Zend_View Object
(
[_useViewStream:Zend_View:private] => 1
[_useStreamWrapper:Zend_View:private] =>
[_path:Zend_View_Abstract:private] => Array
(
[script] => Array
(
[0] => /srv/www/tl-www/website/application/layouts/scripts/
[1] => /srv/www/tl-www/website/application/layouts/scripts/
[2] => /srv/www/tl-www/website/application/modules/home/views/scripts/
[3] => ./views/scripts/
)
[helper] => Array
(
)
[filter] => Array
(
)
)
[_file:Zend_View_Abstract:private] => /srv/www/tl-www/website/application/layouts/scripts/home/bodyReports.phtml
[_helper:Zend_View_Abstract:private] => Array
(
[HeadMeta] => Zend_View_Helper_HeadMeta Object
(
[_typeKeys:protected] => Array
(
[0] => name
[1] => http-equiv
[2] => charset
[3] => property
)
[_requiredKeys:protected] => Array
(
[0] => content
)
[_modifierKeys:protected] => Array
(
[0] => lang
[1] => scheme
)
[_regKey:protected] => Zend_View_Helper_HeadMeta
[_container:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[1] => stdClass Object
(
[type] => name
[name] => robots
[content] => noindex,follow
[modifiers] => Array
(
)
)
)
)
[_registry:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Registry Object
(
[_containerClass:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container
[_items:protected] => Array
(
[Zend_Layout] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[content] =>
Recente reisverslagen uit Haïti
)
)
[Zend_View_Helper_HeadMeta] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[1] => stdClass Object
(
[type] => name
[name] => robots
[content] => noindex,follow
[modifiers] => Array
(
)
)
)
)
[Zend_View_Helper_HeadLink] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
)
)
[Zend_View_Helper_HeadScript] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/ui/exampleHintText.js
)
[source] =>
)
[1] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.mousewheel.js
)
[source] =>
)
[2] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/json2.js
)
[source] =>
)
[3] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.cycle.lite.js
)
[source] =>
)
[4] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.jscrollpane.min.js
)
[source] =>
)
[5] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery-ui-1.8.16.custom.min.js
)
[source] =>
)
[6] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tagify.js
)
[source] =>
)
[7] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/local/jquery.validationEngine-nl.js
)
[source] =>
)
[8] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.validationEngine.js
)
[source] =>
)
[9] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.fileupload.js
)
[source] =>
)
[10] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.iframe-transport.js
)
[source] =>
)
[11] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tools.min.js
)
[source] =>
)
[12] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.prettyPhoto.js
)
[source] =>
)
[13] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.ba-dotimeout.min.js
)
[source] =>
)
[14] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.store.js
)
[source] =>
)
[15] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.cookie.js
)
[source] =>
)
[16] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.miniColors.js
)
[source] =>
)
[17] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tmpl.js
)
[source] =>
)
[18] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.textCounter.js
)
[source] =>
)
[19] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.rotate.js
)
[source] =>
)
[20] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.easyBGResizer.js
)
[source] =>
)
[21] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/external/aurigma/aurigma.uploader.js
)
[source] =>
)
[22] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/external/aurigma/aurigma.uploader.installationprogress.js
)
[source] =>
)
[23] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/external/aurigma/local/aurigma.uploader.nl_localization.js
)
[source] =>
)
[24] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.ad-gallery.js
)
[source] =>
)
[25] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/gmaps.js
)
[source] =>
)
[26] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/googleMapsNew.js
)
[source] =>
)
[27] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/entity/Callback.js
)
[source] =>
)
[28] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/entity/Entity.js
)
[source] =>
)
[29] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/setup.js
)
[source] =>
)
[30] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery-example.js
)
[source] =>
)
[31] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tooltip.min.js
)
[source] =>
)
[32] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/local/jquery.ui.datepicker-nl.js
)
[source] =>
)
[33] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/bas.js
)
[source] =>
)
[34] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/team.js
)
[source] =>
)
)
)
[Zend_View_Helper_InlineScript] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/tmpl.min.js
)
[source] =>
)
[1] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/load-image.min.js
)
[source] =>
)
[2] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/bootstrap.min.js
)
[source] =>
)
[3] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.iframe-transport.js
)
[source] =>
)
[4] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.fileupload.js
)
[source] =>
)
[5] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.fileupload-ui.js
)
[source] =>
)
[6] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/fileUploadCustomSettings.js
)
[source] =>
)
[7] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.timeago.js
)
[source] =>
)
[8] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/local/jquery.timeago.nl.js
)
[source] =>
)
[9] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/fileuploader.js
)
[source] =>
)
[10] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/entity/upload.js
)
[source] =>
)
[11] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/classes/SortableEntities.js
)
[source] =>
)
[12] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/unoslider.js
)
[source] =>
)
[13] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/shop.js
)
[source] =>
)
[14] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/classes/PortalTicker.js
)
[source] =>
)
[15] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/afterLoading.js
)
[source] =>
)
[16] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/commentValidation.js
)
[source] =>
)
[17] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/clubs.js
)
[source] =>
)
)
)
[Zend_View_Helper_HeadTitle] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] => -
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[0] => Reisverslagen over Haïti
[1] => WaarBenJij.nu
)
)
)
)
[_autoEscape:protected] => 1
[view] => Zend_View Object
*RECURSION*
)
[Doctype] => Zend_View_Helper_Doctype Object
(
[_defaultDoctype:protected] => HTML4_LOOSE
[_registry:protected] => ArrayObject Object
(
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[doctypes] => Array
(
[XHTML11] =>
[XHTML1_STRICT] =>
[XHTML1_TRANSITIONAL] =>
[XHTML1_FRAMESET] =>
[XHTML1_RDFA] =>
[XHTML_BASIC1] =>
[XHTML5] =>
[HTML4_STRICT] =>
[HTML4_LOOSE] =>
[HTML4_FRAMESET] =>
[HTML5] =>
)
[doctype] => HTML4_LOOSE
)
)
[_regKey:protected] => Zend_View_Helper_Doctype
[view] => Zend_View Object
*RECURSION*
)
[HeadLink] => Zend_View_Helper_HeadLink Object
(
[_itemKeys:protected] => Array
(
[0] => charset
[1] => href
[2] => hreflang
[3] => id
[4] => media
[5] => rel
[6] => rev
[7] => type
[8] => title
[9] => extras
[10] => sizes
)
[_regKey:protected] => Zend_View_Helper_HeadLink
[_container:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
)
)
[_registry:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Registry Object
(
[_containerClass:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container
[_items:protected] => Array
(
[Zend_Layout] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[content] =>
Recente reisverslagen uit Haïti
)
)
[Zend_View_Helper_HeadMeta] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[1] => stdClass Object
(
[type] => name
[name] => robots
[content] => noindex,follow
[modifiers] => Array
(
)
)
)
)
[Zend_View_Helper_HeadLink] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
)
)
[Zend_View_Helper_HeadScript] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/ui/exampleHintText.js
)
[source] =>
)
[1] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.mousewheel.js
)
[source] =>
)
[2] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/json2.js
)
[source] =>
)
[3] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.cycle.lite.js
)
[source] =>
)
[4] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.jscrollpane.min.js
)
[source] =>
)
[5] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery-ui-1.8.16.custom.min.js
)
[source] =>
)
[6] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tagify.js
)
[source] =>
)
[7] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/local/jquery.validationEngine-nl.js
)
[source] =>
)
[8] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.validationEngine.js
)
[source] =>
)
[9] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.fileupload.js
)
[source] =>
)
[10] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.iframe-transport.js
)
[source] =>
)
[11] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tools.min.js
)
[source] =>
)
[12] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.prettyPhoto.js
)
[source] =>
)
[13] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.ba-dotimeout.min.js
)
[source] =>
)
[14] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.store.js
)
[source] =>
)
[15] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.cookie.js
)
[source] =>
)
[16] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.miniColors.js
)
[source] =>
)
[17] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tmpl.js
)
[source] =>
)
[18] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.textCounter.js
)
[source] =>
)
[19] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.rotate.js
)
[source] =>
)
[20] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.easyBGResizer.js
)
[source] =>
)
[21] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/external/aurigma/aurigma.uploader.js
)
[source] =>
)
[22] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/external/aurigma/aurigma.uploader.installationprogress.js
)
[source] =>
)
[23] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/external/aurigma/local/aurigma.uploader.nl_localization.js
)
[source] =>
)
[24] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.ad-gallery.js
)
[source] =>
)
[25] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/gmaps.js
)
[source] =>
)
[26] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/googleMapsNew.js
)
[source] =>
)
[27] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/entity/Callback.js
)
[source] =>
)
[28] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/entity/Entity.js
)
[source] =>
)
[29] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/setup.js
)
[source] =>
)
[30] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery-example.js
)
[source] =>
)
[31] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tooltip.min.js
)
[source] =>
)
[32] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/local/jquery.ui.datepicker-nl.js
)
[source] =>
)
[33] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/bas.js
)
[source] =>
)
[34] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/team.js
)
[source] =>
)
)
)
[Zend_View_Helper_InlineScript] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/tmpl.min.js
)
[source] =>
)
[1] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/load-image.min.js
)
[source] =>
)
[2] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/bootstrap.min.js
)
[source] =>
)
[3] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.iframe-transport.js
)
[source] =>
)
[4] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.fileupload.js
)
[source] =>
)
[5] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.fileupload-ui.js
)
[source] =>
)
[6] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/fileUploadCustomSettings.js
)
[source] =>
)
[7] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.timeago.js
)
[source] =>
)
[8] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/local/jquery.timeago.nl.js
)
[source] =>
)
[9] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/fileuploader.js
)
[source] =>
)
[10] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/entity/upload.js
)
[source] =>
)
[11] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/classes/SortableEntities.js
)
[source] =>
)
[12] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/unoslider.js
)
[source] =>
)
[13] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/shop.js
)
[source] =>
)
[14] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/classes/PortalTicker.js
)
[source] =>
)
[15] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/afterLoading.js
)
[source] =>
)
[16] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/commentValidation.js
)
[source] =>
)
[17] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/clubs.js
)
[source] =>
)
)
)
[Zend_View_Helper_HeadTitle] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] => -
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[0] => Reisverslagen over Haïti
[1] => WaarBenJij.nu
)
)
)
)
[_autoEscape:protected] => 1
[view] => Zend_View Object
*RECURSION*
)
[HeadScript] => Zend_View_Helper_HeadScript Object
(
[_regKey:protected] => Zend_View_Helper_HeadScript
[_arbitraryAttributes:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureScriptType:protected] =>
[_captureScriptAttrs:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_optionalAttributes:protected] => Array
(
[0] => charset
[1] => defer
[2] => language
[3] => src
)
[_requiredAttributes:protected] => Array
(
[0] => type
)
[useCdata] =>
[_container:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/ui/exampleHintText.js
)
[source] =>
)
[1] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.mousewheel.js
)
[source] =>
)
[2] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/json2.js
)
[source] =>
)
[3] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.cycle.lite.js
)
[source] =>
)
[4] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.jscrollpane.min.js
)
[source] =>
)
[5] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery-ui-1.8.16.custom.min.js
)
[source] =>
)
[6] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tagify.js
)
[source] =>
)
[7] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/local/jquery.validationEngine-nl.js
)
[source] =>
)
[8] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.validationEngine.js
)
[source] =>
)
[9] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.fileupload.js
)
[source] =>
)
[10] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.iframe-transport.js
)
[source] =>
)
[11] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tools.min.js
)
[source] =>
)
[12] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.prettyPhoto.js
)
[source] =>
)
[13] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.ba-dotimeout.min.js
)
[source] =>
)
[14] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.store.js
)
[source] =>
)
[15] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.cookie.js
)
[source] =>
)
[16] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.miniColors.js
)
[source] =>
)
[17] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tmpl.js
)
[source] =>
)
[18] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.textCounter.js
)
[source] =>
)
[19] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.rotate.js
)
[source] =>
)
[20] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.easyBGResizer.js
)
[source] =>
)
[21] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/external/aurigma/aurigma.uploader.js
)
[source] =>
)
[22] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/external/aurigma/aurigma.uploader.installationprogress.js
)
[source] =>
)
[23] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/external/aurigma/local/aurigma.uploader.nl_localization.js
)
[source] =>
)
[24] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.ad-gallery.js
)
[source] =>
)
[25] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/gmaps.js
)
[source] =>
)
[26] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/googleMapsNew.js
)
[source] =>
)
[27] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/entity/Callback.js
)
[source] =>
)
[28] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/entity/Entity.js
)
[source] =>
)
[29] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/setup.js
)
[source] =>
)
[30] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery-example.js
)
[source] =>
)
[31] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tooltip.min.js
)
[source] =>
)
[32] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/local/jquery.ui.datepicker-nl.js
)
[source] =>
)
[33] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/bas.js
)
[source] =>
)
[34] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/team.js
)
[source] =>
)
)
)
[_registry:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Registry Object
(
[_containerClass:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container
[_items:protected] => Array
(
[Zend_Layout] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[content] =>
Recente reisverslagen uit Haïti
)
)
[Zend_View_Helper_HeadMeta] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[1] => stdClass Object
(
[type] => name
[name] => robots
[content] => noindex,follow
[modifiers] => Array
(
)
)
)
)
[Zend_View_Helper_HeadLink] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
)
)
[Zend_View_Helper_HeadScript] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/ui/exampleHintText.js
)
[source] =>
)
[1] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.mousewheel.js
)
[source] =>
)
[2] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/json2.js
)
[source] =>
)
[3] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.cycle.lite.js
)
[source] =>
)
[4] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.jscrollpane.min.js
)
[source] =>
)
[5] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery-ui-1.8.16.custom.min.js
)
[source] =>
)
[6] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tagify.js
)
[source] =>
)
[7] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/local/jquery.validationEngine-nl.js
)
[source] =>
)
[8] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.validationEngine.js
)
[source] =>
)
[9] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.fileupload.js
)
[source] =>
)
[10] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.iframe-transport.js
)
[source] =>
)
[11] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tools.min.js
)
[source] =>
)
[12] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.prettyPhoto.js
)
[source] =>
)
[13] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.ba-dotimeout.min.js
)
[source] =>
)
[14] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.store.js
)
[source] =>
)
[15] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.cookie.js
)
[source] =>
)
[16] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.miniColors.js
)
[source] =>
)
[17] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tmpl.js
)
[source] =>
)
[18] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.textCounter.js
)
[source] =>
)
[19] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.rotate.js
)
[source] =>
)
[20] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.easyBGResizer.js
)
[source] =>
)
[21] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/external/aurigma/aurigma.uploader.js
)
[source] =>
)
[22] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/external/aurigma/aurigma.uploader.installationprogress.js
)
[source] =>
)
[23] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/external/aurigma/local/aurigma.uploader.nl_localization.js
)
[source] =>
)
[24] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.ad-gallery.js
)
[source] =>
)
[25] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/gmaps.js
)
[source] =>
)
[26] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/googleMapsNew.js
)
[source] =>
)
[27] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/entity/Callback.js
)
[source] =>
)
[28] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/entity/Entity.js
)
[source] =>
)
[29] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/setup.js
)
[source] =>
)
[30] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery-example.js
)
[source] =>
)
[31] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tooltip.min.js
)
[source] =>
)
[32] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/local/jquery.ui.datepicker-nl.js
)
[source] =>
)
[33] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/bas.js
)
[source] =>
)
[34] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/team.js
)
[source] =>
)
)
)
[Zend_View_Helper_InlineScript] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/tmpl.min.js
)
[source] =>
)
[1] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/load-image.min.js
)
[source] =>
)
[2] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/bootstrap.min.js
)
[source] =>
)
[3] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.iframe-transport.js
)
[source] =>
)
[4] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.fileupload.js
)
[source] =>
)
[5] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.fileupload-ui.js
)
[source] =>
)
[6] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/fileUploadCustomSettings.js
)
[source] =>
)
[7] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.timeago.js
)
[source] =>
)
[8] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/local/jquery.timeago.nl.js
)
[source] =>
)
[9] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/fileuploader.js
)
[source] =>
)
[10] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/entity/upload.js
)
[source] =>
)
[11] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/classes/SortableEntities.js
)
[source] =>
)
[12] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/unoslider.js
)
[source] =>
)
[13] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/shop.js
)
[source] =>
)
[14] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/classes/PortalTicker.js
)
[source] =>
)
[15] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/afterLoading.js
)
[source] =>
)
[16] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/commentValidation.js
)
[source] =>
)
[17] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/clubs.js
)
[source] =>
)
)
)
[Zend_View_Helper_HeadTitle] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] => -
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[0] => Reisverslagen over Haïti
[1] => WaarBenJij.nu
)
)
)
)
[_autoEscape:protected] => 1
[view] => Zend_View Object
*RECURSION*
)
[InlineScript] => Zend_View_Helper_InlineScript Object
(
[_regKey:protected] => Zend_View_Helper_InlineScript
[_arbitraryAttributes:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureScriptType:protected] =>
[_captureScriptAttrs:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_optionalAttributes:protected] => Array
(
[0] => charset
[1] => defer
[2] => language
[3] => src
)
[_requiredAttributes:protected] => Array
(
[0] => type
)
[useCdata] =>
[_container:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/tmpl.min.js
)
[source] =>
)
[1] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/load-image.min.js
)
[source] =>
)
[2] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/bootstrap.min.js
)
[source] =>
)
[3] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.iframe-transport.js
)
[source] =>
)
[4] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.fileupload.js
)
[source] =>
)
[5] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.fileupload-ui.js
)
[source] =>
)
[6] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/fileUploadCustomSettings.js
)
[source] =>
)
[7] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.timeago.js
)
[source] =>
)
[8] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/local/jquery.timeago.nl.js
)
[source] =>
)
[9] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/fileuploader.js
)
[source] =>
)
[10] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/entity/upload.js
)
[source] =>
)
[11] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/classes/SortableEntities.js
)
[source] =>
)
[12] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/unoslider.js
)
[source] =>
)
[13] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/shop.js
)
[source] =>
)
[14] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/classes/PortalTicker.js
)
[source] =>
)
[15] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/afterLoading.js
)
[source] =>
)
[16] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/commentValidation.js
)
[source] =>
)
[17] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/clubs.js
)
[source] =>
)
)
)
[_registry:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Registry Object
(
[_containerClass:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container
[_items:protected] => Array
(
[Zend_Layout] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[content] =>
Recente reisverslagen uit Haïti
)
)
[Zend_View_Helper_HeadMeta] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[1] => stdClass Object
(
[type] => name
[name] => robots
[content] => noindex,follow
[modifiers] => Array
(
)
)
)
)
[Zend_View_Helper_HeadLink] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
)
)
[Zend_View_Helper_HeadScript] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/ui/exampleHintText.js
)
[source] =>
)
[1] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.mousewheel.js
)
[source] =>
)
[2] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/json2.js
)
[source] =>
)
[3] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.cycle.lite.js
)
[source] =>
)
[4] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.jscrollpane.min.js
)
[source] =>
)
[5] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery-ui-1.8.16.custom.min.js
)
[source] =>
)
[6] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tagify.js
)
[source] =>
)
[7] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/local/jquery.validationEngine-nl.js
)
[source] =>
)
[8] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.validationEngine.js
)
[source] =>
)
[9] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.fileupload.js
)
[source] =>
)
[10] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.iframe-transport.js
)
[source] =>
)
[11] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tools.min.js
)
[source] =>
)
[12] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.prettyPhoto.js
)
[source] =>
)
[13] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.ba-dotimeout.min.js
)
[source] =>
)
[14] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.store.js
)
[source] =>
)
[15] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.cookie.js
)
[source] =>
)
[16] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.miniColors.js
)
[source] =>
)
[17] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tmpl.js
)
[source] =>
)
[18] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.textCounter.js
)
[source] =>
)
[19] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.rotate.js
)
[source] =>
)
[20] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.easyBGResizer.js
)
[source] =>
)
[21] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/external/aurigma/aurigma.uploader.js
)
[source] =>
)
[22] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/external/aurigma/aurigma.uploader.installationprogress.js
)
[source] =>
)
[23] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/external/aurigma/local/aurigma.uploader.nl_localization.js
)
[source] =>
)
[24] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.ad-gallery.js
)
[source] =>
)
[25] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/gmaps.js
)
[source] =>
)
[26] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/googleMapsNew.js
)
[source] =>
)
[27] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/entity/Callback.js
)
[source] =>
)
[28] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/entity/Entity.js
)
[source] =>
)
[29] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/setup.js
)
[source] =>
)
[30] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery-example.js
)
[source] =>
)
[31] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tooltip.min.js
)
[source] =>
)
[32] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/local/jquery.ui.datepicker-nl.js
)
[source] =>
)
[33] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/bas.js
)
[source] =>
)
[34] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/team.js
)
[source] =>
)
)
)
[Zend_View_Helper_InlineScript] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/tmpl.min.js
)
[source] =>
)
[1] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/load-image.min.js
)
[source] =>
)
[2] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/bootstrap.min.js
)
[source] =>
)
[3] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.iframe-transport.js
)
[source] =>
)
[4] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.fileupload.js
)
[source] =>
)
[5] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.fileupload-ui.js
)
[source] =>
)
[6] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/fileUploadCustomSettings.js
)
[source] =>
)
[7] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.timeago.js
)
[source] =>
)
[8] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/local/jquery.timeago.nl.js
)
[source] =>
)
[9] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/fileuploader.js
)
[source] =>
)
[10] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/entity/upload.js
)
[source] =>
)
[11] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/classes/SortableEntities.js
)
[source] =>
)
[12] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/unoslider.js
)
[source] =>
)
[13] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/shop.js
)
[source] =>
)
[14] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/classes/PortalTicker.js
)
[source] =>
)
[15] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/afterLoading.js
)
[source] =>
)
[16] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/commentValidation.js
)
[source] =>
)
[17] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/clubs.js
)
[source] =>
)
)
)
[Zend_View_Helper_HeadTitle] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] => -
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[0] => Reisverslagen over Haïti
[1] => WaarBenJij.nu
)
)
)
)
[_autoEscape:protected] => 1
[view] => Zend_View Object
*RECURSION*
)
[HeadTitle] => Zend_View_Helper_HeadTitle Object
(
[_regKey:protected] => Zend_View_Helper_HeadTitle
[_translate:protected] =>
[_translator:protected] =>
[_defaultAttachOrder:protected] =>
[_container:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] => -
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[0] => Reisverslagen over Haïti
[1] => WaarBenJij.nu
)
)
[_registry:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Registry Object
(
[_containerClass:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container
[_items:protected] => Array
(
[Zend_Layout] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[content] =>
Recente reisverslagen uit Haïti
)
)
[Zend_View_Helper_HeadMeta] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[1] => stdClass Object
(
[type] => name
[name] => robots
[content] => noindex,follow
[modifiers] => Array
(
)
)
)
)
[Zend_View_Helper_HeadLink] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
)
)
[Zend_View_Helper_HeadScript] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/ui/exampleHintText.js
)
[source] =>
)
[1] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.mousewheel.js
)
[source] =>
)
[2] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/json2.js
)
[source] =>
)
[3] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.cycle.lite.js
)
[source] =>
)
[4] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.jscrollpane.min.js
)
[source] =>
)
[5] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery-ui-1.8.16.custom.min.js
)
[source] =>
)
[6] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tagify.js
)
[source] =>
)
[7] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/local/jquery.validationEngine-nl.js
)
[source] =>
)
[8] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.validationEngine.js
)
[source] =>
)
[9] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.fileupload.js
)
[source] =>
)
[10] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.iframe-transport.js
)
[source] =>
)
[11] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tools.min.js
)
[source] =>
)
[12] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.prettyPhoto.js
)
[source] =>
)
[13] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.ba-dotimeout.min.js
)
[source] =>
)
[14] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.store.js
)
[source] =>
)
[15] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.cookie.js
)
[source] =>
)
[16] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.miniColors.js
)
[source] =>
)
[17] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tmpl.js
)
[source] =>
)
[18] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.textCounter.js
)
[source] =>
)
[19] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.rotate.js
)
[source] =>
)
[20] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.easyBGResizer.js
)
[source] =>
)
[21] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/external/aurigma/aurigma.uploader.js
)
[source] =>
)
[22] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/external/aurigma/aurigma.uploader.installationprogress.js
)
[source] =>
)
[23] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/external/aurigma/local/aurigma.uploader.nl_localization.js
)
[source] =>
)
[24] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.ad-gallery.js
)
[source] =>
)
[25] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/gmaps.js
)
[source] =>
)
[26] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/googleMapsNew.js
)
[source] =>
)
[27] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/entity/Callback.js
)
[source] =>
)
[28] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/entity/Entity.js
)
[source] =>
)
[29] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/setup.js
)
[source] =>
)
[30] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery-example.js
)
[source] =>
)
[31] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tooltip.min.js
)
[source] =>
)
[32] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/local/jquery.ui.datepicker-nl.js
)
[source] =>
)
[33] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/bas.js
)
[source] =>
)
[34] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/team.js
)
[source] =>
)
)
)
[Zend_View_Helper_InlineScript] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/tmpl.min.js
)
[source] =>
)
[1] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/load-image.min.js
)
[source] =>
)
[2] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/bootstrap.min.js
)
[source] =>
)
[3] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.iframe-transport.js
)
[source] =>
)
[4] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.fileupload.js
)
[source] =>
)
[5] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.fileupload-ui.js
)
[source] =>
)
[6] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/fileUploadCustomSettings.js
)
[source] =>
)
[7] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.timeago.js
)
[source] =>
)
[8] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/local/jquery.timeago.nl.js
)
[source] =>
)
[9] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/fileuploader.js
)
[source] =>
)
[10] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/entity/upload.js
)
[source] =>
)
[11] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/classes/SortableEntities.js
)
[source] =>
)
[12] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/unoslider.js
)
[source] =>
)
[13] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/shop.js
)
[source] =>
)
[14] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/classes/PortalTicker.js
)
[source] =>
)
[15] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/afterLoading.js
)
[source] =>
)
[16] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/commentValidation.js
)
[source] =>
)
[17] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/clubs.js
)
[source] =>
)
)
)
[Zend_View_Helper_HeadTitle] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] => -
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[0] => Reisverslagen over Haïti
[1] => WaarBenJij.nu
)
)
)
)
[_autoEscape:protected] => 1
[view] => Zend_View Object
*RECURSION*
)
[PartialLoop] => Zend_View_Helper_PartialLoop Object
(
[partialCounter:protected] => 15
[_objectKey:protected] =>
[view] => Zend_View Object
*RECURSION*
)
[PaginationControl] => Zend_View_Helper_PaginationControl Object
(
[view] => Zend_View Object
*RECURSION*
)
[Partial] => Zend_View_Helper_Partial Object
(
[_objectKey:protected] =>
[view] => Zend_View Object
*RECURSION*
)
[Url] => Zend_View_Helper_Url Object
(
[view] => Zend_View Object
*RECURSION*
)
)
[_helperLoaded:Zend_View_Abstract:private] => Array
(
)
[_helperLoadedDir:Zend_View_Abstract:private] => Array
(
)
[_filter:Zend_View_Abstract:private] => Array
(
)
[_filterClass:Zend_View_Abstract:private] => Array
(
)
[_filterLoaded:Zend_View_Abstract:private] => Array
(
)
[_filterLoadedDir:Zend_View_Abstract:private] => Array
(
)
[_escape:Zend_View_Abstract:private] => htmlspecialchars
[_encoding:Zend_View_Abstract:private] => UTF-8
[_lfiProtectionOn:Zend_View_Abstract:private] => 1
[_loaders:Zend_View_Abstract:private] => Array
(
[filter] => Zend_Loader_PluginLoader Object
(
[_loadedPluginPaths:protected] => Array
(
)
[_loadedPlugins:protected] => Array
(
)
[_prefixToPaths:protected] => Array
(
[Zend_View_Filter_] => Array
(
[0] => Zend/View/Filter/
[1] => ./views/filters/
[2] => /srv/www/tl-www/website/application/modules/home/views/filters/
)
)
[_useStaticRegistry:protected] =>
)
[helper] => Zend_Loader_PluginLoader Object
(
[_loadedPluginPaths:protected] => Array
(
)
[_loadedPlugins:protected] => Array
(
[HeadMeta] => Zend_View_Helper_HeadMeta
[Doctype] => Zend_View_Helper_Doctype
[HeadLink] => Zend_View_Helper_HeadLink
[HeadScript] => Zend_View_Helper_HeadScript
[InlineScript] => Zend_View_Helper_InlineScript
[HeadTitle] => Zend_View_Helper_HeadTitle
[PartialLoop] => Zend_View_Helper_PartialLoop
[Slugify] => TravelLog\View\Helper\Slugify
[DateTime] => TravelLog\View\Helper\DateTime
[Url] => Zend_View_Helper_Url
[ClickTracking] => TravelLog\View\Helper\ClickTracking
[TruncateWords] => TravelLog\View\Helper\TruncateWords
[PaginationControl] => Zend_View_Helper_PaginationControl
[Partial] => Zend_View_Helper_Partial
)
[_prefixToPaths:protected] => Array
(
[Zend_View_Helper_] => Array
(
[0] => Zend/View/Helper/
[1] => ./views/helpers/
[2] => /srv/www/tl-www/website/application/modules/home/views/helpers/
)
[TravelLog\View\Helper\] => Array
(
[0] => /srv/www/tl-www/website/application/library/TravelLog/View/Helper/
)
)
[_useStaticRegistry:protected] =>
)
)
[_loaderTypes:Zend_View_Abstract:private] => Array
(
[0] => filter
[1] => helper
)
[_strictVars:Zend_View_Abstract:private] =>
[module] => home
[controller] => haiti
[action] => reisverslagen
[exception] => Zend_Controller_Dispatcher_Exception Object
(
[_previous:Zend_Exception:private] =>
[message:protected] => Invalid controller specified (haiti)
[string:Exception:private] =>
[code:protected] => 0
[file:protected] => /opt/ZendFramework-1.12.0/library/Zend/Controller/Dispatcher/Standard.php
[line:protected] => 248
[trace:Exception:private] => Array
(
[0] => Array
(
[file] => /opt/ZendFramework-1.12.0/library/Zend/Controller/Front.php
[line] => 954
[function] => dispatch
[class] => Zend_Controller_Dispatcher_Standard
[type] => ->
[args] => Array
(
[0] => Zend_Controller_Request_Http Object
(
[_paramSources:protected] => Array
(
[0] => _GET
[1] => _POST
)
[_requestUri:protected] => /haiti/reisverslagen/p/1/page/2
[_baseUrl:protected] =>
[_basePath:protected] =>
[_pathInfo:protected] => haiti/reisverslagen/p/1/page/2
[_params:protected] => Array
(
[controller] => haiti
[action] => reisverslagen
[p] => 1
[page] => 2
[module] => home
[error_handler] => ArrayObject Object
(
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[exception] => Zend_Controller_Dispatcher_Exception Object
*RECURSION*
[type] => EXCEPTION_NO_CONTROLLER
[request] => Zend_Controller_Request_Http Object
(
[_paramSources:protected] => Array
(
[0] => _GET
[1] => _POST
)
[_requestUri:protected] => /haiti/reisverslagen/p/1/page/2
[_baseUrl:protected] =>
[_basePath:protected] =>
[_pathInfo:protected] => haiti/reisverslagen/p/1/page/2
[_params:protected] => Array
(
[controller] => haiti
[action] => reisverslagen
[p] => 1
[page] => 2
[module] => home
)
[_rawBody:protected] =>
[_aliases:protected] => Array
(
)
[_dispatched:protected] => 1
[_module:protected] => home
[_moduleKey:protected] => module
[_controller:protected] => haiti
[_controllerKey:protected] => controller
[_action:protected] => reisverslagen
[_actionKey:protected] => action
)
)
)
[continentId] => 3
[countryId] => 82
)
[_rawBody:protected] =>
[_aliases:protected] => Array
(
)
[_dispatched:protected] => 1
[_module:protected] => home
[_moduleKey:protected] => module
[_controller:protected] => reports
[_controllerKey:protected] => controller
[_action:protected] => index
[_actionKey:protected] => action
)
[1] => Zend_Controller_Response_Http Object
(
[_body:protected] => Array
(
[default] =>
Recente reisverslagen uit Haïti
)
[_exceptions:protected] => Array
(
[0] => Zend_Controller_Dispatcher_Exception Object
*RECURSION*
)
[_headers:protected] => Array
(
)
[_headersRaw:protected] => Array
(
)
[_httpResponseCode:protected] => 200
[_isRedirect:protected] =>
[_renderExceptions:protected] =>
[headersSentThrowsException] => 1
)
)
)
[1] => Array
(
[file] => /opt/ZendFramework-1.12.0/library/Zend/Application/Bootstrap/Bootstrap.php
[line] => 97
[function] => dispatch
[class] => Zend_Controller_Front
[type] => ->
[args] => Array
(
)
)
[2] => Array
(
[file] => /opt/ZendFramework-1.12.0/library/Zend/Application.php
[line] => 366
[function] => run
[class] => Zend_Application_Bootstrap_Bootstrap
[type] => ->
[args] => Array
(
)
)
[3] => Array
(
[file] => /srv/www/tl-www/website/public/index.php
[line] => 202
[function] => run
[class] => Zend_Application
[type] => ->
[args] => Array
(
)
)
)
[previous:Exception:private] =>
)
[currentUserId] => 0
[currentUserName] =>
[domainName] => waarbenjij.nu
[protocol] => https://
[cdnRoot] => https://cdn.easyapps.nl/
[cdn] => https://cdn.easyapps.nl/578/
[notificationWindow] =>
[customBannerParameters] => Array
(
)
[analyticsDomain] => .waarbenjij.nu
[analyticsCode] => UA-109425-7
[analyticsClickTracking] =>
[allContinents] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[languageId] => 1
[continentId] => 1
[name] => Afrika
[nameSlugified] => afrika
[nameSlugifiedCrc32] => 1586791595
[info] =>
)
[1] => stdClass Object
(
[languageId] => 1
[continentId] => 2
[name] => Azië
[nameSlugified] => azie
[nameSlugifiedCrc32] => 1918887877
[info] =>
)
[2] => stdClass Object
(
[languageId] => 1
[continentId] => 3
[name] => Centraal-Amerika
[nameSlugified] => centraal-amerika
[nameSlugifiedCrc32] => 4250903019
[info] =>
)
[3] => stdClass Object
(
[languageId] => 1
[continentId] => 4
[name] => Europa
[nameSlugified] => europa
[nameSlugifiedCrc32] => 1342086343
[info] =>
)
[4] => stdClass Object
(
[languageId] => 1
[continentId] => 5
[name] => Midden Oosten
[nameSlugified] => midden-oosten
[nameSlugifiedCrc32] => 3432809701
[info] =>
)
[5] => stdClass Object
(
[languageId] => 1
[continentId] => 6
[name] => Noord-Amerika
[nameSlugified] => noord-amerika
[nameSlugifiedCrc32] => 20851603
[info] =>
)
[6] => stdClass Object
(
[languageId] => 1
[continentId] => 7
[name] => Oceanië
[nameSlugified] => oceanie
[nameSlugifiedCrc32] => 1997821390
[info] =>
)
[7] => stdClass Object
(
[languageId] => 1
[continentId] => 8
[name] => Rusland
[nameSlugified] => rusland
[nameSlugifiedCrc32] => 2319586005
[info] =>
)
[8] => stdClass Object
(
[languageId] => 1
[continentId] => 9
[name] => Zuid-Amerika
[nameSlugified] => zuid-amerika
[nameSlugifiedCrc32] => 2250637612
[info] =>
)
)
[allCountries] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[countryId] => 209
[isoCode] => af
[name] => Afghanistan
[nameSlugified] => afghanistan
[continentId] => 2
)
[1] => stdClass Object
(
[countryId] => 254
[isoCode] => ax
[name] => Åland
[nameSlugified] => aland
[continentId] => 4
)
[2] => stdClass Object
(
[countryId] => 242
[isoCode] => us
[name] => Alaska
[nameSlugified] => alaska
[continentId] => 6
)
[3] => stdClass Object
(
[countryId] => 1
[isoCode] => al
[name] => Albanië
[nameSlugified] => albanie
[continentId] => 4
)
[4] => stdClass Object
(
[countryId] => 2
[isoCode] => dz
[name] => Algerije
[nameSlugified] => algerije
[continentId] => 1
)
[5] => stdClass Object
(
[countryId] => 3
[isoCode] => as
[name] => Amerikaans Samoa
[nameSlugified] => amerikaans-samoa
[continentId] => 7
)
[6] => stdClass Object
(
[countryId] => 190
[isoCode] => vi
[name] => Amerikaanse maagdeneilanden
[nameSlugified] => amerikaanse-maagdeneilanden
[continentId] => 3
)
[7] => stdClass Object
(
[countryId] => 4
[isoCode] => ad
[name] => Andorra
[nameSlugified] => andorra
[continentId] => 4
)
[8] => stdClass Object
(
[countryId] => 5
[isoCode] => ao
[name] => Angola
[nameSlugified] => angola
[continentId] => 1
)
[9] => stdClass Object
(
[countryId] => 6
[isoCode] => ai
[name] => Anguilla
[nameSlugified] => anguilla
[continentId] => 3
)
[10] => stdClass Object
(
[countryId] => 212
[isoCode] => aq
[name] => Antarctica
[nameSlugified] => antarctica
[continentId] => 9
)
[11] => stdClass Object
(
[countryId] => 7
[isoCode] => ag
[name] => Antigua
[nameSlugified] => antigua
[continentId] => 3
)
[12] => stdClass Object
(
[countryId] => 8
[isoCode] => ar
[name] => Argentinië
[nameSlugified] => argentinie
[continentId] => 9
)
[13] => stdClass Object
(
[countryId] => 9
[isoCode] => am
[name] => Armenië
[nameSlugified] => armenie
[continentId] => 2
)
[14] => stdClass Object
(
[countryId] => 10
[isoCode] => aw
[name] => Aruba
[nameSlugified] => aruba
[continentId] => 3
)
[15] => stdClass Object
(
[countryId] => 11
[isoCode] => au
[name] => Australië
[nameSlugified] => australie
[continentId] => 7
)
[16] => stdClass Object
(
[countryId] => 13
[isoCode] => az
[name] => Azerbeidjan
[nameSlugified] => azerbeidjan
[continentId] => 2
)
[17] => stdClass Object
(
[countryId] => 14
[isoCode] => bs
[name] => Bahama's
[nameSlugified] => bahama-s
[continentId] => 3
)
[18] => stdClass Object
(
[countryId] => 15
[isoCode] => bh
[name] => Bahrain
[nameSlugified] => bahrain
[continentId] => 5
)
[19] => stdClass Object
(
[countryId] => 16
[isoCode] => bd
[name] => Bangladesh
[nameSlugified] => bangladesh
[continentId] => 2
)
[20] => stdClass Object
(
[countryId] => 17
[isoCode] => bb
[name] => Barbados
[nameSlugified] => barbados
[continentId] => 3
)
[21] => stdClass Object
(
[countryId] => 19
[isoCode] => be
[name] => België
[nameSlugified] => belgie
[continentId] => 4
)
[22] => stdClass Object
(
[countryId] => 20
[isoCode] => bz
[name] => Belize
[nameSlugified] => belize
[continentId] => 1
)
[23] => stdClass Object
(
[countryId] => 21
[isoCode] => bj
[name] => Benin
[nameSlugified] => benin
[continentId] => 1
)
[24] => stdClass Object
(
[countryId] => 22
[isoCode] => bm
[name] => Bermuda
[nameSlugified] => bermuda
[continentId] => 6
)
[25] => stdClass Object
(
[countryId] => 23
[isoCode] => bt
[name] => Bhutan
[nameSlugified] => bhutan
[continentId] => 2
)
[26] => stdClass Object
(
[countryId] => 24
[isoCode] => bo
[name] => Bolivia
[nameSlugified] => bolivia
[continentId] => 9
)
[27] => stdClass Object
(
[countryId] => 252
[isoCode] => bq
[name] => Bonaire
[nameSlugified] => bonaire
[continentId] => 9
)
[28] => stdClass Object
(
[countryId] => 217
[isoCode] => ba
[name] => Bosnië en Herzegovina
[nameSlugified] => bosnie-en-herzegovina
[continentId] => 4
)
[29] => stdClass Object
(
[countryId] => 25
[isoCode] => bw
[name] => Botswana
[nameSlugified] => botswana
[continentId] => 1
)
[30] => stdClass Object
(
[countryId] => 226
[isoCode] => bv
[name] => Bouve Eilanden
[nameSlugified] => bouve-eilanden
[continentId] => 7
)
[31] => stdClass Object
(
[countryId] => 26
[isoCode] => br
[name] => Brazilië
[nameSlugified] => brazilie
[continentId] => 9
)
[32] => stdClass Object
(
[countryId] => 229
[isoCode] => io
[name] => Brits Territorium
[nameSlugified] => brits-territorium
[continentId] => 2
)
[33] => stdClass Object
(
[countryId] => 27
[isoCode] => vg
[name] => Britse maagdeneilanden
[nameSlugified] => britse-maagdeneilanden
[continentId] => 7
)
[34] => stdClass Object
(
[countryId] => 28
[isoCode] => bn
[name] => Brunei
[nameSlugified] => brunei
[continentId] => 2
)
[35] => stdClass Object
(
[countryId] => 29
[isoCode] => bg
[name] => Bulgarije
[nameSlugified] => bulgarije
[continentId] => 4
)
[36] => stdClass Object
(
[countryId] => 30
[isoCode] => bf
[name] => Burkina Faso
[nameSlugified] => burkina-faso
[continentId] => 1
)
[37] => stdClass Object
(
[countryId] => 31
[isoCode] => bi
[name] => Burundi
[nameSlugified] => burundi
[continentId] => 1
)
[38] => stdClass Object
(
[countryId] => 32
[isoCode] => kh
[name] => Cambodja
[nameSlugified] => cambodja
[continentId] => 2
)
[39] => stdClass Object
(
[countryId] => 34
[isoCode] => ca
[name] => Canada
[nameSlugified] => canada
[continentId] => 6
)
[40] => stdClass Object
(
[countryId] => 36
[isoCode] => ky
[name] => Cayman Eilanden
[nameSlugified] => cayman-eilanden
[continentId] => 3
)
[41] => stdClass Object
(
[countryId] => 37
[isoCode] => cf
[name] => Centraal Afrikaanse Republiek
[nameSlugified] => centraal-afrikaanse-republiek
[continentId] => 1
)
[42] => stdClass Object
(
[countryId] => 40
[isoCode] => cl
[name] => Chili
[nameSlugified] => chili
[continentId] => 9
)
[43] => stdClass Object
(
[countryId] => 41
[isoCode] => cn
[name] => China
[nameSlugified] => china
[continentId] => 2
)
[44] => stdClass Object
(
[countryId] => 42
[isoCode] => co
[name] => Colombia
[nameSlugified] => colombia
[continentId] => 9
)
[45] => stdClass Object
(
[countryId] => 231
[isoCode] => km
[name] => Comoros
[nameSlugified] => comoros
[continentId] => 7
)
[46] => stdClass Object
(
[countryId] => 43
[isoCode] => cg
[name] => Congo - Brazzaville
[nameSlugified] => congo-brazzaville
[continentId] => 1
)
[47] => stdClass Object
(
[countryId] => 44
[isoCode] => cd
[name] => Congo, Democratische Republiek v
[nameSlugified] => congo-democratische-republiek-v
[continentId] => 1
)
[48] => stdClass Object
(
[countryId] => 45
[isoCode] => ck
[name] => Cook Eilanden
[nameSlugified] => cook-eilanden
[continentId] => 7
)
[49] => stdClass Object
(
[countryId] => 46
[isoCode] => cr
[name] => Costa Rica
[nameSlugified] => costa-rica
[continentId] => 3
)
[50] => stdClass Object
(
[countryId] => 208
[isoCode] => cu
[name] => Cuba
[nameSlugified] => cuba
[continentId] => 3
)
[51] => stdClass Object
(
[countryId] => 251
[isoCode] => cw
[name] => Curaçao
[nameSlugified] => curacao
[continentId] => 9
)
[52] => stdClass Object
(
[countryId] => 48
[isoCode] => cy
[name] => Cyprus
[nameSlugified] => cyprus
[continentId] => 5
)
[53] => stdClass Object
(
[countryId] => 249
[isoCode] => gx
[name] => De ruimte
[nameSlugified] => de-ruimte
[continentId] => 0
)
[54] => stdClass Object
(
[countryId] => 50
[isoCode] => dk
[name] => Denemarken
[nameSlugified] => denemarken
[continentId] => 4
)
[55] => stdClass Object
(
[countryId] => 51
[isoCode] => dj
[name] => Djibouti
[nameSlugified] => djibouti
[continentId] => 1
)
[56] => stdClass Object
(
[countryId] => 52
[isoCode] => dm
[name] => Dominica
[nameSlugified] => dominica
[continentId] => 3
)
[57] => stdClass Object
(
[countryId] => 53
[isoCode] => do
[name] => Dominicaanse Republiek
[nameSlugified] => dominicaanse-republiek
[continentId] => 3
)
[58] => stdClass Object
(
[countryId] => 70
[isoCode] => de
[name] => Duitsland
[nameSlugified] => duitsland
[continentId] => 4
)
[59] => stdClass Object
(
[countryId] => 54
[isoCode] => ec
[name] => Ecuador
[nameSlugified] => ecuador
[continentId] => 9
)
[60] => stdClass Object
(
[countryId] => 55
[isoCode] => eg
[name] => Egypte
[nameSlugified] => egypte
[continentId] => 1
)
[61] => stdClass Object
(
[countryId] => 56
[isoCode] => sv
[name] => El Salvador
[nameSlugified] => el-salvador
[continentId] => 3
)
[62] => stdClass Object
(
[countryId] => 57
[isoCode] => gq
[name] => Equatoriaal Guinea
[nameSlugified] => equatoriaal-guinea
[continentId] => 1
)
[63] => stdClass Object
(
[countryId] => 58
[isoCode] => er
[name] => Eritrea
[nameSlugified] => eritrea
[continentId] => 1
)
[64] => stdClass Object
(
[countryId] => 59
[isoCode] => ee
[name] => Estland
[nameSlugified] => estland
[continentId] => 4
)
[65] => stdClass Object
(
[countryId] => 60
[isoCode] => et
[name] => Ethiopië
[nameSlugified] => ethiopie
[continentId] => 1
)
[66] => stdClass Object
(
[countryId] => 219
[isoCode] => fk
[name] => Falkland Eilanden
[nameSlugified] => falkland-eilanden
[continentId] => 9
)
[67] => stdClass Object
(
[countryId] => 61
[isoCode] => fo
[name] => Faroe eilanden
[nameSlugified] => faroe-eilanden
[continentId] => 4
)
[68] => stdClass Object
(
[countryId] => 62
[isoCode] => fj
[name] => Fiji
[nameSlugified] => fiji
[continentId] => 7
)
[69] => stdClass Object
(
[countryId] => 148
[isoCode] => ph
[name] => Filipijnen
[nameSlugified] => filipijnen
[continentId] => 2
)
[70] => stdClass Object
(
[countryId] => 63
[isoCode] => fi
[name] => Finland
[nameSlugified] => finland
[continentId] => 4
)
[71] => stdClass Object
(
[countryId] => 64
[isoCode] => fr
[name] => Frankrijk
[nameSlugified] => frankrijk
[continentId] => 4
)
[72] => stdClass Object
(
[countryId] => 65
[isoCode] => gf
[name] => Frans Guiana
[nameSlugified] => frans-guiana
[continentId] => 9
)
[73] => stdClass Object
(
[countryId] => 66
[isoCode] => pf
[name] => Frans Polynesië
[nameSlugified] => frans-polynesie
[continentId] => 7
)
[74] => stdClass Object
(
[countryId] => 67
[isoCode] => ga
[name] => Gabon
[nameSlugified] => gabon
[continentId] => 1
)
[75] => stdClass Object
(
[countryId] => 68
[isoCode] => gm
[name] => Gambia
[nameSlugified] => gambia
[continentId] => 1
)
[76] => stdClass Object
(
[countryId] => 69
[isoCode] => ge
[name] => Georgië
[nameSlugified] => georgie
[continentId] => 2
)
[77] => stdClass Object
(
[countryId] => 71
[isoCode] => gh
[name] => Ghana
[nameSlugified] => ghana
[continentId] => 1
)
[78] => stdClass Object
(
[countryId] => 72
[isoCode] => gi
[name] => Gibraltar
[nameSlugified] => gibraltar
[continentId] => 4
)
[79] => stdClass Object
(
[countryId] => 73
[isoCode] => gd
[name] => Granada
[nameSlugified] => granada
[continentId] => 4
)
[80] => stdClass Object
(
[countryId] => 74
[isoCode] => gr
[name] => Griekenland
[nameSlugified] => griekenland
[continentId] => 4
)
[81] => stdClass Object
(
[countryId] => 75
[isoCode] => gl
[name] => Groenland
[nameSlugified] => groenland
[continentId] => 4
)
[82] => stdClass Object
(
[countryId] => 76
[isoCode] => gp
[name] => Guadeloupe
[nameSlugified] => guadeloupe
[continentId] => 3
)
[83] => stdClass Object
(
[countryId] => 77
[isoCode] => gu
[name] => Guam
[nameSlugified] => guam
[continentId] => 7
)
[84] => stdClass Object
(
[countryId] => 78
[isoCode] => gt
[name] => Guatemala
[nameSlugified] => guatemala
[continentId] => 3
)
[85] => stdClass Object
(
[countryId] => 80
[isoCode] => gn
[name] => Guinea
[nameSlugified] => guinea
[continentId] => 1
)
[86] => stdClass Object
(
[countryId] => 79
[isoCode] => gw
[name] => Guinea-Bissau
[nameSlugified] => guinea-bissau
[continentId] => 1
)
[87] => stdClass Object
(
[countryId] => 81
[isoCode] => gy
[name] => Guyana
[nameSlugified] => guyana
[continentId] => 9
)
[88] => stdClass Object
(
[countryId] => 82
[isoCode] => ht
[name] => Haïti
[nameSlugified] => haiti
[continentId] => 3
)
[89] => stdClass Object
(
[countryId] => 248
[isoCode] => hi
[name] => Hawaï
[nameSlugified] => hawai
[continentId] => 6
)
[90] => stdClass Object
(
[countryId] => 228
[isoCode] => hm
[name] => Heard en Mc Donald Eilanden
[nameSlugified] => heard-en-mc-donald-eilanden
[continentId] => 7
)
[91] => stdClass Object
(
[countryId] => 83
[isoCode] => hn
[name] => Honduras
[nameSlugified] => honduras
[continentId] => 3
)
[92] => stdClass Object
(
[countryId] => 84
[isoCode] => hk
[name] => Hong Kong
[nameSlugified] => hong-kong
[continentId] => 2
)
[93] => stdClass Object
(
[countryId] => 85
[isoCode] => hu
[name] => Hongarije
[nameSlugified] => hongarije
[continentId] => 4
)
[94] => stdClass Object
(
[countryId] => 91
[isoCode] => ie
[name] => Ierland
[nameSlugified] => ierland
[continentId] => 4
)
[95] => stdClass Object
(
[countryId] => 86
[isoCode] => is
[name] => IJsland
[nameSlugified] => ijsland
[continentId] => 4
)
[96] => stdClass Object
(
[countryId] => 87
[isoCode] => in
[name] => India
[nameSlugified] => india
[continentId] => 2
)
[97] => stdClass Object
(
[countryId] => 88
[isoCode] => id
[name] => Indonesië
[nameSlugified] => indonesie
[continentId] => 2
)
[98] => stdClass Object
(
[countryId] => 90
[isoCode] => iq
[name] => Irak
[nameSlugified] => irak
[continentId] => 5
)
[99] => stdClass Object
(
[countryId] => 89
[isoCode] => ir
[name] => Iran
[nameSlugified] => iran
[continentId] => 5
)
[100] => stdClass Object
(
[countryId] => 92
[isoCode] => il
[name] => Israel
[nameSlugified] => israel
[continentId] => 5
)
[101] => stdClass Object
(
[countryId] => 93
[isoCode] => it
[name] => Italië
[nameSlugified] => italie
[continentId] => 4
)
[102] => stdClass Object
(
[countryId] => 94
[isoCode] => ci
[name] => Ivoorkust
[nameSlugified] => ivoorkust
[continentId] => 1
)
[103] => stdClass Object
(
[countryId] => 95
[isoCode] => jm
[name] => Jamaica
[nameSlugified] => jamaica
[continentId] => 3
)
[104] => stdClass Object
(
[countryId] => 96
[isoCode] => jp
[name] => Japan
[nameSlugified] => japan
[continentId] => 2
)
[105] => stdClass Object
(
[countryId] => 203
[isoCode] => ye
[name] => Jemen
[nameSlugified] => jemen
[continentId] => 5
)
[106] => stdClass Object
(
[countryId] => 97
[isoCode] => jo
[name] => Jordanië
[nameSlugified] => jordanie
[continentId] => 5
)
[107] => stdClass Object
(
[countryId] => 35
[isoCode] => cv
[name] => Kaap Verdië
[nameSlugified] => kaap-verdie
[continentId] => 3
)
[108] => stdClass Object
(
[countryId] => 33
[isoCode] => cm
[name] => Kameroen
[nameSlugified] => kameroen
[continentId] => 1
)
[109] => stdClass Object
(
[countryId] => 39
[isoCode] => cs
[name] => Kanaaleilanden
[nameSlugified] => kanaaleilanden
[continentId] => 4
)
[110] => stdClass Object
(
[countryId] => 98
[isoCode] => kz
[name] => Kazachstan
[nameSlugified] => kazachstan
[continentId] => 2
)
[111] => stdClass Object
(
[countryId] => 99
[isoCode] => ke
[name] => Kenia
[nameSlugified] => kenia
[continentId] => 1
)
[112] => stdClass Object
(
[countryId] => 227
[isoCode] => cx
[name] => Kerst Eiland
[nameSlugified] => kerst-eiland
[continentId] => 7
)
[113] => stdClass Object
(
[countryId] => 230
[isoCode] => ki
[name] => Kiribati
[nameSlugified] => kiribati
[continentId] => 7
)
[114] => stdClass Object
(
[countryId] => 100
[isoCode] => kw
[name] => Koeweit
[nameSlugified] => koeweit
[continentId] => 5
)
[115] => stdClass Object
(
[countryId] => 243
[isoCode] => kx
[name] => Kosovo
[nameSlugified] => kosovo
[continentId] => 4
)
[116] => stdClass Object
(
[countryId] => 47
[isoCode] => hr
[name] => Kroatië
[nameSlugified] => kroatie
[continentId] => 4
)
[117] => stdClass Object
(
[countryId] => 101
[isoCode] => kg
[name] => Kyrgizië
[nameSlugified] => kyrgizie
[continentId] => 2
)
[118] => stdClass Object
(
[countryId] => 102
[isoCode] => la
[name] => Laos
[nameSlugified] => laos
[continentId] => 2
)
[119] => stdClass Object
(
[countryId] => 105
[isoCode] => ls
[name] => Lesotho
[nameSlugified] => lesotho
[continentId] => 1
)
[120] => stdClass Object
(
[countryId] => 103
[isoCode] => lv
[name] => Letland
[nameSlugified] => letland
[continentId] => 4
)
[121] => stdClass Object
(
[countryId] => 104
[isoCode] => lb
[name] => Libanon
[nameSlugified] => libanon
[continentId] => 5
)
[122] => stdClass Object
(
[countryId] => 106
[isoCode] => lr
[name] => Liberië
[nameSlugified] => liberie
[continentId] => 1
)
[123] => stdClass Object
(
[countryId] => 107
[isoCode] => ly
[name] => Libië
[nameSlugified] => libie
[continentId] => 1
)
[124] => stdClass Object
(
[countryId] => 108
[isoCode] => li
[name] => Liechtenstein
[nameSlugified] => liechtenstein
[continentId] => 4
)
[125] => stdClass Object
(
[countryId] => 109
[isoCode] => lt
[name] => Litouwen
[nameSlugified] => litouwen
[continentId] => 4
)
[126] => stdClass Object
(
[countryId] => 110
[isoCode] => lu
[name] => Luxemburg
[nameSlugified] => luxemburg
[continentId] => 4
)
[127] => stdClass Object
(
[countryId] => 111
[isoCode] => mo
[name] => Macau
[nameSlugified] => macau
[continentId] => 2
)
[128] => stdClass Object
(
[countryId] => 112
[isoCode] => mk
[name] => Macedonië
[nameSlugified] => macedonie
[continentId] => 4
)
[129] => stdClass Object
(
[countryId] => 113
[isoCode] => mg
[name] => Madagascar
[nameSlugified] => madagascar
[continentId] => 1
)
[130] => stdClass Object
(
[countryId] => 114
[isoCode] => mw
[name] => Malawi
[nameSlugified] => malawi
[continentId] => 1
)
[131] => stdClass Object
(
[countryId] => 221
[isoCode] => mv
[name] => Malediven
[nameSlugified] => malediven
[continentId] => 2
)
[132] => stdClass Object
(
[countryId] => 115
[isoCode] => my
[name] => Maleisië
[nameSlugified] => maleisie
[continentId] => 2
)
[133] => stdClass Object
(
[countryId] => 116
[isoCode] => ml
[name] => Mali
[nameSlugified] => mali
[continentId] => 1
)
[134] => stdClass Object
(
[countryId] => 117
[isoCode] => mt
[name] => Malta
[nameSlugified] => malta
[continentId] => 4
)
[135] => stdClass Object
(
[countryId] => 128
[isoCode] => ma
[name] => Marokko
[nameSlugified] => marokko
[continentId] => 1
)
[136] => stdClass Object
(
[countryId] => 118
[isoCode] => mh
[name] => Marshall eilanden
[nameSlugified] => marshall-eilanden
[continentId] => 7
)
[137] => stdClass Object
(
[countryId] => 119
[isoCode] => mq
[name] => Martinique
[nameSlugified] => martinique
[continentId] => 3
)
[138] => stdClass Object
(
[countryId] => 120
[isoCode] => mr
[name] => Mauritanië
[nameSlugified] => mauritanie
[continentId] => 1
)
[139] => stdClass Object
(
[countryId] => 121
[isoCode] => mu
[name] => Mauritius
[nameSlugified] => mauritius
[continentId] => 3
)
[140] => stdClass Object
(
[countryId] => 241
[isoCode] => yt
[name] => Mayotte
[nameSlugified] => mayotte
[continentId] => 7
)
[141] => stdClass Object
(
[countryId] => 122
[isoCode] => mx
[name] => Mexico
[nameSlugified] => mexico
[continentId] => 6
)
[142] => stdClass Object
(
[countryId] => 123
[isoCode] => fm
[name] => Micronesië
[nameSlugified] => micronesie
[continentId] => 7
)
[143] => stdClass Object
(
[countryId] => 124
[isoCode] => md
[name] => Moldavië
[nameSlugified] => moldavie
[continentId] => 4
)
[144] => stdClass Object
(
[countryId] => 125
[isoCode] => mc
[name] => Monaco
[nameSlugified] => monaco
[continentId] => 4
)
[145] => stdClass Object
(
[countryId] => 126
[isoCode] => mn
[name] => Mongolië
[nameSlugified] => mongolie
[continentId] => 2
)
[146] => stdClass Object
(
[countryId] => 244
[isoCode] => me
[name] => Montenegro
[nameSlugified] => montenegro
[continentId] => 4
)
[147] => stdClass Object
(
[countryId] => 127
[isoCode] => ms
[name] => Montserat
[nameSlugified] => montserat
[continentId] => 9
)
[148] => stdClass Object
(
[countryId] => 129
[isoCode] => mz
[name] => Mozambique
[nameSlugified] => mozambique
[continentId] => 1
)
[149] => stdClass Object
(
[countryId] => 130
[isoCode] => mm
[name] => Myanmar
[nameSlugified] => myanmar
[continentId] => 2
)
[150] => stdClass Object
(
[countryId] => 131
[isoCode] => na
[name] => Namibië
[nameSlugified] => namibie
[continentId] => 1
)
[151] => stdClass Object
(
[countryId] => 233
[isoCode] => nr
[name] => Nauru
[nameSlugified] => nauru
[continentId] => 7
)
[152] => stdClass Object
(
[countryId] => 134
[isoCode] => nl
[name] => Nederland
[nameSlugified] => nederland
[continentId] => 4
)
[153] => stdClass Object
(
[countryId] => 133
[isoCode] => cw
[name] => Nederlandse Antillen
[nameSlugified] => nederlandse-antillen
[continentId] => 3
)
[154] => stdClass Object
(
[countryId] => 132
[isoCode] => np
[name] => Nepal
[nameSlugified] => nepal
[continentId] => 2
)
[155] => stdClass Object
(
[countryId] => 137
[isoCode] => ni
[name] => Nicaragua
[nameSlugified] => nicaragua
[continentId] => 3
)
[156] => stdClass Object
(
[countryId] => 135
[isoCode] => nc
[name] => Nieuw Caledonië
[nameSlugified] => nieuw-caledonie
[continentId] => 7
)
[157] => stdClass Object
(
[countryId] => 136
[isoCode] => nz
[name] => Nieuw Zeeland
[nameSlugified] => nieuw-zeeland
[continentId] => 7
)
[158] => stdClass Object
(
[countryId] => 138
[isoCode] => ne
[name] => Niger
[nameSlugified] => niger
[continentId] => 1
)
[159] => stdClass Object
(
[countryId] => 139
[isoCode] => ng
[name] => Nigeria
[nameSlugified] => nigeria
[continentId] => 1
)
[160] => stdClass Object
(
[countryId] => 234
[isoCode] => nu
[name] => Niue
[nameSlugified] => niue
[continentId] => 7
)
[161] => stdClass Object
(
[countryId] => 210
[isoCode] => kp
[name] => Noord-Korea
[nameSlugified] => noord-korea
[continentId] => 2
)
[162] => stdClass Object
(
[countryId] => 216
[isoCode] => nt
[name] => Noordpool
[nameSlugified] => noordpool
[continentId] => 4
)
[163] => stdClass Object
(
[countryId] => 140
[isoCode] => no
[name] => Noorwegen
[nameSlugified] => noorwegen
[continentId] => 4
)
[164] => stdClass Object
(
[countryId] => 232
[isoCode] => nf
[name] => Norfolk Eilanden
[nameSlugified] => norfolk-eilanden
[continentId] => 7
)
[165] => stdClass Object
(
[countryId] => 191
[isoCode] => ug
[name] => Oeganda
[nameSlugified] => oeganda
[continentId] => 1
)
[166] => stdClass Object
(
[countryId] => 192
[isoCode] => ua
[name] => Oekraïne
[nameSlugified] => oekraine
[continentId] => 4
)
[167] => stdClass Object
(
[countryId] => 197
[isoCode] => uz
[name] => Oezbekistan
[nameSlugified] => oezbekistan
[continentId] => 2
)
[168] => stdClass Object
(
[countryId] => 141
[isoCode] => om
[name] => Oman
[nameSlugified] => oman
[continentId] => 5
)
[169] => stdClass Object
(
[countryId] => 218
[isoCode] => tl
[name] => Oost Timor
[nameSlugified] => oost-timor
[continentId] => 2
)
[170] => stdClass Object
(
[countryId] => 12
[isoCode] => at
[name] => Oostenrijk
[nameSlugified] => oostenrijk
[continentId] => 4
)
[171] => stdClass Object
(
[countryId] => 246
[isoCode] => rn
[name] => Paaseiland
[nameSlugified] => paaseiland
[continentId] => 7
)
[172] => stdClass Object
(
[countryId] => 142
[isoCode] => pk
[name] => Pakistan
[nameSlugified] => pakistan
[continentId] => 2
)
[173] => stdClass Object
(
[countryId] => 143
[isoCode] => pw
[name] => Palau
[nameSlugified] => palau
[continentId] => 7
)
[174] => stdClass Object
(
[countryId] => 214
[isoCode] => ps
[name] => Palestina
[nameSlugified] => palestina
[continentId] => 5
)
[175] => stdClass Object
(
[countryId] => 144
[isoCode] => pa
[name] => Panama
[nameSlugified] => panama
[continentId] => 3
)
[176] => stdClass Object
(
[countryId] => 145
[isoCode] => pg
[name] => Papua Nieuw Guinea
[nameSlugified] => papua-nieuw-guinea
[continentId] => 7
)
[177] => stdClass Object
(
[countryId] => 146
[isoCode] => py
[name] => Paraguay
[nameSlugified] => paraguay
[continentId] => 9
)
[178] => stdClass Object
(
[countryId] => 147
[isoCode] => pe
[name] => Peru
[nameSlugified] => peru
[continentId] => 9
)
[179] => stdClass Object
(
[countryId] => 236
[isoCode] => pn
[name] => Pitcairn
[nameSlugified] => pitcairn
[continentId] => 7
)
[180] => stdClass Object
(
[countryId] => 149
[isoCode] => pl
[name] => Polen
[nameSlugified] => polen
[continentId] => 4
)
[181] => stdClass Object
(
[countryId] => 150
[isoCode] => pt
[name] => Portugal
[nameSlugified] => portugal
[continentId] => 4
)
[182] => stdClass Object
(
[countryId] => 151
[isoCode] => pr
[name] => Puerto Rico
[nameSlugified] => puerto-rico
[continentId] => 3
)
[183] => stdClass Object
(
[countryId] => 152
[isoCode] => qa
[name] => Qatar
[nameSlugified] => qatar
[continentId] => 5
)
[184] => stdClass Object
(
[countryId] => 999
[isoCode] => rr
[name] => reisinspiratie
[nameSlugified] => reisinspiratie
[continentId] => 4
)
[185] => stdClass Object
(
[countryId] => 153
[isoCode] => re
[name] => Réunion
[nameSlugified] => reunion
[continentId] => 1
)
[186] => stdClass Object
(
[countryId] => 154
[isoCode] => ro
[name] => Roemenië
[nameSlugified] => roemenie
[continentId] => 4
)
[187] => stdClass Object
(
[countryId] => 155
[isoCode] => ru
[name] => Rusland
[nameSlugified] => rusland
[continentId] => 4
)
[188] => stdClass Object
(
[countryId] => 156
[isoCode] => rw
[name] => Rwanda
[nameSlugified] => rwanda
[continentId] => 1
)
[189] => stdClass Object
(
[countryId] => 157
[isoCode] => mp
[name] => Saipan
[nameSlugified] => saipan
[continentId] => 7
)
[190] => stdClass Object
(
[countryId] => 222
[isoCode] => ws
[name] => Samoa
[nameSlugified] => samoa
[continentId] => 7
)
[191] => stdClass Object
(
[countryId] => 158
[isoCode] => sm
[name] => San Marino
[nameSlugified] => san-marino
[continentId] => 4
)
[192] => stdClass Object
(
[countryId] => 239
[isoCode] => st
[name] => Sao Tome en Principe
[nameSlugified] => sao-tome-en-principe
[continentId] => 1
)
[193] => stdClass Object
(
[countryId] => 159
[isoCode] => sa
[name] => Saudi Arabië
[nameSlugified] => saudi-arabie
[continentId] => 5
)
[194] => stdClass Object
(
[countryId] => 160
[isoCode] => sn
[name] => Senegal
[nameSlugified] => senegal
[continentId] => 1
)
[195] => stdClass Object
(
[countryId] => 247
[isoCode] => rs
[name] => Servië
[nameSlugified] => servie
[continentId] => 4
)
[196] => stdClass Object
(
[countryId] => 207
[isoCode] => yu
[name] => Servie en Montenegro
[nameSlugified] => servie-en-montenegro
[continentId] => 4
)
[197] => stdClass Object
(
[countryId] => 161
[isoCode] => sc
[name] => Seychellen
[nameSlugified] => seychellen
[continentId] => 1
)
[198] => stdClass Object
(
[countryId] => 162
[isoCode] => sl
[name] => Sierra Leone
[nameSlugified] => sierra-leone
[continentId] => 1
)
[199] => stdClass Object
(
[countryId] => 163
[isoCode] => sg
[name] => Singapore
[nameSlugified] => singapore
[continentId] => 2
)
[200] => stdClass Object
(
[countryId] => 238
[isoCode] => sh
[name] => Sint Helena
[nameSlugified] => sint-helena
[continentId] => 7
)
[201] => stdClass Object
(
[countryId] => 253
[isoCode] => cx
[name] => Sint Maarten
[nameSlugified] => sint-maarten
[continentId] => 3
)
[202] => stdClass Object
(
[countryId] => 235
[isoCode] => pm
[name] => Sint Pierre en Miquelon
[nameSlugified] => sint-pierre-en-miquelon
[continentId] => 7
)
[203] => stdClass Object
(
[countryId] => 165
[isoCode] => si
[name] => Slovenië
[nameSlugified] => slovenie
[continentId] => 4
)
[204] => stdClass Object
(
[countryId] => 164
[isoCode] => sk
[name] => Slowaakse Republiek
[nameSlugified] => slowaakse-republiek
[continentId] => 4
)
[205] => stdClass Object
(
[countryId] => 175
[isoCode] => sd
[name] => Soedan
[nameSlugified] => soedan
[continentId] => 1
)
[206] => stdClass Object
(
[countryId] => 237
[isoCode] => sb
[name] => Solomon Eilanden
[nameSlugified] => solomon-eilanden
[continentId] => 7
)
[207] => stdClass Object
(
[countryId] => 166
[isoCode] => so
[name] => Somalië
[nameSlugified] => somalie
[continentId] => 1
)
[208] => stdClass Object
(
[countryId] => 250
[isoCode] => ss
[name] => South Sudan
[nameSlugified] => south-sudan
[continentId] => 1
)
[209] => stdClass Object
(
[countryId] => 169
[isoCode] => es
[name] => Spanje
[nameSlugified] => spanje
[continentId] => 4
)
[210] => stdClass Object
(
[countryId] => 211
[isoCode] => sj
[name] => Spitsbergen
[nameSlugified] => spitsbergen
[continentId] => 4
)
[211] => stdClass Object
(
[countryId] => 170
[isoCode] => lk
[name] => Sri Lanka
[nameSlugified] => sri-lanka
[continentId] => 2
)
[212] => stdClass Object
(
[countryId] => 172
[isoCode] => kn
[name] => St. Kitts and Nevis
[nameSlugified] => st-kitts-and-nevis
[continentId] => 3
)
[213] => stdClass Object
(
[countryId] => 173
[isoCode] => lc
[name] => St. Lucia
[nameSlugified] => st-lucia
[continentId] => 3
)
[214] => stdClass Object
(
[countryId] => 174
[isoCode] => vc
[name] => St. Vincent
[nameSlugified] => st-vincent
[continentId] => 3
)
[215] => stdClass Object
(
[countryId] => 176
[isoCode] => sr
[name] => Suriname
[nameSlugified] => suriname
[continentId] => 9
)
[216] => stdClass Object
(
[countryId] => 177
[isoCode] => sz
[name] => Swaziland
[nameSlugified] => swaziland
[continentId] => 1
)
[217] => stdClass Object
(
[countryId] => 180
[isoCode] => sy
[name] => Syrië
[nameSlugified] => syrie
[continentId] => 5
)
[218] => stdClass Object
(
[countryId] => 181
[isoCode] => tw
[name] => Taiwan
[nameSlugified] => taiwan
[continentId] => 2
)
[219] => stdClass Object
(
[countryId] => 213
[isoCode] => tj
[name] => Tajikistan
[nameSlugified] => tajikistan
[continentId] => 2
)
[220] => stdClass Object
(
[countryId] => 182
[isoCode] => tz
[name] => Tanzania
[nameSlugified] => tanzania
[continentId] => 1
)
[221] => stdClass Object
(
[countryId] => 183
[isoCode] => th
[name] => Thailand
[nameSlugified] => thailand
[continentId] => 2
)
[222] => stdClass Object
(
[countryId] => 220
[isoCode] => tb
[name] => Tibet
[nameSlugified] => tibet
[continentId] => 2
)
[223] => stdClass Object
(
[countryId] => 184
[isoCode] => tg
[name] => Togo
[nameSlugified] => togo
[continentId] => 1
)
[224] => stdClass Object
(
[countryId] => 240
[isoCode] => tk
[name] => Tokelau
[nameSlugified] => tokelau
[continentId] => 7
)
[225] => stdClass Object
(
[countryId] => 223
[isoCode] => to
[name] => Tonga
[nameSlugified] => tonga
[continentId] => 7
)
[226] => stdClass Object
(
[countryId] => 185
[isoCode] => tt
[name] => Trinidad en Tobago
[nameSlugified] => trinidad-en-tobago
[continentId] => 3
)
[227] => stdClass Object
(
[countryId] => 38
[isoCode] => td
[name] => Tsjaad
[nameSlugified] => tsjaad
[continentId] => 1
)
[228] => stdClass Object
(
[countryId] => 49
[isoCode] => cz
[name] => Tsjechische Republiek
[nameSlugified] => tsjechische-republiek
[continentId] => 4
)
[229] => stdClass Object
(
[countryId] => 186
[isoCode] => tn
[name] => Tunesië
[nameSlugified] => tunesie
[continentId] => 1
)
[230] => stdClass Object
(
[countryId] => 187
[isoCode] => tr
[name] => Turkije
[nameSlugified] => turkije
[continentId] => 5
)
[231] => stdClass Object
(
[countryId] => 188
[isoCode] => tm
[name] => Turkmenistan
[nameSlugified] => turkmenistan
[continentId] => 2
)
[232] => stdClass Object
(
[countryId] => 189
[isoCode] => tc
[name] => Turkse en Caicos Eilanden
[nameSlugified] => turkse-en-caicos-eilanden
[continentId] => 3
)
[233] => stdClass Object
(
[countryId] => 245
[isoCode] => tv
[name] => Tuvalu
[nameSlugified] => tuvalu
[continentId] => 7
)
[234] => stdClass Object
(
[countryId] => 195
[isoCode] => uy
[name] => Uruguay
[nameSlugified] => uruguay
[continentId] => 9
)
[235] => stdClass Object
(
[countryId] => 198
[isoCode] => vu
[name] => Vanuatu
[nameSlugified] => vanuatu
[continentId] => 7
)
[236] => stdClass Object
(
[countryId] => 199
[isoCode] => va
[name] => Vaticaanstad
[nameSlugified] => vaticaanstad
[continentId] => 4
)
[237] => stdClass Object
(
[countryId] => 200
[isoCode] => ve
[name] => Venezuela
[nameSlugified] => venezuela
[continentId] => 9
)
[238] => stdClass Object
(
[countryId] => 194
[isoCode] => gb
[name] => Verenigd Koninkrijk
[nameSlugified] => verenigd-koninkrijk
[continentId] => 4
)
[239] => stdClass Object
(
[countryId] => 193
[isoCode] => ae
[name] => Verenigde Arabische Emiraten
[nameSlugified] => verenigde-arabische-emiraten
[continentId] => 5
)
[240] => stdClass Object
(
[countryId] => 196
[isoCode] => us
[name] => Verenigde Staten
[nameSlugified] => verenigde-staten
[continentId] => 6
)
[241] => stdClass Object
(
[countryId] => 201
[isoCode] => vn
[name] => Vietnam
[nameSlugified] => vietnam
[continentId] => 2
)
[242] => stdClass Object
(
[countryId] => 202
[isoCode] => wf
[name] => Wallis & Futuna
[nameSlugified] => wallis-futuna
[continentId] => 7
)
[243] => stdClass Object
(
[countryId] => 215
[isoCode] => eh
[name] => Westelijke Sahara
[nameSlugified] => westelijke-sahara
[continentId] => 1
)
[244] => stdClass Object
(
[countryId] => 18
[isoCode] => by
[name] => Wit-Rusland
[nameSlugified] => wit-rusland
[continentId] => 4
)
[245] => stdClass Object
(
[countryId] => 204
[isoCode] => zm
[name] => Zambia
[nameSlugified] => zambia
[continentId] => 1
)
[246] => stdClass Object
(
[countryId] => 205
[isoCode] => zw
[name] => Zimbabwe
[nameSlugified] => zimbabwe
[continentId] => 1
)
[247] => stdClass Object
(
[countryId] => 171
[isoCode] => gs
[name] => Zuid Georgia
[nameSlugified] => zuid-georgia
[continentId] => 3
)
[248] => stdClass Object
(
[countryId] => 250
[isoCode] => ss
[name] => Zuid Sudan
[nameSlugified] => zuid-sudan
[continentId] => 1
)
[249] => stdClass Object
(
[countryId] => 167
[isoCode] => za
[name] => Zuid-Afrika
[nameSlugified] => zuid-afrika
[continentId] => 1
)
[250] => stdClass Object
(
[countryId] => 168
[isoCode] => kr
[name] => Zuid-Korea
[nameSlugified] => zuid-korea
[continentId] => 2
)
[251] => stdClass Object
(
[countryId] => 178
[isoCode] => se
[name] => Zweden
[nameSlugified] => zweden
[continentId] => 4
)
[252] => stdClass Object
(
[countryId] => 179
[isoCode] => ch
[name] => Zwitserland
[nameSlugified] => zwitserland
[continentId] => 4
)
)
[portalTicker] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[userId] => 282255
[username] => jacquelinehaiti
[photoRevision] => 0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/282/255_50x50.jpg?r=0
[imageLink105x105] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/282/255_105x105.jpg?r=0
[currentContinentId] => 3
[currentContinentName] => Centraal-Amerika
[currentContinentNameSlugified] => centraal-amerika
[currentCountryNameSlugified] => hati
[currentCountryName] => Haïti
[currentCountryIsoCode] => ht
[currentCountryId] => 82
[visitedCountries] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[countryId] => 134
[countryName] => Nederland
[countryIsoCode] => nl
[continentId] => 4
[continentName] => Europa
)
[1] => stdClass Object
(
[countryId] => 82
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[continentId] => 3
[continentName] => Centraal-Amerika
)
)
[name] => Jacqueline Weerd
[firstName] => Jacqueline
[reportsCount] => 312
[travelsCount] => 9
)
[1] => stdClass Object
(
[userId] => 222866
[username] => vanzanten
[photoRevision] => 0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/222/866_50x50.jpg?r=0
[imageLink105x105] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/222/866_105x105.jpg?r=0
[currentContinentId] => 4
[currentContinentName] => Europa
[currentContinentNameSlugified] => europa
[currentCountryNameSlugified] => portugal
[currentCountryName] => Portugal
[currentCountryIsoCode] => pt
[currentCountryId] => 150
[visitedCountries] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[countryId] => 134
[countryName] => Nederland
[countryIsoCode] => nl
[continentId] => 4
[continentName] => Europa
)
[1] => stdClass Object
(
[countryId] => 147
[countryName] => Peru
[countryIsoCode] => pe
[continentId] => 9
[continentName] => Zuid-Amerika
)
[2] => stdClass Object
(
[countryId] => 140
[countryName] => Noorwegen
[countryIsoCode] => no
[continentId] => 4
[continentName] => Europa
)
[3] => stdClass Object
(
[countryId] => 63
[countryName] => Finland
[countryIsoCode] => fi
[continentId] => 4
[continentName] => Europa
)
[4] => stdClass Object
(
[countryId] => 19
[countryName] => België
[countryIsoCode] => be
[continentId] => 4
[continentName] => Europa
)
[5] => stdClass Object
(
[countryId] => 64
[countryName] => Frankrijk
[countryIsoCode] => fr
[continentId] => 4
[continentName] => Europa
)
[6] => stdClass Object
(
[countryId] => 169
[countryName] => Spanje
[countryIsoCode] => es
[continentId] => 4
[continentName] => Europa
)
[7] => stdClass Object
(
[countryId] => 167
[countryName] => Zuid-Afrika
[countryIsoCode] => za
[continentId] => 1
[continentName] => Afrika
)
[8] => stdClass Object
(
[countryId] => 12
[countryName] => Oostenrijk
[countryIsoCode] => at
[continentId] => 4
[continentName] => Europa
)
[9] => stdClass Object
(
[countryId] => 34
[countryName] => Canada
[countryIsoCode] => ca
[continentId] => 6
[continentName] => Noord-Amerika
)
[10] => stdClass Object
(
[countryId] => 149
[countryName] => Polen
[countryIsoCode] => pl
[continentId] => 4
[continentName] => Europa
)
[11] => stdClass Object
(
[countryId] => 41
[countryName] => China
[countryIsoCode] => cn
[continentId] => 2
[continentName] => Azië
)
[12] => stdClass Object
(
[countryId] => 88
[countryName] => Indonesië
[countryIsoCode] => id
[continentId] => 2
[continentName] => Azië
)
[13] => stdClass Object
(
[countryId] => 48
[countryName] => Cyprus
[countryIsoCode] => cy
[continentId] => 5
[continentName] => Midden Oosten
)
[14] => stdClass Object
(
[countryId] => 50
[countryName] => Denemarken
[countryIsoCode] => dk
[continentId] => 4
[continentName] => Europa
)
[15] => stdClass Object
(
[countryId] => 35
[countryName] => Kaap Verdië
[countryIsoCode] => cv
[continentId] => 3
[continentName] => Centraal-Amerika
)
[16] => stdClass Object
(
[countryId] => 55
[countryName] => Egypte
[countryIsoCode] => eg
[continentId] => 1
[continentName] => Afrika
)
[17] => stdClass Object
(
[countryId] => 82
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[continentId] => 3
[continentName] => Centraal-Amerika
)
[18] => stdClass Object
(
[countryId] => 110
[countryName] => Luxemburg
[countryIsoCode] => lu
[continentId] => 4
[continentName] => Europa
)
[19] => stdClass Object
(
[countryId] => 74
[countryName] => Griekenland
[countryIsoCode] => gr
[continentId] => 4
[continentName] => Europa
)
[20] => stdClass Object
(
[countryId] => 150
[countryName] => Portugal
[countryIsoCode] => pt
[continentId] => 4
[continentName] => Europa
)
)
[name] => Joke Zanten
[firstName] => Joke
[reportsCount] => 223
[travelsCount] => 20
)
[2] => stdClass Object
(
[userId] => 267930
[username] => jjwesterhof
[photoRevision] => 0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/267/930_50x50.jpg?r=0
[imageLink105x105] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/267/930_105x105.jpg?r=0
[currentContinentId] => 3
[currentContinentName] => Centraal-Amerika
[currentContinentNameSlugified] => centraal-amerika
[currentCountryNameSlugified] => hati
[currentCountryName] => Haïti
[currentCountryIsoCode] => ht
[currentCountryId] => 82
[visitedCountries] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[countryId] => 134
[countryName] => Nederland
[countryIsoCode] => nl
[continentId] => 4
[continentName] => Europa
)
[1] => stdClass Object
(
[countryId] => 84
[countryName] => Hong Kong
[countryIsoCode] => hk
[continentId] => 2
[continentName] => Azië
)
[2] => stdClass Object
(
[countryId] => 136
[countryName] => Nieuw Zeeland
[countryIsoCode] => nz
[continentId] => 7
[continentName] => Oceanië
)
[3] => stdClass Object
(
[countryId] => 62
[countryName] => Fiji
[countryIsoCode] => fj
[continentId] => 7
[continentName] => Oceanië
)
[4] => stdClass Object
(
[countryId] => 177
[countryName] => Swaziland
[countryIsoCode] => sz
[continentId] => 1
[continentName] => Afrika
)
[5] => stdClass Object
(
[countryId] => 167
[countryName] => Zuid-Afrika
[countryIsoCode] => za
[continentId] => 1
[continentName] => Afrika
)
[6] => stdClass Object
(
[countryId] => 50
[countryName] => Denemarken
[countryIsoCode] => dk
[continentId] => 4
[continentName] => Europa
)
[7] => stdClass Object
(
[countryId] => 61
[countryName] => Faroe eilanden
[countryIsoCode] => fo
[continentId] => 4
[continentName] => Europa
)
[8] => stdClass Object
(
[countryId] => 86
[countryName] => IJsland
[countryIsoCode] => is
[continentId] => 4
[continentName] => Europa
)
[9] => stdClass Object
(
[countryId] => 82
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[continentId] => 3
[continentName] => Centraal-Amerika
)
)
[name] => Jan Westerhof
[firstName] => Jan
[reportsCount] => 49
[travelsCount] => 3
)
[3] => stdClass Object
(
[userId] => 139012
[username] => margotdegreef
[photoRevision] => 0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/139/012_50x50.jpg?r=0
[imageLink105x105] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/139/012_105x105.jpg?r=0
[currentContinentId] => 4
[currentContinentName] => Europa
[currentContinentNameSlugified] => europa
[currentCountryNameSlugified] => nederland
[currentCountryName] => Nederland
[currentCountryIsoCode] => nl
[currentCountryId] => 134
[visitedCountries] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[countryId] => 134
[countryName] => Nederland
[countryIsoCode] => nl
[continentId] => 4
[continentName] => Europa
)
[1] => stdClass Object
(
[countryId] => 196
[countryName] => Verenigde Staten
[countryIsoCode] => us
[continentId] => 6
[continentName] => Noord-Amerika
)
[2] => stdClass Object
(
[countryId] => 82
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[continentId] => 3
[continentName] => Centraal-Amerika
)
[3] => stdClass Object
(
[countryId] => 78
[countryName] => Guatemala
[countryIsoCode] => gt
[continentId] => 3
[continentName] => Centraal-Amerika
)
[4] => stdClass Object
(
[countryId] => 34
[countryName] => Canada
[countryIsoCode] => ca
[continentId] => 6
[continentName] => Noord-Amerika
)
[5] => stdClass Object
(
[countryId] => 53
[countryName] => Dominicaanse Republiek
[countryIsoCode] => do
[continentId] => 3
[continentName] => Centraal-Amerika
)
[6] => stdClass Object
(
[countryId] => 91
[countryName] => Ierland
[countryIsoCode] => ie
[continentId] => 4
[continentName] => Europa
)
[7] => stdClass Object
(
[countryId] => 8
[countryName] => Argentinië
[countryIsoCode] => ar
[continentId] => 9
[continentName] => Zuid-Amerika
)
[8] => stdClass Object
(
[countryId] => 26
[countryName] => Brazilië
[countryIsoCode] => br
[continentId] => 9
[continentName] => Zuid-Amerika
)
[9] => stdClass Object
(
[countryId] => 19
[countryName] => België
[countryIsoCode] => be
[continentId] => 4
[continentName] => Europa
)
[10] => stdClass Object
(
[countryId] => 137
[countryName] => Nicaragua
[countryIsoCode] => ni
[continentId] => 3
[continentName] => Centraal-Amerika
)
[11] => stdClass Object
(
[countryId] => 64
[countryName] => Frankrijk
[countryIsoCode] => fr
[continentId] => 4
[continentName] => Europa
)
[12] => stdClass Object
(
[countryId] => 140
[countryName] => Noorwegen
[countryIsoCode] => no
[continentId] => 4
[continentName] => Europa
)
[13] => stdClass Object
(
[countryId] => 208
[countryName] => Cuba
[countryIsoCode] => cu
[continentId] => 3
[continentName] => Centraal-Amerika
)
[14] => stdClass Object
(
[countryId] => 40
[countryName] => Chili
[countryIsoCode] => cl
[continentId] => 9
[continentName] => Zuid-Amerika
)
[15] => stdClass Object
(
[countryId] => 99
[countryName] => Kenia
[countryIsoCode] => ke
[continentId] => 1
[continentName] => Afrika
)
[16] => stdClass Object
(
[countryId] => 169
[countryName] => Spanje
[countryIsoCode] => es
[continentId] => 4
[continentName] => Europa
)
[17] => stdClass Object
(
[countryId] => 50
[countryName] => Denemarken
[countryIsoCode] => dk
[continentId] => 4
[continentName] => Europa
)
[18] => stdClass Object
(
[countryId] => 194
[countryName] => Verenigd Koninkrijk
[countryIsoCode] => gb
[continentId] => 4
[continentName] => Europa
)
[19] => stdClass Object
(
[countryId] => 191
[countryName] => Oeganda
[countryIsoCode] => ug
[continentId] => 1
[continentName] => Afrika
)
[20] => stdClass Object
(
[countryId] => 71
[countryName] => Ghana
[countryIsoCode] => gh
[continentId] => 1
[continentName] => Afrika
)
[21] => stdClass Object
(
[countryId] => 70
[countryName] => Duitsland
[countryIsoCode] => de
[continentId] => 4
[continentName] => Europa
)
[22] => stdClass Object
(
[countryId] => 162
[countryName] => Sierra Leone
[countryIsoCode] => sl
[continentId] => 1
[continentName] => Afrika
)
[23] => stdClass Object
(
[countryId] => 60
[countryName] => Ethiopië
[countryIsoCode] => et
[continentId] => 1
[continentName] => Afrika
)
)
[name] => Margot Greef
[firstName] => Margot
[reportsCount] => 323
[travelsCount] => 1
)
)
[latestNews] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[newsId] => 102
[date] => 2024-04-22
[title] => Zo maak je jouw droomreis bereikbaar
[text] =>
Heb je altijd al een bepaalde droombestemming gehad, maar heeft jouw budget het nooit toegelaten de reis te maken? Wanneer je de volgende slimme tips meeneemt, kan je zorgen dat je toch eindelijk op de plek van je dromen kan verblijven. Door de dingen net even anders aan te pakken, kan jij de reis maken waar je echt gelukkig van wordt. Zonder dat je op de kwaliteit hoeft in te leveren. Laten we snel naar de tips kijken.
1 De goedkoopste tickets
Het eerste wat je moet doen, is zorgen dat de reis zelf zo voordelig als mogelijk wordt. Dit hoeft niet lastig te zijn. Je hebt namelijk een heel krachtig wapen in handen om dat voor elkaar te krijgen. Het begint met vliegtickets vergelijken op Vliegennaar.nl. Dit is namelijk de methode waarop je kan ontdekken waar je de goedkoopste tickets naar jouw droombestemming kan vinden. Het voordeel van deze methode is dat je in één oogopslag direct alles ziet, dus je weet zeker dat je bespaart, want een lagere prijs vind je niet. Zo houd je direct al een fors bedrag over.
2 Nog meer vergelijken
Je kan er zeker van zijn dat je de laagste prijs betaalt wanneer je het Vliegennaar.nl flight alert aan hebt staan. Zo krijg je een melding wanneer de prijs lekker laag is. Deze methode kan je natuurlijk ook op andere zaken toepassen. Zo kan je bijvoorbeeld ook je verblijfplaats lekker voordelig maken door eerst de opties met elkaar te vergelijken. Door vooraf veel onderzoek te doen en alles naast elkaar te leggen, kan je flink besparen. Waardoor dus ook droombestemmingen ineens gewoon binnen het budget vallen. Dit kan weleens precies dat verschil maken voor jou.
3 Maak gebruik van experttips
Een probleem met reizen boeken is dat je moet af gaan op wat anderen je vertellen. Wanneer je alleen naar organisaties luistert, dan is de kans groot dat jouw reis veel duurder uitpakt dan je zou wensen. Dit is natuurlijk ook in het voordeel van de organisaties. Luister je echter naar iemand die een expert is met betrekking tot jouw locatie, dan is dat natuurlijk een ander verhaal. Wil je bijvoorbeeld naar Turkije? Dan zal je ontdekken dat jouw dromen juist worden waargemaakt op de plekken die niet als eerste worden aangeprezen. Dit maakt dus een groot verschil in de kosten die je maakt.
4 Doe zoveel als mogelijk zelf
Tot slot is het slim om zoveel als mogelijk zelf te doen. Zeker als het gaat om je droomreis, is het natuurlijk veel meer dan gewoon een vakantie. Je gaat ernaartoe omdat je ook echt dingen wilt ervaren. Hoe kan je iets nu beter ervaren dan door jezelf erin onder te dompelen? Op die manier zal je een blijvende herinnering maken en kan je ook nog eens goed zorgen dat de kosten voor je reis in de hand gehouden worden. Wanneer je dus geen groot budget hebt, maar wel het maximale wilt beleven, dan kan je er goed aan doen om veel zelf aan te pakken.
[picture] => no
[pic1title] =>
[pic2title] =>
[pic3title] =>
[pic4title] =>
[pic5title] =>
[titleSlugified] => zo-maak-je-jouw-droomreis-bereikbaar
[imageLink105x105] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/icons/news_105x105.jpg
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/icons/news_50x50.png
[imageUrl] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/slideshow/reisinspiratie/102/102_1.jpg
)
[1] => stdClass Object
(
[newsId] => 101
[date] => 2024-04-08
[title] => Wat maakt een vakantie met de camper zo bijzonder
[text] =>
Het huren van een camper is een geweldige manier om een vakantie eens op een andere manier te beleven. Niet gebonden aan één accommodatie, maar juist vrijheid om te gaan en staan waar je wilt. Met een camper heb je alle luxe binnen handbereik, terwijl je tegelijkertijd midden in de natuur kunt zijn. Dit maakt een vakantie met de camper zo bijzonder. Via het platform van Goboony komen vraag en aanbod samen en kun je voor een bepaalde tijd een camper huren om kennis te maken met deze manier van vakantie. Dus twijfel je al een tijdje om eens met de camper op reis te gaan, bekijk dan eens de website van Goboony. Zo heb je een beetje een idee wat er allemaal mogelijk is, kun je ook direct zien wat de kosten hiervan zijn. Daarnaast vertellen we je natuurlijk graag wat een vakantie met de camper zo bijzonder maakt.
De vrijheid van een camper
Met een camper kun je letterlijk alle kanten op. Geen geplande routes of vaste verblijfplaatsen, maar de mogelijkheid om je vakantie naar eigen wens in te vullen. Of je nu van de rust en ruimte van de natuur houdt, of juist liever steden en toeristische attracties bezoekt, met een camper is het allemaal mogelijk. Je kunt eenvoudig van de ene plek naar de andere reizen en onderweg genieten van prachtige uitzichten.
Alle luxe binnen handbereik
Een camper biedt alle comfort die je nodig hebt tijdens je vakantie. Het is als een mobiel huis op wielen, voorzien van alles wat je wenst. Een comfortabel bed, een keuken om zelf te koken en een badkamer met douche en toilet. Dit betekent dat je zelfvoorzienend bent en niet afhankelijk hoeft te zijn van hotels of restaurants. Je kunt overal stoppen en genieten van je eigen maaltijden, zonder dat je iets mist.
Midden in de natuur
Als je met een camper op vakantie gaat, kun je ervoor kiezen om midden in de natuur te verblijven. Campings die speciaal voor campers zijn ingericht bieden vaak prachtige staanplaatsen in een bosrijke omgeving. Je wordt wakker met het geluid van fluitende vogels en geniet van de frisse buitenlucht. Ook kun je ervoor kiezen om op camperplaatsen te overnachten, waarbij je vaak kunt parkeren op unieke locaties, zoals aan het water of met uitzicht over weilanden. Het enige waar je wel even rekening mee moet houden, is dat je zorgt voor een goede verzekering. Zo kan er namelijk altijd iets gebeuren onderweg. Ons advies is het afsluiten van de Goboony Camperverzekering voor je camper, zodat je zeker weet dat je bij schade of pech ontzettend snel geholpen wordt.
Een vakantie op maat
Met een camper heb je de mogelijkheid om je vakantie volledig naar eigen wens in te vullen. Geen vaste vertrek- of aankomstdatum, maar juist de vrijheid om te gaan en staan waar je wilt. Wil je langer op een bepaalde plek blijven? Geen probleem, je kunt je reisschema eenvoudig aanpassen. Dit maakt een vakantie met de camper zeer flexibel en ideaal voor mensen die graag hun eigen plan trekken.
[picture] => no
[pic1title] =>
[pic2title] =>
[pic3title] =>
[pic4title] =>
[pic5title] =>
[titleSlugified] => wat-maakt-een-vakantie-met-de-camper-zo-bijzonder
[imageLink105x105] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/icons/news_105x105.jpg
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/icons/news_50x50.png
[imageUrl] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/slideshow/reisinspiratie/101/101_1.jpg
)
[2] => stdClass Object
(
[newsId] => 100
[date] => 2024-02-19
[title] => 3x inspiratie voor een onvergetelijke vakantie in Turkije!
[text] =>
Ben jij van plan om binnenkort op vakantie naar Turkije te gaan? Lees dan gauw verder. Turkije staat natuurlijk bekend om zijn diversiteit dankzij de vele culturen die er samenkomen. Dit in combinatie met het fijne klimaat en de prachtige natuur maakt het land de ideale vakantiebestemming. Je kunt in Turkije genieten van stranden, natuur, cultuur en meer. Hieronder vind je inspiratie voor een onvergetelijke vakantie in het diverse land!
Ontdek de multiculturele sferen in Istanbul
Als je naar Turkije vliegt, is de kans groot dat je naar de hoofdstad Istanbul vliegt. De hoofdstad van Turkije ligt op ongeveer 3 uur vliegen van Amsterdam en is daarmee snel en makkelijk te bereiken. Vliegtickets Turkije boek je dan ook snel en eenvoudig online. Ben jij een echte stedenliefhebber? Blijf dan zeker een paar dagen lang in de hoofdstad, zodat je de stad goed kunt ontdekken. De stad kent twee delen, namelijk een deel in Europa en een deel in Azië. Dit zorgt ook voor een bijzondere multiculturele sfeer in de stad, wat je bijvoorbeeld goed terug ziet komen op markten zoals de Grote Bazaar. In Istanbul kun je ook verschillende kerken en moskeeën bezoeken en kennismaken met de twee verschillende religies van deze stad. Je merkt het, het is zeker de moeite waard om even in Istanbul te stoppen als je op reis gaat naar Turkije!
Geniet van de prachtige natuur in Pamukkale
Turkije staat niet alleen bekend als strand- en stedenbestemming. Het is ook een goede bestemming voor natuurliefhebbers. Een van de mooiste natuurgebieden van het land is bijvoorbeeld Pamukkale, wat in het zuidwesten van Turkije ligt. De naam van het natuurgebied betekent letterlijk: ‘kasteel van katoen’. Het natuurgebied heeft zijn naam te danken aan de kalkstenen terrassen die gevuld zijn met azuurblauw water. De terrassen zijn ontstaan door de afzetting van mineraalrijk water van de warmwaterbronnen in het gebied. Dit ziet er erg bijzonder uit en is daarom ook zeker de moeite waard om te bekijken. Als natuurliefhebber kun je deze plek dus zeker niet missen tijdens een vakantie naar Turkije!
Relax tijdens een strandvakantie in Alanya
Alanya is een levendige badplaats die bekend staat om zijn prachtige stranden, bruisende sfeer en culturele bezienswaardigheden. De populaire badplaats ligt aan de zuidkust van Turkije en is makkelijk bereikbaar met het vliegtuig. In Alanya is het klimaat het hele jaar door warm en zonnig, wat het ook een goede bestemming maakt voor een winterzonvakantie. Een van de meest bezochte bezienswaardigheden van Alanya is het indrukwekkende middeleeuwse kasteel, dat hoog boven de stad op een grote rots ligt. Vanaf het kasteel heb je een prachtig uitzicht over de Middellandse Zee en de omliggende stad. Daarnaast heeft Alanya kilometers aan prachtige stranden, waar bezoekers kunnen genieten van de zon, het strand en kunnen zwemmen in het helderblauwe water. Ook kun je er goed terecht om te snorkelen en duiken. Kortom, een bezoekje aan de badplaats Alanya is de moeite waard om te overwegen!
Dankzij de diversiteit heeft Turkije voor iedereen wel wat te bieden. Het maakt niet uit of je nu van strand, steden of natuur houdt er zit voor iedereen wel wat moois bij!
[picture] => no
[pic1title] =>
[pic2title] =>
[pic3title] =>
[pic4title] =>
[pic5title] =>
[titleSlugified] => 3x-inspiratie-voor-een-onvergetelijke-vakantie-in-turkije
[imageLink105x105] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/icons/news_105x105.jpg
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/icons/news_50x50.png
[imageUrl] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/slideshow/reisinspiratie/100/100_1.jpg
)
)
[topCountries] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[continentId] => 3
[countryId] => 82
[reportCount] => 1
[pictureCount] => 8115
[position] => 1
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => HT
[continentName] => Centraal-Amerika
)
)
[countryId] => 82
[countryName] => Haïti
[continentId] => 3
[continentName] => Centraal-Amerika
[countryPopulation] => 0
[countrySurface] => 0
[capitalCityLongitude] => 0.000000
[capitalCitylatitude] => 0.000000
[portalReports] => ArrayIterator Object
(
[storage:ArrayIterator:private] => Array
(
[15] => stdClass Object
(
[username] => jjwesterhof
[datePublication] => 2023-05-26
[title] => Van Myvatn naar Egalsstandir
[message] =>
Myvatn via Vopnafjordur naar Egilsstandir.
Vandaag gaan wij op weg naar de watervallen van Dettifoss. De eerste kilometers waren nog maar net afgelegd of in de verte zagen we hevige zandstormen. Nadat we dichterbij kwamen, zagen wij dat de lucht helemaal geel gekleurd was. Over de gehele vlakte was het een en al opwaaiend zand. Na nog enkele kilometers gereden te hebben, zagen wij de parkeerplaats waar vanaf wij de wandeling konden maken naar de waterval.
Eerst een plek gezocht op de parkeerplaats, waarbij de wind bepaalde hoe wij moesten gaan staan. De wind was zo enorm hard, dat je echt oog moest hebben hoe je een deur fatsoenlijk kon openen. Gezien de schades van een aantal auto’s waren er al verschillende deuren uit de handen gevlogen.
Onze keuze was de volle wind van voren en gebruik maken van de achterdeur. Goed plan, het werkte uitstekend. Wandelschoenen aangetrokken en sjaals mee voor de bescherming van het stof.
Na een pittige wandeling over een vlak plateau met alleen maar wind, wind en rondvliegende fijne deeltjes lava, kwamen wij oog in oog te staan met de Dettifoss. Ook dit keer weer een prachtige waterval. Deze waterval kon je vanuit verschillende hoogtes bekijken en fotograferen. Wat een enorme krachten komen er vrij wanneer een dergelijke massa naar beneden stort. Fascinerend, oogstrelende en van ongekende schoonheid,
Dit is wat volume betreft de grootste waterval van Europa. Dit monster in Jökulsárglúfur in het Noord-Oost IJsland is kilometers ver te horen. De kale omgeving,waar de rivier 45 meter omlaag stort tussen de kliffen van de Jókulsákloof, maakt het nog mooier.
Deze waterval wordt gevoed door een rivier die van de enorme ijskap Vatnajökull naar beneden voert.
Na de nodige fotoś gemaakt te hebben begonnen aan de terugtocht richting de camper. Wij kunnen jullie verzekeren dat dit niet de meest prettige tocht geweest is. De steeds aanwezige wind en het rondvliegende gruis was een plaaggeest tot aan de parkeerplaats.
Na aankomst bij de camper was Jessica haar gezicht veranderd in een op een veegpiet gelijkend gezicht. Tandenknarsend, het gruis zat letterlijk overal. Een fles water doet wonderen: na het spoelen van de mond konden de kaken weer op elkaar gezet worden voor het nuttigen van een versnapering. Al met al is het wel de moeite waard geweest om deze waterval te zien.
Hierna werd onze route vervolgd, tijdens deze rit ongelooflijke rust. Het was na ongeveer een uur dat wij de eerste auto tegen kwamen.
Om ongeveer 15.00 uur kwamen we aan in Vopnafjördur om aldaar op de camping een nacht door te maken. Met recht een nacht doormaken. De hele nacht werd de camper heen en weer geschud.
De wind had ook vrij spel zowel met ons als met de camper. Op de camping was nergens een beschutte plek. Dus vol in wind op de camping die gelegen was aan de Noorse Zee.
De eigenaar van de camping was een hele vriendelijke jongeman. Naast de camping runde hij ook nog een aantal huisjes en een grote boerderij. Alles was verder tot in de puntjes verzorgd.
De volgende morgen werd onze reis vervolgd naar Egilsstadir, dat zou onze een na laatste camping worden. De laatste camping hadden wij ingepland in Seydisfjordur.
Na nog een halfuur rijden, toch nog maar even een bezoek gebracht aan de zoveelste waterval van IJsland. De Rjúkandafoss. Deze waterval stort zich naar beneden vanaf ongeveer 135 meter.
Ook deze waterval kun je met een wandeling vanaf het begin volgen. De verschillende plateaus maken dit tot een prachtige waterval over vele meters. Ook hier weer het nodige vastgelegd met de camera. Maar het blijft een feit dat je hetgeen wat je ter plaatse meemaakt niet in alle toonaarden weer kan geven. Je krijgt bij het zien van het plaatje geen kippenvel, wel als je er bij staat en er met volle teugen van geniet.
Omdat wij twee nachten zouden blijven staan op de camping in Egilsstadir eerst nog even inkopen gedaan bij de Bonus, een gigantische supermarkt, lees groothandel. Alles te koop in grote verpakkingen. Als je de IJslander daar boodschappen ziet doen, gaat dat met karrevrachten tegelijk. Begrijpelijk als je om de zoveel dagen die rit moet maken door alle fjorden en bergpassen om aan je boodschappen te komen.
Noch even de tank gevuld voor het laatste gedeelte naar de Ferry en de start in Denemarken.
Maar eerst nog even een paar dagen in alle rust, nou ja rust, wind, wind en nog eens wind, de fantastische reis op ons laten inwerken.
Elke dag even de benen gestrekt en een wandeling gemaakt naar een op de berg staand rendier.
Jessica heeft nog een aantal stekken van een lupine uit de grond gerukt. Gaat ze thuis stekken. Dus plastic flessen aan de bovenkant opengemaakt en de stekken in het water gezet. We gaan het meemaken.[e-1f648]
Ook gesproken met andere campinggasten over de laatste overnachting in Seydisfjódur dit bleek achteraf geen verstandige keus. In de meeste gevallen is deze camping afgeladen met campers en auto’s voor het vertrek met de Ferry.
Dus nog een nacht extra op deze plek gebleven.
De volgende morgen hebben wij onze tas ingepakt voor het verblijf op de Ferry.
Rond twaalf uur weggereden richting Ferry.
Na een aantal kilometers hebben we een liftende Fransman opgepikt. Tijdens het rijden vertelde hij ons dat hij, samen met zijn vriend, bezig was met een fietsvakantie op IJsland. Gezien de weersomstandigheden, hier straks meer over, hebben ze besloten hier op IJsland te stoppen met de fietsvakantie en deze voort te zetten in Denemarken. Dus moest hij proberen om een ticket voor de Ferry te bemachtigen.
Wij hadden het net over het weer, de Fransman had nog maar net zijn verhaal verteld of we werden verrast met een hele dikke sneeuwbui tijdens de afdaling van een indrukwekkende bergpas. Zijwind met stuifsneeuw en hellingen van 12 %.
Kortom, een rit met wel een uitgesproken IJslands element. Voor ons een waardige afsluiting van onze laatste rit op IJsland.
[userId] => 267930
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5093606
[countryId] => 82
[pictureCount] => 5
[visitorCount] => 149
[author] => Jan
[cityName] => Ferry
[travelId] => 528600
[travelTitle] => Camperreis Jan en Jes naar IJsland
[travelTitleSlugified] => camperreis-jan-en-jes-naar-ijsland
[dateDepart] => 2023-04-28
[dateReturn] => 2023-05-28
[showDate] => yes
[goalId] => 6
[goalName] => Een korte vakantie
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/119/180_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/267/930_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => van-myvatn-naar-egalsstandir
)
[16] => stdClass Object
(
[username] => jacquelinehaiti
[datePublication] => 2023-05-25
[title] => Positief
[message] =>
Dag allemaal,
Cholera. Sinds een maand geeft cholera weer problemen in onze streek, Noordwest Haïti. De middelen om cholera-patiënten te helpen zijn niet complex. Infuusvloeistof en infuusmiddelen, Oral Rehydration Solution (ORS) en chloor voor de hygiene. Niet complex maar je moet het wel hebben. Je moet heel veel infuusvloeistof hebben. Ik herinner mij een cholera-patiënt die 75 liter infuus nodig had. De grote hulporganisaties die er bij de 1e cholera-uitbraak waren en waardoor de middelen binnenkwamen zijn deze keer niet zo actief. Hierdoor zijn wij niet in staat om de volledige zorg voor cholera-patiënten te doen. We kunnen alleen de eerste paar liters geven en dan moet men door naar het choleracentrum in het staatsziekenhuis in Port de Paix. Frustrerend. Het Departement van Volksgezondheid doet zijn best om te helpen maar wat er niet is kan men ook niet uitdelen. Er kwam een artsenteam van de overheid met hulpmiddelen. 36 liter infuusvloeistof konden ze aan ons geven. Dat is amper genoeg voor 1 cholera-patiënt. Of 15-20 cholera-patiënten de eerste 1-2 liter infuus geven en dan doorsturen. Als de cholera hier uitbreekt zoals in 2010 dan hebben we een groot probleem. Ik hoop en bid dat het blijft bij kleine clusters van cholera-patiënten zoals het nu is en dat we genoeg hebben om in ieder geval de eerste hulp te kunnen blijven geven.
De bendeproblematiek, lynchpartijen, de ontmenselijking van de maatschappij in Haïti, ik wil het noemen, het is onderdeel van het leven hier nu, maar ik wil er niet over uit weiden. Het is schrijnend om te merken hoe barbaarse praktijken worden uitgevoerd en goed gepraat door groepen van de bevolking. "Op de rand van een burgeroorlog" noemt de UN het. Ik denk dat Haïti die rand al lang over is. Het zorgelijk noemen is een understatement. En een weg naar verbetering is niet in zicht.
Ik eindig op een positieve noot! Het nieuwe dak op het huis van de familie Louismard zit erop! Door de huidige situatie in Haïti kostte het wat meer moeite en geld dan ingeschat. Materiaal is schaars en de prijzen zijn gestegen maar het is uiteindelijk gelukt om al het nodige materiaal aan te schaffen. Het huis van de familie Louismard heeft een nieuw dak! Hartelijk dank aan de sponsoren! Dankzij jullie heeft de Stichting Hoop Haïti de familie Louismard kunnen helpen en hebben ze nu een veilige en droge plek om te wonen. De hulp vanuit Nederland wordt door de familie Louismard erg gewaardeerd. Hartelijk dank, namens de familie Louismard. Lees het volledige verhaal op
https://www.hoophaiti.nl/2022/09/15/dak-voor-de-familie-louismard/
En ook namens mij, hartelijk dank. Het deed mij goed om in deze tijd waarin er zoveel zorgelijke en schokkende dingen gebeuren, zo veel negatieve dingen, om juist in deze tijd mee te kunnen werken aan iets positief. Juist in deze tijd is dat dak zo nodig. Niet alleen practisch gezien maar ook als symbool dat we op intermenselijk niveau niet opgeven. Hetzelfde geldt voor de giften die binnenkwamen voor Aneckson. Afgelopen week heb ik via Fre Jal rijst, olie en andere levensmiddelen naar hem kunnen sturen. Dankzij jullie. Met de huidige stand van zaken in Haïti zou het begrijpelijk zijn dat jullie zouden gaan denken dat jullie financiële hulp beter ergens anders heen kan gaan. Daarom ben ik extra dankbaar dat jullie ondersteuning blijft want nu is die hulp juist zo nodig. Lichtpunten in een donkere tijd.
Hartelijke groeten,
Jacqueline
[userId] => 282255
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5093579
[countryId] => 82
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 279
[author] => Jacqueline
[cityName] => Passe Catabois
[travelId] => 516282
[travelTitle] => Haiti
[travelTitleSlugified] => haiti
[dateDepart] => 2018-01-04
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/hati,passe-catabois
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/282/255_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => positief
)
[17] => stdClass Object
(
[username] => jacquelinehaiti
[datePublication] => 2023-04-17
[title] => Aneckson
[message] =>
Dag allemaal,
De wachter van het ziekenhuis, Fre Jal, komt naar me toe en vraagt om advies. Via via kent hij een 39-jarige man, Aneckson. Toen hij 20 was viel Aneckson uit een boom en brak zijn rug. Drie jaar duurde het voordat de wond op zijn onderrug was genezen en de botten zijn schots en scheef aan elkaar gegroeid. Hij heeft een dwarslaesie en jaren was hij bedlegerig. Jal vertelt hoe Aneckson met veel doorzettingsvermogen zijn zelfstandigheid zo veel mogelijk heeft herwonnen en hoe hij ondanks zijn handicap alleen woont. Hij leeft van giften van kerkleden en bezoekers en de buren helpen hem als het nodig is. Familie lijkt er niet te zijn. Een maand geleden is Aneckson gevallen en een wond op zijn bil zorgt nu voor veel problemen. Jal wil graag dat Aneckson in het ziekenhuis wordt gezien voor een beoordeling van zijn wond. We besluiten dat het makkelijker is dat ik naar Aneckson ga in plaats van dat hij naar het ziekenhuis komt. Vervoer is voor hem een groot probleem.
De dag erna gaan Jal en ik op pad. We nemen de bekende 'grote weg' naar Port de Paix maar nemen na 15 minuten een klein pad dat de tuinen en al snel de heuvels ingaat. Het is verbazingwekkend hoe snel ik 'verdwaald' kan zijn. Een paar minuten weg van de grote weg en ik heb het idee dat ik in een hele andere streek zit. Via verschillende paden gaan we steeds verder de heuvels in. Ik begin te hopen dat de regen die dreigt niet valt want dan komen we never nooit meer thuis!
We komen aan bij het huis van Aneckson. Hij is er niet maar vanaf een heuvel verderop horen we geroep. "L'ap vini/hij komt eraan!". En zien we een man in een rolstoel met een noodgang op de achterwielen de heuvel af geduwd worden. Als hij aankomt zie ik waarom. De voorwielen van de rolstoel zijn gebroken en daardoor kan de rolstoel alleen goed op de achterwielen rijden. We maken kennis en Aneckson vertelt zijn verhaal. Hoe hij ondanks dat hij in de rolstoel zit zo veel mogelijk zelf probeert te doen. Voor zijn huis ligt land. Door de droogte nu alleen stof maar Aneckson zegt hoe hij in de natte tijd zelf de grond bewerkt en zijn tuin onderhoudt. Ik zie een machete uitsteken boven de rug van zijn rolstoel. De rolstoel kreeg hij jaren geleden via een hulporganisatie en is inmiddels doorgezakt en de voorwielen zijn stuk. Rondom huis kan hij zich ermee behelpen maar de paden op lukt hem niet alleen. Maar hij klaagt niet en zegt dat het nog steeds beter is dan op bed liggen. Hij vertelt zijn verhaal alsof het niets is maar ik ben onder de indruk van zijn leven. Als ik zijn van takken gevlochten buitenkeuken binnenloop zie ik hoe hij aanpassingen heeft gemaakt zodat hij zelf kan koken. Wat een man. Zijn drang tot zelfstandigheid en zijn positieve houding, tegen alle verwachtingen in en het lijkt bijna onmogelijk, maar hij heeft zichzelf vastberaden uit dat bed opgewerkt naar een bijna zelfstandig leven.
De wond op zijn bil blijkt een decubitiswond te zijn. De oorspronkelijke wond is door de constante druk van het zitten in de rolstoel een 'doorlig'wond geworden. De wond is groot en diep, ik kan er bijna mijn vuist in stoppen. De doorgezakte scheve rolstoel helpt ook niet. Ik geef hem de meegebrachte medicijnen en adviseer hem ten aanzien van de wondverzorging. De dag erna stuur ik via Fre Jal decubitus materiaal. En een nieuwe rolstoel!
Ik ben zo dankbaar dat we een tijdje geleden via 5 STAR Global ministry rolstoelen hebben gekregen van Free Wheelchair Mission die met de hulp van Hope Health Action naar Haiti zijn gekomen. Is het niet schitterend wat er gedaan kan worden als er wordt samengewerkt? En ik ben zo enorm blij dat we daardoor nu Aneckson een nieuwe rolstoel kunnen geven! Via Fre Jal krijg ik een filmpje van een blij verraste Aneckson die in zijn nieuwe rolstoel een proefrit maakt. En Fre Jal vertelt bij zijn terugkomst over hoe de hele buurt samenkwam bij het huis van Aneckson, zingend en dansend van blijdschap over de nieuwe rolstoel en de daaraan verbonden vrijheid voor Aneckson.
Te midden van alle moeilijkheden perspectief blijven zien. Één ding is zeker. Het huisbezoek aan Aneckson hielp mij misschien nog wel meer dan het hem hielp. Zijn doorzettingsvermogen, ondanks alle obstakels, een goede les. Hoe hij omgaat met zijn handicap, hoe hij leeft met zijn handicap in de extreme beperkingen van Haiti, een voorbeeld voor ons allemaal.
Hartelijke groet, Jacqueline
P.S. Doneren mag! Wilt u Aneckson een gift geven, dat kan! Doneer o.v.v. Aneckson via rekeningnummer NL18RABO 0362 4237 41 van Stichting Hoop Haïti of doneer Kortlopende projecten via https://www.hoophaiti.nl/doneren/ of PayPal: weerdjacqui@gmail.com. Ik zal er voor zorgen dat de gift bij hem terecht komt in de vorm van levensmiddelen en zaaigoed voor zijn tuin.
[userId] => 282255
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5092333
[countryId] => 82
[pictureCount] => 1
[visitorCount] => 312
[author] => Jacqueline
[cityName] => Passe Catabois
[travelId] => 516282
[travelTitle] => Haiti
[travelTitleSlugified] => haiti
[dateDepart] => 2018-01-04
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/106/347_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/282/255_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => aneckson
)
[18] => stdClass Object
(
[username] => jacquelinehaiti
[datePublication] => 2023-03-20
[title] => Goed gesprek
[message] =>
Dag allemaal,
Een goed gesprek. Op de vroege zondagmorgen is hier niet veel voor nodig.Twee grote oren en twee grote bruine ogen die mij begripvol aankijken. De ezel staat midden op mijn pad. Toen ik om 01.00eruit moest voor een urgentie liet ze me schrikken door opeens op te doemen in het licht van mijn zaklamp. Om 06.00neem ik de tijd voor een goed gesprek. Ze lijkt me te snappen. Als ik om 08.00 terug loop ben ik bijna teleurgesteld dat ze er niet meer staat. Ik had nog zoveel te vertellen.
En soms is een goed gesprek meegaan in het denken van de ander, ook al ben je het er niet mee eens. Al gaat het tegen je gezond verstand in. Guerda is een vrouw van 23. Drie jaar geleden was ze twee maanden niet ongesteld en sinds die tijd denkt ze zwanger te zijn. Het bloedverlies elke maand is geen ongesteldheid. Haar buik blijft plat maar dat komt 'omdat de baby zich verstopt in haar rug'. Ze is niet de eerste vrouw die dit denkt en mijn ervaring is dat deze denkwijze moeilijk is te doorbreken. Zelfs een negatieve zwangerschapstest is vaak niet een bewijs sterk genoeg om dit denken los te laten. Uiteindelijk stopt het bloedverlies (omdat men werkelijk zwanger wordt), de baby groeit en wordt na 4 jaar zwangerschap geboren. Hoe je ook praat en uitlegt, men houdt eraan vast dat dit kan. Guerda komt in de middag met haar moeder. Ze heeft buikkrampen en heeft gebraakt. De buikkrampen zijn weeën. Haar braken was het breken van de vliezen via de mond, een ander bakerpraatje waarin men hier gelooft. Guerda en haar moeder denken allebei dat ze gaat bevallen. Ik probeer wat gezond verstand over te brengen maar merk al snel dat dit niet lukt. Ik besluit het maar op te geven en zeg dat we maar eens gaan afwachten. Ik geef haar medicijnen voor maagzuur en buikkrampen. Guerda geeft nog 1 keer goed over en merkt dat erna haar weeën afnemen. Ze blijft nog een paar uur maar uiteindelijk besluiten zij en haar moeder dat het vals alarm was. De bevalling zet niet door. Blijkbaar is ook deze maand niet de maand waarin de baby geboren wordt. Ik probeer nog eens om uit te leggen waarom in mijn weten de zwangerschap niet bestaat. Zij proberen nog eens om mij uit te leggen waarom in hun weten de zwangerschap bestaat en herhalen alle dingen die ik hier eerder noemde, vertellen over een schoonzus die na 5 jaar beviel. De kinderwens van Guerda is groot. We besluiten om het eens te zijn dat we het niet met elkaar eens kunnen zijn. Een goed gesprek ondanks een wereld van verschil in denken. En ik hoop zo dat Guerda écht zwanger zal worden.
Hartelijke groeten, Jacqueline
[userId] => 282255
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5091760
[countryId] => 82
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 361
[author] => Jacqueline
[cityName] => Passe Catabois
[travelId] => 516282
[travelTitle] => Haiti
[travelTitleSlugified] => haiti
[dateDepart] => 2018-01-04
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/hati,passe-catabois
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/282/255_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => goed-gesprek
)
[19] => stdClass Object
(
[username] => jacquelinehaiti
[datePublication] => 2023-02-17
[title] => Nog steeds
[message] =>
Dag, allemaal.
Haiti. Hoe is het leven in Haïti? Fijn dat u het nog steeds vraagt maar het antwoord is ontmoedigend. Helaas. Haiti is nog steeds zonder regering en er is geen reële sprake van verkiezingen. Gangs en onveiligheid zijn nog steeds de orde van de dag in grote delen van het land. We prijzen ons gelukkig dat het hier in het Noordwesten nog steeds meevalt. Het leven wordt nog steeds duurder. Een trees eieren 30 stuks kost bijvoorbeeld geen 50 HD meer maar 170 HD. Dat is een dagloon. Benzine is nog steeds niet aan de pomp te krijgen, alleen op de zwarte markt. Het blijft nog steeds enorm droog en dat betekent dat de tuinen niks opleveren. Mensen lopen hele afstanden om water te halen bij de waterpunten die nog wel water geven. Dieren lijden nog steeds honger en jonge dieren gaan dood door gebrek aan melk. Moeder is te mager om melk te kunnen produceren. De 'brain drain', het vertrek van mensen met een opleiding en/of een ambacht gaat nog steeds door. Mensen proberen met man en macht Haïti te verlaten. Deels door het nieuwe programma van Biden en deels illegaal. En wie kan het ze kwalijk nemen? Cholera is nog steeds aanwezig en ondanks dat we geen grote aantallen zien is het een blijvende zorg. Middelen om voor cholera-patiënten te zorgen ontbreken en nog steeds geen hulp van grote organisaties.
Nog steeds. Nog steeds geen verbetering. Nog steeds geen zicht op een positieve verandering. Toen ik in Nederland was, en met mensen sprak over de situatie in Haïti, kreeg ik regelmatig de vraag: "En waarom werk je daar nog steeds?". Het zou zeker slimmer zijn om aan een toekomst in Nederland te gaan werken. En Haïti lijkt een hopeloos land te zijn. Dweilen met de kraan open. Maar in mijn werk hier vind ik nog steeds genoeg reden om te blijven. Ondanks alle moeilijkheden en ook frustraties in mijn werk en leven hier zijn er nog steeds momenten dat ik denk; 'ja, daarom ben ik dus nog steeds hier'.
Een voorbeeld is een bevalling van vorige week. Elmina is 18 jaar en bevalt van een mooie zoon. Haar familie ken ik via de kliniek en haar zus is de moeder van Tiboi, de baby met borstvoedingsproblemen.
https://www.hoophaiti.nl/2022/08/15/tiboi/ Elmina heeft een goede bevalling maar tegen het einde is ze de moed kwijt en zijn de weeën echt niet leuk meer. Met haar vader en moeder begeleid ik haar.Het kost veel geduld en gepraat maar als haar zoon net voor middernacht wordt geboren is alle ellende snel vergeten. Als alles is afgerond laat ik ze achter in het ziekenhuis en wens ze een goede nacht. De moeder van Elmina bedankt voor de hulp en zegt: "Bon, miss Jacqueline, je bent voor ons niet een verpleegkundige, voor ons ben je familie".
Een ander voorbeeld is Guerlanda. Haar zoontje van 12 maanden komt met ondervoeding en tuberculose in de kliniek. Hij wordt gebracht door een buurvrouw en een tante. Van hen hoor ik dat zijn moeder al maanden is opgenomen bij een toverdokter. De buurvrouw zag het jongetje steeds zieker worden en overtuigde de familie om met hem naar het ziekenhuis te gaan. Zo geweldig dat ze dit op zich heeft genomen want de familie gelooft meer in voodoo. Gebaseerd op wat men vertelt krijg ik het vermoeden dat moeder ook tuberculose heeft. Ik vraag hen om met de familie te praten en om toestemming te krijgen om moeder ook naar de kliniek te brengen. En dat gebeurt! Moeder en zoontje gaan allebei op tuberculose behandeling en na twee weken is er al een verbetering te zien. Goed voor hen en hopelijk ook een reden voor de familie om anders te gaan denken over ziekte, vervloekingen en voodoo.
Nog steeds. Misschien is het dweilen met de kraan open, een druppel op de gloeiende plaat maar nog steeds haal ik veel waardering en vreugde uit mijn werk. En nog steeds ben ik enorm dankbaar voor die mensen in Nederland die mij helpen om hier te kunnen werken. Misschien..als we met zijn allen hard genoeg dweilen? Elke druppel telt?
Hartelijke groeten,
Jacqueline
[userId] => 282255
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5091020
[countryId] => 82
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 341
[author] => Jacqueline
[cityName] => Passe Catabois
[travelId] => 516282
[travelTitle] => Haiti
[travelTitleSlugified] => haiti
[dateDepart] => 2018-01-04
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/hati,passe-catabois
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/282/255_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => nog-steeds
)
[20] => stdClass Object
(
[username] => jacquelinehaiti
[datePublication] => 2023-01-16
[title] => TB
[message] =>
Dag allemaal,
USAID: "Tuberculose (TB) blijft één van 's werelds meest dodelijke infectieziekten. Tot de opkomst van sars-cov-2 was “de meest destructieve ziekteverwekker op aarde Mycobacterium tuberculosis”, de bacterie die tuberculose veroorzaakt. Ondanks dat het te voorkomen, te behandelen en te genezen is, doodt deze ziekte elk jaar meer mensen dan HIV en malaria samen. In 2021 waren er naar schatting wereldwijd 10.6 miljoen mensen besmet met TB en overleden er 1.57 miljoen mensen aan deze ziekte."
Tuberculose kan mensen ziek maken op verschillende manieren en in de kliniek zien we deze ziekte regelmatig. De TB-medicatie krijgen we via een overheidsprogramma. De behandeling start met een proef van 2 weken en duurt in totaal 6 maanden. Ziekte-inzicht en de hieraan gerelateerde therapietrouw is een probleem. Onder andere door bijgeloof en cultuur. Maar gelukkig zien we ook veel mensen die merken dat de behandeling werkt en die trouw de 6 maanden behandeling volgen. Een aantal voorbeelden van de afgelopen maand:
Patient A is een 41-jarige vrouw. Sinds februari 2022 heeft ze een hoest en elke avond koorts. In augustus gaat ze naar een ziekenhuis in Gonaives maar de medicijnen helpen niet. Of er met TB-medicatie was begonnen is onduidelijk. Ze besluit om kruiden te gaan proberen. Ze valt af en haar kleur wordt grauw. Als ik haar in de kliniek zie weegt ze nog maar 41 kg. We beginnen met TB-medicatie en na twee weken is er al een duidelijk verschil. De koorts is weg, hoest wordt minder en ze begint weer kleur te krijgen. De behandeling wordt voortgezet.
Patient B is een man van 31 jaar. Sinds 7-8 maanden heeft hij onder zijn kaak en in zijn nek grote klieren. Ook verliest hij gewicht ondanks een goede eetlust. Zijn HIV-test is negatief. Een behandeling met antibiotica maakt geen verschil voor zijn klieren en hij begint koorts te krijgen. De proefbehandeling met TB-medicatie heeft meer effect. De koorts gaat weg en de klieren worden duidelijk minder. We gaan verder met de TB-medicatie.
Patient C is een 22-jarige vrouw. Ze heeft 3 maanden een steeds erger wordende hoest, verliest gewicht en haar kleur wordt anders. Haar longen zijn amper te beluisteren door de voortdurende hoest. De TB-medicatie maakt na de eerste twee weken al een duidelijk verschil. Ik herken haar niet bij de rendezvous en dat is een goed teken.
Patient D is een man van 33. Sinds 4-5 maanden heeft hij een hoest, klieren in zijn nek en elke avond koorts. Zijn HIV-test is positief. Hij geeft toe dat hij dit al wist maar hij gelooft niet in HIV. Als ik hem uitleg dat hij waarschijnlijk nu ook TB heeft is hij wel bereid om met TB-medicatie te beginnen maar over HIV wil hij niets horen. Ik hoop dat als hij wat opknapt hij misschien wat meer open komt te staan voor zijn HIV diagnose en behandeling. Helaas, voor zijn rendezvous komt hij niet opdagen.
Patient E is een 21-jarige vrouw. Ze komt uit een familie met een uitgebreide TB geschiedenis. Ondanks dat ze deze ziekte van dichtbij heeft gezien, ondanks dat er familieleden zijn overleden aan TB en familieleden zijn genezen van TB, komt ze niet meteen naar de kliniek als ze zelf een hoest en nachtzweten krijgt. Sinds juli heeft ze de klachten. Nu komt ze pas. En ze blijft ontwijkend in het omschrijven van haar klachten. Ik begin TB-medicatie en probeer haar te motiveren om te vervolgen. Ik hoop met grote hope dat ze terug komt.
Patient F is een vrouw van 52 jaar. Ze heeft een groot abces in haar lies die een grote zwelling van haar dijbeen geeft. Antibiotica werkt niet en het abces heeft verschillende openingen waar pus uit lekt. Haar kleding is constant vies en ze is ten einde raad. Met TB-medicatie gaan de openingen dicht en neemt de zwelling af. Voor haar een hele opluchting en ze gaat door met de behandeling.
Patient G is een jongen van 7 jaar. Sinds augustus heeft hij een bult onder zijn arm, koorts en een hoest. Sinds november heeft hij ook een grote klier in zijn hals. Hij is mager en heeft een lichte bloedarmoede. Zijn moeder is bij verschillende artsen geweest maar heeft nergens echt gevolgd. Elke keer begon men met antibiotica maar die helpen niet. We beginnen met TB-medicatie en moeder belooft om over twee weken terug te komen.
Groeten, Jacqueline
[userId] => 282255
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5090233
[countryId] => 82
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 234
[author] => Jacqueline
[cityName] => Passe Catabois
[travelId] => 516282
[travelTitle] => Haiti
[travelTitleSlugified] => haiti
[dateDepart] => 2018-01-04
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/hati,passe-catabois
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/282/255_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => tb
)
[21] => stdClass Object
(
[username] => margotdegreef
[datePublication] => 2023-01-03
[title] => Noordwesten en nieuwjaar
[message] =>
Dinsdag 13 december ben ik eindelijk teruggekeerd naar het Noordwesten. Voorheen was ik er vaak. Het was nu lang geleden en ik ben heel dankbaar dat ik de gelegenheid had om eindelijk weer te reizen. Aangezien Canaan nog steeds te riskant is om langs te rijden, in verband met overvallen en ontvoeringen, zijn we van Port-au-Prince naar Gonaïves gevlogen. We reisden met z’n drieën: Robest, Jackson en ik. Jackson en ik begaven ons per motor (met z’n tweeën achterop) naar Robest en vandaar bracht iemand ons met de auto naar het vliegveld. Daar stond weer een grote file bij een benzinepomp waar brandstof beschikbaar was.
Onze vlucht zou om half 12 vertrekken, maar dat werd anderhalf uur later. We volgden iemand naar buiten en kregen elk oordempers overhandigd. Een grote helikopter stond klaar, met aan beide kanten een lange bank, waarop we naast elkaar plaats namen. Het was de eerste keer vliegen voor Robest en de eerste keer in een helikopter voor ons alle drie. Een nieuwe ervaring. We landden midden in de savanne, op een onverharde strook zand en stenen, het stof hoog opwaaiend. De motor van de helikopter ging niet uit. Een politieauto staat standaard bij de baan als er een helikopter komt/vertrekt. Degene die ons op zou halen, was er niet. Behalve wijzelf stonden er nog drie personen te wachten, ambulancepersoneel. De politieauto keerde en maakte aanstalten om te vertrekken, dus we spraken hen aan en ze gingen akkoord om te wachten totdat we allemaal opgehaald waren. Op die ‘baan’ is niks te vinden. Geen enkel gebouw, we staan gewoon buiten in de zon te wachten.
Uiteindelijk verscheen dan toch de auto van KED, die tot onze beschikking werd gesteld deze week. Eerst de tank vullen, wat niet eenvoudig was, aangezien er geen enkele benzinepomp open was. Het brandstofprobleem is duidelijk niet opgelost. In Port-au-Prince staan er wederom lange files bij een pomp als die open is. Dan ziet het zwart van de motoren, mensen met een gele gallon in hun handen, een rij auto’s. En de overheid blijft beweren dat er geen brandstoftekort is. In andere provincies is het probleem nog groter en krijgen pompen helemaal geen aanvoer van brandstof. We moesten dus bij iemand thuis diesel halen.
Het was mooi om vele leerlingen op straat te zien, maar jammer om te horen dat alleen de privéscholen open waren en niet de overheidsscholen. Zelfs vele restaurants zijn gesloten, vanwege de gestegen prijzen. We vonden toch een restaurant dat open was, waar ik werd afgezet, terwijl de heren water en andere boodschappen probeerden te halen. Dat was ook niet eenvoudig, want de weinige winkeltjes hadden weinig in de schappen. Zelf stuitte ik op een grote menigte in het restaurant, de blikken gericht op een televisiescherm. Voetbalwedstrijd Argentinië-Kroatië... Het was interessanter om de reacties van de mensen te bekijken dan de wedstrijd zelf. Haïtianen zijn fanatieke aanhangers van Argentinië en/of Brazilië. Ja, dat betekent dat er gejuicht werd toen Argentinië won van Nederland...
Al met al was het vier uur toen we Gonaïves achter ons lieten. Onze route leidde eerst richting Anse Rouge en bij Coridon bogen we af naar l’Arbre, Atrel en verder naar Passe Catabois. Een prachtige ondergaande zon boven de zee. Zo nu en dan vroegen we ons af of dit echt een weg was. Het werd ook algauw donker, wat het navigeren er niet makkelijker op maakte. Via Gros Morne zou korter zijn, maar langs die route vinden nogal eens overvallen plaats, dus vandaar de keus voor een omweg. Om half negen ’s avonds waren we in Passe Catabois. We verbleven in exact hetzelfde gebouw waar ik sliep toen ik in 2007 met World Servants naar Haïti kwam. Hier was mijn eerste nacht ooit in Haïti. En nu werk ik voor World Servants. Kan de cirkel nog ronder?
Het doel van ons verblijf in Passe Catabois was tweeledig. Diaconaat van de Christelijke Gereformeerde Kerken steunt hier twee projecten, het ene gericht op het mogelijk maken van basis- en middelbaar onderwijs door het betalen van schoolgeld voor leerlingen, het andere bedoeld om bij te dragen aan gezondheid door de bouw van latrines. Wij kwamen namens de kerk beide projecten bezoeken. De schoolsteun wordt geleid door Rob Hulshuizen. De volgende dag begonnen we daarom met een gesprek met hem. Het gaat om het betalen van schoolgeld voor kinderen die op de basis- of middelbare school zitten, plus materialen zoals uniform, schoenen, schriften, boeken.
We brachten een bezoek aan École Évangélique Baptiste Nazareth de Passe Catabois, een van de scholen waarvan een aantal leerlingen schoolsteun ontvangen. Dit is een basisschool, privéschool. We gingen in gesprek met de directeur en een docent/administrateur. Daarna spraken we de leerlingen die steun ontvangen. Robest leidt de kinderdienst in de kerk (we gaan naar dezelfde kerk), dus hij voelde zich helemaal op z’n plaats temidden van de kinderen. Sommige kinderen lopen een uur om bij school te komen. Op deze school krijgen ze een maaltijd, wat een groot verschil maakt. Zonder eten is het moeilijk om het hoofd bij een les te houden. Aansluitend spraken we enkele leerlingen afzonderlijk en bezochten we een gezin thuis. De situatie is overal moeilijk. Ouders zijn afhankelijk van landbouw, maar door droogte is er weinig oogst. Bovendien zijn alle prijzen de afgelopen maanden sinds de brandstofcricis enorm gestegen en blijft de gourde (munteenheid) waarde verliezen. Onderwijs biedt hoop voor de toekomst.
Na een middagmaal gingen we in gesprek met ongeveer 70 ouders, van wie één of meerdere kinderen schoolsteun ontvangen. Het gesprek vond plaats in de wachtruimte van het ziekenhuis in Passe Catabois, dat gesloten was. Een moeder van 9 kinderen droeg een toepasselijk t-shirt, met daarop de tekst: “strong like mom” (sterk als moeder). We spraken enkele ouders afzonderlijk. Een van hen vertelde dat ze voorheen in Port-au-Prince producten kocht om die in Passe Catabois te verkopen, maar tijdens een busreis zijn de passagiers bestolen van al hun geld en goederen. Dus er is geen handel meer en wel een schuld. Daarna bekeken we het ziekenhuis, met operatiezaal, ruimte voor consultatie, laboratorium, apotheek, ziekenzalen, administratie. Het ziekenhuis wordt gerund door Anne-Marie Wessels.
Vanaf onze verblijfplaats een mooi uitzicht op een rivier in de diepte. ’s Avonds een prachtige sterrenlucht, met zoveel sterren die elders niet zichtbaar zijn. ’s Nachts klonk er tromgeroffel van ceremonies.
Donderdagochtend liepen we naar een gezin. Uitzicht op de rivier, bananenplantages. We liepen langs de sorghum velden van de familie. Overal was het dor en droog, het heeft al lang niet geregend. In de tuin groeiden ook katoenplanten. We hadden een van de dochters van de familie ontmoet in de school van Nazareth. Een ander heeft de middelbare school afgerond. Ze wil graag landbouwkunde studeren, maar er zijn geen financiële middelen om universiteit of beroepsonderwijs te betalen. Bovendien zijn die opleidingen in Port-de-Paix, wat zou betekenen dat er onderdak gezocht moet worden, want dagelijks op en neer reizen is geen optie. Door schaarse oogst worden dieren verkocht om schoolgeld te betalen, maar die zijn er niet meer in dit gezin. Daarom produceren veel families houtskool, om toch een inkomstenbron te hebben, hoewel de ontbossing nog grotere problemen met zich meebrengt en tot nog minder regen leidt. De vrouw des huizes maakt ezelstassen. Ze verkoopt ze voor € 1,67 per stuk, terwijl het drie dagen werk is en ze € 0,67 aan materialen koopt.
Aansluitend begaven we ons naar Lycée Etzer Vilaire, een overheidsschool, middelbare school. Wederom goed gesprek. Herkenbare problematiek, met docenten die niet door het Ministerie van Onderwijs zijn benoemd en daardoor geen salaris ontvangen. Het gebouw verkeert in slechte staat.
We rondden ons bezoek aan het schoolproject af met een gesprek met enkele personen die betrokken zijn bij de selectie van leerlingen. We spraken nog een leerlinge van de school van Nazareth. Haar beide ouders zijn overleden. Toen we vroegen hoe oud ze was, zei ze dat ze die dag 14 jaar was geworden, dus we hebben gelijk voor haar gezongen. Het feit dat ze deze dag mocht beleven, was voor haar genoeg, zei ze.
Toen we eten gingen halen, kwamen we zowaar een bekende tegen, de directeur van de school in Fond Ramadou, waar Church World Service mee samenwerkt. Een mooie ontmoeting. Daarna vervolgden we ons programma met AJNODR. We ontmoetten het comité in het gebouw van een basisschool, overheidsschool. AJNODR heeft besloten om latrines te bouwen om het aantal ziektes gerelateerd aan hygiëneproblemen te verminderen (zoals cholera en tyfus).
Vrijdag begeleidden een aantal van de comitéleden ons bij een bezoek aan 9 gezinnen voor wie ze latrines gebouwd hebben. Er is ook een training gegeven over hygiëne. Daarbij werd aandacht besteed aan besmettingsgevaar, afstand tussen latrine en keuken, onderhoud/schoonmaken van de latrine, handenwassen, etc. De latrines hebben een betonplaats als ondergrond, waarbij twee betonnen potten zijn: een voor volwassenen en een voor kinderen. De wanden bestaan uit golfplaat. Bij een van de huizen was het erf netjes ingericht en in de doucheruimte stonden planten die water krijgen als iemand doucht. Voorheen maakten de gezinnen gebruik van de latrine van buren, of groeven ze een gat, of gingen ze in de bosjes, of ze maakten zelf een latrine, met houten planken als ondergrond.
Een van de vrouwen verduidelijke: “Het is niet dat we geen latrine willen hebben. Het voelt niet goed om met een machette een gat te moeten graven, of naar de buren te gaan. Nu hoef ik ’s nachts niet meer naar de buren.” Ze zijn ook graag bereid om hun latrine voor een bezoeker beschikbaar te stellen. Iemand anders zei zelfs: “Ik maak de latrine zo goed schoon, dat ik erin kan slapen als het moet.” Een tiener voegde toe: “Nu hoef ik niet meer ver te rennen.”
We waren in de buurt van Puits Cousin, dus ik vroeg of we een bezoek konden brengen aan de school waar World Servants in 2007 een waterreservoir heeft gebouwd. Tot mijn verbazing was er weinig veranderd. De school is nog steeds hetzelfde, inclusief de blauwe deuren en ramen, zoals wij die toen geverfd hebben. Zelfs de dieren die we erop geschilderd hebben, staan er nog. De school was gesloten, maar het reservoir was gevuld met water. Heel bemoedigend.
We vervolgden onze bezoeken aan de gezinnen. Bij het laatste gezin troffen we een jongedame die een gezwel in haar buik heeft, dat steeds verder groeit, maar er is geen geld voor de operatie. Dat zijn machteloze, moeilijke dingen. De vrouw des huizes zei: “Een latrine is belangrijk. Je kunt beter geen keuken hebben dan geen latrine.” Ze was zich er goed van bewust dat microbes van uitwerpselen in eten terecht kunnen komen en ziekte kunnen overdragen. En ze gaf toe dat er gezinnen zijn die het bouwen van latrines verwaarlozen. Een latrine hoeft niet uit beton en golfplaat te bestaan. We hebben ook voorbeelden gezien van houten ondergrond en lakens als wanden. Men kan latrines bouwen, met beschikbare middelen.
Tot slot bezochten we Nan Galata. Jackson en ik wachtten in de auto, terwijl Robest een heuvel beklom met AJNODR. Ze bezochten enkele gezinnen die geen onderdeel uitmaakten van het project. Om geen verwachtingen te wekken, bleef ik achter. Robest bracht verslag uit van een bezoek aan mensen die onder moeilijke omstandigheden wonen. In een gezin van 14 personen gaat niemand naar school. 20 personen in een huis vol gaten in de lemen muren. 3 van de 11 kinderen zijn reeds overleden. Geen van de kinderen gaat naar school. Jonge meiden zwanger. Geen latrines, geen kennis over hygiëne, geen water in de buurt. Als ze hun behoefte doen in de bosjes, kan het gebeuren dat ze een verkeerd blad pakken als ‘wc papier’, waardoor ze een brandende uitslag krijgen.
Zaterdagochtend sloten we af met een gesprek met AJNODR. Na een bezoek aan de bakkerij waar het deeg klaarlag in de ‘troggen’ en vuur in de oven gestookt werd, verlieten we Passe Catabois. Eerst een slecht pad naar de doorgaande weg Port-de-Paix/Jean Rabel. Zo nu en dan langs diep uitgesleten delen. Vogelverschrikkers op het land. Het zag er droog uit allemaal. Maar ik genoot ervan om in het Noordwesten te zijn, eindelijk weer.
We reden door Jean Rabel en stopten in Vieille Terre, om Mercidieu en z’n gezin te bezoeken, die we kennen via AGEHPMDNG, partnerorganisatie van CWS. Ik mocht kennismaken met hun dochter Tabina. Er werd gelijk vis voor ons bereid, met gekookte plantaan en yam. Ook andere bekenden kwamen ons gedag zeggen. We spraken af om de volgende dag met hen naar de kerk te gaan.
We vervolgden onze rit naar Mare Rouge. Bekend terrein, bekende mensen. Anouce wachtte ons op in Damé. We reden naar zijn huis, in Dos d’Âne. Eindelijk weer, heerlijk. Ik heb naar een prachtige, oranje, rode, roze, paarse zonsondergang staan kijken. En ik kon weer lekker slapen in ‘mijn kamer’.
Zondag ontbeten we met z’n vieren; gekookte plantaan, gebakken ei, thee. Hoewel er honger is in het Noordwesten, werden wij overal verwelkomd met een maaltijd. Anouce ging preken in zijn kerk, wij drieën gingen naar de kerk van Mercidieu. Onderweg kwamen we allemaal net geklede mensen tegen, die onderweg waren naar een kerk. Dit was een klein gebouw, een kleine gemeente. Mercidieu was bezig met Bijbelstudie toen we aankwamen. Daarna begon de dienst. Robest en ik kregen de gelegenheid om iets te zeggen. Deze gemeente heeft veel voor me gebeden in de afgelopen anderhalf jaar en het was goed om bij ze te kunnen zijn en hen te bedanken. We zongen toepasselijke liederen voor deze moeilijke tijden: “Heer, leid mij elke dag, waar U wilt dat ik gaan zal, maak mij Uw wil bekend, laat me zien wat ik moet doen.” “Geef me moed in gevaar.” “Als mijn werk zwaar lijkt te zijn, help me dan om doorzettingsvermogen te hebben. Geef me moed en geduld, in lijden en ziekte.” Maar ook: “Red, Heer, zegen ons geliefde Haïti.” “Zijn liefde geneest mijn pijn, zijn hand veegt mijn tranen weg.”
Elke zondag eet deze gemeente samen, dus we kregen een bord rijst met erwten en geitenvlees voordat we vertrokken. We brachten de familie van Mercidieu thuis en reden naar Jean Rabel, om bij het gemeentehuis een grote zeef op te halen. De heren luisterden via de radio naar de wedstrijd tussen Argentinië en Frankrijk. Onze vrienden in Argentinië zijn blij.
We reden terug naar Mare Rouge, waar Anouce ons opwachtte. We reden boven Mare Rouge langs, met een prachtig uitzicht op de bergen en in de verte de zee. Het laatste stuk ging te voet, een berghelling af, naar het huis van Oxinal. Hij is eerder dit jaar compleet onverwacht overleden en was onze contactpersoon bij corporatie KABM. We bezochten zijn vrouw, die duidelijk nog steeds volledig verslagen is. Het gaat niet goed met haar. Ze heeft drie jonge kinderen, van 15, 6 en 1. Sinds het overlijden van hun man en vader zijn ze veel ziek geweest. Het was goed om hen te bezoeken, dat soort dingen zijn belangrijk. Natuurlijk mochten we niet weggaan zonder een kokosnoot gedronken te hebben.
In Mare Rouge gingen we nog op bezoek bij Katiana, die we kennen van GRADAID. Ook zij had al wat voor ons bereid; geitenvlees en gebakken plantanen, die we meekregen. De heren hebben er heerlijk van zitten smullen toen we later terug waren bij Anouce. William kwam vlak na ons aan, vanuit Port-de-Paix. We aten met z’n allen (bouillon, labouyi) en het was een gezellige boel. Heerlijk genieten om ‘mijn mannen’ weer eens bij elkaar te hebben.
Maandag hadden we met z’n vieren een planning: William, Jackson, Robest en ik. Na een ontbijt van warme chocolademelk, brood en bananen reden we naar de school in Dos d’Âne. Eindelijk kon ik er weer zijn! In augustus is de sloop van het oude schoolgebouw verricht, maar helaas is direct daarna alles tot stilstand gekomen. Tot op heden zijn bouwmaterialen slecht te krijgen en is transport onmogelijk. Dus op dit moment worden de plaatselijke materialen voorbereid. Daarvoor hadden we de grote zeef mee, zodat het rivierzand gezeefd kan worden. Ook wordt van stenen gravel gemaakt. In de tussentijd wordt gebruik gemaakt van een gebouw van plywood.
Het was een goed weerzien met de directeur en administrateur. De Christelijke Gereformeerde Kerken hebben het grootste deel van de financiering voor de bouw van de school bijgedragen, dus ik kwam namens hen, maar ook namens CWS, aangezien Patrick me gevraagd had wat punten met hen te bespreken. De handenwasgelegenheid die is geïnstalleerd, wordt goed gebruikt. De school heeft recent geiten ontvangen, voor docenten en leerlingen. Geld van de bank halen hiervoor was een groot probleem, want de bank is maar drie halve dagen in de week open en heeft een (zeer lage) limiet qua bedrag dat mensen op kunnen nemen.
Dit schooljaar is begonnen op 14 november, al zijn nog lang niet alle leerlingen er. Ouders kunnen zelfs het geld voor een schrift of schoenen niet bijeen krijgen, noch het schoolgeld (€ 3,33 per leerling voor basisschool, € 10 euro voor middelbare school). Dit heeft opnieuw te maken met droogte maar vooral ook gestegen prijzen. Gelukkig verstrekt de school maaltijden aan de leerlingen.
We spraken over de bouw en dingen die daarvoor geregeld moeten worden. Ook introduceerden we Robest als stagiaire/assistent-ingenieur, die William zal bijstaan in zijn taken als ingenieur. De schoolboeken die vorig jaar zijn verstrekt, zijn netjes allemaal weer ingeleverd, om dit jaar opnieuw verstrekt te worden. De rugzakken waren van goede kwaliteit en de leerlingen zijn er weer mee teruggekomen naar school. Tot slot mochten we nog het goede nieuws delen dat Stichting van der Honing-Hoitinga de salarissen van de docenten dit schooljaar zal betalen, wat elk jaar een groot probleem is. De opluchting en vreugde straalde van de gezichten af. Blijdschap, zeiden ze zelf dankbaar. Robest, Jackson en ik hebben zelfs nog staan scheppen, om zand te zeven... Kunnen ze niet zeggen dat we niet letterlijk een steentje hebben bijgedragen... Daarna hebben we nog de grond bezocht waar stenen worden gezocht voor de bouw.
’s Middags waren we bij corporatie KED, in Dupre, namens CWS. Ook hier goed weerzien met oude bekenden. Er komen nog steeds maandelijks nieuwe leden bij deze corporatie. Ook hier is de situatie moeilijk, met vele kinderen die nog niet naar school kunnen. De schapen en varkens die eerder door CWS zijn verstrekt, zijn daarom een belangrijke aanvulling. De eerstgeborenen worden doorgegeven aan andere gezinnen, terwijl alle verdere nakomelingen voor het gezin zelf zijn. Er worden nog steeds microkredieten verstrekt, ook voor beroepsopleidingen. Een van de drie stagiaires die ze hadden, is gebleven als administrateur. Ons bezoek was specifiek gericht op het verhelderen van onduidelijkheden omtrent het waterreservoir dat hier nog gebouwd moet worden.
Aan het einde van ons samenzijn spraken diverse mensen woorden van dank en zelfs werd er een fles champagne geopend, nu ik toch nog weer in hun midden was, al is mijn contract bij CWS verlopen. De woorden en dit teken van waardering raakten me. We hebben jarenlang met elkaar samengewerkt en opgetrokken, we zijn zelfs met elkaar naar de Dominicaanse Republiek geweest, we hebben elkaar gesteund ten tijde van rouw en moeite en verdriet, we hebben van elkaar geleerd, we hebben samen een lange weg afgelegd.
Ik ben ontzettend dankbaar dat ik de gelegenheid had om in het Noordwesten te zijn. Het was eveneens mooi om de door CWS gebouwde huizen weer te zien. Mooi werk, tastbare resultaten. De vluchten zijn mogelijk gemaakt door CWS, want die worden verzorgd door de Verenigde Naties, voor staf van humanitaire organisaties, dus we reisden op naam van CWS. De auto is beschikbaar gesteld door KED. Anouce ontving ons opnieuw gastvrij in zijn huis, overal werden we hartelijk verwelkomd, ondanks de moeilijke omstandigheden. Na terugkomst vroeg Patrick ons wat voor tekenen van hoop we hebben gezien. De situatie is zo moeilijk, dat we daar bijna geen antwoord op konden vinden.
’s Avonds nog een gezamenlijke maaltijd bij Anouce, van rijst met ‘pigeon peas’, aangezien die in het seizoen zijn, Haïtiaanse kip (ja, die is anders dan buitenlandse...), sap. We hebben onze reis op een hele mooie manier samen afgesloten. Met z’n allen zaten we om de tafel en samen zongen we twee liederen en spraken we een gebed uit. Ik had me geen betere afsluiting kunnen wensen. We schudden elkaar de hand en wensten elkaar welterusten.
Dinsdag 20 december om 5 uur ‘s ochtends trommelden de heren me al uit m’n bed. Het was nog donker en de steelpan was helder te zien aan de sterrenlucht. Om 6 uur vertrokken we met z’n vieren naar Gonaïves; William, Jackson, Robest en ik. We legden de ons zo bekende route af. We hadden brood gekocht in de bakkerij in Dupre, dus ontbijt was aanwezig. In Gonaïves pikten we iemand op die de auto van ons overnam nadat we uitgestapt waren bij de ‘vliegbaan’. We zetten onze bagage op een muurtje dat daar tussen de struiken staat en wachtten in de zon, in de rimboe. De directeur van de school Antoinette Dessalines kwam ons daar nog tegemoet, met wie ik nog iets bespreken moest voor CWS.
Een vliegtuigje cirkelde over ons heen, draaide en landde. Even later landde er ook een helikopter. Aan de deur van het vliegtuig werd gekeken of onze namen op de passagierslijst stonden, waarna we konden instappen. Heen per helikopter en terug dus per vliegtuig. In beide is plaats voor ongeveer 20 passagiers. Robest zat naast me. Hij wou helemaal niet naar buiten kijken, hij vond het veel te hoog, hoger dan in de helikopter... Een IJslandse piloot heette ons welkom. In tegenstelling tot Robest vond ik het mooi om naar buiten te kijken. We kregen een grote koptelefoon op allemaal (tegen de herrie) en keken zo de cockpit in. De beide piloten gaven samen gas om van de grond te komen, met beide handen aan een hendel.
Tegen twaalven landden we in Port-au-Prince. Steven en Elondieu zouden een uur later landen, vanuit Les Cayes. Wij wachtten op hen, om met z’n allen tegelijk opgehaald te worden. Hun vlucht had echter behoorlijk vertraging. Van een van de andere vluchten kwam iemand op me afgelopen, een oude bekende. Uiteindelijk landden de beide heren pas om half vier. Dat was volgens hen geen vertraging, maar meer een bijna niet meer komen... Ze dachten dat we ons geduld inmiddels verloren hadden, maar dat was niet het geval. We vertrokken met z’n allen, brachten Elondieu thuis en gingen verder naar Robest en Steven. Er wachtte hen (en ons) een enthousiast welkom. Aryann strekte z’n armen uit om opgetild te worden. Iedereen was blij dat de beide heren weer veilig thuis waren. Jackson en ik moesten en zouden mee-eten; rijst met groente, varkensvlees, verse sap. Daarna gingen wij samen per motor verder naar huis. Tegen zessen was ik weer thuis. Ik ging de buren melden dat ik er weer was. Hardy zei: ik heb je gemist. Een beter welkom kun je je toch niet wensen. Ik heb enorm genoten van ons verblijf in het Noordwesten. Onze toekomst en onze levens zijn in Zijn handen.
De volgende dag belde Jackson me. Bij thuiskomst wachtte hem zeer slecht nieuws. Zijn broer is ontvoerd op zondag 18 december. Hij is chauffeur en reed de auto van z’n werk, samen met een collega. Zowel de auto als de beide personen zijn meegenomen. De familie is in onderhandeling over de vrijlating, maar helaas is hij twee weken later nog steeds in handen van de gijzelaars. Geen goede kerst voor hen, geen goede manier om een nieuw jaar in te gaan. Twijfel, zenuwslopend wachten, onzekerheid, trauma, angst, bezorgdheid. We blijven bidden voor een veilige vrijlating.
Kerst en oud en nieuw. Het waren mooie dagen. Zondag 25 december klonken de prachtige stemmen van twee mannen die de leiding hadden over de zang (Patrick en Ulrick). Ze spraken over het afgelopen jaar, een moeilijk jaar, waarin alle kans bestond dat we niet langer in leven zouden zijn, gezien de onveiligheid. Desondanks werd ons gevraagd om aan iets buitengewoons te denken, om God te danken. Beide heren hebben in 2022 een broer dan wel een zus moeten begraven, beide jonge mensen. En toch kunnen ze zingen over het goede, omdat alles gebeurt voor een reden, al weten we niet waarom. Heb vertrouwen. Een hele goede dienst. De preek sloot goed aan bij de zang: erkenning/dankbaarheid. Dankbaar onder alle omstandigheden, ook bij ontslag of ziekte (Thessalonicenzen 5:18). Aan het geklap en gelach in de naastgelegen ruimte te horen, vermaakten de kinderen zich ook prima. Deze dag waren er voor hen culturele activiteiten, met dans, zang, voordracht, en grappen. Hier trouwen veel mensen in december. Een stel dat op 24 december was getrouwd, werd officieel gepresenteerd op 25 december. Na afloop van de dienst mee naar familie Nelson. Met een brandweerauto spelen, rondjes rennen om de tafel... Op bezoek bij familie van Wisly. Onderweg kwam ik zowaar allemaal andere bekenden tegen.
Vorige week woensdag in gesprek met Agro Bel Production en APKDL, twee organisaties hier in Kenscoff. Met steun van Stichting van der Honing-Hoitinga kan hier binnenkort begonnen worden met training over technieken van groenteproductie. Ook zullen er zaden verstrekt worden voor het verbouwen van groente, die na de oogst teruggegeven worden, zodat ze voor een volgend seizoen beschikbaar blijven. Gezien de huidige prijzen zijn zaden voor velen onbetaalbaar, terwijl landbouw de belangrijkste bron van inkomsten is.
Afgelopen vrijdag kwamen Patrick en Robest bij me op bezoek om na te spreken over onze reis naar het Noordwesten. Fijn om beide heren te kunnen ontvangen. Deze dagen eveneens de nodige tijd besteed aan het uitwerken van verslagen, waarbij ik CWS op de achtergrond nog een handje mag helpen. Ik ben blij dat ik zo nog de kans krijg om op de hoogte te blijven. Samuel heeft in Grand Anse training gegegeven aan organisaties en scholen waaraan geiten verstrekt worden. De beide psychologen geven individuele psychologische steun maar ook in groepsverband. De crisissituatie van de afgelopen maanden heeft grote impact op de mentale gezondheid van mensen. De ingenieurs gaan door met het bouwen van huizen en waterreservoirs, hoewel de aanvoer van bouwmaterialen een groot probleem is, aangezien er nauwelijks transport te vinden is.
Zondag 1 januari 2023 werden er vele handen geschud en omhelzingen gegeven bij de kerk, met de beste wensen, gezondheid, goede strijd. Het eerste lied dat gezongen werd: neem mijn leven laat het Heer toegewijd zijn tot Uw dienst en eer. Toepasselijk. Mooi lied. En vervolgens wederom: Tel uw zegeningen. Opnieuw waren het Patrick en Ulrick die de dienst leidden. Ze spraken over de vele redenen die we hebben om God te danken, maar ook over het vernieuwen van onze relatie met God. 2023 is een nieuw boek, met 365 pagina’s. We beginnen opnieuw. Het was wederom een mooie, gezegende dienst. De preek ging over Psalm 100, eveneens over dankbaarheid.
Aansluitend aan de dienst mee met familie Nelson. Traditiegetrouw op 1 januari pompoensoep gegeten, onafhankelijkheidsdag. Nog elders gelukkig nieuwjaar wezen wensen voordat ik naar huis ging en daarna naar de buren. Mijn buurjongetje viel laatst bij me in slaap toen hij aan tafel tekenfilms zat te kijken.
2022 zit erop. Er valt zoveel over te zeggen en te schrijven. Wat een wervelwind. Vanaf dag 1 een moeilijk jaar, want direct op 1 januari kregen we te maken met een sterfgeval, en dat werden er steeds meer in de loop van het jaar. Ontvoeringen, onveiligheid, onzekerheid, angst, ziekte, ontslag. Laat 2023 een beter jaar mogen worden voor Haïti. Laat een ieder toch weer zonder angst en beven de straat op kunnen gaan. Laat kinderen naar school kunnen gaan, zieken naar ziekenhuizen, laat mensen kunnen werken, op eerlijke wijze. Laat ontvoerden bevrijd worden, bendes hun wapens neerleggen. Een ieder de beste wensen voor 2023.
Als op ’s levens zee de stormwind om u loeit,
als gij tevergeefs uw arme hart vermoeit,
tel dan al uw zegeningen één voor één,
en gij zegt verwonderd: God liet nooit alleen!
Tel uw zegeningen één voor één,
tel ze alle en vergeet er geen.
Tel ze alle, noem ze één voor één,
en gij ziet Gods liefde dan door alles heen.
[userId] => 139012
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5089886
[countryId] => 82
[pictureCount] => 6
[visitorCount] => 279
[author] => Margot de Greef
[cityName] => Kenscoff
[travelId] => 139012
[travelTitle] => Mijn eerste reis
[travelTitleSlugified] => mijn-eerste-reis
[dateDepart] => 2008-04-12
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 9
[goalName] => Werken in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/090/783_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/139/012_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => noordwesten-en-nieuwjaar
)
[22] => stdClass Object
(
[username] => jacquelinehaiti
[datePublication] => 2022-12-16
[title] => Terugkijken
[message] =>
Dag allemaal,
Het is het einde van het jaar en dan krijgen we de neiging om terug en vooruit te kijken. Door twee patiënten werd ik gedwongen om ver terug te kijken.
De eerste was een oudere vrouw die in de kliniek kwam met haar dochter. Haar dochter kwam me zo bekend voor en opeens wist ik het: 'Micheline! Haar gezin! Sandi slapend op een stoel!'. Jaren geleden maar ik wist niet hoe lang. Later zocht en vond ik haar verhaal op mijn blog:
"05 Maart 2013
De afgelopen week twee keer naar het ziekenhuis in Port de Paix gereden met een vrouw en haar drie kinderen. Sandi, een meisje van 3 jaar, kwam in de kliniek twee weken geleden. Ze was ziek en knapte niet op met antibiotica. De HIV-test bleek positief te zijn. Ze heeft een zus van 7 jaar, Chaneika, en een broertje van 7 maanden, Givenslee. Haar vader is overleden. Het hele gezin, ook de moeder, Micheline, blijkt HIV positief te zijn. We hadden er al op gerekend maar toen de uitslagen kwamen was het toch even slikken. Chaneika oogt gezond en is ‘al’ 7 jaar oud geworden zonder problemen en Givenslee is een tevreden dikke peuter met oog voor alles wat beweegt. Maar dus allemaal hebben ze HIV. Het waren 2 lange dagen van wachten, testen, gesprekken en weer wachten. Aan het einde van de dag was iedereen, inclusief ik, helemaal kapot. En vooral Sandi had het zwaar. Op een gegeven moment was ze zo moe dat ze zittend op een metalen klapstoel in slaap viel."
Na al die jaren, alle vier nog steeds op behandeling en Sandi is inmiddels een tiener. De foto van toen verwoordt voor mij nog steeds de impact van HIV op zo veel levens. Ook jonge levens. Het was zo goed om Micheline te zien en om te horen dat zij en haar kinderen met behandeling in goede gezondheid zijn. En ik ben zo blij dat na de begeleiding Micheline de verantwoording voor de behandeling heeft genomen en gehouden.
De andere patiënt was een vrouw die kwam in mijn dienst vanwege problemen bij 9 maanden zwangerschap. Tijdens het consulteren en in gesprek met haar en haar man had ik een soort déjà vu gevoel. Alsof ik al eens eerder zo had gezeten met hen. Uiteindelijk stelde ik de vraag: "Waarom komen jullie mij zo bekend voor?". De vrouw zei dat ze zich al had afgevraagd of ik hen niet herkende. Ze vertelde hoe ze opgenomen geweest was met cholera en dat het vinden van een ader voor een infuusnaald een strijd was geweest vanwege haar slechte toestand en hoe onstabiel ze de eerste nacht was geweest. 'Mw pat kitew domi/door mij kreeg je geen slaap' zei ze. Mijn nacht met haar kreeg zij op dat moment niet mee. Dat hoorde ze later van haar man die ook de hele nacht bij haar was geweest. Dat was dus waarschijnlijk in de choleratijd van 2011 of 2012. En nu hoogzwanger van hun derde kind.
Terugkijken en vooruit kijken. Afgelopen jaar was een intensief jaar vol onzekerheden en zorgelijke ontwikkelingen; met name door de economische, politieke en humanitaire crisis in Haiti. En helaas hebben we menselijk gezien weinig reden om te denken dat volgend jaar veel beter zal zijn op dat gebied. Vooruit kijken is moeilijk. Hoop houden voor een positieve verandering is moeilijk. En toch, te midden van alle moeilijkheden perspectief blijven zien. "De vreugde in elke dag zien is een tegenwicht, een verzet, tegen de angst, hopeloosheid en machteloosheid." zei ik in een eerdere blog dit jaar. De vreugde in elke dag. Of de vreugde van ver terug kijken nemen om vooruit te kunnen blijven kijken. In Hoop.
Gezegende Kerstdagen en een gezond en voorspoedig 2023.
Groeten, Jacqueline
.
[userId] => 282255
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5089625
[countryId] => 82
[pictureCount] => 1
[visitorCount] => 216
[author] => Jacqueline
[cityName] => Passe Catabois
[travelId] => 516282
[travelTitle] => Haiti
[travelTitleSlugified] => haiti
[dateDepart] => 2018-01-04
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/088/620_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/282/255_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => terugkijken
)
[23] => stdClass Object
(
[username] => margotdegreef
[datePublication] => 2022-12-11
[title] => Mooie natuur, moeilijke momenten en veranderingen
[message] =>
De laatste maand van het jaar. Elke eerste zondag van de maand wordt hier in de kerk Heilig Avondmaal gevierd. Zondag 4 december was een speciale dienst, zei de predikant. We hebben alle 12 maanden van het jaar mogen meemaken. Ik dacht aan degenen die het niet hebben meegemaakt, al degenen die dit jaar zijn overleden. Helaas ken ik er teveel. Niet te bevatten.
Het liep weer eens anders dan anders, die zondag 4 december. Om 6:15 uur stond ik klaar om naar de kerk te gaan, die om 7 uur begint. Sinds de klok een uur achteruit is gegaan, begint de dienst vroeger. Maar de motortaxi chauffeur kwam niet opdagen en hij nam z’n telefoon ook niet op. Uiteindelijk ben ik maar gaan lopen, om niet nog meer te laat te komen. Niet zo ver bij huis vandaan stonden een paar mensen te praten. Ze herkenden me en riepen aan een motor die me net tegemoet was gekomen, met passagier. Hij had z’n passagier afgeleverd, dus vroegen ze hem om mij weg te brengen, erbij benadrukkend dat ik ‘een vriendin ben van die en die, dus goed op haar passen’. Er stapte nog iemand achterop, die gelijk een lift kreeg. Hij stapte af bij de doorgaande weg. Vlak daarbij was een deel van onze weghelft afgezet en er stond een politieauto. Ik zag een vrouw op het wegdek liggen, temidden van een spoor bloed. Ze was overleden en de politie had de ruimte om haar heen afgezet. Ik kreeg prompt kippenvel en dacht aan haar familie, hoe niemand er van uit was gegaan dat ze deze dag zou sterven. Ik maakte me ook zorgen om mijn vaste chauffeur en hoopt dat hij hier niet bij betrokken was.
Elke zondag opnieuw geniet ik van de prachtige zang in de kerk. De stemmen zijn zo zuiver, zo op elkaar afgestemd, in harmonie, met bovenstem en al. Ik keek om me heen door de kerk, naar de wiegende gemeenteleden, die meebewegen op de muziek. Ook de beide voorzangers stonden op het preekgestoelte mee te deinen op de muziek. En ik glimlachte in mezelf. De dienst werd afgesloten met een indringend gebed, over hoe we vaak ontmoedigd willen raken, ook en vooral dit jaar, maar toch houdt God ons vast.
Samen met een aantal andere gemeenteleden kreeg ik een lift van een van de drie personen die per auto naar de kerk komen. Ik zat tussen drie kinderen in, eentje geheel in het roze gekleed. We vervolgden onze route per bus naar Fermathe. Ik was net te voet onderweg vandaar naar huis, toen een motor naast me stopte: dezelfde chauffeur die me naar de kerk had gebracht. “Kom, dan gaan we,” zei hij. Hoe is het mogelijk. Er werd duidelijk voorzien in transport voor me die dag. Ik genoot opnieuw van de omgeving. Het was weer een mooie dag. De route van en naar de kerk gaat door een prachtig gebergte. Sommige dagen lijkt het extra mooi buiten. De bergen scherp afgetekend, heldere kleuren, gele en blauwe bloemen. De omgeving verveelt niet, ongeacht hoe vaak ik er loop, of hoelang ik er woon. Het is een mooi land, een mooie schepping. Ik blijf ervan genieten. Als ik dan bijna thuis ben, staan er twee grote luidsprekers tegenover elkaar te brullen, om het hardst luide muziek spuwend. Op de velden groeit de groente: broccoli en sla worden deze maand geoogst. Ook zoete aardappelen, prei en erwten worden geplant.
Net toen ik de deur achter me dicht trok toen ik thuiskwam, werd er geklopt. Daar stond de motor taxi chauffeur! Hij vroeg of ik die ochtend iemand op straat had zien liggen. Ja. Hij was betrokken bij het ongeluk. Dus toch, waar ik al bang voor was. Het was nog vroeg, en nog donker, toen hij bergafwaarts reed met een passagier. Het is een bochtige weg en in een van die bochten kwam hem een vrachtauto tegemoet, die noodgedwongen de bocht ruim nam. Een andere motor haalde die vrachtauto in de bocht in, zonder dat hij iets kon zien, en ook zonder licht. De beide motoren knalden op elkaar. Je kunt nog zo voorzichtig zijn, maar als een ander het niet is, dan is een ongeluk soms niet te vermijden. ‘Mijn’ chauffeur was licht gewond, zijn passagier kwam er zonder kleerscheuren vanaf, de andere chauffeur ook, maar diens passagier raakte de grond met haar hoofd en stierf ter plekke. De chauffeur is er vandoor gegaan. Een onnodig ongeval. De vrachtauto is in beslag genomen, terwijl die chauffeur onschuldig is. Aan rechtvaardigheid mankeert het hier nogal.
Dat blijkt ook uit het aantal vonnissen dat wordt geveld. Maar liefst 83,5% van de gedetineerden zitten in langdurige hechtenis zonder veroordeeld te zijn, nog steeds wachtend op een rechtszaak. Tegelijk is straffeloosheid een groot probleem. Zoveel mensen worden vermoord, verkracht, ontvoerd, zonder veroordelingen. De situatie in gevangenissen is eveneens extreem moeilijk. In een tijdsbestek van slechts vijf dagen zijn 9 gevangenen overleden in de gevangenis van Jacmel, vermoedelijk aan cholera. Uitgemergelde lichamen. Er is niet voldoende plaats om te slapen, niet voldoende voedsel, niet voldoende sanitair. Cholera is inmiddels aanwezig in heel het land en blijft veel slachtoffers maken, vooral onder jonge kinderen en in gevangenissen.
Door het bendegeweld hebben al 96.000 mensen hun huizen verlaten. Vooral in en rondom de hoofdstad blijft de situatie fragiel, in alle richtingen. De noordelijke route via Canaan is al enige tijd te riskant, wegens berovingen en verkrachtingen van vrouwen en meisjes. In de loop der jaren ben ik daar zovele malen langs gereden, van en naar het Noordwesten. Onbegrijpelijk, niet te vatten, dat binnen één volk mensen zo tegen elkaar opstaan. Union fait la force, is het devies van Haïti, oftewel eenheid maakt kracht. Wat is er gebeurd met die eenheid?
Bij Liancourt zijn eveneens bussen, taptaps, auto’s en vrachtauto’s overvallen, waarbij passagiers zijn ontvoerd en verkracht. Afschuwelijke berichten. Ook voor groepsverkrachtingen schrikken bendeleden niet terug. Er is opnieuw een journalist gedood. De bendes blijven hun gebied uitbreiden en proberen ook Carrefour Feuilles over te nemen. Afgelopen dinsdag, 6 december, opnieuw ontvoeringen en schoten bij Laboule 12. Een hoofdagent is gedood bij de entrée van de politieacademie (Route Frères), in een politieauto. Zijn chauffeur is ontvoerd. Een vader en zoon, eigenaars van Emile Market in Pétion-Ville (waar ik in het verleden wel boodschappen gehaald heb) zijn beide doodgeschoten. Bij Source Matelas zijn minstens 12 burgers gedood en meerdere huizen in brand gestoken, als wraakactie door een bende die door de politie de buurt uit was gestuurd. Waar zijn mensen mee bezig? Haïti is een van de vijf landen waar op dit moment hongersnood heerst (Afghanistan, Ethiopië, Somalië en Zuid Soedan zijn de andere vier). Mensen overleven, doorstaan, weerstaan. Het woord dat gebruikt wordt, is wat lastig te vertalen. Er komt een punt waarvan je denkt, kan de mens nog blijven doorstaan? Ik hoor van mensen bij wie er dagenlang niets op het vuur heeft gestaan, omdat er niks te eten is.
Nog steeds kiezen mensen hierdoor voor riskante pogingen om te migreren, in wankele boten de zee overstekend, of de grens naar het buurland. Tegelijk worden er door de Dominicaanse Republiek wekelijks vele Haïtianen opgepakt en naar Haïti gestuurd. Dit gaat zover dat men kijkt naar de huidskleur en allen met een donkere kleur oppakt, zonder na te gaan of het daadwerkelijk gaat om (illegale) Haïtianen. Als resultaat heeft Amerika toeristen gewaarschuwd dat ze opgepakt kunnen worden op basis van huidskleur.
3 november is de brandstofterminal Varreux eindelijk weer in handen gekomen van de politie, na twee maanden geblokkeerd te zijn geweest door bendes. Er moest eerst een en ander opgeruimd en gerepareerd worden, maar 12 november konden benzinepompen eindelijk weer open, al was het niet in het hele land. Het zuiden en het noorden heeft nog steeds geen brandstof. En helaas lijkt het van korte duur te zijn geweest, want inmiddels staan er weer lange rijen voor de weinige pompen die open zijn in Port-au-Princen en zijn alle pompen buiten Port-au-Prince wederom gesloten. Ik was blij de taptaps weer op straat te zien, eindelijk weer aan het werk na alle brandstofnood. Blijkbaar duurt het niet lang, hoewel de overheid blijft beweren dat er geen brandstoftekort is. Tijdens de brandstofcrisis hebben bedrijven de uren verder ingeperkt of zijn volledig gesloten. Bij één bedrijf zaten hierdoor 1700 mensen zonder werk.
Diezelfde 12 november ging buurman Samuel bouwmaterialen kopen in Delmas, maar de eigenaar van de zaak was die ochtend doodgeschoten bij een poging om hem te ontvoeren. De ontvoeringen gaan nog steeds door. De situatie rondom Petit-Rivière de l’Artibonite is ook weinig positief, met plundering, huizen die in brand worden gestoken, geweld, verkrachtingen, moord. De zwager van een bekende werd ontvoerd op 23 november, bij Laboule 12, samen met 3 passagiers in de bus die hij reed. Op 8 december is hij vrijgelaten, zonder bus, vermagerd, geslagen, en na betaling van losgeld. Daarbij worden zulke hoge bedragen geëist dat het onmogelijk is voor een familie om het gevraagde geld bijeen te krijgen. De onderhandelingen kunnen daardoor lang duren. Een slachtoffer blijft achter met een trauma, grote schulden, en zonder bron van inkomsten.
Laboule 12 is waar ik naar de kerk ga. Vanaf de busstop is het ongeveer een kwartier lopen naar de kerk. Bij een van die wandelingen liep ik in gelijk tempo met iemand die in zichzelf liep te zeggen dat het zo droevig was om Laboule 12 zo leeg te zien. Vrijwel geen verkeer, weinig mensen. We raakten aan de praat, totdat onze wegen zich scheidden toen hij aangekomen was bij de plaats waar hij z’n varken ging voeren. Hij was blij met een kort praatje, omdat iedereen tegenwoordig bang is voor iedereen, zei hij. Het zit ‘m opnieuw in de kleine dingen.
Er is nog steeds geen Bijbelstudie voorafgaande aan de kerkdienst, om de diensten korter te houden en mensen eerder naar huis te kunnen laten gaan. Ook alle doordeweekse activiteiten zijn nog steeds geannuleerd, op de donderdagse diensten na. Soms ga ik na de dienst mee naar huize Nelson en drinken we met z’n allen een kom warme chocolademelk. Of mijn kleine vriend van 3 jaar maakt zogenaamd eten voor me. Hij legde een doekje op m’n jurk als een slab en ging zogenaamd eten voor me koken. Hij pakte wat houten dingen van tafel die diverse ingrediënten voorstelden en maakte er ook alle geluiden bij, van sissende olie en een blender, om patat, plantains of hotdogs te bakken of verse sap te maken. We hebben niet veel nodig om ons te vermaken.
Ook hier is het winter. Aangezien Kenscoff op 1500 meter hoogte ligt, is het hier het hele jaar vrij koel, vergeleken met lager gelegen gebieden. Maar nu in december dalen de temperaturen zelfs tot 12 of 14 graden. Zonder kachel of isolatie, en met open ramen, is dat toch wel heel frisjes...
In het weekend heb ik de gelegenheid om wat bezoek af te leggen, of bezoek te ontvangen. Op een zaterdag naar diverse families. Fijn om ze te ontmoeten, maar ook weer veel moeites. Bij de ene familie is er regelmatig ziekte of ongeval, maar geen geld voor medische follow-up. Ik bezocht een meervoudig gehandicapt meisje dat via een stichting in Kollum een rolstoel heeft gekregen. Ze wisten niet dat ik zou komen, maar ik trof haar aan in de stoel, die grote uitkomst biedt. Helaas zijn haar medicijnen tegen epilepsie slecht verkrijgbaar en onbetaalbaar geworden. Er zijn meer medicijnen onverkrijgbaar tegenwoordig, als gevolg van alle wegblokkades. Een bekende kwam als gevolg van een motorongeluk terecht in het ziekenhuis in Jeremie, maar daar konden ze hem niet helpen. Hij moest overgebracht worden naar Les Cayes, in een naburige provincie. Er was echter geen transport beschikbaar, dat moest hij zelf verzorgen, op een moment dat brandstof niet beschikbaar was. Uiteindelijk is hij per motor overgebracht, met al z’n breuken en verwondingen. Niet best.
Toen ik bij familie Nelson op bezoek kwam, was m’n kleine vriend daar blij me te zien, zo blij dat hij z’n bord helemaal leeg had gegeten, want anders zou ik niet komen, hadden ze hem verteld... Wat een mooi compliment. Ik heb z’n tante leren borduren. Op een andere zaterdag ging ik naar vrienden in Grande Savanne, bij Fort Jacques, per motor. Ik kijk mooi om me heen achterop de motor, alles in me opnemend. Toen ik afstapte, kregen de kinderen me in het vizier. Ze renden op me af, sloegen allemaal hun armen om me heen, riepen om het hardst ‘godmother’ (een van hen is m’n petekind). Wat een enthousiast onthaal. Ik heb m’n best gedaan om her en der een kus op een hoofd te drukken en een omarming te geven aan de acht kinderen die om me heen hingen; broertjes en zusjes, neven en nichten. Een ontbrak, hij was water halen bij de bron en kwam later.
De kinderen blijven me vreugde brengen. Zo nu en dan komt m’n buurjongetje bij me. Hij weet inmiddels dat je filmpjes kunt kijken op m’n telefoon. Internationale liedjes klinken dan door het huis: the wheels on the bus go round and round, if you’re happy and you know it clap your hands. En hij zingt vrolijk mee, klapt in z’n handen, stampt met z’n voeten. Of we gaan voetballen. Als z’n neven erbij zijn, duwen ze elkaar op de bureaustoel het huis door of verstoppen ze zich in een keukenkastje. M’n kleine vriend komt regelmatig met paarse bloemetjes aanzetten die hij in de tuin plukt. Hij had zelfs een pindakoekje voor me gekocht.
Op een andere zaterdag (26 november) ging ik voor het eerst sinds maanden weer naar Pétion-Ville, opnieuw met mijn trouwe motorchauffeur. Ik moest wat dingen regelen en kopen. Eveneens ben ik bij Clinique Lambert geweest, het ziekenhuis waar ik vorig jaar een maand gelegen heb. De buitenkant kwam me totaal onbekend voor, uiteraard, want ik was binnen al die tijd. Ook de balie bij binnenkomst herkende ik niet. Ik heb foto’s afgegeven die gemaakt zijn van het personeel op de dag dat ik werd ontslagen uit het ziekenhuis, 11 augustus 2021, toen ze een taart ontvingen voor de goede zorgen. Daarna op bezoek bij vrienden in Pelerin 11.
In de loop van november, na het vrijgeven van de brandstofterminal, zijn eindelijk een aantal scholen geopend, al gaat het moeizaam. Niet alle ouders zijn in staat de verdriedubbelde prijzen voor het openbaar transport te betalen, los van de duurder geworden schoolspullen. Nu hoor ik gelukkig weer het geluid van langslopende kinderen als ze uit school komen, om 13:00 uur. De poes laat ook regelmatig van zich horen, vooral als hij weer met een buit aan komt zetten: een slang(etje), een muis, of een salamander, hij lust het allemaal. ’s Avonds kijk ik naar de mooie sterrenlucht. Bij volle maan lijkt het ook op avond nog zo licht, terwijl je zonder maan geen hand voor ogen ziet.
In november had ik de gelegenheid om bij te dragen aan een webinar van het Nederlandse kennisplatform KUNO, over het onderwerp ‘from emergency response to recovery.’ 19 november was het Wereld Toilet Dag. In het kader daarvan nam ik del aan een webinar met sprekers van de nationale instantie van water en sanitatie (DINEPA), universiteiten, internationale organisaties Helvetas en Haiti Outreach. Helaas zijn hier nog steeds vele gezinnen die geen toilet hebben.
Achter de schermen mag ik zo nu en dan nog steeds wat meelezen en denken voor Church World Service (CWS). In november (10 november) heb ik een dag doorgebracht met oud-collega’s Patrick, Steven en Samuel. Fijn om eindelijk weer eens met de mannen om tafel te zitten, bij Patrick thuis. Aan het eind van de dag kwam de motor chauffeur me echter niet halen. Het is vroeg donker en na donker is het hier niet vertrouwd om de weg op te gaan, dus zo bleef ik onverwacht logeren. Elke dag wordt in deze fijne familie afgesloten met gezamenlijk zingen en gebed. Mijn kleine vriend vond het helemaal niet erg dat ik bleef logeren, integendeel, ik mocht nog wel een nacht blijven. Hij heeft hele verhalen, vele vragen. We spelen met een autootje of een bal en hij laat me zien hoe hij probeert te leren schrijven.
Ik had de gelegenheid om de verslagen van CWS te lezen over distributies van geiten in het Noordwesten, mogelijk gemaakt door de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen. De geiten komen op een zeer gelegen moment, want gezinnen hebben geen reserves meer na de moeilijke tijden van dit jaar en voorgaande jaren. De geiten worden zowel in het Noordwesten als in Grand Anse beschikbaar gesteld, aan boeren, docenten en leerlingen. Samuel vertelde me dat hij een gezin bezocht dat twee geiten had ontvangen via de school van hun kinderen. Hij vroeg of het kind dat de geiten had ontvangen sandalen aan kon trekken voor de foto, maar die had hij niet, en z’n broers en zussen ook niet. Hun vader heeft hen in de steek gelaten. Blootsvoets op de foto dus, en met een lege maag. Er heerst grote honger in het Noordwesten. Het is oneerlijk verdeeld op de wereld.
In het Noordwesten werken de partners eveneens verder aan een systeem dat de gemeenschap van water zal voorzien, een centrum waar landbouwproducten getransformeerd kunnen worden, een dorpswinkel waar zaden en gereedschap verkocht worden (wat vaak moeilijk te krijgen is of niet van goede kwaliteit is). Een andere partner heeft bonen, maïs, sorghum, plantanen en ‘breadfruit’ verstrekt, plus microkrediet voor de productie van ricinusolie. Ook trainingen gaan door. Tevens is eindelijk maar toch de bouw van de school in Dos d’Âne begonnen. Eind november heeft William een training verzorgd voor de bouwlieden. Alles loopt vertraging op door de huidige context.
Eveneens heb ik geholpen met vertalen van verslagen van bezoeken aan gezinnen die geselecteerd zijn voor bouw van huizen en waterreservoirs in Pestel. Al bij het lezen ervan krijg ik kippenvel, een brok in m’n keel en tranen in m’n ogen. Verbijsterend. Een gezin van 12 personen in een huis van 26 m2. Bij de meeste gezinnen zijn alle muren van hun huis ingestort, alleen het houten raamwerk staat nog. De muren zijn vervangen door zeildoeken. Of daar waar het huis volledig onbewoonbaar is geworden, heeft men met golfplaat, zeildoek en lakens een tijdelijk onderkomen gebouwd. Zo wonen er 7 personen in een vertrek van 12 m2. Uiteraard lekken deze onderkomens zozeer dat ze geen bescherming bieden tegen regen. De meeste gezinnen hebben naast huis en/of waterreservoir ook dieren verloren, gewassen, inboedel, bron van inkomsten (handel). Maar ook zijn er die gewond zijn geraakt door op hen vallende muren.
Een vrouw van 26 is haar man verloren in de aardbeving. Hij werd bedolven door een instortend huis terwijl hij op de markt stond om telefoonaccessoires te verkopen. Los van de aardbeving hebben verbazend veel gezinen veel verliezen geleden. Ongelukken, jonge sterfgevallen. Wat hebben ze veel geleden. Een vrouw van 52 is drie keer getrouwd geweest, drie keer weduwe geworden. Iemand van 69 is al drie van haar vier kinderen verloren, evenals alle drie de vaders van die vier kinderen. Een vrouw van 77 is drie dochters en een zoon verloren. Een eerste dochter stierf toen ze 2 jaar was. De tweede was 35 en stierf na een miskraam en eclampsie. Een derde stierf op haar 30e, eveneens zwanger. Een zoon van 28 is doodgeschoten in Port-au-Prince. Verschrikkelijk.
Tegelijk ben ik dankbaar dat de bouw van nieuwe huizen en waterreservoirs voor deze gezinnen mag doorgaan. Een klein beetje houvast en steun temidden van het verdriet en de moeite. De afgelopen maand zijn er diverse huizen en reservoirs van start gegaan, dus reden tot blijdschap. Ook bij deze gezinnen wordt geconstateerd dat velen geen latrine hebben. De psychosociale activiteiten en psychologische steun gaan eveneens door, wat zeer belangrijk is, gezien alles wat mensen meemaken en de langdurige gevolgen van zowel de aardbeving als andere gebeurtenissen, die leiden tot angst, schrik, verdriet, trauma.
1 december had ik de gelegenheid om een mooie middag door te brengen bij MCC, de organisatie waar ik de eerste jaren hier in Haïti werkte. Goed weerzien, met een oprecht hartelijk welkom. Er is een nauwe samenwerking tussen MCC en CWS en ook is er zowel personeel van MCC naar CWS gegaan als andersom. Mijn oud-collega Rony van CWS is nu directeur van MCC en hij had me uitgenodigd, wat een verrassing was voor de rest van het team. Ik werd gelijk in de keuken al vastgehouden, door de dames Marie, Kettely en Eclane, oudgedienden. Ik kreeg driedubbele omhelzingen. We waren oprecht blij elkaar te zien. Het lijkt aan de ene kant zo kort geleden dat ik voor het eerst de deur van het MCC kantoor binnen kwam lopen, de dag dat ik aankwam in Haïti, voor een contract van drie jaar. Tegelijk is er zoveel gebeurd sindsdien. Er is veel veranderd, maar er is ook veel gelijk gebleven op het kantoor. Joseph en Hervé werken er nog steeds. Enthousiast weerzien met allen. Sommigen had ik lange tijd niet gezien. Elk jaar in december houdt MCC een eindejaarsactiviteit. Die viel vroeg dit jaar, wegens andere verplichtingen van diverse teamleden. Ik mocht er dus bij zijn. Bij deze gelegenheid waren ook echtgenotes aanwezig en ook met hen een goed weerzien. Er werden druk voorbereidingen getroffen voor het feestmaal. Er was muziek, een stel zong een mooi lied, er werden cadeaus uitgewisseld, er werden mooie woorden gesproken, er werd heerlijk gegeten: rijst met bonen, vlees, vis, diverse soorten salade, verse sap van passievruchten en ananas, taart na. Het was een heel goed weerzien met iedereen, heel hartelijk en enthousiast.
Twee dagen later, zaterdag 3 december, zijn we met z’n zessen op pad geweest naar een prachtig gebeid, met als bestemming La Porte. We hadden het al vaker gehad over deze bestemming, die Jackson kent omdat zijn oma daar uit de buurt komt en hij er vroeger de zomers doorbracht. Deze dag was het dan eindelijk zo ver. Om 9 uur haalde Wadley Samuel en mij op, op de motor. In Fermathe moest Samuel wat regelen. Terwijl we op hem wachtten, was er van alles te zien. Een oudere man die lolly’s en snoepjes verkocht, in een houten bak voor z’n buik, met een band om z’n hals. Een jongeman die konparèt verkocht (een soort zoete koek), in plastic zakken. Motoren die parkeren naast het bord ‘no parking’. Taptaps en bussen die passagiers roepen.
We vervolgden onze rit. Onderweg pikten we de rest van het gezelschap op en wisselden we qua passagiers. Ik kwam nu tussen Jackson en Isna terecht, hun zoon Jamesly zat tussen Wadley en Samuel op de andere motor. Op naar Okade ging het. Het was een zonnige dag. Een strakblauwe lucht, een overweldigend mooie omgeving. Het is zo’n fantastisch mooie route, door het gebergte. Heldere kleuren, scherp afgetekende bergketens, de een na de ander. Aan de andere kant zicht op Port-au-Prince, de zee, Mon Kabrit, tot aan het meer naar de Dominicaanse Republiek. We stopten ergens om van het mooie uitzicht te genieten en wat foto’s te maken. Zo nu en dan steile, scherpe bochten. Slecht wegdek, van wit gesteente naar rul, los zand. De regen heeft de weg uitgesleten, diepe geulen gegraven. Dit is echt ‘mountains beyond mountains’. We stopten opnieuw toen we bij de rivierbedding kwamen. Daar was ik eerder geweest, de rest van de route kende ik nog niet. In de bedding staan marktkraampjes (opmerkelijke locatie). We liepen langs het water. Isna zocht stenen, voor een les op school, waar ze docente is. Ze laat de kinderen ook stenen beschilderen.
Jackson en Wadley staken het water over per motor, wij te voet, dus schoenen en sokken uit en op blote voeten door het water. Dat was een smalle waterstroom. Wat verderop werd het pad te smal voor auto’s. Niet dat we auto’s zijn tegengekomen op de hele route. We staken nog een waterstroom over, breder dit keer. Dus weer schoenen en sokken uit. Wadley en Jackson reden op de motor verder naar het punt waar de motoren achterbleven. Vanaf dat punt liepen we verder naar La Porte. Dat was iets verder lopen door het water, op blote voeten over de stenen. Het zand was daarna heet aan onze voeten. We kwamen uit bij een witte, gladde rotswand. Twee rotswanden staan tegenover elkaar, als een soort deuropening. Dat is La Porte (De Deur), terwijl het gebied Nan Basen heet. We hebben er heerlijk in en om het water geklauterd, op witte stenen gezeten, gebadderd (voor de liefhebber). Een ontspannen samenzijn, een voorrecht om te kunnen genieten van het mooie natuurschoon van Haïti. Dit gebied is gelukkig niet in handen van bendes. Haïti heeft in principe alles voor de perfecte vakantiebestemming: natuur, bergen, watervallen, zee, zon, strand, forten en andere culturele bezienswaardigheden, goed eten, noem maar op. Alleen ontbreekt het helaas aan de infrastructuur en veiligheid.
Daarna vingen we de terugtocht weer aan. Nu meer bergopwaarts, inclusief haarspeldbochten. Op meerdere plaatsen was de weg geblokkeerd met bamboestokken, door mensen die met ‘wegwerkzaamheden’ bezig waren, oftewel gaten in de weg vulden. Ze waren echter niet te beroerd om de bamboestokken weg te halen en ons door te laten, ook zonder betalen. Terug door het prachtige gebergte. Zo mooi, zulke imposante vergezichten rondom, adembenemend. Het was een hele mooie dag, aangenaam gezelschap, prachtige schepping van God. Genieten. Wat een land.
Het land dat al bijna 15 jaar mijn thuis is en waar zoveel goede mensen op mijn levensweg zijn gekomen. Werk is hier altijd moeilijk te vinden. Zoveel mensen willen werken, maar er is weinig werkgelegenheid. Het kost moeite om een opleiding te volbrengen. Om vervolgens werkloos te zijn, valt niet mee. Een gezin zonder inkomen kan moeilijk rondkomen. Een vriend was daarom blij dat hij niet meer mensen hoefde te ontslaan, toen eindelijk brandstof weer beschikbaar was en hun openingstijden uitgebreid konden worden.
Ook voor mij is het lastig om ander werk te vinden hier in Haïti. Het is me helaas niet gelukt. Uiteindelijk heb ik verrassend genoeg een contract aangeboden gekregen bij World Servants in Wolvega, terug naar de provincie waar ik ben opgegroeid, en naar de organisatie waarmee ik in 2007 voor het eerst naar Haïti kwam. Ik hoop vanaf januari daar op kantoor aan de slag te gaan als projectmanager Afrika en Azië. Tegelijk blijf ik betrokken bij Haïti. Het is geen fulltime baan en ik heb de gelegenheid gekregen om elk jaar in ieder geval een periode in Haïti door te brengen. Juist in deze voor Haïti zo moeilijke tijden is steun extra belangrijk. Daarom blijven giften van harte welkom, zodat ik diverse werkzaamheden in Haïti kan blijven steunen.
Het is uiteraard met heel dubbele gevoelens dat ik deze grote verandering tegemoet zie. Voordat ik naar Nederland reis, hoop ik deze week eindelijk weer naar het Noordwesten te reizen. Via deze weg blijf ik een ieder op de hoogte houden. En verder moeten we de toekomst maar tegemoet zien zoals geschreven staat in een tekst die ik laatst van iemand toegestuurd kreeg: “Vertrouw bij je werk op de Heer en je plannen zullen slagen” (Spreuken 16:3).
Een ieder goede kerstdagen gewenst en een gezond, rechtvaardig, vreedzaam, tevreden 2023!
[userId] => 139012
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5089553
[countryId] => 82
[pictureCount] => 2
[visitorCount] => 244
[author] => Margot de Greef
[cityName] => Kenscoff
[travelId] => 139012
[travelTitle] => Mijn eerste reis
[travelTitleSlugified] => mijn-eerste-reis
[dateDepart] => 2008-04-12
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 9
[goalName] => Werken in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/088/207_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/139/012_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => mooie-natuur-moeilijke-momenten-en-veranderingen
)
[24] => stdClass Object
(
[username] => jacquelinehaiti
[datePublication] => 2022-11-28
[title] => Mooie dag
[message] =>
Dag allemaal,
Terug in Haiti. De reis terug was stressvol en duurde lang maar het was allemaal de moeite waard. Wat een geweldige tijd heb ik in Nederland gehad. Naast alle regeldingen was er ook veel persoonlijke tijd met vrienden en familie. En heel onverwacht een heel gezellig vrijgezellenfeest! Met als grote verrassing de aanwezigheid van Leilyn, een goede vriendin uit Oxford, UK.
En hierbij dus ook een huishoudelijke mededeling! Ik ben getrouwd! Voor sommigen een verrassing maar voor velen waarschijnlijk ook: eindelijk! Na eerst corona en erna al het wachten op een veiliger Haiti, zodat een aantal van mijn familie en vrienden konden komen, besloten we niet langer te wachten. In een kleine ceremonie met de twee jongens, mijn bonuszonen, en 2 getuigen zijn Berlange en ik afgelopen zaterdag in Port de Paix getrouwd. In Nederland en elders werd zo veel mogelijk meegeleefd en meegekeken. Gelukkig was er genoeg signaal om foto's en video's te sturen. Mijn jurk is gemaakt door mijn moeder en het betekent veel voor mij dat dit lukte in de korte tijd dat ik in Nederland was.
Een mooie dag in alle moeilijkheden die er nog steeds zijn hier in Haiti. Brandstof is wat beter te krijgen maar de onveiligheid is nog steeds een grote zorg. Cholera is terug in Haiti. Politiek gezien is er weinig merkbare actie en het buitenland is nog steeds aan het nadenken over hoe en wanneer men zou kunnen helpen. Scholen gaan schoorvoetend open. Er komen meer mensen in de kliniek. De bevolking past zich aan aan de huidige situatie maar een oplossing komt niet. De bendes veroorzaken nog steeds grote problemen in veel gebieden. Er is practisch geen regering. De kosten van het dagelijkse leven stijgen nog steeds. Het is nu afwachten. Is dit het nieuwe normaal?
Hartelijke groeten, Jacqueline
[userId] => 282255
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5089364
[countryId] => 82
[pictureCount] => 1
[visitorCount] => 242
[author] => Jacqueline
[cityName] => Passe Catabois
[travelId] => 516282
[travelTitle] => Haiti
[travelTitleSlugified] => haiti
[dateDepart] => 2018-01-04
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/086/716_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/282/255_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => mooie-dag
)
[25] => stdClass Object
(
[username] => margotdegreef
[datePublication] => 2022-11-01
[title] => Volharden in beproeving
[message] =>
Een strakblauwe lucht. Een groene berghelling. Heldere kleuren. Mooie uitzichten. Een lucht vol sterren. Tjirpende krekels. Wat heeft Haïti toch een prachtig natuurschoon. Maar wat gaat er een leed verscholen achter die prachtige facade. Wat weegt het leed zwaar. Wat doet het verdriet zeer. Het is hier zo vreedzaam, bij huis. Zo onvoorstelbaar dat dit land zo in de knoop zit, dat er hier vlakbij mensen doodgeschoten worden.
De berichten over plunderingen gaan door, nu van UNICEF en een magazijn van bouwmaterialen in Les Cayes. Er vallen vele ontslagen omdat vrijwel alle banken en verdere handel met ingekorte openingstijden werken. Het brandstoftekort betekent dat buschauffeurs, taptap chauffeurs en motor taxi chauffeurs beperkt in staat zijn om de weg op te gaan. Chauffeurs die wel werken, nemen een risico, omdat anderen dit zien als een teken dat zij in staat zijn de hoge prijs te betalen van een gallon benzine op de zwarte markt. De bende die de toegangsweg naar het zuiden in handen heeft, probeert nu ook de toegangsweg naar het noorden onder controle te krijgen. De brandstofterminal is nog steeds afgesloten, eveneens door een bende.
Het is november, in Nederland zit de herfstvakantie erop, maar hier zijn kinderen sinds juni niet meer naar school geweest. Zowel in als buiten de steden blijven scholen dicht. Niet alleen is transport en veiligheid een probleem, maar ouders hebben ook geen geld om schoolbenodigdheden te betalen, noch lunch te verzorgen. De Haïtiaanse regering heeft een verzoek ingediend om internationale troepen, om het bendegeweld tegen te gaan en de controle over de brandstofterminal te herwinnen. De bevolking is het hier niet mee eens. De minister-president is niet legitiem en kan en mag dus helemaal niet om internationale troepen vragen. De regering wordt ervan beschuldigd zelf bendes te financieren en deze situatie te gebruiken, enkel vanwege eigenbelang en om eigen macht en positie te waarborgen.
De protesten gaan nog steeds door, in alle steden in het land. Zelfs bij stranden wordt brand gesticht, omdat men ‘mensen met geld’ de schuld geeft van alle problemen, redenerend dat men enkel ‘rijk’ kan worden door corruptie, alsof er niemand is die vooruitkomt door serieus en eerlijk te werken. De wegblokkades en afwezigheid van brandstof krijgen een steeds verdergaand impact op alle aspecten van het dagelijks leven. De helft van alle ziekenhuizen heeft de eerste hulp moeten sluiten. 60% van overige afdelingen zijn eveneens niet functioneel. Behalve brandstoftekort, is er nu ook een tekort aan zuurstof in ziekenhuizen. Vorig jaar was er een soortgelijk probleem, toen ik zelf opgenomen was in het ziekenhuis en aan de zuurstof lag. Vrijwel alle ziekenhuizen zijn afhankelijk van generatoren. Slechts één ziekenhuisketen kan volledig draaien op zonnepanelen.
Zwangere vrouwen overal in het land lopen risico, want ook afdelingen verloskunde zijn gesloten. Het grootste ziekenhuis van het land, l’Hôpital de l’Université d’État d’Haïti (HUEH), kondigde aan dat er elke dag patiënten sterven, om geen andere reden dan gebrek aan brandstof. Zo nu en dan krijgen ambulances en ziekenhuizen een noodvoorraad brandstof. Zo heeft de Dominicaanse Republiek brandstof gebracht voor 3 ziekenhuizen en een industriepark. Ambulances hebben steeds minder brandstof. De ambulancedienst functioneert al op slechts 35% van de normale capaciteit, maar dreigt er helemaal mee op te moeten houden als de brandstofvoorraad niet spoedig wordt aangevuld. Cholera gevallen nemen toe, met zo’n 3.000 mensen opgenomen in het ziekenhuis en 89 doden bevestigd in minder dan een maand tijd. Vooral jonge kinderen zijn vatbaar. Ook in gevangenissen leidt cholera tot tientallen doden.
Een bekende heeft een motorongeluk gehad en ligt in het ziekenhuis in Jérémie, Grand Anse. Hij is zwaar gewond aan onder andere zijn hoofd, maar een mogelijkheid voor een scan is er in heel Grand Anse niet. Een arts werkzaam in Leogane vertelde me dat tienermoeders soms hun pasgeboren kind achterlaten in het ziekenhuis, aangezien ze niet voor het kind kunnen zorgen. De kinderen worden vervolgens in een weeshuis opgenomen.
Amerika heeft aangegeven visums in te zullen trekken van bendeleden. Ze hebben een schip gestuurd om langs de kust de wacht te houden. Om toegang te geven voor humanitaire hulp, eisen bendeleden amnestie en zelfs een post in de overheid! Bendeleden zelf stelen brandstof uit de brandstofterminal van Varreux. De Amerikaanse ambassade heeft de visumdienst stilgelegd, wegens de huidige situatie. Verder zijn er sancties aangekondigd in de zin van een embargo op wapenlevering, een reisverbod en bevriezen van bankrekeningen van bendeleden.
Een commandant van politie in Croix-des-Bouquets is doodgeschoten voor zijn huis in Torcel. In Croix-des-Bouquets is een wijk waar artiesten wonen en werken, die de mooiste creaties maken van oude olievaten. Ik heb er meermalen een voorraad gekocht en meegenomen naar Nederland. Deze wijk is nu slachtoffer van bedreigingen van strijdende bendes. In minder dan een week tijd zijn zo’n 12 huizen in brand gestoken. 200 mensen hadden de wijk al verlaten. 15 mensen zijn vermoord in oktober, van wie 7 op één dag.
Oud-collega Elondieu kan al meer dan een jaar niet terug naar zijn huis in Croix-des-Bouquets. Maar ook in Tabarre, waar hij onderdak heeft gevonden bij familie, verslechtert de situatie en klinken regelmatig schoten, waarbij zijn zoon zich angstig op de grond laat vallen. Kinderen horen niet op te groeien met het geluid van schoten, of ’s nachts wakker te worden omdat er geschoten wordt. Een andere vriend, Jackson, piekert eveneens veel over de toekomst van zijn drie kinderen. Ze zijn intelligent en leren goed, maar al zijn ze in staat om hun school en een studie aan de universiteit af te ronden, wat voor perspectieven hebben ze dan? Wat voor werk kunnen ze vinden? En als ze werk vinden, zullen ze dan slachtoffer worden van ontvoering? Zorgen van ouders over de toekomst van hun kinderen.
Elondieu is niet de enige die zijn huis heeft verlaten. 96.000 personen zijn Port-au-Prince ontvlucht in de afgelopen maanden wegens bendegeweld. Dit betekent meer druk op de plattelandsgebieden, waar de situatie al heel nijpend is. Bovendien vluchten bendeleden ook naar het platteland, waar ze vervolgens problemen veroorzaken. In Juvenat werden afgelopen week vijf levenloze lichamen gevonden. Bij Delmas 75 werd een voormalig minister ontvoerd. Bendes gebruiken eveneens seksueel geweld om angst af te dwingen. Ontvoering, moord, verkrachting.
Journalisten hebben het ook zwaar te verduren. In de afgelopen jaren hebben meerdere journalisten het leven gelaten tijdens het uitoefenen van hun beroep. Recent was er een poging tot moord op een journalist van Le Nouvelliste, een van de twee grootste nationale dagbladen. Momenteel kan die krant niet gedrukt worden, opnieuw wegens brandstoftekort, maar ook omdat er onvoldoende papier is en vanwege de risico’s verbonden aan de distributie en bezorging van de krant. Een andere journalist is opgepakt terwijl hij verslag gaf van een demonstratie en zit nu in de gevangenis. Bij een demonstratie voor de vrijlating van deze journalist is afgelopen zondag ironisch en droevig genoeg een journalist om het leven gekomen, toen hij door de politie tegen zijn hoofd geraakt werd.
Alles is schaars. Een supermarkt kan niet meer dan 2 gallons water per klant verkopen, of is volledig gesloten. Zelf heb ik mijn huidige voorraad drinkwater uit een bron gehaald. Dat is een voordeel van niet in de stad wonen; hier groeien bomen met avocado’s die ons te eten geven en een eindje bergafwaarts vanaf mijn huis is een waterstroom waarin zich een bron bevindt, waar buren drinkwater halen. En ik nu dus ook, met hulp van mijn buurman. Bij een andere bron doen mensen de was. We liepen een smal pad de helling af naar een waterstroom. Daar is een soort dammetje gebouwd. Het water stroomt er helder en ruisend van de rotsen. Onder een van die rotsen bevindt zich een bron. Buurman tilde de gallon water op z’n hoofd en droeg ‘m voor me naar huis.
Propaangas is schaars, wat gebruikt wordt om gasflessen te vullen voor de fornuizen. Hier geen gasleidingen noch waterleidingen. Bij de bank staan lange rijen, hele lange rijen. De bank is beperkt open en heeft beperkt contanten beschikbaar. Voor het eerst bevindt een deel van de bevolking zich in categorie 5 van de voedselveiligheidscategorieën. Dat is de hoogste categorie, 5 van 5, en staat gelijk aan hongersnood. Maar liefst 48% van de bevolking, oftewel zo’n 4.7 miljoen personen, bevindt zich in crisis, nood, of hongersnood situatie qua voedsel.
De werkloosheid neemt toe. Een vriend vertelde dat er bij het bedrijf waar hij werkt al 45 mensen zijn ontslagen, terwijl er nog meer ontslagen volgen. De beperkte werkuren en de afname in activiteiten geven de werkgevers geen andere keus dan het nemen van zulke beslissingen, met pijn in het hart, terwijl ze zich zorgen maken over hun staf. Hoe zullen die eten op tafel kunnen zetten als er geen inkomsten zijn?
De export van mango’s naar Amerika is in deze zelfde periode eveneens stopgezet. De reden: Amerika kan de veiligheid van de kwaliteitsinspecteurs niet meer garanderen. Nog een enorm financieel verlies voor Haïti. Vanuit het Noordwesten horen we eveneens moeilijke berichten. Het bendegeweld heeft daar vooral indirecte impact. Tekorten zijn er duidelijk merkbaar. Dorpswinkels sluiten omdat er geen nieuwe voorraden geleverd kunnen worden. Families hebben hun bezittingen moeten verkopen, zoals dieren, om de gestegen prijzen van eerste levensbehoeften te bekostigen. Gezondheidscentra ontvangen ondervoede kinderen. Communicatie met het platteland is beperkt en ligt er regelmatig volledig uit, als er geen brandstof is om de antennes in de lucht te houden. Ik vernam dat vijf leden van OPFSLDIBH, een organisatie in Baie-de-Henne, kinderen zijn verloren in het bendegeweld. Twee van hen stierven onderweg van Saint Marc naar Baie-de-Henne, anderen in Port-au-Prince. De ellende van mensen heeft een zodanig niveau bereikt dat sommigen geen andere oplossing meer zien dan zelfmoord.
De motortaxi chauffeur van wiens diensten ik meestal gebruik maak, kan me de laatste tijd ook weinig meer helpen, aangezien hij geen benzine heeft. Ik kom maar weinig m’n huis uit, meestal alleen op zondag. Het traject naar de kerk gaat nu per bus, die me naar Laboule brengt. Het gaat hierbij om een formaat bestelbusje, waarin 18 passagiers gestopt/gepropt kunnen worden. Daarna is het een kwartier lopen Laboule 12 in. Maar Laboule 12 is ook het terrein van frictie tussen twee bendes. Dit is gerelateerd aan een conflict over grondbezit. Het geweld neemt echter steeds meer toe, inclusief meldingen van schietpartijen. De supermarkt op het kruispunt van Laboule 12 is aangevallen. Deze bevindt zich tegenover een politiepost. Zelfs het politiebureau van Thomassin 25 is door gewapende bandieten aangevallen. Niet voor te stellen dat je er de ene dag vreedzaam kunt lopen, terwijl er de volgende dag geschoten wordt tussen bandieten en politie. De politie heeft sinds deze gebeurtenissen de post van Laboule 12 verlaten.
Zaterdagavond 15 oktober werd ik gebeld door een diaken. Hij zei dat de dominee hem had gevraagd me te bellen en tegen me te zeggen dat ik niet naar de kerk moest komen die zondag. Dat is niet bepaald een bericht dat ik van predikant en diaken verwacht. Ik vroeg wat er aan de hand was. Die zaterdag zijn er zes mensen doodgeschoten en meerdere anderen gewond geraakt bij Laboule 12, zomaar, willekeurig, zes personen die langs de weg liepen of zich op een motor bevonden. In Bon Repos zijn eveneens zomaar 7 voorbijgangers doodgeschoten, wederom motorrijders en verkopers die zich op dat moment daar op straat bevonden.
Diezelfde dag, 15 oktober, stierf ook een bekende Haïtiaanse zanger, ongerelateerd aan bendegeweld. Hij gaf een concert in Parijs, had net een lied gezongen, kreeg een hartaanval en stierf ter plaatse. Mikaben (Michael Benjamin), 41 jaar jong, een zwangere vrouw en twee jonge kinderen achterlatend. Als zanger zette hij zich ook op andere vlakken in, waaronder voor onderwijs. Een van zijn liederen heb ik eens deels vertaald, waarin hij zingt over gebruiken, gewoontes, eten, en bezienswaardigheden van Haïti (Ayiti se).
Afgelopen vrijdagavond hebben er weer twee moorden plaatsgevonden bij Laboule 12. Eric Jean Baptiste en zijn chauffeur zijn doodgeschoten, onderweg naar zijn huis, in een gepantserd voertuig. Hij is een bekend iemand, een voormalig presidentskandidaat, nog steeds leider van een politieke partij. De rij slachtoffers wordt steeds langer. Al op 1 januari werd er hier een politie commandant vermoord, diezelfde maand twee journalisten die de moord onderzochten, later dit jaar een voormalig senator, toen de zes personen een paar weken geleden, nu de presidentskandidaat en zijn chauffeur, en daartussen nog anderen. Vorige week zijn er eveneens drie personen ontvoerd. De bendeleden bezoeken ook ondernemers in die omgeving en eisen een deel van hun opbrengst.
Minder dan 36 uur na de schietpartij liep ik afgelopen zondag langs de plaats van het delict naar de kerk. Ik moet zeggen dat ik de busrit beangstigender vond dan de wandeling, want de chauffeur raakte verwikkeld in een race met een andere buschauffeur. Dat betekende inhalen in onoverzichtelijke bochten op de bergweg en midden op de weg rijden. Ik was blij toen ik uit kon stappen. Voor de vierde keer in drie weken tijd betaalde ik een andere prijs. Voorheen waren er vaste prijzen, maar nu met het brandstoftekort beslist elke chauffeur afzonderlijk hoeveel hij vraagt.
De laatste paar weken is er helaas geen Bijbelstudie voorafgaand aan de kerkdienst. Er is altijd tegelijkertijd een afzonderlijke dienst voor de kinderen en jeugd. De diensten zijn ingekort, zodat kerkgangers niet al te vroeg van huis hoeven (diensten beginnen om half 8) en niet al te laat naar huis. Iedereen leeft in angst, nu er zoveel mensen zijn gedood, verwond, ontvoerd in de nabije omgeving van de kerk. De doordeweekse activiteiten zijn allemaal afgeschaft, op een donderdagse dienst na. Nog voor de mededelingen vroeg de dominee om eerst in gebed te gaan voor Haïti. De inhoud van de preken wordt ook duidelijk bepaald door de huidige omstandigheden. Steven preekte uit Jacobus 5:11 over moed tijdens beproeving, de houding van christenen in moeilijke tijden. “Zie, wij prijzen hen gelukzalig die volharden. U hebt gehoord van de volharding van Job, en u hebt de uitkomst van de Heere gezien, dat de Heere vol ontferming is en barmhartig.” Ronald sprak over angst om naar de kerk te komen. Robest koos een toepasselijke tekst uit Johannes 16:33 om te spreken over beproeving, tegenslag en rampspoed: “Deze dingen heb Ik tot u gesproken, opdat u in Mij vrede zult hebben. In de wereld zult u verdrukking hebben, maar heb goede moed: Ik heb de wereld overwonnen.”
Toch blijven we de zegeningen tellen. Het is een minderheidsgroep die het verpest voor de meerderheid. Macht en geld, wat zijn het enge begrippen, wat stellen ze mensen tot vreselijke dingen in staat. We kijken naar mensen die wel het goede met de medemens voor hebben, naar werk dat moeizaam maar zeker voortgang mag vinden. Mijn buurjongetjes brengen me vrijwel dagelijks een sprankje hoop, als ze met hun guitige, glunderende ogen en een brede grijns in de deuropening verschijnen. Ik mocht ook een paar vrienden op bezoek ontvangen de afgelopen periode. Een van hen was de ochtend van zijn komst beroofd. Het was klaarlichte dag, hij had inkopen gedaan in Pétion-Ville voor zijn werk en werd staande gehouden door twee gewapende mannen. Z’n geld was op, aangezien hij net klaar was met de inkopen, maar z’n telefoon werd wel afgenomen. Een akelige ervaring.
Overal in het land zijn de sporen van wegblokkades zichtbaar. Heel de bevolking is getraumatiseerd. Het rechtssysteem functioneert amper. Misdaden worden straffeloos begaan. De tranen kunnen me letterlijk in de ogen springen. Zoveel slecht nieuws in Haïti, in de wereld. De situatie is zo diep droevig. Het heeft zo’n grote impact op mensenlevens, op allerlei manieren. Fysieke gezondheid, mentale gezondheid, voeding, onderwijs, werkgelegenheid, kerkbezoek. Er is zoveel slecht nieuws te lezen over Haïti, iedere dag opnieuw. Ik hoop van ganser harte dat in de nabije toekomst al het slechte nieuws verandert in goed nieuws.
[userId] => 139012
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5088615
[countryId] => 82
[pictureCount] => 3
[visitorCount] => 299
[author] => Margot de Greef
[cityName] => Kenscoff
[travelId] => 139012
[travelTitle] => Mijn eerste reis
[travelTitleSlugified] => mijn-eerste-reis
[dateDepart] => 2008-04-12
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 9
[goalName] => Werken in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/082/295_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/139/012_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => volharden-in-beproeving
)
[26] => stdClass Object
(
[username] => jacquelinehaiti
[datePublication] => 2022-10-27
[title] => Genieten
[message] =>
Dag allemaal,
Ik ben in Nederland! Elk jaar is de reis ingewikkelder, onzekerder en langer. Vier dagen vliegtuigen, bussen, treinen, auto's. Het kost moeite en veel, veel check check dubbel check. Maar dan heb je ook wat. Tijd met familie. Tijd met vrienden. Kostbare tijd samen. En tijd voor noodzakelijk onderhoud. Tijd voor de tandarts. Tijd voor regelzaken. En tussendoor tijd maken voor even niks. Ik was 'vergeten' dat het Herfst was. Zo'n mooi jaargetijde. In Haiti zijn de seizoenen minder uitgesproken en nu in Nederland geniet ik van de natuur. De eerste boswandeling al gemaakt. Ontladen en opladen. Genieten.
Hartelijke groeten, Jacqueline
[userId] => 282255
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5088423
[countryId] => 82
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 189
[author] => Jacqueline
[cityName] => Passe Catabois
[travelId] => 516282
[travelTitle] => Haiti
[travelTitleSlugified] => haiti
[dateDepart] => 2018-01-04
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/hati,passe-catabois
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/282/255_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => genieten
)
[27] => stdClass Object
(
[username] => margotdegreef
[datePublication] => 2022-10-05
[title] => Update: situatie Haïti en situatie Margot
[message] =>
In 2007 kwam ik voor het eerst naar Haïti, voor een periode van 3 weken, met World Servants. Nog geen jaar later was ik terug, dit keer met een contract voor 3 jaar bij Mennonite Central Committee. Na afloop van dat contract, in 2011, kwam ik werken bij Church World Service. 11 jaar bij dezelfde werkgever. Wat is er veel gebeurd in die periode. Veel om dankbaar voor te zijn, mooie momenten, maar ook moeilijke. Goede collega’s, diverse reizen in binnen- en buitenland, rampen, tranen, vreugde, elke dag nieuwe situaties, blijven leren. Het voelt nog lang niet alsof ik uitgewerkt ben. Er is nog zoveel te doen.
In augustus van dit jaar kreeg ik te horen dat Church World Service verder wil met een team van alleen Haïtiaans personeel. Als de enige buitenlander in het team, betekende dit dat mijn contract beëindigd werd. 31 augustus was mijn laatste werkdag. Ik bracht de dag door bij Patrick, die per 1 september de functie van country representative heeft overgenomen. Ik ben dankbaar dat hij, mijn naaste collega, de leiding overneemt en heb er alle vertrouwen in dat het mooie werk van Church World Service doorgaat, met het team dat zich in blijft zetten. Tegelijk valt het me zwaar om afscheid te moeten nemen van collega’s en partner organisaties. Mijn werk maakt een groot deel uit van mijn leven. Het is niet zomaar een baan, maar iets wat ik doe met passie en liefde. Het is onwerkelijk dat daar nu een eind aan is gekomen.
Ik kreeg mooie reacties van collega’s en partner organisaties, bemoedigende, opbeurende woorden van steun en waardering. Aangezien de verandering nogal abrupt kwam, ook voor de collega’s, heb ik na afloop van mijn contract achter de schermen nog wat steun mogen bieden.
Vrijdag 2 september zou er een online monitoring plaatsvinden door ACT Alliance, aangezien het momenteel niet mogelijk is voor ze om naar Haïti te reizen. Ik zou vertalen. In Fermathe stond het verkeer muurvast. Ook een motor kon er niet langs. Ik wurmde me te voet langs een rij auto’s en een kanaal. Aangezien het had geregend, zaten m’n benen algauw onder de modder. De motor taxi chauffeur nam een alternatieve route en pikte me verderop weer op, om me naar kantoor te brengen. Eindelijk weerzien met Amost. Ook Elondieu en Patrick waren er. De monitoring ging over het werk in Pestel naar aanleiding van de aardbeving van vorig jaar.
Maandag 5 september was mijn laatste keer op kantoor. Mijn collega’s hadden me een afscheid aangeboden. De motor taxi bracht me bij Patrick en Steven. Ik reed met hen mee naar kantoor. Bijna al ‘mijn mannen’ waren aanwezig, inclusief een aantal die niet langer bij CWS werken: Patrick, Steven, Elondieu, Amost, Jackson, Samuel, Yvens, Rony. William ontbrak, aangezien hij in het Noordwesten was. Aan de muren hingen foto’s, souvenirs van de afgelopen 11 jaar. Amost leidde ons in twee liederen, over de liefde van God, waarna Rony voorging in gebed. Patrick sprak over Mattheüs 28:20, de tekst waarmee ik in 2008 ben uitgezonden door de christelijke gereformeerde kerk in Drogeham. Alle mannen spraken, een voor een, herinneringen ophalend. De twee collega’s met wie ik het meest en langst heb samengewerkt, Rony en Patrick, zijn nu elk zelf country representative, Rony bij MCC en Patrick bij CWS. Ik gun het hen beide van harte en ben oprecht blij voor ze en trots op ze.
De woorden van de mannen maakten me duidelijk dat zij niet alleen op mijn leven een grote invloed hebben gehad, maar ik ook op dat van hen. We zijn veel meer dan enkel collega’s. We kennen elkaars families, we reizen samen het land door, maken elkaar mee als we ziek zijn, als we geen eten kunnen vinden, als er rouw is in de familie. We zijn er voor elkaar. De mannen zeiden dat ik veel compassie heb, soms teveel, waardoor ik er zelf aan onderdoor ga. Ik waardeer de mannen en heb ze dat gelukkig altijd laten merken gedurende deze 11 jaar. Ze betekenen, zijn en doen veel voor me. Zij zijn mijn familie hier in Haïti. Mijn emoties maakten hen duidelijk dat het afscheid me ontzettend zwaar viel.
We maakten nog eenmaal een groepsfoto samen. Roseline was in de keuken om ons van een feestmaal te voorzien. Er was rijst met erwten, lasagne, patat, salade, kip, gebakken plantaan. Er werden grappen gemaakt en verhalen verteld, nog even als vanouds bij elkaar. Er was verse vruchtensap (passiefruit en kers). En er verscheen een chocoladetaart op tafel, met daarop geschreven: merci Margot. Aangezien ik niet zo’n ster ben in taarten snijden, pake Steven m’n hand om te demonstreren: zo doe je dat. Ze blijven een glimlach op m’n gezicht brengen.
Aan de muren hingen foto’s van de collega’s op kantoor, van verjaardagen, van het bezoek van mijn vader aan Haïti, van een spontaan bezoek aan een strand toen we uit Grand Anse kwamen, van ander strandbezoek, van bezoek aan de Dominicaanse Republiek, van bouw van scholen en huizen, van het team. Er was een foto van een overhemd dat ik Patrick cadeau deed in 2014 en dat hij nog steeds draagt, een foto van mijn verjaardag vorig jaar, de dag dat ik het ziekenhuis in Pétion-Ville verliet en met een medische vlucht naar Nederland vertrok. 11 jaar aan herinneringen.
Mijn mannen hebben me een zeer waardig afscheid gegeven. Aan het eind van de dag vertrokken Patrick, Steven, Jackson, Samuel en ik met z’n vijven. Patrick en Steven brachten ons thuis. En toen was het echt gebeurd. Mijn tijd bij Church World Service is afgelopen, hoewel het nog steeds moeilijk te bevatten is. Het definitieve is beangstigend en maakt me onzeker. Ik heb geen idee wat er nu gaat gebeuren. Ik hoop in ieder geval dat CWS God blij blijft maken met het werk dat ze doen, zoals mijn collega het zo mooi omschrijft.
Inmiddels zijn we een maand verder. Ik heb nog wat dingen afgerond. 8 september nog eenmaal deelgenomen aan een gesprek met ACT Alliance, opnieuw voor de monitoring. Documenten ordenen en overdragen. Laatste verslagen schrijven. En verder is het een heroriënteren en zoeken naar een nieuwe weg, een bidden om leiding.
Vlak na het aflopen van mijn contract verslechterde de situatie in Haïti, zoals eerder vermeld. Het doet zeer om mensen te zien lijden. Mensen die van een kleine handel afhankelijk zijn voor inkomsten, hebben vrijwel geen gelegenheid om producten in te kopen noch te verkopen. Boeren blijven zitten met bedorven oogsten, aangezien er geen transport is naar de markt. Prijzen stijgen nog meer. Bomen worden omgekapt om als wegblokkades te dienen. Betonblokken worden op de wegen gelegd, ijzeren poorten. Mensen blokkeren de wegen, de politie haalt de blokkades weg, waarna ze des te hoger weer opgericht worden. Dit is in het hele land het geval.
Orkaan Fiona werd aangekondigd. Die ging over Puerto Rico en de Dominicaanse Republiek, maar boog daarna af in noordelijke richting, Haïti sparend. Orkaan Ian kwam over Cuba en Florida. Geen van beide orkanen kwam over Haïti, waar al meer dan genoeg andere ellende is. De protesten gaan steeds meer gepaard met geweld en plundering. Zowel de privésector als internationale organisaties en warenhuizen moeten het ontzien. Een opslag van Caritas in Port-de-Paix werd geplunderd, evenals het magazijn van het Wereldvoedselprogramma (Verenigde Naties) in Les Cayes. Eten dat bestemd is voor schoolkantines wordt gestolen. Ook woningen van ambtenaren zijn aangevallen. In de stad Jérémie moesten diverse organisaties het ontzien. De kantoren van Care, ACTED, AAH en CRS werden geplunderd. Unibank in Leogane is overhoop gehaald. Er zijn zo’n 30 scholen geplunderd. Een kantoor van het nationaal archief in Delmas 39 moest het ook ontgelden. Ik kan de beelden ervan nauwelijks bekijken, het is diep droevig. Zoveel mensen die er blijkbaar geen probleem mee hebben om te nemen wat niet van hen is.
Hier bij huis is het op zich rustig, al waren ook hier de wegen geblokkeerd en kon ik niet in Fermathe of Kenscoff komen, of beter gezegd niet eens op de doorgaande weg, want de entrée was geblokkeerd. Zelfs in Fermathe werden stenen gegooid naar auto’s die toch probeerden te passeren en zijn twee mensen gedood en verbrand. 22 september lukte het me eindelijk om in Fermathe te komen, om wat boodschappen te halen in een dorpswinkel. Het was duidelijk te zien waar de wegen geblokkeerd waren. Tot op heden liggen de restanten er en is er maar één weghelft begaanbaar. Bomen, rotsblokken en poorten waren gebruikt als barricades, soms vlak bij elkaar, op iets van honderd meter afstand.
Dit alles doet de overheid niet terugkomen van het besluit om de brandstofprijzen te verhogen. De minister president, Ariel Henry, maakt ook geen aanstalten om gehoor te geven aan de oproep om te vertrekken. Tegelijk is het voor iedereen zichtbaar dat het de bendes zijn die macht hebben, meer dan de overheid. Diverse bendeleiders zijn voormalig politieagenten. De toegang tot de brandstofopslag Varreux is geblokkeerd. Een bendeleider (Barbecue) zegt dat die geblokkeerd blijft totdat de prijzen omlaag gaan en Ariel Henry opstapt als minister-president. Ariel Henry blijft beweren dat alles onder controle is, wat duidelijk niet het geval is. Tot nu toe is de toegang tot de terminal nog steeds geblokkeerd, wat extreem vergaande gevolgen heeft. Het is ook enigszins tegenstrijdig; protesteren vanwege hoge prijzen en brandstofschaarste, om vervolgens brandstof nog schaarser te maken. De reserves raken inmiddels op en het brandstoftekort is overal merkbaar. Niet alleen doordat er weinig verkeer op de weg is (wat ook te maken heeft met wegblokkades). Banken hebben hun openingstijden aan moeten passen en zijn nu nog 3 in plaats van 6 dagen per week open. Vele winkels en handels hebben de deuren moeten sluiten. Hierdoor stijgen de prijzen nog meer. Zelfs het industriepark Caracol is gesloten. Het ene na het andere ziekenhuis kondigt aan dat ze geen brandstof meer hebben om te functioneren, waarop diverse afdelingen worden gesloten. Ariel Henry is arts, maar er is weinig van te merken dat de sluiting van ziekenhuizen de overheid zorgen baart. Dit nu er juist weer nieuwe gevallen van cholera zijn geconstateerd, na 3 jaar afwezigheid. Culligan heeft aangekondigd dat ze de productie en distributie van drinkwater hebben moeten stoppen. De consumptie van onzuiver water zal dus enkel toenemen. Een krantenartikel las: “Patiënten sterven in ziekenhuizen wegens brandstofgebrek.” Wat een onrecht. Er zijn geen woorden voor.
145 van de 230 gevangenen in de vrouwengevangenis in Cabaret zijn ontsnapt. In andere gevangenissen sterven gevangenen van honger en ziekte. De wegen zijn bezaaid met restanten van verbrande autobanden, rotsblokken, takken, boomstammen, afval. Het provinciale kantoor van het Ministerie van Financiën en Economie in Gonaïves is geplunderd en in brand gestoken. Een boot is gezonken bij La Gonave, waarbij 5 personen zijn verdwenen. Medewerkers van het Ministerie van Onderwijs zijn ontvoerd. De vrouw, drie kinderen en vader van een politieagent werden ontvoerd. Een bende begon de muur van een beschermde wijk bij Route de Frères af te breken (Belvil). De bewoners hebben vrachtcontainers geplaatst om het gat te vullen. Diverse ambassades zijn gesloten. In Cap Haïtien zijn winkels en handels geplunderd. Bij Canaan, Route Nationale 1, worden vrouwen en meisjes verkracht, midden op straat. Dit is de weg naar het Noordwesten, die wij vele malen hebben afgelegd. In en in triest.
Ook deze week gaan de protesten en wegblokkades weer door, in het hele land. Soms is er in het weekend een pauze. Dan staan er lange rijen bij de winkels en banken. Een van de redenen voor de protesten heeft te maken met de hoge prijzen, maar sinds het begin van de protesten zijn de prijzen alleen maar verder gestegen. Het brandstoftekort betekent ook dat communicatiemiddelen beperkt zijn. In de wegblokkades sneuvelen kabels. Er is niet genoeg brandstof om de antennes in de lucht te houden. Vorige week was er sprake van 60% werkzame antennes. Dit betekent dat we gedurig niemand kunnen bellen. Ook internet ligt er hele dagen uit. Elektriciteit is er sinds het begin van de problemen niet geweest. Ik ben dan ook zeer dankbaar voor m’n zonnepanelen. Eten en drinken heb ik nog voldoende, dankzij de buren.
Voor de bus betalen we nu drie keer zoveel als een paar weken geleden. Een gallon benzine op de zwarte markt kost ergens tussen de 3.500 en 5.000 gourdes, omgerekend tussen de € 7.70 en € 11.00 per liter. En dat in een land waar het minimumloon tussen de 350 en 770 gourdes per dag ligt (afhankelijk van de sector).
Een veelgehoord woord deze weken is ontmoediging. Als ik mensen vraag hoe het gaat, dan zijn de antwoorden: “De situatie maakt ons gestresst.” “De situatie geeft me hoofdpijn.” “Ontmoedigd.” Afgelopen maandag, 3 oktober, hadden de scholen eindelijk moeten beginnen, uitgesteld sinds 5 september. Maar de deuren zijn gesloten gebleven. Er is geen ouder die onder de huidige omstandigheden een kind de weg op kan laten gaan om naar school te gaan, los van het feit dat er geen transport is. Dus terwijl het in Nederland bijna herfstvakantie is, hebben de kinderen hier nog niet terug naar school kunnen gaan sinds de zomer.
Vorige keer schreef ik over een overlijden. Er waren drie dagen van staking aangekondigd, waarna de protesten weer door zouden gaan. Dus op een van de stakingsdagen, 27 september, ging ik de familie condoleren, toen de wegen begaanbaar waren. Vrijwel alles was gesloten die dag. Een winkel of handel die toch opent bij een algehele staking, loopt het risico geplunderd te worden. De motor taxi chauffeur had wel genoeg brandstof om me te brengen, maar niet om me te komen halen, dus hij bleef bij me en ging mee condoleren bij familie Jacques. Daarna nog even de familie Nelson gedag zeggen en toen weer naar huis.
De begrafenis vond afgelopen zaterdag plaats, 1 oktober. Het lijkt erop dat ze een goede dag gekozen hadden, want vrijdag waren de wegen nog geblokkeerd en maandag weer, maar gelukkig konden we zaterdag wel bij de kerk komen, bij Pelerin 9. Begrafenisdiensten beginnen hier meestal vrij vroeg. In dit geval begon het condoleren om half 7 ’s ochtends en de rouwdienst om half 8. We liepen langs de kist en schudden de familie de hand. De dienst bestond uit samenzang, gebed, schriftlezingen, preek, het koor van de kerk zong een aantal liederen, de dochter van de overledene las een biografie voor, de zoon sprak een dankwoord uit. Veel verdriet, emoties, huilen, over de grond rollen wegens het plotselinge overlijden van deze 47-jarige vrouw. Er was helaas geen transport voor alle gasten om bij de begraafplaats te komen, Thomassin 25. Ik had ook geen transport dus ging lopen. De motor had me wel gebracht, maar hij had geen benzine om me te komen halen.
Nadat ik een poosje gelopen had, stopte er een auto aan de kant van de weg om iemand eruit te laten. De vrouw die uitstapte, zei tegen me: jij was ook bij de begrafenis. Dat klopt. Ze vroeg waar ik naartoe ging en toen vroeg ze aan de mannen in de auto of ze me een lift konden geven. Dus zo had ik zomaar onverwacht transport naar Fermathe. Ik bleek me in de auto te bevinden met de dominee die de rouwdienst leidde, plus nog twee mannen. Ze gingen naar de Baptist Mission in Fermathe, precies waar ik naartoe zou. Ik had er afgesproken met Izna en Jackson. Terwijl ik zat te wachten, keek ik uit op de kerk en het ziekenhuis van de missie, waar degene die net was begraven is overleden, waar Patrick is geboren, en hoe mijn leven in Haïti is begonnen. Het was met deze missie dat World Servants in 2007 een samenwerking had, toen ik voor het eerst naar Haïti kwam.
Taptaps zijn er momenteel niet tussen Fermathe en Kenscoff. Vandaar is het zo’n drie kwartier lopen naar huis, dus prima te doen. Jackson zag echter een bekende buschauffeur, die de route naar Kenscoff af zou leggen, en hij regelde een gratis rit voor me. Dus deze dag was er goed voorzien in transport voor me. Het laatste stuk heb ik gelopen, want openbaar transport volgt alleen de doorgaande weg.
Amos, de motor taxi chauffeur, had gehoopt zaterdag benzine te kunnen vinden, maar dat was niet gelukt. Hij kon me dus zondag ook niet bij de kerk brengen, al bracht hij me wel een eind in de goede richting. Toen hij me bij een kruispunt afzette, kwam Robest daar net aanlopen, die de deur van de kerk open ging doen, dus we konden samen verder lopen. Hij preekte de week ervoor, uit Genesis 41:37-42, over dat we zullen zijn wie God wil dat we zijn, Hij heeft een plan voor ons leven. Dat wil niet zeggen dat er geen problemen of beproevingen zijn. Het lijden kan gebruikt worden als onderdeel van een plan. Toch moeten we een goed humeur houden.
Er was dit keer geen Bijbelstudie. In plaats daarvan sprak Ronald over de situatie in het land. Over de scholen die de volgende dag zouden openen, maar ouders kunnen hun kinderen niet de straat op sturen, gezien de gevaren. Blijf thuis tenzij je echt iets dringends te regelen hebt. Beheer je geld en je eten goed. Deel met anderen. Laten we hopen dat we geen ziekenhuis nodig hebben, want die functioneren niet of nauwelijks. Hij noemde een ziekenhuis dat zonnepanelen heeft. Hij zei dat er ziekenhuizen zijn waar je zelf voor brandstof moet zorgen als je geopereerd moet worden. Deze tijden hebben ook mentaal een impact op mensen. Men is gestresst, gefrustreerd, kan dit afreageren op elkaar.
Patrick had de leiding over de dienst en sprak over ontmoediging, een woord dat nog vaker genoemd zou worden deze dienst. Hij zei dat het altijd makkelijker is om te kijken naar wat we niet hebben, wat niet goed gaat, in plaats van te kijken naar wat we wel hebben. Het eerste lied dat hij liet zingen: Tel uw zegeningen. Ook onder de huidige omstandigheden. Hij zei al eens eerder dat we gezien de omstandigheden alle kans hebben om niet meer in leven te zijn, maar toch zijn we er nog. Het leven is het allerbelangrijkste. Zolang er leven is, is er hoop. Ds. Nelson vroeg speciaal gebed voor een uitweg voor Haïti. Hij zei dat dit de eerste keer is dat hij zoiets meemaakt, de huidige situatie. Er zijn in de afgelopen jaren wel vaker protesten geweest, brandstoftekorten, wegblokkades. Maar het neemt nu wel heel extreme proporties aan.
Kortgezegd is het een diep droevige situatie, doffe ellende. Een ieder die ik spreek, is ontmoedigd. Dan is het land diep gezonken.
Terwijl ik denk aan zwangere vrouwen en zieken die niet bij ziekenhuizen kunnen komen of niet de nodige zorg kunnen ontvangen, kwam er ook nog mooi nieuws. Mercidieu meldde de geboorte van hun dochter, in het ziekenhuis in Jean Rabel. Haar naam: Tabina Miryam. Vernoemd naar mijn moeder, Tabina!
[userId] => 139012
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5087777
[countryId] => 82
[pictureCount] => 1
[visitorCount] => 286
[author] => Margot de Greef
[cityName] => Kenscoff
[travelId] => 139012
[travelTitle] => Mijn eerste reis
[travelTitleSlugified] => mijn-eerste-reis
[dateDepart] => 2008-04-12
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 9
[goalName] => Werken in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/077/639_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/139/012_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => update-situatie-hati-en-situatie-margot
)
[28] => stdClass Object
(
[username] => margotdegreef
[datePublication] => 2022-10-03
[title] => Vervolg
[message] =>
Er viel bij mijn vorige schrijven nog veel meer te zeggen over de afgelopen periode. Daarover nu meer. Een volgende keer hoop ik meer nieuws te delen over de huidige stand van zaken.
Er blijft nog steeds regelmatig nieuws binnenkomen van een vreemd, jong overlijden. Onder hen was de 36-jarige echtgenote van een van de docenten voor wie CWS na orkaan Matthew een huis heeft gebouwd in het Noordwesten. Nog iemand in het Noordwesten meldde het overlijden van een nicht van hem, 34 jaar jong, zonder dat ze ziek was. Hoe komt het toch dat jonge mensen sterven zonder ziek te zijn? Een vrouw van eind veertig, moeder van twee kinderen, zus van een diaken uit de kerk. Op maandag heeft ze koorts, ze gaat naar de dokter. Donderdag wordt het erger. Tegen die tijd zijn de wegen afgesloten door de wegblokkades. Er moest betaald worden om hen door te laten. In het ziekenhuis wezen de testen niks uit. Ze haalde alleen wat moeilijk adem, dus werd aan de zuurstof gelegd. Twee dagen later stierf ze. Hoe kan dat? Ik begrijp het niet. Om het lichaam naar het mortuarium te brengen, moest weer betaald worden. Haar ouders moeten voor de derde keer een kind begraven.
De kerk organiseerde in juli een plaatselijke missie. Gedurende een week verbleven 29 missionarissen in de kerk. Elke ochtend trokken ze er in groepen op uit om te evangeliseren. Elke namiddag werd er een dienst gehouden, waar iedereen welkom was. Deze missies worden niet heel vaak gehouden, enkel als er een duidelijke roeping voor is. Ik had de gelegenheid om tweemaal naar de middagdienst te gaan die week. Het was mooi om de gemeenteleden nu eens bij een andere gelegenheid te zien dan op de zondag. Het was wat informeler, ze liepen rond in hun dagelijkse kleding, al werd er gedoucht en omgekleed voor de dienst. Mensen netjes in overhemd en lange broek, maar dan met slippers aan. Een vermoeiende week voor de missionarissen, hele dagen aan de wandel, met mensen bidden, zingen, evangeliseren. Het was een ander tafereel in de kerk; tassen, rugzakken, koffers, etensbakken. De bedden werden gespreid op de grond in de kerkzaal.
Ik mocht een paar keer een bezoeker thuis ontvangen. Samen met de buren zou ik naar Grande Savane wandelen, maar die dag waren bandieten de markt van Greffin binnengedrongen en blokkeerden ze de wegen. De eerste keer dat ze in dat gebied kwamen. Dus de wandeling ging niet door. Zaterdag 30 juli konden we alsnog aan de wandel, toen de rust weergekeerd was. De buurvrouw met haar zoontje gingen op de motor, twee buurmannen en ik te voet. Het is iets van anderhalf-twee uur lopen, enkele reis. Het was een stralende dag, strakblauwe lucht, hele mooie kleuren. We liepen vanaf huis naar beneden, klommen een stenen helling op naar Calebas, en verder omhoog totdat we uitkwamen op de weg naar Grande Savane. Hele gesprekken onderweg. Het was fijn om te lopen. De omgeving blijft prachtig. Zo mooi zicht op de bergen. Een wit stuk waar de berg als zandmijn gebruikt wordt. Op het pad naar Grande Savane zicht op Port-au-Prince, het vliegveld. Eenmaal ter plaatse vermaakten de kinderen zich met elkaar. Eentje had koorts, m’n kleine vriendin, die de hele tijd bij me op schoot bleef zitten. We aten samen pompoensoep. Iedereen ging per motor terug. Het werd bewolkt. Ik klom achterop de motor, wat in dit geval betekende: de chauffeur, m’n buurjongetje zat achter hem, daarachter z’n moeder en daarachter ik, op het ijzeren bagagerek. Met z’n vieren op de motor dus. Geschikte omstandigheden voor m’n buurjongetje om in slaap te vallen. Hij komt nog steeds regelmatig bij me op bezoek. Laatst kwam hij samen met z’n moeder om bananencake te bakken, maar meestal komt hij alleen, om met een bal of autootjes te spelen, of m’n sleutels in het water te gooien, of het slot van het reservoir op de bodem van dat reservoir... Dan mag z’n vader het er weer uit komen vissen. Z’n vader haalt ook de wespennesten weg die telkens weer in mijn tuin verschijnen, gewoon met een handdoek.
Minder leuk was dat m’n overbuurvrouw besloot om houtskool te maken. De zonnestralen filterden door de rook buiten. Het stonk allerverschrikkelijkst. Het was duidelijk te zien dat de rookwolk rechtstreeks mijn huis in ging. Mijn hele huis stond onder de rook, alles stonk, overal hing een rookgeur, het zag letterlijk grijs. Zeven dagen lang bleef mijn huis in de stank en rook staan, totdat het houtskool eindelijk klaar was.
Een van de eerste opdrachten die ik kreeg toen ik in 2011 bij Church World Service kwam werken, was het afronden van de registratie van CWS in Haïti. 11 jaar later kregen we eindelijk een uitnodiging van het Ministerie van Planning en Externe Coöperatie om deel te nemen aan een ceremonie waarbij we de papieren in ontvangst konden nemen. Dus op 10 augustus begaf ik me naar het ministerie. Op een grote tafel stonden naambordjes van organisaties en microfoons. Ik kreeg een plaats gewezen aan de tafel. We moesten lang wachten. We hebben al 11 jaar gewacht, dan kan nog eens anderhalf uur er ook wel bij… Ik kwam zowaar diverse bekenden tegen. Zij waren ook 11, 12 of zelfs 15 jaar bezig geweest met het proces van registratie. Eindelijk nam iemand het woord voor de inleiding. Hij vroeg excuses voor de vertraging in het proces, wat volgens hem te wijten was aan COVID-19 en de socio-economische situatie... Er klonk onderdrukt gegrinnik. COVID-19 is er pas twee jaar, onze dossiers liggen er al 11 jaar… We gingen staan, er werd een minuut stilte gehouden en het volkslied werd gezongen. Alle aanwezigen stelden zich voor. Daarna was de directrice van de afdeling voor niet-gouvernmentele organisaties heel lang aan het woord. Ze gaf een historisch overzicht van niet-gouvernmentele organisaties en vooral informatie over de wet die van toepassing is op het functioneren van deze organisaties. Drie ministeries zijn verantwoordelijk voor de erkenning van een organisatie. Al deze drie hebben onze papieren ondertekend. We kregen te horen wat onze verplichtingen worden met deze registratie, inclusief het jaarlijks indienen van plannen en verslagen bij de overheid. De volgende etappe bestond uit presentaties van alle aanwezige organisaties. Church World Service werd als eerste aangewezen. Na mij volgden de andere 10 aanwezige organisaties. Inmiddels had de directeur van het Ministerie van Planning zich bij ons gevoegd. Hij las een toespraak voor, waarna alle organisaties een voor een naar voren werden geroepen om de papieren in ontvangst te nemen. Het geheel werd op de foto vastgelegd, met de directeur en directrice, bij de Haïtiaanse vlag en het logo van het Ministerie. Vervolgens werden er groepsfoto’s gemaakt, om daarna af te sluiten met een maaltijd. Het proces is hiermee nog niet afgerond. Er werd ons gezegd om bij de Nationale Pers te gaan betalen voor de publicatie in de officiële krant Le Moniteur, maar bij aankomst aldaar kregen we te horen dat ons dossier nog niet binnen was. Dus wachten we nog maar wat langer... Dit is heel vervelend, want zonder registratie is er een heleboel niet mogelijk.
We mochten weer een jaar ouder worden. Aan het eind van de middag op mijn verjaardag ging ik naar familie Nelson, om deze dag bij vrienden te zijn. Op de terugweg naar huis zag Ulrick me voorbij komen. Hij maakt elke dag paté en hield me staande om me een paté mee te geven. Elk jaar op 11 augustus regent het. Zo ook dit jaar. We zijn dus nat geregend op de motor onderweg naar huis. We hebben nog even ergens staan schuilen. Twee dagen later ging ik opnieuw naar huize Nelson, nu om daar de jarige vader des huizes te feliciteren. En met z’n drie-jarige kleinzoon te voetballen. Zowel op de heen als de terugweg stond het verkeer muurvast in Fermathe, wegens lange rijen auto’s en motoren die wachtten op benzine bij de pomp. Die was nog niet eens open, maar omwonenden hadden gezien dat een truck de pomp bevoorraad had, dus ze gingen er vanuit dat de pomp wel gauw open zou gaan.
Op zondag ga ik ook per motor naar de kerk. Die zondag, 14 augustus, stond er een lange rij voor een pomp op Laboule. En dan echt heeeel lang. Zowel van boven op de berghelling als vanaf beneden op de helling. Het predikantsgezin was een half uur te laat bij de kerk wegens de files veroorzaakt door deze rij. De Bijbelstudie (over je geloof delen) moest daardoor ingekort worden. In deze kerk is het gebruikelijk om elke week de namen op te lezen van degenen die jarig waren in die week, waarna voor hen gebeden wordt. Dus nu werd er eens in Laboule voor Margot de Greef gebeden, in plaats van in Drogeham. Ik kreeg een geel lint opgespeld en er werd me een zakje met vijf snoepjes in de hand gestopt. Ik blijf genieten van de mooie zang, zowel van leden als van het koor, en leren van de Bijbelstudies. Andere onderwerpen van de afgelopen periode waren het belijden van zonde, verzoening en vergeving, en nu zijn we bezig met een serie over communicatie.
Ook voor de bouw van de school in Dos d’Âne levert het brandstoftekort problemen op. Het goede nieuws is dat de bouw eindelijk officieel van start is gegaan. Op 3 augustus waren William (ingenieur), Steven en Amost namens CWS aanwezig bij de ceremonie waarmee de bouw begon. Andere aanwezigen waren leerlingen, ouders, docenten, omwonenden, het schoolcomité, de burgemeester van Baie-de-Henne, wethouder, school inspecteur, en de directeur van het provinciale kantoor van het Ministerie van Openbare Werken. Met dit ministerie hebben we een samenwerkingsverband. Ze stellen materieel beschikbaar voor de sloop en transport. Na de nodige toespraken werd de bouw dan ook begonnen, niet met het symbolisch leggen van de eerste steen, maar met het slopen van de eerste muur van het bestaande gebouw, dat een gevaar vormde voor een ieder die zich erin bevond, vol scheuren. Een van de aanwezige leerlingen zei dat ze erg blij is met het werk dat begonnen is. Ze zei: “Ik was altijd bang dat de school op ons in zou storten. We konden niet met een gerust hart leren.” De school is opgericht in 1970 en heeft al heel wat generaties opgeleid. Het is tevens een officieel examencentrum, waar leerlingen uit omliggende dorpen examens komen afleggen. Iemand haalde eveneens een bekende tekst uit Spreken aan: “Kijk naar de mieren, hoe zij samenwerken, en laat ons zo samen hard werken om deze school te herbouwen. Ik ben trots op het werk dat gedaan gaat worden in ons dorp.”
Inmiddels is de sloop voltooid. Wegens brandstoftekort is de aankoop van bouwmaterialen een groot probleem. In heel Port-de-Paix zijn geen bouwmaterialen te vinden. In Gonaïves is slechts één leverancier gevonden die materialen en transport kan verzorgen. Wellicht kan met de truck van het Ministerie van Openbare Werken transport geregeld worden. Maar daarvoor is wel brandstof nodig, dus daarvan moet eerst een voorraad aangelegd worden. Samen met het Ministerie is eveneens een zandmijn gevonden, of beter gezegd een rivier waaruit zand opgegraven wordt, wat vervolgens gezeefd en gewassen wordt. Het is tevens de bedoeling dat het Ministerie een vijf-daagste training voor de bouwlieden gaat organiseren, waarbij ze een officieel diploma krijgen, maar dit is pas mogelijk als de veiligheidssituatie het toelaat voor personeel vanuit Port-au-Prince om naar Dos d’Âne te reizen. Het vliegveld in Gonaïves waar onze collega’s landen, laat ook te wensen over. Het is een stenen strook, waar koeien lopen en motoren rijden. Niet zonder risico dus. Er is altijd politie aanwezig als er een vliegtuig landt of opstijgt.
De school van Dos d’Âne mocht eveneens financiële steun in ontvangst nemen voor het betalen van achterstallige salarissen van docenten. Deze en twee andere scholen hebben vorig jaar een voorraad boeken ontvangen. Aan het eind van het schooljaar hebben de leerlingen de boeken netjes ingeleverd, zodat ze in oktober gebruikt kunnen worden voor de volgende lichting.
De afgelopen periode heb ik meermalen bij Patrick thuisgewerkt. In eerdere maanden kwam hij bij mij, nu ik bij hem. We wonen niet zo ver bij elkaar vandaan. Door de bochtige bergwegen is het in ‘normaal’ tempo een half uur rijden. Maar soms duurt het drie keer zo lang, zelfs op de motor. Dan staat het verkeer muurvast, weer wegens lange rijen vrachtauto’s, personenauto’s, taptaps, bussen en motoren die hopen dat een pomp opengaat, omdat ze hebben gezien dat er brandstof geleverd werd. Dan vormt zich een rij langs de weg en auto’s en motoren ernaast midden op de weg om er voorbij te komen. We stonden muurvast tussen de motoren, auto’s, vrachtauto’s. Uiteindelijk werd onze kant naar de rechterkant van de weg geduwd, zodat de rij van boven naar beneden kon rijden, al paste het maar net, over een steen, door de berm. De motoren om ons heen stonden dicht tegen ons aangedrukt, met spiegels in onze heupen. Een hoop herrie, een hoop mensen, een hoop commentaar.
De collega’s in Pestel klagen dat het eten zoveel duurder is geworden. Voor mensen zonder salaris is het vele malen erger. Zelfs één maaltijd per dag is soms niet haalbaar. Er zijn verhalen die onze collega’s te horen krijgen, taferelen die ze zien, waarvan je spontaan zou gaan huilen. In de verslagen van de partner organisaties wordt dat ook duidelijk, als de prijs van een maaltijd bij een training met 50% stijgt. Elke keer als we denken dat de situatie niet slechter kan worden, blijkt het toch nog erger te kunnen. Maar daarover een volgende keer meer.
Toen William naar het Noordwesten zou, kon hij niet reizen, want er werd geschoten bij Canaan. Mooie namen van niet zo vreedzame wijken. Het team dat betrokken is bij het werk na de aardbeving in Pestel, had de gelegenheid om gedurende drie dagen bijeen te komen op kantoor, voor een teamvergadering. Het was de eerste keer dat iedereen bij elkaar was. Hierbij werd de afgelopen periode geëvalueerd en een planning gemaakt voor de volgende maanden.
De vergaderingen van ACT Alliance vinden nog steeds veelal virtueel plaats. In Port-au-Prince is dat mogelijk, buiten Port-au-Prince niet, wegens gebrekkig internet en elektriciteit. Een nieuw lid (iemand uit Congo) vroeg me een gesprek om hem in te lichten over het hoe en wat. We hebben eindelijk het jaarverslag van 2021 afgerond. Er werd verder gewerkt aan verslagen en nieuwe plannen met IOM en Bahamas Psychological Association in de Bahamas. Ook is er een samenwerking van start gegaan met Caritas Antilles in het Caribisch gebied. We hebben verslagen geschreven over het werk in het Noordwesten op het gebied van migratie, klimaatverandering, landbouw en voedselveiligheid, voor diverse donateurs. Verder is er een verslag ingediend over schoolmaterialen en boeken die verstrekt zijn aan drie scholen in Pestel, dankzij steun van stichting van der Honing-Hoitinga.
Zaterdag 20 augustus nam m’n buurman Mike Kendy me mee voor een wandeling, als verjaardagsgeschenk... Hij weet dat ik van wandelen houd. We liepen richting de kerk, over iemand z’n erf, we bekeken een stuk grond waarop stenen muren zijn gebouwd voor bodembescherming. Hier en daar was een koe vastgebonden. We daalden een smal pad af naar de droge waterstroom in het ravijn. Aan de andere kant klommen we de helling weer op. Een smal pad met losse stenen en prachtige uitzichten. We keken uit op Fort Jacques en konden zelfs de school in Grande Savane zien. Er waren allemaal kleuren bloemen te zien, al noemde Mike Kendy ze onkruid: oranje, paars, geel, rood. We liepen langs dennenbomen en kwamen uiteindelijk op een breder pad uit, in de buurt van Corail, met zicht op een zandmijn. De weg draaide, waardoor we het meer konden zien richting de Dominicaanse Republiek, Mòn Kabrit, en de zee langs de weg naar het noorden. Op een bankje zaten we uit te kijken over de omgeving. We zagen verlaten kranen, waar geen water meer uit komt. Uiteindelijk kwamen we uit bij Drouette, Kenscoff. We liepen door Kenscoff en verder naar huis. Het was een mooie wandeling. Toen we door Kenscoff liepen, kwamen we mensen in nette kleren tegen, wat duidde op de aanwezigheid van een adventistengemeente. We kwamen ook langs de katholieke kerk, langs een poging om een park/plein op te zetten, en langs de markt. Een mooi verjaardagsgeschenk. En mooi dat het kan, hier. Onvoorstelbaar te bedenken wat er in Cité Soleil en Croix-des-Bouquets gebeurt, op nauwelijks 35 kilometer afstand. Hier is het vreedzaam, we kunnen zonder problemen wandelen. In Croix-des-Bouquets waren overstromingen na regen. Een moeder en twee dochters werden gedood en verbrand in een auto. Verschrikkelijk.
Hierover las ik ook een verslag van mensenrechtenorganisatie RNDDH, over 52 vrouwen die zijn verkracht in Cité Soleil. Persoonlijke verhalen van vrouwen verkracht in bijzijn van hun kinderen, nadat hun echtgenoten voor hun ogen waren vermoord. Te gruwelijk voor woorden. Wat mankeert mensen? Bandieten hebben de kathedraal geplunderd en deels in brand gestoken. Een politieagent is op zondag vermoord toen hij naar de kerk ging in Croix-des Bouquets. Mensen zeiden zelfs dat het zijn eigen schuld was, omdat hij zich inzet tegen bendes. Maar dat is zijn werk als agent! Twee journalisten zijn gedood tijdens verslaggeving in Cité Soleil. Een medewerker van telefoonmaatschappij Digicel werd vermoord bij een poging om haar te ontvoeren. Er zijn zelfs twee mensen ontvoerd uit een boot. Ook in de buurt van Tibwadom/Gwo Mòn neemt het aantal ontvoeringen toe. Criminelen drongen een huis binnen in Pétion-Ville. Ze hebben man en vrouw vermoord, het huis leeggeroofd en in brand gestoken. Een kind van 4 jaar heeft het overleefd. De reden: conflict over grondbezit.
Meer en meer mensen proberen het land te verlaten, vaak op gevaarlijke en illegale wijze. Een boot onderweg van de Bahamas naar Miami zonk, waarbij 17 passagiers stierven. 25 werden gered. Een paar dagen later overleden vijf migranten tussen de Dominicaanse Republiek en Puerto Rico. Nog een week later werden 113 migranten opgepakt bij de kust van Florida. Tussen januari en juli 2022 heeft de Dominicaanse Republiek 57.765 Haïtianen teruggestuurd naar Haïti.
En dan klinkt op zondag een preek uit 1 Petrus 2:11-12 over goede werken en het loven van God, over het leven in een vijandelijke wereld, waarin wij niet anders dan vreemdelingen, reizigers zijn. Waar we het werk hebben te doen dat God ons vraagt te doen. Waar we gevloerd kunnen worden, beproevingen kunnen ondergaan, we kunnen ons zwak en onkundig voelen, maar dat is tijdelijk, we zullen weer krachtig worden. Een andere preek klonk uit Johannes 3:16, waarbij gesproken werd over het lijden dat we te lijden hebben, maar desondanks: raak niet ontmoedigd. “Verblijd u in de hoop. Wees geduldig in de verdrukking. Volhard in het gebed.” (Romeinen 12:12) Toen Patrick de leiding had over een dienst, zei hij dat gezien de omstandigheden we alle reden hebben om niet meer in leven te zijn, in dit land. Er moet een reden zijn dat we er toch nog steeds zijn. ’s Middags wordt er begonnen met handwerken met de jeugd van de kerk, om ze dingen te leren zoals haken.
Vaak staan er dus files onderweg van en naar de kerk, wegens de rijen bij de benzinepompen. Dan staat de weg rijendik, het ziet zwart van de mensen, velen met een gele benzinetank in de hand, het is een gedrang en een herrie. Soms zie ik op de terugweg van de kerk naar huis mensen op nog precies dezelfde plaats in de rij staan als waar ze stonden op de heenweg naar de kerk. Soms zie ik restanten van verbrande autobanden, na protesten. Ik heb al heel wat zondagen geen taptaps meer gezien bij Laboule 12; geen brandstof. Laatst hield de politie ons aan op de motor, toen we bij de kerk vandaan kwamen. Ik zat achterop, maar hij vroeg ook mijn identiteitsbewijs, wat ik niet bij me heb als ik naar de kerk ga. Hij maakte een grapje en zei dat hij me moest arresteren. Ik moest iemand de rechter- en linkerhand schudden, waarop de agent zei: je voeldoet aan de eisen, je kunt gaan... Alles kan hier.
Twee huizen verderop in Guibert is ook een kerk. Laatst bedachten ze in het huis naast de kerk dat het tijd werd om een voodoo ceremonie te organiseren. Die nacht hebben we weinig geslapen. Van vijf uur ’s middags tot vijf uur ’s ochtends klonk er muziek en getrommel. Hoe houden ze het zolang vol? De volgende dag begon het nog vroeger, om twee uur ’s middags al. Het ging tegen elkaar in; muziek van de voodoo ceremonie en muziek aan de andere kant waar elke avond een hapje en drankje verkocht wordt. Alleen toen kwam er onenigheid bij de ceremonie en viel de rest in het water.
Er is de laatste tijd ook veel regenwater gevallen. Als het hard regent en onweert, zijn de bergen onzichtbaar en is alles grijs. Het reservoir is tot de rand gevuld en er kan geplant worden op de akkers. De andere kant van het verhaal is dat veel regen hier algauw tot overstromingen leidt. Dus in Arcahaie werden 14 huizen vernield in de regen, 65 beschadigd, gewassen en dieren weggesleept.
Dit jaar zijn er 15 gevangenen van honger overleden in gevangenissen in Les Cayes, Jacmel, Mirebalais en Petit Goave. Er is nog steeds geen voortgang omtrent het dossier van de moord op president Jovenel Moïse. Inmiddels is men op zoek naar een zesde rechter voor het dossier.
Om positief te eindigen: een expeditie van Haiti National Trust heeft een magnolia plant gevonden die al 97 jaar verdwenen was en waarvan men dacht dat die uitgestorven was.
Een volgende keer meer over de huidige, droevige, extreem moeilijke situatie in het land.
[userId] => 139012
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5087720
[countryId] => 82
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 157
[author] => Margot de Greef
[cityName] => Kenscoff
[travelId] => 139012
[travelTitle] => Mijn eerste reis
[travelTitleSlugified] => mijn-eerste-reis
[dateDepart] => 2008-04-12
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 9
[goalName] => Werken in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/hati,kenscoff
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/139/012_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => vervolg
)
[29] => stdClass Object
(
[username] => margotdegreef
[datePublication] => 2022-09-19
[title] => Olie op het vuur
[message] =>
Waar te beginnen, wat te schrijven? Met een droevig hart hoor en ervaar ik wat er om me heen gebeurt.
Al weken lang is het onrustig. Collega’s zaten vast in het Noordwesten en Pestel. Samuel zou dinsdag 23 augustus terugkomen uit het Noordwesten, waar hij tien dagen training heeft verzorgd voor drie scholen en twee organisaties. Deze training ging over veehouderij, specifiek gericht op geiten. Vier organisaties en drie scholen hebben fondsen ontvangen om geiten te kopen en te verstrekken aan boeren, docenten (die vaak maanden- of jarenlang geen salaris betaald krijgen), en (ouders van) leerlingen. Samuel bracht eveneens tijd door bij AGEHPMDNG en OPFSLDIBH, om het bodembeschermingswerk te bezoeken en bespreken, een centrum dat wordt gebouwd voor transformatie van landbouwproducten zoals cassave, microkredietprogramma’s, etc. Hij sprak ook met docenten die vorig jaar financiële steun ontvingen voor het opzetten of uitbreiden van een nevenactiviteit, om zo naast het lesgeven nog een andere bron van inkomsten te hebben en niet ontmoedigd te raken met het belangrijke werk van onderwijs. Verder had Samuel de gelegenheid om na lange tijd terug te keren naar corporatie KRCLJ, waar in het verleden een bakkerij is opgezet (die nog steeds functioneert), microkredieten zijn verstrekt (ook dat gaat nog steeds door), een waterreservoir is gebouwd en bodemtechnieken zijn toegepast, onder andere. Hoewel de droogte velen parten speelt, regende het juist veel tijdens het verblijf van Samuel, wat de wegen vrijwel onbegaanbaar maakte. Hij verplaatste zich per motor over de gladde, modderige paden. Als het niet regende, werd hij bedolven onder stof.
Toen hij na een paar weken terug zou naar Port-au-Prince, wat tegenwoordig een vlucht met UNHAS (service van de Verenigde Naties) van Gonaïves naar Port-au-Prince inhoudt, bleek de vlucht geannuleerd te zijn op die bewuste dinsdag. Uiteindelijk is hij vier dagen later per bus naar huis gekomen, op de verjaardag van zijn vrouw, aangezien de vluchten elke dag geannuleerd werden.
De heren in Pestel hadden met gelijksoortige problemen te maken. 14 augustus was het 1 jaar geleden dat het zuidwesten van het land getroffen werd door een aardbeving van 7.2 op de schaal van Richter. Ter gelegenheid hiervan organiseerde CLIO een activiteit in Jérémie, over localisatie van hulp, waar twee collega’s aan deelnamen. Dit ging voornamelijk over de betrokkenheid van lokale organisaties in hulpverlening.
Op de datum zelf, 14 augustus, hield CWS een activiteit in een kergebouw in La Fièvre, waarbij partner organisaties, lokale overheid, gemeenteleden en inwoners waren uitgenodigd. Het onderwerp: van collectieve trauma naar de bouw van weerbaarheid. Hoe kan een getraumatiseerd dorp genezen en weerbaarheid bouwen? Hierbij legden twee psychologen uit wat trauma is, wat collectieve trauma is, symptomen en oorzaken, hoe weerbaarheid een dorp helpt versterken. Ingenieur Elondieu sprak over goede bouwpraktijken om ook op die manier weerbaarheid te bouwen. 73 mensen namen deel aan de conferentie.
Om de datum van 14 augustus te markeren, is eveneens opnieuw een verslag uitgebracht over dat wat Church World Service heeft gedaan in de afgelopen periode. De bouwwerkzaamheden gaan minder snel dan gehoopt. Dit heeft te maken met bouwmaterialen die niet beschikbaar zijn, brandstoftekort waardoor transport een probleem is, wegblokkades, maar ook gebrek aan water. Inmiddels heeft CWS een aantal plastic watertanks gekocht om regenwater op te kunnen slaan en zo het bouwproces voort te zetten. Er wordt prioriteit gegeven aan gezinnen met oudere mensen of mensen met een handicap. Voor deze gezinnen is het vaak moeilijker om de gevraagde bijdrage te leveren, in de vorm van stenen, grind en water, gezien de fysieke inspanning. Daarom is hulp van buren, mensen uit de kerk en het dorp belangrijk.
Ondanks alle moeites is het werk uitgebreid. Met SOFENAP is na de eerste groep van vijf huizen begonnen met de bouw van nog eens vijf huizen. Dit gaat om permanente woningen, die aan de bouwnormen voldoen, met gebruik van kwantiteit en kwaliteit bouwmaterialen, betonblokken muren en een golfplaten dak. Een van de eigenaren was ziek maar zei dat hij weet dat ook al zou hij nu sterven, dat hij dan een goed huis achterlaat voor z’n familie. Een van de bouwlieden zei dat dit de eerste keer is dat hij werk gedaan ziet worden dat zulke goede kwaliteitscontrole heeft. Hij felicteert de ingenieurs van CWS met de begeleiding die ze geven aan bouwlieden in Pestel. Een andere eigenaar zit nu al trots in z’n nieuwe woning, hoewel het huis nog niet eens af is. Met organisatie AJDP zijn eveens vijf huizen in aanbouw. Een van de gezinnen is zeer gemotiveerd om te helpen de bouw zo snel mogelijk af te ronden. De eigenaar heeft altijd een glimlach op z’n gezicht als hij de voortgang van de bouw observeert. Hij heeft geen woorden om AJDP en CWS te bedanken. Op dit moment slaapt hij in een onderkomen dat is opgetrokken uit zeildoeken, onder zeer moeilijke omstandigheden, maar alleen al als hij kijkt naar het nieuwe huis in aanbouw wordt hij blij.
Er zijn twee nieuwe organisaties toegevoegd voor de huizenbouw in de gemeente Pestel. Zowel OSCPJDP als OPDTSP hebben vijf gezinnen selecteerd voor herbouw van hun huizen die vernield zijn in de aardbeving van vorig jaar. Voorafgaand aan de bouw, nemen gezinnen en bouwlieden deel aan een training over bouwnormen, die de ingenieurs van CWS verzorgen.
Ook de bouw van waterreservoirs gaat door en breidt uit. Met KPA waren al vijf reservoirs in aanbouw. Inmiddels zijn er nog eens vijf van start gegaan. Het was even wennen voor ze, want deze bouw met CWS volgt strict de bouwnormen, wat ze niet gewend waren bij hun eerdere ervaringen met andere organisaties. Daardoor begrijpen ze nu ook beter waarom eerder gebouwde reservoirs sneller sneuvelen in een aardbeving of orkaan. De reservoirs worden gebouwd met rotsblokken, gezien de aanwezigheid van vele rotsen in de omgeving. Verder gaat er vooral veel ijzerwerk en cement in. Kwaliteitscontrole is ook hier van groot belang. Zo moet zand van grote afstand komen, omdat het zand in de directe omgeving niet van goede kwaliteit is. Meerdere eigenaars van de reservoirs zeiden dat ze graag een geit cadeau zouden willen doen aan het team, als ze er het geld voor hadden, als teken van dank.
Tegelijkertijd wordt er gewerkt op de school in Thomas Elie. Hier wordt ook een waterreservoir gebouwd, maar dan met grotere opslagcapaciteit. Ouders en omwonenden hebben de fundering gegraven, wat geen eenvoudige opgave was, gezien de hoeveelheid stenen in de grond. Een grote zorg was waar het water voor de bouw vandaan moest komen. Gelukkig begon het te regenen en konden mensen water opvangen in emmers, teilen, potten en pannen. Het werd algauw duidelijk dat dit reservoir van groot belang is voor de gemeenschap, want mensen waren bereid om hun eigen weinige water te gebruiken voor de bouw. Toen de betonnen vloer gestort werd, rinkelde iemand met een bel telkens als het water op was, waarop direct iemand uit de buurt aankwam met meer water. Inmiddels is het reservoir bijna afgerond. Ook is er een begin gemaakt met bouw van latrines bij de school. Dit wordt gefinancierd door MCC, waar Patrick en ik eerst werkten en waar onze oud-collega Rony nu werkt. Ze hoopten op 6 september het werk te bezoeken, maar wegens brandstoftekort en wegblokkades is het bezoek uitgesteld.
De laatste week van augustus verzorgden de psychologen in het team een vijf-daagse training voor docenten in Pestel (30 mensen in totaal). Deze training was bedoeld om docenten te helpen trauma te herkennen, zowel bij zichzelf als bij leerlingen en anderen in de omgeving. Onderwerpen waren onder andere trauma, verschillende vormen van geweld, de impact van trauma op iemands leven, verschillende soorten trauma, hoe mensen reageren op gevaar, stress, gevolgen van ongenezen trauma, cirkel van geweld, gezonde dorpen bouwen (door waarheid, genade, gerechtigheid, vrede), rouw, weerbaarheid, hoe iemand te helpen die getraumatiseerd is, psychologische eerste hulp, compassie, evenwicht in het leven. Hoewel het steeds opnieuw bevestigd wordt dat dit mentale stuk hulpverlening verwaarloosd wordt en juist daarom belangrijk is, ook gezien de hoeveelheid traumatische gebeurtenissen in het land en in ieders leven, is het soms lastig om het over mentale gezondheid te hebben, als er niet voorzien kan worden in eerste levensbehoeften. Op vijf scholen zijn eveneens psychosociale activiteiten gehouden met 824 leerlingen.
De collega’s uit Pestel zouden dezelfde week als Samuel naar Port-au-Prince komen. Het netwerk ACT Alliance, waar CWS lid van is, had gepland om op afstand een evaluatie uit te voeren. Op afstand, aangezien het momenteel geen optie is voor iemand van het kantoor in Colombia naar Haïti te komen en de evaluatie ter plaatse te verrichten. Ter voorbereiding hierop, hadden Patrick en ik meerdere gesprekken met ACT Alliance, zowel met het regiokantoor als met de andere leden in Haïti. Elondieu en Amost zouden meedoen aan de gesprekken, waarvoor ze naar Port-au-Prince moesten komen. Vanuit Pestel is het geen optie om via internet een gesprek te voeren.
Maar ja, hoe naar Port-au-Prince te komen? Een week eerder waren er problemen in Laboule 12. Op een zaterdag is daar een oud-senator (huidig directeur van sociale woningbouw) vermoord en verbrand in zijn auto, samen met andere passagiers. Voor zijn begrafenis zou misschien vrij doorgang gegeven worden. In de dagen naar aanloop daarvan, waren de wegen tussen Les Cayes en Pestel geblokkeerd en ook tussen Les Cayes en Port-au-Prince. Vluchten van en naar het zuiden waren eveens geannuleerd, net als de vluchten van en naar Gonaïves, waar Samuel vast zat. Op dezelfde dag dat Samuel met de bus naar Port-au-Prince kwam, zaterdag 27 augustus, lukte het Jackson, Steven en Elondieu om Pestel te verlaten. Pas in de loop van de middag werd de wegblokkade tussen Pestel en Les Cayes tijdelijk opgeheven. De heren maakten er direct gebruik van om uit Pestel te vertrekken. Het was al te laat om diezelfde dag nog thuis te komen. Uiteraard kregen ze ook nog een lekke band onderweg. De banden worden slechter en nieuwe banden zijn momenteel moeilijk te krijgen. Alles wordt schaars.
De mannen overnachtten in Petit Goave, bij een familielid. Het gebeurt wel vaker dat de weg in het weekend wordt vrijgegeven en vervolgens op maandag weer geblokkeerd. Dit betekende dus dat de mannen op zondag thuiskwamen, 28 augustus. Hun route loopt langs de kerk, waar ik me op dat moment bevond. Op een gegeven moment verscheen er iemand naast me. Hallo Margot, klonk het. Daar stond Steven opeens naast me. Hij kwam me melden dat ze er waren en dat Elondieu me wou begroeten. We hadden mekaar meer dan een jaar niet gezien. Het was een enthousiast, welgemeend, blij weerzien. Op zijn verjaardag nog wel, wat een mooi geschenk. Kerk en werk lopen duidelijk door elkaar heen... Nadat we elkaar begroet hadden, vervolgden de heren hun weg en ging ik de kerk weer in. Gelukkig, iedereen was veilig en wel thuis.
En daar zit iederen nog steeds, thuis. Vorige week zondag, 11 september, kondigde minister-president Ariel Henry aan dat de brandstofprijzen zouden stijgen. Hij zei dat de overheid niet langer kan doorgaan met subsidies op brandstofprijzen. Diesel gaat van 353 naar 670 gourdes per gallon, benzine van 250 naar 570 gourdes. Dat betekent ongeveer € 1.50 per liter diesel en € 1.30 per liter benzine. Voor Nederlandse begrippen lijkt dit weinig, maar voor hier is het duur. Bijna een verdubbeling. Iemand zei terecht dat dit meer is dan het minimumloon. Dus iemand die een hele dag werkt, kan nog geen gallon brandstof betalen. Bovendien is er al maandenlang een nijpend brandstoftekort. Mensen staan urenlang in de rij als er eens een pomp tijdelijk opengaat. Op de zwarte markt kost benzine algauw minimaal € 3.30 per liter. Duurdere brandstof maakt automatisch alles duurder, niet alleen transport maar ook voedsel, bouwmaterialen, enz.
De prijsstijgingen hebben ook te maken met de wisselkoers. De gourde blijft waarde verliezen, waardoor meer gourdes nodig zijn om dollars te kopen, de munteenheid waarin veel producten worden verkocht. Dit is ook een van de redenen dat het steeds lastiger wordt voor de overheid om voldoende brandstof in te kopen. De Bank van de Republiek Haïti heeft extra dollars op de markt gebracht, waardoor de wisselkoers wat schommelde. Zelfs de radio valt zo nu en dan stil, omdat er geen brandstof is om de boel in de lucht te houden.
De problemen begonnen al voor 11 september. In diverse steden in het land was oproer. Kantoren in Grand Anse werden geplunderd, waaronder het Provinciale Kantoor van Noodhulp. De route die onze collega’s tegenwoordig volgen naar Pestel, via Laboule, heeft de laatste tijd ook een verhoogd risico van ontvoeringen. Afgelopen week zijn er drie politieagenten vermoord in Laboule 12. De vroegere route, via Martissant, is helemaal geen optie, gezien de aanwezigheid van bendes aldaar. Ze laten soms bussen wel door, tegen betaling. We hadden een reserve aan brandstof aangelegd in Pestel, meegenomen uit Port-au-Prince. Maar nu houden ze auto’s aan om te kijken of er benzinetanks in de auto’s zijn, die ze vervolgens vernielen. Zij geen benzine, dan niemand benzine.
Alle collega’s blijven momenteel waar ze zijn. Dat bleek een goed besluit, want sinds de afkondiging op 11 september is de situatie verslechterd. De overheid heeft al eerder pogingen gedaan om de brandstofprijzen te verhogen, maar dat leidde elke keer tot grote oproer. Zo ook nu weer.
Overal in het land zijn wegen geblokkeerd. Voor blokkades worden bomen en elektriciteitspalen omgehakt. IJzeren poorten worden op de weg gelegd. Zelfs doodskisten worden van een begraafplaats gehaald om als wegblokkade te dienen. De huidige blokkades zijn een protest tegen de hoge brandstofprijzen, tegen hoge prijzen in het algemeen, tegen onveiligheid en criminaliteit, en een roep om vertrek van de minister-president. Maar de blokkades leiden allen maar tot hogere prijzen. Alles zit dicht. Winkels, banken, kantoren; niks kan functioneren. De weinige voorraden raken hierdoor snel op en worden tegen nog hogere prijzen verkocht. Op 26 augustus had het Ministerie van Onderwijs al aangekondigd dat het begin van het nieuwe schooljaar werd uitgesteld van 5 september naar 3 oktober. De scholen zijn dus nog steeds dicht.
Helaas wordt er ook veel geplunderd. In Gonaïves zijn afgelopen week minstens 16 meldingen gemaakt van plunderingen, zowel op kantoren van het Wereld Voedsel Programma en Caritas (voedsel bedoeld voor schoolkantines), als supermarkten, bouwmaterialen, drinken (Couronne), scholen, universiteit, opslag van Digicel (telefoonmaatschappij), UNOPS (VN), provinciaal kantoor voor bevoorrading van medicijnen voor Artibonite. Ook op Delmas wordt geplunderd. Zonnepanelen en accu’s worden gestolen, generatoren verbrand (onder andere van Unibank). OAVCT (verzekeringskantoor) in Petit Goave is geplunderd, ONA (pensioen/verzekering) in Ouanaminthe en Saint Marc, een Jesuïeten organisatie in Ouanaminthe (SJM), het belastingkantoor in Petit Goave en in Leogane (meubels, computers, accu’s meegenomen). Brandende autobanden maken doorgang onmogelijk. De ambassades zijn gesloten. Ook een televisiezender en een bandenhandel (Top Tires) zijn aangevallen en geplunderd. Auto’s worden in brand gestoken. Er worden zelfs glazen flessen verbrijzeld en op straat gegooid, om lekke banden te veroorzaken, mocht iemand het toch wagen om de weg op te gaan.
De kabels van telefoon- en internet maatschappijen sneuvelen eveneens in de wegblokkades. Hierdoor valt internet regelmatig uit. Ook telefoongesprekken voeren is lastig. Reparateurs kunnen de problemen niet verhelpen, omdat ze wegens de wegblokkades niet op de plaats van het euvel kunnen komen. Ik zou afgelopen week naar Patrick, maar we kunnen niet bij elkaar komen. De wegen bij Pelerin en Laboule zijn volledig geblokkeerd en ook hier bij huis. Het kruispunt naar de doorgaande weg is geblokkeerd, evenals het pad tussen dat kruispunt en mijn huis. Alleen te voet is er doorgang. Buurman Samuel is daarom zaterdag lopend naar Fermathe geweest, om te kijken wat hij aan etenswaren kon kopen op de markt. Ik eet elke dag met hen mee en ben zeer dankbaar voor goede buren.
Overal in het land zijn wegblokkades. De ambulancedienst in Port-au-Prince heeft noodgedwongen moeten stoppen. Zelfs in Jean Rabel (in het Noordwesten) zijn protesten en wegblokkades. Ook in Port-de-Paix, Les Cayes, Jérémie, Saint Marc, Anse Rouge en elders. (Bederfelijk) voedsel vanaf het platteland kan nu niet naar de markten in de grote steden om verkocht te worden, terwijl in de steden de voorraad slinkt en tegen hoge prijzen verkocht wordt. In het Noordwesten is de situatie extreem moeilijk. Anouce vertelde me dat de kerk niet meer kan collecteren, omdat mensen de mogelijkheid niet hebben om geld te geven. Ouders zijn wanhopig als hun kinderen met een lege maag naar bed gaan. Het is een ontmoedigende situatie. Sommige ouders worden zo wanhopig dat ze nadenken over zelfmoord.
Het Nederlandse consulaat stuurde ook al een bericht over de situatie. Er schijnen eveneens vluchten geannuleerd te zijn. Op dit moment is er tevens een orkaan onderweg (Fiona), maar het lijkt erop dat die noordwaarts afbuigt. Dat is te hopen, want dat is wel het laatste dat dit land momenteel kan verwerken.
Tegelijkertijd merk ik de solidariteit door de telefoontjes en berichten die ik ontvang. Mensen willen weten hoe het gaat. Ik word gebeld vanuit Grand Anse, het Noordwesten, Port-au-Prince en omgeving. Hoe gaat het, voor hoelang heb je nog eten in huis, doe je voorzichtig, vragen we aan elkaar. Iemand uit de kerk belt en zegt: als broeders en zusters gaat het niet alleen om preken en bidden, maar we moeten elkaar ook vragen hoe het gaat, met de moraal, en met de voorraad in huis. In Pestel zijn geen wegblokkades, maar ook daar is honger. Mensen hebben geen geld om de hoge voedselprijzen te betalen. Deze maand wordt er geplant in plaats van geoogst, dus ook op de akkers is weinig voedsel te vinden.
Het is teveel voor één verhaal. Binnenkort meer, zolang internet het toelaat. Ik word er letterlijk niet goed van. Verdriet, hoofdpijn. Dit breekt de mens wel op.
Door de wegblokkades kon ik dus gisteren niet naar de kerk. Soms beluister ik een dienst van Drogeham. Zo ook in augustus, toen gesproken werd over Gods lof zingen terwijl alles vast lijkt te lopen, terwijl je alle reden lijkt te hebben om een klaagzang aan te wenden. Zorgvolle omstandigheden mogen nooit de doorslag geven. Zing Zijn lof, zelfs in de nacht. Blijf zingen: God is goed, God is groot. God is goed, al begrijp ik Hem niet. God ondersteunt elke dag. Ik zal Zijn lof, zelfs in de nacht, zingen daar ik Hem verwacht, want Hij zal uitkomst geven.
Psalm 42:5
Maar de Heer zal uitkomst geven,
Hij, Die ’s daags Zijn gunst gebiedt;
‘k zal in dit vertrouwen leven,
en dat melden in mijn lied;
‘k zal Zijn lof zelfs in den nacht
zingen, daar ik Hem verwacht;
en mijn hart, wat mij moog’ treffen,
tot den God mijns levens heffen.
[userId] => 139012
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5087326
[countryId] => 82
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 236
[author] => Margot de Greef
[cityName] => Kenscoff
[travelId] => 139012
[travelTitle] => Mijn eerste reis
[travelTitleSlugified] => mijn-eerste-reis
[dateDepart] => 2008-04-12
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 9
[goalName] => Werken in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/hati,kenscoff
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/139/012_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => olie-op-het-vuur
)
)
)
[reportsPaginator] => Zend_Paginator Object
(
[_cacheEnabled:protected] => 1
[_adapter:protected] => TravelLog\PaginatorAdapter Object
(
[_count:protected] => 60
[_array:protected] => Array
(
[15] => stdClass Object
(
[username] => jjwesterhof
[datePublication] => 2023-05-26
[title] => Van Myvatn naar Egalsstandir
[message] =>
Myvatn via Vopnafjordur naar Egilsstandir.
Vandaag gaan wij op weg naar de watervallen van Dettifoss. De eerste kilometers waren nog maar net afgelegd of in de verte zagen we hevige zandstormen. Nadat we dichterbij kwamen, zagen wij dat de lucht helemaal geel gekleurd was. Over de gehele vlakte was het een en al opwaaiend zand. Na nog enkele kilometers gereden te hebben, zagen wij de parkeerplaats waar vanaf wij de wandeling konden maken naar de waterval.
Eerst een plek gezocht op de parkeerplaats, waarbij de wind bepaalde hoe wij moesten gaan staan. De wind was zo enorm hard, dat je echt oog moest hebben hoe je een deur fatsoenlijk kon openen. Gezien de schades van een aantal auto’s waren er al verschillende deuren uit de handen gevlogen.
Onze keuze was de volle wind van voren en gebruik maken van de achterdeur. Goed plan, het werkte uitstekend. Wandelschoenen aangetrokken en sjaals mee voor de bescherming van het stof.
Na een pittige wandeling over een vlak plateau met alleen maar wind, wind en rondvliegende fijne deeltjes lava, kwamen wij oog in oog te staan met de Dettifoss. Ook dit keer weer een prachtige waterval. Deze waterval kon je vanuit verschillende hoogtes bekijken en fotograferen. Wat een enorme krachten komen er vrij wanneer een dergelijke massa naar beneden stort. Fascinerend, oogstrelende en van ongekende schoonheid,
Dit is wat volume betreft de grootste waterval van Europa. Dit monster in Jökulsárglúfur in het Noord-Oost IJsland is kilometers ver te horen. De kale omgeving,waar de rivier 45 meter omlaag stort tussen de kliffen van de Jókulsákloof, maakt het nog mooier.
Deze waterval wordt gevoed door een rivier die van de enorme ijskap Vatnajökull naar beneden voert.
Na de nodige fotoś gemaakt te hebben begonnen aan de terugtocht richting de camper. Wij kunnen jullie verzekeren dat dit niet de meest prettige tocht geweest is. De steeds aanwezige wind en het rondvliegende gruis was een plaaggeest tot aan de parkeerplaats.
Na aankomst bij de camper was Jessica haar gezicht veranderd in een op een veegpiet gelijkend gezicht. Tandenknarsend, het gruis zat letterlijk overal. Een fles water doet wonderen: na het spoelen van de mond konden de kaken weer op elkaar gezet worden voor het nuttigen van een versnapering. Al met al is het wel de moeite waard geweest om deze waterval te zien.
Hierna werd onze route vervolgd, tijdens deze rit ongelooflijke rust. Het was na ongeveer een uur dat wij de eerste auto tegen kwamen.
Om ongeveer 15.00 uur kwamen we aan in Vopnafjördur om aldaar op de camping een nacht door te maken. Met recht een nacht doormaken. De hele nacht werd de camper heen en weer geschud.
De wind had ook vrij spel zowel met ons als met de camper. Op de camping was nergens een beschutte plek. Dus vol in wind op de camping die gelegen was aan de Noorse Zee.
De eigenaar van de camping was een hele vriendelijke jongeman. Naast de camping runde hij ook nog een aantal huisjes en een grote boerderij. Alles was verder tot in de puntjes verzorgd.
De volgende morgen werd onze reis vervolgd naar Egilsstadir, dat zou onze een na laatste camping worden. De laatste camping hadden wij ingepland in Seydisfjordur.
Na nog een halfuur rijden, toch nog maar even een bezoek gebracht aan de zoveelste waterval van IJsland. De Rjúkandafoss. Deze waterval stort zich naar beneden vanaf ongeveer 135 meter.
Ook deze waterval kun je met een wandeling vanaf het begin volgen. De verschillende plateaus maken dit tot een prachtige waterval over vele meters. Ook hier weer het nodige vastgelegd met de camera. Maar het blijft een feit dat je hetgeen wat je ter plaatse meemaakt niet in alle toonaarden weer kan geven. Je krijgt bij het zien van het plaatje geen kippenvel, wel als je er bij staat en er met volle teugen van geniet.
Omdat wij twee nachten zouden blijven staan op de camping in Egilsstadir eerst nog even inkopen gedaan bij de Bonus, een gigantische supermarkt, lees groothandel. Alles te koop in grote verpakkingen. Als je de IJslander daar boodschappen ziet doen, gaat dat met karrevrachten tegelijk. Begrijpelijk als je om de zoveel dagen die rit moet maken door alle fjorden en bergpassen om aan je boodschappen te komen.
Noch even de tank gevuld voor het laatste gedeelte naar de Ferry en de start in Denemarken.
Maar eerst nog even een paar dagen in alle rust, nou ja rust, wind, wind en nog eens wind, de fantastische reis op ons laten inwerken.
Elke dag even de benen gestrekt en een wandeling gemaakt naar een op de berg staand rendier.
Jessica heeft nog een aantal stekken van een lupine uit de grond gerukt. Gaat ze thuis stekken. Dus plastic flessen aan de bovenkant opengemaakt en de stekken in het water gezet. We gaan het meemaken.[e-1f648]
Ook gesproken met andere campinggasten over de laatste overnachting in Seydisfjódur dit bleek achteraf geen verstandige keus. In de meeste gevallen is deze camping afgeladen met campers en auto’s voor het vertrek met de Ferry.
Dus nog een nacht extra op deze plek gebleven.
De volgende morgen hebben wij onze tas ingepakt voor het verblijf op de Ferry.
Rond twaalf uur weggereden richting Ferry.
Na een aantal kilometers hebben we een liftende Fransman opgepikt. Tijdens het rijden vertelde hij ons dat hij, samen met zijn vriend, bezig was met een fietsvakantie op IJsland. Gezien de weersomstandigheden, hier straks meer over, hebben ze besloten hier op IJsland te stoppen met de fietsvakantie en deze voort te zetten in Denemarken. Dus moest hij proberen om een ticket voor de Ferry te bemachtigen.
Wij hadden het net over het weer, de Fransman had nog maar net zijn verhaal verteld of we werden verrast met een hele dikke sneeuwbui tijdens de afdaling van een indrukwekkende bergpas. Zijwind met stuifsneeuw en hellingen van 12 %.
Kortom, een rit met wel een uitgesproken IJslands element. Voor ons een waardige afsluiting van onze laatste rit op IJsland.
[userId] => 267930
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5093606
[countryId] => 82
[pictureCount] => 5
[visitorCount] => 149
[author] => Jan
[cityName] => Ferry
[travelId] => 528600
[travelTitle] => Camperreis Jan en Jes naar IJsland
[travelTitleSlugified] => camperreis-jan-en-jes-naar-ijsland
[dateDepart] => 2023-04-28
[dateReturn] => 2023-05-28
[showDate] => yes
[goalId] => 6
[goalName] => Een korte vakantie
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/119/180_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/267/930_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => van-myvatn-naar-egalsstandir
)
[16] => stdClass Object
(
[username] => jacquelinehaiti
[datePublication] => 2023-05-25
[title] => Positief
[message] =>
Dag allemaal,
Cholera. Sinds een maand geeft cholera weer problemen in onze streek, Noordwest Haïti. De middelen om cholera-patiënten te helpen zijn niet complex. Infuusvloeistof en infuusmiddelen, Oral Rehydration Solution (ORS) en chloor voor de hygiene. Niet complex maar je moet het wel hebben. Je moet heel veel infuusvloeistof hebben. Ik herinner mij een cholera-patiënt die 75 liter infuus nodig had. De grote hulporganisaties die er bij de 1e cholera-uitbraak waren en waardoor de middelen binnenkwamen zijn deze keer niet zo actief. Hierdoor zijn wij niet in staat om de volledige zorg voor cholera-patiënten te doen. We kunnen alleen de eerste paar liters geven en dan moet men door naar het choleracentrum in het staatsziekenhuis in Port de Paix. Frustrerend. Het Departement van Volksgezondheid doet zijn best om te helpen maar wat er niet is kan men ook niet uitdelen. Er kwam een artsenteam van de overheid met hulpmiddelen. 36 liter infuusvloeistof konden ze aan ons geven. Dat is amper genoeg voor 1 cholera-patiënt. Of 15-20 cholera-patiënten de eerste 1-2 liter infuus geven en dan doorsturen. Als de cholera hier uitbreekt zoals in 2010 dan hebben we een groot probleem. Ik hoop en bid dat het blijft bij kleine clusters van cholera-patiënten zoals het nu is en dat we genoeg hebben om in ieder geval de eerste hulp te kunnen blijven geven.
De bendeproblematiek, lynchpartijen, de ontmenselijking van de maatschappij in Haïti, ik wil het noemen, het is onderdeel van het leven hier nu, maar ik wil er niet over uit weiden. Het is schrijnend om te merken hoe barbaarse praktijken worden uitgevoerd en goed gepraat door groepen van de bevolking. "Op de rand van een burgeroorlog" noemt de UN het. Ik denk dat Haïti die rand al lang over is. Het zorgelijk noemen is een understatement. En een weg naar verbetering is niet in zicht.
Ik eindig op een positieve noot! Het nieuwe dak op het huis van de familie Louismard zit erop! Door de huidige situatie in Haïti kostte het wat meer moeite en geld dan ingeschat. Materiaal is schaars en de prijzen zijn gestegen maar het is uiteindelijk gelukt om al het nodige materiaal aan te schaffen. Het huis van de familie Louismard heeft een nieuw dak! Hartelijk dank aan de sponsoren! Dankzij jullie heeft de Stichting Hoop Haïti de familie Louismard kunnen helpen en hebben ze nu een veilige en droge plek om te wonen. De hulp vanuit Nederland wordt door de familie Louismard erg gewaardeerd. Hartelijk dank, namens de familie Louismard. Lees het volledige verhaal op
https://www.hoophaiti.nl/2022/09/15/dak-voor-de-familie-louismard/
En ook namens mij, hartelijk dank. Het deed mij goed om in deze tijd waarin er zoveel zorgelijke en schokkende dingen gebeuren, zo veel negatieve dingen, om juist in deze tijd mee te kunnen werken aan iets positief. Juist in deze tijd is dat dak zo nodig. Niet alleen practisch gezien maar ook als symbool dat we op intermenselijk niveau niet opgeven. Hetzelfde geldt voor de giften die binnenkwamen voor Aneckson. Afgelopen week heb ik via Fre Jal rijst, olie en andere levensmiddelen naar hem kunnen sturen. Dankzij jullie. Met de huidige stand van zaken in Haïti zou het begrijpelijk zijn dat jullie zouden gaan denken dat jullie financiële hulp beter ergens anders heen kan gaan. Daarom ben ik extra dankbaar dat jullie ondersteuning blijft want nu is die hulp juist zo nodig. Lichtpunten in een donkere tijd.
Hartelijke groeten,
Jacqueline
[userId] => 282255
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5093579
[countryId] => 82
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 279
[author] => Jacqueline
[cityName] => Passe Catabois
[travelId] => 516282
[travelTitle] => Haiti
[travelTitleSlugified] => haiti
[dateDepart] => 2018-01-04
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/hati,passe-catabois
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/282/255_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => positief
)
[17] => stdClass Object
(
[username] => jacquelinehaiti
[datePublication] => 2023-04-17
[title] => Aneckson
[message] =>
Dag allemaal,
De wachter van het ziekenhuis, Fre Jal, komt naar me toe en vraagt om advies. Via via kent hij een 39-jarige man, Aneckson. Toen hij 20 was viel Aneckson uit een boom en brak zijn rug. Drie jaar duurde het voordat de wond op zijn onderrug was genezen en de botten zijn schots en scheef aan elkaar gegroeid. Hij heeft een dwarslaesie en jaren was hij bedlegerig. Jal vertelt hoe Aneckson met veel doorzettingsvermogen zijn zelfstandigheid zo veel mogelijk heeft herwonnen en hoe hij ondanks zijn handicap alleen woont. Hij leeft van giften van kerkleden en bezoekers en de buren helpen hem als het nodig is. Familie lijkt er niet te zijn. Een maand geleden is Aneckson gevallen en een wond op zijn bil zorgt nu voor veel problemen. Jal wil graag dat Aneckson in het ziekenhuis wordt gezien voor een beoordeling van zijn wond. We besluiten dat het makkelijker is dat ik naar Aneckson ga in plaats van dat hij naar het ziekenhuis komt. Vervoer is voor hem een groot probleem.
De dag erna gaan Jal en ik op pad. We nemen de bekende 'grote weg' naar Port de Paix maar nemen na 15 minuten een klein pad dat de tuinen en al snel de heuvels ingaat. Het is verbazingwekkend hoe snel ik 'verdwaald' kan zijn. Een paar minuten weg van de grote weg en ik heb het idee dat ik in een hele andere streek zit. Via verschillende paden gaan we steeds verder de heuvels in. Ik begin te hopen dat de regen die dreigt niet valt want dan komen we never nooit meer thuis!
We komen aan bij het huis van Aneckson. Hij is er niet maar vanaf een heuvel verderop horen we geroep. "L'ap vini/hij komt eraan!". En zien we een man in een rolstoel met een noodgang op de achterwielen de heuvel af geduwd worden. Als hij aankomt zie ik waarom. De voorwielen van de rolstoel zijn gebroken en daardoor kan de rolstoel alleen goed op de achterwielen rijden. We maken kennis en Aneckson vertelt zijn verhaal. Hoe hij ondanks dat hij in de rolstoel zit zo veel mogelijk zelf probeert te doen. Voor zijn huis ligt land. Door de droogte nu alleen stof maar Aneckson zegt hoe hij in de natte tijd zelf de grond bewerkt en zijn tuin onderhoudt. Ik zie een machete uitsteken boven de rug van zijn rolstoel. De rolstoel kreeg hij jaren geleden via een hulporganisatie en is inmiddels doorgezakt en de voorwielen zijn stuk. Rondom huis kan hij zich ermee behelpen maar de paden op lukt hem niet alleen. Maar hij klaagt niet en zegt dat het nog steeds beter is dan op bed liggen. Hij vertelt zijn verhaal alsof het niets is maar ik ben onder de indruk van zijn leven. Als ik zijn van takken gevlochten buitenkeuken binnenloop zie ik hoe hij aanpassingen heeft gemaakt zodat hij zelf kan koken. Wat een man. Zijn drang tot zelfstandigheid en zijn positieve houding, tegen alle verwachtingen in en het lijkt bijna onmogelijk, maar hij heeft zichzelf vastberaden uit dat bed opgewerkt naar een bijna zelfstandig leven.
De wond op zijn bil blijkt een decubitiswond te zijn. De oorspronkelijke wond is door de constante druk van het zitten in de rolstoel een 'doorlig'wond geworden. De wond is groot en diep, ik kan er bijna mijn vuist in stoppen. De doorgezakte scheve rolstoel helpt ook niet. Ik geef hem de meegebrachte medicijnen en adviseer hem ten aanzien van de wondverzorging. De dag erna stuur ik via Fre Jal decubitus materiaal. En een nieuwe rolstoel!
Ik ben zo dankbaar dat we een tijdje geleden via 5 STAR Global ministry rolstoelen hebben gekregen van Free Wheelchair Mission die met de hulp van Hope Health Action naar Haiti zijn gekomen. Is het niet schitterend wat er gedaan kan worden als er wordt samengewerkt? En ik ben zo enorm blij dat we daardoor nu Aneckson een nieuwe rolstoel kunnen geven! Via Fre Jal krijg ik een filmpje van een blij verraste Aneckson die in zijn nieuwe rolstoel een proefrit maakt. En Fre Jal vertelt bij zijn terugkomst over hoe de hele buurt samenkwam bij het huis van Aneckson, zingend en dansend van blijdschap over de nieuwe rolstoel en de daaraan verbonden vrijheid voor Aneckson.
Te midden van alle moeilijkheden perspectief blijven zien. Één ding is zeker. Het huisbezoek aan Aneckson hielp mij misschien nog wel meer dan het hem hielp. Zijn doorzettingsvermogen, ondanks alle obstakels, een goede les. Hoe hij omgaat met zijn handicap, hoe hij leeft met zijn handicap in de extreme beperkingen van Haiti, een voorbeeld voor ons allemaal.
Hartelijke groet, Jacqueline
P.S. Doneren mag! Wilt u Aneckson een gift geven, dat kan! Doneer o.v.v. Aneckson via rekeningnummer NL18RABO 0362 4237 41 van Stichting Hoop Haïti of doneer Kortlopende projecten via https://www.hoophaiti.nl/doneren/ of PayPal: weerdjacqui@gmail.com. Ik zal er voor zorgen dat de gift bij hem terecht komt in de vorm van levensmiddelen en zaaigoed voor zijn tuin.
[userId] => 282255
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5092333
[countryId] => 82
[pictureCount] => 1
[visitorCount] => 312
[author] => Jacqueline
[cityName] => Passe Catabois
[travelId] => 516282
[travelTitle] => Haiti
[travelTitleSlugified] => haiti
[dateDepart] => 2018-01-04
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/106/347_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/282/255_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => aneckson
)
[18] => stdClass Object
(
[username] => jacquelinehaiti
[datePublication] => 2023-03-20
[title] => Goed gesprek
[message] =>
Dag allemaal,
Een goed gesprek. Op de vroege zondagmorgen is hier niet veel voor nodig.Twee grote oren en twee grote bruine ogen die mij begripvol aankijken. De ezel staat midden op mijn pad. Toen ik om 01.00eruit moest voor een urgentie liet ze me schrikken door opeens op te doemen in het licht van mijn zaklamp. Om 06.00neem ik de tijd voor een goed gesprek. Ze lijkt me te snappen. Als ik om 08.00 terug loop ben ik bijna teleurgesteld dat ze er niet meer staat. Ik had nog zoveel te vertellen.
En soms is een goed gesprek meegaan in het denken van de ander, ook al ben je het er niet mee eens. Al gaat het tegen je gezond verstand in. Guerda is een vrouw van 23. Drie jaar geleden was ze twee maanden niet ongesteld en sinds die tijd denkt ze zwanger te zijn. Het bloedverlies elke maand is geen ongesteldheid. Haar buik blijft plat maar dat komt 'omdat de baby zich verstopt in haar rug'. Ze is niet de eerste vrouw die dit denkt en mijn ervaring is dat deze denkwijze moeilijk is te doorbreken. Zelfs een negatieve zwangerschapstest is vaak niet een bewijs sterk genoeg om dit denken los te laten. Uiteindelijk stopt het bloedverlies (omdat men werkelijk zwanger wordt), de baby groeit en wordt na 4 jaar zwangerschap geboren. Hoe je ook praat en uitlegt, men houdt eraan vast dat dit kan. Guerda komt in de middag met haar moeder. Ze heeft buikkrampen en heeft gebraakt. De buikkrampen zijn weeën. Haar braken was het breken van de vliezen via de mond, een ander bakerpraatje waarin men hier gelooft. Guerda en haar moeder denken allebei dat ze gaat bevallen. Ik probeer wat gezond verstand over te brengen maar merk al snel dat dit niet lukt. Ik besluit het maar op te geven en zeg dat we maar eens gaan afwachten. Ik geef haar medicijnen voor maagzuur en buikkrampen. Guerda geeft nog 1 keer goed over en merkt dat erna haar weeën afnemen. Ze blijft nog een paar uur maar uiteindelijk besluiten zij en haar moeder dat het vals alarm was. De bevalling zet niet door. Blijkbaar is ook deze maand niet de maand waarin de baby geboren wordt. Ik probeer nog eens om uit te leggen waarom in mijn weten de zwangerschap niet bestaat. Zij proberen nog eens om mij uit te leggen waarom in hun weten de zwangerschap bestaat en herhalen alle dingen die ik hier eerder noemde, vertellen over een schoonzus die na 5 jaar beviel. De kinderwens van Guerda is groot. We besluiten om het eens te zijn dat we het niet met elkaar eens kunnen zijn. Een goed gesprek ondanks een wereld van verschil in denken. En ik hoop zo dat Guerda écht zwanger zal worden.
Hartelijke groeten, Jacqueline
[userId] => 282255
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5091760
[countryId] => 82
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 361
[author] => Jacqueline
[cityName] => Passe Catabois
[travelId] => 516282
[travelTitle] => Haiti
[travelTitleSlugified] => haiti
[dateDepart] => 2018-01-04
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/hati,passe-catabois
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/282/255_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => goed-gesprek
)
[19] => stdClass Object
(
[username] => jacquelinehaiti
[datePublication] => 2023-02-17
[title] => Nog steeds
[message] =>
Dag, allemaal.
Haiti. Hoe is het leven in Haïti? Fijn dat u het nog steeds vraagt maar het antwoord is ontmoedigend. Helaas. Haiti is nog steeds zonder regering en er is geen reële sprake van verkiezingen. Gangs en onveiligheid zijn nog steeds de orde van de dag in grote delen van het land. We prijzen ons gelukkig dat het hier in het Noordwesten nog steeds meevalt. Het leven wordt nog steeds duurder. Een trees eieren 30 stuks kost bijvoorbeeld geen 50 HD meer maar 170 HD. Dat is een dagloon. Benzine is nog steeds niet aan de pomp te krijgen, alleen op de zwarte markt. Het blijft nog steeds enorm droog en dat betekent dat de tuinen niks opleveren. Mensen lopen hele afstanden om water te halen bij de waterpunten die nog wel water geven. Dieren lijden nog steeds honger en jonge dieren gaan dood door gebrek aan melk. Moeder is te mager om melk te kunnen produceren. De 'brain drain', het vertrek van mensen met een opleiding en/of een ambacht gaat nog steeds door. Mensen proberen met man en macht Haïti te verlaten. Deels door het nieuwe programma van Biden en deels illegaal. En wie kan het ze kwalijk nemen? Cholera is nog steeds aanwezig en ondanks dat we geen grote aantallen zien is het een blijvende zorg. Middelen om voor cholera-patiënten te zorgen ontbreken en nog steeds geen hulp van grote organisaties.
Nog steeds. Nog steeds geen verbetering. Nog steeds geen zicht op een positieve verandering. Toen ik in Nederland was, en met mensen sprak over de situatie in Haïti, kreeg ik regelmatig de vraag: "En waarom werk je daar nog steeds?". Het zou zeker slimmer zijn om aan een toekomst in Nederland te gaan werken. En Haïti lijkt een hopeloos land te zijn. Dweilen met de kraan open. Maar in mijn werk hier vind ik nog steeds genoeg reden om te blijven. Ondanks alle moeilijkheden en ook frustraties in mijn werk en leven hier zijn er nog steeds momenten dat ik denk; 'ja, daarom ben ik dus nog steeds hier'.
Een voorbeeld is een bevalling van vorige week. Elmina is 18 jaar en bevalt van een mooie zoon. Haar familie ken ik via de kliniek en haar zus is de moeder van Tiboi, de baby met borstvoedingsproblemen.
https://www.hoophaiti.nl/2022/08/15/tiboi/ Elmina heeft een goede bevalling maar tegen het einde is ze de moed kwijt en zijn de weeën echt niet leuk meer. Met haar vader en moeder begeleid ik haar.Het kost veel geduld en gepraat maar als haar zoon net voor middernacht wordt geboren is alle ellende snel vergeten. Als alles is afgerond laat ik ze achter in het ziekenhuis en wens ze een goede nacht. De moeder van Elmina bedankt voor de hulp en zegt: "Bon, miss Jacqueline, je bent voor ons niet een verpleegkundige, voor ons ben je familie".
Een ander voorbeeld is Guerlanda. Haar zoontje van 12 maanden komt met ondervoeding en tuberculose in de kliniek. Hij wordt gebracht door een buurvrouw en een tante. Van hen hoor ik dat zijn moeder al maanden is opgenomen bij een toverdokter. De buurvrouw zag het jongetje steeds zieker worden en overtuigde de familie om met hem naar het ziekenhuis te gaan. Zo geweldig dat ze dit op zich heeft genomen want de familie gelooft meer in voodoo. Gebaseerd op wat men vertelt krijg ik het vermoeden dat moeder ook tuberculose heeft. Ik vraag hen om met de familie te praten en om toestemming te krijgen om moeder ook naar de kliniek te brengen. En dat gebeurt! Moeder en zoontje gaan allebei op tuberculose behandeling en na twee weken is er al een verbetering te zien. Goed voor hen en hopelijk ook een reden voor de familie om anders te gaan denken over ziekte, vervloekingen en voodoo.
Nog steeds. Misschien is het dweilen met de kraan open, een druppel op de gloeiende plaat maar nog steeds haal ik veel waardering en vreugde uit mijn werk. En nog steeds ben ik enorm dankbaar voor die mensen in Nederland die mij helpen om hier te kunnen werken. Misschien..als we met zijn allen hard genoeg dweilen? Elke druppel telt?
Hartelijke groeten,
Jacqueline
[userId] => 282255
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5091020
[countryId] => 82
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 341
[author] => Jacqueline
[cityName] => Passe Catabois
[travelId] => 516282
[travelTitle] => Haiti
[travelTitleSlugified] => haiti
[dateDepart] => 2018-01-04
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/hati,passe-catabois
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/282/255_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => nog-steeds
)
[20] => stdClass Object
(
[username] => jacquelinehaiti
[datePublication] => 2023-01-16
[title] => TB
[message] =>
Dag allemaal,
USAID: "Tuberculose (TB) blijft één van 's werelds meest dodelijke infectieziekten. Tot de opkomst van sars-cov-2 was “de meest destructieve ziekteverwekker op aarde Mycobacterium tuberculosis”, de bacterie die tuberculose veroorzaakt. Ondanks dat het te voorkomen, te behandelen en te genezen is, doodt deze ziekte elk jaar meer mensen dan HIV en malaria samen. In 2021 waren er naar schatting wereldwijd 10.6 miljoen mensen besmet met TB en overleden er 1.57 miljoen mensen aan deze ziekte."
Tuberculose kan mensen ziek maken op verschillende manieren en in de kliniek zien we deze ziekte regelmatig. De TB-medicatie krijgen we via een overheidsprogramma. De behandeling start met een proef van 2 weken en duurt in totaal 6 maanden. Ziekte-inzicht en de hieraan gerelateerde therapietrouw is een probleem. Onder andere door bijgeloof en cultuur. Maar gelukkig zien we ook veel mensen die merken dat de behandeling werkt en die trouw de 6 maanden behandeling volgen. Een aantal voorbeelden van de afgelopen maand:
Patient A is een 41-jarige vrouw. Sinds februari 2022 heeft ze een hoest en elke avond koorts. In augustus gaat ze naar een ziekenhuis in Gonaives maar de medicijnen helpen niet. Of er met TB-medicatie was begonnen is onduidelijk. Ze besluit om kruiden te gaan proberen. Ze valt af en haar kleur wordt grauw. Als ik haar in de kliniek zie weegt ze nog maar 41 kg. We beginnen met TB-medicatie en na twee weken is er al een duidelijk verschil. De koorts is weg, hoest wordt minder en ze begint weer kleur te krijgen. De behandeling wordt voortgezet.
Patient B is een man van 31 jaar. Sinds 7-8 maanden heeft hij onder zijn kaak en in zijn nek grote klieren. Ook verliest hij gewicht ondanks een goede eetlust. Zijn HIV-test is negatief. Een behandeling met antibiotica maakt geen verschil voor zijn klieren en hij begint koorts te krijgen. De proefbehandeling met TB-medicatie heeft meer effect. De koorts gaat weg en de klieren worden duidelijk minder. We gaan verder met de TB-medicatie.
Patient C is een 22-jarige vrouw. Ze heeft 3 maanden een steeds erger wordende hoest, verliest gewicht en haar kleur wordt anders. Haar longen zijn amper te beluisteren door de voortdurende hoest. De TB-medicatie maakt na de eerste twee weken al een duidelijk verschil. Ik herken haar niet bij de rendezvous en dat is een goed teken.
Patient D is een man van 33. Sinds 4-5 maanden heeft hij een hoest, klieren in zijn nek en elke avond koorts. Zijn HIV-test is positief. Hij geeft toe dat hij dit al wist maar hij gelooft niet in HIV. Als ik hem uitleg dat hij waarschijnlijk nu ook TB heeft is hij wel bereid om met TB-medicatie te beginnen maar over HIV wil hij niets horen. Ik hoop dat als hij wat opknapt hij misschien wat meer open komt te staan voor zijn HIV diagnose en behandeling. Helaas, voor zijn rendezvous komt hij niet opdagen.
Patient E is een 21-jarige vrouw. Ze komt uit een familie met een uitgebreide TB geschiedenis. Ondanks dat ze deze ziekte van dichtbij heeft gezien, ondanks dat er familieleden zijn overleden aan TB en familieleden zijn genezen van TB, komt ze niet meteen naar de kliniek als ze zelf een hoest en nachtzweten krijgt. Sinds juli heeft ze de klachten. Nu komt ze pas. En ze blijft ontwijkend in het omschrijven van haar klachten. Ik begin TB-medicatie en probeer haar te motiveren om te vervolgen. Ik hoop met grote hope dat ze terug komt.
Patient F is een vrouw van 52 jaar. Ze heeft een groot abces in haar lies die een grote zwelling van haar dijbeen geeft. Antibiotica werkt niet en het abces heeft verschillende openingen waar pus uit lekt. Haar kleding is constant vies en ze is ten einde raad. Met TB-medicatie gaan de openingen dicht en neemt de zwelling af. Voor haar een hele opluchting en ze gaat door met de behandeling.
Patient G is een jongen van 7 jaar. Sinds augustus heeft hij een bult onder zijn arm, koorts en een hoest. Sinds november heeft hij ook een grote klier in zijn hals. Hij is mager en heeft een lichte bloedarmoede. Zijn moeder is bij verschillende artsen geweest maar heeft nergens echt gevolgd. Elke keer begon men met antibiotica maar die helpen niet. We beginnen met TB-medicatie en moeder belooft om over twee weken terug te komen.
Groeten, Jacqueline
[userId] => 282255
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5090233
[countryId] => 82
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 234
[author] => Jacqueline
[cityName] => Passe Catabois
[travelId] => 516282
[travelTitle] => Haiti
[travelTitleSlugified] => haiti
[dateDepart] => 2018-01-04
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/hati,passe-catabois
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/282/255_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => tb
)
[21] => stdClass Object
(
[username] => margotdegreef
[datePublication] => 2023-01-03
[title] => Noordwesten en nieuwjaar
[message] =>
Dinsdag 13 december ben ik eindelijk teruggekeerd naar het Noordwesten. Voorheen was ik er vaak. Het was nu lang geleden en ik ben heel dankbaar dat ik de gelegenheid had om eindelijk weer te reizen. Aangezien Canaan nog steeds te riskant is om langs te rijden, in verband met overvallen en ontvoeringen, zijn we van Port-au-Prince naar Gonaïves gevlogen. We reisden met z’n drieën: Robest, Jackson en ik. Jackson en ik begaven ons per motor (met z’n tweeën achterop) naar Robest en vandaar bracht iemand ons met de auto naar het vliegveld. Daar stond weer een grote file bij een benzinepomp waar brandstof beschikbaar was.
Onze vlucht zou om half 12 vertrekken, maar dat werd anderhalf uur later. We volgden iemand naar buiten en kregen elk oordempers overhandigd. Een grote helikopter stond klaar, met aan beide kanten een lange bank, waarop we naast elkaar plaats namen. Het was de eerste keer vliegen voor Robest en de eerste keer in een helikopter voor ons alle drie. Een nieuwe ervaring. We landden midden in de savanne, op een onverharde strook zand en stenen, het stof hoog opwaaiend. De motor van de helikopter ging niet uit. Een politieauto staat standaard bij de baan als er een helikopter komt/vertrekt. Degene die ons op zou halen, was er niet. Behalve wijzelf stonden er nog drie personen te wachten, ambulancepersoneel. De politieauto keerde en maakte aanstalten om te vertrekken, dus we spraken hen aan en ze gingen akkoord om te wachten totdat we allemaal opgehaald waren. Op die ‘baan’ is niks te vinden. Geen enkel gebouw, we staan gewoon buiten in de zon te wachten.
Uiteindelijk verscheen dan toch de auto van KED, die tot onze beschikking werd gesteld deze week. Eerst de tank vullen, wat niet eenvoudig was, aangezien er geen enkele benzinepomp open was. Het brandstofprobleem is duidelijk niet opgelost. In Port-au-Prince staan er wederom lange files bij een pomp als die open is. Dan ziet het zwart van de motoren, mensen met een gele gallon in hun handen, een rij auto’s. En de overheid blijft beweren dat er geen brandstoftekort is. In andere provincies is het probleem nog groter en krijgen pompen helemaal geen aanvoer van brandstof. We moesten dus bij iemand thuis diesel halen.
Het was mooi om vele leerlingen op straat te zien, maar jammer om te horen dat alleen de privéscholen open waren en niet de overheidsscholen. Zelfs vele restaurants zijn gesloten, vanwege de gestegen prijzen. We vonden toch een restaurant dat open was, waar ik werd afgezet, terwijl de heren water en andere boodschappen probeerden te halen. Dat was ook niet eenvoudig, want de weinige winkeltjes hadden weinig in de schappen. Zelf stuitte ik op een grote menigte in het restaurant, de blikken gericht op een televisiescherm. Voetbalwedstrijd Argentinië-Kroatië... Het was interessanter om de reacties van de mensen te bekijken dan de wedstrijd zelf. Haïtianen zijn fanatieke aanhangers van Argentinië en/of Brazilië. Ja, dat betekent dat er gejuicht werd toen Argentinië won van Nederland...
Al met al was het vier uur toen we Gonaïves achter ons lieten. Onze route leidde eerst richting Anse Rouge en bij Coridon bogen we af naar l’Arbre, Atrel en verder naar Passe Catabois. Een prachtige ondergaande zon boven de zee. Zo nu en dan vroegen we ons af of dit echt een weg was. Het werd ook algauw donker, wat het navigeren er niet makkelijker op maakte. Via Gros Morne zou korter zijn, maar langs die route vinden nogal eens overvallen plaats, dus vandaar de keus voor een omweg. Om half negen ’s avonds waren we in Passe Catabois. We verbleven in exact hetzelfde gebouw waar ik sliep toen ik in 2007 met World Servants naar Haïti kwam. Hier was mijn eerste nacht ooit in Haïti. En nu werk ik voor World Servants. Kan de cirkel nog ronder?
Het doel van ons verblijf in Passe Catabois was tweeledig. Diaconaat van de Christelijke Gereformeerde Kerken steunt hier twee projecten, het ene gericht op het mogelijk maken van basis- en middelbaar onderwijs door het betalen van schoolgeld voor leerlingen, het andere bedoeld om bij te dragen aan gezondheid door de bouw van latrines. Wij kwamen namens de kerk beide projecten bezoeken. De schoolsteun wordt geleid door Rob Hulshuizen. De volgende dag begonnen we daarom met een gesprek met hem. Het gaat om het betalen van schoolgeld voor kinderen die op de basis- of middelbare school zitten, plus materialen zoals uniform, schoenen, schriften, boeken.
We brachten een bezoek aan École Évangélique Baptiste Nazareth de Passe Catabois, een van de scholen waarvan een aantal leerlingen schoolsteun ontvangen. Dit is een basisschool, privéschool. We gingen in gesprek met de directeur en een docent/administrateur. Daarna spraken we de leerlingen die steun ontvangen. Robest leidt de kinderdienst in de kerk (we gaan naar dezelfde kerk), dus hij voelde zich helemaal op z’n plaats temidden van de kinderen. Sommige kinderen lopen een uur om bij school te komen. Op deze school krijgen ze een maaltijd, wat een groot verschil maakt. Zonder eten is het moeilijk om het hoofd bij een les te houden. Aansluitend spraken we enkele leerlingen afzonderlijk en bezochten we een gezin thuis. De situatie is overal moeilijk. Ouders zijn afhankelijk van landbouw, maar door droogte is er weinig oogst. Bovendien zijn alle prijzen de afgelopen maanden sinds de brandstofcricis enorm gestegen en blijft de gourde (munteenheid) waarde verliezen. Onderwijs biedt hoop voor de toekomst.
Na een middagmaal gingen we in gesprek met ongeveer 70 ouders, van wie één of meerdere kinderen schoolsteun ontvangen. Het gesprek vond plaats in de wachtruimte van het ziekenhuis in Passe Catabois, dat gesloten was. Een moeder van 9 kinderen droeg een toepasselijk t-shirt, met daarop de tekst: “strong like mom” (sterk als moeder). We spraken enkele ouders afzonderlijk. Een van hen vertelde dat ze voorheen in Port-au-Prince producten kocht om die in Passe Catabois te verkopen, maar tijdens een busreis zijn de passagiers bestolen van al hun geld en goederen. Dus er is geen handel meer en wel een schuld. Daarna bekeken we het ziekenhuis, met operatiezaal, ruimte voor consultatie, laboratorium, apotheek, ziekenzalen, administratie. Het ziekenhuis wordt gerund door Anne-Marie Wessels.
Vanaf onze verblijfplaats een mooi uitzicht op een rivier in de diepte. ’s Avonds een prachtige sterrenlucht, met zoveel sterren die elders niet zichtbaar zijn. ’s Nachts klonk er tromgeroffel van ceremonies.
Donderdagochtend liepen we naar een gezin. Uitzicht op de rivier, bananenplantages. We liepen langs de sorghum velden van de familie. Overal was het dor en droog, het heeft al lang niet geregend. In de tuin groeiden ook katoenplanten. We hadden een van de dochters van de familie ontmoet in de school van Nazareth. Een ander heeft de middelbare school afgerond. Ze wil graag landbouwkunde studeren, maar er zijn geen financiële middelen om universiteit of beroepsonderwijs te betalen. Bovendien zijn die opleidingen in Port-de-Paix, wat zou betekenen dat er onderdak gezocht moet worden, want dagelijks op en neer reizen is geen optie. Door schaarse oogst worden dieren verkocht om schoolgeld te betalen, maar die zijn er niet meer in dit gezin. Daarom produceren veel families houtskool, om toch een inkomstenbron te hebben, hoewel de ontbossing nog grotere problemen met zich meebrengt en tot nog minder regen leidt. De vrouw des huizes maakt ezelstassen. Ze verkoopt ze voor € 1,67 per stuk, terwijl het drie dagen werk is en ze € 0,67 aan materialen koopt.
Aansluitend begaven we ons naar Lycée Etzer Vilaire, een overheidsschool, middelbare school. Wederom goed gesprek. Herkenbare problematiek, met docenten die niet door het Ministerie van Onderwijs zijn benoemd en daardoor geen salaris ontvangen. Het gebouw verkeert in slechte staat.
We rondden ons bezoek aan het schoolproject af met een gesprek met enkele personen die betrokken zijn bij de selectie van leerlingen. We spraken nog een leerlinge van de school van Nazareth. Haar beide ouders zijn overleden. Toen we vroegen hoe oud ze was, zei ze dat ze die dag 14 jaar was geworden, dus we hebben gelijk voor haar gezongen. Het feit dat ze deze dag mocht beleven, was voor haar genoeg, zei ze.
Toen we eten gingen halen, kwamen we zowaar een bekende tegen, de directeur van de school in Fond Ramadou, waar Church World Service mee samenwerkt. Een mooie ontmoeting. Daarna vervolgden we ons programma met AJNODR. We ontmoetten het comité in het gebouw van een basisschool, overheidsschool. AJNODR heeft besloten om latrines te bouwen om het aantal ziektes gerelateerd aan hygiëneproblemen te verminderen (zoals cholera en tyfus).
Vrijdag begeleidden een aantal van de comitéleden ons bij een bezoek aan 9 gezinnen voor wie ze latrines gebouwd hebben. Er is ook een training gegeven over hygiëne. Daarbij werd aandacht besteed aan besmettingsgevaar, afstand tussen latrine en keuken, onderhoud/schoonmaken van de latrine, handenwassen, etc. De latrines hebben een betonplaats als ondergrond, waarbij twee betonnen potten zijn: een voor volwassenen en een voor kinderen. De wanden bestaan uit golfplaat. Bij een van de huizen was het erf netjes ingericht en in de doucheruimte stonden planten die water krijgen als iemand doucht. Voorheen maakten de gezinnen gebruik van de latrine van buren, of groeven ze een gat, of gingen ze in de bosjes, of ze maakten zelf een latrine, met houten planken als ondergrond.
Een van de vrouwen verduidelijke: “Het is niet dat we geen latrine willen hebben. Het voelt niet goed om met een machette een gat te moeten graven, of naar de buren te gaan. Nu hoef ik ’s nachts niet meer naar de buren.” Ze zijn ook graag bereid om hun latrine voor een bezoeker beschikbaar te stellen. Iemand anders zei zelfs: “Ik maak de latrine zo goed schoon, dat ik erin kan slapen als het moet.” Een tiener voegde toe: “Nu hoef ik niet meer ver te rennen.”
We waren in de buurt van Puits Cousin, dus ik vroeg of we een bezoek konden brengen aan de school waar World Servants in 2007 een waterreservoir heeft gebouwd. Tot mijn verbazing was er weinig veranderd. De school is nog steeds hetzelfde, inclusief de blauwe deuren en ramen, zoals wij die toen geverfd hebben. Zelfs de dieren die we erop geschilderd hebben, staan er nog. De school was gesloten, maar het reservoir was gevuld met water. Heel bemoedigend.
We vervolgden onze bezoeken aan de gezinnen. Bij het laatste gezin troffen we een jongedame die een gezwel in haar buik heeft, dat steeds verder groeit, maar er is geen geld voor de operatie. Dat zijn machteloze, moeilijke dingen. De vrouw des huizes zei: “Een latrine is belangrijk. Je kunt beter geen keuken hebben dan geen latrine.” Ze was zich er goed van bewust dat microbes van uitwerpselen in eten terecht kunnen komen en ziekte kunnen overdragen. En ze gaf toe dat er gezinnen zijn die het bouwen van latrines verwaarlozen. Een latrine hoeft niet uit beton en golfplaat te bestaan. We hebben ook voorbeelden gezien van houten ondergrond en lakens als wanden. Men kan latrines bouwen, met beschikbare middelen.
Tot slot bezochten we Nan Galata. Jackson en ik wachtten in de auto, terwijl Robest een heuvel beklom met AJNODR. Ze bezochten enkele gezinnen die geen onderdeel uitmaakten van het project. Om geen verwachtingen te wekken, bleef ik achter. Robest bracht verslag uit van een bezoek aan mensen die onder moeilijke omstandigheden wonen. In een gezin van 14 personen gaat niemand naar school. 20 personen in een huis vol gaten in de lemen muren. 3 van de 11 kinderen zijn reeds overleden. Geen van de kinderen gaat naar school. Jonge meiden zwanger. Geen latrines, geen kennis over hygiëne, geen water in de buurt. Als ze hun behoefte doen in de bosjes, kan het gebeuren dat ze een verkeerd blad pakken als ‘wc papier’, waardoor ze een brandende uitslag krijgen.
Zaterdagochtend sloten we af met een gesprek met AJNODR. Na een bezoek aan de bakkerij waar het deeg klaarlag in de ‘troggen’ en vuur in de oven gestookt werd, verlieten we Passe Catabois. Eerst een slecht pad naar de doorgaande weg Port-de-Paix/Jean Rabel. Zo nu en dan langs diep uitgesleten delen. Vogelverschrikkers op het land. Het zag er droog uit allemaal. Maar ik genoot ervan om in het Noordwesten te zijn, eindelijk weer.
We reden door Jean Rabel en stopten in Vieille Terre, om Mercidieu en z’n gezin te bezoeken, die we kennen via AGEHPMDNG, partnerorganisatie van CWS. Ik mocht kennismaken met hun dochter Tabina. Er werd gelijk vis voor ons bereid, met gekookte plantaan en yam. Ook andere bekenden kwamen ons gedag zeggen. We spraken af om de volgende dag met hen naar de kerk te gaan.
We vervolgden onze rit naar Mare Rouge. Bekend terrein, bekende mensen. Anouce wachtte ons op in Damé. We reden naar zijn huis, in Dos d’Âne. Eindelijk weer, heerlijk. Ik heb naar een prachtige, oranje, rode, roze, paarse zonsondergang staan kijken. En ik kon weer lekker slapen in ‘mijn kamer’.
Zondag ontbeten we met z’n vieren; gekookte plantaan, gebakken ei, thee. Hoewel er honger is in het Noordwesten, werden wij overal verwelkomd met een maaltijd. Anouce ging preken in zijn kerk, wij drieën gingen naar de kerk van Mercidieu. Onderweg kwamen we allemaal net geklede mensen tegen, die onderweg waren naar een kerk. Dit was een klein gebouw, een kleine gemeente. Mercidieu was bezig met Bijbelstudie toen we aankwamen. Daarna begon de dienst. Robest en ik kregen de gelegenheid om iets te zeggen. Deze gemeente heeft veel voor me gebeden in de afgelopen anderhalf jaar en het was goed om bij ze te kunnen zijn en hen te bedanken. We zongen toepasselijke liederen voor deze moeilijke tijden: “Heer, leid mij elke dag, waar U wilt dat ik gaan zal, maak mij Uw wil bekend, laat me zien wat ik moet doen.” “Geef me moed in gevaar.” “Als mijn werk zwaar lijkt te zijn, help me dan om doorzettingsvermogen te hebben. Geef me moed en geduld, in lijden en ziekte.” Maar ook: “Red, Heer, zegen ons geliefde Haïti.” “Zijn liefde geneest mijn pijn, zijn hand veegt mijn tranen weg.”
Elke zondag eet deze gemeente samen, dus we kregen een bord rijst met erwten en geitenvlees voordat we vertrokken. We brachten de familie van Mercidieu thuis en reden naar Jean Rabel, om bij het gemeentehuis een grote zeef op te halen. De heren luisterden via de radio naar de wedstrijd tussen Argentinië en Frankrijk. Onze vrienden in Argentinië zijn blij.
We reden terug naar Mare Rouge, waar Anouce ons opwachtte. We reden boven Mare Rouge langs, met een prachtig uitzicht op de bergen en in de verte de zee. Het laatste stuk ging te voet, een berghelling af, naar het huis van Oxinal. Hij is eerder dit jaar compleet onverwacht overleden en was onze contactpersoon bij corporatie KABM. We bezochten zijn vrouw, die duidelijk nog steeds volledig verslagen is. Het gaat niet goed met haar. Ze heeft drie jonge kinderen, van 15, 6 en 1. Sinds het overlijden van hun man en vader zijn ze veel ziek geweest. Het was goed om hen te bezoeken, dat soort dingen zijn belangrijk. Natuurlijk mochten we niet weggaan zonder een kokosnoot gedronken te hebben.
In Mare Rouge gingen we nog op bezoek bij Katiana, die we kennen van GRADAID. Ook zij had al wat voor ons bereid; geitenvlees en gebakken plantanen, die we meekregen. De heren hebben er heerlijk van zitten smullen toen we later terug waren bij Anouce. William kwam vlak na ons aan, vanuit Port-de-Paix. We aten met z’n allen (bouillon, labouyi) en het was een gezellige boel. Heerlijk genieten om ‘mijn mannen’ weer eens bij elkaar te hebben.
Maandag hadden we met z’n vieren een planning: William, Jackson, Robest en ik. Na een ontbijt van warme chocolademelk, brood en bananen reden we naar de school in Dos d’Âne. Eindelijk kon ik er weer zijn! In augustus is de sloop van het oude schoolgebouw verricht, maar helaas is direct daarna alles tot stilstand gekomen. Tot op heden zijn bouwmaterialen slecht te krijgen en is transport onmogelijk. Dus op dit moment worden de plaatselijke materialen voorbereid. Daarvoor hadden we de grote zeef mee, zodat het rivierzand gezeefd kan worden. Ook wordt van stenen gravel gemaakt. In de tussentijd wordt gebruik gemaakt van een gebouw van plywood.
Het was een goed weerzien met de directeur en administrateur. De Christelijke Gereformeerde Kerken hebben het grootste deel van de financiering voor de bouw van de school bijgedragen, dus ik kwam namens hen, maar ook namens CWS, aangezien Patrick me gevraagd had wat punten met hen te bespreken. De handenwasgelegenheid die is geïnstalleerd, wordt goed gebruikt. De school heeft recent geiten ontvangen, voor docenten en leerlingen. Geld van de bank halen hiervoor was een groot probleem, want de bank is maar drie halve dagen in de week open en heeft een (zeer lage) limiet qua bedrag dat mensen op kunnen nemen.
Dit schooljaar is begonnen op 14 november, al zijn nog lang niet alle leerlingen er. Ouders kunnen zelfs het geld voor een schrift of schoenen niet bijeen krijgen, noch het schoolgeld (€ 3,33 per leerling voor basisschool, € 10 euro voor middelbare school). Dit heeft opnieuw te maken met droogte maar vooral ook gestegen prijzen. Gelukkig verstrekt de school maaltijden aan de leerlingen.
We spraken over de bouw en dingen die daarvoor geregeld moeten worden. Ook introduceerden we Robest als stagiaire/assistent-ingenieur, die William zal bijstaan in zijn taken als ingenieur. De schoolboeken die vorig jaar zijn verstrekt, zijn netjes allemaal weer ingeleverd, om dit jaar opnieuw verstrekt te worden. De rugzakken waren van goede kwaliteit en de leerlingen zijn er weer mee teruggekomen naar school. Tot slot mochten we nog het goede nieuws delen dat Stichting van der Honing-Hoitinga de salarissen van de docenten dit schooljaar zal betalen, wat elk jaar een groot probleem is. De opluchting en vreugde straalde van de gezichten af. Blijdschap, zeiden ze zelf dankbaar. Robest, Jackson en ik hebben zelfs nog staan scheppen, om zand te zeven... Kunnen ze niet zeggen dat we niet letterlijk een steentje hebben bijgedragen... Daarna hebben we nog de grond bezocht waar stenen worden gezocht voor de bouw.
’s Middags waren we bij corporatie KED, in Dupre, namens CWS. Ook hier goed weerzien met oude bekenden. Er komen nog steeds maandelijks nieuwe leden bij deze corporatie. Ook hier is de situatie moeilijk, met vele kinderen die nog niet naar school kunnen. De schapen en varkens die eerder door CWS zijn verstrekt, zijn daarom een belangrijke aanvulling. De eerstgeborenen worden doorgegeven aan andere gezinnen, terwijl alle verdere nakomelingen voor het gezin zelf zijn. Er worden nog steeds microkredieten verstrekt, ook voor beroepsopleidingen. Een van de drie stagiaires die ze hadden, is gebleven als administrateur. Ons bezoek was specifiek gericht op het verhelderen van onduidelijkheden omtrent het waterreservoir dat hier nog gebouwd moet worden.
Aan het einde van ons samenzijn spraken diverse mensen woorden van dank en zelfs werd er een fles champagne geopend, nu ik toch nog weer in hun midden was, al is mijn contract bij CWS verlopen. De woorden en dit teken van waardering raakten me. We hebben jarenlang met elkaar samengewerkt en opgetrokken, we zijn zelfs met elkaar naar de Dominicaanse Republiek geweest, we hebben elkaar gesteund ten tijde van rouw en moeite en verdriet, we hebben van elkaar geleerd, we hebben samen een lange weg afgelegd.
Ik ben ontzettend dankbaar dat ik de gelegenheid had om in het Noordwesten te zijn. Het was eveneens mooi om de door CWS gebouwde huizen weer te zien. Mooi werk, tastbare resultaten. De vluchten zijn mogelijk gemaakt door CWS, want die worden verzorgd door de Verenigde Naties, voor staf van humanitaire organisaties, dus we reisden op naam van CWS. De auto is beschikbaar gesteld door KED. Anouce ontving ons opnieuw gastvrij in zijn huis, overal werden we hartelijk verwelkomd, ondanks de moeilijke omstandigheden. Na terugkomst vroeg Patrick ons wat voor tekenen van hoop we hebben gezien. De situatie is zo moeilijk, dat we daar bijna geen antwoord op konden vinden.
’s Avonds nog een gezamenlijke maaltijd bij Anouce, van rijst met ‘pigeon peas’, aangezien die in het seizoen zijn, Haïtiaanse kip (ja, die is anders dan buitenlandse...), sap. We hebben onze reis op een hele mooie manier samen afgesloten. Met z’n allen zaten we om de tafel en samen zongen we twee liederen en spraken we een gebed uit. Ik had me geen betere afsluiting kunnen wensen. We schudden elkaar de hand en wensten elkaar welterusten.
Dinsdag 20 december om 5 uur ‘s ochtends trommelden de heren me al uit m’n bed. Het was nog donker en de steelpan was helder te zien aan de sterrenlucht. Om 6 uur vertrokken we met z’n vieren naar Gonaïves; William, Jackson, Robest en ik. We legden de ons zo bekende route af. We hadden brood gekocht in de bakkerij in Dupre, dus ontbijt was aanwezig. In Gonaïves pikten we iemand op die de auto van ons overnam nadat we uitgestapt waren bij de ‘vliegbaan’. We zetten onze bagage op een muurtje dat daar tussen de struiken staat en wachtten in de zon, in de rimboe. De directeur van de school Antoinette Dessalines kwam ons daar nog tegemoet, met wie ik nog iets bespreken moest voor CWS.
Een vliegtuigje cirkelde over ons heen, draaide en landde. Even later landde er ook een helikopter. Aan de deur van het vliegtuig werd gekeken of onze namen op de passagierslijst stonden, waarna we konden instappen. Heen per helikopter en terug dus per vliegtuig. In beide is plaats voor ongeveer 20 passagiers. Robest zat naast me. Hij wou helemaal niet naar buiten kijken, hij vond het veel te hoog, hoger dan in de helikopter... Een IJslandse piloot heette ons welkom. In tegenstelling tot Robest vond ik het mooi om naar buiten te kijken. We kregen een grote koptelefoon op allemaal (tegen de herrie) en keken zo de cockpit in. De beide piloten gaven samen gas om van de grond te komen, met beide handen aan een hendel.
Tegen twaalven landden we in Port-au-Prince. Steven en Elondieu zouden een uur later landen, vanuit Les Cayes. Wij wachtten op hen, om met z’n allen tegelijk opgehaald te worden. Hun vlucht had echter behoorlijk vertraging. Van een van de andere vluchten kwam iemand op me afgelopen, een oude bekende. Uiteindelijk landden de beide heren pas om half vier. Dat was volgens hen geen vertraging, maar meer een bijna niet meer komen... Ze dachten dat we ons geduld inmiddels verloren hadden, maar dat was niet het geval. We vertrokken met z’n allen, brachten Elondieu thuis en gingen verder naar Robest en Steven. Er wachtte hen (en ons) een enthousiast welkom. Aryann strekte z’n armen uit om opgetild te worden. Iedereen was blij dat de beide heren weer veilig thuis waren. Jackson en ik moesten en zouden mee-eten; rijst met groente, varkensvlees, verse sap. Daarna gingen wij samen per motor verder naar huis. Tegen zessen was ik weer thuis. Ik ging de buren melden dat ik er weer was. Hardy zei: ik heb je gemist. Een beter welkom kun je je toch niet wensen. Ik heb enorm genoten van ons verblijf in het Noordwesten. Onze toekomst en onze levens zijn in Zijn handen.
De volgende dag belde Jackson me. Bij thuiskomst wachtte hem zeer slecht nieuws. Zijn broer is ontvoerd op zondag 18 december. Hij is chauffeur en reed de auto van z’n werk, samen met een collega. Zowel de auto als de beide personen zijn meegenomen. De familie is in onderhandeling over de vrijlating, maar helaas is hij twee weken later nog steeds in handen van de gijzelaars. Geen goede kerst voor hen, geen goede manier om een nieuw jaar in te gaan. Twijfel, zenuwslopend wachten, onzekerheid, trauma, angst, bezorgdheid. We blijven bidden voor een veilige vrijlating.
Kerst en oud en nieuw. Het waren mooie dagen. Zondag 25 december klonken de prachtige stemmen van twee mannen die de leiding hadden over de zang (Patrick en Ulrick). Ze spraken over het afgelopen jaar, een moeilijk jaar, waarin alle kans bestond dat we niet langer in leven zouden zijn, gezien de onveiligheid. Desondanks werd ons gevraagd om aan iets buitengewoons te denken, om God te danken. Beide heren hebben in 2022 een broer dan wel een zus moeten begraven, beide jonge mensen. En toch kunnen ze zingen over het goede, omdat alles gebeurt voor een reden, al weten we niet waarom. Heb vertrouwen. Een hele goede dienst. De preek sloot goed aan bij de zang: erkenning/dankbaarheid. Dankbaar onder alle omstandigheden, ook bij ontslag of ziekte (Thessalonicenzen 5:18). Aan het geklap en gelach in de naastgelegen ruimte te horen, vermaakten de kinderen zich ook prima. Deze dag waren er voor hen culturele activiteiten, met dans, zang, voordracht, en grappen. Hier trouwen veel mensen in december. Een stel dat op 24 december was getrouwd, werd officieel gepresenteerd op 25 december. Na afloop van de dienst mee naar familie Nelson. Met een brandweerauto spelen, rondjes rennen om de tafel... Op bezoek bij familie van Wisly. Onderweg kwam ik zowaar allemaal andere bekenden tegen.
Vorige week woensdag in gesprek met Agro Bel Production en APKDL, twee organisaties hier in Kenscoff. Met steun van Stichting van der Honing-Hoitinga kan hier binnenkort begonnen worden met training over technieken van groenteproductie. Ook zullen er zaden verstrekt worden voor het verbouwen van groente, die na de oogst teruggegeven worden, zodat ze voor een volgend seizoen beschikbaar blijven. Gezien de huidige prijzen zijn zaden voor velen onbetaalbaar, terwijl landbouw de belangrijkste bron van inkomsten is.
Afgelopen vrijdag kwamen Patrick en Robest bij me op bezoek om na te spreken over onze reis naar het Noordwesten. Fijn om beide heren te kunnen ontvangen. Deze dagen eveneens de nodige tijd besteed aan het uitwerken van verslagen, waarbij ik CWS op de achtergrond nog een handje mag helpen. Ik ben blij dat ik zo nog de kans krijg om op de hoogte te blijven. Samuel heeft in Grand Anse training gegegeven aan organisaties en scholen waaraan geiten verstrekt worden. De beide psychologen geven individuele psychologische steun maar ook in groepsverband. De crisissituatie van de afgelopen maanden heeft grote impact op de mentale gezondheid van mensen. De ingenieurs gaan door met het bouwen van huizen en waterreservoirs, hoewel de aanvoer van bouwmaterialen een groot probleem is, aangezien er nauwelijks transport te vinden is.
Zondag 1 januari 2023 werden er vele handen geschud en omhelzingen gegeven bij de kerk, met de beste wensen, gezondheid, goede strijd. Het eerste lied dat gezongen werd: neem mijn leven laat het Heer toegewijd zijn tot Uw dienst en eer. Toepasselijk. Mooi lied. En vervolgens wederom: Tel uw zegeningen. Opnieuw waren het Patrick en Ulrick die de dienst leidden. Ze spraken over de vele redenen die we hebben om God te danken, maar ook over het vernieuwen van onze relatie met God. 2023 is een nieuw boek, met 365 pagina’s. We beginnen opnieuw. Het was wederom een mooie, gezegende dienst. De preek ging over Psalm 100, eveneens over dankbaarheid.
Aansluitend aan de dienst mee met familie Nelson. Traditiegetrouw op 1 januari pompoensoep gegeten, onafhankelijkheidsdag. Nog elders gelukkig nieuwjaar wezen wensen voordat ik naar huis ging en daarna naar de buren. Mijn buurjongetje viel laatst bij me in slaap toen hij aan tafel tekenfilms zat te kijken.
2022 zit erop. Er valt zoveel over te zeggen en te schrijven. Wat een wervelwind. Vanaf dag 1 een moeilijk jaar, want direct op 1 januari kregen we te maken met een sterfgeval, en dat werden er steeds meer in de loop van het jaar. Ontvoeringen, onveiligheid, onzekerheid, angst, ziekte, ontslag. Laat 2023 een beter jaar mogen worden voor Haïti. Laat een ieder toch weer zonder angst en beven de straat op kunnen gaan. Laat kinderen naar school kunnen gaan, zieken naar ziekenhuizen, laat mensen kunnen werken, op eerlijke wijze. Laat ontvoerden bevrijd worden, bendes hun wapens neerleggen. Een ieder de beste wensen voor 2023.
Als op ’s levens zee de stormwind om u loeit,
als gij tevergeefs uw arme hart vermoeit,
tel dan al uw zegeningen één voor één,
en gij zegt verwonderd: God liet nooit alleen!
Tel uw zegeningen één voor één,
tel ze alle en vergeet er geen.
Tel ze alle, noem ze één voor één,
en gij ziet Gods liefde dan door alles heen.
[userId] => 139012
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5089886
[countryId] => 82
[pictureCount] => 6
[visitorCount] => 279
[author] => Margot de Greef
[cityName] => Kenscoff
[travelId] => 139012
[travelTitle] => Mijn eerste reis
[travelTitleSlugified] => mijn-eerste-reis
[dateDepart] => 2008-04-12
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 9
[goalName] => Werken in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/090/783_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/139/012_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => noordwesten-en-nieuwjaar
)
[22] => stdClass Object
(
[username] => jacquelinehaiti
[datePublication] => 2022-12-16
[title] => Terugkijken
[message] =>
Dag allemaal,
Het is het einde van het jaar en dan krijgen we de neiging om terug en vooruit te kijken. Door twee patiënten werd ik gedwongen om ver terug te kijken.
De eerste was een oudere vrouw die in de kliniek kwam met haar dochter. Haar dochter kwam me zo bekend voor en opeens wist ik het: 'Micheline! Haar gezin! Sandi slapend op een stoel!'. Jaren geleden maar ik wist niet hoe lang. Later zocht en vond ik haar verhaal op mijn blog:
"05 Maart 2013
De afgelopen week twee keer naar het ziekenhuis in Port de Paix gereden met een vrouw en haar drie kinderen. Sandi, een meisje van 3 jaar, kwam in de kliniek twee weken geleden. Ze was ziek en knapte niet op met antibiotica. De HIV-test bleek positief te zijn. Ze heeft een zus van 7 jaar, Chaneika, en een broertje van 7 maanden, Givenslee. Haar vader is overleden. Het hele gezin, ook de moeder, Micheline, blijkt HIV positief te zijn. We hadden er al op gerekend maar toen de uitslagen kwamen was het toch even slikken. Chaneika oogt gezond en is ‘al’ 7 jaar oud geworden zonder problemen en Givenslee is een tevreden dikke peuter met oog voor alles wat beweegt. Maar dus allemaal hebben ze HIV. Het waren 2 lange dagen van wachten, testen, gesprekken en weer wachten. Aan het einde van de dag was iedereen, inclusief ik, helemaal kapot. En vooral Sandi had het zwaar. Op een gegeven moment was ze zo moe dat ze zittend op een metalen klapstoel in slaap viel."
Na al die jaren, alle vier nog steeds op behandeling en Sandi is inmiddels een tiener. De foto van toen verwoordt voor mij nog steeds de impact van HIV op zo veel levens. Ook jonge levens. Het was zo goed om Micheline te zien en om te horen dat zij en haar kinderen met behandeling in goede gezondheid zijn. En ik ben zo blij dat na de begeleiding Micheline de verantwoording voor de behandeling heeft genomen en gehouden.
De andere patiënt was een vrouw die kwam in mijn dienst vanwege problemen bij 9 maanden zwangerschap. Tijdens het consulteren en in gesprek met haar en haar man had ik een soort déjà vu gevoel. Alsof ik al eens eerder zo had gezeten met hen. Uiteindelijk stelde ik de vraag: "Waarom komen jullie mij zo bekend voor?". De vrouw zei dat ze zich al had afgevraagd of ik hen niet herkende. Ze vertelde hoe ze opgenomen geweest was met cholera en dat het vinden van een ader voor een infuusnaald een strijd was geweest vanwege haar slechte toestand en hoe onstabiel ze de eerste nacht was geweest. 'Mw pat kitew domi/door mij kreeg je geen slaap' zei ze. Mijn nacht met haar kreeg zij op dat moment niet mee. Dat hoorde ze later van haar man die ook de hele nacht bij haar was geweest. Dat was dus waarschijnlijk in de choleratijd van 2011 of 2012. En nu hoogzwanger van hun derde kind.
Terugkijken en vooruit kijken. Afgelopen jaar was een intensief jaar vol onzekerheden en zorgelijke ontwikkelingen; met name door de economische, politieke en humanitaire crisis in Haiti. En helaas hebben we menselijk gezien weinig reden om te denken dat volgend jaar veel beter zal zijn op dat gebied. Vooruit kijken is moeilijk. Hoop houden voor een positieve verandering is moeilijk. En toch, te midden van alle moeilijkheden perspectief blijven zien. "De vreugde in elke dag zien is een tegenwicht, een verzet, tegen de angst, hopeloosheid en machteloosheid." zei ik in een eerdere blog dit jaar. De vreugde in elke dag. Of de vreugde van ver terug kijken nemen om vooruit te kunnen blijven kijken. In Hoop.
Gezegende Kerstdagen en een gezond en voorspoedig 2023.
Groeten, Jacqueline
.
[userId] => 282255
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5089625
[countryId] => 82
[pictureCount] => 1
[visitorCount] => 216
[author] => Jacqueline
[cityName] => Passe Catabois
[travelId] => 516282
[travelTitle] => Haiti
[travelTitleSlugified] => haiti
[dateDepart] => 2018-01-04
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/088/620_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/282/255_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => terugkijken
)
[23] => stdClass Object
(
[username] => margotdegreef
[datePublication] => 2022-12-11
[title] => Mooie natuur, moeilijke momenten en veranderingen
[message] =>
De laatste maand van het jaar. Elke eerste zondag van de maand wordt hier in de kerk Heilig Avondmaal gevierd. Zondag 4 december was een speciale dienst, zei de predikant. We hebben alle 12 maanden van het jaar mogen meemaken. Ik dacht aan degenen die het niet hebben meegemaakt, al degenen die dit jaar zijn overleden. Helaas ken ik er teveel. Niet te bevatten.
Het liep weer eens anders dan anders, die zondag 4 december. Om 6:15 uur stond ik klaar om naar de kerk te gaan, die om 7 uur begint. Sinds de klok een uur achteruit is gegaan, begint de dienst vroeger. Maar de motortaxi chauffeur kwam niet opdagen en hij nam z’n telefoon ook niet op. Uiteindelijk ben ik maar gaan lopen, om niet nog meer te laat te komen. Niet zo ver bij huis vandaan stonden een paar mensen te praten. Ze herkenden me en riepen aan een motor die me net tegemoet was gekomen, met passagier. Hij had z’n passagier afgeleverd, dus vroegen ze hem om mij weg te brengen, erbij benadrukkend dat ik ‘een vriendin ben van die en die, dus goed op haar passen’. Er stapte nog iemand achterop, die gelijk een lift kreeg. Hij stapte af bij de doorgaande weg. Vlak daarbij was een deel van onze weghelft afgezet en er stond een politieauto. Ik zag een vrouw op het wegdek liggen, temidden van een spoor bloed. Ze was overleden en de politie had de ruimte om haar heen afgezet. Ik kreeg prompt kippenvel en dacht aan haar familie, hoe niemand er van uit was gegaan dat ze deze dag zou sterven. Ik maakte me ook zorgen om mijn vaste chauffeur en hoopt dat hij hier niet bij betrokken was.
Elke zondag opnieuw geniet ik van de prachtige zang in de kerk. De stemmen zijn zo zuiver, zo op elkaar afgestemd, in harmonie, met bovenstem en al. Ik keek om me heen door de kerk, naar de wiegende gemeenteleden, die meebewegen op de muziek. Ook de beide voorzangers stonden op het preekgestoelte mee te deinen op de muziek. En ik glimlachte in mezelf. De dienst werd afgesloten met een indringend gebed, over hoe we vaak ontmoedigd willen raken, ook en vooral dit jaar, maar toch houdt God ons vast.
Samen met een aantal andere gemeenteleden kreeg ik een lift van een van de drie personen die per auto naar de kerk komen. Ik zat tussen drie kinderen in, eentje geheel in het roze gekleed. We vervolgden onze route per bus naar Fermathe. Ik was net te voet onderweg vandaar naar huis, toen een motor naast me stopte: dezelfde chauffeur die me naar de kerk had gebracht. “Kom, dan gaan we,” zei hij. Hoe is het mogelijk. Er werd duidelijk voorzien in transport voor me die dag. Ik genoot opnieuw van de omgeving. Het was weer een mooie dag. De route van en naar de kerk gaat door een prachtig gebergte. Sommige dagen lijkt het extra mooi buiten. De bergen scherp afgetekend, heldere kleuren, gele en blauwe bloemen. De omgeving verveelt niet, ongeacht hoe vaak ik er loop, of hoelang ik er woon. Het is een mooi land, een mooie schepping. Ik blijf ervan genieten. Als ik dan bijna thuis ben, staan er twee grote luidsprekers tegenover elkaar te brullen, om het hardst luide muziek spuwend. Op de velden groeit de groente: broccoli en sla worden deze maand geoogst. Ook zoete aardappelen, prei en erwten worden geplant.
Net toen ik de deur achter me dicht trok toen ik thuiskwam, werd er geklopt. Daar stond de motor taxi chauffeur! Hij vroeg of ik die ochtend iemand op straat had zien liggen. Ja. Hij was betrokken bij het ongeluk. Dus toch, waar ik al bang voor was. Het was nog vroeg, en nog donker, toen hij bergafwaarts reed met een passagier. Het is een bochtige weg en in een van die bochten kwam hem een vrachtauto tegemoet, die noodgedwongen de bocht ruim nam. Een andere motor haalde die vrachtauto in de bocht in, zonder dat hij iets kon zien, en ook zonder licht. De beide motoren knalden op elkaar. Je kunt nog zo voorzichtig zijn, maar als een ander het niet is, dan is een ongeluk soms niet te vermijden. ‘Mijn’ chauffeur was licht gewond, zijn passagier kwam er zonder kleerscheuren vanaf, de andere chauffeur ook, maar diens passagier raakte de grond met haar hoofd en stierf ter plekke. De chauffeur is er vandoor gegaan. Een onnodig ongeval. De vrachtauto is in beslag genomen, terwijl die chauffeur onschuldig is. Aan rechtvaardigheid mankeert het hier nogal.
Dat blijkt ook uit het aantal vonnissen dat wordt geveld. Maar liefst 83,5% van de gedetineerden zitten in langdurige hechtenis zonder veroordeeld te zijn, nog steeds wachtend op een rechtszaak. Tegelijk is straffeloosheid een groot probleem. Zoveel mensen worden vermoord, verkracht, ontvoerd, zonder veroordelingen. De situatie in gevangenissen is eveneens extreem moeilijk. In een tijdsbestek van slechts vijf dagen zijn 9 gevangenen overleden in de gevangenis van Jacmel, vermoedelijk aan cholera. Uitgemergelde lichamen. Er is niet voldoende plaats om te slapen, niet voldoende voedsel, niet voldoende sanitair. Cholera is inmiddels aanwezig in heel het land en blijft veel slachtoffers maken, vooral onder jonge kinderen en in gevangenissen.
Door het bendegeweld hebben al 96.000 mensen hun huizen verlaten. Vooral in en rondom de hoofdstad blijft de situatie fragiel, in alle richtingen. De noordelijke route via Canaan is al enige tijd te riskant, wegens berovingen en verkrachtingen van vrouwen en meisjes. In de loop der jaren ben ik daar zovele malen langs gereden, van en naar het Noordwesten. Onbegrijpelijk, niet te vatten, dat binnen één volk mensen zo tegen elkaar opstaan. Union fait la force, is het devies van Haïti, oftewel eenheid maakt kracht. Wat is er gebeurd met die eenheid?
Bij Liancourt zijn eveneens bussen, taptaps, auto’s en vrachtauto’s overvallen, waarbij passagiers zijn ontvoerd en verkracht. Afschuwelijke berichten. Ook voor groepsverkrachtingen schrikken bendeleden niet terug. Er is opnieuw een journalist gedood. De bendes blijven hun gebied uitbreiden en proberen ook Carrefour Feuilles over te nemen. Afgelopen dinsdag, 6 december, opnieuw ontvoeringen en schoten bij Laboule 12. Een hoofdagent is gedood bij de entrée van de politieacademie (Route Frères), in een politieauto. Zijn chauffeur is ontvoerd. Een vader en zoon, eigenaars van Emile Market in Pétion-Ville (waar ik in het verleden wel boodschappen gehaald heb) zijn beide doodgeschoten. Bij Source Matelas zijn minstens 12 burgers gedood en meerdere huizen in brand gestoken, als wraakactie door een bende die door de politie de buurt uit was gestuurd. Waar zijn mensen mee bezig? Haïti is een van de vijf landen waar op dit moment hongersnood heerst (Afghanistan, Ethiopië, Somalië en Zuid Soedan zijn de andere vier). Mensen overleven, doorstaan, weerstaan. Het woord dat gebruikt wordt, is wat lastig te vertalen. Er komt een punt waarvan je denkt, kan de mens nog blijven doorstaan? Ik hoor van mensen bij wie er dagenlang niets op het vuur heeft gestaan, omdat er niks te eten is.
Nog steeds kiezen mensen hierdoor voor riskante pogingen om te migreren, in wankele boten de zee overstekend, of de grens naar het buurland. Tegelijk worden er door de Dominicaanse Republiek wekelijks vele Haïtianen opgepakt en naar Haïti gestuurd. Dit gaat zover dat men kijkt naar de huidskleur en allen met een donkere kleur oppakt, zonder na te gaan of het daadwerkelijk gaat om (illegale) Haïtianen. Als resultaat heeft Amerika toeristen gewaarschuwd dat ze opgepakt kunnen worden op basis van huidskleur.
3 november is de brandstofterminal Varreux eindelijk weer in handen gekomen van de politie, na twee maanden geblokkeerd te zijn geweest door bendes. Er moest eerst een en ander opgeruimd en gerepareerd worden, maar 12 november konden benzinepompen eindelijk weer open, al was het niet in het hele land. Het zuiden en het noorden heeft nog steeds geen brandstof. En helaas lijkt het van korte duur te zijn geweest, want inmiddels staan er weer lange rijen voor de weinige pompen die open zijn in Port-au-Princen en zijn alle pompen buiten Port-au-Prince wederom gesloten. Ik was blij de taptaps weer op straat te zien, eindelijk weer aan het werk na alle brandstofnood. Blijkbaar duurt het niet lang, hoewel de overheid blijft beweren dat er geen brandstoftekort is. Tijdens de brandstofcrisis hebben bedrijven de uren verder ingeperkt of zijn volledig gesloten. Bij één bedrijf zaten hierdoor 1700 mensen zonder werk.
Diezelfde 12 november ging buurman Samuel bouwmaterialen kopen in Delmas, maar de eigenaar van de zaak was die ochtend doodgeschoten bij een poging om hem te ontvoeren. De ontvoeringen gaan nog steeds door. De situatie rondom Petit-Rivière de l’Artibonite is ook weinig positief, met plundering, huizen die in brand worden gestoken, geweld, verkrachtingen, moord. De zwager van een bekende werd ontvoerd op 23 november, bij Laboule 12, samen met 3 passagiers in de bus die hij reed. Op 8 december is hij vrijgelaten, zonder bus, vermagerd, geslagen, en na betaling van losgeld. Daarbij worden zulke hoge bedragen geëist dat het onmogelijk is voor een familie om het gevraagde geld bijeen te krijgen. De onderhandelingen kunnen daardoor lang duren. Een slachtoffer blijft achter met een trauma, grote schulden, en zonder bron van inkomsten.
Laboule 12 is waar ik naar de kerk ga. Vanaf de busstop is het ongeveer een kwartier lopen naar de kerk. Bij een van die wandelingen liep ik in gelijk tempo met iemand die in zichzelf liep te zeggen dat het zo droevig was om Laboule 12 zo leeg te zien. Vrijwel geen verkeer, weinig mensen. We raakten aan de praat, totdat onze wegen zich scheidden toen hij aangekomen was bij de plaats waar hij z’n varken ging voeren. Hij was blij met een kort praatje, omdat iedereen tegenwoordig bang is voor iedereen, zei hij. Het zit ‘m opnieuw in de kleine dingen.
Er is nog steeds geen Bijbelstudie voorafgaande aan de kerkdienst, om de diensten korter te houden en mensen eerder naar huis te kunnen laten gaan. Ook alle doordeweekse activiteiten zijn nog steeds geannuleerd, op de donderdagse diensten na. Soms ga ik na de dienst mee naar huize Nelson en drinken we met z’n allen een kom warme chocolademelk. Of mijn kleine vriend van 3 jaar maakt zogenaamd eten voor me. Hij legde een doekje op m’n jurk als een slab en ging zogenaamd eten voor me koken. Hij pakte wat houten dingen van tafel die diverse ingrediënten voorstelden en maakte er ook alle geluiden bij, van sissende olie en een blender, om patat, plantains of hotdogs te bakken of verse sap te maken. We hebben niet veel nodig om ons te vermaken.
Ook hier is het winter. Aangezien Kenscoff op 1500 meter hoogte ligt, is het hier het hele jaar vrij koel, vergeleken met lager gelegen gebieden. Maar nu in december dalen de temperaturen zelfs tot 12 of 14 graden. Zonder kachel of isolatie, en met open ramen, is dat toch wel heel frisjes...
In het weekend heb ik de gelegenheid om wat bezoek af te leggen, of bezoek te ontvangen. Op een zaterdag naar diverse families. Fijn om ze te ontmoeten, maar ook weer veel moeites. Bij de ene familie is er regelmatig ziekte of ongeval, maar geen geld voor medische follow-up. Ik bezocht een meervoudig gehandicapt meisje dat via een stichting in Kollum een rolstoel heeft gekregen. Ze wisten niet dat ik zou komen, maar ik trof haar aan in de stoel, die grote uitkomst biedt. Helaas zijn haar medicijnen tegen epilepsie slecht verkrijgbaar en onbetaalbaar geworden. Er zijn meer medicijnen onverkrijgbaar tegenwoordig, als gevolg van alle wegblokkades. Een bekende kwam als gevolg van een motorongeluk terecht in het ziekenhuis in Jeremie, maar daar konden ze hem niet helpen. Hij moest overgebracht worden naar Les Cayes, in een naburige provincie. Er was echter geen transport beschikbaar, dat moest hij zelf verzorgen, op een moment dat brandstof niet beschikbaar was. Uiteindelijk is hij per motor overgebracht, met al z’n breuken en verwondingen. Niet best.
Toen ik bij familie Nelson op bezoek kwam, was m’n kleine vriend daar blij me te zien, zo blij dat hij z’n bord helemaal leeg had gegeten, want anders zou ik niet komen, hadden ze hem verteld... Wat een mooi compliment. Ik heb z’n tante leren borduren. Op een andere zaterdag ging ik naar vrienden in Grande Savanne, bij Fort Jacques, per motor. Ik kijk mooi om me heen achterop de motor, alles in me opnemend. Toen ik afstapte, kregen de kinderen me in het vizier. Ze renden op me af, sloegen allemaal hun armen om me heen, riepen om het hardst ‘godmother’ (een van hen is m’n petekind). Wat een enthousiast onthaal. Ik heb m’n best gedaan om her en der een kus op een hoofd te drukken en een omarming te geven aan de acht kinderen die om me heen hingen; broertjes en zusjes, neven en nichten. Een ontbrak, hij was water halen bij de bron en kwam later.
De kinderen blijven me vreugde brengen. Zo nu en dan komt m’n buurjongetje bij me. Hij weet inmiddels dat je filmpjes kunt kijken op m’n telefoon. Internationale liedjes klinken dan door het huis: the wheels on the bus go round and round, if you’re happy and you know it clap your hands. En hij zingt vrolijk mee, klapt in z’n handen, stampt met z’n voeten. Of we gaan voetballen. Als z’n neven erbij zijn, duwen ze elkaar op de bureaustoel het huis door of verstoppen ze zich in een keukenkastje. M’n kleine vriend komt regelmatig met paarse bloemetjes aanzetten die hij in de tuin plukt. Hij had zelfs een pindakoekje voor me gekocht.
Op een andere zaterdag (26 november) ging ik voor het eerst sinds maanden weer naar Pétion-Ville, opnieuw met mijn trouwe motorchauffeur. Ik moest wat dingen regelen en kopen. Eveneens ben ik bij Clinique Lambert geweest, het ziekenhuis waar ik vorig jaar een maand gelegen heb. De buitenkant kwam me totaal onbekend voor, uiteraard, want ik was binnen al die tijd. Ook de balie bij binnenkomst herkende ik niet. Ik heb foto’s afgegeven die gemaakt zijn van het personeel op de dag dat ik werd ontslagen uit het ziekenhuis, 11 augustus 2021, toen ze een taart ontvingen voor de goede zorgen. Daarna op bezoek bij vrienden in Pelerin 11.
In de loop van november, na het vrijgeven van de brandstofterminal, zijn eindelijk een aantal scholen geopend, al gaat het moeizaam. Niet alle ouders zijn in staat de verdriedubbelde prijzen voor het openbaar transport te betalen, los van de duurder geworden schoolspullen. Nu hoor ik gelukkig weer het geluid van langslopende kinderen als ze uit school komen, om 13:00 uur. De poes laat ook regelmatig van zich horen, vooral als hij weer met een buit aan komt zetten: een slang(etje), een muis, of een salamander, hij lust het allemaal. ’s Avonds kijk ik naar de mooie sterrenlucht. Bij volle maan lijkt het ook op avond nog zo licht, terwijl je zonder maan geen hand voor ogen ziet.
In november had ik de gelegenheid om bij te dragen aan een webinar van het Nederlandse kennisplatform KUNO, over het onderwerp ‘from emergency response to recovery.’ 19 november was het Wereld Toilet Dag. In het kader daarvan nam ik del aan een webinar met sprekers van de nationale instantie van water en sanitatie (DINEPA), universiteiten, internationale organisaties Helvetas en Haiti Outreach. Helaas zijn hier nog steeds vele gezinnen die geen toilet hebben.
Achter de schermen mag ik zo nu en dan nog steeds wat meelezen en denken voor Church World Service (CWS). In november (10 november) heb ik een dag doorgebracht met oud-collega’s Patrick, Steven en Samuel. Fijn om eindelijk weer eens met de mannen om tafel te zitten, bij Patrick thuis. Aan het eind van de dag kwam de motor chauffeur me echter niet halen. Het is vroeg donker en na donker is het hier niet vertrouwd om de weg op te gaan, dus zo bleef ik onverwacht logeren. Elke dag wordt in deze fijne familie afgesloten met gezamenlijk zingen en gebed. Mijn kleine vriend vond het helemaal niet erg dat ik bleef logeren, integendeel, ik mocht nog wel een nacht blijven. Hij heeft hele verhalen, vele vragen. We spelen met een autootje of een bal en hij laat me zien hoe hij probeert te leren schrijven.
Ik had de gelegenheid om de verslagen van CWS te lezen over distributies van geiten in het Noordwesten, mogelijk gemaakt door de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen. De geiten komen op een zeer gelegen moment, want gezinnen hebben geen reserves meer na de moeilijke tijden van dit jaar en voorgaande jaren. De geiten worden zowel in het Noordwesten als in Grand Anse beschikbaar gesteld, aan boeren, docenten en leerlingen. Samuel vertelde me dat hij een gezin bezocht dat twee geiten had ontvangen via de school van hun kinderen. Hij vroeg of het kind dat de geiten had ontvangen sandalen aan kon trekken voor de foto, maar die had hij niet, en z’n broers en zussen ook niet. Hun vader heeft hen in de steek gelaten. Blootsvoets op de foto dus, en met een lege maag. Er heerst grote honger in het Noordwesten. Het is oneerlijk verdeeld op de wereld.
In het Noordwesten werken de partners eveneens verder aan een systeem dat de gemeenschap van water zal voorzien, een centrum waar landbouwproducten getransformeerd kunnen worden, een dorpswinkel waar zaden en gereedschap verkocht worden (wat vaak moeilijk te krijgen is of niet van goede kwaliteit is). Een andere partner heeft bonen, maïs, sorghum, plantanen en ‘breadfruit’ verstrekt, plus microkrediet voor de productie van ricinusolie. Ook trainingen gaan door. Tevens is eindelijk maar toch de bouw van de school in Dos d’Âne begonnen. Eind november heeft William een training verzorgd voor de bouwlieden. Alles loopt vertraging op door de huidige context.
Eveneens heb ik geholpen met vertalen van verslagen van bezoeken aan gezinnen die geselecteerd zijn voor bouw van huizen en waterreservoirs in Pestel. Al bij het lezen ervan krijg ik kippenvel, een brok in m’n keel en tranen in m’n ogen. Verbijsterend. Een gezin van 12 personen in een huis van 26 m2. Bij de meeste gezinnen zijn alle muren van hun huis ingestort, alleen het houten raamwerk staat nog. De muren zijn vervangen door zeildoeken. Of daar waar het huis volledig onbewoonbaar is geworden, heeft men met golfplaat, zeildoek en lakens een tijdelijk onderkomen gebouwd. Zo wonen er 7 personen in een vertrek van 12 m2. Uiteraard lekken deze onderkomens zozeer dat ze geen bescherming bieden tegen regen. De meeste gezinnen hebben naast huis en/of waterreservoir ook dieren verloren, gewassen, inboedel, bron van inkomsten (handel). Maar ook zijn er die gewond zijn geraakt door op hen vallende muren.
Een vrouw van 26 is haar man verloren in de aardbeving. Hij werd bedolven door een instortend huis terwijl hij op de markt stond om telefoonaccessoires te verkopen. Los van de aardbeving hebben verbazend veel gezinen veel verliezen geleden. Ongelukken, jonge sterfgevallen. Wat hebben ze veel geleden. Een vrouw van 52 is drie keer getrouwd geweest, drie keer weduwe geworden. Iemand van 69 is al drie van haar vier kinderen verloren, evenals alle drie de vaders van die vier kinderen. Een vrouw van 77 is drie dochters en een zoon verloren. Een eerste dochter stierf toen ze 2 jaar was. De tweede was 35 en stierf na een miskraam en eclampsie. Een derde stierf op haar 30e, eveneens zwanger. Een zoon van 28 is doodgeschoten in Port-au-Prince. Verschrikkelijk.
Tegelijk ben ik dankbaar dat de bouw van nieuwe huizen en waterreservoirs voor deze gezinnen mag doorgaan. Een klein beetje houvast en steun temidden van het verdriet en de moeite. De afgelopen maand zijn er diverse huizen en reservoirs van start gegaan, dus reden tot blijdschap. Ook bij deze gezinnen wordt geconstateerd dat velen geen latrine hebben. De psychosociale activiteiten en psychologische steun gaan eveneens door, wat zeer belangrijk is, gezien alles wat mensen meemaken en de langdurige gevolgen van zowel de aardbeving als andere gebeurtenissen, die leiden tot angst, schrik, verdriet, trauma.
1 december had ik de gelegenheid om een mooie middag door te brengen bij MCC, de organisatie waar ik de eerste jaren hier in Haïti werkte. Goed weerzien, met een oprecht hartelijk welkom. Er is een nauwe samenwerking tussen MCC en CWS en ook is er zowel personeel van MCC naar CWS gegaan als andersom. Mijn oud-collega Rony van CWS is nu directeur van MCC en hij had me uitgenodigd, wat een verrassing was voor de rest van het team. Ik werd gelijk in de keuken al vastgehouden, door de dames Marie, Kettely en Eclane, oudgedienden. Ik kreeg driedubbele omhelzingen. We waren oprecht blij elkaar te zien. Het lijkt aan de ene kant zo kort geleden dat ik voor het eerst de deur van het MCC kantoor binnen kwam lopen, de dag dat ik aankwam in Haïti, voor een contract van drie jaar. Tegelijk is er zoveel gebeurd sindsdien. Er is veel veranderd, maar er is ook veel gelijk gebleven op het kantoor. Joseph en Hervé werken er nog steeds. Enthousiast weerzien met allen. Sommigen had ik lange tijd niet gezien. Elk jaar in december houdt MCC een eindejaarsactiviteit. Die viel vroeg dit jaar, wegens andere verplichtingen van diverse teamleden. Ik mocht er dus bij zijn. Bij deze gelegenheid waren ook echtgenotes aanwezig en ook met hen een goed weerzien. Er werden druk voorbereidingen getroffen voor het feestmaal. Er was muziek, een stel zong een mooi lied, er werden cadeaus uitgewisseld, er werden mooie woorden gesproken, er werd heerlijk gegeten: rijst met bonen, vlees, vis, diverse soorten salade, verse sap van passievruchten en ananas, taart na. Het was een heel goed weerzien met iedereen, heel hartelijk en enthousiast.
Twee dagen later, zaterdag 3 december, zijn we met z’n zessen op pad geweest naar een prachtig gebeid, met als bestemming La Porte. We hadden het al vaker gehad over deze bestemming, die Jackson kent omdat zijn oma daar uit de buurt komt en hij er vroeger de zomers doorbracht. Deze dag was het dan eindelijk zo ver. Om 9 uur haalde Wadley Samuel en mij op, op de motor. In Fermathe moest Samuel wat regelen. Terwijl we op hem wachtten, was er van alles te zien. Een oudere man die lolly’s en snoepjes verkocht, in een houten bak voor z’n buik, met een band om z’n hals. Een jongeman die konparèt verkocht (een soort zoete koek), in plastic zakken. Motoren die parkeren naast het bord ‘no parking’. Taptaps en bussen die passagiers roepen.
We vervolgden onze rit. Onderweg pikten we de rest van het gezelschap op en wisselden we qua passagiers. Ik kwam nu tussen Jackson en Isna terecht, hun zoon Jamesly zat tussen Wadley en Samuel op de andere motor. Op naar Okade ging het. Het was een zonnige dag. Een strakblauwe lucht, een overweldigend mooie omgeving. Het is zo’n fantastisch mooie route, door het gebergte. Heldere kleuren, scherp afgetekende bergketens, de een na de ander. Aan de andere kant zicht op Port-au-Prince, de zee, Mon Kabrit, tot aan het meer naar de Dominicaanse Republiek. We stopten ergens om van het mooie uitzicht te genieten en wat foto’s te maken. Zo nu en dan steile, scherpe bochten. Slecht wegdek, van wit gesteente naar rul, los zand. De regen heeft de weg uitgesleten, diepe geulen gegraven. Dit is echt ‘mountains beyond mountains’. We stopten opnieuw toen we bij de rivierbedding kwamen. Daar was ik eerder geweest, de rest van de route kende ik nog niet. In de bedding staan marktkraampjes (opmerkelijke locatie). We liepen langs het water. Isna zocht stenen, voor een les op school, waar ze docente is. Ze laat de kinderen ook stenen beschilderen.
Jackson en Wadley staken het water over per motor, wij te voet, dus schoenen en sokken uit en op blote voeten door het water. Dat was een smalle waterstroom. Wat verderop werd het pad te smal voor auto’s. Niet dat we auto’s zijn tegengekomen op de hele route. We staken nog een waterstroom over, breder dit keer. Dus weer schoenen en sokken uit. Wadley en Jackson reden op de motor verder naar het punt waar de motoren achterbleven. Vanaf dat punt liepen we verder naar La Porte. Dat was iets verder lopen door het water, op blote voeten over de stenen. Het zand was daarna heet aan onze voeten. We kwamen uit bij een witte, gladde rotswand. Twee rotswanden staan tegenover elkaar, als een soort deuropening. Dat is La Porte (De Deur), terwijl het gebied Nan Basen heet. We hebben er heerlijk in en om het water geklauterd, op witte stenen gezeten, gebadderd (voor de liefhebber). Een ontspannen samenzijn, een voorrecht om te kunnen genieten van het mooie natuurschoon van Haïti. Dit gebied is gelukkig niet in handen van bendes. Haïti heeft in principe alles voor de perfecte vakantiebestemming: natuur, bergen, watervallen, zee, zon, strand, forten en andere culturele bezienswaardigheden, goed eten, noem maar op. Alleen ontbreekt het helaas aan de infrastructuur en veiligheid.
Daarna vingen we de terugtocht weer aan. Nu meer bergopwaarts, inclusief haarspeldbochten. Op meerdere plaatsen was de weg geblokkeerd met bamboestokken, door mensen die met ‘wegwerkzaamheden’ bezig waren, oftewel gaten in de weg vulden. Ze waren echter niet te beroerd om de bamboestokken weg te halen en ons door te laten, ook zonder betalen. Terug door het prachtige gebergte. Zo mooi, zulke imposante vergezichten rondom, adembenemend. Het was een hele mooie dag, aangenaam gezelschap, prachtige schepping van God. Genieten. Wat een land.
Het land dat al bijna 15 jaar mijn thuis is en waar zoveel goede mensen op mijn levensweg zijn gekomen. Werk is hier altijd moeilijk te vinden. Zoveel mensen willen werken, maar er is weinig werkgelegenheid. Het kost moeite om een opleiding te volbrengen. Om vervolgens werkloos te zijn, valt niet mee. Een gezin zonder inkomen kan moeilijk rondkomen. Een vriend was daarom blij dat hij niet meer mensen hoefde te ontslaan, toen eindelijk brandstof weer beschikbaar was en hun openingstijden uitgebreid konden worden.
Ook voor mij is het lastig om ander werk te vinden hier in Haïti. Het is me helaas niet gelukt. Uiteindelijk heb ik verrassend genoeg een contract aangeboden gekregen bij World Servants in Wolvega, terug naar de provincie waar ik ben opgegroeid, en naar de organisatie waarmee ik in 2007 voor het eerst naar Haïti kwam. Ik hoop vanaf januari daar op kantoor aan de slag te gaan als projectmanager Afrika en Azië. Tegelijk blijf ik betrokken bij Haïti. Het is geen fulltime baan en ik heb de gelegenheid gekregen om elk jaar in ieder geval een periode in Haïti door te brengen. Juist in deze voor Haïti zo moeilijke tijden is steun extra belangrijk. Daarom blijven giften van harte welkom, zodat ik diverse werkzaamheden in Haïti kan blijven steunen.
Het is uiteraard met heel dubbele gevoelens dat ik deze grote verandering tegemoet zie. Voordat ik naar Nederland reis, hoop ik deze week eindelijk weer naar het Noordwesten te reizen. Via deze weg blijf ik een ieder op de hoogte houden. En verder moeten we de toekomst maar tegemoet zien zoals geschreven staat in een tekst die ik laatst van iemand toegestuurd kreeg: “Vertrouw bij je werk op de Heer en je plannen zullen slagen” (Spreuken 16:3).
Een ieder goede kerstdagen gewenst en een gezond, rechtvaardig, vreedzaam, tevreden 2023!
[userId] => 139012
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5089553
[countryId] => 82
[pictureCount] => 2
[visitorCount] => 244
[author] => Margot de Greef
[cityName] => Kenscoff
[travelId] => 139012
[travelTitle] => Mijn eerste reis
[travelTitleSlugified] => mijn-eerste-reis
[dateDepart] => 2008-04-12
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 9
[goalName] => Werken in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/088/207_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/139/012_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => mooie-natuur-moeilijke-momenten-en-veranderingen
)
[24] => stdClass Object
(
[username] => jacquelinehaiti
[datePublication] => 2022-11-28
[title] => Mooie dag
[message] =>
Dag allemaal,
Terug in Haiti. De reis terug was stressvol en duurde lang maar het was allemaal de moeite waard. Wat een geweldige tijd heb ik in Nederland gehad. Naast alle regeldingen was er ook veel persoonlijke tijd met vrienden en familie. En heel onverwacht een heel gezellig vrijgezellenfeest! Met als grote verrassing de aanwezigheid van Leilyn, een goede vriendin uit Oxford, UK.
En hierbij dus ook een huishoudelijke mededeling! Ik ben getrouwd! Voor sommigen een verrassing maar voor velen waarschijnlijk ook: eindelijk! Na eerst corona en erna al het wachten op een veiliger Haiti, zodat een aantal van mijn familie en vrienden konden komen, besloten we niet langer te wachten. In een kleine ceremonie met de twee jongens, mijn bonuszonen, en 2 getuigen zijn Berlange en ik afgelopen zaterdag in Port de Paix getrouwd. In Nederland en elders werd zo veel mogelijk meegeleefd en meegekeken. Gelukkig was er genoeg signaal om foto's en video's te sturen. Mijn jurk is gemaakt door mijn moeder en het betekent veel voor mij dat dit lukte in de korte tijd dat ik in Nederland was.
Een mooie dag in alle moeilijkheden die er nog steeds zijn hier in Haiti. Brandstof is wat beter te krijgen maar de onveiligheid is nog steeds een grote zorg. Cholera is terug in Haiti. Politiek gezien is er weinig merkbare actie en het buitenland is nog steeds aan het nadenken over hoe en wanneer men zou kunnen helpen. Scholen gaan schoorvoetend open. Er komen meer mensen in de kliniek. De bevolking past zich aan aan de huidige situatie maar een oplossing komt niet. De bendes veroorzaken nog steeds grote problemen in veel gebieden. Er is practisch geen regering. De kosten van het dagelijkse leven stijgen nog steeds. Het is nu afwachten. Is dit het nieuwe normaal?
Hartelijke groeten, Jacqueline
[userId] => 282255
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5089364
[countryId] => 82
[pictureCount] => 1
[visitorCount] => 242
[author] => Jacqueline
[cityName] => Passe Catabois
[travelId] => 516282
[travelTitle] => Haiti
[travelTitleSlugified] => haiti
[dateDepart] => 2018-01-04
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/086/716_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/282/255_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => mooie-dag
)
[25] => stdClass Object
(
[username] => margotdegreef
[datePublication] => 2022-11-01
[title] => Volharden in beproeving
[message] =>
Een strakblauwe lucht. Een groene berghelling. Heldere kleuren. Mooie uitzichten. Een lucht vol sterren. Tjirpende krekels. Wat heeft Haïti toch een prachtig natuurschoon. Maar wat gaat er een leed verscholen achter die prachtige facade. Wat weegt het leed zwaar. Wat doet het verdriet zeer. Het is hier zo vreedzaam, bij huis. Zo onvoorstelbaar dat dit land zo in de knoop zit, dat er hier vlakbij mensen doodgeschoten worden.
De berichten over plunderingen gaan door, nu van UNICEF en een magazijn van bouwmaterialen in Les Cayes. Er vallen vele ontslagen omdat vrijwel alle banken en verdere handel met ingekorte openingstijden werken. Het brandstoftekort betekent dat buschauffeurs, taptap chauffeurs en motor taxi chauffeurs beperkt in staat zijn om de weg op te gaan. Chauffeurs die wel werken, nemen een risico, omdat anderen dit zien als een teken dat zij in staat zijn de hoge prijs te betalen van een gallon benzine op de zwarte markt. De bende die de toegangsweg naar het zuiden in handen heeft, probeert nu ook de toegangsweg naar het noorden onder controle te krijgen. De brandstofterminal is nog steeds afgesloten, eveneens door een bende.
Het is november, in Nederland zit de herfstvakantie erop, maar hier zijn kinderen sinds juni niet meer naar school geweest. Zowel in als buiten de steden blijven scholen dicht. Niet alleen is transport en veiligheid een probleem, maar ouders hebben ook geen geld om schoolbenodigdheden te betalen, noch lunch te verzorgen. De Haïtiaanse regering heeft een verzoek ingediend om internationale troepen, om het bendegeweld tegen te gaan en de controle over de brandstofterminal te herwinnen. De bevolking is het hier niet mee eens. De minister-president is niet legitiem en kan en mag dus helemaal niet om internationale troepen vragen. De regering wordt ervan beschuldigd zelf bendes te financieren en deze situatie te gebruiken, enkel vanwege eigenbelang en om eigen macht en positie te waarborgen.
De protesten gaan nog steeds door, in alle steden in het land. Zelfs bij stranden wordt brand gesticht, omdat men ‘mensen met geld’ de schuld geeft van alle problemen, redenerend dat men enkel ‘rijk’ kan worden door corruptie, alsof er niemand is die vooruitkomt door serieus en eerlijk te werken. De wegblokkades en afwezigheid van brandstof krijgen een steeds verdergaand impact op alle aspecten van het dagelijks leven. De helft van alle ziekenhuizen heeft de eerste hulp moeten sluiten. 60% van overige afdelingen zijn eveneens niet functioneel. Behalve brandstoftekort, is er nu ook een tekort aan zuurstof in ziekenhuizen. Vorig jaar was er een soortgelijk probleem, toen ik zelf opgenomen was in het ziekenhuis en aan de zuurstof lag. Vrijwel alle ziekenhuizen zijn afhankelijk van generatoren. Slechts één ziekenhuisketen kan volledig draaien op zonnepanelen.
Zwangere vrouwen overal in het land lopen risico, want ook afdelingen verloskunde zijn gesloten. Het grootste ziekenhuis van het land, l’Hôpital de l’Université d’État d’Haïti (HUEH), kondigde aan dat er elke dag patiënten sterven, om geen andere reden dan gebrek aan brandstof. Zo nu en dan krijgen ambulances en ziekenhuizen een noodvoorraad brandstof. Zo heeft de Dominicaanse Republiek brandstof gebracht voor 3 ziekenhuizen en een industriepark. Ambulances hebben steeds minder brandstof. De ambulancedienst functioneert al op slechts 35% van de normale capaciteit, maar dreigt er helemaal mee op te moeten houden als de brandstofvoorraad niet spoedig wordt aangevuld. Cholera gevallen nemen toe, met zo’n 3.000 mensen opgenomen in het ziekenhuis en 89 doden bevestigd in minder dan een maand tijd. Vooral jonge kinderen zijn vatbaar. Ook in gevangenissen leidt cholera tot tientallen doden.
Een bekende heeft een motorongeluk gehad en ligt in het ziekenhuis in Jérémie, Grand Anse. Hij is zwaar gewond aan onder andere zijn hoofd, maar een mogelijkheid voor een scan is er in heel Grand Anse niet. Een arts werkzaam in Leogane vertelde me dat tienermoeders soms hun pasgeboren kind achterlaten in het ziekenhuis, aangezien ze niet voor het kind kunnen zorgen. De kinderen worden vervolgens in een weeshuis opgenomen.
Amerika heeft aangegeven visums in te zullen trekken van bendeleden. Ze hebben een schip gestuurd om langs de kust de wacht te houden. Om toegang te geven voor humanitaire hulp, eisen bendeleden amnestie en zelfs een post in de overheid! Bendeleden zelf stelen brandstof uit de brandstofterminal van Varreux. De Amerikaanse ambassade heeft de visumdienst stilgelegd, wegens de huidige situatie. Verder zijn er sancties aangekondigd in de zin van een embargo op wapenlevering, een reisverbod en bevriezen van bankrekeningen van bendeleden.
Een commandant van politie in Croix-des-Bouquets is doodgeschoten voor zijn huis in Torcel. In Croix-des-Bouquets is een wijk waar artiesten wonen en werken, die de mooiste creaties maken van oude olievaten. Ik heb er meermalen een voorraad gekocht en meegenomen naar Nederland. Deze wijk is nu slachtoffer van bedreigingen van strijdende bendes. In minder dan een week tijd zijn zo’n 12 huizen in brand gestoken. 200 mensen hadden de wijk al verlaten. 15 mensen zijn vermoord in oktober, van wie 7 op één dag.
Oud-collega Elondieu kan al meer dan een jaar niet terug naar zijn huis in Croix-des-Bouquets. Maar ook in Tabarre, waar hij onderdak heeft gevonden bij familie, verslechtert de situatie en klinken regelmatig schoten, waarbij zijn zoon zich angstig op de grond laat vallen. Kinderen horen niet op te groeien met het geluid van schoten, of ’s nachts wakker te worden omdat er geschoten wordt. Een andere vriend, Jackson, piekert eveneens veel over de toekomst van zijn drie kinderen. Ze zijn intelligent en leren goed, maar al zijn ze in staat om hun school en een studie aan de universiteit af te ronden, wat voor perspectieven hebben ze dan? Wat voor werk kunnen ze vinden? En als ze werk vinden, zullen ze dan slachtoffer worden van ontvoering? Zorgen van ouders over de toekomst van hun kinderen.
Elondieu is niet de enige die zijn huis heeft verlaten. 96.000 personen zijn Port-au-Prince ontvlucht in de afgelopen maanden wegens bendegeweld. Dit betekent meer druk op de plattelandsgebieden, waar de situatie al heel nijpend is. Bovendien vluchten bendeleden ook naar het platteland, waar ze vervolgens problemen veroorzaken. In Juvenat werden afgelopen week vijf levenloze lichamen gevonden. Bij Delmas 75 werd een voormalig minister ontvoerd. Bendes gebruiken eveneens seksueel geweld om angst af te dwingen. Ontvoering, moord, verkrachting.
Journalisten hebben het ook zwaar te verduren. In de afgelopen jaren hebben meerdere journalisten het leven gelaten tijdens het uitoefenen van hun beroep. Recent was er een poging tot moord op een journalist van Le Nouvelliste, een van de twee grootste nationale dagbladen. Momenteel kan die krant niet gedrukt worden, opnieuw wegens brandstoftekort, maar ook omdat er onvoldoende papier is en vanwege de risico’s verbonden aan de distributie en bezorging van de krant. Een andere journalist is opgepakt terwijl hij verslag gaf van een demonstratie en zit nu in de gevangenis. Bij een demonstratie voor de vrijlating van deze journalist is afgelopen zondag ironisch en droevig genoeg een journalist om het leven gekomen, toen hij door de politie tegen zijn hoofd geraakt werd.
Alles is schaars. Een supermarkt kan niet meer dan 2 gallons water per klant verkopen, of is volledig gesloten. Zelf heb ik mijn huidige voorraad drinkwater uit een bron gehaald. Dat is een voordeel van niet in de stad wonen; hier groeien bomen met avocado’s die ons te eten geven en een eindje bergafwaarts vanaf mijn huis is een waterstroom waarin zich een bron bevindt, waar buren drinkwater halen. En ik nu dus ook, met hulp van mijn buurman. Bij een andere bron doen mensen de was. We liepen een smal pad de helling af naar een waterstroom. Daar is een soort dammetje gebouwd. Het water stroomt er helder en ruisend van de rotsen. Onder een van die rotsen bevindt zich een bron. Buurman tilde de gallon water op z’n hoofd en droeg ‘m voor me naar huis.
Propaangas is schaars, wat gebruikt wordt om gasflessen te vullen voor de fornuizen. Hier geen gasleidingen noch waterleidingen. Bij de bank staan lange rijen, hele lange rijen. De bank is beperkt open en heeft beperkt contanten beschikbaar. Voor het eerst bevindt een deel van de bevolking zich in categorie 5 van de voedselveiligheidscategorieën. Dat is de hoogste categorie, 5 van 5, en staat gelijk aan hongersnood. Maar liefst 48% van de bevolking, oftewel zo’n 4.7 miljoen personen, bevindt zich in crisis, nood, of hongersnood situatie qua voedsel.
De werkloosheid neemt toe. Een vriend vertelde dat er bij het bedrijf waar hij werkt al 45 mensen zijn ontslagen, terwijl er nog meer ontslagen volgen. De beperkte werkuren en de afname in activiteiten geven de werkgevers geen andere keus dan het nemen van zulke beslissingen, met pijn in het hart, terwijl ze zich zorgen maken over hun staf. Hoe zullen die eten op tafel kunnen zetten als er geen inkomsten zijn?
De export van mango’s naar Amerika is in deze zelfde periode eveneens stopgezet. De reden: Amerika kan de veiligheid van de kwaliteitsinspecteurs niet meer garanderen. Nog een enorm financieel verlies voor Haïti. Vanuit het Noordwesten horen we eveneens moeilijke berichten. Het bendegeweld heeft daar vooral indirecte impact. Tekorten zijn er duidelijk merkbaar. Dorpswinkels sluiten omdat er geen nieuwe voorraden geleverd kunnen worden. Families hebben hun bezittingen moeten verkopen, zoals dieren, om de gestegen prijzen van eerste levensbehoeften te bekostigen. Gezondheidscentra ontvangen ondervoede kinderen. Communicatie met het platteland is beperkt en ligt er regelmatig volledig uit, als er geen brandstof is om de antennes in de lucht te houden. Ik vernam dat vijf leden van OPFSLDIBH, een organisatie in Baie-de-Henne, kinderen zijn verloren in het bendegeweld. Twee van hen stierven onderweg van Saint Marc naar Baie-de-Henne, anderen in Port-au-Prince. De ellende van mensen heeft een zodanig niveau bereikt dat sommigen geen andere oplossing meer zien dan zelfmoord.
De motortaxi chauffeur van wiens diensten ik meestal gebruik maak, kan me de laatste tijd ook weinig meer helpen, aangezien hij geen benzine heeft. Ik kom maar weinig m’n huis uit, meestal alleen op zondag. Het traject naar de kerk gaat nu per bus, die me naar Laboule brengt. Het gaat hierbij om een formaat bestelbusje, waarin 18 passagiers gestopt/gepropt kunnen worden. Daarna is het een kwartier lopen Laboule 12 in. Maar Laboule 12 is ook het terrein van frictie tussen twee bendes. Dit is gerelateerd aan een conflict over grondbezit. Het geweld neemt echter steeds meer toe, inclusief meldingen van schietpartijen. De supermarkt op het kruispunt van Laboule 12 is aangevallen. Deze bevindt zich tegenover een politiepost. Zelfs het politiebureau van Thomassin 25 is door gewapende bandieten aangevallen. Niet voor te stellen dat je er de ene dag vreedzaam kunt lopen, terwijl er de volgende dag geschoten wordt tussen bandieten en politie. De politie heeft sinds deze gebeurtenissen de post van Laboule 12 verlaten.
Zaterdagavond 15 oktober werd ik gebeld door een diaken. Hij zei dat de dominee hem had gevraagd me te bellen en tegen me te zeggen dat ik niet naar de kerk moest komen die zondag. Dat is niet bepaald een bericht dat ik van predikant en diaken verwacht. Ik vroeg wat er aan de hand was. Die zaterdag zijn er zes mensen doodgeschoten en meerdere anderen gewond geraakt bij Laboule 12, zomaar, willekeurig, zes personen die langs de weg liepen of zich op een motor bevonden. In Bon Repos zijn eveneens zomaar 7 voorbijgangers doodgeschoten, wederom motorrijders en verkopers die zich op dat moment daar op straat bevonden.
Diezelfde dag, 15 oktober, stierf ook een bekende Haïtiaanse zanger, ongerelateerd aan bendegeweld. Hij gaf een concert in Parijs, had net een lied gezongen, kreeg een hartaanval en stierf ter plaatse. Mikaben (Michael Benjamin), 41 jaar jong, een zwangere vrouw en twee jonge kinderen achterlatend. Als zanger zette hij zich ook op andere vlakken in, waaronder voor onderwijs. Een van zijn liederen heb ik eens deels vertaald, waarin hij zingt over gebruiken, gewoontes, eten, en bezienswaardigheden van Haïti (Ayiti se).
Afgelopen vrijdagavond hebben er weer twee moorden plaatsgevonden bij Laboule 12. Eric Jean Baptiste en zijn chauffeur zijn doodgeschoten, onderweg naar zijn huis, in een gepantserd voertuig. Hij is een bekend iemand, een voormalig presidentskandidaat, nog steeds leider van een politieke partij. De rij slachtoffers wordt steeds langer. Al op 1 januari werd er hier een politie commandant vermoord, diezelfde maand twee journalisten die de moord onderzochten, later dit jaar een voormalig senator, toen de zes personen een paar weken geleden, nu de presidentskandidaat en zijn chauffeur, en daartussen nog anderen. Vorige week zijn er eveneens drie personen ontvoerd. De bendeleden bezoeken ook ondernemers in die omgeving en eisen een deel van hun opbrengst.
Minder dan 36 uur na de schietpartij liep ik afgelopen zondag langs de plaats van het delict naar de kerk. Ik moet zeggen dat ik de busrit beangstigender vond dan de wandeling, want de chauffeur raakte verwikkeld in een race met een andere buschauffeur. Dat betekende inhalen in onoverzichtelijke bochten op de bergweg en midden op de weg rijden. Ik was blij toen ik uit kon stappen. Voor de vierde keer in drie weken tijd betaalde ik een andere prijs. Voorheen waren er vaste prijzen, maar nu met het brandstoftekort beslist elke chauffeur afzonderlijk hoeveel hij vraagt.
De laatste paar weken is er helaas geen Bijbelstudie voorafgaand aan de kerkdienst. Er is altijd tegelijkertijd een afzonderlijke dienst voor de kinderen en jeugd. De diensten zijn ingekort, zodat kerkgangers niet al te vroeg van huis hoeven (diensten beginnen om half 8) en niet al te laat naar huis. Iedereen leeft in angst, nu er zoveel mensen zijn gedood, verwond, ontvoerd in de nabije omgeving van de kerk. De doordeweekse activiteiten zijn allemaal afgeschaft, op een donderdagse dienst na. Nog voor de mededelingen vroeg de dominee om eerst in gebed te gaan voor Haïti. De inhoud van de preken wordt ook duidelijk bepaald door de huidige omstandigheden. Steven preekte uit Jacobus 5:11 over moed tijdens beproeving, de houding van christenen in moeilijke tijden. “Zie, wij prijzen hen gelukzalig die volharden. U hebt gehoord van de volharding van Job, en u hebt de uitkomst van de Heere gezien, dat de Heere vol ontferming is en barmhartig.” Ronald sprak over angst om naar de kerk te komen. Robest koos een toepasselijke tekst uit Johannes 16:33 om te spreken over beproeving, tegenslag en rampspoed: “Deze dingen heb Ik tot u gesproken, opdat u in Mij vrede zult hebben. In de wereld zult u verdrukking hebben, maar heb goede moed: Ik heb de wereld overwonnen.”
Toch blijven we de zegeningen tellen. Het is een minderheidsgroep die het verpest voor de meerderheid. Macht en geld, wat zijn het enge begrippen, wat stellen ze mensen tot vreselijke dingen in staat. We kijken naar mensen die wel het goede met de medemens voor hebben, naar werk dat moeizaam maar zeker voortgang mag vinden. Mijn buurjongetjes brengen me vrijwel dagelijks een sprankje hoop, als ze met hun guitige, glunderende ogen en een brede grijns in de deuropening verschijnen. Ik mocht ook een paar vrienden op bezoek ontvangen de afgelopen periode. Een van hen was de ochtend van zijn komst beroofd. Het was klaarlichte dag, hij had inkopen gedaan in Pétion-Ville voor zijn werk en werd staande gehouden door twee gewapende mannen. Z’n geld was op, aangezien hij net klaar was met de inkopen, maar z’n telefoon werd wel afgenomen. Een akelige ervaring.
Overal in het land zijn de sporen van wegblokkades zichtbaar. Heel de bevolking is getraumatiseerd. Het rechtssysteem functioneert amper. Misdaden worden straffeloos begaan. De tranen kunnen me letterlijk in de ogen springen. Zoveel slecht nieuws in Haïti, in de wereld. De situatie is zo diep droevig. Het heeft zo’n grote impact op mensenlevens, op allerlei manieren. Fysieke gezondheid, mentale gezondheid, voeding, onderwijs, werkgelegenheid, kerkbezoek. Er is zoveel slecht nieuws te lezen over Haïti, iedere dag opnieuw. Ik hoop van ganser harte dat in de nabije toekomst al het slechte nieuws verandert in goed nieuws.
[userId] => 139012
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5088615
[countryId] => 82
[pictureCount] => 3
[visitorCount] => 299
[author] => Margot de Greef
[cityName] => Kenscoff
[travelId] => 139012
[travelTitle] => Mijn eerste reis
[travelTitleSlugified] => mijn-eerste-reis
[dateDepart] => 2008-04-12
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 9
[goalName] => Werken in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/082/295_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/139/012_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => volharden-in-beproeving
)
[26] => stdClass Object
(
[username] => jacquelinehaiti
[datePublication] => 2022-10-27
[title] => Genieten
[message] =>
Dag allemaal,
Ik ben in Nederland! Elk jaar is de reis ingewikkelder, onzekerder en langer. Vier dagen vliegtuigen, bussen, treinen, auto's. Het kost moeite en veel, veel check check dubbel check. Maar dan heb je ook wat. Tijd met familie. Tijd met vrienden. Kostbare tijd samen. En tijd voor noodzakelijk onderhoud. Tijd voor de tandarts. Tijd voor regelzaken. En tussendoor tijd maken voor even niks. Ik was 'vergeten' dat het Herfst was. Zo'n mooi jaargetijde. In Haiti zijn de seizoenen minder uitgesproken en nu in Nederland geniet ik van de natuur. De eerste boswandeling al gemaakt. Ontladen en opladen. Genieten.
Hartelijke groeten, Jacqueline
[userId] => 282255
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5088423
[countryId] => 82
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 189
[author] => Jacqueline
[cityName] => Passe Catabois
[travelId] => 516282
[travelTitle] => Haiti
[travelTitleSlugified] => haiti
[dateDepart] => 2018-01-04
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/hati,passe-catabois
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/282/255_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => genieten
)
[27] => stdClass Object
(
[username] => margotdegreef
[datePublication] => 2022-10-05
[title] => Update: situatie Haïti en situatie Margot
[message] =>
In 2007 kwam ik voor het eerst naar Haïti, voor een periode van 3 weken, met World Servants. Nog geen jaar later was ik terug, dit keer met een contract voor 3 jaar bij Mennonite Central Committee. Na afloop van dat contract, in 2011, kwam ik werken bij Church World Service. 11 jaar bij dezelfde werkgever. Wat is er veel gebeurd in die periode. Veel om dankbaar voor te zijn, mooie momenten, maar ook moeilijke. Goede collega’s, diverse reizen in binnen- en buitenland, rampen, tranen, vreugde, elke dag nieuwe situaties, blijven leren. Het voelt nog lang niet alsof ik uitgewerkt ben. Er is nog zoveel te doen.
In augustus van dit jaar kreeg ik te horen dat Church World Service verder wil met een team van alleen Haïtiaans personeel. Als de enige buitenlander in het team, betekende dit dat mijn contract beëindigd werd. 31 augustus was mijn laatste werkdag. Ik bracht de dag door bij Patrick, die per 1 september de functie van country representative heeft overgenomen. Ik ben dankbaar dat hij, mijn naaste collega, de leiding overneemt en heb er alle vertrouwen in dat het mooie werk van Church World Service doorgaat, met het team dat zich in blijft zetten. Tegelijk valt het me zwaar om afscheid te moeten nemen van collega’s en partner organisaties. Mijn werk maakt een groot deel uit van mijn leven. Het is niet zomaar een baan, maar iets wat ik doe met passie en liefde. Het is onwerkelijk dat daar nu een eind aan is gekomen.
Ik kreeg mooie reacties van collega’s en partner organisaties, bemoedigende, opbeurende woorden van steun en waardering. Aangezien de verandering nogal abrupt kwam, ook voor de collega’s, heb ik na afloop van mijn contract achter de schermen nog wat steun mogen bieden.
Vrijdag 2 september zou er een online monitoring plaatsvinden door ACT Alliance, aangezien het momenteel niet mogelijk is voor ze om naar Haïti te reizen. Ik zou vertalen. In Fermathe stond het verkeer muurvast. Ook een motor kon er niet langs. Ik wurmde me te voet langs een rij auto’s en een kanaal. Aangezien het had geregend, zaten m’n benen algauw onder de modder. De motor taxi chauffeur nam een alternatieve route en pikte me verderop weer op, om me naar kantoor te brengen. Eindelijk weerzien met Amost. Ook Elondieu en Patrick waren er. De monitoring ging over het werk in Pestel naar aanleiding van de aardbeving van vorig jaar.
Maandag 5 september was mijn laatste keer op kantoor. Mijn collega’s hadden me een afscheid aangeboden. De motor taxi bracht me bij Patrick en Steven. Ik reed met hen mee naar kantoor. Bijna al ‘mijn mannen’ waren aanwezig, inclusief een aantal die niet langer bij CWS werken: Patrick, Steven, Elondieu, Amost, Jackson, Samuel, Yvens, Rony. William ontbrak, aangezien hij in het Noordwesten was. Aan de muren hingen foto’s, souvenirs van de afgelopen 11 jaar. Amost leidde ons in twee liederen, over de liefde van God, waarna Rony voorging in gebed. Patrick sprak over Mattheüs 28:20, de tekst waarmee ik in 2008 ben uitgezonden door de christelijke gereformeerde kerk in Drogeham. Alle mannen spraken, een voor een, herinneringen ophalend. De twee collega’s met wie ik het meest en langst heb samengewerkt, Rony en Patrick, zijn nu elk zelf country representative, Rony bij MCC en Patrick bij CWS. Ik gun het hen beide van harte en ben oprecht blij voor ze en trots op ze.
De woorden van de mannen maakten me duidelijk dat zij niet alleen op mijn leven een grote invloed hebben gehad, maar ik ook op dat van hen. We zijn veel meer dan enkel collega’s. We kennen elkaars families, we reizen samen het land door, maken elkaar mee als we ziek zijn, als we geen eten kunnen vinden, als er rouw is in de familie. We zijn er voor elkaar. De mannen zeiden dat ik veel compassie heb, soms teveel, waardoor ik er zelf aan onderdoor ga. Ik waardeer de mannen en heb ze dat gelukkig altijd laten merken gedurende deze 11 jaar. Ze betekenen, zijn en doen veel voor me. Zij zijn mijn familie hier in Haïti. Mijn emoties maakten hen duidelijk dat het afscheid me ontzettend zwaar viel.
We maakten nog eenmaal een groepsfoto samen. Roseline was in de keuken om ons van een feestmaal te voorzien. Er was rijst met erwten, lasagne, patat, salade, kip, gebakken plantaan. Er werden grappen gemaakt en verhalen verteld, nog even als vanouds bij elkaar. Er was verse vruchtensap (passiefruit en kers). En er verscheen een chocoladetaart op tafel, met daarop geschreven: merci Margot. Aangezien ik niet zo’n ster ben in taarten snijden, pake Steven m’n hand om te demonstreren: zo doe je dat. Ze blijven een glimlach op m’n gezicht brengen.
Aan de muren hingen foto’s van de collega’s op kantoor, van verjaardagen, van het bezoek van mijn vader aan Haïti, van een spontaan bezoek aan een strand toen we uit Grand Anse kwamen, van ander strandbezoek, van bezoek aan de Dominicaanse Republiek, van bouw van scholen en huizen, van het team. Er was een foto van een overhemd dat ik Patrick cadeau deed in 2014 en dat hij nog steeds draagt, een foto van mijn verjaardag vorig jaar, de dag dat ik het ziekenhuis in Pétion-Ville verliet en met een medische vlucht naar Nederland vertrok. 11 jaar aan herinneringen.
Mijn mannen hebben me een zeer waardig afscheid gegeven. Aan het eind van de dag vertrokken Patrick, Steven, Jackson, Samuel en ik met z’n vijven. Patrick en Steven brachten ons thuis. En toen was het echt gebeurd. Mijn tijd bij Church World Service is afgelopen, hoewel het nog steeds moeilijk te bevatten is. Het definitieve is beangstigend en maakt me onzeker. Ik heb geen idee wat er nu gaat gebeuren. Ik hoop in ieder geval dat CWS God blij blijft maken met het werk dat ze doen, zoals mijn collega het zo mooi omschrijft.
Inmiddels zijn we een maand verder. Ik heb nog wat dingen afgerond. 8 september nog eenmaal deelgenomen aan een gesprek met ACT Alliance, opnieuw voor de monitoring. Documenten ordenen en overdragen. Laatste verslagen schrijven. En verder is het een heroriënteren en zoeken naar een nieuwe weg, een bidden om leiding.
Vlak na het aflopen van mijn contract verslechterde de situatie in Haïti, zoals eerder vermeld. Het doet zeer om mensen te zien lijden. Mensen die van een kleine handel afhankelijk zijn voor inkomsten, hebben vrijwel geen gelegenheid om producten in te kopen noch te verkopen. Boeren blijven zitten met bedorven oogsten, aangezien er geen transport is naar de markt. Prijzen stijgen nog meer. Bomen worden omgekapt om als wegblokkades te dienen. Betonblokken worden op de wegen gelegd, ijzeren poorten. Mensen blokkeren de wegen, de politie haalt de blokkades weg, waarna ze des te hoger weer opgericht worden. Dit is in het hele land het geval.
Orkaan Fiona werd aangekondigd. Die ging over Puerto Rico en de Dominicaanse Republiek, maar boog daarna af in noordelijke richting, Haïti sparend. Orkaan Ian kwam over Cuba en Florida. Geen van beide orkanen kwam over Haïti, waar al meer dan genoeg andere ellende is. De protesten gaan steeds meer gepaard met geweld en plundering. Zowel de privésector als internationale organisaties en warenhuizen moeten het ontzien. Een opslag van Caritas in Port-de-Paix werd geplunderd, evenals het magazijn van het Wereldvoedselprogramma (Verenigde Naties) in Les Cayes. Eten dat bestemd is voor schoolkantines wordt gestolen. Ook woningen van ambtenaren zijn aangevallen. In de stad Jérémie moesten diverse organisaties het ontzien. De kantoren van Care, ACTED, AAH en CRS werden geplunderd. Unibank in Leogane is overhoop gehaald. Er zijn zo’n 30 scholen geplunderd. Een kantoor van het nationaal archief in Delmas 39 moest het ook ontgelden. Ik kan de beelden ervan nauwelijks bekijken, het is diep droevig. Zoveel mensen die er blijkbaar geen probleem mee hebben om te nemen wat niet van hen is.
Hier bij huis is het op zich rustig, al waren ook hier de wegen geblokkeerd en kon ik niet in Fermathe of Kenscoff komen, of beter gezegd niet eens op de doorgaande weg, want de entrée was geblokkeerd. Zelfs in Fermathe werden stenen gegooid naar auto’s die toch probeerden te passeren en zijn twee mensen gedood en verbrand. 22 september lukte het me eindelijk om in Fermathe te komen, om wat boodschappen te halen in een dorpswinkel. Het was duidelijk te zien waar de wegen geblokkeerd waren. Tot op heden liggen de restanten er en is er maar één weghelft begaanbaar. Bomen, rotsblokken en poorten waren gebruikt als barricades, soms vlak bij elkaar, op iets van honderd meter afstand.
Dit alles doet de overheid niet terugkomen van het besluit om de brandstofprijzen te verhogen. De minister president, Ariel Henry, maakt ook geen aanstalten om gehoor te geven aan de oproep om te vertrekken. Tegelijk is het voor iedereen zichtbaar dat het de bendes zijn die macht hebben, meer dan de overheid. Diverse bendeleiders zijn voormalig politieagenten. De toegang tot de brandstofopslag Varreux is geblokkeerd. Een bendeleider (Barbecue) zegt dat die geblokkeerd blijft totdat de prijzen omlaag gaan en Ariel Henry opstapt als minister-president. Ariel Henry blijft beweren dat alles onder controle is, wat duidelijk niet het geval is. Tot nu toe is de toegang tot de terminal nog steeds geblokkeerd, wat extreem vergaande gevolgen heeft. Het is ook enigszins tegenstrijdig; protesteren vanwege hoge prijzen en brandstofschaarste, om vervolgens brandstof nog schaarser te maken. De reserves raken inmiddels op en het brandstoftekort is overal merkbaar. Niet alleen doordat er weinig verkeer op de weg is (wat ook te maken heeft met wegblokkades). Banken hebben hun openingstijden aan moeten passen en zijn nu nog 3 in plaats van 6 dagen per week open. Vele winkels en handels hebben de deuren moeten sluiten. Hierdoor stijgen de prijzen nog meer. Zelfs het industriepark Caracol is gesloten. Het ene na het andere ziekenhuis kondigt aan dat ze geen brandstof meer hebben om te functioneren, waarop diverse afdelingen worden gesloten. Ariel Henry is arts, maar er is weinig van te merken dat de sluiting van ziekenhuizen de overheid zorgen baart. Dit nu er juist weer nieuwe gevallen van cholera zijn geconstateerd, na 3 jaar afwezigheid. Culligan heeft aangekondigd dat ze de productie en distributie van drinkwater hebben moeten stoppen. De consumptie van onzuiver water zal dus enkel toenemen. Een krantenartikel las: “Patiënten sterven in ziekenhuizen wegens brandstofgebrek.” Wat een onrecht. Er zijn geen woorden voor.
145 van de 230 gevangenen in de vrouwengevangenis in Cabaret zijn ontsnapt. In andere gevangenissen sterven gevangenen van honger en ziekte. De wegen zijn bezaaid met restanten van verbrande autobanden, rotsblokken, takken, boomstammen, afval. Het provinciale kantoor van het Ministerie van Financiën en Economie in Gonaïves is geplunderd en in brand gestoken. Een boot is gezonken bij La Gonave, waarbij 5 personen zijn verdwenen. Medewerkers van het Ministerie van Onderwijs zijn ontvoerd. De vrouw, drie kinderen en vader van een politieagent werden ontvoerd. Een bende begon de muur van een beschermde wijk bij Route de Frères af te breken (Belvil). De bewoners hebben vrachtcontainers geplaatst om het gat te vullen. Diverse ambassades zijn gesloten. In Cap Haïtien zijn winkels en handels geplunderd. Bij Canaan, Route Nationale 1, worden vrouwen en meisjes verkracht, midden op straat. Dit is de weg naar het Noordwesten, die wij vele malen hebben afgelegd. In en in triest.
Ook deze week gaan de protesten en wegblokkades weer door, in het hele land. Soms is er in het weekend een pauze. Dan staan er lange rijen bij de winkels en banken. Een van de redenen voor de protesten heeft te maken met de hoge prijzen, maar sinds het begin van de protesten zijn de prijzen alleen maar verder gestegen. Het brandstoftekort betekent ook dat communicatiemiddelen beperkt zijn. In de wegblokkades sneuvelen kabels. Er is niet genoeg brandstof om de antennes in de lucht te houden. Vorige week was er sprake van 60% werkzame antennes. Dit betekent dat we gedurig niemand kunnen bellen. Ook internet ligt er hele dagen uit. Elektriciteit is er sinds het begin van de problemen niet geweest. Ik ben dan ook zeer dankbaar voor m’n zonnepanelen. Eten en drinken heb ik nog voldoende, dankzij de buren.
Voor de bus betalen we nu drie keer zoveel als een paar weken geleden. Een gallon benzine op de zwarte markt kost ergens tussen de 3.500 en 5.000 gourdes, omgerekend tussen de € 7.70 en € 11.00 per liter. En dat in een land waar het minimumloon tussen de 350 en 770 gourdes per dag ligt (afhankelijk van de sector).
Een veelgehoord woord deze weken is ontmoediging. Als ik mensen vraag hoe het gaat, dan zijn de antwoorden: “De situatie maakt ons gestresst.” “De situatie geeft me hoofdpijn.” “Ontmoedigd.” Afgelopen maandag, 3 oktober, hadden de scholen eindelijk moeten beginnen, uitgesteld sinds 5 september. Maar de deuren zijn gesloten gebleven. Er is geen ouder die onder de huidige omstandigheden een kind de weg op kan laten gaan om naar school te gaan, los van het feit dat er geen transport is. Dus terwijl het in Nederland bijna herfstvakantie is, hebben de kinderen hier nog niet terug naar school kunnen gaan sinds de zomer.
Vorige keer schreef ik over een overlijden. Er waren drie dagen van staking aangekondigd, waarna de protesten weer door zouden gaan. Dus op een van de stakingsdagen, 27 september, ging ik de familie condoleren, toen de wegen begaanbaar waren. Vrijwel alles was gesloten die dag. Een winkel of handel die toch opent bij een algehele staking, loopt het risico geplunderd te worden. De motor taxi chauffeur had wel genoeg brandstof om me te brengen, maar niet om me te komen halen, dus hij bleef bij me en ging mee condoleren bij familie Jacques. Daarna nog even de familie Nelson gedag zeggen en toen weer naar huis.
De begrafenis vond afgelopen zaterdag plaats, 1 oktober. Het lijkt erop dat ze een goede dag gekozen hadden, want vrijdag waren de wegen nog geblokkeerd en maandag weer, maar gelukkig konden we zaterdag wel bij de kerk komen, bij Pelerin 9. Begrafenisdiensten beginnen hier meestal vrij vroeg. In dit geval begon het condoleren om half 7 ’s ochtends en de rouwdienst om half 8. We liepen langs de kist en schudden de familie de hand. De dienst bestond uit samenzang, gebed, schriftlezingen, preek, het koor van de kerk zong een aantal liederen, de dochter van de overledene las een biografie voor, de zoon sprak een dankwoord uit. Veel verdriet, emoties, huilen, over de grond rollen wegens het plotselinge overlijden van deze 47-jarige vrouw. Er was helaas geen transport voor alle gasten om bij de begraafplaats te komen, Thomassin 25. Ik had ook geen transport dus ging lopen. De motor had me wel gebracht, maar hij had geen benzine om me te komen halen.
Nadat ik een poosje gelopen had, stopte er een auto aan de kant van de weg om iemand eruit te laten. De vrouw die uitstapte, zei tegen me: jij was ook bij de begrafenis. Dat klopt. Ze vroeg waar ik naartoe ging en toen vroeg ze aan de mannen in de auto of ze me een lift konden geven. Dus zo had ik zomaar onverwacht transport naar Fermathe. Ik bleek me in de auto te bevinden met de dominee die de rouwdienst leidde, plus nog twee mannen. Ze gingen naar de Baptist Mission in Fermathe, precies waar ik naartoe zou. Ik had er afgesproken met Izna en Jackson. Terwijl ik zat te wachten, keek ik uit op de kerk en het ziekenhuis van de missie, waar degene die net was begraven is overleden, waar Patrick is geboren, en hoe mijn leven in Haïti is begonnen. Het was met deze missie dat World Servants in 2007 een samenwerking had, toen ik voor het eerst naar Haïti kwam.
Taptaps zijn er momenteel niet tussen Fermathe en Kenscoff. Vandaar is het zo’n drie kwartier lopen naar huis, dus prima te doen. Jackson zag echter een bekende buschauffeur, die de route naar Kenscoff af zou leggen, en hij regelde een gratis rit voor me. Dus deze dag was er goed voorzien in transport voor me. Het laatste stuk heb ik gelopen, want openbaar transport volgt alleen de doorgaande weg.
Amos, de motor taxi chauffeur, had gehoopt zaterdag benzine te kunnen vinden, maar dat was niet gelukt. Hij kon me dus zondag ook niet bij de kerk brengen, al bracht hij me wel een eind in de goede richting. Toen hij me bij een kruispunt afzette, kwam Robest daar net aanlopen, die de deur van de kerk open ging doen, dus we konden samen verder lopen. Hij preekte de week ervoor, uit Genesis 41:37-42, over dat we zullen zijn wie God wil dat we zijn, Hij heeft een plan voor ons leven. Dat wil niet zeggen dat er geen problemen of beproevingen zijn. Het lijden kan gebruikt worden als onderdeel van een plan. Toch moeten we een goed humeur houden.
Er was dit keer geen Bijbelstudie. In plaats daarvan sprak Ronald over de situatie in het land. Over de scholen die de volgende dag zouden openen, maar ouders kunnen hun kinderen niet de straat op sturen, gezien de gevaren. Blijf thuis tenzij je echt iets dringends te regelen hebt. Beheer je geld en je eten goed. Deel met anderen. Laten we hopen dat we geen ziekenhuis nodig hebben, want die functioneren niet of nauwelijks. Hij noemde een ziekenhuis dat zonnepanelen heeft. Hij zei dat er ziekenhuizen zijn waar je zelf voor brandstof moet zorgen als je geopereerd moet worden. Deze tijden hebben ook mentaal een impact op mensen. Men is gestresst, gefrustreerd, kan dit afreageren op elkaar.
Patrick had de leiding over de dienst en sprak over ontmoediging, een woord dat nog vaker genoemd zou worden deze dienst. Hij zei dat het altijd makkelijker is om te kijken naar wat we niet hebben, wat niet goed gaat, in plaats van te kijken naar wat we wel hebben. Het eerste lied dat hij liet zingen: Tel uw zegeningen. Ook onder de huidige omstandigheden. Hij zei al eens eerder dat we gezien de omstandigheden alle kans hebben om niet meer in leven te zijn, maar toch zijn we er nog. Het leven is het allerbelangrijkste. Zolang er leven is, is er hoop. Ds. Nelson vroeg speciaal gebed voor een uitweg voor Haïti. Hij zei dat dit de eerste keer is dat hij zoiets meemaakt, de huidige situatie. Er zijn in de afgelopen jaren wel vaker protesten geweest, brandstoftekorten, wegblokkades. Maar het neemt nu wel heel extreme proporties aan.
Kortgezegd is het een diep droevige situatie, doffe ellende. Een ieder die ik spreek, is ontmoedigd. Dan is het land diep gezonken.
Terwijl ik denk aan zwangere vrouwen en zieken die niet bij ziekenhuizen kunnen komen of niet de nodige zorg kunnen ontvangen, kwam er ook nog mooi nieuws. Mercidieu meldde de geboorte van hun dochter, in het ziekenhuis in Jean Rabel. Haar naam: Tabina Miryam. Vernoemd naar mijn moeder, Tabina!
[userId] => 139012
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5087777
[countryId] => 82
[pictureCount] => 1
[visitorCount] => 286
[author] => Margot de Greef
[cityName] => Kenscoff
[travelId] => 139012
[travelTitle] => Mijn eerste reis
[travelTitleSlugified] => mijn-eerste-reis
[dateDepart] => 2008-04-12
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 9
[goalName] => Werken in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/077/639_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/139/012_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => update-situatie-hati-en-situatie-margot
)
[28] => stdClass Object
(
[username] => margotdegreef
[datePublication] => 2022-10-03
[title] => Vervolg
[message] =>
Er viel bij mijn vorige schrijven nog veel meer te zeggen over de afgelopen periode. Daarover nu meer. Een volgende keer hoop ik meer nieuws te delen over de huidige stand van zaken.
Er blijft nog steeds regelmatig nieuws binnenkomen van een vreemd, jong overlijden. Onder hen was de 36-jarige echtgenote van een van de docenten voor wie CWS na orkaan Matthew een huis heeft gebouwd in het Noordwesten. Nog iemand in het Noordwesten meldde het overlijden van een nicht van hem, 34 jaar jong, zonder dat ze ziek was. Hoe komt het toch dat jonge mensen sterven zonder ziek te zijn? Een vrouw van eind veertig, moeder van twee kinderen, zus van een diaken uit de kerk. Op maandag heeft ze koorts, ze gaat naar de dokter. Donderdag wordt het erger. Tegen die tijd zijn de wegen afgesloten door de wegblokkades. Er moest betaald worden om hen door te laten. In het ziekenhuis wezen de testen niks uit. Ze haalde alleen wat moeilijk adem, dus werd aan de zuurstof gelegd. Twee dagen later stierf ze. Hoe kan dat? Ik begrijp het niet. Om het lichaam naar het mortuarium te brengen, moest weer betaald worden. Haar ouders moeten voor de derde keer een kind begraven.
De kerk organiseerde in juli een plaatselijke missie. Gedurende een week verbleven 29 missionarissen in de kerk. Elke ochtend trokken ze er in groepen op uit om te evangeliseren. Elke namiddag werd er een dienst gehouden, waar iedereen welkom was. Deze missies worden niet heel vaak gehouden, enkel als er een duidelijke roeping voor is. Ik had de gelegenheid om tweemaal naar de middagdienst te gaan die week. Het was mooi om de gemeenteleden nu eens bij een andere gelegenheid te zien dan op de zondag. Het was wat informeler, ze liepen rond in hun dagelijkse kleding, al werd er gedoucht en omgekleed voor de dienst. Mensen netjes in overhemd en lange broek, maar dan met slippers aan. Een vermoeiende week voor de missionarissen, hele dagen aan de wandel, met mensen bidden, zingen, evangeliseren. Het was een ander tafereel in de kerk; tassen, rugzakken, koffers, etensbakken. De bedden werden gespreid op de grond in de kerkzaal.
Ik mocht een paar keer een bezoeker thuis ontvangen. Samen met de buren zou ik naar Grande Savane wandelen, maar die dag waren bandieten de markt van Greffin binnengedrongen en blokkeerden ze de wegen. De eerste keer dat ze in dat gebied kwamen. Dus de wandeling ging niet door. Zaterdag 30 juli konden we alsnog aan de wandel, toen de rust weergekeerd was. De buurvrouw met haar zoontje gingen op de motor, twee buurmannen en ik te voet. Het is iets van anderhalf-twee uur lopen, enkele reis. Het was een stralende dag, strakblauwe lucht, hele mooie kleuren. We liepen vanaf huis naar beneden, klommen een stenen helling op naar Calebas, en verder omhoog totdat we uitkwamen op de weg naar Grande Savane. Hele gesprekken onderweg. Het was fijn om te lopen. De omgeving blijft prachtig. Zo mooi zicht op de bergen. Een wit stuk waar de berg als zandmijn gebruikt wordt. Op het pad naar Grande Savane zicht op Port-au-Prince, het vliegveld. Eenmaal ter plaatse vermaakten de kinderen zich met elkaar. Eentje had koorts, m’n kleine vriendin, die de hele tijd bij me op schoot bleef zitten. We aten samen pompoensoep. Iedereen ging per motor terug. Het werd bewolkt. Ik klom achterop de motor, wat in dit geval betekende: de chauffeur, m’n buurjongetje zat achter hem, daarachter z’n moeder en daarachter ik, op het ijzeren bagagerek. Met z’n vieren op de motor dus. Geschikte omstandigheden voor m’n buurjongetje om in slaap te vallen. Hij komt nog steeds regelmatig bij me op bezoek. Laatst kwam hij samen met z’n moeder om bananencake te bakken, maar meestal komt hij alleen, om met een bal of autootjes te spelen, of m’n sleutels in het water te gooien, of het slot van het reservoir op de bodem van dat reservoir... Dan mag z’n vader het er weer uit komen vissen. Z’n vader haalt ook de wespennesten weg die telkens weer in mijn tuin verschijnen, gewoon met een handdoek.
Minder leuk was dat m’n overbuurvrouw besloot om houtskool te maken. De zonnestralen filterden door de rook buiten. Het stonk allerverschrikkelijkst. Het was duidelijk te zien dat de rookwolk rechtstreeks mijn huis in ging. Mijn hele huis stond onder de rook, alles stonk, overal hing een rookgeur, het zag letterlijk grijs. Zeven dagen lang bleef mijn huis in de stank en rook staan, totdat het houtskool eindelijk klaar was.
Een van de eerste opdrachten die ik kreeg toen ik in 2011 bij Church World Service kwam werken, was het afronden van de registratie van CWS in Haïti. 11 jaar later kregen we eindelijk een uitnodiging van het Ministerie van Planning en Externe Coöperatie om deel te nemen aan een ceremonie waarbij we de papieren in ontvangst konden nemen. Dus op 10 augustus begaf ik me naar het ministerie. Op een grote tafel stonden naambordjes van organisaties en microfoons. Ik kreeg een plaats gewezen aan de tafel. We moesten lang wachten. We hebben al 11 jaar gewacht, dan kan nog eens anderhalf uur er ook wel bij… Ik kwam zowaar diverse bekenden tegen. Zij waren ook 11, 12 of zelfs 15 jaar bezig geweest met het proces van registratie. Eindelijk nam iemand het woord voor de inleiding. Hij vroeg excuses voor de vertraging in het proces, wat volgens hem te wijten was aan COVID-19 en de socio-economische situatie... Er klonk onderdrukt gegrinnik. COVID-19 is er pas twee jaar, onze dossiers liggen er al 11 jaar… We gingen staan, er werd een minuut stilte gehouden en het volkslied werd gezongen. Alle aanwezigen stelden zich voor. Daarna was de directrice van de afdeling voor niet-gouvernmentele organisaties heel lang aan het woord. Ze gaf een historisch overzicht van niet-gouvernmentele organisaties en vooral informatie over de wet die van toepassing is op het functioneren van deze organisaties. Drie ministeries zijn verantwoordelijk voor de erkenning van een organisatie. Al deze drie hebben onze papieren ondertekend. We kregen te horen wat onze verplichtingen worden met deze registratie, inclusief het jaarlijks indienen van plannen en verslagen bij de overheid. De volgende etappe bestond uit presentaties van alle aanwezige organisaties. Church World Service werd als eerste aangewezen. Na mij volgden de andere 10 aanwezige organisaties. Inmiddels had de directeur van het Ministerie van Planning zich bij ons gevoegd. Hij las een toespraak voor, waarna alle organisaties een voor een naar voren werden geroepen om de papieren in ontvangst te nemen. Het geheel werd op de foto vastgelegd, met de directeur en directrice, bij de Haïtiaanse vlag en het logo van het Ministerie. Vervolgens werden er groepsfoto’s gemaakt, om daarna af te sluiten met een maaltijd. Het proces is hiermee nog niet afgerond. Er werd ons gezegd om bij de Nationale Pers te gaan betalen voor de publicatie in de officiële krant Le Moniteur, maar bij aankomst aldaar kregen we te horen dat ons dossier nog niet binnen was. Dus wachten we nog maar wat langer... Dit is heel vervelend, want zonder registratie is er een heleboel niet mogelijk.
We mochten weer een jaar ouder worden. Aan het eind van de middag op mijn verjaardag ging ik naar familie Nelson, om deze dag bij vrienden te zijn. Op de terugweg naar huis zag Ulrick me voorbij komen. Hij maakt elke dag paté en hield me staande om me een paté mee te geven. Elk jaar op 11 augustus regent het. Zo ook dit jaar. We zijn dus nat geregend op de motor onderweg naar huis. We hebben nog even ergens staan schuilen. Twee dagen later ging ik opnieuw naar huize Nelson, nu om daar de jarige vader des huizes te feliciteren. En met z’n drie-jarige kleinzoon te voetballen. Zowel op de heen als de terugweg stond het verkeer muurvast in Fermathe, wegens lange rijen auto’s en motoren die wachtten op benzine bij de pomp. Die was nog niet eens open, maar omwonenden hadden gezien dat een truck de pomp bevoorraad had, dus ze gingen er vanuit dat de pomp wel gauw open zou gaan.
Op zondag ga ik ook per motor naar de kerk. Die zondag, 14 augustus, stond er een lange rij voor een pomp op Laboule. En dan echt heeeel lang. Zowel van boven op de berghelling als vanaf beneden op de helling. Het predikantsgezin was een half uur te laat bij de kerk wegens de files veroorzaakt door deze rij. De Bijbelstudie (over je geloof delen) moest daardoor ingekort worden. In deze kerk is het gebruikelijk om elke week de namen op te lezen van degenen die jarig waren in die week, waarna voor hen gebeden wordt. Dus nu werd er eens in Laboule voor Margot de Greef gebeden, in plaats van in Drogeham. Ik kreeg een geel lint opgespeld en er werd me een zakje met vijf snoepjes in de hand gestopt. Ik blijf genieten van de mooie zang, zowel van leden als van het koor, en leren van de Bijbelstudies. Andere onderwerpen van de afgelopen periode waren het belijden van zonde, verzoening en vergeving, en nu zijn we bezig met een serie over communicatie.
Ook voor de bouw van de school in Dos d’Âne levert het brandstoftekort problemen op. Het goede nieuws is dat de bouw eindelijk officieel van start is gegaan. Op 3 augustus waren William (ingenieur), Steven en Amost namens CWS aanwezig bij de ceremonie waarmee de bouw begon. Andere aanwezigen waren leerlingen, ouders, docenten, omwonenden, het schoolcomité, de burgemeester van Baie-de-Henne, wethouder, school inspecteur, en de directeur van het provinciale kantoor van het Ministerie van Openbare Werken. Met dit ministerie hebben we een samenwerkingsverband. Ze stellen materieel beschikbaar voor de sloop en transport. Na de nodige toespraken werd de bouw dan ook begonnen, niet met het symbolisch leggen van de eerste steen, maar met het slopen van de eerste muur van het bestaande gebouw, dat een gevaar vormde voor een ieder die zich erin bevond, vol scheuren. Een van de aanwezige leerlingen zei dat ze erg blij is met het werk dat begonnen is. Ze zei: “Ik was altijd bang dat de school op ons in zou storten. We konden niet met een gerust hart leren.” De school is opgericht in 1970 en heeft al heel wat generaties opgeleid. Het is tevens een officieel examencentrum, waar leerlingen uit omliggende dorpen examens komen afleggen. Iemand haalde eveneens een bekende tekst uit Spreken aan: “Kijk naar de mieren, hoe zij samenwerken, en laat ons zo samen hard werken om deze school te herbouwen. Ik ben trots op het werk dat gedaan gaat worden in ons dorp.”
Inmiddels is de sloop voltooid. Wegens brandstoftekort is de aankoop van bouwmaterialen een groot probleem. In heel Port-de-Paix zijn geen bouwmaterialen te vinden. In Gonaïves is slechts één leverancier gevonden die materialen en transport kan verzorgen. Wellicht kan met de truck van het Ministerie van Openbare Werken transport geregeld worden. Maar daarvoor is wel brandstof nodig, dus daarvan moet eerst een voorraad aangelegd worden. Samen met het Ministerie is eveneens een zandmijn gevonden, of beter gezegd een rivier waaruit zand opgegraven wordt, wat vervolgens gezeefd en gewassen wordt. Het is tevens de bedoeling dat het Ministerie een vijf-daagste training voor de bouwlieden gaat organiseren, waarbij ze een officieel diploma krijgen, maar dit is pas mogelijk als de veiligheidssituatie het toelaat voor personeel vanuit Port-au-Prince om naar Dos d’Âne te reizen. Het vliegveld in Gonaïves waar onze collega’s landen, laat ook te wensen over. Het is een stenen strook, waar koeien lopen en motoren rijden. Niet zonder risico dus. Er is altijd politie aanwezig als er een vliegtuig landt of opstijgt.
De school van Dos d’Âne mocht eveneens financiële steun in ontvangst nemen voor het betalen van achterstallige salarissen van docenten. Deze en twee andere scholen hebben vorig jaar een voorraad boeken ontvangen. Aan het eind van het schooljaar hebben de leerlingen de boeken netjes ingeleverd, zodat ze in oktober gebruikt kunnen worden voor de volgende lichting.
De afgelopen periode heb ik meermalen bij Patrick thuisgewerkt. In eerdere maanden kwam hij bij mij, nu ik bij hem. We wonen niet zo ver bij elkaar vandaan. Door de bochtige bergwegen is het in ‘normaal’ tempo een half uur rijden. Maar soms duurt het drie keer zo lang, zelfs op de motor. Dan staat het verkeer muurvast, weer wegens lange rijen vrachtauto’s, personenauto’s, taptaps, bussen en motoren die hopen dat een pomp opengaat, omdat ze hebben gezien dat er brandstof geleverd werd. Dan vormt zich een rij langs de weg en auto’s en motoren ernaast midden op de weg om er voorbij te komen. We stonden muurvast tussen de motoren, auto’s, vrachtauto’s. Uiteindelijk werd onze kant naar de rechterkant van de weg geduwd, zodat de rij van boven naar beneden kon rijden, al paste het maar net, over een steen, door de berm. De motoren om ons heen stonden dicht tegen ons aangedrukt, met spiegels in onze heupen. Een hoop herrie, een hoop mensen, een hoop commentaar.
De collega’s in Pestel klagen dat het eten zoveel duurder is geworden. Voor mensen zonder salaris is het vele malen erger. Zelfs één maaltijd per dag is soms niet haalbaar. Er zijn verhalen die onze collega’s te horen krijgen, taferelen die ze zien, waarvan je spontaan zou gaan huilen. In de verslagen van de partner organisaties wordt dat ook duidelijk, als de prijs van een maaltijd bij een training met 50% stijgt. Elke keer als we denken dat de situatie niet slechter kan worden, blijkt het toch nog erger te kunnen. Maar daarover een volgende keer meer.
Toen William naar het Noordwesten zou, kon hij niet reizen, want er werd geschoten bij Canaan. Mooie namen van niet zo vreedzame wijken. Het team dat betrokken is bij het werk na de aardbeving in Pestel, had de gelegenheid om gedurende drie dagen bijeen te komen op kantoor, voor een teamvergadering. Het was de eerste keer dat iedereen bij elkaar was. Hierbij werd de afgelopen periode geëvalueerd en een planning gemaakt voor de volgende maanden.
De vergaderingen van ACT Alliance vinden nog steeds veelal virtueel plaats. In Port-au-Prince is dat mogelijk, buiten Port-au-Prince niet, wegens gebrekkig internet en elektriciteit. Een nieuw lid (iemand uit Congo) vroeg me een gesprek om hem in te lichten over het hoe en wat. We hebben eindelijk het jaarverslag van 2021 afgerond. Er werd verder gewerkt aan verslagen en nieuwe plannen met IOM en Bahamas Psychological Association in de Bahamas. Ook is er een samenwerking van start gegaan met Caritas Antilles in het Caribisch gebied. We hebben verslagen geschreven over het werk in het Noordwesten op het gebied van migratie, klimaatverandering, landbouw en voedselveiligheid, voor diverse donateurs. Verder is er een verslag ingediend over schoolmaterialen en boeken die verstrekt zijn aan drie scholen in Pestel, dankzij steun van stichting van der Honing-Hoitinga.
Zaterdag 20 augustus nam m’n buurman Mike Kendy me mee voor een wandeling, als verjaardagsgeschenk... Hij weet dat ik van wandelen houd. We liepen richting de kerk, over iemand z’n erf, we bekeken een stuk grond waarop stenen muren zijn gebouwd voor bodembescherming. Hier en daar was een koe vastgebonden. We daalden een smal pad af naar de droge waterstroom in het ravijn. Aan de andere kant klommen we de helling weer op. Een smal pad met losse stenen en prachtige uitzichten. We keken uit op Fort Jacques en konden zelfs de school in Grande Savane zien. Er waren allemaal kleuren bloemen te zien, al noemde Mike Kendy ze onkruid: oranje, paars, geel, rood. We liepen langs dennenbomen en kwamen uiteindelijk op een breder pad uit, in de buurt van Corail, met zicht op een zandmijn. De weg draaide, waardoor we het meer konden zien richting de Dominicaanse Republiek, Mòn Kabrit, en de zee langs de weg naar het noorden. Op een bankje zaten we uit te kijken over de omgeving. We zagen verlaten kranen, waar geen water meer uit komt. Uiteindelijk kwamen we uit bij Drouette, Kenscoff. We liepen door Kenscoff en verder naar huis. Het was een mooie wandeling. Toen we door Kenscoff liepen, kwamen we mensen in nette kleren tegen, wat duidde op de aanwezigheid van een adventistengemeente. We kwamen ook langs de katholieke kerk, langs een poging om een park/plein op te zetten, en langs de markt. Een mooi verjaardagsgeschenk. En mooi dat het kan, hier. Onvoorstelbaar te bedenken wat er in Cité Soleil en Croix-des-Bouquets gebeurt, op nauwelijks 35 kilometer afstand. Hier is het vreedzaam, we kunnen zonder problemen wandelen. In Croix-des-Bouquets waren overstromingen na regen. Een moeder en twee dochters werden gedood en verbrand in een auto. Verschrikkelijk.
Hierover las ik ook een verslag van mensenrechtenorganisatie RNDDH, over 52 vrouwen die zijn verkracht in Cité Soleil. Persoonlijke verhalen van vrouwen verkracht in bijzijn van hun kinderen, nadat hun echtgenoten voor hun ogen waren vermoord. Te gruwelijk voor woorden. Wat mankeert mensen? Bandieten hebben de kathedraal geplunderd en deels in brand gestoken. Een politieagent is op zondag vermoord toen hij naar de kerk ging in Croix-des Bouquets. Mensen zeiden zelfs dat het zijn eigen schuld was, omdat hij zich inzet tegen bendes. Maar dat is zijn werk als agent! Twee journalisten zijn gedood tijdens verslaggeving in Cité Soleil. Een medewerker van telefoonmaatschappij Digicel werd vermoord bij een poging om haar te ontvoeren. Er zijn zelfs twee mensen ontvoerd uit een boot. Ook in de buurt van Tibwadom/Gwo Mòn neemt het aantal ontvoeringen toe. Criminelen drongen een huis binnen in Pétion-Ville. Ze hebben man en vrouw vermoord, het huis leeggeroofd en in brand gestoken. Een kind van 4 jaar heeft het overleefd. De reden: conflict over grondbezit.
Meer en meer mensen proberen het land te verlaten, vaak op gevaarlijke en illegale wijze. Een boot onderweg van de Bahamas naar Miami zonk, waarbij 17 passagiers stierven. 25 werden gered. Een paar dagen later overleden vijf migranten tussen de Dominicaanse Republiek en Puerto Rico. Nog een week later werden 113 migranten opgepakt bij de kust van Florida. Tussen januari en juli 2022 heeft de Dominicaanse Republiek 57.765 Haïtianen teruggestuurd naar Haïti.
En dan klinkt op zondag een preek uit 1 Petrus 2:11-12 over goede werken en het loven van God, over het leven in een vijandelijke wereld, waarin wij niet anders dan vreemdelingen, reizigers zijn. Waar we het werk hebben te doen dat God ons vraagt te doen. Waar we gevloerd kunnen worden, beproevingen kunnen ondergaan, we kunnen ons zwak en onkundig voelen, maar dat is tijdelijk, we zullen weer krachtig worden. Een andere preek klonk uit Johannes 3:16, waarbij gesproken werd over het lijden dat we te lijden hebben, maar desondanks: raak niet ontmoedigd. “Verblijd u in de hoop. Wees geduldig in de verdrukking. Volhard in het gebed.” (Romeinen 12:12) Toen Patrick de leiding had over een dienst, zei hij dat gezien de omstandigheden we alle reden hebben om niet meer in leven te zijn, in dit land. Er moet een reden zijn dat we er toch nog steeds zijn. ’s Middags wordt er begonnen met handwerken met de jeugd van de kerk, om ze dingen te leren zoals haken.
Vaak staan er dus files onderweg van en naar de kerk, wegens de rijen bij de benzinepompen. Dan staat de weg rijendik, het ziet zwart van de mensen, velen met een gele benzinetank in de hand, het is een gedrang en een herrie. Soms zie ik op de terugweg van de kerk naar huis mensen op nog precies dezelfde plaats in de rij staan als waar ze stonden op de heenweg naar de kerk. Soms zie ik restanten van verbrande autobanden, na protesten. Ik heb al heel wat zondagen geen taptaps meer gezien bij Laboule 12; geen brandstof. Laatst hield de politie ons aan op de motor, toen we bij de kerk vandaan kwamen. Ik zat achterop, maar hij vroeg ook mijn identiteitsbewijs, wat ik niet bij me heb als ik naar de kerk ga. Hij maakte een grapje en zei dat hij me moest arresteren. Ik moest iemand de rechter- en linkerhand schudden, waarop de agent zei: je voeldoet aan de eisen, je kunt gaan... Alles kan hier.
Twee huizen verderop in Guibert is ook een kerk. Laatst bedachten ze in het huis naast de kerk dat het tijd werd om een voodoo ceremonie te organiseren. Die nacht hebben we weinig geslapen. Van vijf uur ’s middags tot vijf uur ’s ochtends klonk er muziek en getrommel. Hoe houden ze het zolang vol? De volgende dag begon het nog vroeger, om twee uur ’s middags al. Het ging tegen elkaar in; muziek van de voodoo ceremonie en muziek aan de andere kant waar elke avond een hapje en drankje verkocht wordt. Alleen toen kwam er onenigheid bij de ceremonie en viel de rest in het water.
Er is de laatste tijd ook veel regenwater gevallen. Als het hard regent en onweert, zijn de bergen onzichtbaar en is alles grijs. Het reservoir is tot de rand gevuld en er kan geplant worden op de akkers. De andere kant van het verhaal is dat veel regen hier algauw tot overstromingen leidt. Dus in Arcahaie werden 14 huizen vernield in de regen, 65 beschadigd, gewassen en dieren weggesleept.
Dit jaar zijn er 15 gevangenen van honger overleden in gevangenissen in Les Cayes, Jacmel, Mirebalais en Petit Goave. Er is nog steeds geen voortgang omtrent het dossier van de moord op president Jovenel Moïse. Inmiddels is men op zoek naar een zesde rechter voor het dossier.
Om positief te eindigen: een expeditie van Haiti National Trust heeft een magnolia plant gevonden die al 97 jaar verdwenen was en waarvan men dacht dat die uitgestorven was.
Een volgende keer meer over de huidige, droevige, extreem moeilijke situatie in het land.
[userId] => 139012
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5087720
[countryId] => 82
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 157
[author] => Margot de Greef
[cityName] => Kenscoff
[travelId] => 139012
[travelTitle] => Mijn eerste reis
[travelTitleSlugified] => mijn-eerste-reis
[dateDepart] => 2008-04-12
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 9
[goalName] => Werken in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/hati,kenscoff
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/139/012_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => vervolg
)
[29] => stdClass Object
(
[username] => margotdegreef
[datePublication] => 2022-09-19
[title] => Olie op het vuur
[message] =>
Waar te beginnen, wat te schrijven? Met een droevig hart hoor en ervaar ik wat er om me heen gebeurt.
Al weken lang is het onrustig. Collega’s zaten vast in het Noordwesten en Pestel. Samuel zou dinsdag 23 augustus terugkomen uit het Noordwesten, waar hij tien dagen training heeft verzorgd voor drie scholen en twee organisaties. Deze training ging over veehouderij, specifiek gericht op geiten. Vier organisaties en drie scholen hebben fondsen ontvangen om geiten te kopen en te verstrekken aan boeren, docenten (die vaak maanden- of jarenlang geen salaris betaald krijgen), en (ouders van) leerlingen. Samuel bracht eveneens tijd door bij AGEHPMDNG en OPFSLDIBH, om het bodembeschermingswerk te bezoeken en bespreken, een centrum dat wordt gebouwd voor transformatie van landbouwproducten zoals cassave, microkredietprogramma’s, etc. Hij sprak ook met docenten die vorig jaar financiële steun ontvingen voor het opzetten of uitbreiden van een nevenactiviteit, om zo naast het lesgeven nog een andere bron van inkomsten te hebben en niet ontmoedigd te raken met het belangrijke werk van onderwijs. Verder had Samuel de gelegenheid om na lange tijd terug te keren naar corporatie KRCLJ, waar in het verleden een bakkerij is opgezet (die nog steeds functioneert), microkredieten zijn verstrekt (ook dat gaat nog steeds door), een waterreservoir is gebouwd en bodemtechnieken zijn toegepast, onder andere. Hoewel de droogte velen parten speelt, regende het juist veel tijdens het verblijf van Samuel, wat de wegen vrijwel onbegaanbaar maakte. Hij verplaatste zich per motor over de gladde, modderige paden. Als het niet regende, werd hij bedolven onder stof.
Toen hij na een paar weken terug zou naar Port-au-Prince, wat tegenwoordig een vlucht met UNHAS (service van de Verenigde Naties) van Gonaïves naar Port-au-Prince inhoudt, bleek de vlucht geannuleerd te zijn op die bewuste dinsdag. Uiteindelijk is hij vier dagen later per bus naar huis gekomen, op de verjaardag van zijn vrouw, aangezien de vluchten elke dag geannuleerd werden.
De heren in Pestel hadden met gelijksoortige problemen te maken. 14 augustus was het 1 jaar geleden dat het zuidwesten van het land getroffen werd door een aardbeving van 7.2 op de schaal van Richter. Ter gelegenheid hiervan organiseerde CLIO een activiteit in Jérémie, over localisatie van hulp, waar twee collega’s aan deelnamen. Dit ging voornamelijk over de betrokkenheid van lokale organisaties in hulpverlening.
Op de datum zelf, 14 augustus, hield CWS een activiteit in een kergebouw in La Fièvre, waarbij partner organisaties, lokale overheid, gemeenteleden en inwoners waren uitgenodigd. Het onderwerp: van collectieve trauma naar de bouw van weerbaarheid. Hoe kan een getraumatiseerd dorp genezen en weerbaarheid bouwen? Hierbij legden twee psychologen uit wat trauma is, wat collectieve trauma is, symptomen en oorzaken, hoe weerbaarheid een dorp helpt versterken. Ingenieur Elondieu sprak over goede bouwpraktijken om ook op die manier weerbaarheid te bouwen. 73 mensen namen deel aan de conferentie.
Om de datum van 14 augustus te markeren, is eveneens opnieuw een verslag uitgebracht over dat wat Church World Service heeft gedaan in de afgelopen periode. De bouwwerkzaamheden gaan minder snel dan gehoopt. Dit heeft te maken met bouwmaterialen die niet beschikbaar zijn, brandstoftekort waardoor transport een probleem is, wegblokkades, maar ook gebrek aan water. Inmiddels heeft CWS een aantal plastic watertanks gekocht om regenwater op te kunnen slaan en zo het bouwproces voort te zetten. Er wordt prioriteit gegeven aan gezinnen met oudere mensen of mensen met een handicap. Voor deze gezinnen is het vaak moeilijker om de gevraagde bijdrage te leveren, in de vorm van stenen, grind en water, gezien de fysieke inspanning. Daarom is hulp van buren, mensen uit de kerk en het dorp belangrijk.
Ondanks alle moeites is het werk uitgebreid. Met SOFENAP is na de eerste groep van vijf huizen begonnen met de bouw van nog eens vijf huizen. Dit gaat om permanente woningen, die aan de bouwnormen voldoen, met gebruik van kwantiteit en kwaliteit bouwmaterialen, betonblokken muren en een golfplaten dak. Een van de eigenaren was ziek maar zei dat hij weet dat ook al zou hij nu sterven, dat hij dan een goed huis achterlaat voor z’n familie. Een van de bouwlieden zei dat dit de eerste keer is dat hij werk gedaan ziet worden dat zulke goede kwaliteitscontrole heeft. Hij felicteert de ingenieurs van CWS met de begeleiding die ze geven aan bouwlieden in Pestel. Een andere eigenaar zit nu al trots in z’n nieuwe woning, hoewel het huis nog niet eens af is. Met organisatie AJDP zijn eveens vijf huizen in aanbouw. Een van de gezinnen is zeer gemotiveerd om te helpen de bouw zo snel mogelijk af te ronden. De eigenaar heeft altijd een glimlach op z’n gezicht als hij de voortgang van de bouw observeert. Hij heeft geen woorden om AJDP en CWS te bedanken. Op dit moment slaapt hij in een onderkomen dat is opgetrokken uit zeildoeken, onder zeer moeilijke omstandigheden, maar alleen al als hij kijkt naar het nieuwe huis in aanbouw wordt hij blij.
Er zijn twee nieuwe organisaties toegevoegd voor de huizenbouw in de gemeente Pestel. Zowel OSCPJDP als OPDTSP hebben vijf gezinnen selecteerd voor herbouw van hun huizen die vernield zijn in de aardbeving van vorig jaar. Voorafgaand aan de bouw, nemen gezinnen en bouwlieden deel aan een training over bouwnormen, die de ingenieurs van CWS verzorgen.
Ook de bouw van waterreservoirs gaat door en breidt uit. Met KPA waren al vijf reservoirs in aanbouw. Inmiddels zijn er nog eens vijf van start gegaan. Het was even wennen voor ze, want deze bouw met CWS volgt strict de bouwnormen, wat ze niet gewend waren bij hun eerdere ervaringen met andere organisaties. Daardoor begrijpen ze nu ook beter waarom eerder gebouwde reservoirs sneller sneuvelen in een aardbeving of orkaan. De reservoirs worden gebouwd met rotsblokken, gezien de aanwezigheid van vele rotsen in de omgeving. Verder gaat er vooral veel ijzerwerk en cement in. Kwaliteitscontrole is ook hier van groot belang. Zo moet zand van grote afstand komen, omdat het zand in de directe omgeving niet van goede kwaliteit is. Meerdere eigenaars van de reservoirs zeiden dat ze graag een geit cadeau zouden willen doen aan het team, als ze er het geld voor hadden, als teken van dank.
Tegelijkertijd wordt er gewerkt op de school in Thomas Elie. Hier wordt ook een waterreservoir gebouwd, maar dan met grotere opslagcapaciteit. Ouders en omwonenden hebben de fundering gegraven, wat geen eenvoudige opgave was, gezien de hoeveelheid stenen in de grond. Een grote zorg was waar het water voor de bouw vandaan moest komen. Gelukkig begon het te regenen en konden mensen water opvangen in emmers, teilen, potten en pannen. Het werd algauw duidelijk dat dit reservoir van groot belang is voor de gemeenschap, want mensen waren bereid om hun eigen weinige water te gebruiken voor de bouw. Toen de betonnen vloer gestort werd, rinkelde iemand met een bel telkens als het water op was, waarop direct iemand uit de buurt aankwam met meer water. Inmiddels is het reservoir bijna afgerond. Ook is er een begin gemaakt met bouw van latrines bij de school. Dit wordt gefinancierd door MCC, waar Patrick en ik eerst werkten en waar onze oud-collega Rony nu werkt. Ze hoopten op 6 september het werk te bezoeken, maar wegens brandstoftekort en wegblokkades is het bezoek uitgesteld.
De laatste week van augustus verzorgden de psychologen in het team een vijf-daagse training voor docenten in Pestel (30 mensen in totaal). Deze training was bedoeld om docenten te helpen trauma te herkennen, zowel bij zichzelf als bij leerlingen en anderen in de omgeving. Onderwerpen waren onder andere trauma, verschillende vormen van geweld, de impact van trauma op iemands leven, verschillende soorten trauma, hoe mensen reageren op gevaar, stress, gevolgen van ongenezen trauma, cirkel van geweld, gezonde dorpen bouwen (door waarheid, genade, gerechtigheid, vrede), rouw, weerbaarheid, hoe iemand te helpen die getraumatiseerd is, psychologische eerste hulp, compassie, evenwicht in het leven. Hoewel het steeds opnieuw bevestigd wordt dat dit mentale stuk hulpverlening verwaarloosd wordt en juist daarom belangrijk is, ook gezien de hoeveelheid traumatische gebeurtenissen in het land en in ieders leven, is het soms lastig om het over mentale gezondheid te hebben, als er niet voorzien kan worden in eerste levensbehoeften. Op vijf scholen zijn eveneens psychosociale activiteiten gehouden met 824 leerlingen.
De collega’s uit Pestel zouden dezelfde week als Samuel naar Port-au-Prince komen. Het netwerk ACT Alliance, waar CWS lid van is, had gepland om op afstand een evaluatie uit te voeren. Op afstand, aangezien het momenteel geen optie is voor iemand van het kantoor in Colombia naar Haïti te komen en de evaluatie ter plaatse te verrichten. Ter voorbereiding hierop, hadden Patrick en ik meerdere gesprekken met ACT Alliance, zowel met het regiokantoor als met de andere leden in Haïti. Elondieu en Amost zouden meedoen aan de gesprekken, waarvoor ze naar Port-au-Prince moesten komen. Vanuit Pestel is het geen optie om via internet een gesprek te voeren.
Maar ja, hoe naar Port-au-Prince te komen? Een week eerder waren er problemen in Laboule 12. Op een zaterdag is daar een oud-senator (huidig directeur van sociale woningbouw) vermoord en verbrand in zijn auto, samen met andere passagiers. Voor zijn begrafenis zou misschien vrij doorgang gegeven worden. In de dagen naar aanloop daarvan, waren de wegen tussen Les Cayes en Pestel geblokkeerd en ook tussen Les Cayes en Port-au-Prince. Vluchten van en naar het zuiden waren eveens geannuleerd, net als de vluchten van en naar Gonaïves, waar Samuel vast zat. Op dezelfde dag dat Samuel met de bus naar Port-au-Prince kwam, zaterdag 27 augustus, lukte het Jackson, Steven en Elondieu om Pestel te verlaten. Pas in de loop van de middag werd de wegblokkade tussen Pestel en Les Cayes tijdelijk opgeheven. De heren maakten er direct gebruik van om uit Pestel te vertrekken. Het was al te laat om diezelfde dag nog thuis te komen. Uiteraard kregen ze ook nog een lekke band onderweg. De banden worden slechter en nieuwe banden zijn momenteel moeilijk te krijgen. Alles wordt schaars.
De mannen overnachtten in Petit Goave, bij een familielid. Het gebeurt wel vaker dat de weg in het weekend wordt vrijgegeven en vervolgens op maandag weer geblokkeerd. Dit betekende dus dat de mannen op zondag thuiskwamen, 28 augustus. Hun route loopt langs de kerk, waar ik me op dat moment bevond. Op een gegeven moment verscheen er iemand naast me. Hallo Margot, klonk het. Daar stond Steven opeens naast me. Hij kwam me melden dat ze er waren en dat Elondieu me wou begroeten. We hadden mekaar meer dan een jaar niet gezien. Het was een enthousiast, welgemeend, blij weerzien. Op zijn verjaardag nog wel, wat een mooi geschenk. Kerk en werk lopen duidelijk door elkaar heen... Nadat we elkaar begroet hadden, vervolgden de heren hun weg en ging ik de kerk weer in. Gelukkig, iedereen was veilig en wel thuis.
En daar zit iederen nog steeds, thuis. Vorige week zondag, 11 september, kondigde minister-president Ariel Henry aan dat de brandstofprijzen zouden stijgen. Hij zei dat de overheid niet langer kan doorgaan met subsidies op brandstofprijzen. Diesel gaat van 353 naar 670 gourdes per gallon, benzine van 250 naar 570 gourdes. Dat betekent ongeveer € 1.50 per liter diesel en € 1.30 per liter benzine. Voor Nederlandse begrippen lijkt dit weinig, maar voor hier is het duur. Bijna een verdubbeling. Iemand zei terecht dat dit meer is dan het minimumloon. Dus iemand die een hele dag werkt, kan nog geen gallon brandstof betalen. Bovendien is er al maandenlang een nijpend brandstoftekort. Mensen staan urenlang in de rij als er eens een pomp tijdelijk opengaat. Op de zwarte markt kost benzine algauw minimaal € 3.30 per liter. Duurdere brandstof maakt automatisch alles duurder, niet alleen transport maar ook voedsel, bouwmaterialen, enz.
De prijsstijgingen hebben ook te maken met de wisselkoers. De gourde blijft waarde verliezen, waardoor meer gourdes nodig zijn om dollars te kopen, de munteenheid waarin veel producten worden verkocht. Dit is ook een van de redenen dat het steeds lastiger wordt voor de overheid om voldoende brandstof in te kopen. De Bank van de Republiek Haïti heeft extra dollars op de markt gebracht, waardoor de wisselkoers wat schommelde. Zelfs de radio valt zo nu en dan stil, omdat er geen brandstof is om de boel in de lucht te houden.
De problemen begonnen al voor 11 september. In diverse steden in het land was oproer. Kantoren in Grand Anse werden geplunderd, waaronder het Provinciale Kantoor van Noodhulp. De route die onze collega’s tegenwoordig volgen naar Pestel, via Laboule, heeft de laatste tijd ook een verhoogd risico van ontvoeringen. Afgelopen week zijn er drie politieagenten vermoord in Laboule 12. De vroegere route, via Martissant, is helemaal geen optie, gezien de aanwezigheid van bendes aldaar. Ze laten soms bussen wel door, tegen betaling. We hadden een reserve aan brandstof aangelegd in Pestel, meegenomen uit Port-au-Prince. Maar nu houden ze auto’s aan om te kijken of er benzinetanks in de auto’s zijn, die ze vervolgens vernielen. Zij geen benzine, dan niemand benzine.
Alle collega’s blijven momenteel waar ze zijn. Dat bleek een goed besluit, want sinds de afkondiging op 11 september is de situatie verslechterd. De overheid heeft al eerder pogingen gedaan om de brandstofprijzen te verhogen, maar dat leidde elke keer tot grote oproer. Zo ook nu weer.
Overal in het land zijn wegen geblokkeerd. Voor blokkades worden bomen en elektriciteitspalen omgehakt. IJzeren poorten worden op de weg gelegd. Zelfs doodskisten worden van een begraafplaats gehaald om als wegblokkade te dienen. De huidige blokkades zijn een protest tegen de hoge brandstofprijzen, tegen hoge prijzen in het algemeen, tegen onveiligheid en criminaliteit, en een roep om vertrek van de minister-president. Maar de blokkades leiden allen maar tot hogere prijzen. Alles zit dicht. Winkels, banken, kantoren; niks kan functioneren. De weinige voorraden raken hierdoor snel op en worden tegen nog hogere prijzen verkocht. Op 26 augustus had het Ministerie van Onderwijs al aangekondigd dat het begin van het nieuwe schooljaar werd uitgesteld van 5 september naar 3 oktober. De scholen zijn dus nog steeds dicht.
Helaas wordt er ook veel geplunderd. In Gonaïves zijn afgelopen week minstens 16 meldingen gemaakt van plunderingen, zowel op kantoren van het Wereld Voedsel Programma en Caritas (voedsel bedoeld voor schoolkantines), als supermarkten, bouwmaterialen, drinken (Couronne), scholen, universiteit, opslag van Digicel (telefoonmaatschappij), UNOPS (VN), provinciaal kantoor voor bevoorrading van medicijnen voor Artibonite. Ook op Delmas wordt geplunderd. Zonnepanelen en accu’s worden gestolen, generatoren verbrand (onder andere van Unibank). OAVCT (verzekeringskantoor) in Petit Goave is geplunderd, ONA (pensioen/verzekering) in Ouanaminthe en Saint Marc, een Jesuïeten organisatie in Ouanaminthe (SJM), het belastingkantoor in Petit Goave en in Leogane (meubels, computers, accu’s meegenomen). Brandende autobanden maken doorgang onmogelijk. De ambassades zijn gesloten. Ook een televisiezender en een bandenhandel (Top Tires) zijn aangevallen en geplunderd. Auto’s worden in brand gestoken. Er worden zelfs glazen flessen verbrijzeld en op straat gegooid, om lekke banden te veroorzaken, mocht iemand het toch wagen om de weg op te gaan.
De kabels van telefoon- en internet maatschappijen sneuvelen eveneens in de wegblokkades. Hierdoor valt internet regelmatig uit. Ook telefoongesprekken voeren is lastig. Reparateurs kunnen de problemen niet verhelpen, omdat ze wegens de wegblokkades niet op de plaats van het euvel kunnen komen. Ik zou afgelopen week naar Patrick, maar we kunnen niet bij elkaar komen. De wegen bij Pelerin en Laboule zijn volledig geblokkeerd en ook hier bij huis. Het kruispunt naar de doorgaande weg is geblokkeerd, evenals het pad tussen dat kruispunt en mijn huis. Alleen te voet is er doorgang. Buurman Samuel is daarom zaterdag lopend naar Fermathe geweest, om te kijken wat hij aan etenswaren kon kopen op de markt. Ik eet elke dag met hen mee en ben zeer dankbaar voor goede buren.
Overal in het land zijn wegblokkades. De ambulancedienst in Port-au-Prince heeft noodgedwongen moeten stoppen. Zelfs in Jean Rabel (in het Noordwesten) zijn protesten en wegblokkades. Ook in Port-de-Paix, Les Cayes, Jérémie, Saint Marc, Anse Rouge en elders. (Bederfelijk) voedsel vanaf het platteland kan nu niet naar de markten in de grote steden om verkocht te worden, terwijl in de steden de voorraad slinkt en tegen hoge prijzen verkocht wordt. In het Noordwesten is de situatie extreem moeilijk. Anouce vertelde me dat de kerk niet meer kan collecteren, omdat mensen de mogelijkheid niet hebben om geld te geven. Ouders zijn wanhopig als hun kinderen met een lege maag naar bed gaan. Het is een ontmoedigende situatie. Sommige ouders worden zo wanhopig dat ze nadenken over zelfmoord.
Het Nederlandse consulaat stuurde ook al een bericht over de situatie. Er schijnen eveneens vluchten geannuleerd te zijn. Op dit moment is er tevens een orkaan onderweg (Fiona), maar het lijkt erop dat die noordwaarts afbuigt. Dat is te hopen, want dat is wel het laatste dat dit land momenteel kan verwerken.
Tegelijkertijd merk ik de solidariteit door de telefoontjes en berichten die ik ontvang. Mensen willen weten hoe het gaat. Ik word gebeld vanuit Grand Anse, het Noordwesten, Port-au-Prince en omgeving. Hoe gaat het, voor hoelang heb je nog eten in huis, doe je voorzichtig, vragen we aan elkaar. Iemand uit de kerk belt en zegt: als broeders en zusters gaat het niet alleen om preken en bidden, maar we moeten elkaar ook vragen hoe het gaat, met de moraal, en met de voorraad in huis. In Pestel zijn geen wegblokkades, maar ook daar is honger. Mensen hebben geen geld om de hoge voedselprijzen te betalen. Deze maand wordt er geplant in plaats van geoogst, dus ook op de akkers is weinig voedsel te vinden.
Het is teveel voor één verhaal. Binnenkort meer, zolang internet het toelaat. Ik word er letterlijk niet goed van. Verdriet, hoofdpijn. Dit breekt de mens wel op.
Door de wegblokkades kon ik dus gisteren niet naar de kerk. Soms beluister ik een dienst van Drogeham. Zo ook in augustus, toen gesproken werd over Gods lof zingen terwijl alles vast lijkt te lopen, terwijl je alle reden lijkt te hebben om een klaagzang aan te wenden. Zorgvolle omstandigheden mogen nooit de doorslag geven. Zing Zijn lof, zelfs in de nacht. Blijf zingen: God is goed, God is groot. God is goed, al begrijp ik Hem niet. God ondersteunt elke dag. Ik zal Zijn lof, zelfs in de nacht, zingen daar ik Hem verwacht, want Hij zal uitkomst geven.
Psalm 42:5
Maar de Heer zal uitkomst geven,
Hij, Die ’s daags Zijn gunst gebiedt;
‘k zal in dit vertrouwen leven,
en dat melden in mijn lied;
‘k zal Zijn lof zelfs in den nacht
zingen, daar ik Hem verwacht;
en mijn hart, wat mij moog’ treffen,
tot den God mijns levens heffen.
[userId] => 139012
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5087326
[countryId] => 82
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 236
[author] => Margot de Greef
[cityName] => Kenscoff
[travelId] => 139012
[travelTitle] => Mijn eerste reis
[travelTitleSlugified] => mijn-eerste-reis
[dateDepart] => 2008-04-12
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 9
[goalName] => Werken in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/hati,kenscoff
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/139/012_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => olie-op-het-vuur
)
)
)
[_currentItemCount:protected] => 15
[_currentItems:protected] => ArrayIterator Object
(
[storage:ArrayIterator:private] => Array
(
[15] => stdClass Object
(
[username] => jjwesterhof
[datePublication] => 2023-05-26
[title] => Van Myvatn naar Egalsstandir
[message] =>
Myvatn via Vopnafjordur naar Egilsstandir.
Vandaag gaan wij op weg naar de watervallen van Dettifoss. De eerste kilometers waren nog maar net afgelegd of in de verte zagen we hevige zandstormen. Nadat we dichterbij kwamen, zagen wij dat de lucht helemaal geel gekleurd was. Over de gehele vlakte was het een en al opwaaiend zand. Na nog enkele kilometers gereden te hebben, zagen wij de parkeerplaats waar vanaf wij de wandeling konden maken naar de waterval.
Eerst een plek gezocht op de parkeerplaats, waarbij de wind bepaalde hoe wij moesten gaan staan. De wind was zo enorm hard, dat je echt oog moest hebben hoe je een deur fatsoenlijk kon openen. Gezien de schades van een aantal auto’s waren er al verschillende deuren uit de handen gevlogen.
Onze keuze was de volle wind van voren en gebruik maken van de achterdeur. Goed plan, het werkte uitstekend. Wandelschoenen aangetrokken en sjaals mee voor de bescherming van het stof.
Na een pittige wandeling over een vlak plateau met alleen maar wind, wind en rondvliegende fijne deeltjes lava, kwamen wij oog in oog te staan met de Dettifoss. Ook dit keer weer een prachtige waterval. Deze waterval kon je vanuit verschillende hoogtes bekijken en fotograferen. Wat een enorme krachten komen er vrij wanneer een dergelijke massa naar beneden stort. Fascinerend, oogstrelende en van ongekende schoonheid,
Dit is wat volume betreft de grootste waterval van Europa. Dit monster in Jökulsárglúfur in het Noord-Oost IJsland is kilometers ver te horen. De kale omgeving,waar de rivier 45 meter omlaag stort tussen de kliffen van de Jókulsákloof, maakt het nog mooier.
Deze waterval wordt gevoed door een rivier die van de enorme ijskap Vatnajökull naar beneden voert.
Na de nodige fotoś gemaakt te hebben begonnen aan de terugtocht richting de camper. Wij kunnen jullie verzekeren dat dit niet de meest prettige tocht geweest is. De steeds aanwezige wind en het rondvliegende gruis was een plaaggeest tot aan de parkeerplaats.
Na aankomst bij de camper was Jessica haar gezicht veranderd in een op een veegpiet gelijkend gezicht. Tandenknarsend, het gruis zat letterlijk overal. Een fles water doet wonderen: na het spoelen van de mond konden de kaken weer op elkaar gezet worden voor het nuttigen van een versnapering. Al met al is het wel de moeite waard geweest om deze waterval te zien.
Hierna werd onze route vervolgd, tijdens deze rit ongelooflijke rust. Het was na ongeveer een uur dat wij de eerste auto tegen kwamen.
Om ongeveer 15.00 uur kwamen we aan in Vopnafjördur om aldaar op de camping een nacht door te maken. Met recht een nacht doormaken. De hele nacht werd de camper heen en weer geschud.
De wind had ook vrij spel zowel met ons als met de camper. Op de camping was nergens een beschutte plek. Dus vol in wind op de camping die gelegen was aan de Noorse Zee.
De eigenaar van de camping was een hele vriendelijke jongeman. Naast de camping runde hij ook nog een aantal huisjes en een grote boerderij. Alles was verder tot in de puntjes verzorgd.
De volgende morgen werd onze reis vervolgd naar Egilsstadir, dat zou onze een na laatste camping worden. De laatste camping hadden wij ingepland in Seydisfjordur.
Na nog een halfuur rijden, toch nog maar even een bezoek gebracht aan de zoveelste waterval van IJsland. De Rjúkandafoss. Deze waterval stort zich naar beneden vanaf ongeveer 135 meter.
Ook deze waterval kun je met een wandeling vanaf het begin volgen. De verschillende plateaus maken dit tot een prachtige waterval over vele meters. Ook hier weer het nodige vastgelegd met de camera. Maar het blijft een feit dat je hetgeen wat je ter plaatse meemaakt niet in alle toonaarden weer kan geven. Je krijgt bij het zien van het plaatje geen kippenvel, wel als je er bij staat en er met volle teugen van geniet.
Omdat wij twee nachten zouden blijven staan op de camping in Egilsstadir eerst nog even inkopen gedaan bij de Bonus, een gigantische supermarkt, lees groothandel. Alles te koop in grote verpakkingen. Als je de IJslander daar boodschappen ziet doen, gaat dat met karrevrachten tegelijk. Begrijpelijk als je om de zoveel dagen die rit moet maken door alle fjorden en bergpassen om aan je boodschappen te komen.
Noch even de tank gevuld voor het laatste gedeelte naar de Ferry en de start in Denemarken.
Maar eerst nog even een paar dagen in alle rust, nou ja rust, wind, wind en nog eens wind, de fantastische reis op ons laten inwerken.
Elke dag even de benen gestrekt en een wandeling gemaakt naar een op de berg staand rendier.
Jessica heeft nog een aantal stekken van een lupine uit de grond gerukt. Gaat ze thuis stekken. Dus plastic flessen aan de bovenkant opengemaakt en de stekken in het water gezet. We gaan het meemaken.[e-1f648]
Ook gesproken met andere campinggasten over de laatste overnachting in Seydisfjódur dit bleek achteraf geen verstandige keus. In de meeste gevallen is deze camping afgeladen met campers en auto’s voor het vertrek met de Ferry.
Dus nog een nacht extra op deze plek gebleven.
De volgende morgen hebben wij onze tas ingepakt voor het verblijf op de Ferry.
Rond twaalf uur weggereden richting Ferry.
Na een aantal kilometers hebben we een liftende Fransman opgepikt. Tijdens het rijden vertelde hij ons dat hij, samen met zijn vriend, bezig was met een fietsvakantie op IJsland. Gezien de weersomstandigheden, hier straks meer over, hebben ze besloten hier op IJsland te stoppen met de fietsvakantie en deze voort te zetten in Denemarken. Dus moest hij proberen om een ticket voor de Ferry te bemachtigen.
Wij hadden het net over het weer, de Fransman had nog maar net zijn verhaal verteld of we werden verrast met een hele dikke sneeuwbui tijdens de afdaling van een indrukwekkende bergpas. Zijwind met stuifsneeuw en hellingen van 12 %.
Kortom, een rit met wel een uitgesproken IJslands element. Voor ons een waardige afsluiting van onze laatste rit op IJsland.
[userId] => 267930
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5093606
[countryId] => 82
[pictureCount] => 5
[visitorCount] => 149
[author] => Jan
[cityName] => Ferry
[travelId] => 528600
[travelTitle] => Camperreis Jan en Jes naar IJsland
[travelTitleSlugified] => camperreis-jan-en-jes-naar-ijsland
[dateDepart] => 2023-04-28
[dateReturn] => 2023-05-28
[showDate] => yes
[goalId] => 6
[goalName] => Een korte vakantie
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/119/180_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/267/930_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => van-myvatn-naar-egalsstandir
)
[16] => stdClass Object
(
[username] => jacquelinehaiti
[datePublication] => 2023-05-25
[title] => Positief
[message] =>
Dag allemaal,
Cholera. Sinds een maand geeft cholera weer problemen in onze streek, Noordwest Haïti. De middelen om cholera-patiënten te helpen zijn niet complex. Infuusvloeistof en infuusmiddelen, Oral Rehydration Solution (ORS) en chloor voor de hygiene. Niet complex maar je moet het wel hebben. Je moet heel veel infuusvloeistof hebben. Ik herinner mij een cholera-patiënt die 75 liter infuus nodig had. De grote hulporganisaties die er bij de 1e cholera-uitbraak waren en waardoor de middelen binnenkwamen zijn deze keer niet zo actief. Hierdoor zijn wij niet in staat om de volledige zorg voor cholera-patiënten te doen. We kunnen alleen de eerste paar liters geven en dan moet men door naar het choleracentrum in het staatsziekenhuis in Port de Paix. Frustrerend. Het Departement van Volksgezondheid doet zijn best om te helpen maar wat er niet is kan men ook niet uitdelen. Er kwam een artsenteam van de overheid met hulpmiddelen. 36 liter infuusvloeistof konden ze aan ons geven. Dat is amper genoeg voor 1 cholera-patiënt. Of 15-20 cholera-patiënten de eerste 1-2 liter infuus geven en dan doorsturen. Als de cholera hier uitbreekt zoals in 2010 dan hebben we een groot probleem. Ik hoop en bid dat het blijft bij kleine clusters van cholera-patiënten zoals het nu is en dat we genoeg hebben om in ieder geval de eerste hulp te kunnen blijven geven.
De bendeproblematiek, lynchpartijen, de ontmenselijking van de maatschappij in Haïti, ik wil het noemen, het is onderdeel van het leven hier nu, maar ik wil er niet over uit weiden. Het is schrijnend om te merken hoe barbaarse praktijken worden uitgevoerd en goed gepraat door groepen van de bevolking. "Op de rand van een burgeroorlog" noemt de UN het. Ik denk dat Haïti die rand al lang over is. Het zorgelijk noemen is een understatement. En een weg naar verbetering is niet in zicht.
Ik eindig op een positieve noot! Het nieuwe dak op het huis van de familie Louismard zit erop! Door de huidige situatie in Haïti kostte het wat meer moeite en geld dan ingeschat. Materiaal is schaars en de prijzen zijn gestegen maar het is uiteindelijk gelukt om al het nodige materiaal aan te schaffen. Het huis van de familie Louismard heeft een nieuw dak! Hartelijk dank aan de sponsoren! Dankzij jullie heeft de Stichting Hoop Haïti de familie Louismard kunnen helpen en hebben ze nu een veilige en droge plek om te wonen. De hulp vanuit Nederland wordt door de familie Louismard erg gewaardeerd. Hartelijk dank, namens de familie Louismard. Lees het volledige verhaal op
https://www.hoophaiti.nl/2022/09/15/dak-voor-de-familie-louismard/
En ook namens mij, hartelijk dank. Het deed mij goed om in deze tijd waarin er zoveel zorgelijke en schokkende dingen gebeuren, zo veel negatieve dingen, om juist in deze tijd mee te kunnen werken aan iets positief. Juist in deze tijd is dat dak zo nodig. Niet alleen practisch gezien maar ook als symbool dat we op intermenselijk niveau niet opgeven. Hetzelfde geldt voor de giften die binnenkwamen voor Aneckson. Afgelopen week heb ik via Fre Jal rijst, olie en andere levensmiddelen naar hem kunnen sturen. Dankzij jullie. Met de huidige stand van zaken in Haïti zou het begrijpelijk zijn dat jullie zouden gaan denken dat jullie financiële hulp beter ergens anders heen kan gaan. Daarom ben ik extra dankbaar dat jullie ondersteuning blijft want nu is die hulp juist zo nodig. Lichtpunten in een donkere tijd.
Hartelijke groeten,
Jacqueline
[userId] => 282255
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5093579
[countryId] => 82
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 279
[author] => Jacqueline
[cityName] => Passe Catabois
[travelId] => 516282
[travelTitle] => Haiti
[travelTitleSlugified] => haiti
[dateDepart] => 2018-01-04
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/hati,passe-catabois
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/282/255_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => positief
)
[17] => stdClass Object
(
[username] => jacquelinehaiti
[datePublication] => 2023-04-17
[title] => Aneckson
[message] =>
Dag allemaal,
De wachter van het ziekenhuis, Fre Jal, komt naar me toe en vraagt om advies. Via via kent hij een 39-jarige man, Aneckson. Toen hij 20 was viel Aneckson uit een boom en brak zijn rug. Drie jaar duurde het voordat de wond op zijn onderrug was genezen en de botten zijn schots en scheef aan elkaar gegroeid. Hij heeft een dwarslaesie en jaren was hij bedlegerig. Jal vertelt hoe Aneckson met veel doorzettingsvermogen zijn zelfstandigheid zo veel mogelijk heeft herwonnen en hoe hij ondanks zijn handicap alleen woont. Hij leeft van giften van kerkleden en bezoekers en de buren helpen hem als het nodig is. Familie lijkt er niet te zijn. Een maand geleden is Aneckson gevallen en een wond op zijn bil zorgt nu voor veel problemen. Jal wil graag dat Aneckson in het ziekenhuis wordt gezien voor een beoordeling van zijn wond. We besluiten dat het makkelijker is dat ik naar Aneckson ga in plaats van dat hij naar het ziekenhuis komt. Vervoer is voor hem een groot probleem.
De dag erna gaan Jal en ik op pad. We nemen de bekende 'grote weg' naar Port de Paix maar nemen na 15 minuten een klein pad dat de tuinen en al snel de heuvels ingaat. Het is verbazingwekkend hoe snel ik 'verdwaald' kan zijn. Een paar minuten weg van de grote weg en ik heb het idee dat ik in een hele andere streek zit. Via verschillende paden gaan we steeds verder de heuvels in. Ik begin te hopen dat de regen die dreigt niet valt want dan komen we never nooit meer thuis!
We komen aan bij het huis van Aneckson. Hij is er niet maar vanaf een heuvel verderop horen we geroep. "L'ap vini/hij komt eraan!". En zien we een man in een rolstoel met een noodgang op de achterwielen de heuvel af geduwd worden. Als hij aankomt zie ik waarom. De voorwielen van de rolstoel zijn gebroken en daardoor kan de rolstoel alleen goed op de achterwielen rijden. We maken kennis en Aneckson vertelt zijn verhaal. Hoe hij ondanks dat hij in de rolstoel zit zo veel mogelijk zelf probeert te doen. Voor zijn huis ligt land. Door de droogte nu alleen stof maar Aneckson zegt hoe hij in de natte tijd zelf de grond bewerkt en zijn tuin onderhoudt. Ik zie een machete uitsteken boven de rug van zijn rolstoel. De rolstoel kreeg hij jaren geleden via een hulporganisatie en is inmiddels doorgezakt en de voorwielen zijn stuk. Rondom huis kan hij zich ermee behelpen maar de paden op lukt hem niet alleen. Maar hij klaagt niet en zegt dat het nog steeds beter is dan op bed liggen. Hij vertelt zijn verhaal alsof het niets is maar ik ben onder de indruk van zijn leven. Als ik zijn van takken gevlochten buitenkeuken binnenloop zie ik hoe hij aanpassingen heeft gemaakt zodat hij zelf kan koken. Wat een man. Zijn drang tot zelfstandigheid en zijn positieve houding, tegen alle verwachtingen in en het lijkt bijna onmogelijk, maar hij heeft zichzelf vastberaden uit dat bed opgewerkt naar een bijna zelfstandig leven.
De wond op zijn bil blijkt een decubitiswond te zijn. De oorspronkelijke wond is door de constante druk van het zitten in de rolstoel een 'doorlig'wond geworden. De wond is groot en diep, ik kan er bijna mijn vuist in stoppen. De doorgezakte scheve rolstoel helpt ook niet. Ik geef hem de meegebrachte medicijnen en adviseer hem ten aanzien van de wondverzorging. De dag erna stuur ik via Fre Jal decubitus materiaal. En een nieuwe rolstoel!
Ik ben zo dankbaar dat we een tijdje geleden via 5 STAR Global ministry rolstoelen hebben gekregen van Free Wheelchair Mission die met de hulp van Hope Health Action naar Haiti zijn gekomen. Is het niet schitterend wat er gedaan kan worden als er wordt samengewerkt? En ik ben zo enorm blij dat we daardoor nu Aneckson een nieuwe rolstoel kunnen geven! Via Fre Jal krijg ik een filmpje van een blij verraste Aneckson die in zijn nieuwe rolstoel een proefrit maakt. En Fre Jal vertelt bij zijn terugkomst over hoe de hele buurt samenkwam bij het huis van Aneckson, zingend en dansend van blijdschap over de nieuwe rolstoel en de daaraan verbonden vrijheid voor Aneckson.
Te midden van alle moeilijkheden perspectief blijven zien. Één ding is zeker. Het huisbezoek aan Aneckson hielp mij misschien nog wel meer dan het hem hielp. Zijn doorzettingsvermogen, ondanks alle obstakels, een goede les. Hoe hij omgaat met zijn handicap, hoe hij leeft met zijn handicap in de extreme beperkingen van Haiti, een voorbeeld voor ons allemaal.
Hartelijke groet, Jacqueline
P.S. Doneren mag! Wilt u Aneckson een gift geven, dat kan! Doneer o.v.v. Aneckson via rekeningnummer NL18RABO 0362 4237 41 van Stichting Hoop Haïti of doneer Kortlopende projecten via https://www.hoophaiti.nl/doneren/ of PayPal: weerdjacqui@gmail.com. Ik zal er voor zorgen dat de gift bij hem terecht komt in de vorm van levensmiddelen en zaaigoed voor zijn tuin.
[userId] => 282255
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5092333
[countryId] => 82
[pictureCount] => 1
[visitorCount] => 312
[author] => Jacqueline
[cityName] => Passe Catabois
[travelId] => 516282
[travelTitle] => Haiti
[travelTitleSlugified] => haiti
[dateDepart] => 2018-01-04
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/106/347_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/282/255_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => aneckson
)
[18] => stdClass Object
(
[username] => jacquelinehaiti
[datePublication] => 2023-03-20
[title] => Goed gesprek
[message] =>
Dag allemaal,
Een goed gesprek. Op de vroege zondagmorgen is hier niet veel voor nodig.Twee grote oren en twee grote bruine ogen die mij begripvol aankijken. De ezel staat midden op mijn pad. Toen ik om 01.00eruit moest voor een urgentie liet ze me schrikken door opeens op te doemen in het licht van mijn zaklamp. Om 06.00neem ik de tijd voor een goed gesprek. Ze lijkt me te snappen. Als ik om 08.00 terug loop ben ik bijna teleurgesteld dat ze er niet meer staat. Ik had nog zoveel te vertellen.
En soms is een goed gesprek meegaan in het denken van de ander, ook al ben je het er niet mee eens. Al gaat het tegen je gezond verstand in. Guerda is een vrouw van 23. Drie jaar geleden was ze twee maanden niet ongesteld en sinds die tijd denkt ze zwanger te zijn. Het bloedverlies elke maand is geen ongesteldheid. Haar buik blijft plat maar dat komt 'omdat de baby zich verstopt in haar rug'. Ze is niet de eerste vrouw die dit denkt en mijn ervaring is dat deze denkwijze moeilijk is te doorbreken. Zelfs een negatieve zwangerschapstest is vaak niet een bewijs sterk genoeg om dit denken los te laten. Uiteindelijk stopt het bloedverlies (omdat men werkelijk zwanger wordt), de baby groeit en wordt na 4 jaar zwangerschap geboren. Hoe je ook praat en uitlegt, men houdt eraan vast dat dit kan. Guerda komt in de middag met haar moeder. Ze heeft buikkrampen en heeft gebraakt. De buikkrampen zijn weeën. Haar braken was het breken van de vliezen via de mond, een ander bakerpraatje waarin men hier gelooft. Guerda en haar moeder denken allebei dat ze gaat bevallen. Ik probeer wat gezond verstand over te brengen maar merk al snel dat dit niet lukt. Ik besluit het maar op te geven en zeg dat we maar eens gaan afwachten. Ik geef haar medicijnen voor maagzuur en buikkrampen. Guerda geeft nog 1 keer goed over en merkt dat erna haar weeën afnemen. Ze blijft nog een paar uur maar uiteindelijk besluiten zij en haar moeder dat het vals alarm was. De bevalling zet niet door. Blijkbaar is ook deze maand niet de maand waarin de baby geboren wordt. Ik probeer nog eens om uit te leggen waarom in mijn weten de zwangerschap niet bestaat. Zij proberen nog eens om mij uit te leggen waarom in hun weten de zwangerschap bestaat en herhalen alle dingen die ik hier eerder noemde, vertellen over een schoonzus die na 5 jaar beviel. De kinderwens van Guerda is groot. We besluiten om het eens te zijn dat we het niet met elkaar eens kunnen zijn. Een goed gesprek ondanks een wereld van verschil in denken. En ik hoop zo dat Guerda écht zwanger zal worden.
Hartelijke groeten, Jacqueline
[userId] => 282255
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5091760
[countryId] => 82
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 361
[author] => Jacqueline
[cityName] => Passe Catabois
[travelId] => 516282
[travelTitle] => Haiti
[travelTitleSlugified] => haiti
[dateDepart] => 2018-01-04
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/hati,passe-catabois
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/282/255_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => goed-gesprek
)
[19] => stdClass Object
(
[username] => jacquelinehaiti
[datePublication] => 2023-02-17
[title] => Nog steeds
[message] =>
Dag, allemaal.
Haiti. Hoe is het leven in Haïti? Fijn dat u het nog steeds vraagt maar het antwoord is ontmoedigend. Helaas. Haiti is nog steeds zonder regering en er is geen reële sprake van verkiezingen. Gangs en onveiligheid zijn nog steeds de orde van de dag in grote delen van het land. We prijzen ons gelukkig dat het hier in het Noordwesten nog steeds meevalt. Het leven wordt nog steeds duurder. Een trees eieren 30 stuks kost bijvoorbeeld geen 50 HD meer maar 170 HD. Dat is een dagloon. Benzine is nog steeds niet aan de pomp te krijgen, alleen op de zwarte markt. Het blijft nog steeds enorm droog en dat betekent dat de tuinen niks opleveren. Mensen lopen hele afstanden om water te halen bij de waterpunten die nog wel water geven. Dieren lijden nog steeds honger en jonge dieren gaan dood door gebrek aan melk. Moeder is te mager om melk te kunnen produceren. De 'brain drain', het vertrek van mensen met een opleiding en/of een ambacht gaat nog steeds door. Mensen proberen met man en macht Haïti te verlaten. Deels door het nieuwe programma van Biden en deels illegaal. En wie kan het ze kwalijk nemen? Cholera is nog steeds aanwezig en ondanks dat we geen grote aantallen zien is het een blijvende zorg. Middelen om voor cholera-patiënten te zorgen ontbreken en nog steeds geen hulp van grote organisaties.
Nog steeds. Nog steeds geen verbetering. Nog steeds geen zicht op een positieve verandering. Toen ik in Nederland was, en met mensen sprak over de situatie in Haïti, kreeg ik regelmatig de vraag: "En waarom werk je daar nog steeds?". Het zou zeker slimmer zijn om aan een toekomst in Nederland te gaan werken. En Haïti lijkt een hopeloos land te zijn. Dweilen met de kraan open. Maar in mijn werk hier vind ik nog steeds genoeg reden om te blijven. Ondanks alle moeilijkheden en ook frustraties in mijn werk en leven hier zijn er nog steeds momenten dat ik denk; 'ja, daarom ben ik dus nog steeds hier'.
Een voorbeeld is een bevalling van vorige week. Elmina is 18 jaar en bevalt van een mooie zoon. Haar familie ken ik via de kliniek en haar zus is de moeder van Tiboi, de baby met borstvoedingsproblemen.
https://www.hoophaiti.nl/2022/08/15/tiboi/ Elmina heeft een goede bevalling maar tegen het einde is ze de moed kwijt en zijn de weeën echt niet leuk meer. Met haar vader en moeder begeleid ik haar.Het kost veel geduld en gepraat maar als haar zoon net voor middernacht wordt geboren is alle ellende snel vergeten. Als alles is afgerond laat ik ze achter in het ziekenhuis en wens ze een goede nacht. De moeder van Elmina bedankt voor de hulp en zegt: "Bon, miss Jacqueline, je bent voor ons niet een verpleegkundige, voor ons ben je familie".
Een ander voorbeeld is Guerlanda. Haar zoontje van 12 maanden komt met ondervoeding en tuberculose in de kliniek. Hij wordt gebracht door een buurvrouw en een tante. Van hen hoor ik dat zijn moeder al maanden is opgenomen bij een toverdokter. De buurvrouw zag het jongetje steeds zieker worden en overtuigde de familie om met hem naar het ziekenhuis te gaan. Zo geweldig dat ze dit op zich heeft genomen want de familie gelooft meer in voodoo. Gebaseerd op wat men vertelt krijg ik het vermoeden dat moeder ook tuberculose heeft. Ik vraag hen om met de familie te praten en om toestemming te krijgen om moeder ook naar de kliniek te brengen. En dat gebeurt! Moeder en zoontje gaan allebei op tuberculose behandeling en na twee weken is er al een verbetering te zien. Goed voor hen en hopelijk ook een reden voor de familie om anders te gaan denken over ziekte, vervloekingen en voodoo.
Nog steeds. Misschien is het dweilen met de kraan open, een druppel op de gloeiende plaat maar nog steeds haal ik veel waardering en vreugde uit mijn werk. En nog steeds ben ik enorm dankbaar voor die mensen in Nederland die mij helpen om hier te kunnen werken. Misschien..als we met zijn allen hard genoeg dweilen? Elke druppel telt?
Hartelijke groeten,
Jacqueline
[userId] => 282255
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5091020
[countryId] => 82
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 341
[author] => Jacqueline
[cityName] => Passe Catabois
[travelId] => 516282
[travelTitle] => Haiti
[travelTitleSlugified] => haiti
[dateDepart] => 2018-01-04
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/hati,passe-catabois
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/282/255_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => nog-steeds
)
[20] => stdClass Object
(
[username] => jacquelinehaiti
[datePublication] => 2023-01-16
[title] => TB
[message] =>
Dag allemaal,
USAID: "Tuberculose (TB) blijft één van 's werelds meest dodelijke infectieziekten. Tot de opkomst van sars-cov-2 was “de meest destructieve ziekteverwekker op aarde Mycobacterium tuberculosis”, de bacterie die tuberculose veroorzaakt. Ondanks dat het te voorkomen, te behandelen en te genezen is, doodt deze ziekte elk jaar meer mensen dan HIV en malaria samen. In 2021 waren er naar schatting wereldwijd 10.6 miljoen mensen besmet met TB en overleden er 1.57 miljoen mensen aan deze ziekte."
Tuberculose kan mensen ziek maken op verschillende manieren en in de kliniek zien we deze ziekte regelmatig. De TB-medicatie krijgen we via een overheidsprogramma. De behandeling start met een proef van 2 weken en duurt in totaal 6 maanden. Ziekte-inzicht en de hieraan gerelateerde therapietrouw is een probleem. Onder andere door bijgeloof en cultuur. Maar gelukkig zien we ook veel mensen die merken dat de behandeling werkt en die trouw de 6 maanden behandeling volgen. Een aantal voorbeelden van de afgelopen maand:
Patient A is een 41-jarige vrouw. Sinds februari 2022 heeft ze een hoest en elke avond koorts. In augustus gaat ze naar een ziekenhuis in Gonaives maar de medicijnen helpen niet. Of er met TB-medicatie was begonnen is onduidelijk. Ze besluit om kruiden te gaan proberen. Ze valt af en haar kleur wordt grauw. Als ik haar in de kliniek zie weegt ze nog maar 41 kg. We beginnen met TB-medicatie en na twee weken is er al een duidelijk verschil. De koorts is weg, hoest wordt minder en ze begint weer kleur te krijgen. De behandeling wordt voortgezet.
Patient B is een man van 31 jaar. Sinds 7-8 maanden heeft hij onder zijn kaak en in zijn nek grote klieren. Ook verliest hij gewicht ondanks een goede eetlust. Zijn HIV-test is negatief. Een behandeling met antibiotica maakt geen verschil voor zijn klieren en hij begint koorts te krijgen. De proefbehandeling met TB-medicatie heeft meer effect. De koorts gaat weg en de klieren worden duidelijk minder. We gaan verder met de TB-medicatie.
Patient C is een 22-jarige vrouw. Ze heeft 3 maanden een steeds erger wordende hoest, verliest gewicht en haar kleur wordt anders. Haar longen zijn amper te beluisteren door de voortdurende hoest. De TB-medicatie maakt na de eerste twee weken al een duidelijk verschil. Ik herken haar niet bij de rendezvous en dat is een goed teken.
Patient D is een man van 33. Sinds 4-5 maanden heeft hij een hoest, klieren in zijn nek en elke avond koorts. Zijn HIV-test is positief. Hij geeft toe dat hij dit al wist maar hij gelooft niet in HIV. Als ik hem uitleg dat hij waarschijnlijk nu ook TB heeft is hij wel bereid om met TB-medicatie te beginnen maar over HIV wil hij niets horen. Ik hoop dat als hij wat opknapt hij misschien wat meer open komt te staan voor zijn HIV diagnose en behandeling. Helaas, voor zijn rendezvous komt hij niet opdagen.
Patient E is een 21-jarige vrouw. Ze komt uit een familie met een uitgebreide TB geschiedenis. Ondanks dat ze deze ziekte van dichtbij heeft gezien, ondanks dat er familieleden zijn overleden aan TB en familieleden zijn genezen van TB, komt ze niet meteen naar de kliniek als ze zelf een hoest en nachtzweten krijgt. Sinds juli heeft ze de klachten. Nu komt ze pas. En ze blijft ontwijkend in het omschrijven van haar klachten. Ik begin TB-medicatie en probeer haar te motiveren om te vervolgen. Ik hoop met grote hope dat ze terug komt.
Patient F is een vrouw van 52 jaar. Ze heeft een groot abces in haar lies die een grote zwelling van haar dijbeen geeft. Antibiotica werkt niet en het abces heeft verschillende openingen waar pus uit lekt. Haar kleding is constant vies en ze is ten einde raad. Met TB-medicatie gaan de openingen dicht en neemt de zwelling af. Voor haar een hele opluchting en ze gaat door met de behandeling.
Patient G is een jongen van 7 jaar. Sinds augustus heeft hij een bult onder zijn arm, koorts en een hoest. Sinds november heeft hij ook een grote klier in zijn hals. Hij is mager en heeft een lichte bloedarmoede. Zijn moeder is bij verschillende artsen geweest maar heeft nergens echt gevolgd. Elke keer begon men met antibiotica maar die helpen niet. We beginnen met TB-medicatie en moeder belooft om over twee weken terug te komen.
Groeten, Jacqueline
[userId] => 282255
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5090233
[countryId] => 82
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 234
[author] => Jacqueline
[cityName] => Passe Catabois
[travelId] => 516282
[travelTitle] => Haiti
[travelTitleSlugified] => haiti
[dateDepart] => 2018-01-04
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/hati,passe-catabois
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/282/255_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => tb
)
[21] => stdClass Object
(
[username] => margotdegreef
[datePublication] => 2023-01-03
[title] => Noordwesten en nieuwjaar
[message] =>
Dinsdag 13 december ben ik eindelijk teruggekeerd naar het Noordwesten. Voorheen was ik er vaak. Het was nu lang geleden en ik ben heel dankbaar dat ik de gelegenheid had om eindelijk weer te reizen. Aangezien Canaan nog steeds te riskant is om langs te rijden, in verband met overvallen en ontvoeringen, zijn we van Port-au-Prince naar Gonaïves gevlogen. We reisden met z’n drieën: Robest, Jackson en ik. Jackson en ik begaven ons per motor (met z’n tweeën achterop) naar Robest en vandaar bracht iemand ons met de auto naar het vliegveld. Daar stond weer een grote file bij een benzinepomp waar brandstof beschikbaar was.
Onze vlucht zou om half 12 vertrekken, maar dat werd anderhalf uur later. We volgden iemand naar buiten en kregen elk oordempers overhandigd. Een grote helikopter stond klaar, met aan beide kanten een lange bank, waarop we naast elkaar plaats namen. Het was de eerste keer vliegen voor Robest en de eerste keer in een helikopter voor ons alle drie. Een nieuwe ervaring. We landden midden in de savanne, op een onverharde strook zand en stenen, het stof hoog opwaaiend. De motor van de helikopter ging niet uit. Een politieauto staat standaard bij de baan als er een helikopter komt/vertrekt. Degene die ons op zou halen, was er niet. Behalve wijzelf stonden er nog drie personen te wachten, ambulancepersoneel. De politieauto keerde en maakte aanstalten om te vertrekken, dus we spraken hen aan en ze gingen akkoord om te wachten totdat we allemaal opgehaald waren. Op die ‘baan’ is niks te vinden. Geen enkel gebouw, we staan gewoon buiten in de zon te wachten.
Uiteindelijk verscheen dan toch de auto van KED, die tot onze beschikking werd gesteld deze week. Eerst de tank vullen, wat niet eenvoudig was, aangezien er geen enkele benzinepomp open was. Het brandstofprobleem is duidelijk niet opgelost. In Port-au-Prince staan er wederom lange files bij een pomp als die open is. Dan ziet het zwart van de motoren, mensen met een gele gallon in hun handen, een rij auto’s. En de overheid blijft beweren dat er geen brandstoftekort is. In andere provincies is het probleem nog groter en krijgen pompen helemaal geen aanvoer van brandstof. We moesten dus bij iemand thuis diesel halen.
Het was mooi om vele leerlingen op straat te zien, maar jammer om te horen dat alleen de privéscholen open waren en niet de overheidsscholen. Zelfs vele restaurants zijn gesloten, vanwege de gestegen prijzen. We vonden toch een restaurant dat open was, waar ik werd afgezet, terwijl de heren water en andere boodschappen probeerden te halen. Dat was ook niet eenvoudig, want de weinige winkeltjes hadden weinig in de schappen. Zelf stuitte ik op een grote menigte in het restaurant, de blikken gericht op een televisiescherm. Voetbalwedstrijd Argentinië-Kroatië... Het was interessanter om de reacties van de mensen te bekijken dan de wedstrijd zelf. Haïtianen zijn fanatieke aanhangers van Argentinië en/of Brazilië. Ja, dat betekent dat er gejuicht werd toen Argentinië won van Nederland...
Al met al was het vier uur toen we Gonaïves achter ons lieten. Onze route leidde eerst richting Anse Rouge en bij Coridon bogen we af naar l’Arbre, Atrel en verder naar Passe Catabois. Een prachtige ondergaande zon boven de zee. Zo nu en dan vroegen we ons af of dit echt een weg was. Het werd ook algauw donker, wat het navigeren er niet makkelijker op maakte. Via Gros Morne zou korter zijn, maar langs die route vinden nogal eens overvallen plaats, dus vandaar de keus voor een omweg. Om half negen ’s avonds waren we in Passe Catabois. We verbleven in exact hetzelfde gebouw waar ik sliep toen ik in 2007 met World Servants naar Haïti kwam. Hier was mijn eerste nacht ooit in Haïti. En nu werk ik voor World Servants. Kan de cirkel nog ronder?
Het doel van ons verblijf in Passe Catabois was tweeledig. Diaconaat van de Christelijke Gereformeerde Kerken steunt hier twee projecten, het ene gericht op het mogelijk maken van basis- en middelbaar onderwijs door het betalen van schoolgeld voor leerlingen, het andere bedoeld om bij te dragen aan gezondheid door de bouw van latrines. Wij kwamen namens de kerk beide projecten bezoeken. De schoolsteun wordt geleid door Rob Hulshuizen. De volgende dag begonnen we daarom met een gesprek met hem. Het gaat om het betalen van schoolgeld voor kinderen die op de basis- of middelbare school zitten, plus materialen zoals uniform, schoenen, schriften, boeken.
We brachten een bezoek aan École Évangélique Baptiste Nazareth de Passe Catabois, een van de scholen waarvan een aantal leerlingen schoolsteun ontvangen. Dit is een basisschool, privéschool. We gingen in gesprek met de directeur en een docent/administrateur. Daarna spraken we de leerlingen die steun ontvangen. Robest leidt de kinderdienst in de kerk (we gaan naar dezelfde kerk), dus hij voelde zich helemaal op z’n plaats temidden van de kinderen. Sommige kinderen lopen een uur om bij school te komen. Op deze school krijgen ze een maaltijd, wat een groot verschil maakt. Zonder eten is het moeilijk om het hoofd bij een les te houden. Aansluitend spraken we enkele leerlingen afzonderlijk en bezochten we een gezin thuis. De situatie is overal moeilijk. Ouders zijn afhankelijk van landbouw, maar door droogte is er weinig oogst. Bovendien zijn alle prijzen de afgelopen maanden sinds de brandstofcricis enorm gestegen en blijft de gourde (munteenheid) waarde verliezen. Onderwijs biedt hoop voor de toekomst.
Na een middagmaal gingen we in gesprek met ongeveer 70 ouders, van wie één of meerdere kinderen schoolsteun ontvangen. Het gesprek vond plaats in de wachtruimte van het ziekenhuis in Passe Catabois, dat gesloten was. Een moeder van 9 kinderen droeg een toepasselijk t-shirt, met daarop de tekst: “strong like mom” (sterk als moeder). We spraken enkele ouders afzonderlijk. Een van hen vertelde dat ze voorheen in Port-au-Prince producten kocht om die in Passe Catabois te verkopen, maar tijdens een busreis zijn de passagiers bestolen van al hun geld en goederen. Dus er is geen handel meer en wel een schuld. Daarna bekeken we het ziekenhuis, met operatiezaal, ruimte voor consultatie, laboratorium, apotheek, ziekenzalen, administratie. Het ziekenhuis wordt gerund door Anne-Marie Wessels.
Vanaf onze verblijfplaats een mooi uitzicht op een rivier in de diepte. ’s Avonds een prachtige sterrenlucht, met zoveel sterren die elders niet zichtbaar zijn. ’s Nachts klonk er tromgeroffel van ceremonies.
Donderdagochtend liepen we naar een gezin. Uitzicht op de rivier, bananenplantages. We liepen langs de sorghum velden van de familie. Overal was het dor en droog, het heeft al lang niet geregend. In de tuin groeiden ook katoenplanten. We hadden een van de dochters van de familie ontmoet in de school van Nazareth. Een ander heeft de middelbare school afgerond. Ze wil graag landbouwkunde studeren, maar er zijn geen financiële middelen om universiteit of beroepsonderwijs te betalen. Bovendien zijn die opleidingen in Port-de-Paix, wat zou betekenen dat er onderdak gezocht moet worden, want dagelijks op en neer reizen is geen optie. Door schaarse oogst worden dieren verkocht om schoolgeld te betalen, maar die zijn er niet meer in dit gezin. Daarom produceren veel families houtskool, om toch een inkomstenbron te hebben, hoewel de ontbossing nog grotere problemen met zich meebrengt en tot nog minder regen leidt. De vrouw des huizes maakt ezelstassen. Ze verkoopt ze voor € 1,67 per stuk, terwijl het drie dagen werk is en ze € 0,67 aan materialen koopt.
Aansluitend begaven we ons naar Lycée Etzer Vilaire, een overheidsschool, middelbare school. Wederom goed gesprek. Herkenbare problematiek, met docenten die niet door het Ministerie van Onderwijs zijn benoemd en daardoor geen salaris ontvangen. Het gebouw verkeert in slechte staat.
We rondden ons bezoek aan het schoolproject af met een gesprek met enkele personen die betrokken zijn bij de selectie van leerlingen. We spraken nog een leerlinge van de school van Nazareth. Haar beide ouders zijn overleden. Toen we vroegen hoe oud ze was, zei ze dat ze die dag 14 jaar was geworden, dus we hebben gelijk voor haar gezongen. Het feit dat ze deze dag mocht beleven, was voor haar genoeg, zei ze.
Toen we eten gingen halen, kwamen we zowaar een bekende tegen, de directeur van de school in Fond Ramadou, waar Church World Service mee samenwerkt. Een mooie ontmoeting. Daarna vervolgden we ons programma met AJNODR. We ontmoetten het comité in het gebouw van een basisschool, overheidsschool. AJNODR heeft besloten om latrines te bouwen om het aantal ziektes gerelateerd aan hygiëneproblemen te verminderen (zoals cholera en tyfus).
Vrijdag begeleidden een aantal van de comitéleden ons bij een bezoek aan 9 gezinnen voor wie ze latrines gebouwd hebben. Er is ook een training gegeven over hygiëne. Daarbij werd aandacht besteed aan besmettingsgevaar, afstand tussen latrine en keuken, onderhoud/schoonmaken van de latrine, handenwassen, etc. De latrines hebben een betonplaats als ondergrond, waarbij twee betonnen potten zijn: een voor volwassenen en een voor kinderen. De wanden bestaan uit golfplaat. Bij een van de huizen was het erf netjes ingericht en in de doucheruimte stonden planten die water krijgen als iemand doucht. Voorheen maakten de gezinnen gebruik van de latrine van buren, of groeven ze een gat, of gingen ze in de bosjes, of ze maakten zelf een latrine, met houten planken als ondergrond.
Een van de vrouwen verduidelijke: “Het is niet dat we geen latrine willen hebben. Het voelt niet goed om met een machette een gat te moeten graven, of naar de buren te gaan. Nu hoef ik ’s nachts niet meer naar de buren.” Ze zijn ook graag bereid om hun latrine voor een bezoeker beschikbaar te stellen. Iemand anders zei zelfs: “Ik maak de latrine zo goed schoon, dat ik erin kan slapen als het moet.” Een tiener voegde toe: “Nu hoef ik niet meer ver te rennen.”
We waren in de buurt van Puits Cousin, dus ik vroeg of we een bezoek konden brengen aan de school waar World Servants in 2007 een waterreservoir heeft gebouwd. Tot mijn verbazing was er weinig veranderd. De school is nog steeds hetzelfde, inclusief de blauwe deuren en ramen, zoals wij die toen geverfd hebben. Zelfs de dieren die we erop geschilderd hebben, staan er nog. De school was gesloten, maar het reservoir was gevuld met water. Heel bemoedigend.
We vervolgden onze bezoeken aan de gezinnen. Bij het laatste gezin troffen we een jongedame die een gezwel in haar buik heeft, dat steeds verder groeit, maar er is geen geld voor de operatie. Dat zijn machteloze, moeilijke dingen. De vrouw des huizes zei: “Een latrine is belangrijk. Je kunt beter geen keuken hebben dan geen latrine.” Ze was zich er goed van bewust dat microbes van uitwerpselen in eten terecht kunnen komen en ziekte kunnen overdragen. En ze gaf toe dat er gezinnen zijn die het bouwen van latrines verwaarlozen. Een latrine hoeft niet uit beton en golfplaat te bestaan. We hebben ook voorbeelden gezien van houten ondergrond en lakens als wanden. Men kan latrines bouwen, met beschikbare middelen.
Tot slot bezochten we Nan Galata. Jackson en ik wachtten in de auto, terwijl Robest een heuvel beklom met AJNODR. Ze bezochten enkele gezinnen die geen onderdeel uitmaakten van het project. Om geen verwachtingen te wekken, bleef ik achter. Robest bracht verslag uit van een bezoek aan mensen die onder moeilijke omstandigheden wonen. In een gezin van 14 personen gaat niemand naar school. 20 personen in een huis vol gaten in de lemen muren. 3 van de 11 kinderen zijn reeds overleden. Geen van de kinderen gaat naar school. Jonge meiden zwanger. Geen latrines, geen kennis over hygiëne, geen water in de buurt. Als ze hun behoefte doen in de bosjes, kan het gebeuren dat ze een verkeerd blad pakken als ‘wc papier’, waardoor ze een brandende uitslag krijgen.
Zaterdagochtend sloten we af met een gesprek met AJNODR. Na een bezoek aan de bakkerij waar het deeg klaarlag in de ‘troggen’ en vuur in de oven gestookt werd, verlieten we Passe Catabois. Eerst een slecht pad naar de doorgaande weg Port-de-Paix/Jean Rabel. Zo nu en dan langs diep uitgesleten delen. Vogelverschrikkers op het land. Het zag er droog uit allemaal. Maar ik genoot ervan om in het Noordwesten te zijn, eindelijk weer.
We reden door Jean Rabel en stopten in Vieille Terre, om Mercidieu en z’n gezin te bezoeken, die we kennen via AGEHPMDNG, partnerorganisatie van CWS. Ik mocht kennismaken met hun dochter Tabina. Er werd gelijk vis voor ons bereid, met gekookte plantaan en yam. Ook andere bekenden kwamen ons gedag zeggen. We spraken af om de volgende dag met hen naar de kerk te gaan.
We vervolgden onze rit naar Mare Rouge. Bekend terrein, bekende mensen. Anouce wachtte ons op in Damé. We reden naar zijn huis, in Dos d’Âne. Eindelijk weer, heerlijk. Ik heb naar een prachtige, oranje, rode, roze, paarse zonsondergang staan kijken. En ik kon weer lekker slapen in ‘mijn kamer’.
Zondag ontbeten we met z’n vieren; gekookte plantaan, gebakken ei, thee. Hoewel er honger is in het Noordwesten, werden wij overal verwelkomd met een maaltijd. Anouce ging preken in zijn kerk, wij drieën gingen naar de kerk van Mercidieu. Onderweg kwamen we allemaal net geklede mensen tegen, die onderweg waren naar een kerk. Dit was een klein gebouw, een kleine gemeente. Mercidieu was bezig met Bijbelstudie toen we aankwamen. Daarna begon de dienst. Robest en ik kregen de gelegenheid om iets te zeggen. Deze gemeente heeft veel voor me gebeden in de afgelopen anderhalf jaar en het was goed om bij ze te kunnen zijn en hen te bedanken. We zongen toepasselijke liederen voor deze moeilijke tijden: “Heer, leid mij elke dag, waar U wilt dat ik gaan zal, maak mij Uw wil bekend, laat me zien wat ik moet doen.” “Geef me moed in gevaar.” “Als mijn werk zwaar lijkt te zijn, help me dan om doorzettingsvermogen te hebben. Geef me moed en geduld, in lijden en ziekte.” Maar ook: “Red, Heer, zegen ons geliefde Haïti.” “Zijn liefde geneest mijn pijn, zijn hand veegt mijn tranen weg.”
Elke zondag eet deze gemeente samen, dus we kregen een bord rijst met erwten en geitenvlees voordat we vertrokken. We brachten de familie van Mercidieu thuis en reden naar Jean Rabel, om bij het gemeentehuis een grote zeef op te halen. De heren luisterden via de radio naar de wedstrijd tussen Argentinië en Frankrijk. Onze vrienden in Argentinië zijn blij.
We reden terug naar Mare Rouge, waar Anouce ons opwachtte. We reden boven Mare Rouge langs, met een prachtig uitzicht op de bergen en in de verte de zee. Het laatste stuk ging te voet, een berghelling af, naar het huis van Oxinal. Hij is eerder dit jaar compleet onverwacht overleden en was onze contactpersoon bij corporatie KABM. We bezochten zijn vrouw, die duidelijk nog steeds volledig verslagen is. Het gaat niet goed met haar. Ze heeft drie jonge kinderen, van 15, 6 en 1. Sinds het overlijden van hun man en vader zijn ze veel ziek geweest. Het was goed om hen te bezoeken, dat soort dingen zijn belangrijk. Natuurlijk mochten we niet weggaan zonder een kokosnoot gedronken te hebben.
In Mare Rouge gingen we nog op bezoek bij Katiana, die we kennen van GRADAID. Ook zij had al wat voor ons bereid; geitenvlees en gebakken plantanen, die we meekregen. De heren hebben er heerlijk van zitten smullen toen we later terug waren bij Anouce. William kwam vlak na ons aan, vanuit Port-de-Paix. We aten met z’n allen (bouillon, labouyi) en het was een gezellige boel. Heerlijk genieten om ‘mijn mannen’ weer eens bij elkaar te hebben.
Maandag hadden we met z’n vieren een planning: William, Jackson, Robest en ik. Na een ontbijt van warme chocolademelk, brood en bananen reden we naar de school in Dos d’Âne. Eindelijk kon ik er weer zijn! In augustus is de sloop van het oude schoolgebouw verricht, maar helaas is direct daarna alles tot stilstand gekomen. Tot op heden zijn bouwmaterialen slecht te krijgen en is transport onmogelijk. Dus op dit moment worden de plaatselijke materialen voorbereid. Daarvoor hadden we de grote zeef mee, zodat het rivierzand gezeefd kan worden. Ook wordt van stenen gravel gemaakt. In de tussentijd wordt gebruik gemaakt van een gebouw van plywood.
Het was een goed weerzien met de directeur en administrateur. De Christelijke Gereformeerde Kerken hebben het grootste deel van de financiering voor de bouw van de school bijgedragen, dus ik kwam namens hen, maar ook namens CWS, aangezien Patrick me gevraagd had wat punten met hen te bespreken. De handenwasgelegenheid die is geïnstalleerd, wordt goed gebruikt. De school heeft recent geiten ontvangen, voor docenten en leerlingen. Geld van de bank halen hiervoor was een groot probleem, want de bank is maar drie halve dagen in de week open en heeft een (zeer lage) limiet qua bedrag dat mensen op kunnen nemen.
Dit schooljaar is begonnen op 14 november, al zijn nog lang niet alle leerlingen er. Ouders kunnen zelfs het geld voor een schrift of schoenen niet bijeen krijgen, noch het schoolgeld (€ 3,33 per leerling voor basisschool, € 10 euro voor middelbare school). Dit heeft opnieuw te maken met droogte maar vooral ook gestegen prijzen. Gelukkig verstrekt de school maaltijden aan de leerlingen.
We spraken over de bouw en dingen die daarvoor geregeld moeten worden. Ook introduceerden we Robest als stagiaire/assistent-ingenieur, die William zal bijstaan in zijn taken als ingenieur. De schoolboeken die vorig jaar zijn verstrekt, zijn netjes allemaal weer ingeleverd, om dit jaar opnieuw verstrekt te worden. De rugzakken waren van goede kwaliteit en de leerlingen zijn er weer mee teruggekomen naar school. Tot slot mochten we nog het goede nieuws delen dat Stichting van der Honing-Hoitinga de salarissen van de docenten dit schooljaar zal betalen, wat elk jaar een groot probleem is. De opluchting en vreugde straalde van de gezichten af. Blijdschap, zeiden ze zelf dankbaar. Robest, Jackson en ik hebben zelfs nog staan scheppen, om zand te zeven... Kunnen ze niet zeggen dat we niet letterlijk een steentje hebben bijgedragen... Daarna hebben we nog de grond bezocht waar stenen worden gezocht voor de bouw.
’s Middags waren we bij corporatie KED, in Dupre, namens CWS. Ook hier goed weerzien met oude bekenden. Er komen nog steeds maandelijks nieuwe leden bij deze corporatie. Ook hier is de situatie moeilijk, met vele kinderen die nog niet naar school kunnen. De schapen en varkens die eerder door CWS zijn verstrekt, zijn daarom een belangrijke aanvulling. De eerstgeborenen worden doorgegeven aan andere gezinnen, terwijl alle verdere nakomelingen voor het gezin zelf zijn. Er worden nog steeds microkredieten verstrekt, ook voor beroepsopleidingen. Een van de drie stagiaires die ze hadden, is gebleven als administrateur. Ons bezoek was specifiek gericht op het verhelderen van onduidelijkheden omtrent het waterreservoir dat hier nog gebouwd moet worden.
Aan het einde van ons samenzijn spraken diverse mensen woorden van dank en zelfs werd er een fles champagne geopend, nu ik toch nog weer in hun midden was, al is mijn contract bij CWS verlopen. De woorden en dit teken van waardering raakten me. We hebben jarenlang met elkaar samengewerkt en opgetrokken, we zijn zelfs met elkaar naar de Dominicaanse Republiek geweest, we hebben elkaar gesteund ten tijde van rouw en moeite en verdriet, we hebben van elkaar geleerd, we hebben samen een lange weg afgelegd.
Ik ben ontzettend dankbaar dat ik de gelegenheid had om in het Noordwesten te zijn. Het was eveneens mooi om de door CWS gebouwde huizen weer te zien. Mooi werk, tastbare resultaten. De vluchten zijn mogelijk gemaakt door CWS, want die worden verzorgd door de Verenigde Naties, voor staf van humanitaire organisaties, dus we reisden op naam van CWS. De auto is beschikbaar gesteld door KED. Anouce ontving ons opnieuw gastvrij in zijn huis, overal werden we hartelijk verwelkomd, ondanks de moeilijke omstandigheden. Na terugkomst vroeg Patrick ons wat voor tekenen van hoop we hebben gezien. De situatie is zo moeilijk, dat we daar bijna geen antwoord op konden vinden.
’s Avonds nog een gezamenlijke maaltijd bij Anouce, van rijst met ‘pigeon peas’, aangezien die in het seizoen zijn, Haïtiaanse kip (ja, die is anders dan buitenlandse...), sap. We hebben onze reis op een hele mooie manier samen afgesloten. Met z’n allen zaten we om de tafel en samen zongen we twee liederen en spraken we een gebed uit. Ik had me geen betere afsluiting kunnen wensen. We schudden elkaar de hand en wensten elkaar welterusten.
Dinsdag 20 december om 5 uur ‘s ochtends trommelden de heren me al uit m’n bed. Het was nog donker en de steelpan was helder te zien aan de sterrenlucht. Om 6 uur vertrokken we met z’n vieren naar Gonaïves; William, Jackson, Robest en ik. We legden de ons zo bekende route af. We hadden brood gekocht in de bakkerij in Dupre, dus ontbijt was aanwezig. In Gonaïves pikten we iemand op die de auto van ons overnam nadat we uitgestapt waren bij de ‘vliegbaan’. We zetten onze bagage op een muurtje dat daar tussen de struiken staat en wachtten in de zon, in de rimboe. De directeur van de school Antoinette Dessalines kwam ons daar nog tegemoet, met wie ik nog iets bespreken moest voor CWS.
Een vliegtuigje cirkelde over ons heen, draaide en landde. Even later landde er ook een helikopter. Aan de deur van het vliegtuig werd gekeken of onze namen op de passagierslijst stonden, waarna we konden instappen. Heen per helikopter en terug dus per vliegtuig. In beide is plaats voor ongeveer 20 passagiers. Robest zat naast me. Hij wou helemaal niet naar buiten kijken, hij vond het veel te hoog, hoger dan in de helikopter... Een IJslandse piloot heette ons welkom. In tegenstelling tot Robest vond ik het mooi om naar buiten te kijken. We kregen een grote koptelefoon op allemaal (tegen de herrie) en keken zo de cockpit in. De beide piloten gaven samen gas om van de grond te komen, met beide handen aan een hendel.
Tegen twaalven landden we in Port-au-Prince. Steven en Elondieu zouden een uur later landen, vanuit Les Cayes. Wij wachtten op hen, om met z’n allen tegelijk opgehaald te worden. Hun vlucht had echter behoorlijk vertraging. Van een van de andere vluchten kwam iemand op me afgelopen, een oude bekende. Uiteindelijk landden de beide heren pas om half vier. Dat was volgens hen geen vertraging, maar meer een bijna niet meer komen... Ze dachten dat we ons geduld inmiddels verloren hadden, maar dat was niet het geval. We vertrokken met z’n allen, brachten Elondieu thuis en gingen verder naar Robest en Steven. Er wachtte hen (en ons) een enthousiast welkom. Aryann strekte z’n armen uit om opgetild te worden. Iedereen was blij dat de beide heren weer veilig thuis waren. Jackson en ik moesten en zouden mee-eten; rijst met groente, varkensvlees, verse sap. Daarna gingen wij samen per motor verder naar huis. Tegen zessen was ik weer thuis. Ik ging de buren melden dat ik er weer was. Hardy zei: ik heb je gemist. Een beter welkom kun je je toch niet wensen. Ik heb enorm genoten van ons verblijf in het Noordwesten. Onze toekomst en onze levens zijn in Zijn handen.
De volgende dag belde Jackson me. Bij thuiskomst wachtte hem zeer slecht nieuws. Zijn broer is ontvoerd op zondag 18 december. Hij is chauffeur en reed de auto van z’n werk, samen met een collega. Zowel de auto als de beide personen zijn meegenomen. De familie is in onderhandeling over de vrijlating, maar helaas is hij twee weken later nog steeds in handen van de gijzelaars. Geen goede kerst voor hen, geen goede manier om een nieuw jaar in te gaan. Twijfel, zenuwslopend wachten, onzekerheid, trauma, angst, bezorgdheid. We blijven bidden voor een veilige vrijlating.
Kerst en oud en nieuw. Het waren mooie dagen. Zondag 25 december klonken de prachtige stemmen van twee mannen die de leiding hadden over de zang (Patrick en Ulrick). Ze spraken over het afgelopen jaar, een moeilijk jaar, waarin alle kans bestond dat we niet langer in leven zouden zijn, gezien de onveiligheid. Desondanks werd ons gevraagd om aan iets buitengewoons te denken, om God te danken. Beide heren hebben in 2022 een broer dan wel een zus moeten begraven, beide jonge mensen. En toch kunnen ze zingen over het goede, omdat alles gebeurt voor een reden, al weten we niet waarom. Heb vertrouwen. Een hele goede dienst. De preek sloot goed aan bij de zang: erkenning/dankbaarheid. Dankbaar onder alle omstandigheden, ook bij ontslag of ziekte (Thessalonicenzen 5:18). Aan het geklap en gelach in de naastgelegen ruimte te horen, vermaakten de kinderen zich ook prima. Deze dag waren er voor hen culturele activiteiten, met dans, zang, voordracht, en grappen. Hier trouwen veel mensen in december. Een stel dat op 24 december was getrouwd, werd officieel gepresenteerd op 25 december. Na afloop van de dienst mee naar familie Nelson. Met een brandweerauto spelen, rondjes rennen om de tafel... Op bezoek bij familie van Wisly. Onderweg kwam ik zowaar allemaal andere bekenden tegen.
Vorige week woensdag in gesprek met Agro Bel Production en APKDL, twee organisaties hier in Kenscoff. Met steun van Stichting van der Honing-Hoitinga kan hier binnenkort begonnen worden met training over technieken van groenteproductie. Ook zullen er zaden verstrekt worden voor het verbouwen van groente, die na de oogst teruggegeven worden, zodat ze voor een volgend seizoen beschikbaar blijven. Gezien de huidige prijzen zijn zaden voor velen onbetaalbaar, terwijl landbouw de belangrijkste bron van inkomsten is.
Afgelopen vrijdag kwamen Patrick en Robest bij me op bezoek om na te spreken over onze reis naar het Noordwesten. Fijn om beide heren te kunnen ontvangen. Deze dagen eveneens de nodige tijd besteed aan het uitwerken van verslagen, waarbij ik CWS op de achtergrond nog een handje mag helpen. Ik ben blij dat ik zo nog de kans krijg om op de hoogte te blijven. Samuel heeft in Grand Anse training gegegeven aan organisaties en scholen waaraan geiten verstrekt worden. De beide psychologen geven individuele psychologische steun maar ook in groepsverband. De crisissituatie van de afgelopen maanden heeft grote impact op de mentale gezondheid van mensen. De ingenieurs gaan door met het bouwen van huizen en waterreservoirs, hoewel de aanvoer van bouwmaterialen een groot probleem is, aangezien er nauwelijks transport te vinden is.
Zondag 1 januari 2023 werden er vele handen geschud en omhelzingen gegeven bij de kerk, met de beste wensen, gezondheid, goede strijd. Het eerste lied dat gezongen werd: neem mijn leven laat het Heer toegewijd zijn tot Uw dienst en eer. Toepasselijk. Mooi lied. En vervolgens wederom: Tel uw zegeningen. Opnieuw waren het Patrick en Ulrick die de dienst leidden. Ze spraken over de vele redenen die we hebben om God te danken, maar ook over het vernieuwen van onze relatie met God. 2023 is een nieuw boek, met 365 pagina’s. We beginnen opnieuw. Het was wederom een mooie, gezegende dienst. De preek ging over Psalm 100, eveneens over dankbaarheid.
Aansluitend aan de dienst mee met familie Nelson. Traditiegetrouw op 1 januari pompoensoep gegeten, onafhankelijkheidsdag. Nog elders gelukkig nieuwjaar wezen wensen voordat ik naar huis ging en daarna naar de buren. Mijn buurjongetje viel laatst bij me in slaap toen hij aan tafel tekenfilms zat te kijken.
2022 zit erop. Er valt zoveel over te zeggen en te schrijven. Wat een wervelwind. Vanaf dag 1 een moeilijk jaar, want direct op 1 januari kregen we te maken met een sterfgeval, en dat werden er steeds meer in de loop van het jaar. Ontvoeringen, onveiligheid, onzekerheid, angst, ziekte, ontslag. Laat 2023 een beter jaar mogen worden voor Haïti. Laat een ieder toch weer zonder angst en beven de straat op kunnen gaan. Laat kinderen naar school kunnen gaan, zieken naar ziekenhuizen, laat mensen kunnen werken, op eerlijke wijze. Laat ontvoerden bevrijd worden, bendes hun wapens neerleggen. Een ieder de beste wensen voor 2023.
Als op ’s levens zee de stormwind om u loeit,
als gij tevergeefs uw arme hart vermoeit,
tel dan al uw zegeningen één voor één,
en gij zegt verwonderd: God liet nooit alleen!
Tel uw zegeningen één voor één,
tel ze alle en vergeet er geen.
Tel ze alle, noem ze één voor één,
en gij ziet Gods liefde dan door alles heen.
[userId] => 139012
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5089886
[countryId] => 82
[pictureCount] => 6
[visitorCount] => 279
[author] => Margot de Greef
[cityName] => Kenscoff
[travelId] => 139012
[travelTitle] => Mijn eerste reis
[travelTitleSlugified] => mijn-eerste-reis
[dateDepart] => 2008-04-12
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 9
[goalName] => Werken in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/090/783_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/139/012_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => noordwesten-en-nieuwjaar
)
[22] => stdClass Object
(
[username] => jacquelinehaiti
[datePublication] => 2022-12-16
[title] => Terugkijken
[message] =>
Dag allemaal,
Het is het einde van het jaar en dan krijgen we de neiging om terug en vooruit te kijken. Door twee patiënten werd ik gedwongen om ver terug te kijken.
De eerste was een oudere vrouw die in de kliniek kwam met haar dochter. Haar dochter kwam me zo bekend voor en opeens wist ik het: 'Micheline! Haar gezin! Sandi slapend op een stoel!'. Jaren geleden maar ik wist niet hoe lang. Later zocht en vond ik haar verhaal op mijn blog:
"05 Maart 2013
De afgelopen week twee keer naar het ziekenhuis in Port de Paix gereden met een vrouw en haar drie kinderen. Sandi, een meisje van 3 jaar, kwam in de kliniek twee weken geleden. Ze was ziek en knapte niet op met antibiotica. De HIV-test bleek positief te zijn. Ze heeft een zus van 7 jaar, Chaneika, en een broertje van 7 maanden, Givenslee. Haar vader is overleden. Het hele gezin, ook de moeder, Micheline, blijkt HIV positief te zijn. We hadden er al op gerekend maar toen de uitslagen kwamen was het toch even slikken. Chaneika oogt gezond en is ‘al’ 7 jaar oud geworden zonder problemen en Givenslee is een tevreden dikke peuter met oog voor alles wat beweegt. Maar dus allemaal hebben ze HIV. Het waren 2 lange dagen van wachten, testen, gesprekken en weer wachten. Aan het einde van de dag was iedereen, inclusief ik, helemaal kapot. En vooral Sandi had het zwaar. Op een gegeven moment was ze zo moe dat ze zittend op een metalen klapstoel in slaap viel."
Na al die jaren, alle vier nog steeds op behandeling en Sandi is inmiddels een tiener. De foto van toen verwoordt voor mij nog steeds de impact van HIV op zo veel levens. Ook jonge levens. Het was zo goed om Micheline te zien en om te horen dat zij en haar kinderen met behandeling in goede gezondheid zijn. En ik ben zo blij dat na de begeleiding Micheline de verantwoording voor de behandeling heeft genomen en gehouden.
De andere patiënt was een vrouw die kwam in mijn dienst vanwege problemen bij 9 maanden zwangerschap. Tijdens het consulteren en in gesprek met haar en haar man had ik een soort déjà vu gevoel. Alsof ik al eens eerder zo had gezeten met hen. Uiteindelijk stelde ik de vraag: "Waarom komen jullie mij zo bekend voor?". De vrouw zei dat ze zich al had afgevraagd of ik hen niet herkende. Ze vertelde hoe ze opgenomen geweest was met cholera en dat het vinden van een ader voor een infuusnaald een strijd was geweest vanwege haar slechte toestand en hoe onstabiel ze de eerste nacht was geweest. 'Mw pat kitew domi/door mij kreeg je geen slaap' zei ze. Mijn nacht met haar kreeg zij op dat moment niet mee. Dat hoorde ze later van haar man die ook de hele nacht bij haar was geweest. Dat was dus waarschijnlijk in de choleratijd van 2011 of 2012. En nu hoogzwanger van hun derde kind.
Terugkijken en vooruit kijken. Afgelopen jaar was een intensief jaar vol onzekerheden en zorgelijke ontwikkelingen; met name door de economische, politieke en humanitaire crisis in Haiti. En helaas hebben we menselijk gezien weinig reden om te denken dat volgend jaar veel beter zal zijn op dat gebied. Vooruit kijken is moeilijk. Hoop houden voor een positieve verandering is moeilijk. En toch, te midden van alle moeilijkheden perspectief blijven zien. "De vreugde in elke dag zien is een tegenwicht, een verzet, tegen de angst, hopeloosheid en machteloosheid." zei ik in een eerdere blog dit jaar. De vreugde in elke dag. Of de vreugde van ver terug kijken nemen om vooruit te kunnen blijven kijken. In Hoop.
Gezegende Kerstdagen en een gezond en voorspoedig 2023.
Groeten, Jacqueline
.
[userId] => 282255
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5089625
[countryId] => 82
[pictureCount] => 1
[visitorCount] => 216
[author] => Jacqueline
[cityName] => Passe Catabois
[travelId] => 516282
[travelTitle] => Haiti
[travelTitleSlugified] => haiti
[dateDepart] => 2018-01-04
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/088/620_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/282/255_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => terugkijken
)
[23] => stdClass Object
(
[username] => margotdegreef
[datePublication] => 2022-12-11
[title] => Mooie natuur, moeilijke momenten en veranderingen
[message] =>
De laatste maand van het jaar. Elke eerste zondag van de maand wordt hier in de kerk Heilig Avondmaal gevierd. Zondag 4 december was een speciale dienst, zei de predikant. We hebben alle 12 maanden van het jaar mogen meemaken. Ik dacht aan degenen die het niet hebben meegemaakt, al degenen die dit jaar zijn overleden. Helaas ken ik er teveel. Niet te bevatten.
Het liep weer eens anders dan anders, die zondag 4 december. Om 6:15 uur stond ik klaar om naar de kerk te gaan, die om 7 uur begint. Sinds de klok een uur achteruit is gegaan, begint de dienst vroeger. Maar de motortaxi chauffeur kwam niet opdagen en hij nam z’n telefoon ook niet op. Uiteindelijk ben ik maar gaan lopen, om niet nog meer te laat te komen. Niet zo ver bij huis vandaan stonden een paar mensen te praten. Ze herkenden me en riepen aan een motor die me net tegemoet was gekomen, met passagier. Hij had z’n passagier afgeleverd, dus vroegen ze hem om mij weg te brengen, erbij benadrukkend dat ik ‘een vriendin ben van die en die, dus goed op haar passen’. Er stapte nog iemand achterop, die gelijk een lift kreeg. Hij stapte af bij de doorgaande weg. Vlak daarbij was een deel van onze weghelft afgezet en er stond een politieauto. Ik zag een vrouw op het wegdek liggen, temidden van een spoor bloed. Ze was overleden en de politie had de ruimte om haar heen afgezet. Ik kreeg prompt kippenvel en dacht aan haar familie, hoe niemand er van uit was gegaan dat ze deze dag zou sterven. Ik maakte me ook zorgen om mijn vaste chauffeur en hoopt dat hij hier niet bij betrokken was.
Elke zondag opnieuw geniet ik van de prachtige zang in de kerk. De stemmen zijn zo zuiver, zo op elkaar afgestemd, in harmonie, met bovenstem en al. Ik keek om me heen door de kerk, naar de wiegende gemeenteleden, die meebewegen op de muziek. Ook de beide voorzangers stonden op het preekgestoelte mee te deinen op de muziek. En ik glimlachte in mezelf. De dienst werd afgesloten met een indringend gebed, over hoe we vaak ontmoedigd willen raken, ook en vooral dit jaar, maar toch houdt God ons vast.
Samen met een aantal andere gemeenteleden kreeg ik een lift van een van de drie personen die per auto naar de kerk komen. Ik zat tussen drie kinderen in, eentje geheel in het roze gekleed. We vervolgden onze route per bus naar Fermathe. Ik was net te voet onderweg vandaar naar huis, toen een motor naast me stopte: dezelfde chauffeur die me naar de kerk had gebracht. “Kom, dan gaan we,” zei hij. Hoe is het mogelijk. Er werd duidelijk voorzien in transport voor me die dag. Ik genoot opnieuw van de omgeving. Het was weer een mooie dag. De route van en naar de kerk gaat door een prachtig gebergte. Sommige dagen lijkt het extra mooi buiten. De bergen scherp afgetekend, heldere kleuren, gele en blauwe bloemen. De omgeving verveelt niet, ongeacht hoe vaak ik er loop, of hoelang ik er woon. Het is een mooi land, een mooie schepping. Ik blijf ervan genieten. Als ik dan bijna thuis ben, staan er twee grote luidsprekers tegenover elkaar te brullen, om het hardst luide muziek spuwend. Op de velden groeit de groente: broccoli en sla worden deze maand geoogst. Ook zoete aardappelen, prei en erwten worden geplant.
Net toen ik de deur achter me dicht trok toen ik thuiskwam, werd er geklopt. Daar stond de motor taxi chauffeur! Hij vroeg of ik die ochtend iemand op straat had zien liggen. Ja. Hij was betrokken bij het ongeluk. Dus toch, waar ik al bang voor was. Het was nog vroeg, en nog donker, toen hij bergafwaarts reed met een passagier. Het is een bochtige weg en in een van die bochten kwam hem een vrachtauto tegemoet, die noodgedwongen de bocht ruim nam. Een andere motor haalde die vrachtauto in de bocht in, zonder dat hij iets kon zien, en ook zonder licht. De beide motoren knalden op elkaar. Je kunt nog zo voorzichtig zijn, maar als een ander het niet is, dan is een ongeluk soms niet te vermijden. ‘Mijn’ chauffeur was licht gewond, zijn passagier kwam er zonder kleerscheuren vanaf, de andere chauffeur ook, maar diens passagier raakte de grond met haar hoofd en stierf ter plekke. De chauffeur is er vandoor gegaan. Een onnodig ongeval. De vrachtauto is in beslag genomen, terwijl die chauffeur onschuldig is. Aan rechtvaardigheid mankeert het hier nogal.
Dat blijkt ook uit het aantal vonnissen dat wordt geveld. Maar liefst 83,5% van de gedetineerden zitten in langdurige hechtenis zonder veroordeeld te zijn, nog steeds wachtend op een rechtszaak. Tegelijk is straffeloosheid een groot probleem. Zoveel mensen worden vermoord, verkracht, ontvoerd, zonder veroordelingen. De situatie in gevangenissen is eveneens extreem moeilijk. In een tijdsbestek van slechts vijf dagen zijn 9 gevangenen overleden in de gevangenis van Jacmel, vermoedelijk aan cholera. Uitgemergelde lichamen. Er is niet voldoende plaats om te slapen, niet voldoende voedsel, niet voldoende sanitair. Cholera is inmiddels aanwezig in heel het land en blijft veel slachtoffers maken, vooral onder jonge kinderen en in gevangenissen.
Door het bendegeweld hebben al 96.000 mensen hun huizen verlaten. Vooral in en rondom de hoofdstad blijft de situatie fragiel, in alle richtingen. De noordelijke route via Canaan is al enige tijd te riskant, wegens berovingen en verkrachtingen van vrouwen en meisjes. In de loop der jaren ben ik daar zovele malen langs gereden, van en naar het Noordwesten. Onbegrijpelijk, niet te vatten, dat binnen één volk mensen zo tegen elkaar opstaan. Union fait la force, is het devies van Haïti, oftewel eenheid maakt kracht. Wat is er gebeurd met die eenheid?
Bij Liancourt zijn eveneens bussen, taptaps, auto’s en vrachtauto’s overvallen, waarbij passagiers zijn ontvoerd en verkracht. Afschuwelijke berichten. Ook voor groepsverkrachtingen schrikken bendeleden niet terug. Er is opnieuw een journalist gedood. De bendes blijven hun gebied uitbreiden en proberen ook Carrefour Feuilles over te nemen. Afgelopen dinsdag, 6 december, opnieuw ontvoeringen en schoten bij Laboule 12. Een hoofdagent is gedood bij de entrée van de politieacademie (Route Frères), in een politieauto. Zijn chauffeur is ontvoerd. Een vader en zoon, eigenaars van Emile Market in Pétion-Ville (waar ik in het verleden wel boodschappen gehaald heb) zijn beide doodgeschoten. Bij Source Matelas zijn minstens 12 burgers gedood en meerdere huizen in brand gestoken, als wraakactie door een bende die door de politie de buurt uit was gestuurd. Waar zijn mensen mee bezig? Haïti is een van de vijf landen waar op dit moment hongersnood heerst (Afghanistan, Ethiopië, Somalië en Zuid Soedan zijn de andere vier). Mensen overleven, doorstaan, weerstaan. Het woord dat gebruikt wordt, is wat lastig te vertalen. Er komt een punt waarvan je denkt, kan de mens nog blijven doorstaan? Ik hoor van mensen bij wie er dagenlang niets op het vuur heeft gestaan, omdat er niks te eten is.
Nog steeds kiezen mensen hierdoor voor riskante pogingen om te migreren, in wankele boten de zee overstekend, of de grens naar het buurland. Tegelijk worden er door de Dominicaanse Republiek wekelijks vele Haïtianen opgepakt en naar Haïti gestuurd. Dit gaat zover dat men kijkt naar de huidskleur en allen met een donkere kleur oppakt, zonder na te gaan of het daadwerkelijk gaat om (illegale) Haïtianen. Als resultaat heeft Amerika toeristen gewaarschuwd dat ze opgepakt kunnen worden op basis van huidskleur.
3 november is de brandstofterminal Varreux eindelijk weer in handen gekomen van de politie, na twee maanden geblokkeerd te zijn geweest door bendes. Er moest eerst een en ander opgeruimd en gerepareerd worden, maar 12 november konden benzinepompen eindelijk weer open, al was het niet in het hele land. Het zuiden en het noorden heeft nog steeds geen brandstof. En helaas lijkt het van korte duur te zijn geweest, want inmiddels staan er weer lange rijen voor de weinige pompen die open zijn in Port-au-Princen en zijn alle pompen buiten Port-au-Prince wederom gesloten. Ik was blij de taptaps weer op straat te zien, eindelijk weer aan het werk na alle brandstofnood. Blijkbaar duurt het niet lang, hoewel de overheid blijft beweren dat er geen brandstoftekort is. Tijdens de brandstofcrisis hebben bedrijven de uren verder ingeperkt of zijn volledig gesloten. Bij één bedrijf zaten hierdoor 1700 mensen zonder werk.
Diezelfde 12 november ging buurman Samuel bouwmaterialen kopen in Delmas, maar de eigenaar van de zaak was die ochtend doodgeschoten bij een poging om hem te ontvoeren. De ontvoeringen gaan nog steeds door. De situatie rondom Petit-Rivière de l’Artibonite is ook weinig positief, met plundering, huizen die in brand worden gestoken, geweld, verkrachtingen, moord. De zwager van een bekende werd ontvoerd op 23 november, bij Laboule 12, samen met 3 passagiers in de bus die hij reed. Op 8 december is hij vrijgelaten, zonder bus, vermagerd, geslagen, en na betaling van losgeld. Daarbij worden zulke hoge bedragen geëist dat het onmogelijk is voor een familie om het gevraagde geld bijeen te krijgen. De onderhandelingen kunnen daardoor lang duren. Een slachtoffer blijft achter met een trauma, grote schulden, en zonder bron van inkomsten.
Laboule 12 is waar ik naar de kerk ga. Vanaf de busstop is het ongeveer een kwartier lopen naar de kerk. Bij een van die wandelingen liep ik in gelijk tempo met iemand die in zichzelf liep te zeggen dat het zo droevig was om Laboule 12 zo leeg te zien. Vrijwel geen verkeer, weinig mensen. We raakten aan de praat, totdat onze wegen zich scheidden toen hij aangekomen was bij de plaats waar hij z’n varken ging voeren. Hij was blij met een kort praatje, omdat iedereen tegenwoordig bang is voor iedereen, zei hij. Het zit ‘m opnieuw in de kleine dingen.
Er is nog steeds geen Bijbelstudie voorafgaande aan de kerkdienst, om de diensten korter te houden en mensen eerder naar huis te kunnen laten gaan. Ook alle doordeweekse activiteiten zijn nog steeds geannuleerd, op de donderdagse diensten na. Soms ga ik na de dienst mee naar huize Nelson en drinken we met z’n allen een kom warme chocolademelk. Of mijn kleine vriend van 3 jaar maakt zogenaamd eten voor me. Hij legde een doekje op m’n jurk als een slab en ging zogenaamd eten voor me koken. Hij pakte wat houten dingen van tafel die diverse ingrediënten voorstelden en maakte er ook alle geluiden bij, van sissende olie en een blender, om patat, plantains of hotdogs te bakken of verse sap te maken. We hebben niet veel nodig om ons te vermaken.
Ook hier is het winter. Aangezien Kenscoff op 1500 meter hoogte ligt, is het hier het hele jaar vrij koel, vergeleken met lager gelegen gebieden. Maar nu in december dalen de temperaturen zelfs tot 12 of 14 graden. Zonder kachel of isolatie, en met open ramen, is dat toch wel heel frisjes...
In het weekend heb ik de gelegenheid om wat bezoek af te leggen, of bezoek te ontvangen. Op een zaterdag naar diverse families. Fijn om ze te ontmoeten, maar ook weer veel moeites. Bij de ene familie is er regelmatig ziekte of ongeval, maar geen geld voor medische follow-up. Ik bezocht een meervoudig gehandicapt meisje dat via een stichting in Kollum een rolstoel heeft gekregen. Ze wisten niet dat ik zou komen, maar ik trof haar aan in de stoel, die grote uitkomst biedt. Helaas zijn haar medicijnen tegen epilepsie slecht verkrijgbaar en onbetaalbaar geworden. Er zijn meer medicijnen onverkrijgbaar tegenwoordig, als gevolg van alle wegblokkades. Een bekende kwam als gevolg van een motorongeluk terecht in het ziekenhuis in Jeremie, maar daar konden ze hem niet helpen. Hij moest overgebracht worden naar Les Cayes, in een naburige provincie. Er was echter geen transport beschikbaar, dat moest hij zelf verzorgen, op een moment dat brandstof niet beschikbaar was. Uiteindelijk is hij per motor overgebracht, met al z’n breuken en verwondingen. Niet best.
Toen ik bij familie Nelson op bezoek kwam, was m’n kleine vriend daar blij me te zien, zo blij dat hij z’n bord helemaal leeg had gegeten, want anders zou ik niet komen, hadden ze hem verteld... Wat een mooi compliment. Ik heb z’n tante leren borduren. Op een andere zaterdag ging ik naar vrienden in Grande Savanne, bij Fort Jacques, per motor. Ik kijk mooi om me heen achterop de motor, alles in me opnemend. Toen ik afstapte, kregen de kinderen me in het vizier. Ze renden op me af, sloegen allemaal hun armen om me heen, riepen om het hardst ‘godmother’ (een van hen is m’n petekind). Wat een enthousiast onthaal. Ik heb m’n best gedaan om her en der een kus op een hoofd te drukken en een omarming te geven aan de acht kinderen die om me heen hingen; broertjes en zusjes, neven en nichten. Een ontbrak, hij was water halen bij de bron en kwam later.
De kinderen blijven me vreugde brengen. Zo nu en dan komt m’n buurjongetje bij me. Hij weet inmiddels dat je filmpjes kunt kijken op m’n telefoon. Internationale liedjes klinken dan door het huis: the wheels on the bus go round and round, if you’re happy and you know it clap your hands. En hij zingt vrolijk mee, klapt in z’n handen, stampt met z’n voeten. Of we gaan voetballen. Als z’n neven erbij zijn, duwen ze elkaar op de bureaustoel het huis door of verstoppen ze zich in een keukenkastje. M’n kleine vriend komt regelmatig met paarse bloemetjes aanzetten die hij in de tuin plukt. Hij had zelfs een pindakoekje voor me gekocht.
Op een andere zaterdag (26 november) ging ik voor het eerst sinds maanden weer naar Pétion-Ville, opnieuw met mijn trouwe motorchauffeur. Ik moest wat dingen regelen en kopen. Eveneens ben ik bij Clinique Lambert geweest, het ziekenhuis waar ik vorig jaar een maand gelegen heb. De buitenkant kwam me totaal onbekend voor, uiteraard, want ik was binnen al die tijd. Ook de balie bij binnenkomst herkende ik niet. Ik heb foto’s afgegeven die gemaakt zijn van het personeel op de dag dat ik werd ontslagen uit het ziekenhuis, 11 augustus 2021, toen ze een taart ontvingen voor de goede zorgen. Daarna op bezoek bij vrienden in Pelerin 11.
In de loop van november, na het vrijgeven van de brandstofterminal, zijn eindelijk een aantal scholen geopend, al gaat het moeizaam. Niet alle ouders zijn in staat de verdriedubbelde prijzen voor het openbaar transport te betalen, los van de duurder geworden schoolspullen. Nu hoor ik gelukkig weer het geluid van langslopende kinderen als ze uit school komen, om 13:00 uur. De poes laat ook regelmatig van zich horen, vooral als hij weer met een buit aan komt zetten: een slang(etje), een muis, of een salamander, hij lust het allemaal. ’s Avonds kijk ik naar de mooie sterrenlucht. Bij volle maan lijkt het ook op avond nog zo licht, terwijl je zonder maan geen hand voor ogen ziet.
In november had ik de gelegenheid om bij te dragen aan een webinar van het Nederlandse kennisplatform KUNO, over het onderwerp ‘from emergency response to recovery.’ 19 november was het Wereld Toilet Dag. In het kader daarvan nam ik del aan een webinar met sprekers van de nationale instantie van water en sanitatie (DINEPA), universiteiten, internationale organisaties Helvetas en Haiti Outreach. Helaas zijn hier nog steeds vele gezinnen die geen toilet hebben.
Achter de schermen mag ik zo nu en dan nog steeds wat meelezen en denken voor Church World Service (CWS). In november (10 november) heb ik een dag doorgebracht met oud-collega’s Patrick, Steven en Samuel. Fijn om eindelijk weer eens met de mannen om tafel te zitten, bij Patrick thuis. Aan het eind van de dag kwam de motor chauffeur me echter niet halen. Het is vroeg donker en na donker is het hier niet vertrouwd om de weg op te gaan, dus zo bleef ik onverwacht logeren. Elke dag wordt in deze fijne familie afgesloten met gezamenlijk zingen en gebed. Mijn kleine vriend vond het helemaal niet erg dat ik bleef logeren, integendeel, ik mocht nog wel een nacht blijven. Hij heeft hele verhalen, vele vragen. We spelen met een autootje of een bal en hij laat me zien hoe hij probeert te leren schrijven.
Ik had de gelegenheid om de verslagen van CWS te lezen over distributies van geiten in het Noordwesten, mogelijk gemaakt door de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen. De geiten komen op een zeer gelegen moment, want gezinnen hebben geen reserves meer na de moeilijke tijden van dit jaar en voorgaande jaren. De geiten worden zowel in het Noordwesten als in Grand Anse beschikbaar gesteld, aan boeren, docenten en leerlingen. Samuel vertelde me dat hij een gezin bezocht dat twee geiten had ontvangen via de school van hun kinderen. Hij vroeg of het kind dat de geiten had ontvangen sandalen aan kon trekken voor de foto, maar die had hij niet, en z’n broers en zussen ook niet. Hun vader heeft hen in de steek gelaten. Blootsvoets op de foto dus, en met een lege maag. Er heerst grote honger in het Noordwesten. Het is oneerlijk verdeeld op de wereld.
In het Noordwesten werken de partners eveneens verder aan een systeem dat de gemeenschap van water zal voorzien, een centrum waar landbouwproducten getransformeerd kunnen worden, een dorpswinkel waar zaden en gereedschap verkocht worden (wat vaak moeilijk te krijgen is of niet van goede kwaliteit is). Een andere partner heeft bonen, maïs, sorghum, plantanen en ‘breadfruit’ verstrekt, plus microkrediet voor de productie van ricinusolie. Ook trainingen gaan door. Tevens is eindelijk maar toch de bouw van de school in Dos d’Âne begonnen. Eind november heeft William een training verzorgd voor de bouwlieden. Alles loopt vertraging op door de huidige context.
Eveneens heb ik geholpen met vertalen van verslagen van bezoeken aan gezinnen die geselecteerd zijn voor bouw van huizen en waterreservoirs in Pestel. Al bij het lezen ervan krijg ik kippenvel, een brok in m’n keel en tranen in m’n ogen. Verbijsterend. Een gezin van 12 personen in een huis van 26 m2. Bij de meeste gezinnen zijn alle muren van hun huis ingestort, alleen het houten raamwerk staat nog. De muren zijn vervangen door zeildoeken. Of daar waar het huis volledig onbewoonbaar is geworden, heeft men met golfplaat, zeildoek en lakens een tijdelijk onderkomen gebouwd. Zo wonen er 7 personen in een vertrek van 12 m2. Uiteraard lekken deze onderkomens zozeer dat ze geen bescherming bieden tegen regen. De meeste gezinnen hebben naast huis en/of waterreservoir ook dieren verloren, gewassen, inboedel, bron van inkomsten (handel). Maar ook zijn er die gewond zijn geraakt door op hen vallende muren.
Een vrouw van 26 is haar man verloren in de aardbeving. Hij werd bedolven door een instortend huis terwijl hij op de markt stond om telefoonaccessoires te verkopen. Los van de aardbeving hebben verbazend veel gezinen veel verliezen geleden. Ongelukken, jonge sterfgevallen. Wat hebben ze veel geleden. Een vrouw van 52 is drie keer getrouwd geweest, drie keer weduwe geworden. Iemand van 69 is al drie van haar vier kinderen verloren, evenals alle drie de vaders van die vier kinderen. Een vrouw van 77 is drie dochters en een zoon verloren. Een eerste dochter stierf toen ze 2 jaar was. De tweede was 35 en stierf na een miskraam en eclampsie. Een derde stierf op haar 30e, eveneens zwanger. Een zoon van 28 is doodgeschoten in Port-au-Prince. Verschrikkelijk.
Tegelijk ben ik dankbaar dat de bouw van nieuwe huizen en waterreservoirs voor deze gezinnen mag doorgaan. Een klein beetje houvast en steun temidden van het verdriet en de moeite. De afgelopen maand zijn er diverse huizen en reservoirs van start gegaan, dus reden tot blijdschap. Ook bij deze gezinnen wordt geconstateerd dat velen geen latrine hebben. De psychosociale activiteiten en psychologische steun gaan eveneens door, wat zeer belangrijk is, gezien alles wat mensen meemaken en de langdurige gevolgen van zowel de aardbeving als andere gebeurtenissen, die leiden tot angst, schrik, verdriet, trauma.
1 december had ik de gelegenheid om een mooie middag door te brengen bij MCC, de organisatie waar ik de eerste jaren hier in Haïti werkte. Goed weerzien, met een oprecht hartelijk welkom. Er is een nauwe samenwerking tussen MCC en CWS en ook is er zowel personeel van MCC naar CWS gegaan als andersom. Mijn oud-collega Rony van CWS is nu directeur van MCC en hij had me uitgenodigd, wat een verrassing was voor de rest van het team. Ik werd gelijk in de keuken al vastgehouden, door de dames Marie, Kettely en Eclane, oudgedienden. Ik kreeg driedubbele omhelzingen. We waren oprecht blij elkaar te zien. Het lijkt aan de ene kant zo kort geleden dat ik voor het eerst de deur van het MCC kantoor binnen kwam lopen, de dag dat ik aankwam in Haïti, voor een contract van drie jaar. Tegelijk is er zoveel gebeurd sindsdien. Er is veel veranderd, maar er is ook veel gelijk gebleven op het kantoor. Joseph en Hervé werken er nog steeds. Enthousiast weerzien met allen. Sommigen had ik lange tijd niet gezien. Elk jaar in december houdt MCC een eindejaarsactiviteit. Die viel vroeg dit jaar, wegens andere verplichtingen van diverse teamleden. Ik mocht er dus bij zijn. Bij deze gelegenheid waren ook echtgenotes aanwezig en ook met hen een goed weerzien. Er werden druk voorbereidingen getroffen voor het feestmaal. Er was muziek, een stel zong een mooi lied, er werden cadeaus uitgewisseld, er werden mooie woorden gesproken, er werd heerlijk gegeten: rijst met bonen, vlees, vis, diverse soorten salade, verse sap van passievruchten en ananas, taart na. Het was een heel goed weerzien met iedereen, heel hartelijk en enthousiast.
Twee dagen later, zaterdag 3 december, zijn we met z’n zessen op pad geweest naar een prachtig gebeid, met als bestemming La Porte. We hadden het al vaker gehad over deze bestemming, die Jackson kent omdat zijn oma daar uit de buurt komt en hij er vroeger de zomers doorbracht. Deze dag was het dan eindelijk zo ver. Om 9 uur haalde Wadley Samuel en mij op, op de motor. In Fermathe moest Samuel wat regelen. Terwijl we op hem wachtten, was er van alles te zien. Een oudere man die lolly’s en snoepjes verkocht, in een houten bak voor z’n buik, met een band om z’n hals. Een jongeman die konparèt verkocht (een soort zoete koek), in plastic zakken. Motoren die parkeren naast het bord ‘no parking’. Taptaps en bussen die passagiers roepen.
We vervolgden onze rit. Onderweg pikten we de rest van het gezelschap op en wisselden we qua passagiers. Ik kwam nu tussen Jackson en Isna terecht, hun zoon Jamesly zat tussen Wadley en Samuel op de andere motor. Op naar Okade ging het. Het was een zonnige dag. Een strakblauwe lucht, een overweldigend mooie omgeving. Het is zo’n fantastisch mooie route, door het gebergte. Heldere kleuren, scherp afgetekende bergketens, de een na de ander. Aan de andere kant zicht op Port-au-Prince, de zee, Mon Kabrit, tot aan het meer naar de Dominicaanse Republiek. We stopten ergens om van het mooie uitzicht te genieten en wat foto’s te maken. Zo nu en dan steile, scherpe bochten. Slecht wegdek, van wit gesteente naar rul, los zand. De regen heeft de weg uitgesleten, diepe geulen gegraven. Dit is echt ‘mountains beyond mountains’. We stopten opnieuw toen we bij de rivierbedding kwamen. Daar was ik eerder geweest, de rest van de route kende ik nog niet. In de bedding staan marktkraampjes (opmerkelijke locatie). We liepen langs het water. Isna zocht stenen, voor een les op school, waar ze docente is. Ze laat de kinderen ook stenen beschilderen.
Jackson en Wadley staken het water over per motor, wij te voet, dus schoenen en sokken uit en op blote voeten door het water. Dat was een smalle waterstroom. Wat verderop werd het pad te smal voor auto’s. Niet dat we auto’s zijn tegengekomen op de hele route. We staken nog een waterstroom over, breder dit keer. Dus weer schoenen en sokken uit. Wadley en Jackson reden op de motor verder naar het punt waar de motoren achterbleven. Vanaf dat punt liepen we verder naar La Porte. Dat was iets verder lopen door het water, op blote voeten over de stenen. Het zand was daarna heet aan onze voeten. We kwamen uit bij een witte, gladde rotswand. Twee rotswanden staan tegenover elkaar, als een soort deuropening. Dat is La Porte (De Deur), terwijl het gebied Nan Basen heet. We hebben er heerlijk in en om het water geklauterd, op witte stenen gezeten, gebadderd (voor de liefhebber). Een ontspannen samenzijn, een voorrecht om te kunnen genieten van het mooie natuurschoon van Haïti. Dit gebied is gelukkig niet in handen van bendes. Haïti heeft in principe alles voor de perfecte vakantiebestemming: natuur, bergen, watervallen, zee, zon, strand, forten en andere culturele bezienswaardigheden, goed eten, noem maar op. Alleen ontbreekt het helaas aan de infrastructuur en veiligheid.
Daarna vingen we de terugtocht weer aan. Nu meer bergopwaarts, inclusief haarspeldbochten. Op meerdere plaatsen was de weg geblokkeerd met bamboestokken, door mensen die met ‘wegwerkzaamheden’ bezig waren, oftewel gaten in de weg vulden. Ze waren echter niet te beroerd om de bamboestokken weg te halen en ons door te laten, ook zonder betalen. Terug door het prachtige gebergte. Zo mooi, zulke imposante vergezichten rondom, adembenemend. Het was een hele mooie dag, aangenaam gezelschap, prachtige schepping van God. Genieten. Wat een land.
Het land dat al bijna 15 jaar mijn thuis is en waar zoveel goede mensen op mijn levensweg zijn gekomen. Werk is hier altijd moeilijk te vinden. Zoveel mensen willen werken, maar er is weinig werkgelegenheid. Het kost moeite om een opleiding te volbrengen. Om vervolgens werkloos te zijn, valt niet mee. Een gezin zonder inkomen kan moeilijk rondkomen. Een vriend was daarom blij dat hij niet meer mensen hoefde te ontslaan, toen eindelijk brandstof weer beschikbaar was en hun openingstijden uitgebreid konden worden.
Ook voor mij is het lastig om ander werk te vinden hier in Haïti. Het is me helaas niet gelukt. Uiteindelijk heb ik verrassend genoeg een contract aangeboden gekregen bij World Servants in Wolvega, terug naar de provincie waar ik ben opgegroeid, en naar de organisatie waarmee ik in 2007 voor het eerst naar Haïti kwam. Ik hoop vanaf januari daar op kantoor aan de slag te gaan als projectmanager Afrika en Azië. Tegelijk blijf ik betrokken bij Haïti. Het is geen fulltime baan en ik heb de gelegenheid gekregen om elk jaar in ieder geval een periode in Haïti door te brengen. Juist in deze voor Haïti zo moeilijke tijden is steun extra belangrijk. Daarom blijven giften van harte welkom, zodat ik diverse werkzaamheden in Haïti kan blijven steunen.
Het is uiteraard met heel dubbele gevoelens dat ik deze grote verandering tegemoet zie. Voordat ik naar Nederland reis, hoop ik deze week eindelijk weer naar het Noordwesten te reizen. Via deze weg blijf ik een ieder op de hoogte houden. En verder moeten we de toekomst maar tegemoet zien zoals geschreven staat in een tekst die ik laatst van iemand toegestuurd kreeg: “Vertrouw bij je werk op de Heer en je plannen zullen slagen” (Spreuken 16:3).
Een ieder goede kerstdagen gewenst en een gezond, rechtvaardig, vreedzaam, tevreden 2023!
[userId] => 139012
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5089553
[countryId] => 82
[pictureCount] => 2
[visitorCount] => 244
[author] => Margot de Greef
[cityName] => Kenscoff
[travelId] => 139012
[travelTitle] => Mijn eerste reis
[travelTitleSlugified] => mijn-eerste-reis
[dateDepart] => 2008-04-12
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 9
[goalName] => Werken in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/088/207_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/139/012_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => mooie-natuur-moeilijke-momenten-en-veranderingen
)
[24] => stdClass Object
(
[username] => jacquelinehaiti
[datePublication] => 2022-11-28
[title] => Mooie dag
[message] =>
Dag allemaal,
Terug in Haiti. De reis terug was stressvol en duurde lang maar het was allemaal de moeite waard. Wat een geweldige tijd heb ik in Nederland gehad. Naast alle regeldingen was er ook veel persoonlijke tijd met vrienden en familie. En heel onverwacht een heel gezellig vrijgezellenfeest! Met als grote verrassing de aanwezigheid van Leilyn, een goede vriendin uit Oxford, UK.
En hierbij dus ook een huishoudelijke mededeling! Ik ben getrouwd! Voor sommigen een verrassing maar voor velen waarschijnlijk ook: eindelijk! Na eerst corona en erna al het wachten op een veiliger Haiti, zodat een aantal van mijn familie en vrienden konden komen, besloten we niet langer te wachten. In een kleine ceremonie met de twee jongens, mijn bonuszonen, en 2 getuigen zijn Berlange en ik afgelopen zaterdag in Port de Paix getrouwd. In Nederland en elders werd zo veel mogelijk meegeleefd en meegekeken. Gelukkig was er genoeg signaal om foto's en video's te sturen. Mijn jurk is gemaakt door mijn moeder en het betekent veel voor mij dat dit lukte in de korte tijd dat ik in Nederland was.
Een mooie dag in alle moeilijkheden die er nog steeds zijn hier in Haiti. Brandstof is wat beter te krijgen maar de onveiligheid is nog steeds een grote zorg. Cholera is terug in Haiti. Politiek gezien is er weinig merkbare actie en het buitenland is nog steeds aan het nadenken over hoe en wanneer men zou kunnen helpen. Scholen gaan schoorvoetend open. Er komen meer mensen in de kliniek. De bevolking past zich aan aan de huidige situatie maar een oplossing komt niet. De bendes veroorzaken nog steeds grote problemen in veel gebieden. Er is practisch geen regering. De kosten van het dagelijkse leven stijgen nog steeds. Het is nu afwachten. Is dit het nieuwe normaal?
Hartelijke groeten, Jacqueline
[userId] => 282255
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5089364
[countryId] => 82
[pictureCount] => 1
[visitorCount] => 242
[author] => Jacqueline
[cityName] => Passe Catabois
[travelId] => 516282
[travelTitle] => Haiti
[travelTitleSlugified] => haiti
[dateDepart] => 2018-01-04
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/086/716_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/282/255_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => mooie-dag
)
[25] => stdClass Object
(
[username] => margotdegreef
[datePublication] => 2022-11-01
[title] => Volharden in beproeving
[message] =>
Een strakblauwe lucht. Een groene berghelling. Heldere kleuren. Mooie uitzichten. Een lucht vol sterren. Tjirpende krekels. Wat heeft Haïti toch een prachtig natuurschoon. Maar wat gaat er een leed verscholen achter die prachtige facade. Wat weegt het leed zwaar. Wat doet het verdriet zeer. Het is hier zo vreedzaam, bij huis. Zo onvoorstelbaar dat dit land zo in de knoop zit, dat er hier vlakbij mensen doodgeschoten worden.
De berichten over plunderingen gaan door, nu van UNICEF en een magazijn van bouwmaterialen in Les Cayes. Er vallen vele ontslagen omdat vrijwel alle banken en verdere handel met ingekorte openingstijden werken. Het brandstoftekort betekent dat buschauffeurs, taptap chauffeurs en motor taxi chauffeurs beperkt in staat zijn om de weg op te gaan. Chauffeurs die wel werken, nemen een risico, omdat anderen dit zien als een teken dat zij in staat zijn de hoge prijs te betalen van een gallon benzine op de zwarte markt. De bende die de toegangsweg naar het zuiden in handen heeft, probeert nu ook de toegangsweg naar het noorden onder controle te krijgen. De brandstofterminal is nog steeds afgesloten, eveneens door een bende.
Het is november, in Nederland zit de herfstvakantie erop, maar hier zijn kinderen sinds juni niet meer naar school geweest. Zowel in als buiten de steden blijven scholen dicht. Niet alleen is transport en veiligheid een probleem, maar ouders hebben ook geen geld om schoolbenodigdheden te betalen, noch lunch te verzorgen. De Haïtiaanse regering heeft een verzoek ingediend om internationale troepen, om het bendegeweld tegen te gaan en de controle over de brandstofterminal te herwinnen. De bevolking is het hier niet mee eens. De minister-president is niet legitiem en kan en mag dus helemaal niet om internationale troepen vragen. De regering wordt ervan beschuldigd zelf bendes te financieren en deze situatie te gebruiken, enkel vanwege eigenbelang en om eigen macht en positie te waarborgen.
De protesten gaan nog steeds door, in alle steden in het land. Zelfs bij stranden wordt brand gesticht, omdat men ‘mensen met geld’ de schuld geeft van alle problemen, redenerend dat men enkel ‘rijk’ kan worden door corruptie, alsof er niemand is die vooruitkomt door serieus en eerlijk te werken. De wegblokkades en afwezigheid van brandstof krijgen een steeds verdergaand impact op alle aspecten van het dagelijks leven. De helft van alle ziekenhuizen heeft de eerste hulp moeten sluiten. 60% van overige afdelingen zijn eveneens niet functioneel. Behalve brandstoftekort, is er nu ook een tekort aan zuurstof in ziekenhuizen. Vorig jaar was er een soortgelijk probleem, toen ik zelf opgenomen was in het ziekenhuis en aan de zuurstof lag. Vrijwel alle ziekenhuizen zijn afhankelijk van generatoren. Slechts één ziekenhuisketen kan volledig draaien op zonnepanelen.
Zwangere vrouwen overal in het land lopen risico, want ook afdelingen verloskunde zijn gesloten. Het grootste ziekenhuis van het land, l’Hôpital de l’Université d’État d’Haïti (HUEH), kondigde aan dat er elke dag patiënten sterven, om geen andere reden dan gebrek aan brandstof. Zo nu en dan krijgen ambulances en ziekenhuizen een noodvoorraad brandstof. Zo heeft de Dominicaanse Republiek brandstof gebracht voor 3 ziekenhuizen en een industriepark. Ambulances hebben steeds minder brandstof. De ambulancedienst functioneert al op slechts 35% van de normale capaciteit, maar dreigt er helemaal mee op te moeten houden als de brandstofvoorraad niet spoedig wordt aangevuld. Cholera gevallen nemen toe, met zo’n 3.000 mensen opgenomen in het ziekenhuis en 89 doden bevestigd in minder dan een maand tijd. Vooral jonge kinderen zijn vatbaar. Ook in gevangenissen leidt cholera tot tientallen doden.
Een bekende heeft een motorongeluk gehad en ligt in het ziekenhuis in Jérémie, Grand Anse. Hij is zwaar gewond aan onder andere zijn hoofd, maar een mogelijkheid voor een scan is er in heel Grand Anse niet. Een arts werkzaam in Leogane vertelde me dat tienermoeders soms hun pasgeboren kind achterlaten in het ziekenhuis, aangezien ze niet voor het kind kunnen zorgen. De kinderen worden vervolgens in een weeshuis opgenomen.
Amerika heeft aangegeven visums in te zullen trekken van bendeleden. Ze hebben een schip gestuurd om langs de kust de wacht te houden. Om toegang te geven voor humanitaire hulp, eisen bendeleden amnestie en zelfs een post in de overheid! Bendeleden zelf stelen brandstof uit de brandstofterminal van Varreux. De Amerikaanse ambassade heeft de visumdienst stilgelegd, wegens de huidige situatie. Verder zijn er sancties aangekondigd in de zin van een embargo op wapenlevering, een reisverbod en bevriezen van bankrekeningen van bendeleden.
Een commandant van politie in Croix-des-Bouquets is doodgeschoten voor zijn huis in Torcel. In Croix-des-Bouquets is een wijk waar artiesten wonen en werken, die de mooiste creaties maken van oude olievaten. Ik heb er meermalen een voorraad gekocht en meegenomen naar Nederland. Deze wijk is nu slachtoffer van bedreigingen van strijdende bendes. In minder dan een week tijd zijn zo’n 12 huizen in brand gestoken. 200 mensen hadden de wijk al verlaten. 15 mensen zijn vermoord in oktober, van wie 7 op één dag.
Oud-collega Elondieu kan al meer dan een jaar niet terug naar zijn huis in Croix-des-Bouquets. Maar ook in Tabarre, waar hij onderdak heeft gevonden bij familie, verslechtert de situatie en klinken regelmatig schoten, waarbij zijn zoon zich angstig op de grond laat vallen. Kinderen horen niet op te groeien met het geluid van schoten, of ’s nachts wakker te worden omdat er geschoten wordt. Een andere vriend, Jackson, piekert eveneens veel over de toekomst van zijn drie kinderen. Ze zijn intelligent en leren goed, maar al zijn ze in staat om hun school en een studie aan de universiteit af te ronden, wat voor perspectieven hebben ze dan? Wat voor werk kunnen ze vinden? En als ze werk vinden, zullen ze dan slachtoffer worden van ontvoering? Zorgen van ouders over de toekomst van hun kinderen.
Elondieu is niet de enige die zijn huis heeft verlaten. 96.000 personen zijn Port-au-Prince ontvlucht in de afgelopen maanden wegens bendegeweld. Dit betekent meer druk op de plattelandsgebieden, waar de situatie al heel nijpend is. Bovendien vluchten bendeleden ook naar het platteland, waar ze vervolgens problemen veroorzaken. In Juvenat werden afgelopen week vijf levenloze lichamen gevonden. Bij Delmas 75 werd een voormalig minister ontvoerd. Bendes gebruiken eveneens seksueel geweld om angst af te dwingen. Ontvoering, moord, verkrachting.
Journalisten hebben het ook zwaar te verduren. In de afgelopen jaren hebben meerdere journalisten het leven gelaten tijdens het uitoefenen van hun beroep. Recent was er een poging tot moord op een journalist van Le Nouvelliste, een van de twee grootste nationale dagbladen. Momenteel kan die krant niet gedrukt worden, opnieuw wegens brandstoftekort, maar ook omdat er onvoldoende papier is en vanwege de risico’s verbonden aan de distributie en bezorging van de krant. Een andere journalist is opgepakt terwijl hij verslag gaf van een demonstratie en zit nu in de gevangenis. Bij een demonstratie voor de vrijlating van deze journalist is afgelopen zondag ironisch en droevig genoeg een journalist om het leven gekomen, toen hij door de politie tegen zijn hoofd geraakt werd.
Alles is schaars. Een supermarkt kan niet meer dan 2 gallons water per klant verkopen, of is volledig gesloten. Zelf heb ik mijn huidige voorraad drinkwater uit een bron gehaald. Dat is een voordeel van niet in de stad wonen; hier groeien bomen met avocado’s die ons te eten geven en een eindje bergafwaarts vanaf mijn huis is een waterstroom waarin zich een bron bevindt, waar buren drinkwater halen. En ik nu dus ook, met hulp van mijn buurman. Bij een andere bron doen mensen de was. We liepen een smal pad de helling af naar een waterstroom. Daar is een soort dammetje gebouwd. Het water stroomt er helder en ruisend van de rotsen. Onder een van die rotsen bevindt zich een bron. Buurman tilde de gallon water op z’n hoofd en droeg ‘m voor me naar huis.
Propaangas is schaars, wat gebruikt wordt om gasflessen te vullen voor de fornuizen. Hier geen gasleidingen noch waterleidingen. Bij de bank staan lange rijen, hele lange rijen. De bank is beperkt open en heeft beperkt contanten beschikbaar. Voor het eerst bevindt een deel van de bevolking zich in categorie 5 van de voedselveiligheidscategorieën. Dat is de hoogste categorie, 5 van 5, en staat gelijk aan hongersnood. Maar liefst 48% van de bevolking, oftewel zo’n 4.7 miljoen personen, bevindt zich in crisis, nood, of hongersnood situatie qua voedsel.
De werkloosheid neemt toe. Een vriend vertelde dat er bij het bedrijf waar hij werkt al 45 mensen zijn ontslagen, terwijl er nog meer ontslagen volgen. De beperkte werkuren en de afname in activiteiten geven de werkgevers geen andere keus dan het nemen van zulke beslissingen, met pijn in het hart, terwijl ze zich zorgen maken over hun staf. Hoe zullen die eten op tafel kunnen zetten als er geen inkomsten zijn?
De export van mango’s naar Amerika is in deze zelfde periode eveneens stopgezet. De reden: Amerika kan de veiligheid van de kwaliteitsinspecteurs niet meer garanderen. Nog een enorm financieel verlies voor Haïti. Vanuit het Noordwesten horen we eveneens moeilijke berichten. Het bendegeweld heeft daar vooral indirecte impact. Tekorten zijn er duidelijk merkbaar. Dorpswinkels sluiten omdat er geen nieuwe voorraden geleverd kunnen worden. Families hebben hun bezittingen moeten verkopen, zoals dieren, om de gestegen prijzen van eerste levensbehoeften te bekostigen. Gezondheidscentra ontvangen ondervoede kinderen. Communicatie met het platteland is beperkt en ligt er regelmatig volledig uit, als er geen brandstof is om de antennes in de lucht te houden. Ik vernam dat vijf leden van OPFSLDIBH, een organisatie in Baie-de-Henne, kinderen zijn verloren in het bendegeweld. Twee van hen stierven onderweg van Saint Marc naar Baie-de-Henne, anderen in Port-au-Prince. De ellende van mensen heeft een zodanig niveau bereikt dat sommigen geen andere oplossing meer zien dan zelfmoord.
De motortaxi chauffeur van wiens diensten ik meestal gebruik maak, kan me de laatste tijd ook weinig meer helpen, aangezien hij geen benzine heeft. Ik kom maar weinig m’n huis uit, meestal alleen op zondag. Het traject naar de kerk gaat nu per bus, die me naar Laboule brengt. Het gaat hierbij om een formaat bestelbusje, waarin 18 passagiers gestopt/gepropt kunnen worden. Daarna is het een kwartier lopen Laboule 12 in. Maar Laboule 12 is ook het terrein van frictie tussen twee bendes. Dit is gerelateerd aan een conflict over grondbezit. Het geweld neemt echter steeds meer toe, inclusief meldingen van schietpartijen. De supermarkt op het kruispunt van Laboule 12 is aangevallen. Deze bevindt zich tegenover een politiepost. Zelfs het politiebureau van Thomassin 25 is door gewapende bandieten aangevallen. Niet voor te stellen dat je er de ene dag vreedzaam kunt lopen, terwijl er de volgende dag geschoten wordt tussen bandieten en politie. De politie heeft sinds deze gebeurtenissen de post van Laboule 12 verlaten.
Zaterdagavond 15 oktober werd ik gebeld door een diaken. Hij zei dat de dominee hem had gevraagd me te bellen en tegen me te zeggen dat ik niet naar de kerk moest komen die zondag. Dat is niet bepaald een bericht dat ik van predikant en diaken verwacht. Ik vroeg wat er aan de hand was. Die zaterdag zijn er zes mensen doodgeschoten en meerdere anderen gewond geraakt bij Laboule 12, zomaar, willekeurig, zes personen die langs de weg liepen of zich op een motor bevonden. In Bon Repos zijn eveneens zomaar 7 voorbijgangers doodgeschoten, wederom motorrijders en verkopers die zich op dat moment daar op straat bevonden.
Diezelfde dag, 15 oktober, stierf ook een bekende Haïtiaanse zanger, ongerelateerd aan bendegeweld. Hij gaf een concert in Parijs, had net een lied gezongen, kreeg een hartaanval en stierf ter plaatse. Mikaben (Michael Benjamin), 41 jaar jong, een zwangere vrouw en twee jonge kinderen achterlatend. Als zanger zette hij zich ook op andere vlakken in, waaronder voor onderwijs. Een van zijn liederen heb ik eens deels vertaald, waarin hij zingt over gebruiken, gewoontes, eten, en bezienswaardigheden van Haïti (Ayiti se).
Afgelopen vrijdagavond hebben er weer twee moorden plaatsgevonden bij Laboule 12. Eric Jean Baptiste en zijn chauffeur zijn doodgeschoten, onderweg naar zijn huis, in een gepantserd voertuig. Hij is een bekend iemand, een voormalig presidentskandidaat, nog steeds leider van een politieke partij. De rij slachtoffers wordt steeds langer. Al op 1 januari werd er hier een politie commandant vermoord, diezelfde maand twee journalisten die de moord onderzochten, later dit jaar een voormalig senator, toen de zes personen een paar weken geleden, nu de presidentskandidaat en zijn chauffeur, en daartussen nog anderen. Vorige week zijn er eveneens drie personen ontvoerd. De bendeleden bezoeken ook ondernemers in die omgeving en eisen een deel van hun opbrengst.
Minder dan 36 uur na de schietpartij liep ik afgelopen zondag langs de plaats van het delict naar de kerk. Ik moet zeggen dat ik de busrit beangstigender vond dan de wandeling, want de chauffeur raakte verwikkeld in een race met een andere buschauffeur. Dat betekende inhalen in onoverzichtelijke bochten op de bergweg en midden op de weg rijden. Ik was blij toen ik uit kon stappen. Voor de vierde keer in drie weken tijd betaalde ik een andere prijs. Voorheen waren er vaste prijzen, maar nu met het brandstoftekort beslist elke chauffeur afzonderlijk hoeveel hij vraagt.
De laatste paar weken is er helaas geen Bijbelstudie voorafgaand aan de kerkdienst. Er is altijd tegelijkertijd een afzonderlijke dienst voor de kinderen en jeugd. De diensten zijn ingekort, zodat kerkgangers niet al te vroeg van huis hoeven (diensten beginnen om half 8) en niet al te laat naar huis. Iedereen leeft in angst, nu er zoveel mensen zijn gedood, verwond, ontvoerd in de nabije omgeving van de kerk. De doordeweekse activiteiten zijn allemaal afgeschaft, op een donderdagse dienst na. Nog voor de mededelingen vroeg de dominee om eerst in gebed te gaan voor Haïti. De inhoud van de preken wordt ook duidelijk bepaald door de huidige omstandigheden. Steven preekte uit Jacobus 5:11 over moed tijdens beproeving, de houding van christenen in moeilijke tijden. “Zie, wij prijzen hen gelukzalig die volharden. U hebt gehoord van de volharding van Job, en u hebt de uitkomst van de Heere gezien, dat de Heere vol ontferming is en barmhartig.” Ronald sprak over angst om naar de kerk te komen. Robest koos een toepasselijke tekst uit Johannes 16:33 om te spreken over beproeving, tegenslag en rampspoed: “Deze dingen heb Ik tot u gesproken, opdat u in Mij vrede zult hebben. In de wereld zult u verdrukking hebben, maar heb goede moed: Ik heb de wereld overwonnen.”
Toch blijven we de zegeningen tellen. Het is een minderheidsgroep die het verpest voor de meerderheid. Macht en geld, wat zijn het enge begrippen, wat stellen ze mensen tot vreselijke dingen in staat. We kijken naar mensen die wel het goede met de medemens voor hebben, naar werk dat moeizaam maar zeker voortgang mag vinden. Mijn buurjongetjes brengen me vrijwel dagelijks een sprankje hoop, als ze met hun guitige, glunderende ogen en een brede grijns in de deuropening verschijnen. Ik mocht ook een paar vrienden op bezoek ontvangen de afgelopen periode. Een van hen was de ochtend van zijn komst beroofd. Het was klaarlichte dag, hij had inkopen gedaan in Pétion-Ville voor zijn werk en werd staande gehouden door twee gewapende mannen. Z’n geld was op, aangezien hij net klaar was met de inkopen, maar z’n telefoon werd wel afgenomen. Een akelige ervaring.
Overal in het land zijn de sporen van wegblokkades zichtbaar. Heel de bevolking is getraumatiseerd. Het rechtssysteem functioneert amper. Misdaden worden straffeloos begaan. De tranen kunnen me letterlijk in de ogen springen. Zoveel slecht nieuws in Haïti, in de wereld. De situatie is zo diep droevig. Het heeft zo’n grote impact op mensenlevens, op allerlei manieren. Fysieke gezondheid, mentale gezondheid, voeding, onderwijs, werkgelegenheid, kerkbezoek. Er is zoveel slecht nieuws te lezen over Haïti, iedere dag opnieuw. Ik hoop van ganser harte dat in de nabije toekomst al het slechte nieuws verandert in goed nieuws.
[userId] => 139012
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5088615
[countryId] => 82
[pictureCount] => 3
[visitorCount] => 299
[author] => Margot de Greef
[cityName] => Kenscoff
[travelId] => 139012
[travelTitle] => Mijn eerste reis
[travelTitleSlugified] => mijn-eerste-reis
[dateDepart] => 2008-04-12
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 9
[goalName] => Werken in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/082/295_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/139/012_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => volharden-in-beproeving
)
[26] => stdClass Object
(
[username] => jacquelinehaiti
[datePublication] => 2022-10-27
[title] => Genieten
[message] =>
Dag allemaal,
Ik ben in Nederland! Elk jaar is de reis ingewikkelder, onzekerder en langer. Vier dagen vliegtuigen, bussen, treinen, auto's. Het kost moeite en veel, veel check check dubbel check. Maar dan heb je ook wat. Tijd met familie. Tijd met vrienden. Kostbare tijd samen. En tijd voor noodzakelijk onderhoud. Tijd voor de tandarts. Tijd voor regelzaken. En tussendoor tijd maken voor even niks. Ik was 'vergeten' dat het Herfst was. Zo'n mooi jaargetijde. In Haiti zijn de seizoenen minder uitgesproken en nu in Nederland geniet ik van de natuur. De eerste boswandeling al gemaakt. Ontladen en opladen. Genieten.
Hartelijke groeten, Jacqueline
[userId] => 282255
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5088423
[countryId] => 82
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 189
[author] => Jacqueline
[cityName] => Passe Catabois
[travelId] => 516282
[travelTitle] => Haiti
[travelTitleSlugified] => haiti
[dateDepart] => 2018-01-04
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 11
[goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/hati,passe-catabois
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/282/255_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => genieten
)
[27] => stdClass Object
(
[username] => margotdegreef
[datePublication] => 2022-10-05
[title] => Update: situatie Haïti en situatie Margot
[message] =>
In 2007 kwam ik voor het eerst naar Haïti, voor een periode van 3 weken, met World Servants. Nog geen jaar later was ik terug, dit keer met een contract voor 3 jaar bij Mennonite Central Committee. Na afloop van dat contract, in 2011, kwam ik werken bij Church World Service. 11 jaar bij dezelfde werkgever. Wat is er veel gebeurd in die periode. Veel om dankbaar voor te zijn, mooie momenten, maar ook moeilijke. Goede collega’s, diverse reizen in binnen- en buitenland, rampen, tranen, vreugde, elke dag nieuwe situaties, blijven leren. Het voelt nog lang niet alsof ik uitgewerkt ben. Er is nog zoveel te doen.
In augustus van dit jaar kreeg ik te horen dat Church World Service verder wil met een team van alleen Haïtiaans personeel. Als de enige buitenlander in het team, betekende dit dat mijn contract beëindigd werd. 31 augustus was mijn laatste werkdag. Ik bracht de dag door bij Patrick, die per 1 september de functie van country representative heeft overgenomen. Ik ben dankbaar dat hij, mijn naaste collega, de leiding overneemt en heb er alle vertrouwen in dat het mooie werk van Church World Service doorgaat, met het team dat zich in blijft zetten. Tegelijk valt het me zwaar om afscheid te moeten nemen van collega’s en partner organisaties. Mijn werk maakt een groot deel uit van mijn leven. Het is niet zomaar een baan, maar iets wat ik doe met passie en liefde. Het is onwerkelijk dat daar nu een eind aan is gekomen.
Ik kreeg mooie reacties van collega’s en partner organisaties, bemoedigende, opbeurende woorden van steun en waardering. Aangezien de verandering nogal abrupt kwam, ook voor de collega’s, heb ik na afloop van mijn contract achter de schermen nog wat steun mogen bieden.
Vrijdag 2 september zou er een online monitoring plaatsvinden door ACT Alliance, aangezien het momenteel niet mogelijk is voor ze om naar Haïti te reizen. Ik zou vertalen. In Fermathe stond het verkeer muurvast. Ook een motor kon er niet langs. Ik wurmde me te voet langs een rij auto’s en een kanaal. Aangezien het had geregend, zaten m’n benen algauw onder de modder. De motor taxi chauffeur nam een alternatieve route en pikte me verderop weer op, om me naar kantoor te brengen. Eindelijk weerzien met Amost. Ook Elondieu en Patrick waren er. De monitoring ging over het werk in Pestel naar aanleiding van de aardbeving van vorig jaar.
Maandag 5 september was mijn laatste keer op kantoor. Mijn collega’s hadden me een afscheid aangeboden. De motor taxi bracht me bij Patrick en Steven. Ik reed met hen mee naar kantoor. Bijna al ‘mijn mannen’ waren aanwezig, inclusief een aantal die niet langer bij CWS werken: Patrick, Steven, Elondieu, Amost, Jackson, Samuel, Yvens, Rony. William ontbrak, aangezien hij in het Noordwesten was. Aan de muren hingen foto’s, souvenirs van de afgelopen 11 jaar. Amost leidde ons in twee liederen, over de liefde van God, waarna Rony voorging in gebed. Patrick sprak over Mattheüs 28:20, de tekst waarmee ik in 2008 ben uitgezonden door de christelijke gereformeerde kerk in Drogeham. Alle mannen spraken, een voor een, herinneringen ophalend. De twee collega’s met wie ik het meest en langst heb samengewerkt, Rony en Patrick, zijn nu elk zelf country representative, Rony bij MCC en Patrick bij CWS. Ik gun het hen beide van harte en ben oprecht blij voor ze en trots op ze.
De woorden van de mannen maakten me duidelijk dat zij niet alleen op mijn leven een grote invloed hebben gehad, maar ik ook op dat van hen. We zijn veel meer dan enkel collega’s. We kennen elkaars families, we reizen samen het land door, maken elkaar mee als we ziek zijn, als we geen eten kunnen vinden, als er rouw is in de familie. We zijn er voor elkaar. De mannen zeiden dat ik veel compassie heb, soms teveel, waardoor ik er zelf aan onderdoor ga. Ik waardeer de mannen en heb ze dat gelukkig altijd laten merken gedurende deze 11 jaar. Ze betekenen, zijn en doen veel voor me. Zij zijn mijn familie hier in Haïti. Mijn emoties maakten hen duidelijk dat het afscheid me ontzettend zwaar viel.
We maakten nog eenmaal een groepsfoto samen. Roseline was in de keuken om ons van een feestmaal te voorzien. Er was rijst met erwten, lasagne, patat, salade, kip, gebakken plantaan. Er werden grappen gemaakt en verhalen verteld, nog even als vanouds bij elkaar. Er was verse vruchtensap (passiefruit en kers). En er verscheen een chocoladetaart op tafel, met daarop geschreven: merci Margot. Aangezien ik niet zo’n ster ben in taarten snijden, pake Steven m’n hand om te demonstreren: zo doe je dat. Ze blijven een glimlach op m’n gezicht brengen.
Aan de muren hingen foto’s van de collega’s op kantoor, van verjaardagen, van het bezoek van mijn vader aan Haïti, van een spontaan bezoek aan een strand toen we uit Grand Anse kwamen, van ander strandbezoek, van bezoek aan de Dominicaanse Republiek, van bouw van scholen en huizen, van het team. Er was een foto van een overhemd dat ik Patrick cadeau deed in 2014 en dat hij nog steeds draagt, een foto van mijn verjaardag vorig jaar, de dag dat ik het ziekenhuis in Pétion-Ville verliet en met een medische vlucht naar Nederland vertrok. 11 jaar aan herinneringen.
Mijn mannen hebben me een zeer waardig afscheid gegeven. Aan het eind van de dag vertrokken Patrick, Steven, Jackson, Samuel en ik met z’n vijven. Patrick en Steven brachten ons thuis. En toen was het echt gebeurd. Mijn tijd bij Church World Service is afgelopen, hoewel het nog steeds moeilijk te bevatten is. Het definitieve is beangstigend en maakt me onzeker. Ik heb geen idee wat er nu gaat gebeuren. Ik hoop in ieder geval dat CWS God blij blijft maken met het werk dat ze doen, zoals mijn collega het zo mooi omschrijft.
Inmiddels zijn we een maand verder. Ik heb nog wat dingen afgerond. 8 september nog eenmaal deelgenomen aan een gesprek met ACT Alliance, opnieuw voor de monitoring. Documenten ordenen en overdragen. Laatste verslagen schrijven. En verder is het een heroriënteren en zoeken naar een nieuwe weg, een bidden om leiding.
Vlak na het aflopen van mijn contract verslechterde de situatie in Haïti, zoals eerder vermeld. Het doet zeer om mensen te zien lijden. Mensen die van een kleine handel afhankelijk zijn voor inkomsten, hebben vrijwel geen gelegenheid om producten in te kopen noch te verkopen. Boeren blijven zitten met bedorven oogsten, aangezien er geen transport is naar de markt. Prijzen stijgen nog meer. Bomen worden omgekapt om als wegblokkades te dienen. Betonblokken worden op de wegen gelegd, ijzeren poorten. Mensen blokkeren de wegen, de politie haalt de blokkades weg, waarna ze des te hoger weer opgericht worden. Dit is in het hele land het geval.
Orkaan Fiona werd aangekondigd. Die ging over Puerto Rico en de Dominicaanse Republiek, maar boog daarna af in noordelijke richting, Haïti sparend. Orkaan Ian kwam over Cuba en Florida. Geen van beide orkanen kwam over Haïti, waar al meer dan genoeg andere ellende is. De protesten gaan steeds meer gepaard met geweld en plundering. Zowel de privésector als internationale organisaties en warenhuizen moeten het ontzien. Een opslag van Caritas in Port-de-Paix werd geplunderd, evenals het magazijn van het Wereldvoedselprogramma (Verenigde Naties) in Les Cayes. Eten dat bestemd is voor schoolkantines wordt gestolen. Ook woningen van ambtenaren zijn aangevallen. In de stad Jérémie moesten diverse organisaties het ontzien. De kantoren van Care, ACTED, AAH en CRS werden geplunderd. Unibank in Leogane is overhoop gehaald. Er zijn zo’n 30 scholen geplunderd. Een kantoor van het nationaal archief in Delmas 39 moest het ook ontgelden. Ik kan de beelden ervan nauwelijks bekijken, het is diep droevig. Zoveel mensen die er blijkbaar geen probleem mee hebben om te nemen wat niet van hen is.
Hier bij huis is het op zich rustig, al waren ook hier de wegen geblokkeerd en kon ik niet in Fermathe of Kenscoff komen, of beter gezegd niet eens op de doorgaande weg, want de entrée was geblokkeerd. Zelfs in Fermathe werden stenen gegooid naar auto’s die toch probeerden te passeren en zijn twee mensen gedood en verbrand. 22 september lukte het me eindelijk om in Fermathe te komen, om wat boodschappen te halen in een dorpswinkel. Het was duidelijk te zien waar de wegen geblokkeerd waren. Tot op heden liggen de restanten er en is er maar één weghelft begaanbaar. Bomen, rotsblokken en poorten waren gebruikt als barricades, soms vlak bij elkaar, op iets van honderd meter afstand.
Dit alles doet de overheid niet terugkomen van het besluit om de brandstofprijzen te verhogen. De minister president, Ariel Henry, maakt ook geen aanstalten om gehoor te geven aan de oproep om te vertrekken. Tegelijk is het voor iedereen zichtbaar dat het de bendes zijn die macht hebben, meer dan de overheid. Diverse bendeleiders zijn voormalig politieagenten. De toegang tot de brandstofopslag Varreux is geblokkeerd. Een bendeleider (Barbecue) zegt dat die geblokkeerd blijft totdat de prijzen omlaag gaan en Ariel Henry opstapt als minister-president. Ariel Henry blijft beweren dat alles onder controle is, wat duidelijk niet het geval is. Tot nu toe is de toegang tot de terminal nog steeds geblokkeerd, wat extreem vergaande gevolgen heeft. Het is ook enigszins tegenstrijdig; protesteren vanwege hoge prijzen en brandstofschaarste, om vervolgens brandstof nog schaarser te maken. De reserves raken inmiddels op en het brandstoftekort is overal merkbaar. Niet alleen doordat er weinig verkeer op de weg is (wat ook te maken heeft met wegblokkades). Banken hebben hun openingstijden aan moeten passen en zijn nu nog 3 in plaats van 6 dagen per week open. Vele winkels en handels hebben de deuren moeten sluiten. Hierdoor stijgen de prijzen nog meer. Zelfs het industriepark Caracol is gesloten. Het ene na het andere ziekenhuis kondigt aan dat ze geen brandstof meer hebben om te functioneren, waarop diverse afdelingen worden gesloten. Ariel Henry is arts, maar er is weinig van te merken dat de sluiting van ziekenhuizen de overheid zorgen baart. Dit nu er juist weer nieuwe gevallen van cholera zijn geconstateerd, na 3 jaar afwezigheid. Culligan heeft aangekondigd dat ze de productie en distributie van drinkwater hebben moeten stoppen. De consumptie van onzuiver water zal dus enkel toenemen. Een krantenartikel las: “Patiënten sterven in ziekenhuizen wegens brandstofgebrek.” Wat een onrecht. Er zijn geen woorden voor.
145 van de 230 gevangenen in de vrouwengevangenis in Cabaret zijn ontsnapt. In andere gevangenissen sterven gevangenen van honger en ziekte. De wegen zijn bezaaid met restanten van verbrande autobanden, rotsblokken, takken, boomstammen, afval. Het provinciale kantoor van het Ministerie van Financiën en Economie in Gonaïves is geplunderd en in brand gestoken. Een boot is gezonken bij La Gonave, waarbij 5 personen zijn verdwenen. Medewerkers van het Ministerie van Onderwijs zijn ontvoerd. De vrouw, drie kinderen en vader van een politieagent werden ontvoerd. Een bende begon de muur van een beschermde wijk bij Route de Frères af te breken (Belvil). De bewoners hebben vrachtcontainers geplaatst om het gat te vullen. Diverse ambassades zijn gesloten. In Cap Haïtien zijn winkels en handels geplunderd. Bij Canaan, Route Nationale 1, worden vrouwen en meisjes verkracht, midden op straat. Dit is de weg naar het Noordwesten, die wij vele malen hebben afgelegd. In en in triest.
Ook deze week gaan de protesten en wegblokkades weer door, in het hele land. Soms is er in het weekend een pauze. Dan staan er lange rijen bij de winkels en banken. Een van de redenen voor de protesten heeft te maken met de hoge prijzen, maar sinds het begin van de protesten zijn de prijzen alleen maar verder gestegen. Het brandstoftekort betekent ook dat communicatiemiddelen beperkt zijn. In de wegblokkades sneuvelen kabels. Er is niet genoeg brandstof om de antennes in de lucht te houden. Vorige week was er sprake van 60% werkzame antennes. Dit betekent dat we gedurig niemand kunnen bellen. Ook internet ligt er hele dagen uit. Elektriciteit is er sinds het begin van de problemen niet geweest. Ik ben dan ook zeer dankbaar voor m’n zonnepanelen. Eten en drinken heb ik nog voldoende, dankzij de buren.
Voor de bus betalen we nu drie keer zoveel als een paar weken geleden. Een gallon benzine op de zwarte markt kost ergens tussen de 3.500 en 5.000 gourdes, omgerekend tussen de € 7.70 en € 11.00 per liter. En dat in een land waar het minimumloon tussen de 350 en 770 gourdes per dag ligt (afhankelijk van de sector).
Een veelgehoord woord deze weken is ontmoediging. Als ik mensen vraag hoe het gaat, dan zijn de antwoorden: “De situatie maakt ons gestresst.” “De situatie geeft me hoofdpijn.” “Ontmoedigd.” Afgelopen maandag, 3 oktober, hadden de scholen eindelijk moeten beginnen, uitgesteld sinds 5 september. Maar de deuren zijn gesloten gebleven. Er is geen ouder die onder de huidige omstandigheden een kind de weg op kan laten gaan om naar school te gaan, los van het feit dat er geen transport is. Dus terwijl het in Nederland bijna herfstvakantie is, hebben de kinderen hier nog niet terug naar school kunnen gaan sinds de zomer.
Vorige keer schreef ik over een overlijden. Er waren drie dagen van staking aangekondigd, waarna de protesten weer door zouden gaan. Dus op een van de stakingsdagen, 27 september, ging ik de familie condoleren, toen de wegen begaanbaar waren. Vrijwel alles was gesloten die dag. Een winkel of handel die toch opent bij een algehele staking, loopt het risico geplunderd te worden. De motor taxi chauffeur had wel genoeg brandstof om me te brengen, maar niet om me te komen halen, dus hij bleef bij me en ging mee condoleren bij familie Jacques. Daarna nog even de familie Nelson gedag zeggen en toen weer naar huis.
De begrafenis vond afgelopen zaterdag plaats, 1 oktober. Het lijkt erop dat ze een goede dag gekozen hadden, want vrijdag waren de wegen nog geblokkeerd en maandag weer, maar gelukkig konden we zaterdag wel bij de kerk komen, bij Pelerin 9. Begrafenisdiensten beginnen hier meestal vrij vroeg. In dit geval begon het condoleren om half 7 ’s ochtends en de rouwdienst om half 8. We liepen langs de kist en schudden de familie de hand. De dienst bestond uit samenzang, gebed, schriftlezingen, preek, het koor van de kerk zong een aantal liederen, de dochter van de overledene las een biografie voor, de zoon sprak een dankwoord uit. Veel verdriet, emoties, huilen, over de grond rollen wegens het plotselinge overlijden van deze 47-jarige vrouw. Er was helaas geen transport voor alle gasten om bij de begraafplaats te komen, Thomassin 25. Ik had ook geen transport dus ging lopen. De motor had me wel gebracht, maar hij had geen benzine om me te komen halen.
Nadat ik een poosje gelopen had, stopte er een auto aan de kant van de weg om iemand eruit te laten. De vrouw die uitstapte, zei tegen me: jij was ook bij de begrafenis. Dat klopt. Ze vroeg waar ik naartoe ging en toen vroeg ze aan de mannen in de auto of ze me een lift konden geven. Dus zo had ik zomaar onverwacht transport naar Fermathe. Ik bleek me in de auto te bevinden met de dominee die de rouwdienst leidde, plus nog twee mannen. Ze gingen naar de Baptist Mission in Fermathe, precies waar ik naartoe zou. Ik had er afgesproken met Izna en Jackson. Terwijl ik zat te wachten, keek ik uit op de kerk en het ziekenhuis van de missie, waar degene die net was begraven is overleden, waar Patrick is geboren, en hoe mijn leven in Haïti is begonnen. Het was met deze missie dat World Servants in 2007 een samenwerking had, toen ik voor het eerst naar Haïti kwam.
Taptaps zijn er momenteel niet tussen Fermathe en Kenscoff. Vandaar is het zo’n drie kwartier lopen naar huis, dus prima te doen. Jackson zag echter een bekende buschauffeur, die de route naar Kenscoff af zou leggen, en hij regelde een gratis rit voor me. Dus deze dag was er goed voorzien in transport voor me. Het laatste stuk heb ik gelopen, want openbaar transport volgt alleen de doorgaande weg.
Amos, de motor taxi chauffeur, had gehoopt zaterdag benzine te kunnen vinden, maar dat was niet gelukt. Hij kon me dus zondag ook niet bij de kerk brengen, al bracht hij me wel een eind in de goede richting. Toen hij me bij een kruispunt afzette, kwam Robest daar net aanlopen, die de deur van de kerk open ging doen, dus we konden samen verder lopen. Hij preekte de week ervoor, uit Genesis 41:37-42, over dat we zullen zijn wie God wil dat we zijn, Hij heeft een plan voor ons leven. Dat wil niet zeggen dat er geen problemen of beproevingen zijn. Het lijden kan gebruikt worden als onderdeel van een plan. Toch moeten we een goed humeur houden.
Er was dit keer geen Bijbelstudie. In plaats daarvan sprak Ronald over de situatie in het land. Over de scholen die de volgende dag zouden openen, maar ouders kunnen hun kinderen niet de straat op sturen, gezien de gevaren. Blijf thuis tenzij je echt iets dringends te regelen hebt. Beheer je geld en je eten goed. Deel met anderen. Laten we hopen dat we geen ziekenhuis nodig hebben, want die functioneren niet of nauwelijks. Hij noemde een ziekenhuis dat zonnepanelen heeft. Hij zei dat er ziekenhuizen zijn waar je zelf voor brandstof moet zorgen als je geopereerd moet worden. Deze tijden hebben ook mentaal een impact op mensen. Men is gestresst, gefrustreerd, kan dit afreageren op elkaar.
Patrick had de leiding over de dienst en sprak over ontmoediging, een woord dat nog vaker genoemd zou worden deze dienst. Hij zei dat het altijd makkelijker is om te kijken naar wat we niet hebben, wat niet goed gaat, in plaats van te kijken naar wat we wel hebben. Het eerste lied dat hij liet zingen: Tel uw zegeningen. Ook onder de huidige omstandigheden. Hij zei al eens eerder dat we gezien de omstandigheden alle kans hebben om niet meer in leven te zijn, maar toch zijn we er nog. Het leven is het allerbelangrijkste. Zolang er leven is, is er hoop. Ds. Nelson vroeg speciaal gebed voor een uitweg voor Haïti. Hij zei dat dit de eerste keer is dat hij zoiets meemaakt, de huidige situatie. Er zijn in de afgelopen jaren wel vaker protesten geweest, brandstoftekorten, wegblokkades. Maar het neemt nu wel heel extreme proporties aan.
Kortgezegd is het een diep droevige situatie, doffe ellende. Een ieder die ik spreek, is ontmoedigd. Dan is het land diep gezonken.
Terwijl ik denk aan zwangere vrouwen en zieken die niet bij ziekenhuizen kunnen komen of niet de nodige zorg kunnen ontvangen, kwam er ook nog mooi nieuws. Mercidieu meldde de geboorte van hun dochter, in het ziekenhuis in Jean Rabel. Haar naam: Tabina Miryam. Vernoemd naar mijn moeder, Tabina!
[userId] => 139012
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5087777
[countryId] => 82
[pictureCount] => 1
[visitorCount] => 286
[author] => Margot de Greef
[cityName] => Kenscoff
[travelId] => 139012
[travelTitle] => Mijn eerste reis
[travelTitleSlugified] => mijn-eerste-reis
[dateDepart] => 2008-04-12
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 9
[goalName] => Werken in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/077/639_640x480.jpg?r=0
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/139/012_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => update-situatie-hati-en-situatie-margot
)
[28] => stdClass Object
(
[username] => margotdegreef
[datePublication] => 2022-10-03
[title] => Vervolg
[message] =>
Er viel bij mijn vorige schrijven nog veel meer te zeggen over de afgelopen periode. Daarover nu meer. Een volgende keer hoop ik meer nieuws te delen over de huidige stand van zaken.
Er blijft nog steeds regelmatig nieuws binnenkomen van een vreemd, jong overlijden. Onder hen was de 36-jarige echtgenote van een van de docenten voor wie CWS na orkaan Matthew een huis heeft gebouwd in het Noordwesten. Nog iemand in het Noordwesten meldde het overlijden van een nicht van hem, 34 jaar jong, zonder dat ze ziek was. Hoe komt het toch dat jonge mensen sterven zonder ziek te zijn? Een vrouw van eind veertig, moeder van twee kinderen, zus van een diaken uit de kerk. Op maandag heeft ze koorts, ze gaat naar de dokter. Donderdag wordt het erger. Tegen die tijd zijn de wegen afgesloten door de wegblokkades. Er moest betaald worden om hen door te laten. In het ziekenhuis wezen de testen niks uit. Ze haalde alleen wat moeilijk adem, dus werd aan de zuurstof gelegd. Twee dagen later stierf ze. Hoe kan dat? Ik begrijp het niet. Om het lichaam naar het mortuarium te brengen, moest weer betaald worden. Haar ouders moeten voor de derde keer een kind begraven.
De kerk organiseerde in juli een plaatselijke missie. Gedurende een week verbleven 29 missionarissen in de kerk. Elke ochtend trokken ze er in groepen op uit om te evangeliseren. Elke namiddag werd er een dienst gehouden, waar iedereen welkom was. Deze missies worden niet heel vaak gehouden, enkel als er een duidelijke roeping voor is. Ik had de gelegenheid om tweemaal naar de middagdienst te gaan die week. Het was mooi om de gemeenteleden nu eens bij een andere gelegenheid te zien dan op de zondag. Het was wat informeler, ze liepen rond in hun dagelijkse kleding, al werd er gedoucht en omgekleed voor de dienst. Mensen netjes in overhemd en lange broek, maar dan met slippers aan. Een vermoeiende week voor de missionarissen, hele dagen aan de wandel, met mensen bidden, zingen, evangeliseren. Het was een ander tafereel in de kerk; tassen, rugzakken, koffers, etensbakken. De bedden werden gespreid op de grond in de kerkzaal.
Ik mocht een paar keer een bezoeker thuis ontvangen. Samen met de buren zou ik naar Grande Savane wandelen, maar die dag waren bandieten de markt van Greffin binnengedrongen en blokkeerden ze de wegen. De eerste keer dat ze in dat gebied kwamen. Dus de wandeling ging niet door. Zaterdag 30 juli konden we alsnog aan de wandel, toen de rust weergekeerd was. De buurvrouw met haar zoontje gingen op de motor, twee buurmannen en ik te voet. Het is iets van anderhalf-twee uur lopen, enkele reis. Het was een stralende dag, strakblauwe lucht, hele mooie kleuren. We liepen vanaf huis naar beneden, klommen een stenen helling op naar Calebas, en verder omhoog totdat we uitkwamen op de weg naar Grande Savane. Hele gesprekken onderweg. Het was fijn om te lopen. De omgeving blijft prachtig. Zo mooi zicht op de bergen. Een wit stuk waar de berg als zandmijn gebruikt wordt. Op het pad naar Grande Savane zicht op Port-au-Prince, het vliegveld. Eenmaal ter plaatse vermaakten de kinderen zich met elkaar. Eentje had koorts, m’n kleine vriendin, die de hele tijd bij me op schoot bleef zitten. We aten samen pompoensoep. Iedereen ging per motor terug. Het werd bewolkt. Ik klom achterop de motor, wat in dit geval betekende: de chauffeur, m’n buurjongetje zat achter hem, daarachter z’n moeder en daarachter ik, op het ijzeren bagagerek. Met z’n vieren op de motor dus. Geschikte omstandigheden voor m’n buurjongetje om in slaap te vallen. Hij komt nog steeds regelmatig bij me op bezoek. Laatst kwam hij samen met z’n moeder om bananencake te bakken, maar meestal komt hij alleen, om met een bal of autootjes te spelen, of m’n sleutels in het water te gooien, of het slot van het reservoir op de bodem van dat reservoir... Dan mag z’n vader het er weer uit komen vissen. Z’n vader haalt ook de wespennesten weg die telkens weer in mijn tuin verschijnen, gewoon met een handdoek.
Minder leuk was dat m’n overbuurvrouw besloot om houtskool te maken. De zonnestralen filterden door de rook buiten. Het stonk allerverschrikkelijkst. Het was duidelijk te zien dat de rookwolk rechtstreeks mijn huis in ging. Mijn hele huis stond onder de rook, alles stonk, overal hing een rookgeur, het zag letterlijk grijs. Zeven dagen lang bleef mijn huis in de stank en rook staan, totdat het houtskool eindelijk klaar was.
Een van de eerste opdrachten die ik kreeg toen ik in 2011 bij Church World Service kwam werken, was het afronden van de registratie van CWS in Haïti. 11 jaar later kregen we eindelijk een uitnodiging van het Ministerie van Planning en Externe Coöperatie om deel te nemen aan een ceremonie waarbij we de papieren in ontvangst konden nemen. Dus op 10 augustus begaf ik me naar het ministerie. Op een grote tafel stonden naambordjes van organisaties en microfoons. Ik kreeg een plaats gewezen aan de tafel. We moesten lang wachten. We hebben al 11 jaar gewacht, dan kan nog eens anderhalf uur er ook wel bij… Ik kwam zowaar diverse bekenden tegen. Zij waren ook 11, 12 of zelfs 15 jaar bezig geweest met het proces van registratie. Eindelijk nam iemand het woord voor de inleiding. Hij vroeg excuses voor de vertraging in het proces, wat volgens hem te wijten was aan COVID-19 en de socio-economische situatie... Er klonk onderdrukt gegrinnik. COVID-19 is er pas twee jaar, onze dossiers liggen er al 11 jaar… We gingen staan, er werd een minuut stilte gehouden en het volkslied werd gezongen. Alle aanwezigen stelden zich voor. Daarna was de directrice van de afdeling voor niet-gouvernmentele organisaties heel lang aan het woord. Ze gaf een historisch overzicht van niet-gouvernmentele organisaties en vooral informatie over de wet die van toepassing is op het functioneren van deze organisaties. Drie ministeries zijn verantwoordelijk voor de erkenning van een organisatie. Al deze drie hebben onze papieren ondertekend. We kregen te horen wat onze verplichtingen worden met deze registratie, inclusief het jaarlijks indienen van plannen en verslagen bij de overheid. De volgende etappe bestond uit presentaties van alle aanwezige organisaties. Church World Service werd als eerste aangewezen. Na mij volgden de andere 10 aanwezige organisaties. Inmiddels had de directeur van het Ministerie van Planning zich bij ons gevoegd. Hij las een toespraak voor, waarna alle organisaties een voor een naar voren werden geroepen om de papieren in ontvangst te nemen. Het geheel werd op de foto vastgelegd, met de directeur en directrice, bij de Haïtiaanse vlag en het logo van het Ministerie. Vervolgens werden er groepsfoto’s gemaakt, om daarna af te sluiten met een maaltijd. Het proces is hiermee nog niet afgerond. Er werd ons gezegd om bij de Nationale Pers te gaan betalen voor de publicatie in de officiële krant Le Moniteur, maar bij aankomst aldaar kregen we te horen dat ons dossier nog niet binnen was. Dus wachten we nog maar wat langer... Dit is heel vervelend, want zonder registratie is er een heleboel niet mogelijk.
We mochten weer een jaar ouder worden. Aan het eind van de middag op mijn verjaardag ging ik naar familie Nelson, om deze dag bij vrienden te zijn. Op de terugweg naar huis zag Ulrick me voorbij komen. Hij maakt elke dag paté en hield me staande om me een paté mee te geven. Elk jaar op 11 augustus regent het. Zo ook dit jaar. We zijn dus nat geregend op de motor onderweg naar huis. We hebben nog even ergens staan schuilen. Twee dagen later ging ik opnieuw naar huize Nelson, nu om daar de jarige vader des huizes te feliciteren. En met z’n drie-jarige kleinzoon te voetballen. Zowel op de heen als de terugweg stond het verkeer muurvast in Fermathe, wegens lange rijen auto’s en motoren die wachtten op benzine bij de pomp. Die was nog niet eens open, maar omwonenden hadden gezien dat een truck de pomp bevoorraad had, dus ze gingen er vanuit dat de pomp wel gauw open zou gaan.
Op zondag ga ik ook per motor naar de kerk. Die zondag, 14 augustus, stond er een lange rij voor een pomp op Laboule. En dan echt heeeel lang. Zowel van boven op de berghelling als vanaf beneden op de helling. Het predikantsgezin was een half uur te laat bij de kerk wegens de files veroorzaakt door deze rij. De Bijbelstudie (over je geloof delen) moest daardoor ingekort worden. In deze kerk is het gebruikelijk om elke week de namen op te lezen van degenen die jarig waren in die week, waarna voor hen gebeden wordt. Dus nu werd er eens in Laboule voor Margot de Greef gebeden, in plaats van in Drogeham. Ik kreeg een geel lint opgespeld en er werd me een zakje met vijf snoepjes in de hand gestopt. Ik blijf genieten van de mooie zang, zowel van leden als van het koor, en leren van de Bijbelstudies. Andere onderwerpen van de afgelopen periode waren het belijden van zonde, verzoening en vergeving, en nu zijn we bezig met een serie over communicatie.
Ook voor de bouw van de school in Dos d’Âne levert het brandstoftekort problemen op. Het goede nieuws is dat de bouw eindelijk officieel van start is gegaan. Op 3 augustus waren William (ingenieur), Steven en Amost namens CWS aanwezig bij de ceremonie waarmee de bouw begon. Andere aanwezigen waren leerlingen, ouders, docenten, omwonenden, het schoolcomité, de burgemeester van Baie-de-Henne, wethouder, school inspecteur, en de directeur van het provinciale kantoor van het Ministerie van Openbare Werken. Met dit ministerie hebben we een samenwerkingsverband. Ze stellen materieel beschikbaar voor de sloop en transport. Na de nodige toespraken werd de bouw dan ook begonnen, niet met het symbolisch leggen van de eerste steen, maar met het slopen van de eerste muur van het bestaande gebouw, dat een gevaar vormde voor een ieder die zich erin bevond, vol scheuren. Een van de aanwezige leerlingen zei dat ze erg blij is met het werk dat begonnen is. Ze zei: “Ik was altijd bang dat de school op ons in zou storten. We konden niet met een gerust hart leren.” De school is opgericht in 1970 en heeft al heel wat generaties opgeleid. Het is tevens een officieel examencentrum, waar leerlingen uit omliggende dorpen examens komen afleggen. Iemand haalde eveneens een bekende tekst uit Spreken aan: “Kijk naar de mieren, hoe zij samenwerken, en laat ons zo samen hard werken om deze school te herbouwen. Ik ben trots op het werk dat gedaan gaat worden in ons dorp.”
Inmiddels is de sloop voltooid. Wegens brandstoftekort is de aankoop van bouwmaterialen een groot probleem. In heel Port-de-Paix zijn geen bouwmaterialen te vinden. In Gonaïves is slechts één leverancier gevonden die materialen en transport kan verzorgen. Wellicht kan met de truck van het Ministerie van Openbare Werken transport geregeld worden. Maar daarvoor is wel brandstof nodig, dus daarvan moet eerst een voorraad aangelegd worden. Samen met het Ministerie is eveneens een zandmijn gevonden, of beter gezegd een rivier waaruit zand opgegraven wordt, wat vervolgens gezeefd en gewassen wordt. Het is tevens de bedoeling dat het Ministerie een vijf-daagste training voor de bouwlieden gaat organiseren, waarbij ze een officieel diploma krijgen, maar dit is pas mogelijk als de veiligheidssituatie het toelaat voor personeel vanuit Port-au-Prince om naar Dos d’Âne te reizen. Het vliegveld in Gonaïves waar onze collega’s landen, laat ook te wensen over. Het is een stenen strook, waar koeien lopen en motoren rijden. Niet zonder risico dus. Er is altijd politie aanwezig als er een vliegtuig landt of opstijgt.
De school van Dos d’Âne mocht eveneens financiële steun in ontvangst nemen voor het betalen van achterstallige salarissen van docenten. Deze en twee andere scholen hebben vorig jaar een voorraad boeken ontvangen. Aan het eind van het schooljaar hebben de leerlingen de boeken netjes ingeleverd, zodat ze in oktober gebruikt kunnen worden voor de volgende lichting.
De afgelopen periode heb ik meermalen bij Patrick thuisgewerkt. In eerdere maanden kwam hij bij mij, nu ik bij hem. We wonen niet zo ver bij elkaar vandaan. Door de bochtige bergwegen is het in ‘normaal’ tempo een half uur rijden. Maar soms duurt het drie keer zo lang, zelfs op de motor. Dan staat het verkeer muurvast, weer wegens lange rijen vrachtauto’s, personenauto’s, taptaps, bussen en motoren die hopen dat een pomp opengaat, omdat ze hebben gezien dat er brandstof geleverd werd. Dan vormt zich een rij langs de weg en auto’s en motoren ernaast midden op de weg om er voorbij te komen. We stonden muurvast tussen de motoren, auto’s, vrachtauto’s. Uiteindelijk werd onze kant naar de rechterkant van de weg geduwd, zodat de rij van boven naar beneden kon rijden, al paste het maar net, over een steen, door de berm. De motoren om ons heen stonden dicht tegen ons aangedrukt, met spiegels in onze heupen. Een hoop herrie, een hoop mensen, een hoop commentaar.
De collega’s in Pestel klagen dat het eten zoveel duurder is geworden. Voor mensen zonder salaris is het vele malen erger. Zelfs één maaltijd per dag is soms niet haalbaar. Er zijn verhalen die onze collega’s te horen krijgen, taferelen die ze zien, waarvan je spontaan zou gaan huilen. In de verslagen van de partner organisaties wordt dat ook duidelijk, als de prijs van een maaltijd bij een training met 50% stijgt. Elke keer als we denken dat de situatie niet slechter kan worden, blijkt het toch nog erger te kunnen. Maar daarover een volgende keer meer.
Toen William naar het Noordwesten zou, kon hij niet reizen, want er werd geschoten bij Canaan. Mooie namen van niet zo vreedzame wijken. Het team dat betrokken is bij het werk na de aardbeving in Pestel, had de gelegenheid om gedurende drie dagen bijeen te komen op kantoor, voor een teamvergadering. Het was de eerste keer dat iedereen bij elkaar was. Hierbij werd de afgelopen periode geëvalueerd en een planning gemaakt voor de volgende maanden.
De vergaderingen van ACT Alliance vinden nog steeds veelal virtueel plaats. In Port-au-Prince is dat mogelijk, buiten Port-au-Prince niet, wegens gebrekkig internet en elektriciteit. Een nieuw lid (iemand uit Congo) vroeg me een gesprek om hem in te lichten over het hoe en wat. We hebben eindelijk het jaarverslag van 2021 afgerond. Er werd verder gewerkt aan verslagen en nieuwe plannen met IOM en Bahamas Psychological Association in de Bahamas. Ook is er een samenwerking van start gegaan met Caritas Antilles in het Caribisch gebied. We hebben verslagen geschreven over het werk in het Noordwesten op het gebied van migratie, klimaatverandering, landbouw en voedselveiligheid, voor diverse donateurs. Verder is er een verslag ingediend over schoolmaterialen en boeken die verstrekt zijn aan drie scholen in Pestel, dankzij steun van stichting van der Honing-Hoitinga.
Zaterdag 20 augustus nam m’n buurman Mike Kendy me mee voor een wandeling, als verjaardagsgeschenk... Hij weet dat ik van wandelen houd. We liepen richting de kerk, over iemand z’n erf, we bekeken een stuk grond waarop stenen muren zijn gebouwd voor bodembescherming. Hier en daar was een koe vastgebonden. We daalden een smal pad af naar de droge waterstroom in het ravijn. Aan de andere kant klommen we de helling weer op. Een smal pad met losse stenen en prachtige uitzichten. We keken uit op Fort Jacques en konden zelfs de school in Grande Savane zien. Er waren allemaal kleuren bloemen te zien, al noemde Mike Kendy ze onkruid: oranje, paars, geel, rood. We liepen langs dennenbomen en kwamen uiteindelijk op een breder pad uit, in de buurt van Corail, met zicht op een zandmijn. De weg draaide, waardoor we het meer konden zien richting de Dominicaanse Republiek, Mòn Kabrit, en de zee langs de weg naar het noorden. Op een bankje zaten we uit te kijken over de omgeving. We zagen verlaten kranen, waar geen water meer uit komt. Uiteindelijk kwamen we uit bij Drouette, Kenscoff. We liepen door Kenscoff en verder naar huis. Het was een mooie wandeling. Toen we door Kenscoff liepen, kwamen we mensen in nette kleren tegen, wat duidde op de aanwezigheid van een adventistengemeente. We kwamen ook langs de katholieke kerk, langs een poging om een park/plein op te zetten, en langs de markt. Een mooi verjaardagsgeschenk. En mooi dat het kan, hier. Onvoorstelbaar te bedenken wat er in Cité Soleil en Croix-des-Bouquets gebeurt, op nauwelijks 35 kilometer afstand. Hier is het vreedzaam, we kunnen zonder problemen wandelen. In Croix-des-Bouquets waren overstromingen na regen. Een moeder en twee dochters werden gedood en verbrand in een auto. Verschrikkelijk.
Hierover las ik ook een verslag van mensenrechtenorganisatie RNDDH, over 52 vrouwen die zijn verkracht in Cité Soleil. Persoonlijke verhalen van vrouwen verkracht in bijzijn van hun kinderen, nadat hun echtgenoten voor hun ogen waren vermoord. Te gruwelijk voor woorden. Wat mankeert mensen? Bandieten hebben de kathedraal geplunderd en deels in brand gestoken. Een politieagent is op zondag vermoord toen hij naar de kerk ging in Croix-des Bouquets. Mensen zeiden zelfs dat het zijn eigen schuld was, omdat hij zich inzet tegen bendes. Maar dat is zijn werk als agent! Twee journalisten zijn gedood tijdens verslaggeving in Cité Soleil. Een medewerker van telefoonmaatschappij Digicel werd vermoord bij een poging om haar te ontvoeren. Er zijn zelfs twee mensen ontvoerd uit een boot. Ook in de buurt van Tibwadom/Gwo Mòn neemt het aantal ontvoeringen toe. Criminelen drongen een huis binnen in Pétion-Ville. Ze hebben man en vrouw vermoord, het huis leeggeroofd en in brand gestoken. Een kind van 4 jaar heeft het overleefd. De reden: conflict over grondbezit.
Meer en meer mensen proberen het land te verlaten, vaak op gevaarlijke en illegale wijze. Een boot onderweg van de Bahamas naar Miami zonk, waarbij 17 passagiers stierven. 25 werden gered. Een paar dagen later overleden vijf migranten tussen de Dominicaanse Republiek en Puerto Rico. Nog een week later werden 113 migranten opgepakt bij de kust van Florida. Tussen januari en juli 2022 heeft de Dominicaanse Republiek 57.765 Haïtianen teruggestuurd naar Haïti.
En dan klinkt op zondag een preek uit 1 Petrus 2:11-12 over goede werken en het loven van God, over het leven in een vijandelijke wereld, waarin wij niet anders dan vreemdelingen, reizigers zijn. Waar we het werk hebben te doen dat God ons vraagt te doen. Waar we gevloerd kunnen worden, beproevingen kunnen ondergaan, we kunnen ons zwak en onkundig voelen, maar dat is tijdelijk, we zullen weer krachtig worden. Een andere preek klonk uit Johannes 3:16, waarbij gesproken werd over het lijden dat we te lijden hebben, maar desondanks: raak niet ontmoedigd. “Verblijd u in de hoop. Wees geduldig in de verdrukking. Volhard in het gebed.” (Romeinen 12:12) Toen Patrick de leiding had over een dienst, zei hij dat gezien de omstandigheden we alle reden hebben om niet meer in leven te zijn, in dit land. Er moet een reden zijn dat we er toch nog steeds zijn. ’s Middags wordt er begonnen met handwerken met de jeugd van de kerk, om ze dingen te leren zoals haken.
Vaak staan er dus files onderweg van en naar de kerk, wegens de rijen bij de benzinepompen. Dan staat de weg rijendik, het ziet zwart van de mensen, velen met een gele benzinetank in de hand, het is een gedrang en een herrie. Soms zie ik op de terugweg van de kerk naar huis mensen op nog precies dezelfde plaats in de rij staan als waar ze stonden op de heenweg naar de kerk. Soms zie ik restanten van verbrande autobanden, na protesten. Ik heb al heel wat zondagen geen taptaps meer gezien bij Laboule 12; geen brandstof. Laatst hield de politie ons aan op de motor, toen we bij de kerk vandaan kwamen. Ik zat achterop, maar hij vroeg ook mijn identiteitsbewijs, wat ik niet bij me heb als ik naar de kerk ga. Hij maakte een grapje en zei dat hij me moest arresteren. Ik moest iemand de rechter- en linkerhand schudden, waarop de agent zei: je voeldoet aan de eisen, je kunt gaan... Alles kan hier.
Twee huizen verderop in Guibert is ook een kerk. Laatst bedachten ze in het huis naast de kerk dat het tijd werd om een voodoo ceremonie te organiseren. Die nacht hebben we weinig geslapen. Van vijf uur ’s middags tot vijf uur ’s ochtends klonk er muziek en getrommel. Hoe houden ze het zolang vol? De volgende dag begon het nog vroeger, om twee uur ’s middags al. Het ging tegen elkaar in; muziek van de voodoo ceremonie en muziek aan de andere kant waar elke avond een hapje en drankje verkocht wordt. Alleen toen kwam er onenigheid bij de ceremonie en viel de rest in het water.
Er is de laatste tijd ook veel regenwater gevallen. Als het hard regent en onweert, zijn de bergen onzichtbaar en is alles grijs. Het reservoir is tot de rand gevuld en er kan geplant worden op de akkers. De andere kant van het verhaal is dat veel regen hier algauw tot overstromingen leidt. Dus in Arcahaie werden 14 huizen vernield in de regen, 65 beschadigd, gewassen en dieren weggesleept.
Dit jaar zijn er 15 gevangenen van honger overleden in gevangenissen in Les Cayes, Jacmel, Mirebalais en Petit Goave. Er is nog steeds geen voortgang omtrent het dossier van de moord op president Jovenel Moïse. Inmiddels is men op zoek naar een zesde rechter voor het dossier.
Om positief te eindigen: een expeditie van Haiti National Trust heeft een magnolia plant gevonden die al 97 jaar verdwenen was en waarvan men dacht dat die uitgestorven was.
Een volgende keer meer over de huidige, droevige, extreem moeilijke situatie in het land.
[userId] => 139012
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5087720
[countryId] => 82
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 157
[author] => Margot de Greef
[cityName] => Kenscoff
[travelId] => 139012
[travelTitle] => Mijn eerste reis
[travelTitleSlugified] => mijn-eerste-reis
[dateDepart] => 2008-04-12
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 9
[goalName] => Werken in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/hati,kenscoff
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/139/012_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => vervolg
)
[29] => stdClass Object
(
[username] => margotdegreef
[datePublication] => 2022-09-19
[title] => Olie op het vuur
[message] =>
Waar te beginnen, wat te schrijven? Met een droevig hart hoor en ervaar ik wat er om me heen gebeurt.
Al weken lang is het onrustig. Collega’s zaten vast in het Noordwesten en Pestel. Samuel zou dinsdag 23 augustus terugkomen uit het Noordwesten, waar hij tien dagen training heeft verzorgd voor drie scholen en twee organisaties. Deze training ging over veehouderij, specifiek gericht op geiten. Vier organisaties en drie scholen hebben fondsen ontvangen om geiten te kopen en te verstrekken aan boeren, docenten (die vaak maanden- of jarenlang geen salaris betaald krijgen), en (ouders van) leerlingen. Samuel bracht eveneens tijd door bij AGEHPMDNG en OPFSLDIBH, om het bodembeschermingswerk te bezoeken en bespreken, een centrum dat wordt gebouwd voor transformatie van landbouwproducten zoals cassave, microkredietprogramma’s, etc. Hij sprak ook met docenten die vorig jaar financiële steun ontvingen voor het opzetten of uitbreiden van een nevenactiviteit, om zo naast het lesgeven nog een andere bron van inkomsten te hebben en niet ontmoedigd te raken met het belangrijke werk van onderwijs. Verder had Samuel de gelegenheid om na lange tijd terug te keren naar corporatie KRCLJ, waar in het verleden een bakkerij is opgezet (die nog steeds functioneert), microkredieten zijn verstrekt (ook dat gaat nog steeds door), een waterreservoir is gebouwd en bodemtechnieken zijn toegepast, onder andere. Hoewel de droogte velen parten speelt, regende het juist veel tijdens het verblijf van Samuel, wat de wegen vrijwel onbegaanbaar maakte. Hij verplaatste zich per motor over de gladde, modderige paden. Als het niet regende, werd hij bedolven onder stof.
Toen hij na een paar weken terug zou naar Port-au-Prince, wat tegenwoordig een vlucht met UNHAS (service van de Verenigde Naties) van Gonaïves naar Port-au-Prince inhoudt, bleek de vlucht geannuleerd te zijn op die bewuste dinsdag. Uiteindelijk is hij vier dagen later per bus naar huis gekomen, op de verjaardag van zijn vrouw, aangezien de vluchten elke dag geannuleerd werden.
De heren in Pestel hadden met gelijksoortige problemen te maken. 14 augustus was het 1 jaar geleden dat het zuidwesten van het land getroffen werd door een aardbeving van 7.2 op de schaal van Richter. Ter gelegenheid hiervan organiseerde CLIO een activiteit in Jérémie, over localisatie van hulp, waar twee collega’s aan deelnamen. Dit ging voornamelijk over de betrokkenheid van lokale organisaties in hulpverlening.
Op de datum zelf, 14 augustus, hield CWS een activiteit in een kergebouw in La Fièvre, waarbij partner organisaties, lokale overheid, gemeenteleden en inwoners waren uitgenodigd. Het onderwerp: van collectieve trauma naar de bouw van weerbaarheid. Hoe kan een getraumatiseerd dorp genezen en weerbaarheid bouwen? Hierbij legden twee psychologen uit wat trauma is, wat collectieve trauma is, symptomen en oorzaken, hoe weerbaarheid een dorp helpt versterken. Ingenieur Elondieu sprak over goede bouwpraktijken om ook op die manier weerbaarheid te bouwen. 73 mensen namen deel aan de conferentie.
Om de datum van 14 augustus te markeren, is eveneens opnieuw een verslag uitgebracht over dat wat Church World Service heeft gedaan in de afgelopen periode. De bouwwerkzaamheden gaan minder snel dan gehoopt. Dit heeft te maken met bouwmaterialen die niet beschikbaar zijn, brandstoftekort waardoor transport een probleem is, wegblokkades, maar ook gebrek aan water. Inmiddels heeft CWS een aantal plastic watertanks gekocht om regenwater op te kunnen slaan en zo het bouwproces voort te zetten. Er wordt prioriteit gegeven aan gezinnen met oudere mensen of mensen met een handicap. Voor deze gezinnen is het vaak moeilijker om de gevraagde bijdrage te leveren, in de vorm van stenen, grind en water, gezien de fysieke inspanning. Daarom is hulp van buren, mensen uit de kerk en het dorp belangrijk.
Ondanks alle moeites is het werk uitgebreid. Met SOFENAP is na de eerste groep van vijf huizen begonnen met de bouw van nog eens vijf huizen. Dit gaat om permanente woningen, die aan de bouwnormen voldoen, met gebruik van kwantiteit en kwaliteit bouwmaterialen, betonblokken muren en een golfplaten dak. Een van de eigenaren was ziek maar zei dat hij weet dat ook al zou hij nu sterven, dat hij dan een goed huis achterlaat voor z’n familie. Een van de bouwlieden zei dat dit de eerste keer is dat hij werk gedaan ziet worden dat zulke goede kwaliteitscontrole heeft. Hij felicteert de ingenieurs van CWS met de begeleiding die ze geven aan bouwlieden in Pestel. Een andere eigenaar zit nu al trots in z’n nieuwe woning, hoewel het huis nog niet eens af is. Met organisatie AJDP zijn eveens vijf huizen in aanbouw. Een van de gezinnen is zeer gemotiveerd om te helpen de bouw zo snel mogelijk af te ronden. De eigenaar heeft altijd een glimlach op z’n gezicht als hij de voortgang van de bouw observeert. Hij heeft geen woorden om AJDP en CWS te bedanken. Op dit moment slaapt hij in een onderkomen dat is opgetrokken uit zeildoeken, onder zeer moeilijke omstandigheden, maar alleen al als hij kijkt naar het nieuwe huis in aanbouw wordt hij blij.
Er zijn twee nieuwe organisaties toegevoegd voor de huizenbouw in de gemeente Pestel. Zowel OSCPJDP als OPDTSP hebben vijf gezinnen selecteerd voor herbouw van hun huizen die vernield zijn in de aardbeving van vorig jaar. Voorafgaand aan de bouw, nemen gezinnen en bouwlieden deel aan een training over bouwnormen, die de ingenieurs van CWS verzorgen.
Ook de bouw van waterreservoirs gaat door en breidt uit. Met KPA waren al vijf reservoirs in aanbouw. Inmiddels zijn er nog eens vijf van start gegaan. Het was even wennen voor ze, want deze bouw met CWS volgt strict de bouwnormen, wat ze niet gewend waren bij hun eerdere ervaringen met andere organisaties. Daardoor begrijpen ze nu ook beter waarom eerder gebouwde reservoirs sneller sneuvelen in een aardbeving of orkaan. De reservoirs worden gebouwd met rotsblokken, gezien de aanwezigheid van vele rotsen in de omgeving. Verder gaat er vooral veel ijzerwerk en cement in. Kwaliteitscontrole is ook hier van groot belang. Zo moet zand van grote afstand komen, omdat het zand in de directe omgeving niet van goede kwaliteit is. Meerdere eigenaars van de reservoirs zeiden dat ze graag een geit cadeau zouden willen doen aan het team, als ze er het geld voor hadden, als teken van dank.
Tegelijkertijd wordt er gewerkt op de school in Thomas Elie. Hier wordt ook een waterreservoir gebouwd, maar dan met grotere opslagcapaciteit. Ouders en omwonenden hebben de fundering gegraven, wat geen eenvoudige opgave was, gezien de hoeveelheid stenen in de grond. Een grote zorg was waar het water voor de bouw vandaan moest komen. Gelukkig begon het te regenen en konden mensen water opvangen in emmers, teilen, potten en pannen. Het werd algauw duidelijk dat dit reservoir van groot belang is voor de gemeenschap, want mensen waren bereid om hun eigen weinige water te gebruiken voor de bouw. Toen de betonnen vloer gestort werd, rinkelde iemand met een bel telkens als het water op was, waarop direct iemand uit de buurt aankwam met meer water. Inmiddels is het reservoir bijna afgerond. Ook is er een begin gemaakt met bouw van latrines bij de school. Dit wordt gefinancierd door MCC, waar Patrick en ik eerst werkten en waar onze oud-collega Rony nu werkt. Ze hoopten op 6 september het werk te bezoeken, maar wegens brandstoftekort en wegblokkades is het bezoek uitgesteld.
De laatste week van augustus verzorgden de psychologen in het team een vijf-daagse training voor docenten in Pestel (30 mensen in totaal). Deze training was bedoeld om docenten te helpen trauma te herkennen, zowel bij zichzelf als bij leerlingen en anderen in de omgeving. Onderwerpen waren onder andere trauma, verschillende vormen van geweld, de impact van trauma op iemands leven, verschillende soorten trauma, hoe mensen reageren op gevaar, stress, gevolgen van ongenezen trauma, cirkel van geweld, gezonde dorpen bouwen (door waarheid, genade, gerechtigheid, vrede), rouw, weerbaarheid, hoe iemand te helpen die getraumatiseerd is, psychologische eerste hulp, compassie, evenwicht in het leven. Hoewel het steeds opnieuw bevestigd wordt dat dit mentale stuk hulpverlening verwaarloosd wordt en juist daarom belangrijk is, ook gezien de hoeveelheid traumatische gebeurtenissen in het land en in ieders leven, is het soms lastig om het over mentale gezondheid te hebben, als er niet voorzien kan worden in eerste levensbehoeften. Op vijf scholen zijn eveneens psychosociale activiteiten gehouden met 824 leerlingen.
De collega’s uit Pestel zouden dezelfde week als Samuel naar Port-au-Prince komen. Het netwerk ACT Alliance, waar CWS lid van is, had gepland om op afstand een evaluatie uit te voeren. Op afstand, aangezien het momenteel geen optie is voor iemand van het kantoor in Colombia naar Haïti te komen en de evaluatie ter plaatse te verrichten. Ter voorbereiding hierop, hadden Patrick en ik meerdere gesprekken met ACT Alliance, zowel met het regiokantoor als met de andere leden in Haïti. Elondieu en Amost zouden meedoen aan de gesprekken, waarvoor ze naar Port-au-Prince moesten komen. Vanuit Pestel is het geen optie om via internet een gesprek te voeren.
Maar ja, hoe naar Port-au-Prince te komen? Een week eerder waren er problemen in Laboule 12. Op een zaterdag is daar een oud-senator (huidig directeur van sociale woningbouw) vermoord en verbrand in zijn auto, samen met andere passagiers. Voor zijn begrafenis zou misschien vrij doorgang gegeven worden. In de dagen naar aanloop daarvan, waren de wegen tussen Les Cayes en Pestel geblokkeerd en ook tussen Les Cayes en Port-au-Prince. Vluchten van en naar het zuiden waren eveens geannuleerd, net als de vluchten van en naar Gonaïves, waar Samuel vast zat. Op dezelfde dag dat Samuel met de bus naar Port-au-Prince kwam, zaterdag 27 augustus, lukte het Jackson, Steven en Elondieu om Pestel te verlaten. Pas in de loop van de middag werd de wegblokkade tussen Pestel en Les Cayes tijdelijk opgeheven. De heren maakten er direct gebruik van om uit Pestel te vertrekken. Het was al te laat om diezelfde dag nog thuis te komen. Uiteraard kregen ze ook nog een lekke band onderweg. De banden worden slechter en nieuwe banden zijn momenteel moeilijk te krijgen. Alles wordt schaars.
De mannen overnachtten in Petit Goave, bij een familielid. Het gebeurt wel vaker dat de weg in het weekend wordt vrijgegeven en vervolgens op maandag weer geblokkeerd. Dit betekende dus dat de mannen op zondag thuiskwamen, 28 augustus. Hun route loopt langs de kerk, waar ik me op dat moment bevond. Op een gegeven moment verscheen er iemand naast me. Hallo Margot, klonk het. Daar stond Steven opeens naast me. Hij kwam me melden dat ze er waren en dat Elondieu me wou begroeten. We hadden mekaar meer dan een jaar niet gezien. Het was een enthousiast, welgemeend, blij weerzien. Op zijn verjaardag nog wel, wat een mooi geschenk. Kerk en werk lopen duidelijk door elkaar heen... Nadat we elkaar begroet hadden, vervolgden de heren hun weg en ging ik de kerk weer in. Gelukkig, iedereen was veilig en wel thuis.
En daar zit iederen nog steeds, thuis. Vorige week zondag, 11 september, kondigde minister-president Ariel Henry aan dat de brandstofprijzen zouden stijgen. Hij zei dat de overheid niet langer kan doorgaan met subsidies op brandstofprijzen. Diesel gaat van 353 naar 670 gourdes per gallon, benzine van 250 naar 570 gourdes. Dat betekent ongeveer € 1.50 per liter diesel en € 1.30 per liter benzine. Voor Nederlandse begrippen lijkt dit weinig, maar voor hier is het duur. Bijna een verdubbeling. Iemand zei terecht dat dit meer is dan het minimumloon. Dus iemand die een hele dag werkt, kan nog geen gallon brandstof betalen. Bovendien is er al maandenlang een nijpend brandstoftekort. Mensen staan urenlang in de rij als er eens een pomp tijdelijk opengaat. Op de zwarte markt kost benzine algauw minimaal € 3.30 per liter. Duurdere brandstof maakt automatisch alles duurder, niet alleen transport maar ook voedsel, bouwmaterialen, enz.
De prijsstijgingen hebben ook te maken met de wisselkoers. De gourde blijft waarde verliezen, waardoor meer gourdes nodig zijn om dollars te kopen, de munteenheid waarin veel producten worden verkocht. Dit is ook een van de redenen dat het steeds lastiger wordt voor de overheid om voldoende brandstof in te kopen. De Bank van de Republiek Haïti heeft extra dollars op de markt gebracht, waardoor de wisselkoers wat schommelde. Zelfs de radio valt zo nu en dan stil, omdat er geen brandstof is om de boel in de lucht te houden.
De problemen begonnen al voor 11 september. In diverse steden in het land was oproer. Kantoren in Grand Anse werden geplunderd, waaronder het Provinciale Kantoor van Noodhulp. De route die onze collega’s tegenwoordig volgen naar Pestel, via Laboule, heeft de laatste tijd ook een verhoogd risico van ontvoeringen. Afgelopen week zijn er drie politieagenten vermoord in Laboule 12. De vroegere route, via Martissant, is helemaal geen optie, gezien de aanwezigheid van bendes aldaar. Ze laten soms bussen wel door, tegen betaling. We hadden een reserve aan brandstof aangelegd in Pestel, meegenomen uit Port-au-Prince. Maar nu houden ze auto’s aan om te kijken of er benzinetanks in de auto’s zijn, die ze vervolgens vernielen. Zij geen benzine, dan niemand benzine.
Alle collega’s blijven momenteel waar ze zijn. Dat bleek een goed besluit, want sinds de afkondiging op 11 september is de situatie verslechterd. De overheid heeft al eerder pogingen gedaan om de brandstofprijzen te verhogen, maar dat leidde elke keer tot grote oproer. Zo ook nu weer.
Overal in het land zijn wegen geblokkeerd. Voor blokkades worden bomen en elektriciteitspalen omgehakt. IJzeren poorten worden op de weg gelegd. Zelfs doodskisten worden van een begraafplaats gehaald om als wegblokkade te dienen. De huidige blokkades zijn een protest tegen de hoge brandstofprijzen, tegen hoge prijzen in het algemeen, tegen onveiligheid en criminaliteit, en een roep om vertrek van de minister-president. Maar de blokkades leiden allen maar tot hogere prijzen. Alles zit dicht. Winkels, banken, kantoren; niks kan functioneren. De weinige voorraden raken hierdoor snel op en worden tegen nog hogere prijzen verkocht. Op 26 augustus had het Ministerie van Onderwijs al aangekondigd dat het begin van het nieuwe schooljaar werd uitgesteld van 5 september naar 3 oktober. De scholen zijn dus nog steeds dicht.
Helaas wordt er ook veel geplunderd. In Gonaïves zijn afgelopen week minstens 16 meldingen gemaakt van plunderingen, zowel op kantoren van het Wereld Voedsel Programma en Caritas (voedsel bedoeld voor schoolkantines), als supermarkten, bouwmaterialen, drinken (Couronne), scholen, universiteit, opslag van Digicel (telefoonmaatschappij), UNOPS (VN), provinciaal kantoor voor bevoorrading van medicijnen voor Artibonite. Ook op Delmas wordt geplunderd. Zonnepanelen en accu’s worden gestolen, generatoren verbrand (onder andere van Unibank). OAVCT (verzekeringskantoor) in Petit Goave is geplunderd, ONA (pensioen/verzekering) in Ouanaminthe en Saint Marc, een Jesuïeten organisatie in Ouanaminthe (SJM), het belastingkantoor in Petit Goave en in Leogane (meubels, computers, accu’s meegenomen). Brandende autobanden maken doorgang onmogelijk. De ambassades zijn gesloten. Ook een televisiezender en een bandenhandel (Top Tires) zijn aangevallen en geplunderd. Auto’s worden in brand gestoken. Er worden zelfs glazen flessen verbrijzeld en op straat gegooid, om lekke banden te veroorzaken, mocht iemand het toch wagen om de weg op te gaan.
De kabels van telefoon- en internet maatschappijen sneuvelen eveneens in de wegblokkades. Hierdoor valt internet regelmatig uit. Ook telefoongesprekken voeren is lastig. Reparateurs kunnen de problemen niet verhelpen, omdat ze wegens de wegblokkades niet op de plaats van het euvel kunnen komen. Ik zou afgelopen week naar Patrick, maar we kunnen niet bij elkaar komen. De wegen bij Pelerin en Laboule zijn volledig geblokkeerd en ook hier bij huis. Het kruispunt naar de doorgaande weg is geblokkeerd, evenals het pad tussen dat kruispunt en mijn huis. Alleen te voet is er doorgang. Buurman Samuel is daarom zaterdag lopend naar Fermathe geweest, om te kijken wat hij aan etenswaren kon kopen op de markt. Ik eet elke dag met hen mee en ben zeer dankbaar voor goede buren.
Overal in het land zijn wegblokkades. De ambulancedienst in Port-au-Prince heeft noodgedwongen moeten stoppen. Zelfs in Jean Rabel (in het Noordwesten) zijn protesten en wegblokkades. Ook in Port-de-Paix, Les Cayes, Jérémie, Saint Marc, Anse Rouge en elders. (Bederfelijk) voedsel vanaf het platteland kan nu niet naar de markten in de grote steden om verkocht te worden, terwijl in de steden de voorraad slinkt en tegen hoge prijzen verkocht wordt. In het Noordwesten is de situatie extreem moeilijk. Anouce vertelde me dat de kerk niet meer kan collecteren, omdat mensen de mogelijkheid niet hebben om geld te geven. Ouders zijn wanhopig als hun kinderen met een lege maag naar bed gaan. Het is een ontmoedigende situatie. Sommige ouders worden zo wanhopig dat ze nadenken over zelfmoord.
Het Nederlandse consulaat stuurde ook al een bericht over de situatie. Er schijnen eveneens vluchten geannuleerd te zijn. Op dit moment is er tevens een orkaan onderweg (Fiona), maar het lijkt erop dat die noordwaarts afbuigt. Dat is te hopen, want dat is wel het laatste dat dit land momenteel kan verwerken.
Tegelijkertijd merk ik de solidariteit door de telefoontjes en berichten die ik ontvang. Mensen willen weten hoe het gaat. Ik word gebeld vanuit Grand Anse, het Noordwesten, Port-au-Prince en omgeving. Hoe gaat het, voor hoelang heb je nog eten in huis, doe je voorzichtig, vragen we aan elkaar. Iemand uit de kerk belt en zegt: als broeders en zusters gaat het niet alleen om preken en bidden, maar we moeten elkaar ook vragen hoe het gaat, met de moraal, en met de voorraad in huis. In Pestel zijn geen wegblokkades, maar ook daar is honger. Mensen hebben geen geld om de hoge voedselprijzen te betalen. Deze maand wordt er geplant in plaats van geoogst, dus ook op de akkers is weinig voedsel te vinden.
Het is teveel voor één verhaal. Binnenkort meer, zolang internet het toelaat. Ik word er letterlijk niet goed van. Verdriet, hoofdpijn. Dit breekt de mens wel op.
Door de wegblokkades kon ik dus gisteren niet naar de kerk. Soms beluister ik een dienst van Drogeham. Zo ook in augustus, toen gesproken werd over Gods lof zingen terwijl alles vast lijkt te lopen, terwijl je alle reden lijkt te hebben om een klaagzang aan te wenden. Zorgvolle omstandigheden mogen nooit de doorslag geven. Zing Zijn lof, zelfs in de nacht. Blijf zingen: God is goed, God is groot. God is goed, al begrijp ik Hem niet. God ondersteunt elke dag. Ik zal Zijn lof, zelfs in de nacht, zingen daar ik Hem verwacht, want Hij zal uitkomst geven.
Psalm 42:5
Maar de Heer zal uitkomst geven,
Hij, Die ’s daags Zijn gunst gebiedt;
‘k zal in dit vertrouwen leven,
en dat melden in mijn lied;
‘k zal Zijn lof zelfs in den nacht
zingen, daar ik Hem verwacht;
en mijn hart, wat mij moog’ treffen,
tot den God mijns levens heffen.
[userId] => 139012
[photoRevision] => 0
[reportId] => 5087326
[countryId] => 82
[pictureCount] => 0
[visitorCount] => 236
[author] => Margot de Greef
[cityName] => Kenscoff
[travelId] => 139012
[travelTitle] => Mijn eerste reis
[travelTitleSlugified] => mijn-eerste-reis
[dateDepart] => 2008-04-12
[dateReturn] => 0000-00-00
[showDate] => yes
[goalId] => 9
[goalName] => Werken in het buitenland
[countryName] => Haïti
[countryIsoCode] => ht
[imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/hati,kenscoff
[imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/139/012_50x50.jpg?r=0
[titleSlugified] => olie-op-het-vuur
)
)
)
[_currentPageNumber:protected] => 2
[_filter:protected] =>
[_itemCountPerPage:protected] => 15
[_pageCount:protected] => 4
[_pageRange:protected] => 10
[_pages:protected] => stdClass Object
(
[pageCount] => 4
[itemCountPerPage] => 15
[first] => 1
[current] => 2
[last] => 4
[previous] => 1
[next] => 3
[pagesInRange] => Array
(
[1] => 1
[2] => 2
[3] => 3
[4] => 4
)
[firstPageInRange] => 1
[lastPageInRange] => 4
[currentItemCount] => 15
[totalItemCount] => 60
[firstItemNumber] => 16
[lastItemNumber] => 30
)
[_view:protected] =>
)
[breadcrumb] =>
>
Reisverslagen
[styleSheet] => https://cdn.easyapps.nl/578/css/style.css
)