt door velen gebruikt als beginpunt van de rit over de Pamir Highway. De rit van Doesjanbe naar Khorog duurde 14 uur, maar was een erg mooie route. In het begin reden we nog over een goed wegdek, maar dit veranderde toen we vlakbij de grens met Afghanistan komen. De rivier die vanaf dit punt de gehele tijd rechts van ons was is de grens met Afghanistan. Op sommige plekken is de afstand slechts 25 meter. Je ziet de Afghanen op hun land werken, vrouwen die hun was doen in de rivier of kinderen die aan het spelen zijn. Het is ongelooflijk dat je zo dichtbij een land bent waar er nog steeds alles behalve een stabiele situatie is voor de bevolking. Halverwege, na 7 uur komen de twee routes bij elkaar en is de afstand naar Khorog nog 240 kilometer. Vanaf hier bestond de weg nog amper uit asfalt en was het meer een onverharde weg. De weg is op sommige plekken zo smal dat dit een probleem oplevert als er vanaf de andere kant een vrachtwagen aan komt. Na nog zes uur hobbelen had ik een zere kont, maar kwamen we wel aan in Khorog in de Pamir! Khorog is een klein plaatsje met 28.000 inwoners op 2100 meter hoogte. Aan het eind van de ochtend kwam ook Sascha aan in Khorog. Hij had besloten om het vliegtuig te pakken, om zo met ons mee te kunnen met de 4wd. De 1200 kilometer van de Pamir Highway van Khorog tot Osh in Kirgizië kan je op verschillende manieren afleggen, maar het mooiste is om dit met een privéchauffeur en auto te doen zodat je meer vrijheid heb dan wanneer je het met het openbaar vervoer doet. Het enige is dat dit wel duurder is. Je kan de kosten delen door met meerdere personen te gaan, maar helaas waren er vanwege de tijd in het jaar niet heel veel mensen om de auto mee te delen. Sascha zou de eerste drie dagen met ons meereizen tot aan het Bulunkul Lake, omdat hij vanaf daar een aantal dagen zou hiken. We hadden een deal met de chauffeur om 5/6 dagen te reizen over de Pamir Highway tot aan Osh. In de avond waren we met ze drieën op zoek naar een restaurant toen we in een Russisch restaurant belandden. Op tafel bij iedereen veel eten, maar ook veel wodka. De mensen begonnen al met dansen op de dansvloer, dus konden wij niet achter blijven en daarom bestelden wij ook een fles wodka van iets minder dan 2 dollar. Er bleek een judoteam te zijn die de verjaardag van de coach aan het vieren was. We werden uitgenodigd voor de wodka en om te dansen. Het was gezellig, maar toen het restaurant dicht ging hebben we de uitnodiging om ergens verder te drinken vriendelijk afgeslagen. De Pamir Highway stond de volgende dag op het programma! Gorno-Badakhshan wordt in de volksmond de Pamirs genoemd. Deze term komt bij de bergen vandaan met toppen van meer dan 5000 meter hoogte. In het maanlandschap met een plateau met hoogtes tussen de 3000 en 4000 meter hoogte zijn een aantal kleine dorpjes te vinden, maar verder vooral veel herders met hun schapen. De locals noemen de regio ook wel Bam-i-Dunya wat vertaald betekent het 'dak van de wereld'. Onze trip door de Pamir startte om 8 uur in Khorog. We reden eerst zuid richting de Wakhan Valley bij de grens met Afghanistan. Onze eerste stop van de dag was bij de Garam Chashma. Dit natuurlijke bad is een hot spring waar de mannen en vrouwen om het half uur gescheiden mogen baden. Het was een beetje onduidelijk of het naakt was of niet, maar dat werd gauw duidelijk toen onze driver het bad in ging. Het was heerlijk om in de bergen in een warm bad te liggen. Na de hot spring reden we verder naar Ishkashim. In Ishkashim begint de Wakhan Valley echt en is normaal gesproken de Afghaanse markt. Dit betekent dat je met toestemming de grens over mag om de markt in Afghanistan te bezoeken, maar helaas voor ons is de markt de afgelopen maanden gesloten. Na het Khaakha fortress, wat nog tot zeer recentelijk gebruik werd door het Tajiks leger, reden we de Wakhan Valley in. Het is fantastisch mooi om door de Valley heen te rijden met de lichtblauwe rivier die door de vallei heen meandert met op de achtergrond de enorme pieken van de Afghaanse Wakhan. We kwamen aan in Yamchun en namen de weg de bergen omhoog. Na een lunch kwamen we bij de tweede hot spring aan: Bibi Fatima Springs. Ook hier weer naakt naar binnen, maar dit keer met meerdere Tadzjieken in het bad. Je kan inzien dat wij met ze drieën een grote attractie waren. Op de weg terug naar beneden gingen we uit de auto bij Yamchun Fort. Vanaf dit vrij goed bewaarde 12e eeuwse fort kijk je vanuit de bergen over de Wakhan Valley met een mooi uitzicht. Onze laatste stop was een zeldzame boeddhistische stoepa in deze regio. Na een lange dag met vele bezichtigingen kwamen we aan bij de homestay in Hisor. Vlakbij Hisor ligt de plaats Langar van waaruit je een hike kan doen naar een open weide vlakbij Peak Engels. Om 9 uur gingen we bepakt met tent, matjes en genoeg eten richting Langar om van daaruit omhoog te klimmen/lopen om op de weide te komen. Sascha als ervaren hiker had de leiding, maar het pad omhoog was veel te steil en een echt pad was moeilijk te vinden. Met de matjes in mijn hand viel ik bijna naar beneden, omdat de gekozen weg niet de goede was. Helaas voor de matjes vielen die wel in de rivier die naar beneden denderde. We volgden een nieuw pad, maar ook dit pad was erg steil en na vier uur omhoog klimmen, kwamen we bij een beter pad uit. We volgden dit pad voor drie uur en we kwamen net voor het donker werd bij de vlakte aan. We hadden 15 kilometer gelopen en waren van 2800 meter naar 4000 meter hoogte geklommen. Het uitzicht op Peak Engels, 6507 meter hoog en vernoemd naar de communist Friedrich Engels, was mooi. Gezien de tijd was er weinig tijd over om te genieten van de omgeving. We moesten snel onze tent opzetten om dit niet in het donker te hoeven doen. Ik heb geprobeerd om wat hout te sprokkelen voor een kampvuur, maar er was weinig te vinden op deze hoogte. Met een gaspit heb ik pasta gemaakt, maar de kou nam heel snel toe. De pastamaaltijd was het beste wat we op dat moment konden gebruiken. Om half 8 kropen we in onze tent en slaapzak om wat meer warmte te krijgen. Het slapen lukte niet echt. Ik lag op de grond en het was erg koud. Mijn slaapzak is tot +5 graden terwijl het in de nacht -12 graden was! Zodra het licht werd en de zon op kwam zijn we eruit gegaan en hebben we de tent weer ingepakt. We hoopten om 10 uur weer terug in Hisor te zijn, maar we konden het pad naar beneden niet vinden. Na 19 kilometer naar beneden lopen kwamen we uiteindelijk om 1 uur terug in de homestay. We vervolgden onze weg door de Wakhan Valley en drie uur later kwamen we aan bij de M41, de échte Pamir Highway. We reden langs Lake Bulun-Kul (op een hoogte van 3737 meter). Ondanks dat het nog niet donker was lag de temperatuur hier al rond het vriespunt. Timo en ik hebben Sascha hier achter gelaten en zijn samen met de driver doorgereden naar Murgab. In de ochtend hebben we een rondje gelopen door Murgab. Murgab is de grootste plaats in de Pamir na Khorog, maar heeft maar 6.500 inwoners. Op de bazaar en het standbeeld van Lenin na is er weinig te beleven. In het begin van de middag besloten we verder te rijden naar Lake Kara-Kul. Onderweg passeerden wij de hoogste pass op onze reis door de Pamir op een hoogte van 4655 meter. Doordat het weer de afgelopen dagen goed was geweest en het weinig had geregend of gesneeuwd, was er helaas weinig sneeuw te vinden. Lake Kara-Kul ligt op een hoogte van 3914 meter en is ongeveer 10 miljoen jaar geleden ontstaan door een meteorietinslag. Ondanks dat het een zout meer is, is het meer van november t/m mei bevroren. Het plan was om in Karakul te blijven slapen, maar in samenspraak met de driver besloten we door te rijden naar Sary-Mogol in Kirgizië. Op deze manier deden we vijf dagen over de Pamir Highway, maar hebben we wel een extra dag in Kirgizië. De grensovergang was soepel voor Timo en mij, alleen had onze driver iets meer moeite om met zijn auto over de grens te gaan. In Sary-Mogol vonden we een leuke homestay waar ze zowaar WiFi hadden! Dat was al weer vijf dagen geleden en als ik eerlijk ben waren de vijf dagen zonder WiFi heerlijk! De reden om naar Sary-Mogol te gaan was Peak Lenin. Op de grens tussen Tadzjikistan en Kirgizië liggen een reeks aan hoge pieken waarvan Peak Lenin met zijn 7134 meter de hoogste is. We reden vergezelt door iemand uit het dorp naar een meer vlakbij. Vanuit hier liepen we in de sneeuw tot vlakbij de basecamp van Peak Lenin. Misschien is elke piek een piek, maar om hier om 3500 meter hoogte in de sneeuw te lopen met pieken om je heen van tussen de 6000 en 7134 meter hoogte was toch bijzonder. Na ons bezoek aan Peak Lenin zijn we in de auto gestapt en hebben we de laatste 300 kilometer naar Osh afgelegd. [userId] => 388792 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4949533 [countryId] => 213 [pictureCount] => 19 [visitorCount] => 2758 [author] => [cityName] => Khorugh [travelId] => 505163 [travelTitle] => Zijderoute [travelTitleSlugified] => zijderoute [dateDepart] => 2016-07-16 [dateReturn] => 2017-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 5 [goalName] => Een wereldreis [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/122/439/801_640x480.jpg?r=1 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/388/792_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => tadzjikstan-en-de-pamir-highway ) [9] => stdClass Object ( [username] => mient [datePublication] => 2016-10-22 [title] => De verandering [message] => Een meisje van 5 jaar met autisme, zeker niet mijn vakterrein, maar daar gaat dit stukje niet over. Ik zag haar precies een jaar geleden met haar moeder en hoor haar nog zeggen: - ik heb helemaal geen contact met m’n dochtertje, hoe zeer ik het ook probeer; ze herkent me niet en beweegt voortdurend stereotiep met deinende bewegingen van haar romp en fladderen van haar armpjes; kijkt glazig langs je heen en maakt amper geluidjes. Sinds het laatste half jaar is het kind onder de hoede van een van de secretaresses in Chorbog, een zachte, geduldige vrouw. De moeder van het kind moet de kost verdienen, want man”lief” is al heel lang in Rusland en laat amper wat van zich horen. Jullie voelen ‘m al, er heeft een metamorfose plaats gevonden!! Het kind kijkt je duidelijk aan, volgt je kort met haar ogen, lacht naar haar verzorgster, zit nu zelfstandig te spelen met poppetjes en loopt zelfs, licht steun nemend aan twee uitgestoken vingers. Kortom er is contact, prachtig om te zien! Nazira zat te stralen toen ik haar mijn observatie en verwondering vertelde. Er komen door nooit verminderde ijver van haar kant steeds meer autistische kinderen in het centrum en de staf wordt daarin periodiek door o.a. een Engelse logopediste, gespecialiseerd in autisme, geschoold. Dit zijn interne projectjes die er toe doen, deze ontwikkelingen ingezet door de locals zelf moeten het verschil brengen en m.i. niet alleen de vele NGO's!! [userId] => 215929 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4949446 [countryId] => 213 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 999 [author] => [cityName] => Doesjanbe [travelId] => 472590 [travelTitle] => NGO-werk in Tadjikistan [travelTitleSlugified] => ngo-werk-in-tadjikistan [dateDepart] => 2014-09-18 [dateReturn] => 2014-10-27 [showDate] => yes [goalId] => 11 [goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/tajikistan,doesjanbe [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/215/929_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => de-verandering ) [10] => stdClass Object ( [username] => mient [datePublication] => 2016-10-19 [title] => Welkom in Chorbog [message] => De zoveelste reis naar Tajikistan, dit maal alleen en uitsluitend werkend in het rehab centre in Chorbog heeft veel voeten in de aarde gehad, maar kan ik uiteindelijk met een frisse blik beginnen. Na een voorspoedige vlucht naar Dushanbe en een hartelijk welkom door Sharofiddin zijn we na een korte nachtrust vanochtend naar mijn flatje getaxied. Vervolgens naar Chorbog, dat iets boven Dushanbe ligt, weg van smok richting frisse berglucht. Met zes mensen in een kleine Opel geperst, maakt het dat je gelijk weer in dit land bent. Een hartverwarmend welkom door de inmiddels vertrouwde moslima’s en een viertal heren was erg fijn om weer te ervaren. Dames die in de tussentijd een kind hebben gekregen, zie ik dan een jaar niet. Hoe dat met de oh zo nodige financiële ondersteuning is, zal ik nog eens informeren. Sociale verzekeringen en ziektegeld bestaan hier namelijk niet; net als bejaarden- c.q. verpleeghuizen, de familieband is heel sterk en ouders wonen zeer vaak bij de zoon in, mantelzorg is dus vrijwel altijd gegarandeerd. Maysara, de directrice, was in opperste beste stemming en zette een administrateur gelijk aan het werk om mijn paspoort bij het ministerie te laten registreren en stelde voor om morgen met z’n vieren spijkers met koppen te slaan. Saboehad, de medische dosierbewaakster, Nazira, de arts en mijn vertaalster, Maysara en ik maken dan naar haar voorstel een 10 daags schedule zelfs met onderwerpen en aantallen cursisten; een goed initiatief waarbij de neuzen gelijk dezelfde kant op staan. Er komen donderdag en vrijdag zowaar 30 artsen een nieuwe training over Stroke (hersenbloeding/infarct) volgen, waarbij Nazira en de nieuwe Engelse docente de vertalingen doen en mij assisteren bij de vele praktische sessies. Er is, voor mij onverwacht, een behoefte aan een aparte training voor haar eigen staf, welke onderwerpen hoor ik morgen wel. Tot slot van deze eerste dag op het terras bij Segafredo, zo’n beetje mijn stamkroeg/eethuis, heerlijk in de ondergaande zon gezeten en genoten van een Baltica 7, een lokaal gebrouwen zeer lekker biertje. De vele buitenlanders maakt deze omgeving in combinatie met westerse muziek en prima bediening tot iets decadents. Maar ik moet jullie zeggen, hoe schrijnend het daarnaast is als je de bedelaars en de enorme armoede ziet, het geeft toch de nodige ontspanning en een beetje luxe voor ons verwende westerlingen. Mijn eerste echte werkdag begon met een record: 20 mensen en vier kinderen samengeperst in een Chinees busje, waarbij het ding maar net de steile helling haalde en ik gebukt half staande aan een hanglus maar net mijn kromme houding kon volhouden dankzij de opgebouwde body-shape ;) De oefenzaal was stampvol met, snel geteld, een vijftiental kinderen met daarbij even zovele zenuwachtige moeders. Chaos, lawaai en in afwachting wat die blonde vent uit Kollandia ging zeggen over hun kind. Gelukkig kwam Nazira mij een uurtje later helpen en kon ik even haar assistent zijn, waarbij we er samen tamelijk goed uitkwamen. Een kind met ernstig polio maar ook mentaal fors aangedaan gaf bij Nazira verwarring, dan blijkt ondanks dat ik geen kinder fysio ben, dat doorvragen (alles begint met een goed vraaggesprek en een rustige observatie) de oplossing gaf, het kind had ooit een enorme en lange koortsaanval gehad zonder adequate medische opvang, waardoor zij een hersenbeschadiging opliep, met enkele maanden later een polio-infectie, dubbele pech met forse gevolgen. Een orthopedisch instrumentmaker schrijft in dit land voor dat het meisje een corset en lange beenbeugels moet krijgen, dit wordt dus niet aangegeven door een arts, al of niet ondersteund door een fysio, zoals dat bij ons meestal gaat. Adviezen over het dragen en gebruiken van deze hulpmiddelen kon ik gelukkig duidelijk uitleggen, waarbij dan de onvermijdelijke vraag volgt of dochterlief ooit weer zou kunnen lopen… Een meisje van 10, met een verbeten trek op haar voorhoofd, liep geconcentreerd en langzaam haar rondjes, een sterk karakter, trots en blijheid is wat je dan bijblijft. Het resultaat van al deze inspanning staat op haar gezichtje “geschreven”, namelijk het weer lopen rond haar huis en school!! Dat is misschien de keerzijde van armoede, ik zal en moet me zelfstandig kunnen verplaatsen, anders krijg ik later zèker geen werk… [userId] => 215929 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4948902 [countryId] => 213 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 1217 [author] => [cityName] => Doesjanbe [travelId] => 472590 [travelTitle] => NGO-werk in Tadjikistan [travelTitleSlugified] => ngo-werk-in-tadjikistan [dateDepart] => 2014-09-18 [dateReturn] => 2014-10-27 [showDate] => yes [goalId] => 11 [goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/tajikistan,doesjanbe [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/215/929_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => welkom-in-chorbog ) [11] => stdClass Object ( [username] => ragnargoossens [datePublication] => 2016-08-19 [title] => Volunteering Khorog [message] => Dear all, My apologies for posting the blog so late. I wrote it last Saturday, but I unfortunately had no access to wifi! Anyway, enjoy reading it! I uploaded around 40 photos, you should be able to find them on this webpage! I am glad that you all took the time to read about my adventures and experiences from the last weeks in GBAO, Tajikistan! At this very moment (Saturday 13th of August), I am at home in Khorog, after just being returned from a five-day backpacking tour which showed me many of the beautiful country sides the GBAO district in Tajikistan possesses. ‘At home’ I live with a host family, do not check my spelling, consisting of Nekruz, my closest colleague and provider of shelter, Toji (Nekruz’s wife and English Teacher), Nilofar (14), Manuchair (12), Faridoon (9), and Nesrin (1). I really appreciate that they offer me an opportunity to learn from their culture through staying with them. I felt comfortable from the beginning in their home. Nesrin, the youngest, even started calling me Makiej already after a couple of days, meaning uncle in Shughni. Nesrin, is taken care for a lot by Nilofar, because Nekruz and Toji are often very busy with generating income. I have a lot of respect of what Nilofar does. My all in all impression of the GBAO district is that it has very hospitable people, who invite you for tea ten times a day, an interesting culture/religion, community based living, very nice food and an amazing landscape. Interesting fact is that GBAO’s surface is half the size of Tajikistan, but only three percent of the whole population is living in this area. Although I just arrived back in Khorog, I arrived in Tajikistan on the 25th of July in the capital Dushanbe. So I would like to start from the beginning. Just after arriving at Dushanbe International Airport, which only has two gates in total, one for arrivals and one for departures, my first impressions of the country are interesting. The country has an incredible variation of landscapes. On the one hand Dushanbe has a very dry and warm climate up to fifty degrees and impressive valleys. However, in the GBAO area, some districts have temperatures up to a maximum of 15 degrees, due to the high altitude. During my first days I also noticed the many billboards of the president Rakhmonov, who became president after the civil war ended in 1997, the influences of the former Soviet Union in terms of the Russian language and Communistic statues, and the prohibited access to Social Media. After acclimatizing a couple of days in Khorog and Neodak (village close to Khorog where Nekruz and Toji’s parents live and where they are building a house), it was time to start volunteering work. Yes, the plan was also to do something productive apart from enjoying the country. One of the many reasons why I decided to go to Tajikistan was because the project regarding micro credits appealed to me. Since I gained some experience in this field in South Africa, Nekruz, waited for me to start the process and research together. Basically, the main aim of the research is, is to come up with a proposal which will generate sustainable financial means for small business students of the University of Central Asia (UCA), after implementation, who want to start up or improve their small business. However, many students, which receive a certificate after finishing the programme, are not able to finance a start-up themselves, and also banks use interest percentages of 36% and require up to 25 documents before they provide a loan. Even NGO Micro Loan Organisations are forced to use certain percentages, with a payment term of generally one year. For especially young entrepreneurs such conditions are difficult to manage financial wise. Besides, many of the business students, are forced into self-employment due to the lack of jobs which a created in the last years. And in fact, because many students are forced into self-employment, some students do not have a natural entrepreneurial spirit which a successful entrepreneur normally needs. Additionally, during the Soviet Union era, when utilities and jobs were better arranged for, does not contribute to the entrepreneurial spirit of GBAO’s current society. Because everything was arranged for during the Soviet Union, such as electricity, maintenance of roads, water supply, and free access to education and healthcare several people from the older generation think back positively to that time. Mainly because GBAO has not got resources which require a low investment (e.g. stone/silver mining) and the investment climate for foreign investors is low. Although, the situation is difficult for the young entrepreneurs, I think I came up with some good solutions for the future, which the UCA and NGO Nur can implement relatively easy. This thanks to the many meetings I had with Aga Khan Development Network (AKDN), Micro Loan Organisations and other NGOs, which were arranged by Nekruz. Currently, I am elaborating these solutions in a final proposal for the upcoming week. I will finish this before I will be leaving Khorog for Dushanbe. In the meantime, I will also conduct a presentation about Business Process (Improvement) at UCA, because according to figures Tajikistan has a relatively low productivity, which negatively influences the competitiveness of Tajikistan in international trade. I came up with this lecture, after being asked by the manager of affairs to provide several lectures. However, NGO Nur has a main focus on early childhood development, and less on economic development. Mainly they have the aim to teach the children English, Tajik, Russian, and their local language Shughni (district Shughnan). Mainly because the educational system has room for improvement. The office at Nekruz’s home is always full of printing and laminating material which consists of many pictures, and written words in the different languages. They, including Shaboz (Director of NGO Nur) and Hakim (local painter migrated to Canada), now even translated a Russian cartoon into Shughni! Maybe a funny fact, it is no wonder Shaboz is the director, because his name consists of Sha (Sjah-King), Boz (Boss). Besides, having lunch with Hakim and Shaboz can become interesting, because they were in the Soviet army together. Drinking some ‘Snaps’ or Vodka, they said was for welcoming the guests, although I was already finished after a difficult third on, and they kept on going. One of the Russian influences… However, how good such things are that the NGO Nur is doing for the development of children, the reality is that it is impossible to live only from working for an NGO. Nekruz, for example, has around 6/7 jobs, from being a teacher at the UCA, to selling DVDs and CDs at the local market. Although, Tajikistan is the poorest country of the former Soviet Union, Afghanistan, which borders the area where I live, only separated by the river and some Tajiek soldiers, is even poorer than Tajikistan. Even basic needs such as electricity and water, in Tajikistan’s past provided by the Soviet Union, are not offered. However, Pamir Energy, established by AKDN in Tajikistan for better electricity supply after the Soviet Union Era, is now widening its scope to the Badakhshan area. The Badakhshan area, partly in Afghanistan and Tajikistan, is supposed to be the cradle (bakermat) of the Islamic believe. AKDN, established by ‘his highness’ and leader of the Islamic Ismaili(yah) Aga Khan, is a network which exists through and for the Ismaili people. This foundation even managed to feed whole Tajikistan for five years after the civil war. However, the Ismaili people only consist of 3% of the population of Tajikistan. Due to the principles as, every religion is equal, if you give 10% to someone else in need you will receive 100% back, AKDN did not make any exceptions for the Tajikistan’s population. Such principles make this religion beautiful, modern, tolerant, and community based. This community based society comes back at occasions as for example a person dies. Not the family, but the community arranges the financing for the funeral, and reception of family. I experienced this with the death of Nekruz’s neighbour. As I mentioned I just arrived home from some days backpacking. Such an amazing days! I visited the area of the Rushan (Bartang Valley), Ishkashim, the Wakhan Valley (views on Afghanistan and Pakistan), Jelondy, Alichur (Mughab District), and Murghab. There are many things to write about, but I think in this case pictures speak louder than words. The Pamir Mountain Area is a wonderful place! Thank you for reading! Kind Regards, Ragnar [userId] => 417655 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4936552 [countryId] => 213 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 2565 [author] => [cityName] => Doesjanbe [travelId] => 506209 [travelTitle] => Vrijwilligerswerk in Khorog, GBAO [travelTitleSlugified] => vrijwilligerswerk-in-khorog-gbao [dateDepart] => 2016-07-25 [dateReturn] => 2016-08-24 [showDate] => yes [goalId] => 11 [goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/tajikistan,doesjanbe [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/417/655_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => volunteering-khorog ) [12] => stdClass Object ( [username] => rollingmetal [datePublication] => 2016-07-07 [title] => Een glaasje cora bij de Atkoeda-stam [message] => Hoe ging ik eigenlijk aan Tadzjieks geld komen? Er zouden vast geen banken zijn in het lege noordoosten van Tadzjikistan. Zou er uberhaupt iets te koop zijn? Maar geld ging hoe dan ook geen probleem zijn want ik trof een Nederlander die met een dik pak Tadzjiekse somoni's was blijven zitten (ik vind 'some money' overigens een fantastische naam voor een nationale munt) en tegen een gunstige koers hielp ik hem er van af. Ik was bezig met mijn laatste dagen in Kirgizië en het zuiden van dit land verschilde duidelijk van het noorden. Het leek er dichter bevolkt, minder natuurrijk. Vreemd genoeg droogden de restaurants ook op en werden de maaltijden kariger. Ik had goed gegeten op mijn weg van Astana naar hier maar wat ik op mijn eerste fietsdag vanaf Dzjalal-Abad voorgeschoteld kreeg toen ik na vijven eindelijk aan de lunch kon beginnen was typerend voor wat er in de weken erna zou volgen. Er was alleen soep en ik kreeg een kom bouillon met een bot waaraan wat resten rubber zaten en waarin verder een stuk aardappel en een stuk wortel ronddreven. Het was een hele stap terug na de lagman, manti en borsj (bietensoep) van de voorbije weken. Ik koerste al vrij snel af op de grote stad Osj maar ik had zo mijn bedenkingen. Er was een alternatieve route zuidwaarts, via Osj rijden betekende zelfs een omweg al was het wel een geasfalteerde omweg, en ik vond de mensen een beetje druk worden. Dat was ik niet van ze gewend. Misschien waren ze aangestoken door de Oezbeken, Osj ligt pal aan de grens. Oezbeken zijn immers een notoir druk volkje. Elders was ik ook al gewaarschuwd voor deze regio: 'Hoe dichter bij Osj, hoe rotter de borsj'. En dus sloeg ik af en nam een stuiterroute door de bergen. Het was warm en het ging hard met de vochtvoorraad. Ik kocht ruim in toen ik de kans kreeg en in plaats van geschreeuw en middelvingers kwam er hier weer voedsel op me af toen ik de winkel uitliep; een familie gaf me een tas met brood, fruit en chocoladekoekjes. Het weer sloeg om en aan het eind van de dag vocht ik mij in de stromende regen een weg omhoog door een dorp dat nooit leek te eindigen. Een man smeekte me bijna om in zijn huis te overnachten, maar u kent me, ik ben nogal gesteld op mijn isolement en worstelde door tot ik de beschaving uit was. Van vochttekort was geen sprake meer; in één van mijn Ortlieb-tassen, die ik vanaf nu Ortlieb-sponzen zal noemen, trof ik zelfs in mijn toilettas natte tubes tandpasta en zinkzalf aan. Ik was blij met de zonnige ochtend die erop volgde en ook met het bereiken van het dorp Gulcha dat weer aan de hoofdweg lag, de weg binnendoor was voltooid en het asfalt keerde terug. Gulcha is ook nog eens het dorp dat het volledige budget voor vuilnisbakken in Kirgizië toegewezen heeft gekregen, op iedere 15 meter vind je er één, aan beide kanten van de weg, en daarom was ik blij dat het op mijn route lag, al vulde ik slechts één vuilnisbak. Aan het eind van die dag zou ik weer in een dorp stranden omdat er een spaak brak en er weer regen dreigde. Om niet tussen mens en dier te slapen liep ik een heuvel op maar ik werkte als een magneet op de kinderen van het dorp die in een sliert achter me aan liepen. Maar ze waren erg behulpzaam en zeiden 'Goodbye' toen ik me geïnstalleerd had. In de ochtend hielpen ze mijn fiets weer over een slootje door een brug van palen te maken en zo kon ik weer de weg op. De weg was nogal vies. Er ligt hier prachtig asfalt en je kan hier in theorie snel rijden, maar dit blijft Fecaliënland. Eens in het half uur tref je over de hele breedte van de weg een kudde aan die geen enkele terughoudendheid toont in het verspreiden van vloeibaar en vast afval. Buiten de grote kuddes schapen en geiten zie je ook overal koeien, paarden en ezels. Met die laatste categorie heb ik wat moeite. Ik weet nooit zo goed wat ik tegen ze moet zeggen. Schapen en geiten da's simpel, dat is 'bèèh' resp. 'mèèh'. Maar ezels? Ik heb wel eens geprobeerd te balken maar dat was genant. En dus roep ik dan maar 'Ezeltje strek je!', en tot dusver kom ik er mee weg. En toen was er de klim naar Sary Tash, die tot de verbeelding sprekende buitenpost in Zuid-Kirgizië. Ik haalde het niet voor het einde van de dag want door een wederom dreigende donderbui werd ik gedwongen mijn tent op te zetten in een haarspeldbocht. Ik was net op tijd binnen, oordeelde toen dat het vanwege de rukwinden verstandig was om ook de scheerlijnen te spannen en regende alsnog drijfnat. De volgende dag lag Sary Tash dan toch voor me, met die fascinerende kruising. Links China, de weg naar die andere tot de verbeelding sprekende buitenpost Kashgar, en rechts Tadzjikistan. Mocht ik ooit het in 2013 overgeslagen traject Bishkek-Xining alsnog dicht willen rijden dan mag ik vanaf nu in Sary Tash starten. Sary Tash heeft nauwelijks voorzieningen maar nauwelijks is veel in deze regio. Ik vond er een eethuisje en een winkel. Het eethuisje vergeet ik niet snel. Er was soep en manti. Ik was een beetje uitgekeken op de soep met bot dus nam ik manti. Iedereen dronk er thee maar nergens zag ik suiker en van thee zonder suiker kan mijn maag nogal furieus worden en dat heeft gevolgen voor het aanzien van tapijt, behang en disgenoten. En dus nam ik koffie bij de maaltijd. In koffie wil ik dan weer absoluut geen suiker maar dat vergat ik te melden en dat heb ik geweten. Ik kreeg de smerigste bak koffie ooit. De bereiding was alsvolgt: 1. Giet heet water in een mok. Niet teveel, er moet nog iets bij. 2. Voeg een halve theelepel oploskoffie toe. 3. Begin nu met roeren en voeg net zolang suiker toe totdat deze niet meer oplost. 4. Voeg twee klontjes suiker toe en serveren maar! Ik trok een heel vies gezicht, schoof de koffie weg en bestelde een fles cola. De manti, deegflapjes gevuld met vlees en groente, was redelijk maar ik vroeg me wel af waarom vlees zo zelden meer iets anders was dan rubber. In de winkel maakte ik mijn laatste Kirgizische munten op en nam de rechterafslag. Misschien neem ik ooit nog die linkerafslag naar China, maar deze keer staat Tadzjikistan op het programma. Spoedig volgde een tweede splitsing: links de Pamir Highway, rechts de directe weg naar Dushanbe. Ik sloeg linksaf. En ik reed de leegte in. Links steppe, rechts steppe en voor me dat imponerende gebergte met die angstaanjagende bewolking die er boven hing. Aan één ding zou ik moeten wennen als ik dit traject wilde rijden: ik zou de kuddes boerderijdieren achter me laten, maar ik zou nu zelf een kuddedier worden. Het is zomer en de Pamir Highway is buiten Europa zo'n beetje dé zomerhit voor fietsers (de Nederlandse overheid blijft overigens stug adviseren hier alleen in noodzakelijke gevallen heen te reizen). Wat ik niet wist was dat ik, conform mijn karakter, precies tegen de stroom in fietste: vrijwel iedereen rijdt deze route van Dushanbe naar Osh. Nog voor ik de bergen bereikte trof ik het eerste kwartet fietsers. Ze verzekerden me dat ik die grijze en zwarte bewolking gewoon kon negeren, mooi weer overheerste op de hoogvlakte waar ik naartoe ging. Er waren nog wat laatste yurts, er was een grenspost en daarna was de wereld van mij. Oh, en van de krijsende bergmarmotten. Wonderlijke beesten, soms zo groot als vossen en hun gekrijs deed denken aan een badmeesterfluitje. Ik hoopte toen ik mijn tent opzette dat ze zelf iets hadden om aan te knagen, en gelukkig trof ik de volgende ochtend mijn uitrusting in ongewijzigde (niet te verwarren met onberispelijke) staat aan. Ik klom naar 4282 meter, naar een Sovjet-attribuut waarop 'Tadzjikistan' stond. Een nieuw land in mijn reeks, en ik realiseerde me dat dit het eerste land is dit jaar waar ik nog nooit geweest ben, het eerste sinds Ecuador. Het was dus zo onderhand wel eens tijd voor wat nieuws. Ik passeerde de grenspost en reed een wasbordpiste op, de woestijn in. Dat had ik niet verwacht, dat ik op deze hoogte een woestijn in zou rijden. Eén met besneeuwde bergen op de achtergrond, onder een mooie blauwe hemel, met links van me een soort ijzeren gordijn dat zich tot de horizon uitstrekte. Misschien was dat nodig om Chinezen buiten te houden. De piste werd een acceptabele weg en de rit uiterst aantrekkelijk, met een erg mooie, lichte afdaling naar het Karakul-meer. Ik heb sommigen horen beweren dat deze omgeving op een maanlandschap lijkt, maar ik kan u verzekeren dat personen die dit zeggen zelf nog nooit op de maan gefietst hebben. Voor de laatste keer moest ik vervroegd stoppen vanwege klimatologische dreiging en toen ik in mijn tent lag volgde er een onaangename gewaarwording. Tadzjikistan hanteerde een andere tijd. Het was een uur vroeger. Voor dit moment was dat niet zo'n probleem, maar ik vreesde direct de ochtenden. Tadzjieken blijken even krankzinnig te zijn als West-Australiërs en laten de dag bij voorkeur voor vieren beginnen. Natuurlijk kan ik dat pogen te negeren, kan ik er mijn eigen dagindeling op nahouden en zonsopgang 7 uur noemen, maar dan kan ik het niet laten om te denken: 'En hoe laat is het echt?'. Werkt niet. En dus constateerde ik de volgende ochtend om 3.53 uur dat het licht werd en vocht een paar uur door om het licht te negeren en nog wat slaap te krijgen. Mijn oogmasker was daarbij weliswaar handig maar iedere minimale hoofdbeweging resulteerde toch steeds in een kier licht. Karakul is een typisch woestijndorp met, op enkele 'homestays' na (verblijf in huiselijke sfeer), voorzieningen die je met een vergrootglas moet zoeken. Mijn vergrootglas lag nog thuis en ik oordeelde dat mijn tassen nog voldoende gevuld waren en dat ik onderweg nog wel water zou treffen hier en daar en dus reed ik door. Uiteindelijk zou ik vier dagen niets uitgeven, er víel verder gewoon niets uit te geven. En toen werd ik geconfronteerd met het nadeel van mijn reisrichting: er stond een sterke wind en daar zou ik dagenlang tegen moeten gaan vechten. Waar ik ook tegen vocht was de hoogte, de grootste piek van de Pamir Highway lag nu voor me, op 4655 meter. Ik moest vlak voor deze piek op ca. 4300 meter halthouden vanwege een opkomende hoofdpijn. Die nacht zou ik ook moeite hebben om echt in slaap te vallen, steeds werd ik naar adem happend wakker. In de ochtend voltooide ik het laatste deel van de klim. Op dit stuk trof ik de Nederlander Bart-Jan aan die vanaf Istanbul was komen lopen. Hij had 7000 km achter de rug en was nu op weg naar Kirgizië en China. De ontmoeting met hem was een welkome afwisseling op de ontmoetingen met fietsers en motorrijders, we hebben een minuut of 40 staan praten. Na het laatste zware stuk waarop ik iedere 15 hoogtemeters uithijgde stond ik dan op de (weinig spectaculaire) pas. De afdaling was bijzonder mooi door de kleuren van het gebergte links van me. Vlak voor de beoogde pleisterplaats Murghab zette ik nog één keer mijn tent op en de volgende ochtend lag het dorp na het nemen van een bocht direct voor me. Ik zag enkele verspreid staande huizen en vreesde dat een verblijf hier erg Spartaans zou worden, maar toen ik verder reed begon het wat meer op een dorp te lijken en kreeg ik hoop. Ik trof er Jenny, een Britse fietsster die ik eerder in Kazachstan had ontmoet. Ze stond langs de weg met een blikje Sprite en dat soort dingen vind ik mooi. Wie haar blikje Sprite, spreidt gezelligheid. Ze verbleef in een guesthouse en vertelde dat ze een emmer koud water had gekregen als douche, een toastje als ontbijt en dat hier nergens wifi is. Ik zette mijn zinnen op het beste hotel hier en trof er op de parkeerplaats twee Nederlandse motorrijders, Wilco en Milko, die op weg waren naar Japan. Ik heb er lang staan praten, het was prettig om (opnieuw) een goed gesprek te hebben. Ondertussen was me ook duidelijk dat dit hotel weinig meer te bieden had dan het guesthouse: een maaltijd, een bed en in de avonduren wat stroom. Dat had mijn tent ook. Daar ging ik geen 20 dollar voor neerleggen. Ik moest nog even doorbijten, dit ging 'm niet worden, ik moest nog vijf dagen doortrappen naar Khoroeg. Daar zouden alle gewenste voorzieningen aanwezig zijn. Ik reed naar de bazaar, een verzameling ingerichte containers op een gravelterrein die niet bepaald de sprookjesachtige, oriëntaalse belevenis vormden die ik voor ogen had, dronk er koffie en at er lagman in een klein restaurant en scharrelde op diverse plekken voedsel en limonade bijeen voor het traject dat voor me lag. De omgeving was niet zo spectaculair meer toen ik eenmaal weer onderweg was, maar de koffie en de ontmoetingen hadden me goed gedaan. Ze gaven me een goed gevoel, wakkerden de reiskoorts weer aan en zorgden voor nieuwe plannen en nieuwe inzichten. Aan het eind van de volgende dag passeerde ik het dorp Alichur en kwam ik terecht in een mooi duinlandschap waar ik kampeerde en de volgende dag in de stralende zon opstond met een grote behoefte om naar het strand te gaan. Er was echter geen strand en er moest gewerkt worden. Ik fietste langs meren, door de woestijn en er volgde weer een klim. Ik passeerde de afslag naar de Wakhan-vallei. De Pamir Highway is een fietshype en de Wakhan-vallei is een hypeje binnen de hype. Of liever gezegd buiten de hype want voor de vallei moet de Pamir Highway tijdelijk verlaten worden. Iemand is daarmee begonnen en vrijwel iedereen hobbelt daar nu achteraan. Het is opvallend hoe graag iedereen hetzelfde doet als de rest. Zelfde route, zelfde richting, zelfde slaapplaatsen. Veel mensen vragen me waar ik geslapen heb en tweemaal wilde men graag een nadere specificering van 'ergens langs de weg'; dan konden zij daar ook gaan liggen. Ik hield de Pamir Highway aan omdat deze mij meer aansprak en ik kreeg een paar rustige dagen qua aantallen fietscollega's. Geen makkelijke dagen, want de klim over slecht terrein tegen de wind in was zwaar en bestond uit twee pieken, en de afdaling had belangrijke gevolgen: dit was het einde van de hoogvlakte, van de leegte, van het isolement. Ik daalde met een rivier mee, een imposante stroom die de optelsom was van al die stroompjes die ik door de weilanden had zien lopen. Er kwamen dorpen op de route. Kinderen die 'Hello' riepen. Winkeltjes. De dorpen werden steeds langer totdat het een ononderbroken sliert bewoning was. Ik was hier eigenlijk niet op voorbereid. Ik was pas halverwege de Pamir Highway. Was de rest van het traject bewoond? Ik was het liefst weer omgedraaid. Maar er waren ook voordelen. Ik was afgedaald naar 2600m hoogte en sliep eindelijk weer eens goed. En er waren nog steeds mooie stukken; zo was er een kloof die me aan China deed denken, met een groene rivier en bergen links en rechts die ruim 1500 meter boven me uitstaken. Ik bereikte Khoroeg. Ik had al tegen de stroom ingefietst, alle accommodatie laten liggen en de Wakhan-vallei genegeerd, en oordeelde dat een klein beetje kuddegedrag nu wel gelegen kwam en nam een kamer in de Pamir Lodge, waar iedere Pamir-reiziger verblijft. Het was een authentieke kamer, met een verhoging met kleden en dunne matrasjes. Slapen op de grond. Eén ding beviel me daaraan wel: alle ruimte naast je is 'nachtkastje'. Slapen schoot er echter een beetje bij in, en ik haalde uiteindelijk alsnog mijn slaapmat en -zak tevoorschijn om, toen het eerste licht door het raam viel, nog wat mee te pikken. Misschien was acht mokken koffie bij aankomst ook wat veel, eerlijk gezegd. Ik gebruikte dit verblijf onder andere voor wat fietsonderhoud. Ik ging het redden met mijn tweedehandsband uit Bishkek, dat was duidelijk, maar mijn Shimano derailleurwieltjes hadden nogal wat speling. Ik kon er niet veel meer aan doen dan reinigen en er het beste van hopen. Ik blikte eens vooruit op de route.... Shimano, dat zullen ze in Japan toch ook wel kennen? Ik sprak nog wat reizigers. Veel fietsers doen alleen Dushanbe-Osh en gaan dan weer naar huis. De langeafstandfietsers komen bijna allemaal via Iran. Opvallend veel van hen hebben geen Turkmeens visum kunnen krijgen en moesten omkeren of vliegen. Ik wilde weer eens goed eten in een restaurant maar Tadzjikistan valt gewoon tegen op dat vlak en ik deed maar weer eens een graai uit de tas. Het werd een blik tomaten die al sinds Alma-Ata in mijn bezit was. In mijn authentieke onderkomen opende ik het lipje en toen was er een luide knal. Vervolgens bruiste de inhoud naar buiten, over mijn hand, in een bord onder het blik en een klein beetje over het tapijt. Ik realiseerde me dat ik geluk had gehad. Het had ook tegen het plafond kunnen zitten. Of stel je voor dat ik het in mijn tent geopend had. Boven mijn slaapzak. Met nergens een kraan in de buurt... Ik hield mijn verblijf kort, ik wist niet zo goed wat ik er moest doen. Uit sommige plaatsen ben ik niet weg te slaan, andere plaatsen hebben het gewoon niet. En dus stapte ik weer op de fiets. Ik reed het dorp uit, de bocht om en... daar was het. Eén van de meest intrigerende aspecten van deze rit. Daar, aan de overkant van de rivier, lag Afghanistan. 235 km zou ik langs die rivier rijden en evenzoveel kms zou ik zicht hebben op Afghanistan. Erg veel zou er niet te zien zijn want dit was een vallei en dus was Afghanistan een bergwand. Een wand met een weg, soms wat bomen, wat lemen huizen, een tuin, wat vee. Maar het was vooral de gedachte. Dit land spreekt tot de verbeelding, net als Noord-Korea, of Irak. Schier onbereisbare landen. En nu mocht ik even door het raam kijken bij één van hen, voor een paar dagen. Er veranderden wat zaken. Na een week was ik verlost van de stevige tegenwind. En ik kwam in de wereld van de namaak. Ik had nog nooit gehoord van het Amerikaanse RC Cola, maar in Tadzjikistan is het populair. Maar ik vond ook RS Cora (nog best te doen). En ik zag een fles Sprite waarop eigenlijk Strike bleek te staan. Ik probeerde het en gruwde. Het was aspartaamwater met een heel goedkoop smaakstofje en voor de vorm wat bubbels die vervlogen bij het inschenken van de eerste mok. Van de Fanto die ik later aantrof ben ik afgebleven. Later wilde ik eens een lokale energy drink proberen totdat ik zag dat het geen cafeïne, taurine etc. bevatte, maar doodleuk 7,2% alcohol. Het fietsen ging zwaar. Het was het oude verhaal, de rivier die geleidelijk daalt en de weg ernaast die daar langszwabbert, 6 meter omhoog, 9 meter omlaag, 10 meter omhoog, 15 meter omlaag. Maar tot mijn genoegen werden lange stukken bewoning afgewisseld met fantastische, rauwe, onbewoonbare stukken langs kaal gesteente. En tussen de gemiddeld drie ontmoetingen met fietsers per dag zaten soms hele wonderlijke. Zoals die met de Pool Adam, die Nederlands sprak omdat hij dat uit interesse geleerd had. Hij vond Nederlands een mooie taal, vooral als het door vrouwen werd gesproken. Omdat hij aan het begin van het gesprek een paar keer omkeek verwachtte ik een fietspartner. 'Reis je alleen?', vroeg ik. 'Nee, met mijn fiets", zei hij, "en een beetje met allah". Daar waar de omstandigheden het toelieten was iedere meter Afghanistan bebouwd. Het deed me denken aan Peru en ik was blij dat ik aan deze kant fietste. Ik merkte dat de energie een beetje opraakte. In de avonden moest ik mezelf dwingen notities te maken, vechtend tegen de vermoeidheid, in de ochtenden had ik het gevoel niet voldoende geslapen te hebben en het fietsen ging steeds moeizamer. Ik besloot eens wijs te zijn en een extra stop in te plannen in Kalaikhum, aan het eind van de Afghanistan-ervaring. Toen ik er aankwam zag ik een fonkelende supermarkt met echte winkelwagens. Een mevrouw veegde de brandschone winkel aan. Klanten waren er niet. Ik denk dat deze supermarkt gebouwd was voor de gasten van het 7(!)-sterrenhotel verderop in de straat. Ik pakte een ijskoude literfles vruchtensap uit de koeling en dronk die buiten leeg. Daarna herhaalde ik die twee stappen. En toen nam ik mijn intrek in een homestay, mijn eerste ooit. Het huis was rond een terras gebouwd dat gelegen was aan een rivier. Ik kreeg een warm hok toegewezen en dineerde met Bennie en Anna uit Zwitserland die per auto rondreisden en fotografeerden en filmden om in hun thuisland audiovisuele shows te verzorgen. Ze vertrokken al vroeg, de volgende dag, en ik nam mijn dag rust. De dag erop wilde ik weer verder maar dat kon ik vergeten. In plaats van bij te komen had ik hier maar vier uur slaap per nacht gehaald, vooral omdat de dag rond vier uur begint, en dat was de genadeklap geworden. Mijn energiepeil zat ver in het rood. Gelukkig kon ik onder deze omstandigheden wél slapen en was 24 uur voldoende om weer mens te worden. Na een warme douche en een goed ontbijt met vers brood (en een Twix die na opening een vederlichte suikerwafel bleek te zijn) kon ik er weer tegen. Ik bezocht de supermarkt nog een keer en kocht zoveel Coca Cola en Fanta als ik dragen kon om toch in ieder geval goed bewapend de aspartaamzone weer te betreden. Twaalf maal anderhalve liter, daarmee ging ik het doen. De Pamir Highway had vanaf hier concurrentie van een betere route en dus was er minder verkeer en was de wereld weer een beetje van mij alleen. Ik mocht direct aan de bak, er lag een klim voor me van een kleine 2000 meter. En die avond lag ik in mijn tent en deed tijdens het lezen de rits van de binnentent een klein stukje open voor wat frisse lucht. Daar zat een risico aan vast, dat wist ik. En op een zeker moment slaakte ik voor het eerst van mijn leven een kreet van ontzetting en afschuw. Nooit eerder kroop er zo'n monster mijn tent in. Het was bijna een achtvingerige mensenhand. Snel ingrijpen was vereist; ik tikte er mijn boek tegenaan en gelukkig lag hij buiten. Ik ritste de boel dicht en accepteerde de iets minder frisse lucht. Lucht die al weer een stuk minder zuurstof bevatte op deze hoogte. Al heb je kort geleden een week boven de 4000 meter gezeten, na een daling en weer een stijging zul je opnieuw moeten acclimatiseren. Pas bij het eerste ochtendlicht viel ik in slaap en sliep drie uur. Ik voltooide de klim en daalde weer. Tegenliggers per fiets waren onverminderd positief over de wereld waarin ze reden. Logisch, voor velen was dit het begin van de fietsreis, voor sommigen het begin van de fietscarrière. Fris, fit, totaal nieuwe wereld. Voor mij was dit niet het meest inspirerende deel van de route. Te bewoond, te weinig natuur. Honden waren in dit land ook nog eens hinderlijk gedisciplineerd, waardoor ik niets aan mijn Dazer had. Gelukkig was het veilig, waren de mensen enigszins gereserveerd, de kinderen leuk en was er altijd wel wat ruimte om te pauzeren of kamperen. Maar toch, dit deel had van mij niet meer gehoeven, het was mooi geweest. Ik zat met mijn hoofd al in het volgende land. De laatste 90 km naar Dushanbe waren volledig bewoond en bebouwd, ik was gedwongen accommodatie te zoeken in de stad. Iedere fietser, geen één uitgezonderd, gaat in Dushanbe naar een bepaald hostel. De naam zong al weken rond. Ik ging er eens kijken. Het zag er goed uit en ik was direct verwikkeld in een geanimeerd gesprek met een Oostenrijker. Maar er was nog maar één bed vrij op een slaapzaal, en in slaapzalen wil ik niet meer liggen. En dus trok ik door de stad, tegen de avond, van guesthouse naar hotel, onder een steeds dreigender wordende lucht, met ook nog een lekke band. Ik hoorde de meest absurde prijzen aan en werd steeds wanhopiger. En toen werd ik, zoals bijna altijd, weer gered. Waarom ik dit allemaal krijg voor deze prijs weet ik niet. Ik ga ook geen opsomming geven van alle voorzieningen, dit verhaal is al lang genoeg. Maar als ik 's morgens in mijn kamerjas door mijn kamer, via mijn hal naar mijn badkamer loop en in de spiegel kijk, dan zeg ik: 'Jij zit hier prima, mannetje'. 'Atkoeda?', vroegen de mensen mij in Kazachstan, Kirgizië en Tadzjikistan. Die vraag kende ik al: 'Waar kom je vandaan?'. Meestal was de vervolgvraag: 'Atkoeda?'. Die vraag kende ik ook al, het betekent: 'Waar ga je naartoe?'. Soms vroeg men dan nog: 'Atkoeda?' (Waar ben je begonnen met fietsen?). Het woord 'atkoeda' nestelde zich in mijn hoofd en steeds vaker werden in liedjes in mijn hoofd woorden vervangen door 'atkoeda': (Beach Boys - Kokomo) Atkoeda, Jamaica, ooh I wanna take ya, Bermuda, Bahama, come on pretty mama (Rocco Granata - Marina) Atkoeda, atkoeda, atkoeda, ti voglio al piu' presto sposar (Paul Young - Love of the common people) 'Cause she's living in the love of Atkoeda people, smiles from the heart of a family man Jaja, de Atkoeda people... Ik ga het Atkoeda-volk na 3 maanden weer verlaten. Ik ga me onderdompelen in een nieuwe wereld. Als het suikerfeest over zijn hoogtepunt is en de ticketverkooppunten weer bemand raken zal ik mijn kamerjas ophangen, mijn hal doorkruisen en de stad intrekken, op jacht naar een vliegbiljet dat voor mij de poorten opent naar de Oriënt. Ik wacht geduldig, met een glaasje cora. [userId] => 383868 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4925289 [countryId] => 213 [pictureCount] => 4 [visitorCount] => 1770 [author] => Richard van Dijke [cityName] => Doesjanbe [travelId] => 435788 [travelTitle] => Per fiets de wereld rond [travelTitleSlugified] => per-fiets-de-wereld-rond [dateDepart] => 2013-04-03 [dateReturn] => 2020-09-22 [showDate] => yes [goalId] => 5 [goalName] => Een wereldreis [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/122/210/867_640x480.jpg?r=0 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/383/868_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => een-glaasje-cora-bij-de-atkoeda-stam ) [13] => stdClass Object ( [username] => ronniereizen [datePublication] => 2015-11-30 [title] => Bazaars en Bergtoppen [message] => Terwijl de herfstbladeren in zuid Kirgizië langzaam alle straten bedekken, is het tijd voor ons om het land te verlaten. In Osh zijn we driftig op zoek gegaan naar transport naar Tadzjikistan. Makkelijker gezegd dan gedaan. We reizen namelijk in het oosten van Tadzjikistan het land binnen, wat betekend dat we rechtstreeks het Pamir gebergte ingaan. Een slordige 180 dollar moeten we neertellen voor een 4x4 die ons in tien uur van Osh naar Murghab brengt. De eerste drie uur gaan soepeltjes, maar wanneer we Sary Tash, het laatste dorpje in Kirgizië gepasseerd zijn, komen we er achter hoe broodnodig de 4x4 is. De ene straat die de grens over gaat wordt door niemand onderhouden en bij een hoogte die richting de 4000m gaat, ligt er een mooi pak sneeuw. Al binnen de eerste tien minuten raakt de jeep in de slip en maken we een mooie doughnut in de sneeuw. Met een brede glimlach stelt de chauffeur onze verschrokken gezichten gerust en zet vrolijk de vier wiel aandrijving aan. Het gebied is echt onherbergzaam. Bij de stak blauwe hemel kunnen we kilometers ver kijken over het met sneeuw bedekte plateau met de 7000m hoge bergen in de achtergrond. De grenspost waar we niet veel later aankomen is de meest afgelegen die ik ooit gezien heb. Enkele gebouwen aan een weg die niet veel verder over een bergpas verdwijnt, Tadzjikistan in. Het handje vol grenswachters zijn uiteraard in hun nopjes dat er weer eens een auto passeert en delen vol trost de drie Duitse woorden die ze kennen. 20km verder aan de Tadzjiek grenspost zien we aan het gezicht van de officier dat we inderdaad in een nieuw land aangekomen zijn. De rest van de rit leid ons door nog meer berglandschappen en enorme alpine meren. De Pamir is werkelijk woest en indrukwekkend. Wanneer we tegen de avondval in Murghab aankomen hebben we tijdens de hele rit enkel een paar Russische trucks gepasseerd. Totaal uitgestorven. Murghab is best een redelijk oord, maar door de droge en kale locatie, zwaar om er te overleven. Ik kan het niet helpen hier een beeld van Afghanistan bij te hebben. We lopen een rondje, bezoeken de locale bazaar en proberen verder transport te regelen. Opnieuw in een 4x4 reizen we verder en nemen een kijkje in een grot waar wat oude rotstekeningen bewaard zijn gebleven. Naar deze bezienswaardigheid loopt totaal geen weg en onze nieuwe chauffeur houd dan ook driftig omringende herkenningspunten in de gaten terwijl hij zich een weg over de kale toendra probeert te banen. Opnieuw een niemandsland en het enige teken van leven zijn de diepe sporen van de Marco Polo schapen die duidelijk in de sneeuw te zien zijn. Het oord waar we besluiten een avond te overnachten is opnieuw beangstigend uitgestorven. We overnachten bij een familie in een lemen hutje, waar de belangrijkste bezigheid, het warm houden van de woning is. Vroeg in de ochtend loop ik een rondje door het dorp en kom tot de ontdekking dat er genoeg huizen maar vrijwel geen auto zijn. Wanneer je hier woont, blijf je ook hier. Claustrofobische gedachte. Vanuit dit niemandsland rijden we richting wat meer beschaving. Opnieuw een semi privé jeep taxi brengt ons naar Khorog, de grootste stad in de Pamir. Ik zeg semi privé want naast de chauffeur en bijrijder hebben we enkel de producten van vier vers geslachte yaks bij ons, en die tellen natuurlijk niet als passagiers. De aanwezigheid van de halve ton aan vlees komt ons overigens pas bij aankomst ter gehoren. Ondanks dat het pikdonker is, zien we door de duisternis toch de silhouetten van een indrukwekkende rivier canyon en eindelijk weer wat begroeiing wanneer we in Khorog arriveren. Deze beschaving komt in de vorm van vele jonge lui, wat heerlijke Engelse spraak, een bruisende bazaar en verfrissende stadsparken aan een beeldige rivier. Een ietwat vreemd restaurant/bar inclusief bezopen, dansende Tadzjieken introduceert ons in de locale (etens)cultuur. In Khorog kom ik er voor de zoveelste keer achter dat het wat voordelen met zich mee brengt om niet alleen op reis te zijn. Speciaal met een vrouwelijke wederhelft. Ditmaal werd ik meegesleurd een middelbare school in, Lotti wilde een kijkje nemen en misschien een Engelse les mee volgen. En natuurlijk, binnen 5 minuten staan we in de lerarenkamer en proberen te communiceren met de directeur met hulp van de Engels leraressen. Enkele momenten later staan we voor een klas vol blozende Tadzjiek studenten die in hun beste Engels ons vragen stellen. Het was een goed gevoel weer voor even voor een schoolgroep te staan. Meer beschaving betekend ook dat we eindelijk weer wat meer vervoersmogelijkheden hebben wanneer we de omringende valleien willen ontdekken. Het einde van al die privé taxi’s. De botbrekende wegen vereisen wel nog altijd voertuigen die tegen een stootje kunnen (wat uiteraard compleet genegeerd wordt) maar nu kunnen ze volgestouwd worden met mensen. Het overeenkomstige thema van de verschillende taxi’s die we in dit gebied nemen blijkt de kilometerteller te zijn. Wanneer we met hoge snelheid over de gatenkaas-weg knallen vragen we regelmatig aan elkaar; ‘kun jij de kilometerteller zien? Hoe hard rijden we eigenlijk?’ Het antwoord was elke keer weer het zelfde: ‘Geen idee, dat ding doet het nieteens.’ Tijdens de eerste rit richting de Wakhan Valley zit ik drie uur lang in een innige omhelzing met drie van de vier mensen op de achterbank van een Opel Astra 1.6. Het uitstekende uitzicht maakt alles goed. We maken een paar tussenstops voordat we bij het fort van Yamchun aankomen. De route is echt fascinerend! We volgen een knalblauwe rivier die de grens met Afghanistan vormt. Aan de andere zijde is een extreem smalle strook Afghaans grondgebied voordat de besneeuwde bergen stijl omhoog schieten. Aan de andere kant van deze bergen begint Pakistan. Terwijl we over de Tadzjiekse weg sjezen hebben we tussen de bergen door zicht op zowel de eenzame ezelspad-weg van Afghanistan en tevens de hooglanden van Pakistan. Bizar. We hadden in deze regio gehoopt de Afghaanse zaterdagmarkt van Ishkashim mee te pikken, maar er was de afgelopen maanden weer wat voorgevallen waardoor de kooplieden de grens niet meer over mogen. Schade. In Yamchun bezoeken we eindelijk weer een noemenswaardige bezienswaardigheid. Een oude fort ruïne uit de derde eeuw staat frivool op een rotshelling met zicht over vele kilometers Wakhan vallei. Direct naast het fort is de Bibi Fatima warm water bron waar we ons samen met wat lokale schavuiten eindelijk weer eens goed kunnen wassen. De homestay waar die nacht blijven staat bij ons bekend als een van de koudste nachten tot op heden. Over het algemeen zijn alle overnachtingsplaatsen ’s avonds ijskoud, maar meestal heeft de familie wel een klein heatertje of we slapen in de kamer waar een houtkachel staat. Maar bij dit gezin was het in onze privé kamer niet te harden. Volgens mij was het 19.20u wanneer we van de kou onder de wol kruipen onder een berg van dekens. Ik grinnik wanneer de man des huizes binnenkomt en tel hardop mee. Deken nummer 6, nummer 7 en nummer 8 gooit hij over ons heen. We reizen terug naar Khorog om vervolgens de reis richting de hoofdstad te ondernemen. We hadden gehoopt een plaats te bemachtigen in een van de kleine vliegtuigjes die, wanneer het weer en de aanwezigheid van kerosine het toelaat, op en neer pendelen tussen Khorog en Dushanbe. Zonder succes helaas. Het enige alternatief is de 13 uur durende overland tocht in een opnieuw volgestouwde 4x4 over een toepasselijke hobbelweg. Comfortabel nee, maar natuurschoon, ja. De eerste helft opnieuw langs de Afghaanse grens waar authentieke dorpen tegen de steile rotsen van de rivier gorge aangeplakt zijn. De bergen zijn stijl maar minder hoog en onherbergzaam als de Pamir. We tellen volgens mij acht checkpoints onderweg waar we telkens onze paspoorten tevoorschijn moeten halen, maar arriveren zonder kleerscheuren die avond in Dushanbe. In de hoofdstad nemen we enkele dagen rust want hier is westerse koffie, een wasmachine en een leuk (en warm) hostel. We zitten overigens niet stil want er is genoeg te zien en doen in de stad. We bezoeken de sights die voornamelijk bestaan uit standbeelden en gebouwen, maar er is ook een alleraardigst museum. Even buiten de stad is een leuk fort dat we bezoeken en we proberen tevens een Russische opera in Dushanbe’s opera house. Interessant, laat ik het zo zeggen. Wanneer we genoeg gestad hebben richten we onze pijlen opnieuw op de bergen. Erg moeilijk is dat niet want absoluut niks hier is vlak. We worden vergezeld door Roman, een Rus die ons dolgraag wilt helpen de mensen wat beter te verstaan. Nou, over onze Roman kun je ook een boek schrijven. Laat ik beginnen met te zeggen dat het inderdaad prettig was om een Russische vertaler bij ons te hebben om verhalen wat beter te begrijpen en prijzen te onderhandelen. Maar ‘little did we know’ dat Roman ons al spoedig op de zenuwen zou werken. Hier kwamen we enkele uren na onze ontmoeting al achter, maar het zou nog vele dagen duren voordat we hem eindelijk kunnen afschudden. Ik heb zelden iemand getroffen die uren en uren aan elkaar kon lullen en daarbij nul interesse heeft in wat wij te zeggen hebben. We komen er gewoon niet tussen. Zo chaotisch en continue spullen vergeten. Ik vond het heel begrijpelijk dat hij het fantastisch vind hoe Russisch deze oude sovjet landen zijn, maar de hoeveelheid aan Russische propaganda liep werkelijk de spuigaten uit. M’n oren doen nog altijd zeer! Hoe dan ook, samen met deze jongeman reizen we af naar Iskander-Kul, een beeeeeeldig meer tussen besneeuwde bergtoppen. Dit soort van resort oord is in dit jaargetijde volledig uitgestorven en het kost ons nog best wat moeite om iemand te vinden waar we kunnen overnachten. We schieten werkelijk prachtige foto’s de volgende dag en vertrekken ook meteen weer richting Penjikent. De stad heeft enkele leuke bezienswaardigheden, maar het is te zien dat het al een poosje leid aan een gezichtsverandering. De stad ligt 5km van de Oezbeekse grens, wat in deze landen meestal betekend dat er ook veel Oezbeken in Penjikent wonen. Helaas heeft Oezbekistan vier jaar geleden de grens naar Tadzjikistan gesloten wat er in feite op neer komt dat vele families die voorheen op een steenworp afstand van elkaar woonden, nu een zeer ongemakkelijke grens tussen zich hebben liggen. Met Roman ga ik een paar dagen richting Half-Kul. Een vallei waar een slinger van zeven meren doorheen loopt. Te voet gaan we er een aantal af. Onderweg stuiten we regelmatig op verlaten bergdorpjes. De meest authentieke dorpen die ik in dit land gezien heb! We maken veel foto’s, treiteren de ezels en verwennen de locale kinderen met snoep en lekkernijen. De laatste lange rit in Tadzjikistan gaat richting Khojand. Onderweg realiseer ik me dat er echt iets mis is met het eten hier. Heb nog nooit zoveel mensen zien overgeven tijdens taxi ritjes en ook mijn maag is met dit vlees en koolhydraten dieet constant van streek. Als je het mij vraag ligt het aan de hoeveelheid olie en vette vlees dat ze hier consumeren. En ook de yoghurt producten hier zijn vaak zo zuur, dat kan niet goed meer zijn. Hoe dan ook. Khojand, daar ben ik nu. Behoorlijk grote stad met wat puike moskeeën en de meest indrukwekkende bazaar tot nu toe. Vanuit hier ga ik weer terug naar Kirgizië voor de laatste etappe van centraal azie. Jakshi kal! [userId] => 195468 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4884769 [countryId] => 213 [pictureCount] => 3 [visitorCount] => 1161 [author] => [cityName] => Chodzjand [travelId] => 496111 [travelTitle] => West of China [travelTitleSlugified] => west-of-china [dateDepart] => 2015-09-21 [dateReturn] => 2015-12-15 [showDate] => yes [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/121/996/816_640x480.jpg?r=0 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/195/468_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => bazaars-en-bergtoppen ) [14] => stdClass Object ( [username] => mient [datePublication] => 2015-10-25 [title] => Studenten , “Korean Bakery", afscheid en vallei [message] => Gister hebben de verpleegsters en artsen hun examen bij mij gedaan, d.w.z. een 14 tal multiple choice vragen beantwoorden, op zich niet echt moeilijk indien men goed had opgelet en vooral naar de vele aanvullende anekdotes had geluisterd. Iedereen was nerveus, giechelig en gespitst om het certificaat te halen, wat de beloning zou zijn van het volgen van de 12 trainingsmiddagen en uiteraard het doen van het examen. Het werd een drama, de oudste arts, een serieuze vrouw op leeftijd, die veel vroeg en wist tijdens de lessen, had één fout en slechts 4 andere jonge verpleegsters/artsen van de totaal 15 deelnemers haalden het certificaat. Ze smeekten me om een herkansing, die ik dan ook maar gelijk gegeven heb vanmiddag. Het resultaat was nog slechter, open vragen over hun hoofdonderwerp “Stroke” werden door slechts drie deelnemers goed beantwoord. Maar nu komt het, ondanks mijn milde beoordelingen, lag het aan de matige Tadjiekse vertaling van hun hand-outs, lag het aan de vraagstelling….kortom ik waande me 35 jaar terug, medestudenten die protest na protest aantekenden over elk tentamen. Een meisje, basisarts, een dame van de Pamiri-stam, werd opdringerig kwaad en begon vervolgens hartverscheurend te huilen toen ik niet toe gaf. Een andere Pamiri dame was niet op komen dagen, zij had zèker een onvoldoende gekregen, aangezien zij enkele lessen niet gevolgd had en waarschijnlijk voorvoelde het opnieuw niet te halen. De Pamiri’s vormen een grote en trotse bevolkingsgroep in het oosten van Tajikistan hoog in de bergen tegen de grens van China. Ik moet jullie bekennen dat dit hele gedoe een voor mij schril contrast vormde met mijn eigenlijke werk met de kinderen eerder op de dag en de rest van de week. Hoe open en onbevangen zijn kinderen dan en hoe berekent zijn sommige volwassenen… De “Korean Bakery & Coffee” is een leuk, nieuw en klein koffiehuis met heerlijke cappuccino en vele soorten broodjes en gebak, qua sfeer en prijzen een totaal ander concept dan het verderop gelegen Segafredo, het Italiaans aandoende restaurant met terras. In een kleine ruimte zoveel sfeer en producten aanbieden is knap en of deze Koreaanse mensen tot een keten behoren (in andere landen) of zelfstandig opereren weet ik niet, maar de cheese-, walnoten- en appelcake smaakten er niet minder om. Het afscheid van enkele medewerkers in Chorbog was net als in mei warm, maar duurde kort omdat velen er niet waren. Met Nazira daarna op een bankje voor het rehab centre een korte evaluatie gedaan, waarin de verschillen van onze culturen nogal naar voren kwamen. De afspraak werd dat er in januari een aantal voorstellen èn werkroosters van hen zullen gaan komen, waar wij dan weer op gaan reageren. Een dialoog voeren is voor hen in dit verband nieuw en iets wat langzaam op gang lijkt te komen. Onze boodschappen doen op de lokale markt is altijd een feestje samen met de vele om aandacht roepende plattelands vrouwen, ditmaal met bergen druiven uitgestald in teilen of gewoon op de grond, een kakofonie van kleuren en geuren… Vandaag, zaterdag, een trip gemaakt met Sharof en een bevriende taxi-driver naar een natuurpark in de bergen ten oosten van Dushanbe. Over slechte wegen/paden hobbelend naar het uiteinde van een schitterende vallei, langs een woeste rivier met soms steile ravijnen kwamen we tenslotte in een dorp, waar we door de plaatselijke natuurpark wachters voor een eenvoudige lunch werden uitgenodigd. Walnoten van eigen bomen, druiven en zelf gebakken platte broodjes uit het dorp en tot slot plof, het nationale gerecht, een soort nassi met winterwortel, kikkererwten en kip (toch jammer dat we tijdelijk “vegetarisch” zijn). Dit was mijn laatste verslag, maar ook deze periode was weer leerzaam en afwisselend in dit vriendelijke, dankbare en gastvrije land. [userId] => 215929 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4876675 [countryId] => 213 [pictureCount] => 19 [visitorCount] => 1531 [author] => Mient [cityName] => Doesjanbe [travelId] => 472590 [travelTitle] => NGO-werk in Tadjikistan [travelTitleSlugified] => ngo-werk-in-tadjikistan [dateDepart] => 2014-09-18 [dateReturn] => 2014-10-27 [showDate] => yes [goalId] => 11 [goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/121/947/488_640x480.jpg?r=0 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/215/929_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => studenten-korean-bakery-afscheid-en-vallei ) ) ) [_currentItemCount:protected] => 15 [_currentItems:protected] => ArrayIterator Object ( [storage:ArrayIterator:private] => Array ( [0] => stdClass Object ( [username] => tonenanneke [datePublication] => 2019-09-14 [title] => Kirgizië en Tadjikistan [message] => Een trip door prachtige natuur en een moeilijke tocht over de Pamir Highway. Vrijdag 9 augustus 2019 rijden we naar de grens van Kazachstan en Kirgizië. De grensovergang aan beide zijden verloopt probleemloos en zo komen we in de voormiddag al aan in de hoofdstad Bishkek. We vinden een plekje bij het tweede hostel om de camper te parkeren. Tijdens de inspectie van de camper ontdekken we dat een bladveer aan de linker voorzijde is gebroken. Gelukkig weet iemand in het hostel een garage en maakt een afspraak voor morgen. De volgende dag staan we bij een verzameling bedrijventerreintje, waar ook een garage is. Het verenpakket wordt gedemonteerd. Nu is het zoeken naar een passende bladveer, want orginele onderdelen zijn hier niet verkrijgbaar. Pas laat in de middag is een bladveer gevonden van een Russische Kamaz, dat ongeveer aan de maat voldoet. Na kleine aanpassingen zit het verenpakket er 's avonds na 8 uur eronder. We overnachten maar op het bedrijventerrein. Zondag rijden we richting Issyk Kul, het grote bergmeer. Onderweg worden we door de politie staande gehouden. We rijden te hard. 62 km/h i.pv. 40. Het zou kunnen kloppen. De agent is uit op smeergeld, maar Ton staat erop dat een bekeuring wordt uitgeschreven. Na een discussie van ruim 30 minuten (“in Europa betalen we niet aan de politie!”) worden we weggestuurd zonder bekeuring en zonder smeergeld te hebben betaald. Onderweg zien we mooie gekleurde bergen. We overnachten vlakbij een kloof, die we morgen zullen bekijken. De wandeling door de kloof is zwaar, maar we redden het. Pas bij de tweede drooggevallen waterval keren we om. In ieder geval hebben we mooie foto's kunnen maken. We rijden verder naar het Issyk Kul meer en parkeren de camper vlakbij het water. De temperatuur van het water is aangenaam en we nemen een duik. Lekker verfrissend op deze warme dag. Dindag 13 augustus rijden we verder langs het meer en bezoeken Rukh Ordo, een mix van attractiepark en museum. Op het terrein staan o.a 5 gebouwen waarin de 5 hoofdrelegies worden getoond. Ook is er een paviljoen gewijd aan de beroemde schrijver Chengis Aimotov (1928-2008). Het park is prachtig aangelegd met mooie beelden en heerlijk om er door te lopen. Daarna rijden we naar de hoogvlakte van het Tseng Ak-Suur NP. Een mooi tocht omhoog langs de snelstromende rivier. We willen hier overnachten, maar net als we naar bed gaan, begint het hard te regenen. We staan in een dal vlakbij de rivier en zijn bang dat dit gedeelte onder water komt te staan. In de nacht verrijden we de camper naar de hoger gelegen weg en overnachten hier. De volgende morgen zien we overal diepe plassen staan. Gelukkig heeft de weg een toplaag van kiezels en komen we zonder problemen weer op de hoofdweg. Het regent nog steeds als we het museum van Przewalski bezoeken. Naast (of juist door) zijn ontdekkingsreizen heeft hij ook naam gegeven aan het oerpaard in Mongolië. We rijden verder naar het Riverside guesthouse in Karakol en overnachten daar enkele nachten. Hier ontmoeten wij Karin-Marijke en Coen van www.landcruising.com. Zij zijn al jaren met hun gele Landcruiser onderweg en wij zouden ze in Paraguay ontmoeten, wat niet gelukt is. Nu wel! Vrijdag 16 augustus bezoeken we de houten Russische kerk en de chinese moskee in Karakol en rijden via de zuidkant van het Issyk Kul meer verder. Onderweg bezoeken we de “fairy tale” canyon met zijn prachtige rode zandsteen. Ook bezoeken we een fabriekje waar men nog de orginele yurt (ronde tent) maakt. We overnachten weer aan het meer. Het heeft de laatste week regelmatig geregend en we zoeken verderop een plek aan het strand om rustig te staan. Dan horen we duidelijk gekraak bij de camper. Na onderzoek blijkt het hulpframe scheurtjes te vertonen bij de voorste drie balken. De volgende morgen rijden we naar de grote stad en vinden, via een taxichauffeur, een houthandel. We willen de U profielen verstijven met hout. De houthandel heeft gelukkig passende balkjes en wij zijn de hele middag bezig de balkjes in de profielen te duwen en vast te zetten. Het lukt en in de namiddag zit de klus erop. We trakteren onszelf op een heerlijke maaltijd in een lokaal restaurant en overnachten weer aan het meer. De volgende dagen rijden we dwars door Kirgizië. We passeren meertjes, zien sneeuw op de bergen. De zon schijnt nu volop en maakt alles mooier. In de namiddag rijden we door een smalle kloof en zien de bergen in allerlei soorten kleuren. Als we op een dag naar de waterkant van het stuwmeer van de Naryn willen rijden, voelen we de achterzijde van de camper wegzakken. We zitten met onze achteras volledig in de modder. Graven helpt niet, want dit gedeelte is moerassig. Gelukkig zijn er altijd mensen die hulp in roepen en na een paar uur komt een grote vrachtwagen die ons eruit trekt. Wij blij en ook de chauffeur blij met het geldbedag dat wij hem geven. We rijden verder langs de rivier Naryn, die turquoise gekleurd is door de meegevoerde mineralen. De weg er langs is redelijk, zodat we optimaal kunnen genieten. Donderdag 22 augustus bereiken we Osh en overnachten op de parkeerplaats van Sunny hostel. De volgende dag bezoeken we de Jamaay Bazar (de grootste bazar van Centraal Azië). Kopen schoenen voor ons beiden en wisselen dollars om in Tadjiki geld. 's Avonds eten we in een leuk restaurantje een goede schaslik met patatjes (heerlijk!). Zaterdag 24 augustus nemen we afscheid van onze Italiaanse overlander en rijden richting Tadjikistan. Het berglandschap wordt ruiger en passeren een pas van ruim 2400 meter. Als we brandstof van de ene naar de andere tank willen overpompen, bemerken we dat de pomp het niet doet. We stoppen en inspecteren de pomp. Deze is defect en niet te repareren. Dit levert een probleem op, want zo kunnen we de 300 liter tank niet overpompen naar de dagtank. Belangrijk want in Tadjikistan zijn weing tankstations. We besluiten om terug te rijden naar Osh om naar een andere pomp te zoeken. De volgende morgen zijn we tegen de middag in Osh en bezoeken de auto bazar. Maar geen dieselpompen die geschikt zijn voor ons systeem. Uiteindelijk verwijst iemand ons naar de andere kant van de stad. Hier vinden we een dompelpomp voor diesel. Niet het ideale, maar bruikbaar. De prijs is een lachertje. 13 Euro voor een chinese pomp! We rijden nu naar het Tess hostel. Hier staan nog 4 andere overlanders, waaronder Albert en Maaike die we in Rusland al hebben ontmoet. Het is hier gezellig met motorrijders, fietsers (Tom en Sabine) en nog meer avonturiers. We maken een systeem om de pomp aan te sluiten en monteren een slang naar de andere tank. Nu kunnen we de pomp in de 300 liter tank hangen en zo overpompen naar de dagtank. Probleem voorlopig weer opgelost en we kunnen naar Tadjikistan. We blijven hier een dag langer staan en genieten o.a. van het uitgebreide ontbijt buffet. Dinsdag 27 augustus ondernemen we een tweede tweede poging om richting Tadjikistan te rijden. Onderweg toppen we de tanks optimaal vol. We slaan af richting Pic Lenin, een berg met een hoogte van ruim 7000 meter. We overnachten aan de voet van de berg met zicht op de besneeuwde toppen. Als we de volgende morgen terugrijden naar de hoofdweg komen we Maaike en Albert tegen die in een ander dal staan. Voorlopig zullen we elkaar niet meer zien. We rijden naar de grens van Tadjikistan. Aan de zijde van Kirgizië gaat het snel. Via een moeilijke bergpas van 3615 meter komen we aan in Tadjikistan. Vlak na de pas is het douanegebied. De controles in de camper zijn minimaal. Wel moeten we road tax betalen en wil men geld voor een paar andere formulieren. We weigeren dit te betalen en worden weggestuurd zonder te betalen. Men probeert hier wat extra te verdienen! Via een redelijke weg (soms gravel, soms asfalt) bereiken we Karakol en overnachten aan het meer. We zitten op bijna 4000 meter maar het slapen lukt redelijk. De volgende dag rijden we naar Murghab. Onderweg bereiken we een hoogte van 4655 meter via de hoogste Ait Baikal pas en rijden langs het niemandsland van China. In Murghab kopen we nog 100 liter diesel (via vaatjes) en een dure SIM kaart. Omat het nog vroeg is, rijden we door naar Hisor en overnachten in een dal weer op bijna 4000 meter. We vervolgen onze weg over zeer slecht asfalt. Harder dan 25 km/uur is niet mogelijk. We slaan af van de officiele Pamir Highway en gaan richting Waghan Vallei. Gelukkig hier geen asfalt maar gravel en zand. Dat rijdt iets beter. De rit door de Waghan vallei is fantastisch. We rijden langs de Pamir en de Panj rivier, de grens tussen Tadjikistan en Afghanistan. Aan de overzijde zien we de dorpjes en de velden worden bewerkt. Mensen wuiven naar ons. Ook aan de zijde van Tadjikistan worden de kleine veldjes bewerkt en wordt het graan met sikkel en de rest met de hand geoogst. We bezoeken een Pamir huis, ingericht als museum. Onderweg slaan we af naar de warme bronnen van Garm Chasm, dat lijkt op klein Cappedocië in Turkije. Baden is gescheiden en zo zit Anneke in het grote en open bad en Ton in het kleine overdekte. In Korogh komen we weer op de Pamir Highway. Hier kunnen we op een normale manier diesel tanken en ook wat boodschappen doen. We rijden verder langs de rivier Panj en genieten van de uitzichten en ergeren we ons soms aan het slechte wegdek. We rijden richting Dushanbe, de hoofdstad van Tadjikistan. We verlaten ons uitzicht op Afghanistan met een gemeng gevoel. Aan deze kant van de rivier is er betrekkelijke vrede en aan de overkant is het oorlogsgebied, terwijl het er zo vredig bij ligt. Op weg naar Dushanbe passeren we de plek waar in 2018 twee Nederlandse fietsers werden doodgeschoten. Een monument herinnert eraan. Wij staan stil en Anneke hangt een lint om de fiets van het monument. Erg emotioneel, vooral omdat we veel fietsers hebben ontmoet. Donderdag 5 september komen we aan in Dushanbe en mogen de camper achter een groot hotel parkeren. Het ligt erg gunstig in het centrum en 's middags maken we een wandelijng door het mooie park bij het presidentiële paleis en overige overheidsgebouwen. Als we 's avonds nogmaals een wandeling maken is het park mooi verlicht. Dushanbe is niet een stad om lang te verblijven, dus rijden we de volgende dag verder richting grens. Onderweg moeten we door een 5 kilometer lange bergtunnel, die slecht verlicht is. Jaren geleden was dit de “tunnel des doods” omdat er zoveel ongelukken gebeurde. We rijden door een mooi berggebied en slaan af naar het Iskander Kul meer. Een mooie tocht door een kloof, maar geen goede plek om aan het meer te overnachten. Uiteindelijk parkeren we onze camper bij een andere camper die op de berg staat. Het blijkt ook een Nederlander te zijn en zo hebben we nog een gezellige avond. Zaterdag 7 september nemen we afscheid van Bert en rijden richting grens. Onderweg toppen we de tanks vol met diesel, want dat is in Uzbekistan zeer moeilijk te verkrijgen. Iedereen rijdt daar op gas (methaan of propaan). Vlakbij de grens, in Sarasm, overnachten we naast een historische opgraving. Dit zou in Nederland onmogelijk zijn. Morgen rijden we naar Uzbekistan met zijn steden die beroemd zijn geworden door de karavaans die over de Zijde Route trokken. Maar ook een land waar je nog steeds goed in de gaten wordt gehouden. We zullen het zien! Kirgizië is door zijn natuurschoon, maar ook Tadjikistan ons zeer goed bevallen en zullen lang in onze herinnering blijven. Het berijden van de Pamir Highway (de op een na hoogste autoweg) is een belevenis. Maar vooral de Waghan vallei met zijn kleine en lieve dorpjes en zijn vriendelijke bewoners hebben veel indruk op ons gemaakt. Veel leesplezier toegewenst van Ton & Anneke [userId] => 91080 [photoRevision] => 0 [reportId] => 5063207 [countryId] => 213 [pictureCount] => 77 [visitorCount] => 852 [author] => Ton & Anneke [cityName] => Dushanbe [travelId] => 521928 [travelTitle] => Rusland, Mongolië en terug via de Zijderoute [travelTitleSlugified] => rusland-mongoli-en-terug-via-de-zijderoute [dateDepart] => 2019-04-15 [dateReturn] => 2019-11-15 [showDate] => yes [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/122/926/812_640x480.jpg?r=0 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/091/080_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => kirgizi-en-tadjikistan ) [1] => stdClass Object ( [username] => rienengreet [datePublication] => 2018-10-09 [title] => Winterperikelen. [message] => Tja we zouden dus hoog in de bergen moeten zitten, maar we zitten in Pendzjikent, een plaats ten noord oosten van Dushanbe de hoofdstad. Goedemiddag trouwens. Na onze aankomst in de ruime suite ,waar we optimaalcvan hebben genoten, de volgende dag, na ontbijt, het nationaal museum bezocht. Het geeft de geschiedenis weer van het huidige Tadjikistan, beginnend in de bronstijd en via Alexander de grote, de mongolen, de arabieren en de russen uiteindelijk de onafhankelijkheid in 1991. Een mooi museum, leuke uitleg, met mooie wandschilderingen , prachtige beelden, echt een aanrader. Daarna een paleis bezocht, een soort kopie van de hermitage, prachtig gebouw. Daar waren wat vrouwen, en we waren de auto nog niet uit of we moesten op de foto met ze. Hilariteit alom, toen ze wegliepen stierf het gebabbel en gelach langzaam weg. Maar daarna het paleis van buiten kunnen fotograferen. Vervolgens of de bazaar bezocht van Khujand, erg gezellig . De mensen willen graag op een foto, soms klampen ze je gewoon aan. Nou aangezien wij ook de beroerdste niet zijn, maken wij wel een foto hoor. Weer heerlijk fruit, kruiden, rijst, noten, echt een genot.. En toen begon de rit naar de Fan bergen, naar het district wat men de 7 meren noemt. Eerst door laagland, veel akkerbouw, veeteelt, mensen druk aan het werk, maar allen werd het hoger en ruiger, tot we uiteindelijk echt tussen fikse bergtoppen door reden. Het werd mistig en miezerig, dat was wel jammer, maar na de lunch knapte het op. We zijn wel allemaal spontaan vegetariër geworden, tijdelijk, want vlees met veel botten en grote glibberige stukken vet, eeeehhh nou nee laat maar. Na de lunch klaarde het tijdelijk op, en man wat een machtig ruig landschap. Amper meer dorpjes, mar prachtig. De laatste 70 kilometer ging over een hele smalle, slechte rotsige bergen, soms langs diepe ravijnen, het was weer gaan miezeren, en dat was soms maar goed dan zagen we de weg niet zo goed. Op een gegeven moment passeerde we het eerste meer, heel mooi en vervolgens meer 2,3 en 4, die allemaal steeds hoger liggen. Na meer 4 hadden we onze homestay bereikt, heel eenvoudig, een kamer, 2 bedden, en een houtkachel, en die was uiterst welkom want het was koud. Lekker gegeten bij een lage tafel, dus geen stoelen en schoenen uit, maar dat zijn we ondertussen gewend. Daarna in onze warme kamer lekker gelezen . En de volgende dag zouden we dus naar het 6de meer rijden om dar een wandeltocht te maken naar het 7de en hoogste meer. Maaäaaaaäaaar, Maaaaaaaar de volgende ochtend stonden we op, en het sneeuwde. Mooie dikke vlokken, er lag al een centimeter of 10, en oh zo mooi gezicht op de bomen en de bergen. Prachtig. Uiteraard ge toen we daarvan, mar de wandeling kon niet doorgaan. De weg naar meer 6, dezelfde enge smalle rotsige weg was niet veilig om te rijden , dus de wandeling kon niet doorgaan. Heel jammer, maar veiligheid is toch belangrijker. Dus na het ontbijt lekker gelezen, gepuzzeld, kacheltje aan, genoten van het prachtige witte landschap. In de loop van de ochtend werd het droog en begon de sneeuw te smelten, en na de lunch hebben we heerlijk een wandeltocht gemaakt langs meer 4, ok prachtig. Wel koud, maar het mooie turquase water, bomen in prachtige herfstkleuren, mensen met ezels en koeien, evengoed genoten ondanks dat het niet meer 7 was. En ja, de volgende dag, vandag dus zouden we nog hoger gaan, naar 3100 meter ongeveer, naar het iskandermeer. Maar na telefonisch overleg ,waar het ten sterkste werd afgeraden, omdat het daar gewoon veel te koud en te sneeuwerig zou zijn, plus een route die niet verantwoord zou zijn, besloten af te dalen en nu zitten we dus in Pendzjikent. Daar vandaag ook een mooi museum bezocht, heerlijk over de markt gesteund , kortom, heel jammer van de wandelingen die we nu missen, maar ja, andere dingen hebben we er voor terug. En om nu in een ravijn te storten voor een leuke wandeling, dat hebben we er ook niet voor over. Nou en dan morgen richting Dushanbe, waar we op 11 oktober om 02,00 uur, jullie tijd 10 oktober 23.00 worden opgehaald om naar het vliegveld gebracht te worden. Dus denk aan ons op jullie tijdstip. En dan zal het volgende verslag denken we gewoon vanuit HIA komen. Of toch misschien morgen???????? Dikke doei van Greet en Rien [userId] => 119439 [photoRevision] => 0 [reportId] => 5039513 [countryId] => 213 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 26 [author] => [cityName] => Doesjanbe [travelId] => 520028 [travelTitle] => Centraal Azie [travelTitleSlugified] => centraal-azie [dateDepart] => 2018-09-14 [dateReturn] => 2018-10-11 [showDate] => yes [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/tajikistan,doesjanbe [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/119/439_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => winterperikelen ) [2] => stdClass Object ( [username] => rienengreet [datePublication] => 2018-10-06 [title] => Van heel klein naar heel groot. [message] => Daar zijn we weer, niet dat we iets te vertellen hebben maar alles voor het vlaggetje natuurlijk. Dus julie kunnen net zo goed weer stoppen met lezen. Maar voor de echte fanatiekelingen vooruit een klein stukje dan. Vanochtend onze kamer van 3 bij 3 verlaten, we konden ons niet echt lekker bewegen zullen we maar zeggen, om 09.00 vertrokken richting Tadjikistan. Een rit langs katoenvelden, veel verkopers met appelen, dorpjes en verder niet echt heel spectaculair. Na 4 uur rijden de grens bereikt en wederom zonder al te veel gedoe de grens over. Wat waar is is waar, we hadden echt meer papierwerk en controles verwacht. Maar hiet wedden we ok Oezbekistan uitgestempeld en na 500 meter lopen in niemandsland Tadjikistan ingestempeld. En daar stond onze volgende chauffeur en gids op ons te wachten die ons na een rit van 1 uur door kaal landschap in Khujand bracht. Daar heerlijk gegeten, en toen naar het hotel gereden. En wat voor hotel. We hebben nu een complet appartement met keuken, balzaal, slaapkamer en zitkamer. De kamer die we vanochtend verlieten was kleiner als de keuken die we nu hebben. Helaas, maar voor 1 nacht. Maar prachtig hoor, mooi behang, heerlijk, we genieten er erg van. En dat zal dan voorlopig het laatst zijn want morgen gaan we de bergen in en zullen we het met guesthouses moeten doen. Vanavond lekker gegeten met live music, wat dan weer iets minder was, maar ja je kan niet alles hebben. Nou keurig kort he. Tot een hopelijk nog volgend verslag vanuit Tadjikistan. Rien en Greet [userId] => 119439 [photoRevision] => 0 [reportId] => 5039243 [countryId] => 213 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 31 [author] => [cityName] => Chodzjand [travelId] => 520028 [travelTitle] => Centraal Azie [travelTitleSlugified] => centraal-azie [dateDepart] => 2018-09-14 [dateReturn] => 2018-10-11 [showDate] => yes [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/tajikistan,chodzjand [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/119/439_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => van-heel-klein-naar-heel-groot ) [3] => stdClass Object ( [username] => MichielTammeling [datePublication] => 2017-09-12 [title] => Pamir Highway in Tajikistan [message] => In Tajikistan is internet weinig tot niet beschikbaar buiten Dushanbe dus ga ik proberen de afgelopen weken samen te vatten in leesbaar formaat. Mijn vorige verhaal eindigde in Oost Kirgzie in Karakol in de bergen. Vanuit daar nam ik een marshrutka samen met mijn twee Franse metgezellen Matthias en Lucille. Na een uur of 2 wachten en 6 uur rijden kwamen we 's avonds aan in Kochkor vanuit waar we onze reis naar Song Kul zouden starten. Kul is Kirgizisch voor 'meer', als in water, voor de geinteresseerden. De volgende dag konden we een taxi regelen die ons in ongeveer 4 uur naar Song kul bracht dat op ongeveer 3000 meter hoogte ligt. Daar troffen we een grote vlakte aan met paarden, yaks, koeien en ander gespuis en een handvol yurts (tenten) waar Kirgizische families de zomer traditioneel doorbrengen om de toeristen te accomoderen. De eerste dag stond in het teken van foto's maken en savonds opwarmen langs de op koeienpoep branden kachel in onze yurt. De volgende dag verliet Lucille ons en gingen ik en Matthias bezig met een 6 uur durende paardrijtocht in de omgeving vergezeld met wederom twee andere fransen. Halverwege begon de zadelpijn al aardig op te komen en ging onze gids een pauze nemen met 10 vrij dronken Kirgiziers die wodka dronken en sigaretten weg paften. Het was ondertussen ongeveer half een smiddags. Aangezien mijn paard bij het paard van de gids besloot te blijven werd ik helaas gedwongen om de gastvrijheid van de lokale bevolking aan te nemen en 3 glazen wodka tot mij te nemen alvorens mijn ros weer te bestijgen. Je kunt je voorstellen dat galop over een aantal heuvels daarna zowel iets soepeler als iets moeilijker gingen. Helemaal uitgeput stortte ik mezelf op mijn matje die avond en de volgende ochtend reden we terug met 3 Tsjechen die om 10:00 smorgens al aan het bier begonnen, ik wisselde mijn overheerlijke en supergoedkope Kirgizische cognac met ze uit de rit terug naar Kochkor was vrij comfortabel. vanuit Kochkor plande ik om door te reizen naar Osh wat op de route lag enkel bleek er geen openbaar vervoer te zijn. Alleen prive transport wat 20.000 Som oftewel 250 euro kostte door guur terrein, wat ik beleefd besloot af te slaan en in plaats daarvan 5 uur terug reed naar Bishkek om vanuit daar voor 2 Geeltjes naar Osh te vliegen. In Bishkek kwam ik Matthias wederom tegen en in Osh zou hij ook weer in hetzelfde hostel verblijven. Osh was een stuk warmer dan mijn eerdere verblijven en werd overspoeld door Israeliers zoals vele plekken in Kirgizie. In Osh ontmoette ik weer veel lui met ongelooflijke verhalen, zoals een jong Duits stel die vanuit Duitsland naar Roemenie waren gekanood en vervolgens naar Centraal Azie waren gelift, en nog veel langer verder gingen. Op 31 Augustus vierden we de Kirgizische onafhankelijkheidsdag wat gepaard ging met vele selfies met de lokale bevolking, een of ander vaag interview over Kirgizie op iemand zijn telefoon en uitnodigingen om bij men thuis te komen eten. Opmerkelijk genoeg was er niemand aan het drinken of dansen tijdens alle feestelijkheden ondanks de lekkere Kirgizische beats en het slechte theaterspel over de geschiedenis van Kirgizie. Op 1 september stapte ik in een auto met de full-body getatooeerde Alex uit Australie en Christine uit New York om op de Pamir Highway te gaan touren die door het zuiden van Tajikistan loopt. Deze twee had ik online ontmoet en we hadden een chauffeur uit Kirgizie genaamd Nabi die wat racistische trekjes vertoonde door bij mensen of grenzen van omringende landen altijd "Nooo this is problem, this is no good." te antwoorden. De tour bracht ons in 9 dagen langs kilometer hoge bergen, kilometer diepe valleien, veel grenswachten met AK's, kamelen, dorpjes van 4 huizen zonder elektriciteit maar met hurktoiletten in de achtertuin, geitenherders, geisers, maandlandschappen en heel veel slechte wegen. Gelukkig hadden we een zieke Toyota Landcruiser die overal doorheenreed. Tegenover de adembenemende landschappen stond een vrij beperkte menukaart. De bevolking blijkt een grote fan van koolhydraten, het ontbijt bestond meestal uit taai brood met jam, heel veel thee, koekjes en een bak met snoep. Verder kregen we savonds vaak pasta met aardappelen en meer koekjes, snoep en liters thee. Groente en fruit waren vrij lastig te vinden. Uiteindelijk zijn we gisteren na een rit van 16 uur met 9 mensen in een jeep van Khorog naar Dushanbe gereden waar ik nu een dagje kan chillen. Zojuist kwam ik nog een jongen tegen die super fan is van Nederland en vooral onze DJ's. Zijn vriend was blij dat ie eindelijk over zijn liefde voor Martin Garrix, Tiesto en Hardwell kan praten met iemand. Goede reclame dus! Morgenvroeg vertrek ik naar Oezbekistan waar ze naar verluidt al mijn spullen inclusief alle foto's op alle apparaten gaan doornemen en medicijnen zonder bijsluiter je een paar dagen opgesloten aan de grens kunnen kosten terwijl ze de inhoud aan het testen zijn. Dat klinkt wederom als een mooi avontuur in mijn oren! Nog ongeveer 10 dagen te gaan in Oezbekistan en daar op naar Bishkek om nog een weekje in Spanje vakantie gaan vieren met Eva! [userId] => 392116 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4998454 [countryId] => 213 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 2745 [author] => Michiel Tammeling [cityName] => Doesjanbe [travelId] => 513763 [travelTitle] => Centraal Azië [travelTitleSlugified] => centraal-azi [dateDepart] => 2017-08-03 [dateReturn] => 2017-09-30 [showDate] => yes [goalId] => 1 [goalName] => Backpacken [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/tajikistan,doesjanbe [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/392/116_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => pamir-highway-in-tajikistan ) [4] => stdClass Object ( [username] => marianenjoost [datePublication] => 2017-07-25 [title] => Naar het dak van de wereld. [message] => PAMIR HIGHWAY "Maar wat is een verjaardag per slot van rekening? Vandaag is hij er, morgen is hij voorbij." (Iejoor) Allereerst moet ik onze Tajikse meneer, die ons waarschuwde voor de aardverschuiving op de noordelijke route, in ere herstellen: het klopte. Wat op dat moment nog niemand wist, was dat de zuidelijke route die wij dus reden, ook geblokkeerd werd. Aan de Afghaanse kant was namelijk een Katastrofe: er was een stuk berg de rivier in gestort en had daar een dam gevormd. Alle dorpjes moesten worden geëvacueerd in verband met dreigende overstromingen. Wel, en hier komt weer een lang, lang verhaal... We beginnen de Pamir-route, de M41 die op de kaart er goed uitziet: een brede rode kronkelweg. Cees zegt terecht dat dit niets over de kwaliteit van de weg zegt, maar meer over de belangrijkheid. Joost maakt zich wat zorgen over een vreemd dieselprobleempje, wat we alleen hebben als we een steile helling omhoog nemen, op het laatste stukje lijkt de auto het dan niet meer te trekken. Pogingen om een garage te vinden die hier naar kan kijken zijn stuk gelopen op schouders ophalen en weglopen. In geval van nood zullen we Cees of Merel vragen ons over de top heen te trekken. In Tavildara, het eerste stadje op de M41, doen we boodschappen. Het is een klein gehucht met de bekende lemen gebouwtjes. De winkel verkoopt vooral snoepgoed en frisdrank, zoals de meeste winkels hier. Er zijn hier veel bijna droge rivierbeddingen die ons altijd een makkelijke plek bieden voor de middag- of nachtpauze. Er scharrelen vaak wat koeien en ezels, soms spelen er kinderen in het enkelhoge water. We gaan richting onze eerste pas van 3600 m. De M41 is zodanig slecht dat we gemiddeld 20 km per uur rijden. Onze chauffeurs proberen de gaten en richels zo goed mogelijk te vermijden, de gaten zijn goed voor een flink nijlpaardbad. Het is vooral voor hen vermoeiend rijden, al zegt Cees er weinig last van te hebben. Er zijn in het lagere deel nog bomen en bloemen, en een verfrissende regenbui maakt de omgeving een stuk minder stoffig. We overnachten op één van de vele prachtige plekjes die hier voor het oprapen liggen, voor we de pas gaan nemen. Van Cara en Cees mogen we het boek 'Sovjetistan' lezen van de Noorse schrijfster Erika Fatland. Een aanrader!! We lezen er bijvoorbeeld in dat de president van het arme Tajikistan ook aan grootheidswaanzin lijdt, zoals meer presidenten van deze landen. De bevolking weet natuurlijk niet beter, het was vóór 1991 ook al zo. Het belastinggeld wordt uitgegeven aan marmeren en gouden regeringsgebouwen en moskeeën. De rest van het land leeft in armoede, en je ziet aan de staat van de wegen en de kapotte lemen gebouwen inderdaad waar het geld naar toe gaat. We lezen dat de president en zijn personeel rijden in bijna nieuwe gestolen auto's uit het westen. Vrijdagmorgen 14 juli, nevel en een regenboog. Ik doe 's morgens een flinke schep verse yoghurt in het ontbijt, en dan komen we er achter dat ik mayonaise gekocht heb. De pas nemen we moeiteloos en als we afdalen zien we gezinnetjes in kapotte tentjes van plastic met stenen er op wonen. De kinderen zijn vuil en het ziet er allemaal heel armoedig uit. De mensen komen naar onze auto's toe als we stoppen en Merel deelt ballonnetjes en vliegtuigjes uit. Ik geef een blik met snoepjes, waar ze later de resten van hun speelgoed in kunnen bewaren. (Lees Winnie de Pooh, die de pot honing voor de verjaardag van Iejoor leegsnoepte en je begrijpt mijn intentie.) Waarschijnlijk zijn de tentjes de zomerverblijven van deze mensen, want in de winter kun je hier niet overleven. Hier en daar staan bijenkorven, er groeit een rode wollige zuring, hemelsblauwe korenbloemen, rozerode soort lathyrus en felgele kamille-achtige bloemen. We hobbelen en schokken verder en hebben nog geen hinder van het feit dat dit heel Tajikistan zo zal blijven. Af en toe is er een politiepostje en worden we in het grote boek geschreven. Tijdens de lunchpauze worden er wedstrijdjes steentjes gooien in de rivier gedaan en de stemming is goed. Aan de overkant van de rivier ligt Afghanistan. Er is redelijk wat verkeer aan onze kant van de grens, vooral motors en fietsers en af en toe ezeltjes of kalkoenhoedsters. We liggen deze hele reis gemiddeld rond zeven uur in bed en slapen 12 uur per nacht. Het weekend van 15 en 16 juli blijken Islamitische feestdagen. Een belangrijke Imam die veel goeds voor het volk gedaan heeft tijdens een hongerperiode, is 60 jaar geworden. Overal zijn vlaggetjes en ballonnetjes. Kinderen knopen ballonnetjes aan onze auto en zo zijn we onderdeel van het feest en worden we overal vriendelijk gegroet. Bijna automatisch leggen we ook vaak de hand op ons hart en prevelen glimlachend Salam. Thomas en Merel worden bijna iedere dag overladen met fruit en we delen mee in de overvloed van meloen en verse abrikozen. Na twee dagen denken we dat we dat beter niet hadden kunnen doen. Om de beurt worden we een beetje ziek, de één maar een nachtje, bij de ander blijft het de hele Pamir aanwezig. We kunnen wel gewoon reizen, maar 's avonds eten we lichte maaltjes of verse groentensoep. In Korogh, voorlopig de laatste stad, slaan we op advies van het toeristenbureau zoveel mogelijk water in, dat zal de komende week nog weinig te koop zijn. Het toeristenbureau bood ook gratis wifi, waar we heel blij mee waren. Het was ten slotte zondag en alles was dicht. Echter het lukt ons niet toegang te krijgen, tot blijkt dat de jongen eerst maandagmorgen een tegoed moet kopen, hij heeft zelf ook geen wifi meer. De volgende dag lukt het inderdaad even digitaal contact te maken met thuis. Telefoneren is hier niet mogelijk. Merel en Thomas proberen opnieuw een SIM-kaart te kopen, maar nu blijkt dat ze ook een verklaring of registratiebewijs van de politie nodig hebben. Thomas doet nog een poging, maar als hij het volle politiebureau ziet, laat hij los. Knap! Joost laat ook los, we vinden na een uur vragen de door het toeristenbureau geadviseerde garage met een dieselprobleemspecialist, maar de mannen zeggen er geen verstand van te hebben. De specialist is er vandaag niet. Ze bellen hem nog wel, maar telefonisch komen we niet heel veel verder. Wel plakken de mannen voor 2 euro de lekke banden van Cees en Joost. Cara en Cees worden tijdens de laatste boodschappen nog even vastgeparkeerd door auto's om hen heen, en we zijn zomaar weer een uurtje verder als ze bevrijd zijn. Zo vult de dag zich met allerlei activiteiten. We kunnen dan toch vertrekken en net willen we invoegen in de stadse file, als er twee fietsers stoppen en vragen aan Joost naar Cara Jongepier. Ze moeten haar de groeten doen van iemand uit Nederland. We wijzen naar de Toyota achter ons, waar we Lucca al enthousiast horen blaffen. Lucca doet het bijzonder goed deze reis, ze is iedere dag nieuwsgierig naar waar we nu weer zijn beland. We gaan de Wakhanvallei in. Hier wonen de mensen in een eigen wereld, waar alleen af en toe een toerist komt kijken. Ze leven zelfvoorzienend, van hun vee en hun moestuin. Alles is wat rommelig, maar doet natuurlijk aan. Aan de overkant zien we de Afghaanse mensen hard werken. Ze ploegen met ossen hun grond, en hoewel het landschap net als hier bestaat uit kale bruine bergen en weinig begroeiing, ziet alles er perfect geharkt en verzorgd uit. Er worden wegen uit de berg gehakt en we zwaaien naar de wegwerkers en steken onze duimen op. Ze zwaaien terug. We stoppen zoals vaak langs de grensrivier voor een korte pauze, echter drie militairen sturen ons meteen weg, we mogen daar niet staan. Inderdaad naderen we Ishkashim, waar vroeger een brug en een grenspost waren. Je kon er destijds naar een Afghaanse markt. Nu is de grens gesloten, want sinds twee jaar is de Taliban hier behoorlijk actief. De dagen rijgen zich als glinsterende veelkleurige kraaltjes aaneen, we komen in het laatste gedeelte van de vallei, waar de rivier gul veelkleurige patronen van aangeslibd zand en leem maakt. We stoppen om half drie op een plek met wandelmogelijkheid, naast een weiland met wat grazend vee. Joost en ik lopen even omhoog de bergen in en hebben een weergaloos uitzicht over de hele vallei. Letterlijk een hoogtepunt van de reis tot nu toe. En er zouden er nog meer komen! Maar eerst word ik even flink ziek en ben ik twee dagen tot weinig enthousiasme te bewegen. Wel kan ik de volgende morgen Thomas mee toezingen (Cees zong een kort levenslied, dat komt af en toe spontaan in hem op), slingers ophangen en zijn kadootje geven. Ook Thomas - wij Kreeften waren degenen die het langst zwak en misselijk bleven - ziet wat bleek. 's Middags bakken we pannenkoeken, maar de beloofde Chili sin Carne moet op het moment van schrijven nog steeds gemaakt worden, er zijn nog steeds wat magen van streek. De verjaardag wordt in etappes gevierd, Merel zegt dat er zelfs in Nederland, eind augustus, nog een verrassing komt. We zijn inmiddels gestegen naar de 4000 meter en op die hoogte blijven we ongeveer tot in Kirgizië. We weten niet wat de oorzaak van onze klachtjes is, hoogteziekte of het eten? Later horen we van andere reizigers ook nog dat er een soort epidemie heerst met onze klachten. Ach, wat doet het er eigenlijk ook toe! We zijn gewoon niet lekker en verder praten we er niet meer over. De wind is hard en fris en 's nachts wordt er flink aan onze slaapkamerdeur gerammeld en horen we geritsel van isolatiematerialen op het dak. De warmte is vergeten. De kale bergen om ons heen lijken niet hoog, maar zijn wel flink besneeuwd. De dorpjes zijn ieder een belevenis op zich. Bijvoorbeeld Alichur, een verzameling onduidelijke lemen gebouwtjes op een groot zanderig terrein. We rijden er wat rond en vragen naar de supermarkt. Er wordt in een richting gewezen, daar nog eens gevraagd en het blijkt het lemen gebouw te zijn waar we voor staan. Binnen treffen we eerst een ruimte aan met een ouderwets gootsteentje van emaille en een lange tafel met plastic tafelkleed. Daarna stappen we een ruimte binnen waar vrolijk plastic palmenbehang aan de muren is geplakt, een lighoek met bonte kussens en een lage theetafel is. Dan ontdekken we een klein loketje in de muur, en in de kleine ruimte achter het loketje staat een ouderwetse weegschaal, en wat flessen olie en verder onduidelijks. Er is een brood en ik knik en wijs daar naar, en roep geestdriftig naar Cara (die brood nodig had). We besluiten er thee te blijven drinken voor de verjaardag van Thomas en er is een klein misverstand, we krijgen het brood er gesneden bij. We kletsen gezellig en hebben het prima naar onze zin. Cara neemt het gesneden brood mee en we betalen een paar euro aan het vriendelijke jonge meisje. Buiten hebben veel mensen hun gezicht afgedekt met doeken tegen de zon en het stof. Af en toe zien we al een Kirgizische witte hoed, een soort hoge theemuts die vooral door oudere mannen gedragen wordt. Maar ook zien we veel Mongoolse trekken, de smalle ogen en brede ronde wangen. We naderen Murghab, de grootste stad op deze route. Daar wacht ons een opdracht: in het hotel ligt een kadootje voor ons van Eric Helleman, een goede kennis van ons die hier een paar weken terug was. We zijn benieuwd. Ons plan was om na Murghab nog een dag of vijf het binnenland in te trekken, richting een natuurpark, maar plots zoemt een nieuwe dreiging onze wereld binnen: wolken muggen! Ze vallen ons aan bij het tankstation, waar de aardige jongen diesel in jerrycans van 25 liter pompt en daar onze tanks mee vult. De dieselprijs ligt hier gemiddelde op de 70 cent per liter en het is - naast de grensposten waar we altijd wel iets onduidelijks moeten betalen - onze grootste uitgave. Opgewekt gaan we naar het Pamir-hotel. We doen netjes onze schoenen uit bij de ingang, zoals iedereen, en vragen naar het kadootje. De receptioniste geeft ons een zakje Hollandse zuurtjes en salmiaksnoepjes. We moeten erg lachen en gaan maar eens op ons gemak thee drinken. Iemand bestelt eten en het ziet er goed uit. We besluiten boodschappen te doen en daarna hier te gaan eten voor de verjaardag van Thomas, en misschien zelfs even douchen. Als we aan de receptioniste vragen waar de beste supermarkt is zegt ze dat die naast het hotel ligt en over vijf minuten open gaan. Daarna horen we haar druk bellen. We wachten buiten voor de supermarkt en inderdaad komt een minuut of tien later een klein rood autootje aangescheurd. De winkel gaat open, en we zien wat gerimpelde aardappelen, gebarsten tomaten, flessen wodka en cola, en wat blikjes mais e.d. Erg blij worden we er niet van. We kopen toch maar wat, de man is speciaal voor ons naar de winkel gekomen. Het schijnt hem niet veel te kunnen schelen. Water, onze belangrijkste behoefte, is er alleen koolzuurhoudend. Terug in het hotel eten we gezellig met ons zessen, een unicum omdat Lucca meestal niet in de eetgelegenheden mag in deze Islamitische landen. Ik koop bij een loketje in de eetzaal een biertje en een potje Calvados voor twee euro en we wachten geduldig tot ons eten komt. Het is een soort aardappelen, groenten en vlees in ruime jus, maar voor Merel en Thomas is het wel min of meer vegetarisch gemaakt en dat waarderen we. Daarna vertrekken we in goede stemming en gaan een mugvrije nachtplek zoeken, die we een paar kilometer voorbij Murghab vinden. Wat doen we met ons plan om nog een dag of vijf het binnenland in te gaan? De muggen en ons welzijn doen ons twijfelen. Maar de volgende morgen gaan we voor alle zekerheid wel terug naar Murghab om nog wat groenten, fruit, brood en water te zoeken. Het hotel heeft geen water voor ons te koop, en in de supermarkt kopen we dan maar al het koolzuurhoudende water wat de man heeft (12 flessen). Dan rijden we naar de kleine bazar en tot onze verbazing zien we onderweg twee waterpompinstallaties, bediend door een jongetje dat pompt voor wie het nodig heeft. Nog verbaasder zijn we als we op de bazar een overvloed aan groenten en fruit vinden, én zoveel flessen water als we willen. Ik zal nooit weten waarom de receptioniste van het hotel ons dit niet vertelde. Goed bevoorraad gaan we op pad, en we hebben al snel een lege band, deze is echt aan flarden. Terwijl Joost hem verwisselt, stopt er een gids en hij vertelt ons hoe ongelooflijk mooi Kirgizië is, en dat de wegen in Kirgizië goed zijn en die in Kazachstan beter dan vroeger. Dat is goed nieuws en we nemen het mee in onze besluitvorming. We gaan op weg naar de hoogste pas van deze reis, 4655 meter. Zal de Toyota de top halen? Zowel Cees als Joost schakelen de laatste trage meters snel in 4x4, en met de extra zuurstof die dit aan de motor geeft, lukt het hen allebei boven te komen. Nét. Merels Toyota doet het moeiteloos. De beloning is een magnifieke pas, die alle moeite ruimschoots waard is. Er is een rivier die aan beide zijden grillige zoutpatronen heeft gevormd, er zijn talloze bergen in allerlei vormen en kleuren en formaties. We zouden hier wel een maand willen blijven en de bergen stuk voor stuk willen leren kennen, want allemaal zijn ze anders van karakter. Maar na een uur gaan we weer verder, er wacht een felblauw meer en 's nachts kijken we naar de sterrenhemel vol heldere sterren en twee lange melkwegen die samenkomen. Karakul, het plaatsje aan het meer, begroet ons de volgende dag met een vervallen grote oude militaire Russische post met wachttoren. Er staat een verroest bord Stop op de weg, en uit het vervallen gebouwtje vliegt een raaf. We rijden het stadje in, een verzameling lemen gebouwen met - we beginnen het te leren kennen - op één handgeschreven Cafetaria, met een pijl. Een oud echtpaar in Kirgizische klederdracht zou graag een praatje maken en is teleurgesteld als Joost in het Nederlands vriendelijk vertelt dat hij ze niet verstaat. We vragen om thee en er wordt gewezen. Ook hier betreden we een gezellige theeruimte, plastic behang met palmen en cocktails, een poster met een decadente westerse lunch (quiche, garnalen enz.). We bestellen thee. Willen we meer? Neenee, echt niet. Het is 10.00 uur 's ochtends. Er komt thee en nou ja, vooruit, brood, boter en meloen. We kletsen en er komt een jonge man vragen of we willen eten. Nee, echt niet, néé. Wat later komen er zes maaltijden, we willen niet eens weten wat er op de bordjes ligt en sturen het terug. Leuk vindt het echtpaar het niet, en het kost waarschijnlijk niks, maar we - behalve Cara, die had er wel zin in - hebben geen trek. We willen betalen met 100 Somoni, het is 40 en mevrouw heeft geen wisselgeld. Ze komt later terug met 40, is dat genoeg? Met wat moeite vinden we nog 50 Somoni (euro of zes) in een portemonnee en laten het maar zo. We hebben intussen het nieuwe plan besproken en iedereen is het er mee eens. We gaan naar de grote stad Osh in Kirgizië, hier zo'n 250 km vandaan, en blijven daar een paar dagen tot iedereen zich weer goed genoeg voelt om verder te reizen, en gaan dan een paar dagen het binnenland van Kirgizië verkennen. Met toch enige spijt nemen we 22 juli afscheid van dit bijzondere land, zo leeg, zo arm. De kindersterfte is hoog en mensen worden niet oud, de temperaturen en seizoenen zijn extreem en de staat zorgt voor niemand. Toch schijnen de mensen in de bergen en valleien nergens anders te willen wonen. Eén man zei in het boek Sovjetistan: "Ik ken alle 76 planten die er groeien, ik weet welke knoppen ik in de lente er van kan eten. Nergens is het water zo helder en de lucht zo zuiver als hier." En we begrijpen het. [userId] => 162270 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4989955 [countryId] => 213 [pictureCount] => 4 [visitorCount] => 1988 [author] => [cityName] => Murghob [travelId] => 511261 [travelTitle] => Gezellig met zijn allen naar Tajikistan! [travelTitleSlugified] => gezellig-met-zijn-allen-naar-tajikistan [dateDepart] => 2017-06-16 [dateReturn] => 2017-09-10 [showDate] => yes [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/122/553/606_640x480.jpg?r=0 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/162/270_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => naar-het-dak-van-de-wereld ) [5] => stdClass Object ( [username] => marianenjoost [datePublication] => 2017-07-17 [title] => Op weg naar de Pamir. [message] => TAJIKISTAN In Tajikistan kunnen we zomaar weer diesel tanken, iets wat in Uzbekistan een halve dag vragen en zoeken kostte. De grens vroeg gisteren ook weer de ochtend en een deel van de middag. Het Tajikse deel had een stroomstoring en we hebben twee uur raadspelletjes zitten doen om de tijd door te brengen. We vonden het vliegveld waar Thomas die avond aan zou komen, en stonden in de schaduw van een gebouw te overleggen wat te doen, toen een oudere man ons wenkte. Hij was de bewaker van het gebouw waar we vóór stonden en we mochten wel in de grote tuin staan. Onder de schaduw van een moerbeiboom brachten we de nacht door. Er was een neurotisch keffend hondje, dat wel, maar bijzonder is dan dat Lucca daar totaal niet op reageert. Het is echt een prima reishondje. Bij de grens willen mensen haar aaien en kunstjes laten doen, en ze reageert vriendelijk en open, maar als ze het niet snapt gaat ze liggen en doet haar ogen dicht. Het reistempo wordt nu wat lager, we zijn aan het onthaasten en we beginnen daarmee in het prachtige Bed en Breakfast Atlas in Dushanbe. Boven mijn hoofd hangt een kroonluchter en er zijn grote driedimensionale beelden op de muur gemaakt van dansende vrouwen. Merel heeft gisteravond om half twaalf Thomas opgehaald van het vliegveld en zij hebben de nacht hier doorgebracht. We hebben er hier ons actiecentrum van gemaakt. Van hieruit gaan we naar de bank om geld te wisselen, we beantwoorden onze mails en Merel en Thomas zijn nu op de fiets simkaarten kopen. Als ze warm en bezweet terugkomen blijkt het niet gelukt, de lokettist wilde ook nog het visum zien en dat was het enige wat ze niet bij zich hadden. We vertrekken op weg naar Khorog, een grote stad ongeveer 500 km verderop. We hebben de keuze uit twee routes en het is algemeen bekend dat de route bovenlangs, de M41, een slechte weg is waar je ongeveer twee dagen over doet. Dus we kiezen voor de benedenroute, waarvan bekend is dat in ieder geval de eerste helft het beste asfalt van Tajikistan is. Als we een half uurtje op weg zijn komt er een witte personenauto naast ons rijden die druk gebaart en daarna vóór ons gaat rijden. Met onze wantrouwende geest denken we dat de man ons naar het theehuis van zijn neef wil hebben, en we negeren de gebaren. Echter een minuut of vijf later heeft de man ons in het drukke verkeer opnieuw gevonden en gebaart weer druk naar ons, nee schuddend. We stoppen en de man vraagt ons of we naar de Pamir gaan (wat in grote letters op alle drie onze auto’s staat). Dan vertelt hij in het Russisch of Tajiks dat er een aardverschuiving is geweest en de route is geblokkeerd. Joost noemt namen van steden en laat de kaart zien, en volgens de man is de route die wij gaan rijden oké. We drinken thee met prachtig uitzicht, in de diepte ligt een meer van 70 km breed, en rijden opgewekt verder over het gladde asfalt. De groene heuvels zijn breed glooiend en doen denken aan het indrukwekkende landschap van Mongolië. We vinden er een heerlijk overnachtingsplekje. Overal zijn ezels, kuddes, herders, cowboys. De huisjes zijn van leem met daken van golfplaat en plastic wordt voor vrijwel alles gebruikt. Grappig is dat veel mensen op hun ezeltje zitten te bellen. Dan wordt de weg inderdaad slechter en zijn we weer terug op 20 km per uur. Af en toe is er een politiepostje met paspoortcontrole en registratie in een groot boek. We rijden op zo’n 1600 meter hoogte en de temperatuur is voor ons prima, hoewel Thomas het nog aan de warme kant vindt. Dan is er ineens een wegversperring met een groepje militairen. ‘Katastrofe’ , vertellen ze ons, we kunnen niet verder. We moeten weer 20 km terug naar het laatste stadje en de militairen tekenen op de kaart hoe we de M41 kunnen bereiken via het binnenland, een route van ongeveer 150 km met als eindpunt het stadje Taldivara. We rijden de slechte weg weer terug, en slaan de geadviseerde route in. In de dorpjes zijn overal dezelfde kleine winkeltjes, waar net genoeg te koop is. Platte ronde witte broodjes, tomaten, yoghurt, eieren. Af en toe zijn er groentenmarktjes. En overal is een overvloed aan watermeloenen. Het gebied is rivierrijk, zodat we regelmatig over een bruggetje rijden, of het pad door de rivier volgen als de brug te onbetrouwbaar is geworden. Af en toe is er een politiepost, en vraagt de politie verbaasd waarom wij hier rijden. De Katastrofe is blijkbaar niet overal bekend. Naarmate we vorderen op de route worden de gezichten bedenkelijker en wordt ons duidelijk gemaakt dat de route eigenlijk niet te rijden is. Cees ziet dat wel als een leuke uitdaging en we besluiten te zien hoe ver we kunnen komen. Verbazend detail: op deze slechtste weg ooit gereden wordt in een dorp een betonnenverkeersdrempeltje gemaakt. Volgens de kaart moet er een weggetje zijn. Zo reizen we een dag of twee door, de snelheid wordt 10 km per uur. Joost beschrijft de route als volgt: " Wanneer iemand je de weg wijst, moet je niet verbaasd zijn als deze weggespoeld blijkt te zijn. En als je dan een andere route wordt gewezen door iemand die goed Engels spreekt (very bad road en perhaps little bit dangerous), kijk dan ook niet op als die persoon naar Merel wijst en vraagt of die vrouw wel goed kan autorijden." Veel mensen kunnen waarschijnlijk geen kaartlezen, of helemaal niet lezen. De Franse 4x4 vrachtwagen die we tegenkomen draait en om gaat de lange weg naar Dushanbe terug. De weg is voor hem te smal en te steil. Riviertjes met grote stenen in de rivierbedding moeten worden overgestoken, er zijn gaten en afgronden, en we komen niemand tegen. Niet alleen hebben we de vierwielaandrijving nodig, maar ook absoluut de lage gering, om kruipend over steile oevers te rijden. Merel doet het allemaal en volgt me als een schaduw." Onze auto en wijzelf beginnen er uit te zien als echte reizigers. Merel heeft al dagenlang zere schouders, Thomas heeft nu een baard, ik heb een voet in het verband (heftige wespensteek), Joost heeft lage rugpijn van het continue schokken, Lucca heeft slaaptekort. De autoremmen knarsen van het vuil en stof, de camper van Cees heeft een paar flinke krassen opgelopen tijdens een botsing met een personenauto, wij hebben een lekke band en een klein dieselprobleem (alleen bij heel steile hellingen). We rijden langs een brede rivier, waar talloze tentjes – vaak van vuil en kapot plastic – staan met goudzoekers. Ook zijn er twee mijnbedrijven die grote heuvels rivierkeien produceren. Om een uur of half vijf arriveren we bij een groot terrein waar enkele militairen zijn gehuisvest. We praten met een Frans stel, dat reist in een klein vrachtwagentje met een motor achterop. Zij vertellen dat zij precies dezelfde route als wij hebben gereisd, maar dat zij niet verder durven, de weg naast de afgrond wordt te smal. We overleggen en besluiten dat Joost en ik gaan verkennen en via de radio zullen laten weten of Merel en Cees ons kunnen volgen. Joost rijdt een kilometer of drie en we begrijpen dat het voor het vrachtwagentje geen optie is, maar voor ons is het eigenlijk nauwelijks slechter dan wat we al kennen. We geven het sein ‘veilig’, en wachten op de anderen op een plek waar we uitzicht hebben op besneeuwde bergen. Overal zijn heerlijk geurende bloemen en we genieten enorm van de prachtige natuur. We maken nog een grote afdaling en overnachten aan een rivierbedding, vlak bij een Amerikaans mijnbedrijf. Van daaruit is de route nog een halve dag rijden en goed te doen, omdat er ook vrachtwagens rijden. Om elf uur komen we aan in Tavildara. We kunnen ons gaan aanmelden bij de controlepost voor de Pamirroute! [userId] => 162270 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4988196 [countryId] => 213 [pictureCount] => 5 [visitorCount] => 1718 [author] => [cityName] => Doesjanbe [travelId] => 511261 [travelTitle] => Gezellig met zijn allen naar Tajikistan! [travelTitleSlugified] => gezellig-met-zijn-allen-naar-tajikistan [dateDepart] => 2017-06-16 [dateReturn] => 2017-09-10 [showDate] => yes [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/122/553/598_640x480.jpg?r=0 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/162/270_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => op-weg-naar-de-pamir ) [6] => stdClass Object ( [username] => mient [datePublication] => 2016-10-30 [title] => Griep.... [message] => Mijn moeder, vader, broertje en ik wonen in een klein bergdorpje helemaal bovenin Tajikistan. Mijn vader werkt in de rijstveldjes en mijn moeder plukt katoen in de zomer en ze verkoopt zelf gemaakt brood op de markt. Mijn broertje helpt mijn vader als hij geen school heeft en ik help mijn moeder met het bakken van brood. Op een dag, nu drie jaar geleden, dacht mijn moeder dat ik griep had, de koorts en hoofdpijn waren heel naar, maar de griep duurde wel wat lang en na een paar weken, begon ik te struikelen en kon ik iets moeilijker opstaan. Oververmoeid door de griep dachten mijn ouders, maar na weer een paar weken, ging het lopen steeds langzamer en viel ik vaak. Mijn ouders waren natuurlijk ongerust en gingen met mij in een busje naar Khujand, een grote stad met een ziekenhuis. De dokters waren heel lief, maar vertelden ons al snel dat ik polio had….. Mijn ouders huilden erg dat kan ik me nog herinneren, maar ik was flink en we gingen weer naar huis, waar we mijn broertje en oma vertelden wat ik had. Zij waren ook erg verdrietig en wilden mij helpen met lopen, alleen hoe? Ik kon al snel niet ver meer lopen en opstaan vanaf ons vloerkleed kon ik alleen met hulp van mijn ouders. Ik wilde steeds buiten spelen, dat was wel vies als het geregend had en ik weer eens viel, ook kon ik niet meer naar het marktje, want dat was te ver voor mij en mijn moeder vroeg me toen of ik een rolstoeltje wilde. Zo’n klein stoeltje was helaas nergens te krijgen en mijn vader moest mij daarom dragen als ik we naar mijn moeder gingen. Ik was vorige week jarig en ben 7 jaar geworden en ik heb een mooi lied gezongen over een meisje met polio dat gaat trouwen. Iedereen zegt dat ik prachtig kan zingen en eigenlijk vind ik dat zelf ook wel. Later wil ik zangeres worden en ga ik zingen op feesten, dan sta ik, want dat kan ik gelukkig nog wel, ik bedoel staan èn zingen!! Dit verhaal, gister gehoord van moeder en dochter, wilde ik jullie niet onthouden en gaat weer als een film voorbij…. zittend in het vliegtuig. Van onze muziek-therapeut Shamsiddini kreeg ik een filmpje met een optreden van dit meisje, alle dames van ons centrum zijn aan het snotteren en inderdaad staat zij prachtig te zingen met veel expressie in haar gezichtje. Ze heeft een ernstige vorm van polio, haar rug is vreselijk ingezakt en ze draagt om die reden vrijwel constant een korset. Dit plastic geval zit strak op plaatsen waar dit niet moet en geeft te veel ruimte waar hij steun moet geven, kortom een kwelling en dat ook nog eens deels onnodig. Alsnog een rolstoeltje in Nederland zien te organiseren voor dit meisje wordt een van mijn volgende doelen, want over een half jaar gaan we weer richting East! [userId] => 215929 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4950844 [countryId] => 213 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 3675 [author] => [cityName] => Doesjanbe [travelId] => 472590 [travelTitle] => NGO-werk in Tadjikistan [travelTitleSlugified] => ngo-werk-in-tadjikistan [dateDepart] => 2014-09-18 [dateReturn] => 2014-10-27 [showDate] => yes [goalId] => 11 [goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/tajikistan,doesjanbe [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/215/929_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => griep ) [7] => stdClass Object ( [username] => mient [datePublication] => 2016-10-26 [title] => Een cultuur met gewoontes en gebruiken [message] => Tajikistan is op zich een zeer gastvrij land, de mensen zijn hartelijk en als je een kind thuis gezien hebt, krijg je altijd wat te eten, variërend van fruit, noten tot een hele maaltijd. Na het samen behandelen staat er meestal een zusje of broertje klaar met een waterkan en handdoek om je handen te kunnen wassen, want stromend water is vaak niet aanwezig. Noten is het enige voedsel dat je veilig kunt eten, want bijvoorbeeld druiven gewassen met hun water is risicovol en zelfs thee waarvan het water niet goed doorgekookt is, kan je een frequent bezoek aan het toilet bezorgen. Een eerste afspraak om de training om 9 uur te beginnen start immer te laat, na een uur komen er zelfs nog deelnemers (vaak mannen) binnen druppelen. Een pauze van 10 minuten bestaat niet, ook niet als je daarna zegt of ze soms een andere Tadjiekse tijd op hun watch hebben. Men weet dat het om 12.00 uur is afgelopen en helaas kan en mag het niet uitlopen: - de bus, de kinderen, het koken etc zijn de toch wel begrijpelijke redenen. Tijd is ook hier iets naar eigen invulling en een vaag begrip. Om een ieders aandacht bij de training te houden is een kunst op zich, theorie afwisselen met praktijk en constant in de dialoog blijven, met de nodige humor, is mijn methode. Een moslima uitnodigen om via non-verbale communicatie te gaan staan en gearmd met me mee te lopen, wekt logischerwijs de lachlust op, maar wordt wel begrepen; ook als ik het nog subtieler via hand in hand lopen, doe. In deze cultuur mag je als niet echtgenoot absoluut niet met een vrouw letterlijk in contact komen, dus als bovenstaande uitleg overkomt en samen ervaren wordt, is dat vooral leerzaam en fijn om te merken dat een oprecht contact altijd herkend wordt. Kortom de vertaalslag van duidelijk kunnen zijn zonder praten naar een persoon, die woorden door een handicap niet kan begrijpen, wordt goed opgepikt. Vanochtend maakten vrijwel alle dames aantekeningen en geen enkele man, dus mijn onvermijdelijke vraag: - hebben Tadjiekse mannen een beter geheugen dan Tadjiekse dames? Als een “autoritaire” man beweert dat dit zo is, krijgt hij ‘m later terug via een inhoudelijke vraag die hij zeker niet weet te beantwoorden. Ik bedoel maar: dames werken hier echt harder en langer, hebben vaak twee vermoeiende banen en komen soms na katoen geplukt te hebben, toch naar een ochtendtraining en als een vent dan beweert dat de ladies minder kunnen? We zullen maar denken, netjes terecht wijzen, versterkt door zacht gelach van de dames, is hopelijk een reflectie moment voor meneer. Dit was mijn derde en laatste verhaal, want ik werk nog maar enkele dagen en ga dit enerverende land dan voor de zesde maal verlaten… [userId] => 215929 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4950205 [countryId] => 213 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 1338 [author] => [cityName] => Doesjanbe [travelId] => 472590 [travelTitle] => NGO-werk in Tadjikistan [travelTitleSlugified] => ngo-werk-in-tadjikistan [dateDepart] => 2014-09-18 [dateReturn] => 2014-10-27 [showDate] => yes [goalId] => 11 [goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/tajikistan,doesjanbe [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/215/929_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => een-cultuur-met-gewoontes-en-gebruiken ) [8] => stdClass Object ( [username] => timbijpostopreis [datePublication] => 2016-10-23 [title] => Tadzjikstan en de Pamir Highway! [message] => Tadzjikistan stond niet op mijn lijst van landen om te bezoeken in Centraal-Azië, maar als je eenmaal in deze regio ben kan je het niet maken om dit land en één van de hoogtepunten in Centraal-Azië, de Pamir Highway, over te slaan. Tadzjikistan is van alle Stans het land dat er het langs over heeft gedaan om vrede in het land te brengen. Na de onafhankelijkheid van de Sovjet-Unie kwam Tadzjikistan in een burgeroorlog terecht. De regio Gorno-Badakhshan (afgekort wordt deze regio vaak GBAO genoemd) in Oost-Tadzjikistan riep zijn onafhankelijkheid uit wat de aanleiding was voor de burgeroorlog. Pas in 1997 werd de burgeroorlog beëindigd onder druk van Rusland. GBAO heeft nu een aparte status in Tadzjikistan en je hebt ook een speciale permit nodig om dit gebied in te mogen. De grensovergang was erg simpel. Ik had een E-visum voor Tadzjikistan, uitgeprint, alleen wilde de man van de grenscontrole het 'echte formulier' zien. Ik had geen WiFi, maar hij maakte van zijn internet op zijn telefoon een WiFi spot en hierdoor kon ik toch het formulier uit mijn mail laten zien. De grensovergang was geen drukke grensovergang en dat was ook te merken. Er waren geen taxi's, maar de man van de grenscontrole wilde ons wel naar Khujand brengen. Hij deed de grens op slot en bracht ons 100 kilometer verder naar Khujand! In de tussentijd zijn we nog foto's wezen maken bij een meer, hebben we geluncht, zijn we langs een pinautomaat gereden en heeft hij voor ons twee plaatsen in de shared taxi naar Doesjanbe geregeld! Het werd voor hem toen weer tijd om terug te gaan naar de grens. Helemaal toen zijn baas belde dat de grens weer open moest! De rit van Khujand naar Doesjanbe duurde iets meer dan zes uur en bracht ons door de Zerafshan gebergten. Het waren de eerste gebergten in Tadzjikistan die we tegen kwamen en deze waren al erg indrukwekkend. Het was een indrukwekkende, maar ook angstaanjagende rit naar Doesjanbe. Ik zat opgepropt op de achterbank en ben onderweg zeker 10 keer dood gegaan. Dit vanwege het rijgedrag van de chauffeur, het inhalen van vrachtwagens op de slingerende bergwegen, de snelheid en de tunnels van ongeveer 10 kilometer lang zonder verlichting. Doesjanbe is de hoofdstad van Tadzjikistan en heeft ongeveer 600.000 inwoners. Doesjanbe was in de Sovjet-Unie niet een grote stad van betekenis. Letterlijk vertaald betekent de naam van de stad 'maandag' vernoemd naar de markt die hier altijd was op maandag! De reden om op woensdag in Doesjanbe te zijn was om wederom een Chinees visum proberen aan te vragen. Aangekomen bij de Chinese ambassade kregen Timo en ik echter weer een negatief antwoord. Het is op dit moment niet meer mogelijk om een visum voor China aan te vragen als je in het buitenland ben. In het hostel waar ik verblijf is dit ook een van de meest besproken onderwerpen, want meerdere mensen hebben met dit probleem te maken. Na afgewezen te zijn in Teheran, Tasjkent en Doesjanbe heb ik besloten om niet naar China te gaan. Als ik mijn paspoort opstuur naar Nederland zou het betekenen dat ik op een plaats ongeveer 10 dagen moet blijven en dat vind ik zonde van de tijd die ik heb. Ik heb nu een ticket geboekt om vanuit Bisjkek naar New Delhi in India te vliegen om vanuit daar naar Nepal te gaan. De rest van de dag hebben Timo en ik rondgelopen in Doesjanbe. In het centrum van de stad vind je Bayrak. Bayrak, werelds grootste vlaggenmast, is gelegen in een park met vele fonteinen en onder anderen een standbeeld van Rudaki, een Perzische dichter. Het park en de gebouwen er omheen zien er mooi en netjes uit, maar dat komt ook doordat de meeste van de gebouwen en de parken pas zijn aangelegd na de burgeroorlog. Timo en ik besloten wat tijd en een rustdag te nemen in Doesjanbe. Het hostel was perfect, er was een goede sfeer en er waren vele andere reizigers. Je merkt duidelijk dat in landen als Tadzjikistan een ander soort reiziger/backpacker komt dan bijvoorbeeld in Europa of in Zuidoost-Azië. De meesten hebben veel gereisd en zijn duidelijk met een doel op reis. Mijn halfjaar valt in het niet bij de verschillende reizen van anderen. Er zijn vele fietsers die vanuit Europa zijn komen fietsen, iemand op een motor die van Australië naar Nederland gaat of een stel uit Argentinië die al 14 jaar onderweg zijn! In het hostel kwamen we een Engels/Congolese jongen tegen, Sascha, die net als ons van plan was om een aantal dagen te gaan hiken in de Fan Mountains. We hadden enigszins een plan, maar het was zeker geen uitgewerkt plan. Het idee was om in de ochtend een shared taxi te pakken naar het kleine plaatsje Artush en om van daaruit te gaan hiken naar een andere plek. Vanuit hier zouden we dan weer proberen om terug in Doesjanbe te komen. Timo en ik hebben geen tent mee dus het was puur hopen om ergens een slaapplaats te vinden bij mensen thuis, want anders zat er niks anders op dan te slapen in de open lucht. In de ochtend hebben we de shared taxi gepakt en in Artush vonden we gelukkig een kleine buurtwinkel waar we brood, worst en koekjes konden kopen. Het eerste stuk zou ons richting het begin van de trail brengen en volgens zowel de Lonely Planet als de maps.me app zou hier een Alplager zijn om te slapen. Na 2,5 uur, 7 kilometer en een stijging qua hoogte van 1760 meter naar 2130 meter kwamen we bij de Alplager aan, maar deze was gesloten. Aangezien het al bijna donker werd moesten we op zoek naar een slaapplaats. Een vriendelijke herder nodigde ons bij hem thuis uit. We kregen thee, zelfgemaakte yoghurt en we konden in een huisje met twee bedden slapen. Sascha had zijn tent mee en kon daar gelukkig in slapen. Het was duidelijk te merken dat de temperatuur in de avond, helemaal omdat het al oktober is, en je op een bepaalde hoogte zit, enorm naar beneden gaat. Ik heb wat winterkleren meegenomen, maar duidelijk werd dat ik echt een winterjas en handschoenen nodig heb voor in de Pamir waar we hoger zitten en het dus ook kouder zou zijn. De volgende dag stonden we op tijd op, want het plan was om via het Kulikalon Lake over de pass van 3635 meter naar het Alaudin Lake te lopen. Het eerste stuk naar Kulikalon Lake zou drie uur duren en we zouden ongeveer 600 meter omhoog gaan. Gelukkig had ik besloten om mijn grote backpack in Doesjanbe achter te laten en alleen mijn kleine rugzak met de nodige spullen mee te nemen. Sascha had dit echter niet gedaan en had al zijn spullen mee waardoor hij na de klim omhoog naar Kulikalon Lake al helemaal kapot was. In combinatie met de kou besloot Sascha om bij het Kulikalon Lake te blijven om daar te kamperen. Voor Timo en mij zat er niks anders op dan verder te gaan om de hike af te maken en op zoek te gaan naar een slaapplaats. Het Kulikalon Lake was wonderschoon met de bergen en zijn sneeuwpieken op de achtergrond. De hike zou ons door het hart van de Fan Mountains brengen wat een van de beste hike plekken in Centraal-Azië is. Timo en ik vervolgden onze weg richting de pass op 3635 meter hoogte. Het was een pittige klim en dat vooral in combinatie met de kou en de snijdende wind. Om half 5 bereikte we de pass waar gelukkig nog geen sneeuw lag. We waren blij, maar we hadden ook geluk dat de wind ons op de pass voor een moment met rust liet waardoor we mooie foto's boven het wolkenveld konden maken. Het plan was om de weg naar beneden zo snel mogelijk te doen zodat we voor het donker op een plek zouden komen waar huizen stonden. De weg naar beneden was steil en dodelijk voor mijn knieën. We haalde het niet om voor het donker bij de huizen te komen, waardoor we het laatste halfuur in het donker met onze zaklantaarn liepen. Aangekomen bij de huizen werden we uitgenodigd voor thee en shaslick van de geschoten vogels. We waren kapot! Na iets meer dan 11 uur en 22 kilometer konden we in een oude caravan in onze slaapzakken slapen. Op de vroege morgen werden we uitgenodigd voor het ontbijt. Om 8 uur ging de wodka al rond voor 'tegen de kou'. We hadden geluk dat we transport konden regelen terug naar de snelweg. Het was koud gedurende de nacht, maar aangezien her geregend had lag de temperatuur tegen het vriespunt aan. Om ons heen werden de pieken nog witter door het sneeuw wat de omgeving betoverend maakte. Vanaf de snelweg zijn we met een shared taxi terug gegaan naar Doesjanbe en moe en voldaan kwamen we terug in het hostel. We besloten nog een dag rustig aan te doen in Doesjanbe om ons ook extra voor te bereiden op de kou in de Pamir. De volgende dag ben ik wezen shoppen voor een winterjas, handschoenen en een muts. De berichten van de mensen die terugkomen uit de Pamir zijn goed, maar de verhalen over de kou overheersen. Overdag is de temperatuur nog te doen, maar in de avond en nacht daalt het kwik snel tot ruim onder het vriespunt. In de avond kwam ook Sascha terug van de hike, waarna we nog een leuke avond hebben gehad. Om 8.30 uur werden we door een 4wd opgehaald om van Doesjanbe naar Khorog in GBAO (Pamir) te gaan. Khorog is de grootste plaats in de Pamir en wordt door velen gebruikt als beginpunt van de rit over de Pamir Highway. De rit van Doesjanbe naar Khorog duurde 14 uur, maar was een erg mooie route. In het begin reden we nog over een goed wegdek, maar dit veranderde toen we vlakbij de grens met Afghanistan komen. De rivier die vanaf dit punt de gehele tijd rechts van ons was is de grens met Afghanistan. Op sommige plekken is de afstand slechts 25 meter. Je ziet de Afghanen op hun land werken, vrouwen die hun was doen in de rivier of kinderen die aan het spelen zijn. Het is ongelooflijk dat je zo dichtbij een land bent waar er nog steeds alles behalve een stabiele situatie is voor de bevolking. Halverwege, na 7 uur komen de twee routes bij elkaar en is de afstand naar Khorog nog 240 kilometer. Vanaf hier bestond de weg nog amper uit asfalt en was het meer een onverharde weg. De weg is op sommige plekken zo smal dat dit een probleem oplevert als er vanaf de andere kant een vrachtwagen aan komt. Na nog zes uur hobbelen had ik een zere kont, maar kwamen we wel aan in Khorog in de Pamir! Khorog is een klein plaatsje met 28.000 inwoners op 2100 meter hoogte. Aan het eind van de ochtend kwam ook Sascha aan in Khorog. Hij had besloten om het vliegtuig te pakken, om zo met ons mee te kunnen met de 4wd. De 1200 kilometer van de Pamir Highway van Khorog tot Osh in Kirgizië kan je op verschillende manieren afleggen, maar het mooiste is om dit met een privéchauffeur en auto te doen zodat je meer vrijheid heb dan wanneer je het met het openbaar vervoer doet. Het enige is dat dit wel duurder is. Je kan de kosten delen door met meerdere personen te gaan, maar helaas waren er vanwege de tijd in het jaar niet heel veel mensen om de auto mee te delen. Sascha zou de eerste drie dagen met ons meereizen tot aan het Bulunkul Lake, omdat hij vanaf daar een aantal dagen zou hiken. We hadden een deal met de chauffeur om 5/6 dagen te reizen over de Pamir Highway tot aan Osh. In de avond waren we met ze drieën op zoek naar een restaurant toen we in een Russisch restaurant belandden. Op tafel bij iedereen veel eten, maar ook veel wodka. De mensen begonnen al met dansen op de dansvloer, dus konden wij niet achter blijven en daarom bestelden wij ook een fles wodka van iets minder dan 2 dollar. Er bleek een judoteam te zijn die de verjaardag van de coach aan het vieren was. We werden uitgenodigd voor de wodka en om te dansen. Het was gezellig, maar toen het restaurant dicht ging hebben we de uitnodiging om ergens verder te drinken vriendelijk afgeslagen. De Pamir Highway stond de volgende dag op het programma! Gorno-Badakhshan wordt in de volksmond de Pamirs genoemd. Deze term komt bij de bergen vandaan met toppen van meer dan 5000 meter hoogte. In het maanlandschap met een plateau met hoogtes tussen de 3000 en 4000 meter hoogte zijn een aantal kleine dorpjes te vinden, maar verder vooral veel herders met hun schapen. De locals noemen de regio ook wel Bam-i-Dunya wat vertaald betekent het 'dak van de wereld'. Onze trip door de Pamir startte om 8 uur in Khorog. We reden eerst zuid richting de Wakhan Valley bij de grens met Afghanistan. Onze eerste stop van de dag was bij de Garam Chashma. Dit natuurlijke bad is een hot spring waar de mannen en vrouwen om het half uur gescheiden mogen baden. Het was een beetje onduidelijk of het naakt was of niet, maar dat werd gauw duidelijk toen onze driver het bad in ging. Het was heerlijk om in de bergen in een warm bad te liggen. Na de hot spring reden we verder naar Ishkashim. In Ishkashim begint de Wakhan Valley echt en is normaal gesproken de Afghaanse markt. Dit betekent dat je met toestemming de grens over mag om de markt in Afghanistan te bezoeken, maar helaas voor ons is de markt de afgelopen maanden gesloten. Na het Khaakha fortress, wat nog tot zeer recentelijk gebruik werd door het Tajiks leger, reden we de Wakhan Valley in. Het is fantastisch mooi om door de Valley heen te rijden met de lichtblauwe rivier die door de vallei heen meandert met op de achtergrond de enorme pieken van de Afghaanse Wakhan. We kwamen aan in Yamchun en namen de weg de bergen omhoog. Na een lunch kwamen we bij de tweede hot spring aan: Bibi Fatima Springs. Ook hier weer naakt naar binnen, maar dit keer met meerdere Tadzjieken in het bad. Je kan inzien dat wij met ze drieën een grote attractie waren. Op de weg terug naar beneden gingen we uit de auto bij Yamchun Fort. Vanaf dit vrij goed bewaarde 12e eeuwse fort kijk je vanuit de bergen over de Wakhan Valley met een mooi uitzicht. Onze laatste stop was een zeldzame boeddhistische stoepa in deze regio. Na een lange dag met vele bezichtigingen kwamen we aan bij de homestay in Hisor. Vlakbij Hisor ligt de plaats Langar van waaruit je een hike kan doen naar een open weide vlakbij Peak Engels. Om 9 uur gingen we bepakt met tent, matjes en genoeg eten richting Langar om van daaruit omhoog te klimmen/lopen om op de weide te komen. Sascha als ervaren hiker had de leiding, maar het pad omhoog was veel te steil en een echt pad was moeilijk te vinden. Met de matjes in mijn hand viel ik bijna naar beneden, omdat de gekozen weg niet de goede was. Helaas voor de matjes vielen die wel in de rivier die naar beneden denderde. We volgden een nieuw pad, maar ook dit pad was erg steil en na vier uur omhoog klimmen, kwamen we bij een beter pad uit. We volgden dit pad voor drie uur en we kwamen net voor het donker werd bij de vlakte aan. We hadden 15 kilometer gelopen en waren van 2800 meter naar 4000 meter hoogte geklommen. Het uitzicht op Peak Engels, 6507 meter hoog en vernoemd naar de communist Friedrich Engels, was mooi. Gezien de tijd was er weinig tijd over om te genieten van de omgeving. We moesten snel onze tent opzetten om dit niet in het donker te hoeven doen. Ik heb geprobeerd om wat hout te sprokkelen voor een kampvuur, maar er was weinig te vinden op deze hoogte. Met een gaspit heb ik pasta gemaakt, maar de kou nam heel snel toe. De pastamaaltijd was het beste wat we op dat moment konden gebruiken. Om half 8 kropen we in onze tent en slaapzak om wat meer warmte te krijgen. Het slapen lukte niet echt. Ik lag op de grond en het was erg koud. Mijn slaapzak is tot +5 graden terwijl het in de nacht -12 graden was! Zodra het licht werd en de zon op kwam zijn we eruit gegaan en hebben we de tent weer ingepakt. We hoopten om 10 uur weer terug in Hisor te zijn, maar we konden het pad naar beneden niet vinden. Na 19 kilometer naar beneden lopen kwamen we uiteindelijk om 1 uur terug in de homestay. We vervolgden onze weg door de Wakhan Valley en drie uur later kwamen we aan bij de M41, de échte Pamir Highway. We reden langs Lake Bulun-Kul (op een hoogte van 3737 meter). Ondanks dat het nog niet donker was lag de temperatuur hier al rond het vriespunt. Timo en ik hebben Sascha hier achter gelaten en zijn samen met de driver doorgereden naar Murgab. In de ochtend hebben we een rondje gelopen door Murgab. Murgab is de grootste plaats in de Pamir na Khorog, maar heeft maar 6.500 inwoners. Op de bazaar en het standbeeld van Lenin na is er weinig te beleven. In het begin van de middag besloten we verder te rijden naar Lake Kara-Kul. Onderweg passeerden wij de hoogste pass op onze reis door de Pamir op een hoogte van 4655 meter. Doordat het weer de afgelopen dagen goed was geweest en het weinig had geregend of gesneeuwd, was er helaas weinig sneeuw te vinden. Lake Kara-Kul ligt op een hoogte van 3914 meter en is ongeveer 10 miljoen jaar geleden ontstaan door een meteorietinslag. Ondanks dat het een zout meer is, is het meer van november t/m mei bevroren. Het plan was om in Karakul te blijven slapen, maar in samenspraak met de driver besloten we door te rijden naar Sary-Mogol in Kirgizië. Op deze manier deden we vijf dagen over de Pamir Highway, maar hebben we wel een extra dag in Kirgizië. De grensovergang was soepel voor Timo en mij, alleen had onze driver iets meer moeite om met zijn auto over de grens te gaan. In Sary-Mogol vonden we een leuke homestay waar ze zowaar WiFi hadden! Dat was al weer vijf dagen geleden en als ik eerlijk ben waren de vijf dagen zonder WiFi heerlijk! De reden om naar Sary-Mogol te gaan was Peak Lenin. Op de grens tussen Tadzjikistan en Kirgizië liggen een reeks aan hoge pieken waarvan Peak Lenin met zijn 7134 meter de hoogste is. We reden vergezelt door iemand uit het dorp naar een meer vlakbij. Vanuit hier liepen we in de sneeuw tot vlakbij de basecamp van Peak Lenin. Misschien is elke piek een piek, maar om hier om 3500 meter hoogte in de sneeuw te lopen met pieken om je heen van tussen de 6000 en 7134 meter hoogte was toch bijzonder. Na ons bezoek aan Peak Lenin zijn we in de auto gestapt en hebben we de laatste 300 kilometer naar Osh afgelegd. [userId] => 388792 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4949533 [countryId] => 213 [pictureCount] => 19 [visitorCount] => 2758 [author] => [cityName] => Khorugh [travelId] => 505163 [travelTitle] => Zijderoute [travelTitleSlugified] => zijderoute [dateDepart] => 2016-07-16 [dateReturn] => 2017-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 5 [goalName] => Een wereldreis [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/122/439/801_640x480.jpg?r=1 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/388/792_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => tadzjikstan-en-de-pamir-highway ) [9] => stdClass Object ( [username] => mient [datePublication] => 2016-10-22 [title] => De verandering [message] => Een meisje van 5 jaar met autisme, zeker niet mijn vakterrein, maar daar gaat dit stukje niet over. Ik zag haar precies een jaar geleden met haar moeder en hoor haar nog zeggen: - ik heb helemaal geen contact met m’n dochtertje, hoe zeer ik het ook probeer; ze herkent me niet en beweegt voortdurend stereotiep met deinende bewegingen van haar romp en fladderen van haar armpjes; kijkt glazig langs je heen en maakt amper geluidjes. Sinds het laatste half jaar is het kind onder de hoede van een van de secretaresses in Chorbog, een zachte, geduldige vrouw. De moeder van het kind moet de kost verdienen, want man”lief” is al heel lang in Rusland en laat amper wat van zich horen. Jullie voelen ‘m al, er heeft een metamorfose plaats gevonden!! Het kind kijkt je duidelijk aan, volgt je kort met haar ogen, lacht naar haar verzorgster, zit nu zelfstandig te spelen met poppetjes en loopt zelfs, licht steun nemend aan twee uitgestoken vingers. Kortom er is contact, prachtig om te zien! Nazira zat te stralen toen ik haar mijn observatie en verwondering vertelde. Er komen door nooit verminderde ijver van haar kant steeds meer autistische kinderen in het centrum en de staf wordt daarin periodiek door o.a. een Engelse logopediste, gespecialiseerd in autisme, geschoold. Dit zijn interne projectjes die er toe doen, deze ontwikkelingen ingezet door de locals zelf moeten het verschil brengen en m.i. niet alleen de vele NGO's!! [userId] => 215929 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4949446 [countryId] => 213 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 999 [author] => [cityName] => Doesjanbe [travelId] => 472590 [travelTitle] => NGO-werk in Tadjikistan [travelTitleSlugified] => ngo-werk-in-tadjikistan [dateDepart] => 2014-09-18 [dateReturn] => 2014-10-27 [showDate] => yes [goalId] => 11 [goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/tajikistan,doesjanbe [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/215/929_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => de-verandering ) [10] => stdClass Object ( [username] => mient [datePublication] => 2016-10-19 [title] => Welkom in Chorbog [message] => De zoveelste reis naar Tajikistan, dit maal alleen en uitsluitend werkend in het rehab centre in Chorbog heeft veel voeten in de aarde gehad, maar kan ik uiteindelijk met een frisse blik beginnen. Na een voorspoedige vlucht naar Dushanbe en een hartelijk welkom door Sharofiddin zijn we na een korte nachtrust vanochtend naar mijn flatje getaxied. Vervolgens naar Chorbog, dat iets boven Dushanbe ligt, weg van smok richting frisse berglucht. Met zes mensen in een kleine Opel geperst, maakt het dat je gelijk weer in dit land bent. Een hartverwarmend welkom door de inmiddels vertrouwde moslima’s en een viertal heren was erg fijn om weer te ervaren. Dames die in de tussentijd een kind hebben gekregen, zie ik dan een jaar niet. Hoe dat met de oh zo nodige financiële ondersteuning is, zal ik nog eens informeren. Sociale verzekeringen en ziektegeld bestaan hier namelijk niet; net als bejaarden- c.q. verpleeghuizen, de familieband is heel sterk en ouders wonen zeer vaak bij de zoon in, mantelzorg is dus vrijwel altijd gegarandeerd. Maysara, de directrice, was in opperste beste stemming en zette een administrateur gelijk aan het werk om mijn paspoort bij het ministerie te laten registreren en stelde voor om morgen met z’n vieren spijkers met koppen te slaan. Saboehad, de medische dosierbewaakster, Nazira, de arts en mijn vertaalster, Maysara en ik maken dan naar haar voorstel een 10 daags schedule zelfs met onderwerpen en aantallen cursisten; een goed initiatief waarbij de neuzen gelijk dezelfde kant op staan. Er komen donderdag en vrijdag zowaar 30 artsen een nieuwe training over Stroke (hersenbloeding/infarct) volgen, waarbij Nazira en de nieuwe Engelse docente de vertalingen doen en mij assisteren bij de vele praktische sessies. Er is, voor mij onverwacht, een behoefte aan een aparte training voor haar eigen staf, welke onderwerpen hoor ik morgen wel. Tot slot van deze eerste dag op het terras bij Segafredo, zo’n beetje mijn stamkroeg/eethuis, heerlijk in de ondergaande zon gezeten en genoten van een Baltica 7, een lokaal gebrouwen zeer lekker biertje. De vele buitenlanders maakt deze omgeving in combinatie met westerse muziek en prima bediening tot iets decadents. Maar ik moet jullie zeggen, hoe schrijnend het daarnaast is als je de bedelaars en de enorme armoede ziet, het geeft toch de nodige ontspanning en een beetje luxe voor ons verwende westerlingen. Mijn eerste echte werkdag begon met een record: 20 mensen en vier kinderen samengeperst in een Chinees busje, waarbij het ding maar net de steile helling haalde en ik gebukt half staande aan een hanglus maar net mijn kromme houding kon volhouden dankzij de opgebouwde body-shape ;) De oefenzaal was stampvol met, snel geteld, een vijftiental kinderen met daarbij even zovele zenuwachtige moeders. Chaos, lawaai en in afwachting wat die blonde vent uit Kollandia ging zeggen over hun kind. Gelukkig kwam Nazira mij een uurtje later helpen en kon ik even haar assistent zijn, waarbij we er samen tamelijk goed uitkwamen. Een kind met ernstig polio maar ook mentaal fors aangedaan gaf bij Nazira verwarring, dan blijkt ondanks dat ik geen kinder fysio ben, dat doorvragen (alles begint met een goed vraaggesprek en een rustige observatie) de oplossing gaf, het kind had ooit een enorme en lange koortsaanval gehad zonder adequate medische opvang, waardoor zij een hersenbeschadiging opliep, met enkele maanden later een polio-infectie, dubbele pech met forse gevolgen. Een orthopedisch instrumentmaker schrijft in dit land voor dat het meisje een corset en lange beenbeugels moet krijgen, dit wordt dus niet aangegeven door een arts, al of niet ondersteund door een fysio, zoals dat bij ons meestal gaat. Adviezen over het dragen en gebruiken van deze hulpmiddelen kon ik gelukkig duidelijk uitleggen, waarbij dan de onvermijdelijke vraag volgt of dochterlief ooit weer zou kunnen lopen… Een meisje van 10, met een verbeten trek op haar voorhoofd, liep geconcentreerd en langzaam haar rondjes, een sterk karakter, trots en blijheid is wat je dan bijblijft. Het resultaat van al deze inspanning staat op haar gezichtje “geschreven”, namelijk het weer lopen rond haar huis en school!! Dat is misschien de keerzijde van armoede, ik zal en moet me zelfstandig kunnen verplaatsen, anders krijg ik later zèker geen werk… [userId] => 215929 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4948902 [countryId] => 213 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 1217 [author] => [cityName] => Doesjanbe [travelId] => 472590 [travelTitle] => NGO-werk in Tadjikistan [travelTitleSlugified] => ngo-werk-in-tadjikistan [dateDepart] => 2014-09-18 [dateReturn] => 2014-10-27 [showDate] => yes [goalId] => 11 [goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/tajikistan,doesjanbe [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/215/929_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => welkom-in-chorbog ) [11] => stdClass Object ( [username] => ragnargoossens [datePublication] => 2016-08-19 [title] => Volunteering Khorog [message] => Dear all, My apologies for posting the blog so late. I wrote it last Saturday, but I unfortunately had no access to wifi! Anyway, enjoy reading it! I uploaded around 40 photos, you should be able to find them on this webpage! I am glad that you all took the time to read about my adventures and experiences from the last weeks in GBAO, Tajikistan! At this very moment (Saturday 13th of August), I am at home in Khorog, after just being returned from a five-day backpacking tour which showed me many of the beautiful country sides the GBAO district in Tajikistan possesses. ‘At home’ I live with a host family, do not check my spelling, consisting of Nekruz, my closest colleague and provider of shelter, Toji (Nekruz’s wife and English Teacher), Nilofar (14), Manuchair (12), Faridoon (9), and Nesrin (1). I really appreciate that they offer me an opportunity to learn from their culture through staying with them. I felt comfortable from the beginning in their home. Nesrin, the youngest, even started calling me Makiej already after a couple of days, meaning uncle in Shughni. Nesrin, is taken care for a lot by Nilofar, because Nekruz and Toji are often very busy with generating income. I have a lot of respect of what Nilofar does. My all in all impression of the GBAO district is that it has very hospitable people, who invite you for tea ten times a day, an interesting culture/religion, community based living, very nice food and an amazing landscape. Interesting fact is that GBAO’s surface is half the size of Tajikistan, but only three percent of the whole population is living in this area. Although I just arrived back in Khorog, I arrived in Tajikistan on the 25th of July in the capital Dushanbe. So I would like to start from the beginning. Just after arriving at Dushanbe International Airport, which only has two gates in total, one for arrivals and one for departures, my first impressions of the country are interesting. The country has an incredible variation of landscapes. On the one hand Dushanbe has a very dry and warm climate up to fifty degrees and impressive valleys. However, in the GBAO area, some districts have temperatures up to a maximum of 15 degrees, due to the high altitude. During my first days I also noticed the many billboards of the president Rakhmonov, who became president after the civil war ended in 1997, the influences of the former Soviet Union in terms of the Russian language and Communistic statues, and the prohibited access to Social Media. After acclimatizing a couple of days in Khorog and Neodak (village close to Khorog where Nekruz and Toji’s parents live and where they are building a house), it was time to start volunteering work. Yes, the plan was also to do something productive apart from enjoying the country. One of the many reasons why I decided to go to Tajikistan was because the project regarding micro credits appealed to me. Since I gained some experience in this field in South Africa, Nekruz, waited for me to start the process and research together. Basically, the main aim of the research is, is to come up with a proposal which will generate sustainable financial means for small business students of the University of Central Asia (UCA), after implementation, who want to start up or improve their small business. However, many students, which receive a certificate after finishing the programme, are not able to finance a start-up themselves, and also banks use interest percentages of 36% and require up to 25 documents before they provide a loan. Even NGO Micro Loan Organisations are forced to use certain percentages, with a payment term of generally one year. For especially young entrepreneurs such conditions are difficult to manage financial wise. Besides, many of the business students, are forced into self-employment due to the lack of jobs which a created in the last years. And in fact, because many students are forced into self-employment, some students do not have a natural entrepreneurial spirit which a successful entrepreneur normally needs. Additionally, during the Soviet Union era, when utilities and jobs were better arranged for, does not contribute to the entrepreneurial spirit of GBAO’s current society. Because everything was arranged for during the Soviet Union, such as electricity, maintenance of roads, water supply, and free access to education and healthcare several people from the older generation think back positively to that time. Mainly because GBAO has not got resources which require a low investment (e.g. stone/silver mining) and the investment climate for foreign investors is low. Although, the situation is difficult for the young entrepreneurs, I think I came up with some good solutions for the future, which the UCA and NGO Nur can implement relatively easy. This thanks to the many meetings I had with Aga Khan Development Network (AKDN), Micro Loan Organisations and other NGOs, which were arranged by Nekruz. Currently, I am elaborating these solutions in a final proposal for the upcoming week. I will finish this before I will be leaving Khorog for Dushanbe. In the meantime, I will also conduct a presentation about Business Process (Improvement) at UCA, because according to figures Tajikistan has a relatively low productivity, which negatively influences the competitiveness of Tajikistan in international trade. I came up with this lecture, after being asked by the manager of affairs to provide several lectures. However, NGO Nur has a main focus on early childhood development, and less on economic development. Mainly they have the aim to teach the children English, Tajik, Russian, and their local language Shughni (district Shughnan). Mainly because the educational system has room for improvement. The office at Nekruz’s home is always full of printing and laminating material which consists of many pictures, and written words in the different languages. They, including Shaboz (Director of NGO Nur) and Hakim (local painter migrated to Canada), now even translated a Russian cartoon into Shughni! Maybe a funny fact, it is no wonder Shaboz is the director, because his name consists of Sha (Sjah-King), Boz (Boss). Besides, having lunch with Hakim and Shaboz can become interesting, because they were in the Soviet army together. Drinking some ‘Snaps’ or Vodka, they said was for welcoming the guests, although I was already finished after a difficult third on, and they kept on going. One of the Russian influences… However, how good such things are that the NGO Nur is doing for the development of children, the reality is that it is impossible to live only from working for an NGO. Nekruz, for example, has around 6/7 jobs, from being a teacher at the UCA, to selling DVDs and CDs at the local market. Although, Tajikistan is the poorest country of the former Soviet Union, Afghanistan, which borders the area where I live, only separated by the river and some Tajiek soldiers, is even poorer than Tajikistan. Even basic needs such as electricity and water, in Tajikistan’s past provided by the Soviet Union, are not offered. However, Pamir Energy, established by AKDN in Tajikistan for better electricity supply after the Soviet Union Era, is now widening its scope to the Badakhshan area. The Badakhshan area, partly in Afghanistan and Tajikistan, is supposed to be the cradle (bakermat) of the Islamic believe. AKDN, established by ‘his highness’ and leader of the Islamic Ismaili(yah) Aga Khan, is a network which exists through and for the Ismaili people. This foundation even managed to feed whole Tajikistan for five years after the civil war. However, the Ismaili people only consist of 3% of the population of Tajikistan. Due to the principles as, every religion is equal, if you give 10% to someone else in need you will receive 100% back, AKDN did not make any exceptions for the Tajikistan’s population. Such principles make this religion beautiful, modern, tolerant, and community based. This community based society comes back at occasions as for example a person dies. Not the family, but the community arranges the financing for the funeral, and reception of family. I experienced this with the death of Nekruz’s neighbour. As I mentioned I just arrived home from some days backpacking. Such an amazing days! I visited the area of the Rushan (Bartang Valley), Ishkashim, the Wakhan Valley (views on Afghanistan and Pakistan), Jelondy, Alichur (Mughab District), and Murghab. There are many things to write about, but I think in this case pictures speak louder than words. The Pamir Mountain Area is a wonderful place! Thank you for reading! Kind Regards, Ragnar [userId] => 417655 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4936552 [countryId] => 213 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 2565 [author] => [cityName] => Doesjanbe [travelId] => 506209 [travelTitle] => Vrijwilligerswerk in Khorog, GBAO [travelTitleSlugified] => vrijwilligerswerk-in-khorog-gbao [dateDepart] => 2016-07-25 [dateReturn] => 2016-08-24 [showDate] => yes [goalId] => 11 [goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/tajikistan,doesjanbe [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/417/655_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => volunteering-khorog ) [12] => stdClass Object ( [username] => rollingmetal [datePublication] => 2016-07-07 [title] => Een glaasje cora bij de Atkoeda-stam [message] => Hoe ging ik eigenlijk aan Tadzjieks geld komen? Er zouden vast geen banken zijn in het lege noordoosten van Tadzjikistan. Zou er uberhaupt iets te koop zijn? Maar geld ging hoe dan ook geen probleem zijn want ik trof een Nederlander die met een dik pak Tadzjiekse somoni's was blijven zitten (ik vind 'some money' overigens een fantastische naam voor een nationale munt) en tegen een gunstige koers hielp ik hem er van af. Ik was bezig met mijn laatste dagen in Kirgizië en het zuiden van dit land verschilde duidelijk van het noorden. Het leek er dichter bevolkt, minder natuurrijk. Vreemd genoeg droogden de restaurants ook op en werden de maaltijden kariger. Ik had goed gegeten op mijn weg van Astana naar hier maar wat ik op mijn eerste fietsdag vanaf Dzjalal-Abad voorgeschoteld kreeg toen ik na vijven eindelijk aan de lunch kon beginnen was typerend voor wat er in de weken erna zou volgen. Er was alleen soep en ik kreeg een kom bouillon met een bot waaraan wat resten rubber zaten en waarin verder een stuk aardappel en een stuk wortel ronddreven. Het was een hele stap terug na de lagman, manti en borsj (bietensoep) van de voorbije weken. Ik koerste al vrij snel af op de grote stad Osj maar ik had zo mijn bedenkingen. Er was een alternatieve route zuidwaarts, via Osj rijden betekende zelfs een omweg al was het wel een geasfalteerde omweg, en ik vond de mensen een beetje druk worden. Dat was ik niet van ze gewend. Misschien waren ze aangestoken door de Oezbeken, Osj ligt pal aan de grens. Oezbeken zijn immers een notoir druk volkje. Elders was ik ook al gewaarschuwd voor deze regio: 'Hoe dichter bij Osj, hoe rotter de borsj'. En dus sloeg ik af en nam een stuiterroute door de bergen. Het was warm en het ging hard met de vochtvoorraad. Ik kocht ruim in toen ik de kans kreeg en in plaats van geschreeuw en middelvingers kwam er hier weer voedsel op me af toen ik de winkel uitliep; een familie gaf me een tas met brood, fruit en chocoladekoekjes. Het weer sloeg om en aan het eind van de dag vocht ik mij in de stromende regen een weg omhoog door een dorp dat nooit leek te eindigen. Een man smeekte me bijna om in zijn huis te overnachten, maar u kent me, ik ben nogal gesteld op mijn isolement en worstelde door tot ik de beschaving uit was. Van vochttekort was geen sprake meer; in één van mijn Ortlieb-tassen, die ik vanaf nu Ortlieb-sponzen zal noemen, trof ik zelfs in mijn toilettas natte tubes tandpasta en zinkzalf aan. Ik was blij met de zonnige ochtend die erop volgde en ook met het bereiken van het dorp Gulcha dat weer aan de hoofdweg lag, de weg binnendoor was voltooid en het asfalt keerde terug. Gulcha is ook nog eens het dorp dat het volledige budget voor vuilnisbakken in Kirgizië toegewezen heeft gekregen, op iedere 15 meter vind je er één, aan beide kanten van de weg, en daarom was ik blij dat het op mijn route lag, al vulde ik slechts één vuilnisbak. Aan het eind van die dag zou ik weer in een dorp stranden omdat er een spaak brak en er weer regen dreigde. Om niet tussen mens en dier te slapen liep ik een heuvel op maar ik werkte als een magneet op de kinderen van het dorp die in een sliert achter me aan liepen. Maar ze waren erg behulpzaam en zeiden 'Goodbye' toen ik me geïnstalleerd had. In de ochtend hielpen ze mijn fiets weer over een slootje door een brug van palen te maken en zo kon ik weer de weg op. De weg was nogal vies. Er ligt hier prachtig asfalt en je kan hier in theorie snel rijden, maar dit blijft Fecaliënland. Eens in het half uur tref je over de hele breedte van de weg een kudde aan die geen enkele terughoudendheid toont in het verspreiden van vloeibaar en vast afval. Buiten de grote kuddes schapen en geiten zie je ook overal koeien, paarden en ezels. Met die laatste categorie heb ik wat moeite. Ik weet nooit zo goed wat ik tegen ze moet zeggen. Schapen en geiten da's simpel, dat is 'bèèh' resp. 'mèèh'. Maar ezels? Ik heb wel eens geprobeerd te balken maar dat was genant. En dus roep ik dan maar 'Ezeltje strek je!', en tot dusver kom ik er mee weg. En toen was er de klim naar Sary Tash, die tot de verbeelding sprekende buitenpost in Zuid-Kirgizië. Ik haalde het niet voor het einde van de dag want door een wederom dreigende donderbui werd ik gedwongen mijn tent op te zetten in een haarspeldbocht. Ik was net op tijd binnen, oordeelde toen dat het vanwege de rukwinden verstandig was om ook de scheerlijnen te spannen en regende alsnog drijfnat. De volgende dag lag Sary Tash dan toch voor me, met die fascinerende kruising. Links China, de weg naar die andere tot de verbeelding sprekende buitenpost Kashgar, en rechts Tadzjikistan. Mocht ik ooit het in 2013 overgeslagen traject Bishkek-Xining alsnog dicht willen rijden dan mag ik vanaf nu in Sary Tash starten. Sary Tash heeft nauwelijks voorzieningen maar nauwelijks is veel in deze regio. Ik vond er een eethuisje en een winkel. Het eethuisje vergeet ik niet snel. Er was soep en manti. Ik was een beetje uitgekeken op de soep met bot dus nam ik manti. Iedereen dronk er thee maar nergens zag ik suiker en van thee zonder suiker kan mijn maag nogal furieus worden en dat heeft gevolgen voor het aanzien van tapijt, behang en disgenoten. En dus nam ik koffie bij de maaltijd. In koffie wil ik dan weer absoluut geen suiker maar dat vergat ik te melden en dat heb ik geweten. Ik kreeg de smerigste bak koffie ooit. De bereiding was alsvolgt: 1. Giet heet water in een mok. Niet teveel, er moet nog iets bij. 2. Voeg een halve theelepel oploskoffie toe. 3. Begin nu met roeren en voeg net zolang suiker toe totdat deze niet meer oplost. 4. Voeg twee klontjes suiker toe en serveren maar! Ik trok een heel vies gezicht, schoof de koffie weg en bestelde een fles cola. De manti, deegflapjes gevuld met vlees en groente, was redelijk maar ik vroeg me wel af waarom vlees zo zelden meer iets anders was dan rubber. In de winkel maakte ik mijn laatste Kirgizische munten op en nam de rechterafslag. Misschien neem ik ooit nog die linkerafslag naar China, maar deze keer staat Tadzjikistan op het programma. Spoedig volgde een tweede splitsing: links de Pamir Highway, rechts de directe weg naar Dushanbe. Ik sloeg linksaf. En ik reed de leegte in. Links steppe, rechts steppe en voor me dat imponerende gebergte met die angstaanjagende bewolking die er boven hing. Aan één ding zou ik moeten wennen als ik dit traject wilde rijden: ik zou de kuddes boerderijdieren achter me laten, maar ik zou nu zelf een kuddedier worden. Het is zomer en de Pamir Highway is buiten Europa zo'n beetje dé zomerhit voor fietsers (de Nederlandse overheid blijft overigens stug adviseren hier alleen in noodzakelijke gevallen heen te reizen). Wat ik niet wist was dat ik, conform mijn karakter, precies tegen de stroom in fietste: vrijwel iedereen rijdt deze route van Dushanbe naar Osh. Nog voor ik de bergen bereikte trof ik het eerste kwartet fietsers. Ze verzekerden me dat ik die grijze en zwarte bewolking gewoon kon negeren, mooi weer overheerste op de hoogvlakte waar ik naartoe ging. Er waren nog wat laatste yurts, er was een grenspost en daarna was de wereld van mij. Oh, en van de krijsende bergmarmotten. Wonderlijke beesten, soms zo groot als vossen en hun gekrijs deed denken aan een badmeesterfluitje. Ik hoopte toen ik mijn tent opzette dat ze zelf iets hadden om aan te knagen, en gelukkig trof ik de volgende ochtend mijn uitrusting in ongewijzigde (niet te verwarren met onberispelijke) staat aan. Ik klom naar 4282 meter, naar een Sovjet-attribuut waarop 'Tadzjikistan' stond. Een nieuw land in mijn reeks, en ik realiseerde me dat dit het eerste land is dit jaar waar ik nog nooit geweest ben, het eerste sinds Ecuador. Het was dus zo onderhand wel eens tijd voor wat nieuws. Ik passeerde de grenspost en reed een wasbordpiste op, de woestijn in. Dat had ik niet verwacht, dat ik op deze hoogte een woestijn in zou rijden. Eén met besneeuwde bergen op de achtergrond, onder een mooie blauwe hemel, met links van me een soort ijzeren gordijn dat zich tot de horizon uitstrekte. Misschien was dat nodig om Chinezen buiten te houden. De piste werd een acceptabele weg en de rit uiterst aantrekkelijk, met een erg mooie, lichte afdaling naar het Karakul-meer. Ik heb sommigen horen beweren dat deze omgeving op een maanlandschap lijkt, maar ik kan u verzekeren dat personen die dit zeggen zelf nog nooit op de maan gefietst hebben. Voor de laatste keer moest ik vervroegd stoppen vanwege klimatologische dreiging en toen ik in mijn tent lag volgde er een onaangename gewaarwording. Tadzjikistan hanteerde een andere tijd. Het was een uur vroeger. Voor dit moment was dat niet zo'n probleem, maar ik vreesde direct de ochtenden. Tadzjieken blijken even krankzinnig te zijn als West-Australiërs en laten de dag bij voorkeur voor vieren beginnen. Natuurlijk kan ik dat pogen te negeren, kan ik er mijn eigen dagindeling op nahouden en zonsopgang 7 uur noemen, maar dan kan ik het niet laten om te denken: 'En hoe laat is het echt?'. Werkt niet. En dus constateerde ik de volgende ochtend om 3.53 uur dat het licht werd en vocht een paar uur door om het licht te negeren en nog wat slaap te krijgen. Mijn oogmasker was daarbij weliswaar handig maar iedere minimale hoofdbeweging resulteerde toch steeds in een kier licht. Karakul is een typisch woestijndorp met, op enkele 'homestays' na (verblijf in huiselijke sfeer), voorzieningen die je met een vergrootglas moet zoeken. Mijn vergrootglas lag nog thuis en ik oordeelde dat mijn tassen nog voldoende gevuld waren en dat ik onderweg nog wel water zou treffen hier en daar en dus reed ik door. Uiteindelijk zou ik vier dagen niets uitgeven, er víel verder gewoon niets uit te geven. En toen werd ik geconfronteerd met het nadeel van mijn reisrichting: er stond een sterke wind en daar zou ik dagenlang tegen moeten gaan vechten. Waar ik ook tegen vocht was de hoogte, de grootste piek van de Pamir Highway lag nu voor me, op 4655 meter. Ik moest vlak voor deze piek op ca. 4300 meter halthouden vanwege een opkomende hoofdpijn. Die nacht zou ik ook moeite hebben om echt in slaap te vallen, steeds werd ik naar adem happend wakker. In de ochtend voltooide ik het laatste deel van de klim. Op dit stuk trof ik de Nederlander Bart-Jan aan die vanaf Istanbul was komen lopen. Hij had 7000 km achter de rug en was nu op weg naar Kirgizië en China. De ontmoeting met hem was een welkome afwisseling op de ontmoetingen met fietsers en motorrijders, we hebben een minuut of 40 staan praten. Na het laatste zware stuk waarop ik iedere 15 hoogtemeters uithijgde stond ik dan op de (weinig spectaculaire) pas. De afdaling was bijzonder mooi door de kleuren van het gebergte links van me. Vlak voor de beoogde pleisterplaats Murghab zette ik nog één keer mijn tent op en de volgende ochtend lag het dorp na het nemen van een bocht direct voor me. Ik zag enkele verspreid staande huizen en vreesde dat een verblijf hier erg Spartaans zou worden, maar toen ik verder reed begon het wat meer op een dorp te lijken en kreeg ik hoop. Ik trof er Jenny, een Britse fietsster die ik eerder in Kazachstan had ontmoet. Ze stond langs de weg met een blikje Sprite en dat soort dingen vind ik mooi. Wie haar blikje Sprite, spreidt gezelligheid. Ze verbleef in een guesthouse en vertelde dat ze een emmer koud water had gekregen als douche, een toastje als ontbijt en dat hier nergens wifi is. Ik zette mijn zinnen op het beste hotel hier en trof er op de parkeerplaats twee Nederlandse motorrijders, Wilco en Milko, die op weg waren naar Japan. Ik heb er lang staan praten, het was prettig om (opnieuw) een goed gesprek te hebben. Ondertussen was me ook duidelijk dat dit hotel weinig meer te bieden had dan het guesthouse: een maaltijd, een bed en in de avonduren wat stroom. Dat had mijn tent ook. Daar ging ik geen 20 dollar voor neerleggen. Ik moest nog even doorbijten, dit ging 'm niet worden, ik moest nog vijf dagen doortrappen naar Khoroeg. Daar zouden alle gewenste voorzieningen aanwezig zijn. Ik reed naar de bazaar, een verzameling ingerichte containers op een gravelterrein die niet bepaald de sprookjesachtige, oriëntaalse belevenis vormden die ik voor ogen had, dronk er koffie en at er lagman in een klein restaurant en scharrelde op diverse plekken voedsel en limonade bijeen voor het traject dat voor me lag. De omgeving was niet zo spectaculair meer toen ik eenmaal weer onderweg was, maar de koffie en de ontmoetingen hadden me goed gedaan. Ze gaven me een goed gevoel, wakkerden de reiskoorts weer aan en zorgden voor nieuwe plannen en nieuwe inzichten. Aan het eind van de volgende dag passeerde ik het dorp Alichur en kwam ik terecht in een mooi duinlandschap waar ik kampeerde en de volgende dag in de stralende zon opstond met een grote behoefte om naar het strand te gaan. Er was echter geen strand en er moest gewerkt worden. Ik fietste langs meren, door de woestijn en er volgde weer een klim. Ik passeerde de afslag naar de Wakhan-vallei. De Pamir Highway is een fietshype en de Wakhan-vallei is een hypeje binnen de hype. Of liever gezegd buiten de hype want voor de vallei moet de Pamir Highway tijdelijk verlaten worden. Iemand is daarmee begonnen en vrijwel iedereen hobbelt daar nu achteraan. Het is opvallend hoe graag iedereen hetzelfde doet als de rest. Zelfde route, zelfde richting, zelfde slaapplaatsen. Veel mensen vragen me waar ik geslapen heb en tweemaal wilde men graag een nadere specificering van 'ergens langs de weg'; dan konden zij daar ook gaan liggen. Ik hield de Pamir Highway aan omdat deze mij meer aansprak en ik kreeg een paar rustige dagen qua aantallen fietscollega's. Geen makkelijke dagen, want de klim over slecht terrein tegen de wind in was zwaar en bestond uit twee pieken, en de afdaling had belangrijke gevolgen: dit was het einde van de hoogvlakte, van de leegte, van het isolement. Ik daalde met een rivier mee, een imposante stroom die de optelsom was van al die stroompjes die ik door de weilanden had zien lopen. Er kwamen dorpen op de route. Kinderen die 'Hello' riepen. Winkeltjes. De dorpen werden steeds langer totdat het een ononderbroken sliert bewoning was. Ik was hier eigenlijk niet op voorbereid. Ik was pas halverwege de Pamir Highway. Was de rest van het traject bewoond? Ik was het liefst weer omgedraaid. Maar er waren ook voordelen. Ik was afgedaald naar 2600m hoogte en sliep eindelijk weer eens goed. En er waren nog steeds mooie stukken; zo was er een kloof die me aan China deed denken, met een groene rivier en bergen links en rechts die ruim 1500 meter boven me uitstaken. Ik bereikte Khoroeg. Ik had al tegen de stroom ingefietst, alle accommodatie laten liggen en de Wakhan-vallei genegeerd, en oordeelde dat een klein beetje kuddegedrag nu wel gelegen kwam en nam een kamer in de Pamir Lodge, waar iedere Pamir-reiziger verblijft. Het was een authentieke kamer, met een verhoging met kleden en dunne matrasjes. Slapen op de grond. Eén ding beviel me daaraan wel: alle ruimte naast je is 'nachtkastje'. Slapen schoot er echter een beetje bij in, en ik haalde uiteindelijk alsnog mijn slaapmat en -zak tevoorschijn om, toen het eerste licht door het raam viel, nog wat mee te pikken. Misschien was acht mokken koffie bij aankomst ook wat veel, eerlijk gezegd. Ik gebruikte dit verblijf onder andere voor wat fietsonderhoud. Ik ging het redden met mijn tweedehandsband uit Bishkek, dat was duidelijk, maar mijn Shimano derailleurwieltjes hadden nogal wat speling. Ik kon er niet veel meer aan doen dan reinigen en er het beste van hopen. Ik blikte eens vooruit op de route.... Shimano, dat zullen ze in Japan toch ook wel kennen? Ik sprak nog wat reizigers. Veel fietsers doen alleen Dushanbe-Osh en gaan dan weer naar huis. De langeafstandfietsers komen bijna allemaal via Iran. Opvallend veel van hen hebben geen Turkmeens visum kunnen krijgen en moesten omkeren of vliegen. Ik wilde weer eens goed eten in een restaurant maar Tadzjikistan valt gewoon tegen op dat vlak en ik deed maar weer eens een graai uit de tas. Het werd een blik tomaten die al sinds Alma-Ata in mijn bezit was. In mijn authentieke onderkomen opende ik het lipje en toen was er een luide knal. Vervolgens bruiste de inhoud naar buiten, over mijn hand, in een bord onder het blik en een klein beetje over het tapijt. Ik realiseerde me dat ik geluk had gehad. Het had ook tegen het plafond kunnen zitten. Of stel je voor dat ik het in mijn tent geopend had. Boven mijn slaapzak. Met nergens een kraan in de buurt... Ik hield mijn verblijf kort, ik wist niet zo goed wat ik er moest doen. Uit sommige plaatsen ben ik niet weg te slaan, andere plaatsen hebben het gewoon niet. En dus stapte ik weer op de fiets. Ik reed het dorp uit, de bocht om en... daar was het. Eén van de meest intrigerende aspecten van deze rit. Daar, aan de overkant van de rivier, lag Afghanistan. 235 km zou ik langs die rivier rijden en evenzoveel kms zou ik zicht hebben op Afghanistan. Erg veel zou er niet te zien zijn want dit was een vallei en dus was Afghanistan een bergwand. Een wand met een weg, soms wat bomen, wat lemen huizen, een tuin, wat vee. Maar het was vooral de gedachte. Dit land spreekt tot de verbeelding, net als Noord-Korea, of Irak. Schier onbereisbare landen. En nu mocht ik even door het raam kijken bij één van hen, voor een paar dagen. Er veranderden wat zaken. Na een week was ik verlost van de stevige tegenwind. En ik kwam in de wereld van de namaak. Ik had nog nooit gehoord van het Amerikaanse RC Cola, maar in Tadzjikistan is het populair. Maar ik vond ook RS Cora (nog best te doen). En ik zag een fles Sprite waarop eigenlijk Strike bleek te staan. Ik probeerde het en gruwde. Het was aspartaamwater met een heel goedkoop smaakstofje en voor de vorm wat bubbels die vervlogen bij het inschenken van de eerste mok. Van de Fanto die ik later aantrof ben ik afgebleven. Later wilde ik eens een lokale energy drink proberen totdat ik zag dat het geen cafeïne, taurine etc. bevatte, maar doodleuk 7,2% alcohol. Het fietsen ging zwaar. Het was het oude verhaal, de rivier die geleidelijk daalt en de weg ernaast die daar langszwabbert, 6 meter omhoog, 9 meter omlaag, 10 meter omhoog, 15 meter omlaag. Maar tot mijn genoegen werden lange stukken bewoning afgewisseld met fantastische, rauwe, onbewoonbare stukken langs kaal gesteente. En tussen de gemiddeld drie ontmoetingen met fietsers per dag zaten soms hele wonderlijke. Zoals die met de Pool Adam, die Nederlands sprak omdat hij dat uit interesse geleerd had. Hij vond Nederlands een mooie taal, vooral als het door vrouwen werd gesproken. Omdat hij aan het begin van het gesprek een paar keer omkeek verwachtte ik een fietspartner. 'Reis je alleen?', vroeg ik. 'Nee, met mijn fiets", zei hij, "en een beetje met allah". Daar waar de omstandigheden het toelieten was iedere meter Afghanistan bebouwd. Het deed me denken aan Peru en ik was blij dat ik aan deze kant fietste. Ik merkte dat de energie een beetje opraakte. In de avonden moest ik mezelf dwingen notities te maken, vechtend tegen de vermoeidheid, in de ochtenden had ik het gevoel niet voldoende geslapen te hebben en het fietsen ging steeds moeizamer. Ik besloot eens wijs te zijn en een extra stop in te plannen in Kalaikhum, aan het eind van de Afghanistan-ervaring. Toen ik er aankwam zag ik een fonkelende supermarkt met echte winkelwagens. Een mevrouw veegde de brandschone winkel aan. Klanten waren er niet. Ik denk dat deze supermarkt gebouwd was voor de gasten van het 7(!)-sterrenhotel verderop in de straat. Ik pakte een ijskoude literfles vruchtensap uit de koeling en dronk die buiten leeg. Daarna herhaalde ik die twee stappen. En toen nam ik mijn intrek in een homestay, mijn eerste ooit. Het huis was rond een terras gebouwd dat gelegen was aan een rivier. Ik kreeg een warm hok toegewezen en dineerde met Bennie en Anna uit Zwitserland die per auto rondreisden en fotografeerden en filmden om in hun thuisland audiovisuele shows te verzorgen. Ze vertrokken al vroeg, de volgende dag, en ik nam mijn dag rust. De dag erop wilde ik weer verder maar dat kon ik vergeten. In plaats van bij te komen had ik hier maar vier uur slaap per nacht gehaald, vooral omdat de dag rond vier uur begint, en dat was de genadeklap geworden. Mijn energiepeil zat ver in het rood. Gelukkig kon ik onder deze omstandigheden wél slapen en was 24 uur voldoende om weer mens te worden. Na een warme douche en een goed ontbijt met vers brood (en een Twix die na opening een vederlichte suikerwafel bleek te zijn) kon ik er weer tegen. Ik bezocht de supermarkt nog een keer en kocht zoveel Coca Cola en Fanta als ik dragen kon om toch in ieder geval goed bewapend de aspartaamzone weer te betreden. Twaalf maal anderhalve liter, daarmee ging ik het doen. De Pamir Highway had vanaf hier concurrentie van een betere route en dus was er minder verkeer en was de wereld weer een beetje van mij alleen. Ik mocht direct aan de bak, er lag een klim voor me van een kleine 2000 meter. En die avond lag ik in mijn tent en deed tijdens het lezen de rits van de binnentent een klein stukje open voor wat frisse lucht. Daar zat een risico aan vast, dat wist ik. En op een zeker moment slaakte ik voor het eerst van mijn leven een kreet van ontzetting en afschuw. Nooit eerder kroop er zo'n monster mijn tent in. Het was bijna een achtvingerige mensenhand. Snel ingrijpen was vereist; ik tikte er mijn boek tegenaan en gelukkig lag hij buiten. Ik ritste de boel dicht en accepteerde de iets minder frisse lucht. Lucht die al weer een stuk minder zuurstof bevatte op deze hoogte. Al heb je kort geleden een week boven de 4000 meter gezeten, na een daling en weer een stijging zul je opnieuw moeten acclimatiseren. Pas bij het eerste ochtendlicht viel ik in slaap en sliep drie uur. Ik voltooide de klim en daalde weer. Tegenliggers per fiets waren onverminderd positief over de wereld waarin ze reden. Logisch, voor velen was dit het begin van de fietsreis, voor sommigen het begin van de fietscarrière. Fris, fit, totaal nieuwe wereld. Voor mij was dit niet het meest inspirerende deel van de route. Te bewoond, te weinig natuur. Honden waren in dit land ook nog eens hinderlijk gedisciplineerd, waardoor ik niets aan mijn Dazer had. Gelukkig was het veilig, waren de mensen enigszins gereserveerd, de kinderen leuk en was er altijd wel wat ruimte om te pauzeren of kamperen. Maar toch, dit deel had van mij niet meer gehoeven, het was mooi geweest. Ik zat met mijn hoofd al in het volgende land. De laatste 90 km naar Dushanbe waren volledig bewoond en bebouwd, ik was gedwongen accommodatie te zoeken in de stad. Iedere fietser, geen één uitgezonderd, gaat in Dushanbe naar een bepaald hostel. De naam zong al weken rond. Ik ging er eens kijken. Het zag er goed uit en ik was direct verwikkeld in een geanimeerd gesprek met een Oostenrijker. Maar er was nog maar één bed vrij op een slaapzaal, en in slaapzalen wil ik niet meer liggen. En dus trok ik door de stad, tegen de avond, van guesthouse naar hotel, onder een steeds dreigender wordende lucht, met ook nog een lekke band. Ik hoorde de meest absurde prijzen aan en werd steeds wanhopiger. En toen werd ik, zoals bijna altijd, weer gered. Waarom ik dit allemaal krijg voor deze prijs weet ik niet. Ik ga ook geen opsomming geven van alle voorzieningen, dit verhaal is al lang genoeg. Maar als ik 's morgens in mijn kamerjas door mijn kamer, via mijn hal naar mijn badkamer loop en in de spiegel kijk, dan zeg ik: 'Jij zit hier prima, mannetje'. 'Atkoeda?', vroegen de mensen mij in Kazachstan, Kirgizië en Tadzjikistan. Die vraag kende ik al: 'Waar kom je vandaan?'. Meestal was de vervolgvraag: 'Atkoeda?'. Die vraag kende ik ook al, het betekent: 'Waar ga je naartoe?'. Soms vroeg men dan nog: 'Atkoeda?' (Waar ben je begonnen met fietsen?). Het woord 'atkoeda' nestelde zich in mijn hoofd en steeds vaker werden in liedjes in mijn hoofd woorden vervangen door 'atkoeda': (Beach Boys - Kokomo) Atkoeda, Jamaica, ooh I wanna take ya, Bermuda, Bahama, come on pretty mama (Rocco Granata - Marina) Atkoeda, atkoeda, atkoeda, ti voglio al piu' presto sposar (Paul Young - Love of the common people) 'Cause she's living in the love of Atkoeda people, smiles from the heart of a family man Jaja, de Atkoeda people... Ik ga het Atkoeda-volk na 3 maanden weer verlaten. Ik ga me onderdompelen in een nieuwe wereld. Als het suikerfeest over zijn hoogtepunt is en de ticketverkooppunten weer bemand raken zal ik mijn kamerjas ophangen, mijn hal doorkruisen en de stad intrekken, op jacht naar een vliegbiljet dat voor mij de poorten opent naar de Oriënt. Ik wacht geduldig, met een glaasje cora. [userId] => 383868 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4925289 [countryId] => 213 [pictureCount] => 4 [visitorCount] => 1770 [author] => Richard van Dijke [cityName] => Doesjanbe [travelId] => 435788 [travelTitle] => Per fiets de wereld rond [travelTitleSlugified] => per-fiets-de-wereld-rond [dateDepart] => 2013-04-03 [dateReturn] => 2020-09-22 [showDate] => yes [goalId] => 5 [goalName] => Een wereldreis [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/122/210/867_640x480.jpg?r=0 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/383/868_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => een-glaasje-cora-bij-de-atkoeda-stam ) [13] => stdClass Object ( [username] => ronniereizen [datePublication] => 2015-11-30 [title] => Bazaars en Bergtoppen [message] => Terwijl de herfstbladeren in zuid Kirgizië langzaam alle straten bedekken, is het tijd voor ons om het land te verlaten. In Osh zijn we driftig op zoek gegaan naar transport naar Tadzjikistan. Makkelijker gezegd dan gedaan. We reizen namelijk in het oosten van Tadzjikistan het land binnen, wat betekend dat we rechtstreeks het Pamir gebergte ingaan. Een slordige 180 dollar moeten we neertellen voor een 4x4 die ons in tien uur van Osh naar Murghab brengt. De eerste drie uur gaan soepeltjes, maar wanneer we Sary Tash, het laatste dorpje in Kirgizië gepasseerd zijn, komen we er achter hoe broodnodig de 4x4 is. De ene straat die de grens over gaat wordt door niemand onderhouden en bij een hoogte die richting de 4000m gaat, ligt er een mooi pak sneeuw. Al binnen de eerste tien minuten raakt de jeep in de slip en maken we een mooie doughnut in de sneeuw. Met een brede glimlach stelt de chauffeur onze verschrokken gezichten gerust en zet vrolijk de vier wiel aandrijving aan. Het gebied is echt onherbergzaam. Bij de stak blauwe hemel kunnen we kilometers ver kijken over het met sneeuw bedekte plateau met de 7000m hoge bergen in de achtergrond. De grenspost waar we niet veel later aankomen is de meest afgelegen die ik ooit gezien heb. Enkele gebouwen aan een weg die niet veel verder over een bergpas verdwijnt, Tadzjikistan in. Het handje vol grenswachters zijn uiteraard in hun nopjes dat er weer eens een auto passeert en delen vol trost de drie Duitse woorden die ze kennen. 20km verder aan de Tadzjiek grenspost zien we aan het gezicht van de officier dat we inderdaad in een nieuw land aangekomen zijn. De rest van de rit leid ons door nog meer berglandschappen en enorme alpine meren. De Pamir is werkelijk woest en indrukwekkend. Wanneer we tegen de avondval in Murghab aankomen hebben we tijdens de hele rit enkel een paar Russische trucks gepasseerd. Totaal uitgestorven. Murghab is best een redelijk oord, maar door de droge en kale locatie, zwaar om er te overleven. Ik kan het niet helpen hier een beeld van Afghanistan bij te hebben. We lopen een rondje, bezoeken de locale bazaar en proberen verder transport te regelen. Opnieuw in een 4x4 reizen we verder en nemen een kijkje in een grot waar wat oude rotstekeningen bewaard zijn gebleven. Naar deze bezienswaardigheid loopt totaal geen weg en onze nieuwe chauffeur houd dan ook driftig omringende herkenningspunten in de gaten terwijl hij zich een weg over de kale toendra probeert te banen. Opnieuw een niemandsland en het enige teken van leven zijn de diepe sporen van de Marco Polo schapen die duidelijk in de sneeuw te zien zijn. Het oord waar we besluiten een avond te overnachten is opnieuw beangstigend uitgestorven. We overnachten bij een familie in een lemen hutje, waar de belangrijkste bezigheid, het warm houden van de woning is. Vroeg in de ochtend loop ik een rondje door het dorp en kom tot de ontdekking dat er genoeg huizen maar vrijwel geen auto zijn. Wanneer je hier woont, blijf je ook hier. Claustrofobische gedachte. Vanuit dit niemandsland rijden we richting wat meer beschaving. Opnieuw een semi privé jeep taxi brengt ons naar Khorog, de grootste stad in de Pamir. Ik zeg semi privé want naast de chauffeur en bijrijder hebben we enkel de producten van vier vers geslachte yaks bij ons, en die tellen natuurlijk niet als passagiers. De aanwezigheid van de halve ton aan vlees komt ons overigens pas bij aankomst ter gehoren. Ondanks dat het pikdonker is, zien we door de duisternis toch de silhouetten van een indrukwekkende rivier canyon en eindelijk weer wat begroeiing wanneer we in Khorog arriveren. Deze beschaving komt in de vorm van vele jonge lui, wat heerlijke Engelse spraak, een bruisende bazaar en verfrissende stadsparken aan een beeldige rivier. Een ietwat vreemd restaurant/bar inclusief bezopen, dansende Tadzjieken introduceert ons in de locale (etens)cultuur. In Khorog kom ik er voor de zoveelste keer achter dat het wat voordelen met zich mee brengt om niet alleen op reis te zijn. Speciaal met een vrouwelijke wederhelft. Ditmaal werd ik meegesleurd een middelbare school in, Lotti wilde een kijkje nemen en misschien een Engelse les mee volgen. En natuurlijk, binnen 5 minuten staan we in de lerarenkamer en proberen te communiceren met de directeur met hulp van de Engels leraressen. Enkele momenten later staan we voor een klas vol blozende Tadzjiek studenten die in hun beste Engels ons vragen stellen. Het was een goed gevoel weer voor even voor een schoolgroep te staan. Meer beschaving betekend ook dat we eindelijk weer wat meer vervoersmogelijkheden hebben wanneer we de omringende valleien willen ontdekken. Het einde van al die privé taxi’s. De botbrekende wegen vereisen wel nog altijd voertuigen die tegen een stootje kunnen (wat uiteraard compleet genegeerd wordt) maar nu kunnen ze volgestouwd worden met mensen. Het overeenkomstige thema van de verschillende taxi’s die we in dit gebied nemen blijkt de kilometerteller te zijn. Wanneer we met hoge snelheid over de gatenkaas-weg knallen vragen we regelmatig aan elkaar; ‘kun jij de kilometerteller zien? Hoe hard rijden we eigenlijk?’ Het antwoord was elke keer weer het zelfde: ‘Geen idee, dat ding doet het nieteens.’ Tijdens de eerste rit richting de Wakhan Valley zit ik drie uur lang in een innige omhelzing met drie van de vier mensen op de achterbank van een Opel Astra 1.6. Het uitstekende uitzicht maakt alles goed. We maken een paar tussenstops voordat we bij het fort van Yamchun aankomen. De route is echt fascinerend! We volgen een knalblauwe rivier die de grens met Afghanistan vormt. Aan de andere zijde is een extreem smalle strook Afghaans grondgebied voordat de besneeuwde bergen stijl omhoog schieten. Aan de andere kant van deze bergen begint Pakistan. Terwijl we over de Tadzjiekse weg sjezen hebben we tussen de bergen door zicht op zowel de eenzame ezelspad-weg van Afghanistan en tevens de hooglanden van Pakistan. Bizar. We hadden in deze regio gehoopt de Afghaanse zaterdagmarkt van Ishkashim mee te pikken, maar er was de afgelopen maanden weer wat voorgevallen waardoor de kooplieden de grens niet meer over mogen. Schade. In Yamchun bezoeken we eindelijk weer een noemenswaardige bezienswaardigheid. Een oude fort ruïne uit de derde eeuw staat frivool op een rotshelling met zicht over vele kilometers Wakhan vallei. Direct naast het fort is de Bibi Fatima warm water bron waar we ons samen met wat lokale schavuiten eindelijk weer eens goed kunnen wassen. De homestay waar die nacht blijven staat bij ons bekend als een van de koudste nachten tot op heden. Over het algemeen zijn alle overnachtingsplaatsen ’s avonds ijskoud, maar meestal heeft de familie wel een klein heatertje of we slapen in de kamer waar een houtkachel staat. Maar bij dit gezin was het in onze privé kamer niet te harden. Volgens mij was het 19.20u wanneer we van de kou onder de wol kruipen onder een berg van dekens. Ik grinnik wanneer de man des huizes binnenkomt en tel hardop mee. Deken nummer 6, nummer 7 en nummer 8 gooit hij over ons heen. We reizen terug naar Khorog om vervolgens de reis richting de hoofdstad te ondernemen. We hadden gehoopt een plaats te bemachtigen in een van de kleine vliegtuigjes die, wanneer het weer en de aanwezigheid van kerosine het toelaat, op en neer pendelen tussen Khorog en Dushanbe. Zonder succes helaas. Het enige alternatief is de 13 uur durende overland tocht in een opnieuw volgestouwde 4x4 over een toepasselijke hobbelweg. Comfortabel nee, maar natuurschoon, ja. De eerste helft opnieuw langs de Afghaanse grens waar authentieke dorpen tegen de steile rotsen van de rivier gorge aangeplakt zijn. De bergen zijn stijl maar minder hoog en onherbergzaam als de Pamir. We tellen volgens mij acht checkpoints onderweg waar we telkens onze paspoorten tevoorschijn moeten halen, maar arriveren zonder kleerscheuren die avond in Dushanbe. In de hoofdstad nemen we enkele dagen rust want hier is westerse koffie, een wasmachine en een leuk (en warm) hostel. We zitten overigens niet stil want er is genoeg te zien en doen in de stad. We bezoeken de sights die voornamelijk bestaan uit standbeelden en gebouwen, maar er is ook een alleraardigst museum. Even buiten de stad is een leuk fort dat we bezoeken en we proberen tevens een Russische opera in Dushanbe’s opera house. Interessant, laat ik het zo zeggen. Wanneer we genoeg gestad hebben richten we onze pijlen opnieuw op de bergen. Erg moeilijk is dat niet want absoluut niks hier is vlak. We worden vergezeld door Roman, een Rus die ons dolgraag wilt helpen de mensen wat beter te verstaan. Nou, over onze Roman kun je ook een boek schrijven. Laat ik beginnen met te zeggen dat het inderdaad prettig was om een Russische vertaler bij ons te hebben om verhalen wat beter te begrijpen en prijzen te onderhandelen. Maar ‘little did we know’ dat Roman ons al spoedig op de zenuwen zou werken. Hier kwamen we enkele uren na onze ontmoeting al achter, maar het zou nog vele dagen duren voordat we hem eindelijk kunnen afschudden. Ik heb zelden iemand getroffen die uren en uren aan elkaar kon lullen en daarbij nul interesse heeft in wat wij te zeggen hebben. We komen er gewoon niet tussen. Zo chaotisch en continue spullen vergeten. Ik vond het heel begrijpelijk dat hij het fantastisch vind hoe Russisch deze oude sovjet landen zijn, maar de hoeveelheid aan Russische propaganda liep werkelijk de spuigaten uit. M’n oren doen nog altijd zeer! Hoe dan ook, samen met deze jongeman reizen we af naar Iskander-Kul, een beeeeeeldig meer tussen besneeuwde bergtoppen. Dit soort van resort oord is in dit jaargetijde volledig uitgestorven en het kost ons nog best wat moeite om iemand te vinden waar we kunnen overnachten. We schieten werkelijk prachtige foto’s de volgende dag en vertrekken ook meteen weer richting Penjikent. De stad heeft enkele leuke bezienswaardigheden, maar het is te zien dat het al een poosje leid aan een gezichtsverandering. De stad ligt 5km van de Oezbeekse grens, wat in deze landen meestal betekend dat er ook veel Oezbeken in Penjikent wonen. Helaas heeft Oezbekistan vier jaar geleden de grens naar Tadzjikistan gesloten wat er in feite op neer komt dat vele families die voorheen op een steenworp afstand van elkaar woonden, nu een zeer ongemakkelijke grens tussen zich hebben liggen. Met Roman ga ik een paar dagen richting Half-Kul. Een vallei waar een slinger van zeven meren doorheen loopt. Te voet gaan we er een aantal af. Onderweg stuiten we regelmatig op verlaten bergdorpjes. De meest authentieke dorpen die ik in dit land gezien heb! We maken veel foto’s, treiteren de ezels en verwennen de locale kinderen met snoep en lekkernijen. De laatste lange rit in Tadzjikistan gaat richting Khojand. Onderweg realiseer ik me dat er echt iets mis is met het eten hier. Heb nog nooit zoveel mensen zien overgeven tijdens taxi ritjes en ook mijn maag is met dit vlees en koolhydraten dieet constant van streek. Als je het mij vraag ligt het aan de hoeveelheid olie en vette vlees dat ze hier consumeren. En ook de yoghurt producten hier zijn vaak zo zuur, dat kan niet goed meer zijn. Hoe dan ook. Khojand, daar ben ik nu. Behoorlijk grote stad met wat puike moskeeën en de meest indrukwekkende bazaar tot nu toe. Vanuit hier ga ik weer terug naar Kirgizië voor de laatste etappe van centraal azie. Jakshi kal! [userId] => 195468 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4884769 [countryId] => 213 [pictureCount] => 3 [visitorCount] => 1161 [author] => [cityName] => Chodzjand [travelId] => 496111 [travelTitle] => West of China [travelTitleSlugified] => west-of-china [dateDepart] => 2015-09-21 [dateReturn] => 2015-12-15 [showDate] => yes [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Tajikistan [countryIsoCode] => tj [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/121/996/816_640x480.jpg?r=0 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/195/468_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => bazaars-en-bergtoppen ) [14] => stdClass Object ( [username] => mient [datePublication] => 2015-10-25 [title] => Studenten , “Korean Bakery", afscheid en vallei [message] => Gister hebben de verpleegsters en artsen hun examen bij mij gedaan, d.w.z. een 14 tal multiple choice vragen beantwoorden, op zich niet echt moeilijk indien men goed had opgelet en vooral naar de vele aanvullende anekdotes had geluisterd. Iedereen was nerveus, giechelig en gespitst om het certificaat te halen, wat de beloning zou zijn van het volgen van de 12 trainingsmiddagen en uiteraard het doen van het examen. Het werd een drama, de oudste arts, een serieuze vrouw op leeftijd, die veel vroeg en wist tijdens de lessen, had één fout en slechts 4 andere jonge verpleegsters/artsen van de totaal 15 deelnemers haalden het certificaat. Ze smeekten me om een herkansing, die ik dan ook maar gelijk gegeven heb vanmiddag. Het resultaat was nog slechter, open vragen over hun hoofdonderwerp “Stroke” werden door slechts drie deelnemers goed beantwoord. Maar nu komt het, ondanks mijn milde beoordelingen, lag het aan de matige Tadjiekse vertaling van hun hand-outs, lag het aan de vraagstelling….kortom ik waande me 35 jaar terug, medestudenten die protest na protest aantekenden over elk tentamen. Een meisje, basisarts, een dame van de Pamiri-stam, werd opdringerig kwaad en begon vervolgens hartverscheurend te huilen toen ik niet toe gaf. Een andere Pamiri dame was niet op komen dagen, zij had zèker een onvoldoende gekregen, aangezien zij enkele lessen niet gevolgd had en waarschijnlijk voorvoelde het opnieuw niet te halen. De Pamiri’s vormen een grote en trotse bevolkingsgroep in het oosten van Tajikistan hoog in de bergen tegen de grens van China. Ik moet jullie bekennen dat dit hele gedoe een voor mij schril contrast vormde met mijn eigenlijke werk met de kinderen eerder op de dag en de rest van de week. Hoe open en onbevangen zijn kinderen dan en hoe berekent zijn sommige volwassenen… De “Korean Bakery & Coffee” is een leuk, nieuw en klein koffiehuis met heerlijke cappuccino en vele soorten broodjes en gebak, qua sfeer en prijzen een totaal ander concept dan het verderop gelegen Segafredo, het Italiaans aandoende restaurant met terras. In een kleine ruimte zoveel sfeer en producten aanbieden is knap en of deze Koreaanse mensen tot een keten behoren (in andere landen) of zelfstandig opereren weet ik niet, maar de cheese-, walnoten- en appelcake smaakten er niet minder om. Het afscheid van enkele medewerkers in Chorbog was net als in mei warm, maar duurde kort omdat velen er niet waren. Met Nazira daarna op een bankje voor het rehab centre een korte evaluatie gedaan, waarin de verschillen van onze culturen nogal naar voren kwamen. De afspraak werd dat er in januari een aantal voorstellen èn werkroosters van hen zullen gaan komen, waar wij dan weer op gaan reageren. Een dialoog voeren is voor hen in dit verband nieuw en iets wat langzaam op gang lijkt te komen. Onze boodschappen doen op de lokale markt is altijd een feestje samen met de vele om aandacht roepende plattelands vrouwen, ditmaal met bergen druiven uitgestald in teilen of gewoon op de grond, een kakofonie van kleuren en geuren… Vandaag, zaterdag, een trip gemaakt met Sharof en een bevriende taxi-driver naar een natuurpark in de bergen ten oosten van Dushanbe. Over slechte wegen/paden hobbelend naar het uiteinde van een schitterende vallei, langs een woeste rivier met soms steile ravijnen kwamen we tenslotte in een dorp, waar we door de plaatselijke natuurpark wachters voor een eenvoudige lunch werden uitgenodigd. Walnoten van eigen bomen, druiven en zelf gebakken platte broodjes uit het dorp en tot slot plof, het nationale gerecht, een soort nassi met winterwortel, kikkererwten en kip (toch jammer dat we tijdelijk “vegetarisch” zijn). Dit was mijn laatste verslag, maar ook deze periode was weer leerzaam en afwisselend in dit vriendelijke, dankbare en gastvrije land. [userId] => 215929 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4876675 [countryId] => 213 [pictureCount] => 19 [visitorCount] => 1531 [author] => Mient [cityName] => Doesjanbe