Zend_View Object
(
[_useViewStream:Zend_View:private] => 1
[_useStreamWrapper:Zend_View:private] =>
[_path:Zend_View_Abstract:private] => Array
(
[script] => Array
(
[0] => /srv/www/tl-www/website/application/layouts/scripts/
[1] => /srv/www/tl-www/website/application/layouts/scripts/
[2] => /srv/www/tl-www/website/application/modules/home/views/scripts/
[3] => ./views/scripts/
)
[helper] => Array
(
)
[filter] => Array
(
)
)
[_file:Zend_View_Abstract:private] => /srv/www/tl-www/website/application/layouts/scripts/home/bodyReports.phtml
[_helper:Zend_View_Abstract:private] => Array
(
[HeadMeta] => Zend_View_Helper_HeadMeta Object
(
[_typeKeys:protected] => Array
(
[0] => name
[1] => http-equiv
[2] => charset
[3] => property
)
[_requiredKeys:protected] => Array
(
[0] => content
)
[_modifierKeys:protected] => Array
(
[0] => lang
[1] => scheme
)
[_regKey:protected] => Zend_View_Helper_HeadMeta
[_container:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[1] => stdClass Object
(
[type] => name
[name] => robots
[content] => noindex,follow
[modifiers] => Array
(
)
)
)
)
[_registry:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Registry Object
(
[_containerClass:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container
[_items:protected] => Array
(
[Zend_Layout] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[content] =>
Recente reisverslagen uit Guinea-Bissau
)
)
[Zend_View_Helper_HeadMeta] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[1] => stdClass Object
(
[type] => name
[name] => robots
[content] => noindex,follow
[modifiers] => Array
(
)
)
)
)
[Zend_View_Helper_HeadLink] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
)
)
[Zend_View_Helper_HeadScript] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/ui/exampleHintText.js
)
[source] =>
)
[1] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.mousewheel.js
)
[source] =>
)
[2] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/json2.js
)
[source] =>
)
[3] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.cycle.lite.js
)
[source] =>
)
[4] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.jscrollpane.min.js
)
[source] =>
)
[5] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery-ui-1.8.16.custom.min.js
)
[source] =>
)
[6] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tagify.js
)
[source] =>
)
[7] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/local/jquery.validationEngine-nl.js
)
[source] =>
)
[8] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.validationEngine.js
)
[source] =>
)
[9] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.fileupload.js
)
[source] =>
)
[10] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.iframe-transport.js
)
[source] =>
)
[11] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tools.min.js
)
[source] =>
)
[12] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.prettyPhoto.js
)
[source] =>
)
[13] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.ba-dotimeout.min.js
)
[source] =>
)
[14] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.store.js
)
[source] =>
)
[15] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.cookie.js
)
[source] =>
)
[16] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.miniColors.js
)
[source] =>
)
[17] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tmpl.js
)
[source] =>
)
[18] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.textCounter.js
)
[source] =>
)
[19] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.rotate.js
)
[source] =>
)
[20] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.easyBGResizer.js
)
[source] =>
)
[21] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/external/aurigma/aurigma.uploader.js
)
[source] =>
)
[22] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/external/aurigma/aurigma.uploader.installationprogress.js
)
[source] =>
)
[23] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/external/aurigma/local/aurigma.uploader.nl_localization.js
)
[source] =>
)
[24] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.ad-gallery.js
)
[source] =>
)
[25] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/gmaps.js
)
[source] =>
)
[26] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/googleMapsNew.js
)
[source] =>
)
[27] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/entity/Callback.js
)
[source] =>
)
[28] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/entity/Entity.js
)
[source] =>
)
[29] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/setup.js
)
[source] =>
)
[30] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery-example.js
)
[source] =>
)
[31] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tooltip.min.js
)
[source] =>
)
[32] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/local/jquery.ui.datepicker-nl.js
)
[source] =>
)
[33] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/bas.js
)
[source] =>
)
[34] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/team.js
)
[source] =>
)
)
)
[Zend_View_Helper_InlineScript] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/tmpl.min.js
)
[source] =>
)
[1] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/load-image.min.js
)
[source] =>
)
[2] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/bootstrap.min.js
)
[source] =>
)
[3] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.iframe-transport.js
)
[source] =>
)
[4] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.fileupload.js
)
[source] =>
)
[5] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.fileupload-ui.js
)
[source] =>
)
[6] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/fileUploadCustomSettings.js
)
[source] =>
)
[7] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.timeago.js
)
[source] =>
)
[8] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/local/jquery.timeago.nl.js
)
[source] =>
)
[9] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/fileuploader.js
)
[source] =>
)
[10] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/entity/upload.js
)
[source] =>
)
[11] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/classes/SortableEntities.js
)
[source] =>
)
[12] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/unoslider.js
)
[source] =>
)
[13] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/shop.js
)
[source] =>
)
[14] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/classes/PortalTicker.js
)
[source] =>
)
[15] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/afterLoading.js
)
[source] =>
)
[16] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/commentValidation.js
)
[source] =>
)
[17] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/clubs.js
)
[source] =>
)
)
)
[Zend_View_Helper_HeadTitle] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] => -
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[0] => Reisverslagen over Guinea-Bissau
[1] => WaarBenJij.nu
)
)
)
)
[_autoEscape:protected] => 1
[view] => Zend_View Object
*RECURSION*
)
[Doctype] => Zend_View_Helper_Doctype Object
(
[_defaultDoctype:protected] => HTML4_LOOSE
[_registry:protected] => ArrayObject Object
(
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[doctypes] => Array
(
[XHTML11] =>
[XHTML1_STRICT] =>
[XHTML1_TRANSITIONAL] =>
[XHTML1_FRAMESET] =>
[XHTML1_RDFA] =>
[XHTML_BASIC1] =>
[XHTML5] =>
[HTML4_STRICT] =>
[HTML4_LOOSE] =>
[HTML4_FRAMESET] =>
[HTML5] =>
)
[doctype] => HTML4_LOOSE
)
)
[_regKey:protected] => Zend_View_Helper_Doctype
[view] => Zend_View Object
*RECURSION*
)
[HeadLink] => Zend_View_Helper_HeadLink Object
(
[_itemKeys:protected] => Array
(
[0] => charset
[1] => href
[2] => hreflang
[3] => id
[4] => media
[5] => rel
[6] => rev
[7] => type
[8] => title
[9] => extras
[10] => sizes
)
[_regKey:protected] => Zend_View_Helper_HeadLink
[_container:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
)
)
[_registry:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Registry Object
(
[_containerClass:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container
[_items:protected] => Array
(
[Zend_Layout] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[content] =>
België, het land van chocolade, frietjes en gezelligheid, herbergt ook een schat aan prachtige vakantieparken. Of je nu op zoek bent naar avontuur in de natuur, ontspanning aan het water of gewoon quality time met het gezin, de vakantieparken België hebben voor elk wat wils. In deze blog nemen we je mee op een reis door enkele van de meest betoverende vakantieparken van het land, met een speciale focus op de idyllische plekjes aan de Belgische kust.
De Ardennen, met hun weelderige bossen en schilderachtige valleien, zijn de ideale bestemming voor natuurliefhebbers. Tal van vakantieparken in dit gebied bieden gezellige huisjes omgeven door groen. Hier kun je wandelen, fietsen of gewoon genieten van de rust en stilte. Enkele aanraders zijn Domaine Les Doyards in Vielsalm en Sunparks Ardennen in Vielsalm. Domaine Les Doyards is een vakantiepark gelegen aan het prachtige meer van Vielsalm en biedt gezellige chalets en bungalows verscholen tussen de bomen. Sunparks Ardennen staan bekend om zijn uitgebreide faciliteiten voor het hele gezin. Van een overdekt zwemparadijs tot indoor speelzones voor de kleintjes, er is altijd wel iets te doen, ongeacht het weer. De beroemde grotten van Han zijn erg leuk om te bewonderen, ze bieden een onvergetelijke ervaring om de Ardennen op een speciale manier te ontdekken.
De Kempen, bekend om hun uitgestrekte meren, bieden een scala aan vakantieparken waar waterpret centraal staat. Denk aan zwemmen, varen en vissen. Park Molenheide in Houthalen-Helchteren is een familievriendelijk vakantieoord met een groot subtropisch zwemparadijs en een meer waar je kunt roeien. Perfect voor een zomerse vakantie vol plezier aan het water. Park Molenheide staat bekend om zijn indrukwekkende subtropisch zwemparadijs. Hier kunnen gasten genieten van glijbanen, watervallen en ontspannen in de bubbelbaden. Het is de perfecte plek voor zowel avontuurlijke waterliefhebbers als gezinnen die op zoek zijn naar ontspanning. Het vakantiepark beschikt ook over een groot recreatiemeer waar verschillende watersporten mogelijk zijn. Of je nu wilt kajakken, roeien of gewoon ontspannen op het strand, er zijn tal van mogelijkheden om van het water te genieten.
Voor diegenen die geïnteresseerd zijn in cultuur en geschiedenis zijn vakantieparken in de buurt van steden als Brugge een uitstekende keuze. Hier kun je genieten van de architecturale pracht van historische steden en tegelijkertijd ontspannen in de rust van het omliggende platteland. Vakantiepark Klein Strand In Jabbeke is een voorbeeld met gemakkelijke toegang tot Brugge en de Belgische kust. Vakantiepark Klein Strand ligt op korte afstand van Brugge en biedt comfortabele accommodaties in een rustige omgeving. De vakantiehuisjes en chalets zijn vaak voorzien van moderne voorzieningen en zijn ideaal voor gezinnen en stellen. Door de nabijheid van Brugge kunnen gasten gemakkelijk de historische stad verkennen en genieten van de middeleeuwse pracht.
Het hoogtepunt van vakantieparken aan de Belgische kust is ongetwijfeld de nabijheid van de zee. Van Knokke tot De Panne bieden deze badplaatsen een mix van zon, zee en strandplezier. Vakantiepark Floreal in Nieuwpoort is een uitstekende keuze, met comfortabele accommodaties op slechts een steenworp afstand van het strand. Verken de kustlijn, proef verse visgerechten en geniet van adembenemende zonsondergangen. Vakantiepark Floreal bevindt zich in het charmante Nieuwpoort, op korte afstand van de Belgische kust. De accommodaties variëren van comfortabele appartementen tot ruime vakantiehuizen, vaak met uitzicht op de zee. Een van de hoogtepunten van dit park is de directe toegang tot het strand. Gasten kunnen genieten van lange wandelingen langs de kustlijn, luieren in het zand of zelfs een verfrissende duik nemen in de Noordzee.
België, met zijn diverse landschappen en rijke cultuur is een ideale bestemming voor een vakantieparkavontuur. Of je nu de voorkeur geeft aan de rust van de Ardennen, de waterpret in de Kempen, de geschiedenis rond Brugge of de betovering aan de Belgische kust, er is altijd een vakantiepark dat aan je verwachtingen voldoet. Dus pak je koffers en ontdek zelf de magie van de Belgische vakantieparken.
[picture] => no [pic1title] => [pic2title] => [pic3title] => [pic4title] => [pic5title] => [titleSlugified] => de-vakantieparken-van-belgi [imageLink105x105] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/icons/news_105x105.jpg [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/icons/news_50x50.png [imageUrl] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/slideshow/reisinspiratie/112/112_1.jpg ) [1] => stdClass Object ( [newsId] => 111 [date] => 2024-10-24 [title] => Taal in cijfers: Welke talen spreekt men wereldwijd zoal. [text] =>Over de hele wereld worden tussen de 6000 en 7000 talen gesproken, elk met een unieke geschiedenis en cultuur. Sommige landen hebben slechts één officiële taal, terwijl in andere landen honderden talen naast elkaar bestaan, soms wel meer dan 800. Maar welke talen behoren tot de meest gesproken ter wereld? Welke verdwijnen langzaam uit ons dagelijks leven? En hoe zit het eigenlijk met de Nederlandse taal en de woorden die we gebruiken? Preply, een platform waar je onder andere online Engels kunt leren, onderzocht zowel de populairste als de meest bedreigde talen wereldwijd.
De taal die wereldwijd het meest gesproken wordt is Chinees, ook wel bekend als ‘Mandarijn’. Met ruim 1,2 miljard sprekers staat Chinees met afstand op nummer één als de meest gesproken taal ter wereld. Spaans volgt op de tweede plaats. Deze taal is niet alleen populair in zomerhits, maar wordt ook door zo’n 437 miljoen mensen over de hele wereld gesproken. De Engelse taal volgt op de derde plek als het gaat om de meest gesproken talen ter wereld, met ongeveer 372 miljoen sprekers. De gehele top 10 populairste talen hebben we hieronder voor je op een rijtje gezet:
In Europa zijn er 24 officiële talen, maar in totaal worden er wel 200 verschillende talen gesproken. Hiervan worden er drie met uitsterven bedreigd. We hebben ze hieronder voor je op een rijtje gezet:
1. Occitaans, Zuid-Frankrijk
Occitaans (Occitan) was ooit een dominante taal in Frankrijk en werd ook gesproken in delen van Italië en Spanje. Tegenwoordig spreken nog ongeveer zeshonderdduizend van de veertien miljoen inwoners van Zuid-Frankrijk deze taal vloeiend. Occitaans heeft veel overeenkomsten met het Catalaans.
In Finland, Noorwegen, Zweden en Rusland bestaan er negen varianten van het Samisch (Sámi), de taal van de inheemse Samen. Tegenwoordig spreken nog slechts dertigduizend mensen een van deze varianten, waarbij Noord-Samisch met ongeveer twintigduizend sprekers de meest gesproken versie is.
Wereldwijd worden er ongeveer 6000 tot 7000 talen gesproken. Sommige worden door miljoenen mensen gesproken, terwijl andere door slechts een handjevol mensen worden gebruikt. Er zijn zelfs talen die met uitsterven worden bedreigd. Hieronder hebben we de top 10 van bedreigde talen voor je op een rijtje gezet:
1. Apiaka: Deze taal wordt gesproken door de Apiaka-indianen in het noorden van Mato Grosso, Brazilië. In 2007 was er nog slechts één persoon die deze taal beheerste.
Ben je op het vliegveld en kom je erachter dat je vlucht vertraagd, geannuleerd of overboekt is? De luchtvaartmaatschappij is na 2 uur vertraging verplicht om je te helpen met het:
Duurt de vertraging langer dan 5 uur? Dan mag je afzien van de vlucht en de volledige ticketkosten terugvragen. Dit moet binnen 7 dagen terugbetaald worden door de luchtvaartmaatschappij.
Als de vlucht geannuleerd is, mag je kiezen tussen terugbetaling en een nieuw ticket voor een andere vlucht. Een andere vlucht is de eerstvolgende vlucht waar een plekje vrij is. Heb je op je vliegreis een tussenstop? Dan heb je ook recht op een transfer. Bijvoorbeeld als je naar verre landen zoals Thailand reist, waarbij je vaak een of twee tussenstops hebt.
In veel gevallen heb je bij vertraging of annulering recht op compensatie van de luchtvaartmaatschappij. Zij geven vaak zelf een termijn voor de terugbetaling. Bent u binnen deze termijn niet terugbetaald door de luchtvaartmaatschappij? Dan kunt u een claim indienen bij de kantonrechter. Doe dit wel binnen 2 jaar, aangezien het recht op compensatie hierna vaak verloopt.
Moet je door persoonlijke omstandigheden je vlucht annuleren? Dan zal de luchtvaartmaatschappij dit meestal niet vergoeden. Wel kan je eventueel gecompenseerd worden door je reisverzekering.
Hiervoor moet je een annuleringsverzekering hebben afgesloten, aangezien een normale reisverzekering annuleringen en vertragingen niet altijd standaard dekt. Ben je op zoek naar een passende verzekering voordat je op vakantie gaat? Je kan verschillende aanbieders van een reisverzekering vergelijken, om te zien welke het beste bij je wensen en voorkeuren past.
Er zijn natuurlijk gevallen waarin de luchtvaartmaatschappij niet verantwoordelijk gehouden kan worden voor annulering of vertraging. Bijvoorbeeld wanneer u zelf te laat aankomt, of als het komt door slecht weer.
Veiligheidsredenen, zoals een bommelding of gevaar op de bestemming zelf, kunnen er ook voor zorgen dat de vlucht vertraagd of geannuleerd wordt zonder schadevergoeding. Medische noodgevallen (bijvoorbeeld als er tijdens het boarden iemand onwel wordt) vallen hier ook onder.
Een vertraagde of geannuleerde vlucht is natuurlijk niet fijn. In veel gevallen kun je hiervoor wel gecompenseerd worden. Zo kom je hopelijk alsnog snel op je bestemming zodat je kunt genieten van een welverdiende vakantie. Check bij annulering of vertraging van je vlucht altijd wat je rechten zijn, zodat je geen compensatie of hulp misloopt.
[picture] => no [pic1title] => [pic2title] => [pic3title] => [pic4title] => [pic5title] => [titleSlugified] => vlucht-geannuleerd-of-vertraagd-hier-heb-je-recht-op [imageLink105x105] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/icons/news_105x105.jpg [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/icons/news_50x50.png [imageUrl] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/slideshow/reisinspiratie/110/110_1.jpg ) ) [topCountries] => Array ( [0] => stdClass Object ( [continentId] => 1 [countryId] => 55 [reportCount] => 2 [pictureCount] => 10307 [position] => 1 [countryName] => Egypte [countryIsoCode] => EG [continentName] => Afrika ) [1] => stdClass Object ( [continentId] => 1 [countryId] => 128 [reportCount] => 2 [pictureCount] => 21847 [position] => 2 [countryName] => Marokko [countryIsoCode] => MA [continentName] => Afrika ) [2] => stdClass Object ( [continentId] => 1 [countryId] => 191 [reportCount] => 2 [pictureCount] => 47254 [position] => 3 [countryName] => Oeganda [countryIsoCode] => UG [continentName] => Afrika ) [3] => stdClass Object ( [continentId] => 1 [countryId] => 71 [reportCount] => 1 [pictureCount] => 65535 [position] => 4 [countryName] => Ghana [countryIsoCode] => GH [continentName] => Afrika ) [4] => stdClass Object ( [continentId] => 1 [countryId] => 167 [reportCount] => 1 [pictureCount] => 65535 [position] => 5 [countryName] => Zuid-Afrika [countryIsoCode] => ZA [continentName] => Afrika ) ) [countryId] => 79 [countryName] => Guinea-Bissau [continentId] => 1 [continentName] => Afrika [countryPopulation] => 0 [countrySurface] => 0 [capitalCityLongitude] => 0.000000 [capitalCitylatitude] => 0.000000 [portalReports] => ArrayIterator Object ( [storage:ArrayIterator:private] => Array ( [0] => stdClass Object ( [reportId] => 5080333 [userId] => 195336 [countryId] => 79 [username] => markjonkersleon [datePublication] => 2021-12-23 [photoRevision] => 0 [title] => guinee-Bissau [message] => Bissaus of bissau, place not to be, oftewel een enorm moeilijk land met een nog moeilijkere geschiedenis. Hoewel de mensen enorm vriendelijk waren, kan het land niet veel bieden. Plekken als Canchungo en Bafata waar we zijn geweest zijn super slecht ontsloten en bestaan slechts uit een handvol inwoners. Maar de weg ernaartoe is adembenemend, rijdend door de delta met al haar hoog- en laag getijen. Iets wat maar op een enkele plek wereldiwijd te zien is. De hoeveelheid vogels op deze zogeheten 'wetlands' zijn ontelbaar en onfeilbaar. Al met al, mooie trip, lastige locatie. [vip] => [userRegistrationDate] => 2009-07-19 17:08:49 [totalVisitorCount] => 132447 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 651 [author] => M. Jonkers [cityName] => Bissau [travelId] => 303280 [travelTitle] => Kleine reizen [travelTitleSlugified] => kleine-reizen [dateDepart] => 2011-01-01 [dateReturn] => 2022-01-01 [showDate] => no [goalId] => 6 [goalName] => Een korte vakantie [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/195/336_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => guinee-bissau ) [1] => stdClass Object ( [reportId] => 5071083 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2020-03-01 [photoRevision] => 0 [title] => Afscheid [message] => 29 februari 2020 Gisterenavond ben ik in Lissabon aangekomen en logeer ik bij Gina. Grappig op zich, ik logeerde altijd bij haar als ik over Gambia vloog. Ook haar tante, Tia Tuta, woont bij haar en haar vader. Tia Tuta heb ik al in eeuwen niet meer gezien. Ze is ondertussen 78 en geen haar veranderd. Ze ziet er fantastisch uit, echt ongelofelijk. De gastvrijheid hier is alweer een warm bad en we praten wat bij over mensen en politiek. Zoals ik al wel dacht heb ik van carnaval weinig meegekregen. De parades werden dit jaar in het 24 September stadion gehouden, met alle gevolgen van dien. Omdat er geen auto's mogen rijden ligt het stadion echt wel ver uit de buurt voor iedereen. Er kunnen ook niet zoveel mensen in als er normaal langs de kant van de weg staan. Ik vind het erg jammer en, omdat ik een hekel heb aan grote menigtes haak ik ook af. We struinen wat door de stad en velen doen dat met ons. Bijna alle kinderen zijn verkleed, soms erg summier, maar soms zijn ze echt uitgedost. De voorkeur gaat absoluut naar de Bijagos kleding, de rokjes van boomschors, de huid blinkend van de olie. De kleding is bijna altijd een representatie van een bepaalde etnie. Soms hebben ze ook zomaar wat aan. De nieuwste mode (althans voor mij) is een rokje van kroppen sla. Lekker fris denk ik.... We zien geen enkel masker en dat is wel erg jammer. Op facebook staan wat foto's en filmpjes – https://www.facebook.com/CarnavalGb/. Op een van de filmpjes zie ik vooral een leeg stadion. Ik mis ook het aanhoudende tromgeroffel door de straten. Volgens sommige bronnen zou het Guinese carnaval op de erfgoed lijst van Unesco terecht gekomen zijn. Hopelijk helpt dat om alvast de organisatie te garanderen. Naast verkleden en optochten gaat het in carnaval ook veel om eten en drinken met vrienden. Ik geniet natuurlijk weer van de gegrilde visjes, of zeg maar vis. De situatie rond de uitslag van de verkiezingen blijft het onderwerp van gesprek. De uitslag is nog altijd niet formeel vastgesteld, de verkiezingen vonden plaats op 29 december. De voorlopige uitslag wordt niet geaccepteerd door de verliezer en het hooggerechtshof vraag nog steeds aan de verkiezingscommissie (CNE) om de juiste documenten aan te leveren. Het blijft onduidelijk waarom dit niet gebeurt. De definitieve akte met de handtekening van alle CNE leden ontbreekt. Er is aangedrongen op een hertelling en indiening van de regionale aktes, maar dat komt allemaal niet boven water. Dit maakt natuurlijk dat ikzelf in elk geval toch wel erg twijfel over de voorlopige uitslag. De voorlopige winnaar blijft zeggen dat hij ingezworen zal worden op 27 februari. Veel van mijn kennissen en vrienden zijn fervente Domingos aanhangers, de voorlopige verliezer. Zij gaan er van uit dat het inzweren geen doorgang zal vinden. Kan hij zichzelf inzweren? Op 27 februari stuit ik in de stad op allerlei voorbereidingen. Umaru Sissoco Embalo heeft als symbool een rode Palestijnse sjaal die hij op een beetje vreemde manier om zijn hoofd gewikkeld heeft. Of men weet dat dit eigenlijk het symbool is voor iets heel anders, ik vraag het wel eens en het is in elk geval geen common knowledge. Ik zie overal om me heen mensen met die sjaal op hun hoofd. Ook heel veel deftige pakken met dassen. Alles wijst er op dat deze inzwering echt gaat plaatsvinden. In dit land is echt alles mogelijk. Op de radio wordt een brief voorgelezen van de eerste minister over het inzweren van de president. Hij is erg duidelijk. Het gaat hier om een 'auto-imposamento' en is volledig illegaal. De regering erkent de president dan ook niet. Wat nu? Er staan nu overal gewapende militairen en nationale gardes om de boel in de gaten te houden. De Ecomib auto's met gewapende militairen scheuren door de stad. Niemand schenkt er ook maar enige aandacht aan. Hun aanwezigheid is natuurlijk ook niet nieuw. Het is trouwens wel opvallend dat van de diplomatieke aanwezigheid in dit land alleen Senegal en Gambia op de ceremonie aanwezig waren. Alle anderen hebben hun kat gestuurd. Dit betekent natuurlijk toch dat de international gemeenschap het er mee eens is dat dit niet klopt. Het is een vage geruststelling. De discussies op straat lopen soms erg hoog op. Wanneer ik met Sam Maykel langs mijn goede vriend Amilcar, de apotheker, loop gaat hij meteen in de aanval. Blijkbaar hebben zij al heel wat discussie achter de rug over de politieke situatie en zijn ze het nergens over eens. De argumenten van Amilcar verbazen me mateloos, ze hangen aan elkaar als los zand. Ik begrijp wel dat een grote groep mensen vooral tegen PAIGC gestemd heeft, niet helemaal onterecht natuurlijk. De partij heeft eigenlijk in al die jaren dat ze aan macht is het land van de regen in de drup geholpen. Waarom zouden ze dan nu ineens zo'n vlotte PAIGC-er moeten geloven met al zijn intellectuele plannen? Ondanks Domingos zijn Obama uitstraling, valt duidelijk niet iedereen voor hem. Sinds eergisteren is de eigenaar van onze airbnb ook thuis. Hij was op reis als directeur van Cooperacao. Omdat hij in het buitenland zat is hij nu allerlei mensen aan het bellen om er achter te komen waar hij, en het land, nu aan toe is. Hij kan er niet echt mee lachen. Postjes hangen altijd af van wie op dat moment aan de macht is, dat zou voor hem kunnen betekenen dat het ook einde verhaal is. Omdat men nooit zeker is van zijn baantje is het wel begrijpelijk dat men probeert zoveel mogelijk geld bij elkaar te schrapen als het goed gaat. De staatskas blijkt een interessante plek om uit te graaien. Het gevolg is dat er ook zelden een echte overdracht plaatsvind. Plannen verdwijnen in lades, onderzoeken en afspraken worden geannuleerd of liggen ongelezen te verstoffen. Ondernemers waar het jaren geleden goed mee ging, zitten echt wel op hun tandvlees. En dat, met alle gevolgen van dien zoals gebrek aan werkgelegenheid en dus vaste inkomsten. Er is een staking van alle vervoer, geen taxi's, bussen, toka toka's, 7-places, helemaal niets behalve, ja, de nieuwe motoren, maar eerlijk gezegd zijn ook die erg schaars. Gill moet eigenlijk richting Ziguinchor, Banjul waar ze haar vlucht heeft. Gelukkig heeft ze wel wat marge ingebouwd. Ik ben blij dat ik dit keer niet afhankelijk ben van dat vervoer. Ze kunnen natuurlijk nog altijd het vliegveld sluiten, niet vanwege de staking, maar vanwege de politieke instabiliteit die ondertussen een staatsgreep genoemd wordt door sommigen. Afonso pikt ons vanwege de staking op om Linda te gaan bezoeken. Hij maakt gebruik van mijn auto en die is nog steeds in goede staat hoewel er alleen nog in de stad mee gereden wordt. Volgens mij kan hij nog jaren mee als we er een keer flink in investeren (nieuwe schokbrekers, maar vooral vervanging van zuigers en/of zuigerveren). Onverslijtbaar die oude Landcruisers deze is ruim 30 jaar oud. We hebben helemaal niet zoveel tijd voor Linda, maar omdat ze er achter gekomen is dat we hier zijn, kunnen we het echt niet maken om niet langs te gaan. We kondigen onze komst niet aan. Op het eerste gezicht lijkt ze erg verouderd, maar ze komt dan ook net uit bed, dan ben ik ook niet op mijn best... Het is wel een fijn weerzien. Linda is in al mijn jaren en vast punt geweest. Ze weet eigenlijk zowat alles van mij en kent mijn goede, maar ook al mijn slechte eigenschappen. Hoewel ze analfabeet is, is ze toch vaak mijn raadgeefster geweest. Ze schroomde ook nooit om me terecht te wijzen en ik heb dat altijd erg gewaardeerd. Ondertussen is haar leven niet meer wat het geweest is. Zij verloor eerst haar werk en vond geen vervangende baan meer. Toen werd ze geveld door een trombose waarvan ze nu toch redelijk hersteld lijkt te zijn. Werken zit er niet echt meer in. Haar man overleed tijdens mijn laatste bezoek, maar hij is nooit een echte hulp geweest, integendeel zelfs. Twee van haar kinderen wonen nog thuis, de tweeling Ninke en Diminga. Zij zijn ondertussen 26 jaar en Diminga heeft een zoontje van 3, van een vader geen spoor. Diminga is de slimste van de twee en heeft haar 12e schooljaar met succes afgerond – een soort middelbare school dus. Sindsdien doet ze niets meer. Ze zoekt niet naar werk en ook niet naar een vervolgopleiding maar brengt haar tijd hangend op de veranda door. Ik erger me mateloos aan haar houding. Blijkbaar lijkt ze meer op haar vader dan op haar moeder die altijd wel iets vond om te doen. Ik kan het dan ook niet laten om er iets van te zeggen. Misschien klinkt het vreemd in westerse oren om je te bemoeien met dit soort zaken, maar het kan in dit geval wel. Linda zou mijn zoon ook gewoon terechtwijzen als dat nodig was. Gelukkig is het daarnaast wel gezellig en we halen veel herinneringen op. Jammer genoeg kunnen we niet lang blijven en blijft het bij dit ene bezoekje. Naast alle politieke gebeurtenissen horen we ineens een ander vreemd nieuwsbericht. In het oosten, Bafata, Xitole en Bambadinka zijn in totaal zo'n 240 gieren dood uit de lucht gevallen! Nu ik het even opzoek vind ik een artikel waar sprake is van zelfs 600 dode gieren. Voor diegenen die Portugees verstaan: https://www.wilder.pt/historias/morte-em-massa-de-mais-de-600-abutres-na-guine-bissau/. Ondertussen wordt de politieke situatie een staatsgreep genoemd. Er zijn nu twee presidenten en twee eerste ministers. De nationale radio en TV zenders zijn uit de lucht gehaald. Internet hoeven ze er niet uit te halen, dat is toch al zo onbetrouwbaar, traag of onbestaand. De president die zichzelf heeft aangesteld is ondertussen wel decreten aan het uitschrijven. De eerste minister is vervangen door hem. Sommige andere ministers zijn ondergedoken. Het is zorgwekkend dat deze man het hooggerechtshof negeert en ook de hele grondwet naast zich neerlegt. Waar dit weer gaat eindigen is onduidelijk en juiste informatie vinden is erg moeilijk. Ik moet weer afscheid nemen van mijn landje en ondanks al dit politieke gerommel vind ik dat altijd weer lastig. Donderdagavond spreek ik af met wat vrienden. We willen nog een laatste optreden bijwonen, maar verhuizen naar een andere bar omdat ze ons niet bedienen omdat er twee belangrijkere tafels zijn... Onder het genot van een lekker visje en koud bier nemen we afscheid. Gill vertrekt morgen toch naar Ziguinchor, de staking van het openbaar vervoer is opgeschort en ik vlieg naar Portugal. Het zit er weer op. Afonso en David brengen me naar het vliegveld. Omdat ik geen bagage heb wordt ik door een vriendelijk jongeman geholpen zodat ik niet in de rij met hopen koffers hoef te staan. Ik ga er van uit dat hij hier geld voor moet hebben, maar als ik hem uiteindelijk wat toestop wil hij dat eerst niet eens aannemen. Uiteindelijk krijg ik toch gezeur bij het inchecken zelf. In plaats van 10 kg zoals op het ticket staat zou ik maar recht hebben op 8 kg, mijn bagage zou dus toch ingecheckt moeten worden. Omdat ik niet al te laat bij Gina aan wil komen probeer ik me hier met allerlei argumenten onderuit te kletsen. Het enige argument dat werkt is geld... en dit keer betaal ik dus maar. Ondertussen ben ik in Nijmegen aan het afkicken van Guinee. Fysiek ben ik aangekomen, mijn hoofd zit nog helemaal daar, het zal wel weer wennen... Dank voor jullie leuke reacties! [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 6978 [author] => Lieve [cityName] => Bissau [travelId] => 525303 [travelTitle] => Na drie jaar afwezigheid [travelTitleSlugified] => na-drie-jaar-afwezigheid [dateDepart] => 2020-02-07 [dateReturn] => 2020-02-28 [showDate] => yes [goalId] => 6 [goalName] => Een korte vakantie [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => afscheid ) [2] => stdClass Object ( [reportId] => 5070948 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2020-02-26 [photoRevision] => 0 [title] => Karnaval [message] => 20 februari 2020 Ik heb het gevoel dat ik steeds minder ga begrijpen van de politieke impasse. Wat ik hoor zijn vooral interpretaties, een soort geloof of zo. Op de radio, Radio Kapital, hoor ik luisteraars hun mening geven over het onderwerp van de dag: de verkiezingsuitslag, de verdeling van de winsten (die ooit gemaakt zouden kunnen worden) van de onontgonnen olievelden op de grens tussen Senegal en Guine Bissau, de prijs van de cashewnoten. Ik heb de indruk dat steeds dezelfde luisteraars bellen om hun mening te geven. Of die op feiten gebaseerd is of niet, dat is natuurlijk de vraag. Waar moet je zijn om feiten te horen? Ik heb eerlijk gezegd nog geen krant gezien, die worden trouwens ook maar door een enkeling gelezen en zijn vooral in het centrum te koop. Iedereen heeft tegenwoordig internet op de telefoon. Het nieuws wordt dan ook veelal van facebook gehaald. Iedereen is even overtuigd van zijn gelijk en omdat ik het nieuws gedurende het jaar te slecht blijft het dus wat wazig. Elk gesprek gaat er wel over. De kinderen zijn vandaag alweer thuis. Maandag was een vrije dag: de dag van de leraar, dinsdag was ook een vrije dag: de school moest schoongemaakt worden. Gisteren waren ze op school, maar vandaag zijn ze weer thuis, er is een kindje overleden door het inslikken van een steentje. Geen idee of ze morgen gaan. Maandag en dinsdag volgende week is het sowieso vrij vanwege carnaval. Een schooldag duurt al maar 4 uur. In het schooltje hiernaast zitten 300 kinderen, ze zitten vrijwel in 1 ruimte en veel meer dan het opdreunen van het alfabet hoor ik daar eigenlijk nooit. Toch heet het een privé school en moet er voor betaald worden. Niet moeilijk dat kinderen interesse verliezen. Ze worden niet uitgedaagd. Ik breng de middag door met Eveline in Bairro Ajuda waar een heerlijk visje voor ons gegrild wordt. Het is gezellig hoewel er nog niet echt veel klanten zijn. Aan een tafeltje naast ons zitten wat vrouwen. De jongste zet ineens haar pruik af en begint die uitgebreid te kammen. Die pruiken moeten echt snikheet zijn, maar, wie mooi wil zijn moet pijn lijden zij mijn oma altijd. Het onderhoud van het haar is best wel een bezigheid. Heb je geld, dan ga je naar een kapper en laat extsions innaaien en de krul uit je haar halen met een of ander chemisch product. Heb je geen geld, dan laat je de buurvrouw wat vlechtjes in je haar leggen. Hier en daar zie ik ondertussen ook vrouwen met een kort kapsel. Het staat de meesten erg leuk en vraagt een hoop minder werk. Het is natuurlijk overal hetzelfde, mensen met krulhaar willen het sluik en omgekeerd. Ook jongens vlechten hun haar steeds vaker, dat is toch meer een mode van de laatste jaren. Plots ontstaat er ruzie tussen de vrouwen van de baracas. Het gaat er heftig aan toe en de scheldwoorden vliegen ons om de oren. Steeds meer vrouwen gaan zich er mee bemoeien en blijkbaar interesseert het niemand dat er klanten zitten. We komen er niet echt achter waar het over gaat, maar het zal wel geld zijn (of mannen, je weet het nooit). Gisteren ben ik eindelijk bij Domingos op bezoek gegaan. Hij kwam net aanrijden in de auto van het project waarvoor hij werkt, een blinkend nieuwe Land Cruiser. Hij ziet er magerder uit, maar op het eerste gezicht gaat het wel goed met hem. Hij heeft al jaren diabetes 2, maar heeft dat goed onder controle. Wanneer hij aan komt lopen zie ik dat hij erg onzeker en aarzelend loopt. Hij vertelt dat hij een tijd geleden helemaal niet meer kon lopen. Na een hoop onderzoeken werd hoge bloeddruk geconstateerd. Daar neemt hij nu medicijnen voor. Ik heb nogal twijfels over deze diagnose, de medicijnen lijken wel te werken. Ook tijdens het gesprek heb ik de indruk dat hij ook daar wat stuntelt en hapert en soms helemaal niet op woorden kan komen. Zijn werk is best zwaar, hij zit de hele dag in de auto en levert medicijnen af bij gezondheidsposten in het hele land. De wegen zijn soms erg slecht en ze betalen slecht. Tegen iedereen die langskomt vertelt hij wie ik ben en wat ik allemaal voor hem gedaan zou hebben. Het is vervelend en overdreven. Hij vraagt zich af wanneer ik weer met een project kom zodat hij voor mij kan gaan werken. Dat die kans klein tot onbestaand is wil hij niet horen. Omdat ik hier zo lang heb rondgehangen zijn er mensen die denken dat ik eigenlijk gewoon SNV ben. Met een vingerknip kan ik de Nederlandse projecten weer terug laten komen. Dat ik maar de secretaresse was gaat er niet in. Ook niet dat ik het geld niet zou hebben om zelf een project te financieren. Soms is dat erg lastig en omdat het toch niet echt uit te leggen is laat ik het ook maar zo. Het is mijn laatste dag hier in huis. Morgen verhuis ik naar een airbnb die ik maanden geleden gereserveerd heb. Ik ben wel benieuwd. Met carnaval komen er vaak ook toeristen uit Senegal en Gambia en dat zie je duidelijk. Overal lopen groepjes blanken die de stad verkennen. Precies daarom had ik deze reservering gemaakt. Gill woont nu een paar dagen in het huis van de familie van de jongen die zij een aantal jaren geleden geregistreerd hebben. Het is tegenover de baracas en daardoor ook erg lawaaierig. Er wonen ook nogal wat mensen in huis en ze deelt het bed met haar pleegzoon Cherif. Ze kijkt er dan ook naar uit om te verhuizen naar de airbnb. Ze heeft besloten niet mee naar Buba te gaan, wel jammer natuurlijk, maar zo kan ze meer tijd met Cherif doorbrengen en dat was toch de reden om te komen. Ik wacht op Afonso. We gaan op zoek naar Mariska die hier zou zijn en een van deze dagen waarschijnlijk weer vertrekt. Ik wil haar heel graag zien. Ze is één van de twee Belgen die hier regelmatig komen of wonen. Zij is eigenaar van een radio die gerund wordt door haar man. De andere is Jean-Claude. Hij heeft een restaurant dat nu uitgebaat wordt door een Italiaan. Daarnaast is hij aannemer. Meestal loop ik hem wel tegen het lijf, maar tot nu toe heb ik hem nog niet gezien. Er staat geen auto voor de deur van Mariska's huis. De werkster vertelt waar ze is waardoor ik ook meteen weet dat ze op het punt staat te vertrekken. Ze is cana gaan kopen bij Pinto Lopes, de enige ponta in Bissau. Dat doet ze altijd op haar laatste dag. Ik denk niet dat je in Europa snel ergens kan aanbellen en vragen waar de eigenaar zich bevindt, gelukkig kan dat hier dus wel. We vinden hen inderdaad op het terras en het is een heel fijn weerzien. Samen gaan we kijken naar het huis dat ze aan het opknappen/verbouwen zijn. Ik ben er eerder geweest, kort na de oorlog. Er was een bom op gevallen en de schade was best groot. Ondertussen heeft het zo'n 20 jaar leeggestaan en is er dus nogal wat werk aan. Het huis biedt veel mogelijkheden en heeft een mooie voor en achtertuin. De weg er naartoe is erg slecht hoewel het toch gewoon in de stad is en zelfs de weg is naar het busstation waar dus nogal wat verkeer overheen moet. Alles in de omgeving ligt onder een dikke laag stof en zand. Niet echt wat je een gezonde omgeving kan noemen. Gelukkig ligt het huis net wat verder. Het is nog geen middag wanneer we in een barretje belanden voor een biertje. Daar wachten we op Mariana, een Roemeense die hier al eeuwig is en op dit moment het hotel beheerd in Orango, één van de eilanden en bekend omdat het de enige zoutwaternijlpaarden ter wereld huisvest. Het is een bewonderenswaardige vrouw en dit is niet haar eerste project. Ze is veeleisend maar vind ook altijd weer financiering en mensen die mee gaan in het project. Omdat Orango beschermd is door de UICN zijn er goede mogelijkheden. Ondertussen hebben vrijwel alle nijlpaarden een chip waarmee ze gemonitord kunnen worden. Het hotel is de toegang tot het beschermde gebied en zo kan ook voorkomen dat er te grote groepen of te veel mensen tegelijkertijd bij de nijlpaarden kunnen komen. Al jaren hoor ik verhalen van mensen die bedrogen zijn door afzetters. Meestal gaat het om beloftes van grote hoeveelheden geld die niet nagekomen worden. Ik vind het vreemd dat er mensen in blijven trappen omdat ik dezelfde verhalen steeds opnieuw hoor. Misschien is het wel te vergelijken met wat nu bij ons phissing is. Een systeem waar toch ook, ondanks waarschuwingen, mensen in trappen. Snel rijk willen worden komt blijkbaar overal voor hoewel de manieren waarop verschillend zijn. Om 6 uur staan we weer op de bus te wachten naar Buba. Ik heb er zin in. Het betekent wel dat we carnaval in Bissau voor het grootste deel zullen missen, maar dat vind ik eigenlijk niet eens zo'n probleem. Het is ook niet anders te plannen. 3 weken zijn echt wel kort, ik heb nog zoveel mensen niet gezien en ook niet laten weten dat ik hier ben. De bus vertrekt om half 7 en is vol. Afonso rekent er op dat we er rond een uur of 10 wel moeten zijn, maar dat valt een beetje tegen en we tuffen eindelijk Buba binnen rond half 12. De weg is erg achteruit gegaan. Er wordt geen onderhoud gepleegd en de oorspronkelijke kwaliteit is al niet bijzonder goed. Gelukkig heb met deze bussen niet zo veel last van al die gaten in de weg, maar voor de bussen zelf is het natuurlijk een regelrechte ramp, die zullen niet lang meegaan. Wat me langs de weg vooral opvalt zijn de enorme hoeveelheden houtskool die te koop staan. In vrijwel elk dorp waar we doorheen rijden liggen echt bergen zakken opgestapeld. Niet echt een goed teken denk ik. Het is natuurlijk wel de enige brandstof die gebruikt wordt om te koken. Met een stijgend aantal inwoners stijgen de behoeftes natuurlijk mee. Verder heb ik ook het gevoel dat het aantal moskees enorm is toegenomen. Die waren er al wel langs deze weg, maar toch. Religie is hier nooit echt een probleem geweest maar ik hoor toch dat een van de kandidaten zich heel erg als moslim geprofileerd heeft, een minder goede zaak. Aankomst in Buba bij de nieuwe rotonde waar de spiksplinternieuwe weg naar Catio begint is dan ook bijzonder. De weg ligt er nog geen jaar en ziet er dan ook fantastisch uit. We hebben nog een vaag plan om naar Catio te gaan, maar dat gaat uiteindelijk niet door. Veel plannen gaan niet door en eigenlijk altijd om dezelfde reden, het overlijden van iemand. Zo ging onze reis naar Caio niet door en nu die naar Catio niet. De vrouw die in Buba voor ons zou koken moet ook ineens naar Bissau voor een overlijden, gelukkig is daar altijd wel weer een oplossing voor te vinden. We kunnen logeren in het gasttehuis van IBAP, een milieu organisatie die zich vooral bezig houdt met de beschermde gebieden in het zuiden van het land. We hebben twee slaapkamers ter beschikking en een hele ruime zitkamer met keukentje en badkamer. Erg luxe en er is stroom van zonnepanelen. Buba heeft op dit moment weer eens geen stroom terwijl er een erg grote centrale gebouwd is die nog maar gedeeltelijk werkt. De diesel is op... Op het terrein waar we wonen is ook een ijsfabriek, niet van ijsjes, maar van ijsstangen en ijsschaafsel voor het koelhouden van voedsel en in ons geval... bier. Doordat hier vroeger nogal wat Nederlanders gewerkt en gewoond hebben die in verschillende projecten werkten heeft Afonso hier veel bekenden. Ik ken de meesten ook wel, maar niet iedereen. Francelino, oud Blofib medewerker en lasser is ons eerste contact en hij regelt vanaf aankomst ons eten. In Bissau had ik te horen gekregen dat mijn vriend, kok en restauranthouder Abdao was overleden. Dat blijkt niet waar te zijn en ik hoop hem in elk geval even te bezoeken. Hij heeft een aantal jaren geleden een trombose gehad en loopt sindsdien erg moeilijk. Hij blijft wel koken begrijp ik, maar heeft ook duidelijk een alcoholprobleem ontwikkeld. We gaan de ponta van Adilson, een vriend uit Bissau bezoeken. Hij komt hier elk weekend op zijn land werken en ik ben best wel benieuwd. We nemen een taxi naar Sin Tchan Therno en lopen het bos in. Na een wandeling van een half uurtje tussen de bomen en heel veel bamboe over een slingerend paadje komen we aan bij zijn stuk grond. Hier zijn de meeste bomen omgehakt behalve een paar vruchten- en palmbomen. Hij geeft ons een rondleiding over het 15 hectare grote gebied. Naast cashewbomen (een 3000-tal) heeft hij ook een heel aantal citrusbomen (1000 limoenen) en sinaasappel en mandarein. Nog wat kokospalmen en cibis. Daarnaast heeft hij pinda's gezaaid, manioc, zoete aardappel, yam etc. Alles staat mooi in rechte lijnen en in het midden van zijn terrein heeft hij water, in de regentijd wordt dat zelfs een klein riviertje of een grote beek. Met de aanplant heeft hij er rekening mee gehouden waar er water in de grond zit en waar niet. Cashew heeft niet zoveel water nodig, het water van het regenseizoen volstaat, bananen en sommige andere bomen hebben dan weer wel vochtigere grond nodig. Hij straalt als hij over zijn plannen vertelt, een beetje onverwacht voor mij omdat het ook een man met een echte kantoorbaan is. Op dit moment levert het allemaal nog niet veel op, maar planten en bomen groeien hier sneller dan bij ons. De éénjarige cashewbomen groeien me nu al boven het hoofd. Omdat het carnaval is zijn ook hier wat geimproviseerde barretjes. Wij hebben geluk, er is er een vlakbij aan de rivier. Er is vanalles te eten, van aap tot wild zwijn, er zijn oesters en ook een bordje sla, voor ieder wat wils. Er is muziek en de ambiance is goed. Het strandje heet praia de Umberto. Umberto is een jonge man die de touwtjes van dit feest strak in de hand heeft. Het valt me deze vakantie wel erg op dat leeftijd hier echt een ding is. Afonso en ik zijn allebei 60 en wij kunnen ons eigenlijk alles permitteren en worden op onze wenken bediend. Het is wel meestal Afonso die de wenken geeft... We worden met alle honours behandeld, een aparte ervaring toch wel. Vandaag is het rustdag. We hangen wat rond. Ze hebben ons net een teil oesters gebracht. Die moeten we zo nog soldaat maken. Gisterenavond merkte ik tot mijn grote schrik dat ik mijn verblijfsvergunning kwijt was. Sowieso moet ik die altijd bij me hebben, maar het zou wel erg vervelend zijn, hij is net nieuw en 5 jaar geldig. We zijn net aan het afspreken om naar de politie te gaan voor aangifte en ook een beetje met de hoop dat iemand de kaart daar heeft afgegeven, niemand heeft er iets aan namelijk. Ik probeer te bedenken wat er gebeurd kan zijn. Waarschijnlijk heb ik geld of mijn telefoon uit mijn tasje willen halen en is de kaart er toen uitgevallen. Misschien in de taxi, misschien elders. Adilson belt om te zeggen dat hij mijn rijbewijs gevonden heeft op zijn land... Dat het geen rijbewijs maar een verblijfsvergunning is, is snel duidelijk. Wat een geluk! Als hij niet een rondje over het hele land gemaakt had, had het er nog heel lang kunnen liggen. Een hele opluchting dus. Morgen vroeg terug naar Bissau in de hoop dat ik dit weer kan verzenden. Voor zover ik weet is hier geen internet, behalve dat op de telefoons. Internet is verschrikkelijk, ik verzend dit ongelezen.... het zijn de laatste dagen en ik moet nog veel mensen zien. Alles gaat langzaam. Er is geen transport, ze zijn aan het staken. We kunnen dus niet meer overal langs, dat zouden heel wat kilometers lopen betekenen.... [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 407 [author] => Lieve [cityName] => Bissau [travelId] => 525303 [travelTitle] => Na drie jaar afwezigheid [travelTitleSlugified] => na-drie-jaar-afwezigheid [dateDepart] => 2020-02-07 [dateReturn] => 2020-02-28 [showDate] => yes [goalId] => 6 [goalName] => Een korte vakantie [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => karnaval ) [3] => stdClass Object ( [reportId] => 5070664 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2020-02-19 [photoRevision] => 0 [title] => week twee [message] => 14 februari 2020 Vandaag is het vrijdag, begin van het weekend en er zal dus veel uitgegaan worden. Wij hebben ons plan al klaar. In de wijk waar ik zelf ooit een muziek café had is nu weer een bar geopend waar op vrijdag en zaterdag life muziek gemaakt wordt. Twee van onze vrienden haken af, ze hebben allebei een 'chur', een begrafenis. Blijven over Afonso en Sam Maykel. De drankjes zijn iets duurder als er optredens zijn, niet meer dan normaal lijkt me. Een biertje kost dan 500 cfa ipv 3 biertjes voor 1000cfa, 1 Euro is 650 Cfa, dus nog geen Euro. De man die optreedt ken ik niet, Joaquim Letras. Hij zingt vooral covers van bekende Guinese muzikanten. Hij wordt begeleid door Mauro, een zanger die ik al jaren ken en die achtergrondkoortje is. Daarnaast is hij de programmeur van de ritmebox. Ik haat die dingen. Het maakt van alle muziek eenheidsworst. Er zijn geen drummers meer in het land (waarschijnlijk ook geen drumstellen) en dat is toch wel erg jammer. Dit soort optredens worden 'serenatas' genoemd hoewel ik me bij dat woord toch nog steeds iets anders voorstel, iets met een balkon en een minestreel... De sfeer zit er al snel in. Joaquim is erg goed in het onthouden van namen van het publiek en, zoals de traditionele zangers, biedt hij elk nummer aan iemand aan. Dit vergroot zijn faam en sommigen voelen zich gedwongen hem dan geld aan te bieden. Rond een uur of 10 beginnen het publiek toe te stromen. Omdat Sam Maykel er is wordt er speciaal muziek van zijn vader gespeeld, Miguelinho N'simba, die in Portugal is. Ook veel nummers van Ze Carlos en Mama Djombo. Het is muziek die me doet me terugdenken aan lang vervlogen tijden. De ambiance neemt toe, het alcoholgehalte ook. Er wordt gedanst, geklapt en meegezongen. Iedereen kent de teksten uit zijn hoofd. Het zijn geen smartlappen, maar vaak politieke liederen. Een wat oudere man met een stevige bierbuik begint te dansen. Hij wordt enthousiast toegejuicht. Hij danst geweldig, zijn bierbuik danst onafhankelijk van de rest van zijn lijf zoals vrouwen met hun achterste kunnen draaien. Dan worden andere zangers uitgenodigd om ook een of twee nummers te zingen. Ik ken ze niet allemaal meer, maar Ze Nuno en Demba zijn oude vrienden. Vooral Demba overstijgt het niveau van zowel gitaarspel als zang van alle anderen. Ze Nuno komt me omhelzen en wil tot mijn schrik een audiëntie voor me regelen met de nog steeds niet benoemde president Sissoko. Ik wil natuurlijk zo'n ontmoeting niet, waarom zou ik, het zal ook wel meevallen met dat aanbod, maar ik ben stomverbaasd dat een goed opgeleide socioloog die werkt bij het ministerie van onderwijs deze kandidaat steunt en er ook nog van overtuigd is dat dit morgen bevestigd gaat worden. We laten een traditioneel Pepel optreden aan ons voorbij gaan en gaan naar huis, het is laat. Carnaval nadert en de 'baracas' zijn opgebouwd. Hoewel niemand geld schijnt te hebben, zitten er al veel mensen te eten en te drinken. De baracas waren vroeger van kirintin (gevlochten bamboe), erg brandbaar, terwijl overal gefrituurd en gegrild wordt. Ik zal liever niet aan de binnenkant voor het geval er iets zou gebeuren. Nu heeft de stad zelf metalen baracas gebouwd, heel simpel en afsluitbaar. Er is overal stroom en er zijn optredens en DJ's die voor de muziek en het vermaak zorgen. Vroeger was op deze plek een Verbena, een plek waar je kon eten, maar waar ook wat vermaak was zoals op een kermis; ballen gooien en pijltjes werpen. We gingen er vaak een gegrild kippetje eten. Nu heet het Zona Verde, er staan wat bomen en er is wat schaduw maar om dit nu een zona verde te noemen... Ik heb trek in oesters. Het lijkt wel alsof alles om eten en drinken gaat, maar het gaat natuurlijk ook om het gezelschap, het bijpraten, de rust. Vandaag, zondag, blijf ik thuis. De kip is al de nek omgedraaid, iedereen is bezig met voorbereidingen voor het eten (gafriela...). Het was mij al langer niet helemaal duidelijk wie het vriendinnetje van Sam Maykel was. Mijn gevoel dat het er twee waren, ik zag ze vaak alleen 's avonds in het donker, bleek juist te zijn. Vandaag zijn ze er allebei... en, het ontploft. De ruzie wordt steeds erger en één van de meiden begint te vechten en scheurt Sam Maykel de kleren van zijn lijf. Iedereen probeert ze uit elkaar te halen, maar dat is niet eenvoudig. Er ontstaat een geschreeuw. Het meest recente vriendinnetje is duidelijk nogal zeker van haar positie. Haar arrogantie is natuurlijk olie op het vuur. Een geroep en getier, de buren komen zich mengen. Het heeft ook iets komisch, hoewel alleen voor mij. Het eindigt er mee dat één van de meisjes haar spullen moet meenemen en moet vertrekken. Dit gaat onder luid gegil en gehuil. Of het verhaal hiermee afgelopen is zal moeten blijken. Het standpunt van Maria vind ik wel interessant. Zij vindt het niet meer dan normaal dat haar zoons meerdere vriendinnen hebben. Tchatcha heeft drie kinderen bij drie vrouwen (van twee wist ik het). Als hij maar financieel bijdraagt aan de kinderen is het wat haar betreft in orde. Ze heeft zelf nogal wat vriendinnen van haar man moeten accepteren waarvan ik er natuurlijk één ben. Dit is nooit een issue geweest voor haar. Of ze dat dan ook voor haar zonen moet willen is natuurlijk een andere vraag. Afonso zijn vrouw, Odette, heeft meer dan een jaar geleden een trombose gehad, dit was de tweede keer. Ze is hier niet helemaal van hersteld en kan één van haar armen niet bewegen. Haar spraak is wel in orde, maar ze kan het huishouden niet doen en komt eigenlijk de deur niet meer uit. Ze krijgt fysiotherapie, maar of dat nog ergens goed voor is weet ik niet. Odette is Pepel en de Pepel hebben voor alles een ceremonie. Andere ethnien ook, maar in mijn ervaring zijn de Pepel net iets erger dan de anderen. Odette's broer wil haar meenemen naar Biombo om een ceremonie te doen om haar te genezen. Dit kost natuurlijk geld. Hoewel Afonso het er niet mee eens is kan hij het ook niet voorkomen en moet bijdragen. Wat hem betreft moet alle behandeling van artsen komen. Hij staat hier wel vaak alleen in. Van Maria begreep ik dat Miguel gevraagd had traditionele medicijnen naar Portugal op te sturen. Zij zelf behandelt al haar kwaaltjes met 'nene badadji', een boom die hier overal groeit. De blaadjes gebruikt ze tegen koorts, de vruchtjes tegen hoge bloeddruk. De bomen op het erf zijn al bijna kaalgegeten. Ik vraag me af of dit wel gezond is, maar ze doet het al jaren en vaart er blijkbaar niet echt slecht mee. Ik ben wel blij te zien dat ze gezonder is dan laatste keer, ze is ook afgevallen maar sukkelt vooral met haar knieën en loopt dan ook een beetje als een oude vrouw. In september had ik documenten verstuurd om Maria aan een visum voor Nederland en Portugal te helpen. Ze wilde haar man gaan bezoeken en wil al lang weer een keer vrienden in Nederland opzoeken. Naast een garantverklaring moet je ook nogal wat financiële documenten voorleggen, bezit of huurcontract van een woning, uittreksels van de bank etc. Ik hoorde een hele tijd niets. De garantverklaring moest vertaald worden (vreemd omdat die in het Nederlands, Frans en Engels is opgesteld terwijl alle andere documenten in het Nederlands zijn). Deze vertaling moest door een beëdigd vertaler gebeuren. Die hebben ze hier niet, dus ging het document naar Portugal, werd daar vertaald en afgestempeld om weer bij de Portugese ambassade ingediend te worden. Daarna was er weer radiostilte. Begin januari kregen ze bericht: de Portugese ambassade kan geen aanvragen uit Nederland behandelen... Dit hadden ze ook kunnen vertellen bij de indiening van de aanvraag natuurlijk. Tot zover heb ik geen nieuw verzoek gekregen om opnieuw een garantverklaring te verstrekken en eerlijk gezegd ben ik daar ook niet zo toe geneigd. Vrijwel de hele familie zit in Portugal, het zou wel eens kunnen dat ze dan ook wil blijven en dat zou mij wel eens 10.000 Euro kunnen kosten. Dat is het me niet waard. Het blijft toch wat onduidelijk hoe een reguliere visumaanvraag voor Schengen moet verlopen. Ik ga toch eens mijn licht opsteken bij de Spaanse ambassade die hiervoor verantwoordelijk zou zijn. Het wordt mensen niet echt makkelijk gemaakt, dat is duidelijk. Gisteren heb ik met Gidia wat documenten zitten doornemen over een nieuwe manier voor het aanvragen van visa. Het is erg omslachtig, een aanvraag via internet waarna een afspraak gemaakt moet worden op de Nederlandse ambassade in Dakar voor een interview. Daarna duurt het tussen de 15 en 45 dagen om te horen of de aanvraag gehonoreerd wordt. Dan moet het paspoort weer opgehaald worden. Dakar ligt nu ook weer niet om de hoek. Het lukt ons niet om op de site het formulier te vinden op mijn telefoon. De aanvraag mag ook maar 3 maanden vooraf ingediend worden en er is nog wat onduidelijkheid over de reisdata. Omdat Eva er niet is kunnen we niet alles bespreken. Dat moet dan maar wachten tot we terug zijn uit Buba. Gisteren ben ik eindelijk eens de stad ingewandeld. Eerst langs de Feira de Bandim (Bandim markt). Daar is niet zoveel veranderd. Er zijn wat kraampjes, maar er wordt veelal nog gewoon van op een zeiltje of een teil op de grond verkocht. Het is erg stoffig deze dagen, Harmatan, en niet erg hygiënisch om op deze manier te verkopen. Ik weet dat de stad al vaker geprobeerd heeft om verkopers te verplaatsen naar de wijkmarkten waar stenen tafels beschikbaar zijn, maar het mislukt elke keer weer. Alle sinaasappel verkoopsters zitten samen, alle stofverkopers bij elkaar, de schoenverkopers op een hoopje en de 2de hands kleding wordt ook op dezelfde locatie verkocht. Er staan ook wat verkopers die een paar spullen in de hand hebben, 3 onderbroeken en 2 beha's, of elektronica, bvb wat opladers en verlengsnoeren. Weer een ander heeft een setje van 6 glazen en wat bestek waarmee hij loopt te leuren. Vrouwen verkopen hoofdzakelijk eten. Het is sinaasappeltijd, dit betekent dat je ze overal kan krijgen en ze bijna niets opbrengen. Jammer genoeg is er momenteel weinig ander fruit, een beetje papaja, veel fole (een bosvrucht) en wat onrijpe mango's die vooral in het eten worden verwerkt. En bananen, maar die zijn er bijna altijd. Verder zie ik maniok, uien, kleine tomaatjes en sla. Niet echt een uitgebreid assortiment. Dan zijn er de dingen die je het hele jaar door kan krijgen, de bonen, de pinda's en cashew noten, de cabacera (baobab vrucht) en velude voor de sapjes. Het houdt niet echt over. Ik loop verder richting centrum. Sinds de ministeries allemaal verplaatst zijn naar een andere locatie is het centrum van de stad erg rustig geworden. Ook alle handel is mee verhuisd. De centrale markt die 2 keer is uitgebrand wordt weer opgebouwd maar is nog niet open. Al een paar jaar is er een tijdelijke markt. Hier kopen veelal mensen die net iets meer te besteden hebben. Er is iets meer keuze en de kwaliteit is over het algemeen beter. Ik moet er nog een keer heen, maar dat stel ik uit tot later. Het is heerlijk om veel te wandelen hoewel het wel een beetje heet is zo onder de blakke zon. In de schaduw is het heerlijk. Nadat ik mijn verblijfsvergunning heb laten plastificeren (ik mag hier weer 5 jaar wonen) ga ik bij de familie van Maanen langs. Jan en Evelien zijn thuis en we praten bij, natuurlijk ook over de politiek en over de patstelling op dit moment ivm de uitslag van de presidentsverkiezingen. Ik hoor op straat allerlei meningen die veelal alleen maar op geruchten gebaseerd zijn, hier krijg ik toch wat concretere informatie. Ik ben toch wel benieuwd hoe dit gaat eindigen. Ik breng nog een kort bezoekje aan OGD, de opvolger van SNV. Ze hebben een klein kantoortje in Chong de Pepel, het centrum van de stad. Het stelt niet veel voor, maar ze doen het best wel aardig en krijgen vandaag te horen dat ze een extra auto krijgen van FAO. De auto die SNV hen heeft nagelaten begint tekenen van slijtage te vertonen, dat mag ook wel na zoveel jaar. Met deze nieuwe auto kunnen ze weer makkelijker het veld in. Vandaag moet Gill aankomen uit Banjul. Ik schat dat ze hier in de vroege namiddag zal aankomen. Ik kijk er wel naar uit en hoop dat we vrijdag richting Buba gaan. [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 440 [author] => Lieve [cityName] => Bissau [travelId] => 525303 [travelTitle] => Na drie jaar afwezigheid [travelTitleSlugified] => na-drie-jaar-afwezigheid [dateDepart] => 2020-02-07 [dateReturn] => 2020-02-28 [showDate] => yes [goalId] => 6 [goalName] => Een korte vakantie [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => week-twee ) [4] => stdClass Object ( [reportId] => 5070507 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2020-02-14 [photoRevision] => 0 [title] => Gabu - Bafata [message] => 12 februari 2020 Het is zo moeilijk om een plek te vinden waar je op het internet kan dat ik maar meteen 2 verslagen stuur. Het volgende zal dan even duren. De definitieve uitslag van de presidentsverkiezingen van december hangt als een donkere wolk over het land. De meeste mensen waarmee ik praat zijn overtuigd dat Domingos Simoes Perreira gewonnen heeft. Een beetje logica ondersteund dat idee toch wel. Umaru Sissoco is al weken in het buitenland op tournee als overwinnaar, maar een definitieve uitslag blijft uit. Het hooggerechtshof heeft een hertelling bevolen, de commissie die deze hertelling moet uitvoeren doet niet precies wat hen gevraagd is, tenminste, dat is wat ik er van begrijp. Ondertussen heeft iedereen zich er al mee bemoeid, CEDEAO, Uniao Africano, CPLP, UN, maar er lijkt niet veel te gebeuren. Sommige mensen zijn bang omdat Sissoco nogal dreigende taal heeft gebruikt. De meesten zijn gelaten, ook boos. Ik vraag me af of het hooggerechtshof wel een uitspraak durft te doen. Dat het zo niet veel langer verder kan is wel duidelijk. Blijkbaar ben ik ook altijd hier als er gerommel is (of misschien is er gewoon altijd gerommel). Maandag lukte het niet om Domingos te pakken te krijgen, wel Fanta, zijn vrouw. Het duurt niet lang of Fanta brengt ons te eten. Daar kan je niet aan ontkomen en, het is altijd lekker. We krijgen rijst met vis, heel simpel. Na het stevige ontbijt kan er bij mijn niet veel meer in. Ik heb Maria in elk geval gevraagd me niet zulke enorme ontbijten voor te zetten (een half frans brood, 2 eieren zwemmend in olie...). Fanta is zoals altijd haar vrolijke, bezige zelf. Ze ziet er erg goed uit, belangrijk in dit land waar ik ook weer van de een en de ander hoor dat ze overleden zijn. Veel van hen jonger of even oud als ikzelf. Het zet je wel aan het denken. Bij Gidia moet ik wat documenten afgeven. Omdat ze erg druk is met vanalles laat ik de documenten bij haar achter. Ze kan ze rustig bekijken, dan kijken we er nog een keer samen naar. Ik ben altijd onder de indruk van haar creativiteit. Steeds verzint ze weer een andere activiteit waarmee ze wat kan verdienen. Toch geen eenvoudige opgave in Bissau als je geen deel bent van het systeem. Ze verhuurt stukken van haar terrein aan handelaren die er een container op zetten vanwaaruit ze verkopen. De containers functioneren tegelijkertijd als afscherming van haar huis. Toen ik hier de laatste keer logeerde had ze een barretje waar ze ook eten verschafte. De bar is dicht, te veel mensen kwamen wel drinken, maar betalen, ho maar. Nu heeft ze twee Chinese gokautomaten staan. Vandaag werken ze niet, er is geen stroom, maar ze schijnen erg populair te zijn. Het is niet echt een verheffende bezigheid, maar ik kan me voorstellen dat het haar wat opbrengt. Een nieuw verschijnsel in Bissau zijn de motor taxi's. In veel omliggende landen bestaan ze al jaren, vooral op routes waar de straten niet zo goed zijn, zijn ze erg populair. Soms rijdt een motor taxi voorbij met naast de chauffeur nog drie mensen. De chauffeur heeft meestal wel een helm ergens hangen, voor de passagiers zijn er geen helmen. Men is hier sowieso niet zo van de veiligheid. Niemand draagt een gordel in de auto bijvoorbeeld. Officieel moet het wel, tenminste de chauffeur zou een gordel moeten dragen, maar het is echt een uitzondering en meestal in auto's van organisaties die hun personeel het gebruik van een gordel opleggen. We sluiten de avond af in het barretje waar we ook de eerste dag heengingen en halen wat kip met friet (geen lekkere friet dit keer...). Een ander nieuw verschijnsel is dat je bier niet per stuk, maar per 'monte' koopt. Een monte, een bergje of hoopje, wordt normaal gebruikt voor eten op de markt. Een monte tomaten of canha, maar nu hebben we dus ook een monte bier. Dat zijn er drie. Ben je met 2, dan bestel je toch een monte en drinkt door toch je twee montes op hebt. Bijna overal zijn de biertjes nu ook van 25 ipv 33 cl. Waar deze mode nu weer vandaan komt, geen idee. Maar ik denk dat het mensen vooral aanzet om meer te drinken. Dinsdagochtend 6 uur ben ik bij de bushalte. Niet echt te vroeg want de bus is al meer dan half vol. We vinden plaats redelijk ver achterin terecht. Het is een min of meer comfortabele reisbus. Wel wat versleten, maar het valt best mee. Wanneer alle stoelen bezet zijn deelt het hulpje van de bus lege jerrycans uit waar mensen op kunnen zitten in het gangpad. Bagage gaat gelukkig onderin, dat scheelt alweer een hoop getrek en geduw. Er zit ook levende bagage tussen, geiten, kippen en een gillend varken. Als er iets gebeurt kan je hier echt geen kant op. Er zijn geen hamertjes om ramen stuk te slaan, er zijn geen brandblusapparaten, er zijn geen gordels, wel een bordje dat zegt dat gordels verplicht zijn... Ik merk dat ik, waarschijnlijk omdat ik toch 3 jaar niet in Afrika geweest ben, sommige zaken met erg westerse ogen zie. Er is geen hond die het mogelijke gevaar van zo een afgeladen bus ziet. Integendeel, het comfort van deze bussen is zo veel groter dan het transport waar ze het jaren mee hebben moeten doen dus zijn mensen er erg blij mee. Alles is relatief. Ik kan me niet herinneren het ooit zo mistig gezien te hebben. Het is zelfs koud in de bus. Er is dus niet veel te zien onderweg. Vlak langs de weg staan enorm veel cashew bomen, maar dat was natuurlijk al langer zo. Het blijft de belangrijkste bron van inkomsten van het land. Jammer genoeg wordt de cashew nog steeds onbewerkt uitgevoerd. Er zou zoveel geld verdiend kunnen worden aan het verwerken en verpakken. Echte economische activiteiten zijn er sowieso niet. De staat investeert niet, maar ook de rijke Guineers niet. Wie geld heeft bouwt een huis, koopt een auto – en niet zo maar een auto meestal – en leeft op grote voet. Meestal hebben ze ook nog een huis in Portugal waar ze regelmatig heengaan, vaak om gezondheidsredenen trouwens want de gezondheidszorg hier vertrouwen ze voor geen centimeter, niet helemaal onterecht. Als het geld op is omdat ze niet meer dezelfde functie hebben is het feestje afgelopen. Dan is het te laat om nog een economische activitiet op te starten. In Gabu gaan we meteen koffie en een broodje zoeken, we zijn allebei zonder ontbijt thuis vertrokken. In plaats van een broodje vinden we maniok hapjes, een soort kroketjes, heerlijk. Gabu is een soort kruispunt tussen Senegal en Guinee Conakry. Er gaat heel veel handel door deze stad en er heerst altijd een gezellige drukte. Kopers en verkopers lopen geannimmeerd rond. De verkopers roepen hun klanten. Langs de andere kant straalt het ook weer een soort armoede uit. Alles wordt per stuk verkocht, of het nu om sigaretten of om tomaten gaat. Ik weet niet hoe de situatie van de stroom is hier, maar meestal kopen mensen maar net voldoende voor de dag omdat ze geen voedsel kunnen bewaren. Daarnaast hebben ze vaak maar geld voor een dag, een maaltijd. Afonso heeft afgesproken met een vriend van hem die sinds kort is aangesteld als directeur van toerisme. Hij neemt ons op sleeptouw en wil ons alle toeristische activiteiten laten zien, dat houdt ook in elk barretje. Elk barretje 1 monte bier... Overal worden we voorgesteld, hij is in functie en ik ben een vrouw die toeristen brengt... Ik voel met niet al te comfortabel bij dit verhaal, maar het komt hem heel goed uit om onder deze dekmantel alle hotelletjes en cafétjes te bezoeken. Steeds legt hij uit: zie je wel dat mijn functie niet alleen bestaat uit het ophalen van belasting, ik maak ook promotie voor jullie ondernemingen. Sommige plekken ken ik, andere zijn nieuw. Er zijn luxehotels en verhuur van kamertjes. Restaurants met wel 20 tafels en barretjes waar je met moeite 10 mensen binnen krijgt. We krijgen de suite te zien van een luxehotel met zwembad. Zelden heb ik zo'n verzameling kitch meubelen bij elkaar gezien. Alles blinkt. De eigenaar is er supertrots op. Toch zie je al snel dat veel van de gebruikte materialen, van sanitair bijvoorbeeld, van inferieure kwaliteit zijn, meestal chinees. Je kan ook niet veel anders krijgen hier. Dat betekent ook dat het er al snel minder deftig uit zal zien. Net zoals in het hotel waar wij verblijven (voor de kenners Vision). Er is wel een douche, maar geen douchekop, alleen een pijp. De bril van de WC is helemaal stuk, de kastdeuren hangen uit hun hengsels, de badkamer heeft geen deur meer, de lakens zijn volledig stukgewassen, je kijkt er zo doorheen. Verder is het prima en ik heb ook niet veel nodig, we slapen hier 1 nacht. Overdag is er geen stroom, 's avonds wel gelukkig, ook handig voor het opladen van telefoons en zo. Maar, nog steeds geen internet, ook niet in de duurdere hotels. We worden uitgenodigd voor de lunch bij onze vriend. Nadat we voorgesteld worden aan zijn veel jongere vrouw krijgen we een rondleiding door het huis. Deze man houdt er echt wel van om mensen rond te leiden en kan het niet laten. Het is een groot huis, maar ze wonen er ook best met veel. Buiten hemzelf en zijn vrouw en de twee jongste kinderen wonen ook haar moeder en zus er. Er lopen ook mensen rond waar we niet aan voorgesteld worden, personeel denk ik. Het huis is omringd door een enorme tuin waar erg grote cashew bomen staan, verder is het helemaal kaal. We zetten ons in de schaduw van de cashew bomen en worden bediend. Rijst en kip met sla. Ik hoor hier altijd een beetje bij de mannen. Vrouwen bewegen zich vooral op de achtergrond, zij houden alles draaiend in het huis. Onze vriend vertelde eerder over zijn grotere kinderen, die zijn allemaal volwassen en hebben allemaal in het buitenland gestudeerd, sommigen zijn daar gebleven. Nu heeft hij dus weer twee jonge kinderen. Ik ga er van uit dat ook zijn vrouw 'nieuw' is. Langs de ene kant heb ik het gevoel dat ik al tijden hier ben, langs de andere kant ben ik nog niet echt op stoom en heb nog vrijwel niemand gezien die op mijn lijstje staat. Dat komt wel goed, maar even lijken drie weken wel erg weinig. Internet is een probleem. Ik wil graag mijn eerste schrijfsel de deur uit doen, maar dat lijkt niet te lukken. Vandaag reizen we naar Bafata, vlakbij natuurlijk, en morgen pas weer naar Bissau. Daar zal het wel lukken. Voor ons vertrek moeten we nog twee hotels bezoeken volgens onze toerisme directeur, maar ik denk eigenlijk dat we er stiekem vandoor gaan. Nog een rondje bier drinken was nu ook weer niet helemaal de bedoeling. Ik heb nu vooral zin in koffie... Het lukt ons toch niet om te ontsnappen en gaan dus maar de twee laatste hotels bezoeken. Die liggen een beetje buiten het centrum. Het eerste hotel is gigantisch, niet in hoogte, maar in uitgestrektheid. Een enorme investering. We ontmoeten de eigenaar, een beetje sjofele man met afgetrapte schoenen en een afbrokkelend gebit. Volgens eigen zeggen heeft hij zijn geld in Europa verdiend en hier is doet hij ook nog iets voor de partij. Als mensen zeggen 'De partij' bedoelen ze nog steeds de PAIGC. Ik kan me niet van het idee ontdoen dat dit niet allemaal eerlijk verdiend geld kan zijn, maar je weet natuurlijk nooit. Bij ons is 'what you see, what you get', dat is hier eigenlijk nooit waar. We worden ontvangen in de bar omdat in de ontvangstzaal een seminar aan de gang is. Hoewel alles nog redelijk nieuw is, kan je toch zien dat ook hier weer de kwaliteit niet erg hoog is. In de bar heeft hij wel 6 verschillende soorten tegels gebruikt. Vermoedelijk goedkope resten. Het ziet er eigenlijk een beetje belachelijk uit. Niets past bij elkaar. Ook hier krijgen we weer een rondleiding. De kamers zijn niet erg groot, maar ook niet erg duur. Het laatste hotel heb ik jaren geleden gezien. Een Fransman heeft het gebouwd. Ik kan me nog herinneren dat ik erg onder de indruk was van de architectuur. Daar schiet niet echt veel meer van over. Het heeft blijkbaar ook jaren leeggestaan en wordt nu weer opgeknapt. De prachtige entree is nu een donkere ruimte omdat er een plafond in is gemaakt. Heel jammer, de structuur van het halfronde dak was erg mooi. Eindelijk kunnen we afscheid nemen en op zoek gaan naar een busje richting Bafata. Het is maar 50 kilometer. Net wanneer je denkt dat het busje wel vol is worden er nog een paar mensen ingeschoven. Ook vol is een relatief begrip. Wanneer we net vertrokken zijn valt een ram van het dak. Gelukkig blijft hij in het net hangen waarmee hij vastgemaakt is. Het scheelde niet veel of hij had een raam ingetrapt. Nadat hij weer vastgemaakt is kunnen we verder. Bij elke hobbel hoor je de ram blaten en de kippen die er naast liggen kakelen. Erg comfortabel zal het wel niet zijn. Wij zitten ook nogal ingeklemd. We gaan op bezoek bij Balaké. Hij ontvangt ons in zijn zitkamer waar de televisie aan staat. Al Jazira zend Mekka uit waar duizenden mensen rond de Kaaba draaien. Ik kan er niet te lang naar kijken, je wordt er een beetje duizelig van. Na een tijdje zet Balaké een andere zender op. Ik heb eerst niet in de gaten welke zender, maar het blijkt BVN te zijn en ik kijk naar een programma op de Nederlandse zender MAX. Het is een beetje verwarrend. Balaké spreekt een aardig mondje Nederlands, vroeger kwam hij er vaker om vrachtwagens te kopen. Transport was zijn ding en als monteur had hij natuurlijk ook het voordeel dat hij zijn eigen wagenpark kon onderhouden. Nu is er niets meer te verdienen aan transport volgens hem. Elke handelaar heeft zijn eigen vrachtwagen of busje waarmee hij zijn spullen vervoert. Alleen in de periode van de cashew oogst is er veel behoefte aan vrachtwagens. Hij laat ons een ontwerp zien van een soort barbecue (fugadeiro). Bijna iedereen kookt op zo'n ding maar het staat altijd laag op de grond. Hij heeft er een ontworpen die wat hoger staan en waar zowel een pan op past als een gril. Ik vind het geniaal. Je zou zeggen dat hier wel vraag naar is, maar je weet het nooit. Guineers zijn nogal conservatief en niet erg in voor vernieuwing, zeker niet waar het huishouden betreft. We logeren in kamers van een project beheerd door OGD (Organizacao Guineense de Desenvolvimento), de opvolger van SNV, die hier een project uitvoert. De kamers zijn in het oude stadsgedeelte. Het was daar vroeger een drukte van jewelste. Nu de markt verplaatst is naar boven, het oude centrum is helemaal verlaten. De straat is helemaal stuk, auto's kunnen er nog amper komen. Het lijkt wel een spookstad. Vanaf een uur of 7 's avonds is er stroom. De generator staat ook hier beneden en maakt flink lawaai. Toch hebben we er niet al te veel last van. 's Avonds gaan we weer naar boven en vinden een restaurantje waar we een gegrilde vis bestellen. Ik zal maar niet vertellen hoe heerlijk die vis was... Morgen weer naar Bissau. Mijn eerste week zit er bijna op, de tijd vliegt voorbij. [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 313 [author] => Lieve [cityName] => Bissau [travelId] => 525303 [travelTitle] => Na drie jaar afwezigheid [travelTitleSlugified] => na-drie-jaar-afwezigheid [dateDepart] => 2020-02-07 [dateReturn] => 2020-02-28 [showDate] => yes [goalId] => 6 [goalName] => Een korte vakantie [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => gabu-bafata ) [5] => stdClass Object ( [reportId] => 5070505 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2020-02-14 [photoRevision] => 0 [title] => Wat een start [message] => 7 februari, 2020 Waw, wat een dag. Ik was het toch wel een beetje vergeten hoe allesomvattend dit weer zou zijn. Alleen al het inchecken in Lissabon na een nacht met weinig of geen slaap. Al jaren vlieg ik niet meer over Lissabon en was helemaal vergeten wat een chaos Guineers er van kunnen maken. Het was te verwachten wat er zou gebeuren met mijn koffertje van 12 kilo terwijl ik er 40 mocht meenemen (of toch iets in die richting). De brutalen hebben de wereld, en dat bleek maar weer eens. Ik stond amper in de rij toen een man op me afkwam om te vragen of ik alleen reisde, of dit mijn enige bagage was en of ik hem 'por amor de deus' zou willen helpen. Mijn eerste reactie was negatief. Je wil geen bagage van een ander op je naam hebben staan en dan de bak invliegen omdat er drugs in ziten. Nu is de route van de drugs natuurlijk wel de andere kant uit, maar toch wordt het je wel ten strengste afgeraden. Dat probeerde ik deze zeer nadrukkelijke meneer wijs te maken. Mijn 'nee' bleek op hem helemaal geen indruk te maken, en daar ben ik wel een beetje aan gewend. Gevolg, ik ben bereid om zijn auto onderdelen op mijn ticket te zetten. Wat ik niet wist was dat hij niets voorbereid had en dat ik uiteindelijk van redelijk voor in de rij zowat als laatste ingecheckt raakte en naar de gate moest hollen. Het is niet te beschrijven wat een handel daar gedreven wordt, maar ook niet wat mensen allemaal mee willen nemen. Hoe kwaad ze worden dat ze niet 60 kilo en 6 stuks handbagage mogen meenemen. Het geroep, ge-onderhandel, gesjoemel, een circus is er niets bij. Ik had niet veel keuze meer en liet het dan maar over me heen komen. Wel fijn om weer eens zoveel Crioulo om me heen te horen, door vermoeidheid verstond ik niet alles en was ook wat langzaam om de juiste woorden te vinden. Hoewel we bijna een uur te laat vertrokken, niet helemaal onverwacht, waren we redelijk op tijd in Bissau. Het is voor mij de eerste keer om op het 'nieuwe' vliegveld aan te komen. Ik herinner me nog onze eerste aankomst in 1991, met een baby, toen de aankomsthal bestond uit een aantal golfplaten waar het bloedheet was. Het huidige vliegveld is redelijk modern, wat afgebladderd ondertussen, maar het kan veel erger. Meteen breekt er ruzie uit bij de rij om het gebouw binnen te komen. 'Als jullie in Portugal zijn kan je wel in een rij staan, hier moeten jullie je meteen misdragen, niet moeilijk dat het nooit wat wordt met dit land' is zo ongeveer de teneur. Dit zijn niet mijn woorden trouwens, maar die van de Guineers in de rij, dit even voor de duidelijkheid. Het is een getrek en geduw van jewelste. Gelukkig worden mensen met kleine kinderen doorgestuurd. In het deurgat staat een soort verpleegkundige (groene jas, mondkapje) die iedereen's temperatuur meet. We krijgen een formulier in de handen geduwd, naast het normale immigratieformulier, om in te vullen, maar geen instructies. Iedereen gaat dan ook in de verkeerde rij staan en wordt dan, als hij net aan de beurt is, verwezen naar de rij van het ministerie van gezondheidszorg om daar nog een keer in de rij te staan om daarna terug in de eerste rij te gaan staan. Ik heb wat blabla op het formulier ingevuld omdat het echt nergens over ging. Preventie van het corona virus. Vreemd genoeg zaten er best een aantal mensen met een mondmasker in het vliegtuig. Of ik daar nu gerust of ongerust van moet worden.... Er vliegt me iemand om de hals. Rui, een man die ik al jaren ken. Blijkt dat hij nu ambassadeur is in Berlijn. 'Als ik het geweten had, had ik je VIP status kunnen geven' zegt hij nog. Wat moet ik in godsnaam met een VIP status? Het is ook wel een manier om te laten zien wie je bent. Afonso staat me trouw op te wachten met mijn eigen auto! Hem had ik wel verwacht, mijn auto eigenlijk niet meer. Ook David is er en we duiken meteen een barretje in. Ik ben gek op die geïmproviseerde barretjes met plastic zeiltjes op de tafels en provisorische deuren en ramen. Het bier is er altijd koud! We kletsen wat bij, vooral politiek, maar ik moet een keer naar 'huis', ben ook hongerig, vies en moe. Aankomst bij Maria. Alsof ik nooit weggeweest ben. Alleen zijn er wat minder mannen in huis. Ik kan me douchen en er staat eten voor me klaar. Rijst, vis, padja de cebola (een heet toevoegsel van lente-uitjes en limoen) en bagidji (voor diegenen die het niet kennen, de standaard groente in Guinee van blaadjes met een aubergine-achtige tomaat er doorheen, heerlijk). Het is heel simpel eten, maar bijzonder lekker. We praten bij. Wie is dood en wie niet, wie is naar Portugal geëmigreerd (legaal of illegaal), en wie nog niet, wie is gezond en wie ziek. Het is veel informatie, soms droevig, soms ook niet. Er komen steeds kinderen binnen. 'Bim fala Lieve mantenha' zegt Maria steeds (kom Lieve groeten), ik herken de kinderen bijna niet. Drie jaar is best lang op die leeftijd. Sam Maykel, mijn pleegzoon, komt terug uit het werk en ziet er erg goed uit. We hebben weinig tijd voordat Afonso me weer komt ophalen om naar een ceremonie te gaan van de zus van een oud-collega. Het is de ceremonie waarbij een man de hand van een vrouw vraagt ten overstaan van de hele familie. De man is de grote afwezige trouwens in dit gebeuren wat toch ook een beetje vreemd is. Beide families zijn aanwezig en in dit geval is dat nogal wat. De man is Fula (fulani – vaak moslim) maar in dit geval christen met een Poolse moeder, de vrouw is Pepel, een van de meest traditionele animistische ethnieen in Guinee. De Fula's bieden hun excuses aan omdat ze niet wisten dat deze ceremonie zo moest gedaan worden, zij hadden al wel de ceremonie met de kolanoten achter de rug. Ook deze ceremonie hing aan elkaar van desorganisatie, maar het is een mooie ceremonie omdat twee families zich engageren om een huwelijk te ondersteunen, en dat gaat hier best wel ver. Elke oom, elke tante, spreekt zich uit over de waarde van het huwelijk, over de verantwoordelijkheid van iedereen in het in stand houden van de relatie. Over de moeilijke tijden, over bij wie ze terecht kunnen. De verantwoordelijkheid van een relatie ligt hier niet bij twee mensen maar bij een hele gemeenschap. De ceremonie eindigt met het aanbieden van de kalebas door de familie van de man, gevuld met veel drank, maar vooral aantal symbolische zaken (niet altijd even feministisch) zoals naald en draad, knopen, kaarsen, cana (voor het plengen van offers). Daarna zijn er hapjes en drankjes, de volgende dag is het echte feest. Ik kan me herinneren van de laatste keer hoe dat gaat. Toekomstige man en vrouw worden bedekt met geweven doeken terwijl ze gehurkt op de grond zitten. Ze hebben elk een kalebas gevuld met eten. Zonder elkaar te zien moeten ze op hun knieën naar elkaar toe kruipen met de kalebas in hun handen. Wanneer ze bij elkaar komen moeten ze elkaar voeren met het eten in ieders kalebas. 8-02-2020 Ik wordt vroeg wakker. De hanen kraaien. Ik heb van Bissau gedroomd, dat doe ik altijd, maar ik werd er dit keer ook wakker. De temperatuur is zo … ik vind geen woorden, lekker, fijn, heerlijk, gewoon, de beste temperatuur die er is. Het is niet heet, wel warm, als een bad. Ik ga naar de markt met Ché, om brood, eieren en koffie te halen voor het ontbijt. Mijn komen langs mijn laatste twee woningen in deze wijk. Ché is 9 jaar en zit in het 5de jaar lagere school. Ik ben benieuwd naar zijn kennis. Onderweg naar de markt vraag ik of hij weet hoeveel geld ik terug moet krijgen als ik betaal met 1000 Cfa terwijl elk ei, we kopen er zes, 100 Cfa kost. Tot mijn schrik heeft hij geen idee. Hij raadt maar wat, van 500 naar 600 naar uiteindelijk 400... Ik weet dat hij zowat dagelijks naar de markt gestuurd wordt om iets te kopen maar blijkbaar heeft hij niet het minste idee. Al die energie, al dat geld dat mensen investeren in hun kinderen om ze een goede schoolopleiding te geven gaat vaak nergens heen. Zelfs Maria, de grootmoeder die hem sinds zijn geboorte in huis heeft, heeft geen idee over wat hij wel en niet kan. Kinderen die geen ondersteuning thuis krijgen hier leren niets, vooral niet in de officiële scholen. Afonso haalt me op om naar Pefine de Arreia te gaan waar we een groepje vrienden zullen ontmoeten. Bij het benzinestation ontmoeten we Faustino Imbali, een vriend van vele jarn, maar ook oud 1ste minister, presidentskandidaat en gewoon politicus. Hij heeft het nooit echt gemaakt in de politiek vanwege een aantal niet zo slimme keuzes. Wanneer we bij het dorp aankomen zit het groepje vrienden al flink aan de palmwijn. Ze hebben een Chinese versterker bij en een hoop muziek op een USB. Jammer genoeg staat het geluid meestal net iets te hard om er echt van te genieten. Ik moet erg mijn best doen om de gesprekken, en vooral de grapjes, te volgen. Ze hebben iets van 30 liter palmwijn ingekocht. Verse wijn heeft niet zoveel alcohol, je kan er dus best aan doordrinken, later op de dag wordt het wel sterker. De hapjes blijven langskomen, vis, kip, salades... Armoede uit zich hier nooit in het ontbreken van eten. Het onderwerp van gesprek is al gauw politiek. Er is nog steeds geen oplossing gevonden voor de uitslag van de presidentsverkiezingen. Veel mensen hopen dat de voorlopige uitslag fout is, ik twijfel. Zelfs als het zo is ben ik bang dat de huidige 'winnaar' dit niet zal accepteren. Ik kom hier wel de eerste persoon tegen die niet op Domingos gestemd heeft. Mijn indruk is vooral dat hij geen vertrouwen heeft in een intellectueel. Veel Balanta's (toch een erg grote ethnie) hebben op Sissoco gestemd om dat hun eigen kandidaat hen dat aan heeft geraden. Een dorpshoofd van het buurdorp zit naast me. Hij vertelt hoe slecht het gesteld is met de stand van de oesters in zijn dorp. De traditionele regels worden niet meer gevolgd en er worden oesters geplukt in tijden die verboden zijn. Niet alleen plukken ze de oesters tijdens het broedseizoen, ze hakken ook de mangrove om. Ik heb nooit eerder gehoord dat ze zich niet houden aan de tradities. Mangrove beschermt de kust, filtert het water en veel kleine vissen leggen er hun eitjes. Als de mangrove weg is zal ook de visstand achteruit gaan. Het zijn fragiele evenwichten die jaren in stand gehouden zijn. Het is wel duidelijk dat dit dorpshoofd geen idee heeft waar hij hulp zou kunnen krijgen om dit een halt toe te roepen. Hij is erg gelaten. We wandelen samen naar zijn dorp. Bij de rivier zitten jongeren met hun kano's. Ze zijn net terug van de visvangst. Het ziet er allemaal zo vredig en rustig uit, maar als ik met de jongeren in gesprek raak blijkt hun enige droom migratie te zijn. Ze hebben hier geen kansen en dat is natuurlijk ook waar. Hoe idyllisch het er ook uitziet aan de buitenkant, het is natuurlijk toch maar een saai leven met weinig mogelijkheden. Slechte scholen, vrijwel niet bestaande gezondheidszorg. Later op de dag ontmoet ik een recent afgestudeerde arts. Hij doet wat hij kan, maar formeel is hij werkloos. Hij verdient onder andere zijn geld met het tappen van palmwijn... Niet te geloven toch? Er is grote behoefte aan een kleine kliniek, een gezondheidspost, maar de staat investeert er niet in. Omstaanders bevestigen dat hij goed voor hen zorgt. Ook in Bissau krijg ik de indruk dat mensen het opgegeven hebben. Ze zien geen uitweg meer voor het land. Er is geen werk. De enige banen die er zijn worden slecht betaald. Al die jonge mensen die in het buitenland gestudeerd hebben (vooral Brazilië, Marokko en Algerije) en hier willen werken hebben het moeilijk. Er is vrijwel geen privé sector. Ze worden zelden aangenomen als ambtenaar omdat ze te slim zijn... Er zijn wat NGO's waar ze terecht kunnen. Nooit eerder zijn zoveel jongeren naar Portugal vertrokken. Hoe ze het voor elkaar krijgen weet ik niet want het is niet eenvoudig om een visum te krijgen. Ik heb niet de indruk dat er veel over land en zee vertrekken. In Portugal komen ze meestal in de bouw terecht, een laag salaris, te laag om echt iets naar huis te sturen, is hun lot. Ze krijgen ook geen vaste contracten en moeten elke keer als een gebouw af is weer een nieuwe werkplek zoeken. Het maakt niet veel uit of je een opleiding hebt of niet. Vandaag is het maandag. Ik hoop dat ik eindelijk een simkaart kan kopen en ergens internet kan vinden. Morgen gaan we voor een paar dagen naar het oosten, Bafata en Gabu. Vanmiddag gaan we wat mensen bezoeken (Domingos en Gidia in elk geval). Hopelijk kan ik dan dit stukje versturen. [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 255 [author] => Lieve [cityName] => Bissau [travelId] => 525303 [travelTitle] => Na drie jaar afwezigheid [travelTitleSlugified] => na-drie-jaar-afwezigheid [dateDepart] => 2020-02-07 [dateReturn] => 2020-02-28 [showDate] => yes [goalId] => 6 [goalName] => Een korte vakantie [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => wat-een-start ) [6] => stdClass Object ( [reportId] => 5070191 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2020-02-06 [photoRevision] => 0 [title] => Vertrek [message] => 06-02-2020 Eindelijk na drie jaar afwezigheid, heb ik besloten weer een bezoek te brengen aan het landje dat altijd ergens in mijn hoofd aanwezig is en nog altijd deel uitmaakt van mijn toekomstplannen. Ik ben een slechte planner en het kost me dan ook weer veel tijd om te bedenken wanneer en hoe ik deze reis weer eens zal aanvatten. Ik wil niet meer via Gambia reizen. Het kost tijd en hoe vaak heb ik deze reis nu al gemaakt. Toch ben ik elke keer weer onzeker over hoe lang elk traject is, waar ik precies moet zijn en wat het kost. Wanneer blijkt dat ik voor ongeveer dezelfde prijs ook rechtstreeks op Bissau kan vliegen besluit ik dat nu toch eindelijk eens een keer uit te zoeken. Het wordt februari, toch nog eens een keer Carnaval vieren en wanneer Gill laat weten dat ze rond die tijd ook wil gaan om hun pleegzoon op te zoeken is de kogel door de kerk. Ik boek de reis en maak twee stomme fouten. In de reis naar Lissabon zit alleen handbagage. Het kost ongeveer 450 Euro om 10 kilo ruimbagage bij te boeken, een beetje veel. Dan reis ik maar met 12 kg handbagage. Gelukkig moeten er geen warme winterkleren mee. Plek voor cadeautjes is er dan ook niet. Op de terugreis zullen dit keer niet veel cashewnoten en pinda's mee kunnen, dat is wel jammer. De tweede fout is dat ik 3 weken boek in plaats van de 4 weken die ik in mijn hoofd had. Ook niet echt een drama omdat ik niet vanuit Gambia vlieg. Dan stelt zich de vraag waar ik ga verblijven. Ik boek meteen de week van Carnaval in een Airbnb voor mezelf en Gill. Dat die nu ook daar bestaan is wel bijzonder. Carnaval is een periode dat er wel eens toeristen uit Gambia en Senegal overkomen en er dus niet makkelijk een goedkope logeerplek te vinden is. Daarnaast wil ik dan ook graag een beetje in de stad zitten. Tegen de tijd dat ik eindelijk besluit te boeken is er nog maar één Airbnb over. Gelukt! Over de eerste twee weken blijf ik twijfelen. Zal ik de Airbnb bijboeken, zal ik Gidia vragen of ik bij haar terecht kan, wil ik in Pilon bij de familie logeren, ik blijf maar twijfelen en langzaam maar zeker komt de reis dichterbij. Wanneer ik op een druilerige, koude zaterdag me wat zit te vervelen op facebook raak ik aan de praat met Tchatcha in Portugal en Sam Maykel in Bissau. De familie blijkt aardig uitgewaaierd. Miguel zit als sinds januari 2019 in Portugal voor medische behandeling. Hij heeft een oogoperatie ondergaan die goed verlopen is maar heeft nog andere gezondheidsproblemen waarover ik geen duidelijkheid krijg. Tchatcha is op een reis naar Hongkong (over de reden van die reis is hij erg onduidelijk) illegaal in Portugal blijven hangen waar hij nu aan het werk is als metselaar en hoopt (of zegt te hopen) daar een opleiding te gaan doen. Alleen, hij kan dat niet betalen. Ik raak wat geïrriteerd dat hij na drie jaar zonder contact het woord geld alweer na twee zinnen laat vallen. Hij vraagt niets, maar suggereert en denkt me in te pakken met een verhaal over een master programma in toerisme . Hij gaat er van uit om dan mijn registratie van mijn reisbureau BinoBaiBisssau over kan nemen. Dat dit nooit geregistreerd gestaan heeft vindt hij duidelijk vervelend. 'We gaan in elk geval samenwerken in de toekomst' is zijn mening. Ik ben daar minder zeker van. Ook de oudste broer, Ndeguide, zou in Portugal zitten. De precieze omstandigheden zijn me niet duidelijk. De laatste van de kinderen, Tchi, studeert voor zover ik weet al een aantal jaren in Porto of Coimbra. Dat betekent dat van het hele gezin alleen Maria en Sam Maykel nog in Bissau zijn. Maria is al maanden bezig met en visumaanvraag om Miguel te gaan bezoeken, ik ga er van uit dat dat ook niet meer lukt, maar dat hoor ik snel. De garantverklaring die ik stuurde is officieel niet meer geldig en een nieuwe wil ik eigenlijk niet sturen. De kans dat ze dan niet terugkomt onder deze omstandigheden vind ik te groot en dat zou me wel eens duur te staan kunnen komen (tot 10.000 Euro...). Het gesprek op facebook met Sam Maykel loopt anders. Hij dringt er op aan dat ik thuis kom logeren en, met deze situatie is het ineens best een aantrekkelijk idee. Ik zeg uiteindelijk toe. Voor vertrek belt Afonso nog even. 'We gaan zaterdag naar Pefine de Arreia, ik heb al palmwijn en vis besteld...'. Morgenmiddag zit ik in Bissau – 32graden, 0% kans op regen, luchtvochtigheid 20%, wind 13 km/h. Het kan nu al niet meer stuk! Groet! [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 239 [author] => Lieve [cityName] => Bissau [travelId] => 525303 [travelTitle] => Na drie jaar afwezigheid [travelTitleSlugified] => na-drie-jaar-afwezigheid [dateDepart] => 2020-02-07 [dateReturn] => 2020-02-28 [showDate] => yes [goalId] => 6 [goalName] => Een korte vakantie [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => vertrek ) [7] => stdClass Object ( [reportId] => 4968281 [userId] => 416301 [countryId] => 79 [username] => anketaken [datePublication] => 2017-03-05 [photoRevision] => 5 [title] => life is better in flipflops? [message] => Volgende week om deze tijd ben ik al in Suriname. Mijn to do lijstjes zijn zo langzamerhand allemaal afgevinkt. De zomerkleding heb ik vandaag toch maar even doorgepast. Er zijn toch veel kleren veuls te groot geworden, wat een luxe probleem. Er hingen gelukkig ook kledingstukken in die voor het eerst sinds hele lange tijd als gegoten zitten. Ik ben stiekem toch wel heel erg trots op mijzelf, het vertrouwen dat ik het vast kan houden moet nog wel groeien. De tijd zal mij dit vertrouwen vast gaan geven en mijn einddoel zal ongetwijfeld nu echt behaald worden! Waar ik afgelopen weken ook wat uurtjes in gestoken heb is het opzetten van een blog voor op het Portaal, het interne netwerk van Elver. Wat hebben we hier al een leuke reacties op gehad! Er zal dus volop geblogd en gevlogd worden met het Elver thuisfront. Waar ik ook zo blij van word is dat het met Richard en de kids ook goed gaat in de voorbereiding. Ik voel nauwelijks spanning, ze lijken zich stiekem zelfs een beetje te verheugen op alle leuke plannen die ze met hun 3 hebben gemaakt. Al met al staat mij niets meer in de weg om weer een geweldig avontuur aan te gaan! Ik kijk uit naar het weerzien in Suriname Liefs Anke [vip] => [userRegistrationDate] => 2015-01-10 23:34:01 [totalVisitorCount] => 9912 [pictureCount] => 1 [visitorCount] => 67 [author] => [cityName] => Rossum [travelId] => 484930 [travelTitle] => Suriname voorjaar 2015 [travelTitleSlugified] => suriname-voorjaar-2015 [dateDepart] => 2015-03-12 [dateReturn] => 2015-04-24 [showDate] => no [goalId] => 11 [goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/122/444/996_640x480.jpg?r=0 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/416/301_50x50.jpg?r=5 [titleSlugified] => life-is-better-in-flipflops ) [8] => stdClass Object ( [reportId] => 4960779 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2017-01-10 [photoRevision] => 0 [title] => Reflectie [message] => De organisatie die opgericht is na het vertrek van SNV uit Guinee Bissau heet OGD, Organizacao Guineense de Desenvolvimento. De toenmalige werknemers, een stuk of 8, kregen een auto en wat kantoormeubelen en dat was dat. Dat dit team de laatste jaren alle SNV opdrachten uitvoerde staat nergens en dat heeft nogal gevolgen. Buiten Braima, de administrateur en Afonso, de logistieke medewerker heeft iedereen ondertussen ander werk gevonden, vooral bij internationale organisaties. Volgens afspraak dragen ze een klein deel van hun inkomsten af aan OGD om daarmee de huur van het kantoor en wat andere zaken te betalen. Het zijn allemaal ervaren consultants, de meesten jong, maar ook niet allemaal. Ninive bijvoorbeeld, van oorsprong Cubaanse, werkt al jaren in onderwijs. Om een opdracht van de Europese Unie te kunnen uitvoeren moet een organisatie minstens aan twee voorwaarden voldoen: ze moet 3 jaar ervaring kunnen voorleggen en ze moet beschikken over een minimale hoeveelheid geld waarmee ze de eerste maanden van het project kunnen uitvoeren. OGD voldoet aan geen van deze voorwaarden. SNV heeft het curriculum van de organisatie niet overgedragen, zelfs niet de laatste drie jaren en SNV heeft ook helemaal geen fondsen achtergelaten. De organisatie is hierdoor vleugellam gemaakt en ik moet eerlijk zeggen dat ik het onbegrijpelijk vind. Ze hadden net zo goed niets kunnen achterlaten, dit is een lege doos en zo zijn er weer een aantal erg competente mensen onttrokken aan de broodnodige NGO wereld. Ze zitten bij Unicef, FAO en meer van dat soort organisaties, van de meesten ben ik nooit erg onder de indruk geweest. Ik erger me hier al jaren aan en zie gewoon hoe de overblijvende personeelsleden zich vasthouden aan een zijden draadje. Ik raad Afonso dan ook al jaren aan om een baan te zoeken. Hij zegt overal dat hij bij OGD werkt maar vergeet er bij te zeggen dat hij geen salaris ontvangt. Ik ben er van overtuigd dat hij al lang een betaalde baan had gevonden als hij zich meteen op de markt gegooid had, met zoveel ervaring en zoveel bekendheid bij organisaties en instanties zou dat zeker gelukt zijn. Hij vind het moeilijk om toe te geven dat dit niets gaat worden. Gisteren tijdens een heerlijke maaltijd bij Braima begreep ik zelfs dat ze nog vaag hopen op de terugkeer van SNV, niet met een kantoor, maar met projecten gefinancierd door de EU. Hoop doet wel leven maar of het een lege maag vult? Op één van mijn laatste dagen kom ik Hubert tegen. Hij is een Kameroenees en spreekt mij in eerste instantie in het Duits aan. Omdat ik Creolo, Frans of Portugees verwacht begrijp ik geen letter van wat hij zegt. Ik spreek geen Duits maar zou het onder andere omstandigheden wel herkend hebben. We komen uit op Frans als gemeenschappelijke taal. Hij heeft in Duitsland gestudeerd en is hier nu 7 maanden. De laatste jaren worden steeds vaker auto's geïmporteerd met een groeiende hoeveelheid elektronica. De gewone onder-de-mangoboom automonteur kan hier niet mee overweg, auto's staan dus snel langs de kant en kunnen niet gerepareerd worden. Hier komt Hubert in de picture. Hij kan deze auto's op een computersysteem aansluiten en repareren, althans, dat is het idee. Er is een Libanees die de apparatuur heeft maar geen kennis, hij heeft de kennis maar... Het is niet helemaal duidelijk hoe hij hier terecht gekomen is. Na enig onderzoek op dit technische vlak kwam hij er achter dat Guinee Bissau een 10-tal jaar achterliep met technologie en hij zag een gat in de markt. Bij aankomst werd hij door een Guinese familie geadopteerd. Daar woont hij, eet hij en probeert hij een business op te zetten. Zo gaat het eigenlijk altijd. Guineers zetten de deur wagenwijd open voor nieuwkomers. Ondersteunen hen bij het opstarten van hun bedrijfjes en worden later over het algemeen vergeten en houden er zelden of nooit een baan aan over. Ik ben net aangekomen in Gambia na een reis van ongeveer 7 uur. Kemba, waarbij ik logeer, vertrekt ook morgen, het huis wordt opgezegd, Gill en hij gaan voorlopig in Engeland wonen. Ik vraag Kemba naar zijn vriend Jacob, een jongen waar hij veel mee optrok in Bissau maar die ik niet vond. Jacob is onderweg naar Europa via de illegale weg. Hij zou in Libië zijn nu. Ik hou mijn hart vast. Hij kon nergens meer heen, zijn projecten in Bissau mislukten en terugkeer zat er niet in. Zoals zovelen gaat hij een toekomst van illegaliteit tegemoet, dat is, als hij de oversteek redt. Er zijn nog steeds weinig Guineers tussen de zogenaamde gelukszoekers hoewel ze misschien slechter af zijn dan in omliggende landen. De sterke sociale cohesie is daar zeker een van de redenen voor. Ik ben benieuwd wat er met Gambia gaat gebeuren. Tot op heden weigert de oud president plaats te ruimen voor de verkozen president. De eerste heeft de delegatie van de CEDEAO in de zeik gezet, die denker er over om militairen te sturen om de overdracht op 19 januari toch door te laten gaan. Het voelt hier toch wel rustig aan, maar dat zegt niets natuurlijk. Voorlopig stopt de stroom Gambianen die wegtrekken misschien voor even. Ik kom in Kemba's huis zowaar 3 jonge mannen aan die jaren in Europa gewoond hebben maar er de brui aan gegeven hebben. Ze hebben EU of Britse documenten en kunnen elk moment teruggaan moest het in Gambia toch mis gaan. Ze houden het voor gezien in Europa. Ik hoor steeds vaker dat het verkrijgen van een EU document één van de belangrijkste redenen is om de stap toch te wagen. Met dit document verkrijgen ze een ontsnappingsmogelijkheid. Wanneer we het hebben over de kritiek van mensen in de UK dat ze komen om misbruik te maken van de 'benefits', zeggen ze unaniem dat ze wel gek zouden zijn. Wat denk je dat je in godsnaam van benefits naar huis kan sturen? En dat is toch ook een belangrijke reden van migratie. Er zijn zoveel dingen die ik onderweg zou willen opschrijven en dan toch weer vergeet. Er zijn ook zoveel dingen die moeilijk onder woorden te brengen zijn. Wat is er toch zo bijzonder aan mijn landje. Politiek gaat het eigenlijk alleen maar van kwaad naar erger, ook wat betreft investerings- of arbeidsmogelijkheden. De levensstandaard is weer gedaald heb ik de indruk. Dat er een hele week gefeest is door iedereen doet daar niets aan af. Het feesten heeft soms ook iets hopeloos. Net als de Belgen in Congo hebben de Portugezen in Guinee de liefde voor eten en drinken achtergelaten. Wat een koloniale erfenis. Het was weer fijn vrienden te zien, het was weer droevig om te horen dat weer een aantal bekenden en vrienden overleden waren. Het was heerlijk om de zon te voelen, om verse vis te eten en om met mensen te praten over dagdagelijkse bekommernissen, over hoop en toekomst, over voetbal en politiek. Het was geweldig om te zien dat Sam Maykel het eindelijk echt goed doet. Hij is als persoon gegroeid en draagt de verantwoordelijkheid voor zijn familie zonder klacht. Het was frustrerend om te zien dat de meeste mensen niet verder komen, dat er geen investeringen zijn en dat mensen zelf weinig initiatief vertonen. Vooral de vrouwen verzinnen kleine bronnen van inkomsten om iedereen van eten te voorzien, de kinderen naar school te sturen en te zorgen dat het huishouden draait. De mannen zijn een stuk minder actief. Terwijl ik mijn laatste dat in Bissau nog even bij Domingos langs ga zitten er 3 vrouwen te werken, er wordt gekookt, er worden pinda's gepeld voor de verkoop, er worden donuts gemaakt. Op de hoek van de veranda zitten een 8-tal jonge mannen. Zij praten over voetbal... Lieve [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 15943 [author] => [cityName] => Bissau [travelId] => 509229 [travelTitle] => Een droom achterna [travelTitleSlugified] => een-droom-achterna [dateDepart] => 2016-12-19 [dateReturn] => 2017-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 99 [goalName] => Iets anders... [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => reflectie ) [9] => stdClass Object ( [reportId] => 4960238 [userId] => 431478 [countryId] => 79 [username] => Gambia2017 [datePublication] => 2017-01-06 [photoRevision] => 0 [title] => Gambia!!??? Hoe komen jullie daar nou bij? [message] => Nou simpel, ik wil naar de zon in Februari en bij Corendon kwam Gambia er met stip uit. Uiteraard hebben we daarna ook ge-googled. Is dat leuk, is dat te doen, is dat betrouwbaar, is dat echt wel leuk? Moesten we onzelf laten vaccineren? En nog wel duizend vragen. De echte antwoorden krijgen we 6 febr pas, dan vliegen we erheen. Naar volgens zeggen het leukste Hotel van de omgeving. incl leuke beachbar. Djembe Beach Resort in Kololi. (spreek dat eens uit zonder te lachen; Kololi) [vip] => [userRegistrationDate] => 2017-01-06 11:42:47 [totalVisitorCount] => 3494 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 1647 [author] => JJ [cityName] => Gambia [travelId] => 509600 [travelTitle] => Gambia [travelTitleSlugified] => gambia [dateDepart] => 2017-02-06 [dateReturn] => 2017-02-14 [showDate] => yes [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,gambia [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/431/478_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => gambia-hoe-komen-jullie-daar-nou-bij ) [10] => stdClass Object ( [reportId] => 4960171 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2017-01-05 [photoRevision] => 0 [title] => Het einde nadert [message] => De hele stad is net zoals in Nederland inkopen aan het doen voor de eindejaarsfeesten. Vooral drank en eten natuurlijk. Het aantal barretjes en restaurants is in de loop van de laatste jaren enorm toegenomen. De winst van elk barretje op zich is zeer waarschijnlijk afgenomen. Als ik zo zie wat er in het huis waar ik logeer, en waar dus een bar is, per dag verkocht wordt, houdt het niet veel meer in dan proberen te overleven. Tijdens mijn afwezigheid in het zuiden is het huis volgelopen met kinderen van familie in zowel Bissau als Sao Domingos. Ik raak al gauw de tel kwijt. In de living slapen er in elk geval al 8 op twee matrassen. Ze komen onaangekondigd aanzetten om de feestdagen hier door te brengen. Gidia is niet onverdeeld gelukkig met hun bezoek, ze zet ze wel allemaal aan het werk. Er wordt water gehaald, er is geen stromend water in huis, het erf wordt aangeveegd, de tafels en stoelen worden in de bar neergezet en iedereen moet meehelpen met het aanmaken van houtskool, het schoonmaken van eten, het doen van de afwas, noem maar op. Gidia heeft ogen op haar rug en houdt alles precies in de gaten. Vanaf vroeg in de ochtend worden literpakken wijn en jeneverglaasjes cana verkocht. Ik heb nog steeds niet besloten waar ik oudejaar ga vieren. Zoals steeds ben ik bij een groep vrienden uitgenodigd die nogal flink uitpakken. Eerlijk gezegd heb ik daar niet zo'n zin is. Het is gewoon wat veel, kratten en kratten drank worden aangesleept en enorme hoeveelheden eten worden gekookt. Het feest gaat dan ook meestal dagen door omdat er nog resten moeten worden opgemaakt. Ik wil het eigenlijk wat rustiger aan doen en eindig uiteindelijk toch weer bij de familie in Pilon. Niet zo'n slimme keuze blijkt achteraf. De overburen hebben een geluidsinstallatie aangesleept die ze zo knetterhard zetten dat ik niet eens meer kan denken. Niemand lijkt er last van te hebben en ik weet niet waar ik me moet verstoppen. Uiteindelijk worden de boxen iets anders gericht waardoor het een beetje beter wordt, maar het lukt met niet de gesprekken te volgen en zit dus maar een beetje te zitten. Pas om 1 uur 's nachts wordt eten en drinken geserveerd en eigenlijk heb ik dan al geen zin meer. De enige afleiding is het kijken naar de kleding van de dames, ik val zelf nogal uit de toon en was een beetje vergeten me wat op te tutten. Strakke jurken zijn hier in elk geval in de mode. Veel glitter en glans, veel basin en borduurwerk. Er komt een dame aan in een onbeschrijfelijke jurk, knalgele stof geborduurd met de meest felle kleuren en glitters. Ze heeft een enorme haardos, vals haar natuurlijk en daar bovenop een blauw-gouden hoofddoek op z'n Senegalees gevouwen. Wat een verschijning, de jurk zit zo strak als een korset en ik ben bang dat ze er uit scheurt wanneer ze gaat zitten. De hapjes en drankjes zijn helemaal precies uitgeteld en het wordt in de gaten gehouden. De wijndrinkers hebben elk 3 liter, de bierdrinkers elk 12 flesjes. De niet alcoholdrinkers hebben ook elk 12 blikjes Cola, Fanta of iets gelijkaardigs. Vooral de laatste groep heeft een plastieken zak onder de tafel staan waarin ze hun blikjes bijhouden, je kan toch geen 12 blikjes Cola op op een avond??? Het is ook niet de bedoeling dat je een blikje aan iemand anders geeft, het is jouw drank. Om 4uur houdt ik het niet meer uit en ga met kloppende oren naar bed. Ook daar moet ik een kussen over mijn hoofd houden om de muziek uit te sluiten, die gaat door tot 8 uur 's ochtends, dan val ik pas echt in slaap. Zo, gedaan met feesten. Mijn dagen hier beginnen al weer te korten en ik heb eigenlijk nog vrijwel niemand gezien. Er wordt natuurlijk langs alle kanten aan mij getrokken. Ik moet hier eten, en daar langs en daar nog een biertje gaan drinken. Het zal weer passen en meten worden. Vandaag moet er papierwerk gedaan worden. Ik moet ervoor zorgen dat Alfonso mijn auto's kan verkopen. Tot mijn verbazing gaat het het eigenlijk allemaal erg snel, veel stempels en zegels op een document waarin staat dat ik toestemming geef om die dingen te verkopen. Er zijn trouwens wel geïnteresseerden alleen blijft het altijd wat onduidelijk of er ook geld op tafel komt. Beide auto's doen het trouwens goed. De dagen vliegen voorbij. Ik wil nog een aantal mensen zien maar zie dat ik tijd te weinig zal hebben. Zo gaat het altijd en zeker deze keer nu ik maar 3 weken hier ben. Ik probeer al sinds mijn aankomst grip te krijgen op de politieke situatie hier, maar het is niet eenvoudig. Echte informatie is er niet, er zijn vooral verhalen en onbewezen feiten. Om uit die warboel iets te deduceren is gewoon onmogelijk als je niet naar radio en TV luistert, en daar heb ik geen toegang toe (en weinig zin voor trouwens). Het komt er eigenlijk op neer dat iedereen die aan de macht is vooral uit is op eigen gewin en alleen maar denkt op korte termijn. De gevolgen zijn natuurlijk voor de bevolking die nog minder heeft dan vroeger. Er is geen werk, er zijn nog steeds geen bedrijven, althans niet veel, de staat betaald niet of slecht, een eigenschap die ondertussen ook door bedrijven is overgenomen. Hoe vaak kom ik iemand tegen die maanden gewerkt heeft voor iemand en uiteindelijk nooit betaald is. Soms geloof je het bijna niet. Sam Maykel had vorig jaar een baan gekregen als onderhoudsman van de pinautomaten. Het bedrijf dat deze service verleent is een Engels bedrijf. Wie schetst dan ook mijn verbazing als blijkt dat hij nooit betaald is voor geleverd werk. In het kort is de politieke situatie als volgt: de president is een dief - de president is een man die eindelijk orde op zaken wil stellen. De eerste minister (oorspronkelijke en voorzitter van de PAIGC) is een dief en dealt in drugs - hij is een ervaren politicus met een goed hart voor het land. De PAIGC is de enige partij die het land kan redden - het is de partij die het land kapot gemaakt heeft. Al deze uitersten doen de ronde maar welke is nu waar? Wat redelijk onbegrijpelijk is, is dat zowel de president als de oorspronkelijke 1ste minister van dezelfde partij zijn, niks geen ingewikkelde coalities zoals wij die al jaren in Nederland en België kennen. Hoe is het dan mogelijk dat ze het nergens over eens zijn. De een beweegt naar rechts, de ander naar links. De een zegt A, de ander Z. Mensen worden aangesteld en kort daarna weer afgezet. Niemand is zeker van zijn positie, ministers, directeuren, gouverneurs, noem maar op. Gisterenavond hoorden we dat Justine (oud PASP) aangesteld is als Gouverneur van Cacheu. Ik heb het idee dat de huidige gouverneur dit ook maar via de radio gehoord heeft. Hij zal nu wel proberen vele schaapjes op het droge te krijgen (voor zover hij dat niet eerder gedaan heeft). Het spel moet gespeeld worden, stelen is normaal, maar je moet het wel op de juiste manier doen. Gisteren eindelijk Beatrice en Huco weer eens ontmoet. Ze wonen al een aantal jaren in Nigeria waar hij aangesteld is als hoofd van recursos humanist bij de CEDEAO. Op mijn vraag wat hij van zijn functie vind antwoord hij dat hij enorm teleurgesteld is. Vooral over het feit hoe ze proberen hem onder druk te zetten om bepaalde mensen aan te stellen. 'Ze' zijn presidenten en ministers van lidstaten en andere medewerkers. Nepotisme tot in de hoogste regionen. Hij probeert hier niet aan mee te doen, maar men zegt altijd dat iedereen te koop is. Het feit alleen al dat zijn kleinkinderen nu op fantastische scholen zitten en hij hen dat heel graag gunt kan al een basis zijn om toch een keer iemand aan te nemen om de baan te behouden. Ik noem maar een mogelijke zwakte. Er resten nog weinig dagen. Ik zal weer een rondje afscheid gaan nemen. De auto moest ook weer naar de garage, er wordt een onderdeel vervangen. Ik hoop dat hij snel verkocht wordt, van stilstaan worden ze echt niet beter. Ik sluit alweer een hoofdstuk af en alweer weet ik niet hoe ik hier weer kan komen wonen. Misschien was het ook wel te veel verwacht dat ik er dit keer uit zou komen. Ik blijf hopen en dromen, geniet van de warmte van zowel de zon als de mensen. Nederland is nog erg ver weg en dat hou ik nog even zo. Misschien volgt er later nog een stukje, zo niet, dank voor het lezen en voor alle commentaren. Met de meesten van jullie deel ik de liefde voor dit verdomde landje. Lieve [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 1308 [author] => [cityName] => Bissau [travelId] => 509229 [travelTitle] => Een droom achterna [travelTitleSlugified] => een-droom-achterna [dateDepart] => 2016-12-19 [dateReturn] => 2017-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 99 [goalName] => Iets anders... [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => het-einde-nadert ) [11] => stdClass Object ( [reportId] => 4959843 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2017-01-02 [photoRevision] => 0 [title] => Catio en vervolg [message] => De jacht op een combinatie van stroom en internet speelt me al dagen parten. Dat was vorig jaar wel anders. Jammer toch dat ook dit geen stand heeft gehouden. Hier volgen weer wat verhalen. Zoals altijd slaap ik slecht voor een reis. Het gaat nergens over, maar ik kan er weinig aan doen. Zodra ik onderweg ben, ben ik de rust zelve, maar daarvoor in mijn halfslaap schieten me allerlei mogelijke ongelukken en tegenslagen te binnen. Ik heb nog amper met mijn auto gereden vooral omdat de feestdagen meestal leiden tot veel controles van politie, het gaat dan vooral om 'pidi festa', geld voor de feestdagen. Daarnaast loop ik liever. Ik heb om 7 uur bij Domingos thuis afgesproken, het is nog donker en dat maakt rijden lastig als je niet al te zeker bent van de weg. 5 voor 7 sta ik voor de deur en staat hij ook klaar. We kunnen meteen vertrekken na nog een zegening van Fanta, zijn vrouw. Misschien is zegening niet het juiste woord, ze zijn moslim, maar het doet me een beetje denken aan het kruisje dat mijn moeder altijd op ons voorhoofd ga terwijl ze 'God zegene en bewaar u' fluisterde. Een mooie gewoonte vind ik ondanks mijn niet geloven. Ik heb er zin in, nog even bijtanken en we kunnen vertrekken. Jammer genoeg is mijn favoriete tankstation nog gesloten. Het is een station waar alleen vrouwen werken 'Bumba di mindjeres'. Het is er altijd netjes en ze zijn altijd vriendelijk. Dan maar naar het volgende tankstation. Wanneer ik daar het klepje wil opendoen breekt de sleutel van de auto. Ik wist dat hij nogal fragiel was, maar zo fragiel... Wat nu. Zoals altijd is de eerste persoon die ik bel Afonso. Hij zou een reservesleutel moeten hebben en dat is gelukkig het geval. Dat ook die sleutel bijna op zijn eind is, is een vervelende bijkomstigheid. We vertrekken toch maar, het zou wel erg zonde zijn om onze reis nu al af te blazen. We besluiten de sleutel verder niet meer uit het contact te halen, dan moet het lukken. Het wegdek is er niet op vooruit gegaan, de gaten nemen almaar toe. Ik denk aan de berichten over haarscheurtjes in de wegen in Nederland en vind al die heisa maar gedoe. Het is fijn om weer eens achter het stuur te zitten. Rijden in Afrika is toch anders dan in Europa (met het laatste heb ik geen ervaring trouwens). De regels zijn wat onduidelijker - wat niet wil zeggen dat ze niet bestaan - en de snelheid ligt over het algemeen wat lager. Je kijkt ook niet echt ver vooruit, je rijdt anders te veel in de gaten in plaats van er omheen. In tegenstelling tot vorig jaar zijn er een stuk minder drempels (kebra mola - vering brekers) zodat je iets makkelijker door kan rijden. Wel staan er hier en daar nog bordjes waarop je gewaarschuwd wordt voor die drempels maar dan zijn ze er dus niet. Het omgekeerde komt jammer genoeg vaker voor. In het zonlicht zijn die krengen vrijwel onzichtbaar. Gelukkig kent Domingos de weg op zijn duimpje en waarschuwt hij mij als er een aankomt. Bij de eerste afslag, Djugudul, moet je betalen. De weg tussen Djugudul en Bambadinka is gerepareerd en dat moet betaald worden. Ik vind het op zich een prima idee alleen vraag ik me natuurlijk toch af waar dit geld heen gaat. Bij de bruggen in Joao Landim en Sao Vicente gaat het geld rechtstreeks naar de EU, of dat hier ook het geval is weet ik niet. In Bambadinca gaan we even op bezoek bij Mio en Dada. Ik heb Mio al twee jaar niet meer gezien. Hij is administrateur van Bambadinca en wil duidelijk de regio een flinke boost geven met investeringen, infrastructuur, fabrieken en urbanisatie. Hij baalt er dan ook ontzettend van dat het hele politieke systeem voor geen centimeter werkt. Het is wel zijn partij die aan de macht is (PAIGC), maar dat maakt in dit geval weinig uit. Wanneer ik hem vertel dat ik eigenlijk op zoek ben naar een plek waar ik in de toekomst zou kunnen wonen prijst hij Bambadinca de hemel in. Er zijn inderdaad wel wat voordelen te bedenken. Ik heb me nooit zo gerealiseerd hoe centraal het ligt, niets is echt ver weg. Toch is het geen echte stad, het is zoals meerdere plaatsen een beetje een rommeltje en zoals bijna overal wordt er net als in België steeds langs de wegen gebouwd (Lintbouw). Zo ontstaan er geen echte centra. Een voordeel van Bambadinca is ook dat er wel stroom is, een absoluut voordeel en het is ook nog eens zonne-energie. Ik moet hier maar eens over nadenken. In het nieuw geürbaniseerde stuk kan je een plot kopen van 50x50m voor 1000 Euro alles inbegrepen. Het is duurder dan mijn stuk grond in Canchungo, maar het klinkt toch ook weer redelijk aantrekkelijk, zowel als mogelijke investering als mogelijke plek om echt te gaan wonen. Het is wel een stadje met overwegend moslims, van barretjes is dus erg weinig sprake. Er is ook niet veel vis te krijgen, ook niet onbelangrijk. Geitenvlees is dan weer overvloedig aanwezig. Allemaal zaken om te overwegen maar, we moeten nog een eind rijden en vertrekken dan ook maar. De weg naar Catio is duidelijk slechter dan vorig jaar. Hier is geen asfalt meer en de regentijd heeft duidelijk sporen achtergelaten. Hier en daar hebben vrachtwagens zich vastgereden en is de weg helemaal stuk. Als er dit jaar niets aan de weg gebeurt wordt het weer een kleine ramp in de regentijd. Ondertussen heeft Domingos het stuur overgenomen en kan ik meer naar buiten kijken. Er zijn wel erg veel Cashewplantages, maar het blijft toch een overweldigend groen gebied. Het uitzicht is erg afwisselend, van dicht bos met enorm hoge bomen met plankwortels naar hele open gebieden (lala') met palmbomen aan de randen, plassen met lelies en felgroene rijst. Er is niet veel volk op de weg, hier en daar een fietser, balancerend met allerlei goederen, vrouwen met lading op hun hoofd en in de dorpen spelende kinderen. Langs de weg staan enorme hoeveelheden rijstzakken gevuld met houtskool voor de verkoop. Arme bossen... Verder wordt hier en daar een kip verkocht door jongetjes die ze bij de poten slingerend over de weg tentoonstellen. Groepjes mensen zitten samen op bankjes of op horizontale boomtakken. Vrijwel niemand is aan het werk. Hoe dieper we in het zuiden komen hoe minder handel we zien en hoe leger de dorpjes. Ik vraag me vaak af hoe het is om te leven in zo'n stoffig gat met een tiental huizen. Die huizen zijn trouwens in vergelijking met andere landen best groot, je kan het geen hutten noemen. Sommige zijn van cementstenen opgetrokken met een zinken dank, andere zijn van modderblokken gebouwd en hebben soms een zinken, maar ook vaak een rieten dak. Die lemen huizen zijn best resistent. Het oude centrum van Bissau is voor een groot deel uit lemen blokken gebouwd, en die huizen staan er toch al meer dan 100 jaar. In de verte zie ik een stukje asfalt, we zijn in Catio. Het stukje is niet veel meer dan een restje van een vroegere weg en het houdt ook vrijwel meteen op. Catio is wel een echt stadje met een ziekenhuis, een kerk, een school en nog wat resten van projecten. Overal staan straatlantaarns op zonne-energie. Domingos kent een hotelletje en we nemen er meteen onze intrek. Het is simpel maar schoon en 's avonds is er stroom van 7 tot 23.30. Veel meer moet dat niet zijn voor 6000 CFA (nog geen 10 Euro). We zijn ondertussen wel toe aan wat eten, het is al half 3, maar het enige restaurant in het stadje heeft niets meer. Dan maar op jacht naar wat brood en gekookte eieren of iets anders. Het aanbod is niet echt indrukwekkend, we vinden sinaasappels, brood, pinda's en uiteindelijk ook een blikje luncheon meat. Dat verorberen we dan maar bij een koud biertje voor mij en een vies blikje Vimto voor Domingos. We installeren ons, bestellen eten voor 's avonds en gaan wat uitrusten. Als avondeten krijgen we lokale rijst, dikke plakkerige korrels, elk een halve kip, maar dan wel zo een die geleefd heeft en aan sport gedaan heeft en, een flink bord met een lekker sausje. We zijn de enige klanten en er is ook alleen voor ons gekookt. Drank wordt een straat verder gehaald. Zullen we maar meteen twee pilsjes meebrengen is de vraag. Natuurlijk, het zijn kleine pilsjes namelijk. Ik word voorgesteld aan een stokoude man die muzikant geweest zou zijn op Bolama. Hij is niet helemaal meer bij heb ik de indruk, maar wel trots op zijn status van artiest. Zijn grootste wapenfeit zou zijn dat hij een penalty gemaakt heeft met zijn hoofd in plaats van zijn voet. Ik weet niet veel van voetbal, maar het lijkt me toch niet heel eenvoudig. Naast het restaurant staan wat hangjongeren. Ik hoor een van hen, een Fula (Pheul jongen) zeggen, die blanke, die wil ik. Het is de weinig subtiele manier van veel mannen om een vrouw te versieren: N'mistiu, ik wil je. Ik erger me daar soms wel aan, maar al helemaal als een snotneus van 20 dit zegt. Ik roep hem dan ook bij me en zeg hem ook dat ik zijn moeder wel kon zijn. Dat weet ik wel hoor, antwoord hij nogal arrogant. Daarop vraag ik hem hoe hij het zou vinden als zijn moeder zo door een jongere aangesproken zou worden. Hij schrikt en wordt ineens erg verlegen. Hij buigt zijn hoofd, mompelt nog een 'desculpe' (sorry) en verdwijnt. Het is hier heel normaal om iemand die jonger is terecht te wijzen, het wordt zelfs erg aangemoedigd. In Europa wordt dit iets minder gewaardeerd over het algemeen, zowel door de jongere als door de ouders die niet van bemoeienis houden. Zonet bij het douchen kwam ik er achter dat ik mijn haar al een week probeer te wassen met conditioner. Ik vond het al vervelend dat het zo weinig schuimde, maar dat kan ook aan het water liggen. Blijkbaar heb ik niet goed opgelet toen ik deze niet-shampoo kocht dus. Mijn haar plakt ook een beetje dus was ik het maar met douchecel, dat werkt perfect gelukkig. Hier wordt alles met 1 soort zeep gewassen, de vaat, de kleren, het lijf en de haren. Heerlijk toch, geen sprake van keuzestress. Dit veranderd hier natuurlijk ook en zodra mensen het kunnen betalen kopen ze ook douchegel, waspoeder, shampoo en allerlei smeerseltjes en geurtjes. Dat laatste is trouwens heel erg in. Zowel mannen als vrouwen gebruiken graag allerlei soorten geurtjes en sommige mensen ruik je echt aankomen, en dan bedoel ik niet van stank. Morgen gaan we de omgeving wat verkennen, te voet, Domingos is ook echt een wandelaar, dat komt dus helemaal goed. Omdat we vroeg gingen slapen ben ik ook vroeg wakker. Het is stil hier in vergelijking met Bissau. Ik hoor eigenlijk alleen maar getsjirp van vogels rondom het hotel. We gaan meteen op pad om ontbijt te scoren. Dit is altijd een van mijn geliefde bezigheden op reis. Ik zou het eettentje zelf niet gevonden hebben, zo zie je maar waar een goeie gids toe dient. We nemen koffie en brood met een omelet. Jammer genoeg is de eigenaar van dit restaurantje niet iemand die er een theater van maakt, en juist dat vind ik altijd zo leuk. In Ziguinchor zat altijd zo'n eettentje naast het hotel. De eigenaar daar stond te kloppen, te draaien en te schudden dat het een lieve lust was. Eerst wat Nescafé in het glas met een klein beetje water, dat wordt dan heftig opgeklopt. Dan volgt de stroperige gesuikerde melk die van op een afstand in het glas gemikt wordt. Daarop volgt geklop en gedraai waarna weer heet water word toegevoegd. Het geheel wordt nog eens van het ene glas in het andere overgegoten zonder een druppel te morsen. Het is een hele kunst. Ondertussen moet natuurlijk ook de omelet gemaakt worden. Alles gaat even zwierig. Het brood wordt in tweeën gesneden en met mayonaise of margarine besmeerd. De omelet wordt er op gemikt, een handje zout vliegt er overheen en klaar is kees. Het broodje verdwijnt in een zakje en wordt bovenop het glas koffie en een bordje op tafel neergezet. Heerlijk, echt. Bij de deur staat een enorme geit te wachten op wat restjes, het blijkt een vaste klant te zijn. We wandelen richting haven. In Catio staan enorm veel palmbomen en 'polongs', enorme woudreuzen met grillige plankwortels. Overal is schaduw. Hier staan nog veel oude, meestal slechte onderhouden, huizen in Portugese stijl. Dikke muren, dakpannen op het dak. Sommige zien er dan weer veel beter uit. Er is ook aardig wat nieuwbouw, zowel in cementen stenen als in leem. Op deze huizen liggen dan weer zinken daken. Oudere huizen hebben grasdaken maar de kwaliteit van het gras hier is echt belabberd. Plots zie ik een huis met een heel andere vorm, modern en goed afgewerkt. Ik denk eerst nog dat het het oude huis is van Steven, een Nederlander die hier jaren gewoond heeft, maar dat is het niet. Bij navraag blijkt het van zijn overleden collega en vriend Philip te zijn. Nu woont zijn vrouw er, maar die is naar Bissau op bezoek bij haar dochter. De laatste keer dat ik het huis zag was het nog in aanbouw. We lopen naar de haven. Er wordt juist een kano geladen om naar Caiar te vertrekken. Mensen reizen met enorme hoeveelheden bagage. Je ziet de kano steeds dieper zakken, er komen steeds meer mensen en meer zakken bij. Een aantal jaren geleden zijn er zoveel mensen verdronken dat het nu verplicht is om zwemvesten te hebben en ze ook te dragen. Hier is geen spoor van zwemvesten te zien. Van de mensen die naar de eilanden varen hoorde ik dat het daar nu wel het geval is en er streng op gecontroleerd wordt. Dit is natuurlijk toch een beetje een uithoek er is dus geen controle. Wanneer we terug in de buurt van het hotel komen zit er een groepje wat oudere mannen warga te drinken (heel erg zoete thee). Een van hen is erg welbespraakt en begint verhalen te vertellen van bezoekers die hij ontvangen heeft hier uit Amerika en ook nog wat Belgicanas (achteraf blijkt het om Duitsers te gaan). Zijn verhalen zijn wel interessant. Hij blijkt ook echt goed Engels te spreken, een rariteit in deze contreien. Hij heeft 14 jaar in Gambia gewerkt. Hij ontvangt hier buitenlandse gasten, leidt hen rond, laat hen onder andere de eilanden zien en verteld over de geschiedenis en het huidige leven van Catio en omstreken. Hij is wel interessant maar gaat maar door en gaat maar door. Ik moet alles zien, zijn foto's, zijn mislukte projecten en de rol die hij speelt in allerlei giften en ondersteuningen van projecten. Hele containers met goederen heeft hij hier uitgedeeld, alles gratis. Ik vind dat meestal niet zo'n goed idee, ten eerste krijgt iedereen het idee dat dingen zomaar uit de lucht komen vallen, ten tweede is er weinig respect voor gekregen goederen. Hij beaamt dit wel, maar ik heb de indruk dat hij toch vind dat al die giften fantastisch zijn. De lokale economie vaart er ook niet echt wel bij als er containers vol met schriften pennen en fietsen aankomen die gratis verdeeld worden. De eerstvolgende tijd verkopen ze niets meer. Net vroeg ook al iemand of ik niet een NGO hier wilde neerzetten. Het interesseert niet eens op welk vlak, als het maar met vervoer en andere zaken komt. Hm, ik herinner me een bezoek hier met Steven waarin hij me allerlei, hoofdzakelijk mislukte, projecten liet zien. Niet echt iets om blij van te worden. We lopen naar de markt en ik ben vooral benieuwd wat er zoal aan verse goederen verkocht wordt. Er is wel wat vis hier en daar, vers, gezouten en gerookt. Groenten zijn er erg weinig, natuurlijk de gewone blaadjes maar dit keer ook bloemen van bagidji, die heb ik nooit eerder gezien of gegeten als groente. Het is sinaasappeltijd en die vind je dan ook overal. 4 sinaasappels, geschild en wel, kosten 100cfa - 15 Eurocent. Ik krijg net een telefoontje uit Bissau, een collega die hier oorspronkelijk vandaan komt, of ik alsjeblieft sinaasappels voor hem kan meebrengen, al is het er maar eentje... een zak is natuurlijk nog beter. We moeten al twee zakken rijst meebrengen, eigenlijk drie, maar dat wordt echt wat veel. Mijn collega vindt dat ik Domingos ook gewoon kan achterlaten, dan kan ik meer sinaasappels meenemen. Dat zal hij leuk vinden. Een man komt bij ons groepje zitten. Zijn vrouw heeft een ongeval gehad bij de haven gisteren en ze hebben haar aan haar lot overgelaten terwijl ze het bewustzijn verloren was. Gelukkig hebben andere mensen haar gevonden en naar het hospitaal gebracht. Hij heeft een klacht ingediend tegen de mensen die haar hebben laten liggen. Hij is erg kwaad en wil deze man straffen. De anderen proberen hem te overtuigen dit niet te doen en daar worden redenen voor gevonden uit de Koran. God ziet je in alles dat je doet, hij zal deze man wel straffen, laat dat maar aan hem over. Je wint er niets bij door hem uit je leven te schrappen. Hij zal zelf wel tot inzicht komen dat hij een fout gemaakt heeft en zal met zijn schuldgevoel moeten leven. Er is niet veel verschil tussen wat de Koran mensen leert en wat ik zelf vroeger leerde. Het zijn handleidingen over samenleven en die gaan allemaal van dezelfde principes uit. Reizen met Domingos is altijd leerzaam op dit gebied. Hij is echt een soort leraar, kent veel verhalen en mensen luisteren ook echt naar hem. Hij verteld het verhaal van een Koran leraar, marabout, die veel leerlingen heeft. Een van hen is zijn lievelingsleerling en de anderen zijn jaloers op deze jongen. Om hen een les te leren geeft hij hen allemaal een kip met de opdracht de kip te doden waar niemand hen ziet. Alle leerlingen vertrekken met hun kip en zoeken een plek waar niemand hen kan zien, onder het bed, in een koffer, in het oerwoud, ga zo maar door om de kip te doden. Op het eind van de dag komen ze allemaal bij elkaar. Iedereen heeft zijn kip gedood behalve de favoriete leerling. Ze lachen hem dan ook uit. De marabout spreekt hem streng toe: Waarom heb je de opdracht niet vervuld? Vraagt hij. De jongen antwoord: ik moest de kip doden waar niemand me ziet, maar ik kan geen plek vinden waar God me niet ziet. Ik kan de kip niet doden. Dit verhaal wordt met veel instemming aangehoord. Het religieuze gevoel van vrijwel alle afrikanen die ik ken is essentieel, het soort religie maakt velen minder uit. Hier in dit gebied wonen moslims en balanta animisten samen. Ik zag ook al twee evangelische of daarop lijkende kerken en er is een grote katholieke kerk met zowel nonnen als paters. Als je een paar dagen in een plek als deze rondloopt kom je al gauw steeds dezelfde mensen tegen. Op onze ontbijtplek hoeven we niet meer te bestellen, we behoren nu tot de vaste klanten. In het restaurant 's avonds, het eten moet je de dag voordien bestellen, halen ze zonder dat we iets zeggen 2 bier en een blikje fris. Alles is erg betaalbaar hier. Het hotel, een bed en een badkamer met douche en WC, geen handdoeken en geen lakens, kost 9,5Euro per nacht. Het ontbijt ongeveer 60Eurocent. Het avondeten vind Domingos veel te duur, dat kost toch, inclusief de drie drankjes 9,50Euro voor twee personen. De prijzen in Bissau zijn onvergelijkbaar en, omdat er meer te krijgen is, koop je vanzelf ook meer. Hier is het erg basaal. Toch merk ik altijd dat mensen steeds denken dat restaurants en winkels hun producten te duur verkopen. Er wordt nooit rekening gehouden met de onkosten, de huur, de elektriciteit, de inrichting, het personeel dat ook betaald moet worden als er geen klanten zijn. We hebben veel gewandeld en het is toch opmerkelijk hoe weinig echte activiteit je ziet. Er zijn wat winkeltjes en er is een marktje. Iemand repareert motors, zijn overbuurman repareert fietsen en om de hoek is een bandenplak kraam, vooral voor vrachtwagenbanden. Er zijn heel wat kerken en een aardig aantal scholen. Die laatste zijn nu dicht omdat het kerstvakantie is en dat geeft misschien ook wel een vertekend beeld. Het hospitaal ziet er erg mooi uit, maar het is ook wel opvallend rustig. Ik heb amper patiente gezien en zag vooral werknemers op de trappen zitten kletsen. Het is weliswaar een regionaal hospitaal, mensen komen dus beste van ver om hier behandeld te worden. We zijn natuurlijk niet binnen geweest. Bij de betaling van de hotelrekening vraagt de manager wat ik van Catio vond, ik had hem bij aankomst verteld dat ik hier misschien wel naartoe wilde verhuizen. Een aantal jaren geleden was ik al verwonderd over de hoeveelheid mislukte projecten hier, er is sindsdien niet veel gebeurd. Er zijn wat gemeenschappelijke projecten van de EU, Unicef en soms nog wat anderen, op het gebied van water bijvoorbeeld en gezondheidszorg in zijn algemeenheid. Er is een grote watertoren gebouwd waardoor iedereen redelijke toegang heeft gekregen tot drinkwater. Er zit wel een nadeel aan, het water moet namelijk betaald worden en daar is niet iedereen blij mee. Hoe ze dit precies controleren is mij niet duidelijk geworden. Voor 25 liter moeten ze 25CFAct betalen, dat is erg weinig. Toch wordt er over geklaagd. De watertoren pompt zijn water op met zonne-energie, dat maakt de kosten minimaal. Na wat rondgelopen te hebben viel het me op dat ik nergens een bank had gezien, ook geen Western Union die toch bijna overal een kantoor hebben. Om geld op te halen voor projecten, maar vooral wat mensen zoal van familie toegestuurd krijgen moeten ze minstens naar Buba, dat is het soms niet eens waard. Het zegt wel wat over de hoeveelheid geld die hier omgaat. In de meeste grotere plaatsen in dit land zijn al lang kleine bankfilialen. Een aantal keren ben ik aangesproken met de vraag of ik met een project of een NGO kom en dat zegt denk ik erg veel over hoe mensen er naar kijken. Ze zijn erg afwachtend. De projecten die dan komen voldoen dan ook nog eens vaak niet aan de echte behoeften omdat er niet naar gevraagd wordt. Zo is er financiering voor een tuinbouwproject. De man die aan het hoofd staat verdiend een dik salaris maar heeft geen idee hoe dit moet aangepakt worden. Er is ook geen vraag naar tuinbouwproducten. Degene die er zijn vinden al niet veel afzet. Vervoer naar de hoofdstad of naar andere regio is niet eenvoudig met de slechte conditie van de weg. Momenteel is het bijvoorbeeld sinaasappeltijd, maar dat is het in het hele land. Je raakt die dingen aan de straatstenen niet kwijt omdat ze overal op hetzelfde moment rijp zijn. Er is nergens een fabriek waar sinaasappels in sap of in pulp verwerkt kunnen worden. Het rendement is dan ook erg laag. Het ergste vind ik zelf altijd de mangotijd. Mango's liggen hier in het zuiden dan met kilo's te rotten, ze brengen niets op. Ik heb dan ook erg mijn twijfels over de mogelijkheden hier en moet er uiteindelijk toch niet aan denken om zonder werk hier mijn dagen te moeten slijten. Met een baan zou het anders zijn, dan is het best wel een prettige omgeving. Mooi groen vooral, rustig er erg aardige mensen. Ik denk dat je zelfs een aardige kennissenkring kan opbouwen waarmee je aardige discussies kan voeren en toch wat contact kan houden met wat er in de rest van de wereld omgaat. Maar ja, een baan vinden hier zal niet eenvoudig zijn en de loterij heb ik volgens mij alweer niet gewonnen. De terugweg verloopt zonder problemen. Bij aankomst hoor ik dat Mart's vader overleden is. Het zat er wel aan te komen, maar toch vind ik het vervelend dat ik niet in Nederland ben. Niet veel later hoor ik dat de man van Linda, mijn werkster, overleden is. Daar zal ik dus snel langs moeten. Op naar het einde van het jaar - dat volgt later. Ik wens iedereen een goed en gezond 2017. Lieve [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 1421 [author] => [cityName] => Canfate [travelId] => 509229 [travelTitle] => Een droom achterna [travelTitleSlugified] => een-droom-achterna [dateDepart] => 2016-12-19 [dateReturn] => 2017-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 99 [goalName] => Iets anders... [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,canfate [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => catio-en-vervolg ) [12] => stdClass Object ( [reportId] => 4959102 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2016-12-26 [photoRevision] => 0 [title] => De laatste dagen van het jaar [message] => Ik heb geen idee waar het vorige verhaal eindigt, ik denk met de ontmoeting van de mede eigenaars van de African Princess. Iedereen was te laat op de afsrpaak. Ik stond gezellig te kletsen met mijn vroegere geldwisselaar, de man waarover ik vorig jaar schreef die een aantal jaren in Angola gewerkt had en verloor de tijd uit het oog. Jorge en Mercedes zaten vast in het verkeer. Ondanks het feit dat er weer een flinke investering in infrastructuur gedaan is, is het verkeer soms alsof dit een echte stad is. Ik moet dan denken aan het ochtendnieuws op de radio, België of Nederland, het maakt geen verschil; er staat een file op de N zoveel van x naar y met een vertraging van een half uur. Natuurlijk komt dit nieuws hier nog niet op de radio, het zou ook weinig zin hebben omdat er geen alternatieve routes zijn. Maar goed, we ontmoeten elkaar in Papa Louca, een van oorsprong Libanees restaurant dat ooit ergens op een hoekje begon en nu toch echt wel tot de betere restaurants gerekend wordt. Er wordt een Europesig menu geserveerd, met een tintje Libanon en een tintje Italië (de pizza's), en een klein tintje Guinee. De bediening is beter dan bij de meeste restaurants en bars, ze kennen het menu, zijn zichtbaar voor extra bestellingen en spreken Portugees, Frans en Crioulo. Het is niet echt het soort restaurant waar ik zelf heen zou gaan. Ik hou meer van de lokale tentjes. In onze tijd, jaren 90, had je de Africa Queen die cruises naar de eilanden organiseerde. Het was een mooie oude boot met een aantal cabines, later kwamen daar weekend trips naar Canhabaque bijvoorbeeld bij, met snelle bootjes. Je verbleef dan in een soort luxe kamp met tenten was neergezet. In het begin van de oorlog heeft de boot geholpen bij de evacuatie van buitenlanders. Na nog wat jaren in en rond Senegal gevaren te hebben was de boot versleten en de eigenaars, voor zover ik weet, zo goed als blut. Jorge en Mercedes, waren klanten van die cruise. Toen het hele verhaal over de kop ging en Guinee weer een beetje stabiel werd bedachten ze dat het misschien toch wel de mooi idee was en besloten ze met anderen een nieuwe boot te kopen en een vergelijkbare service aan te bieden. De Africa Queen was vooral gericht op luxe, vissen en strand, de Africa Princess is vooral gericht op natuur, cultuur en respect voor de fragiele omgeving van de Bijagos eilanden. Het is duidelijk dat deze twee mensen echt met hart en ziel verknocht zijn aan de eilanden en proberen er een waardevol product neer te zetten. Het klikt meteen tussen ons. Zij zijn ook erg geïnteresseerd in wat ik aanbood en wie weet, misschien kan dit ooit tot samenwerking leiden. Ik kan niet echt iets leveren vanuit Nederland en mijn auto's zijn ook niet meer geschikt, ze staan ook in de verkoop. Voor zover ik begrijp bestaat er helemaal niets dat lijkt op mijn oorspronkelijke formule. Ik blijf in elk geval mensen verwijzen naar dit alternatief omdat het me echt wel aanspreekt. Na de erg uitgebreide lunch besluit ik even bij de familie van Maanen langs te gaan. Het is toch altijd weer gezellig om bij te praten. Er is niet veel meer te verdienen in de winkel. Er zijn overal supermarktjes en winkeltjes. In tegenstelling tot vroeger toen mensen geld hadden maar er niets te koop was is er nu een belachelijk groot aanbod van producten maar iedereen is platzak. Nu met de feestdagen is de jacht op goedkope producten van slechte Chinese kwaliteit enorm. Ik realiseer me eigenlijk te laat dat kerst al de volgende dag is. Ik heb niets met niemand afgesproken en moet dus wat regelen. Dat regelen is eigenlijk erg simpel, gewoon geld deponeren waar je feest wil vieren en de rest volgt vanzelf. De hoeveelheid eten die ingekocht is lijkt me genoeg te zijn voor een halve kazerne. Vlees, vis, allerlei kleine hapjes, bergen rijst natuurlijk. Ik heb geluk, Mu is in Bissau en hij is echt een geweldige kok. De hele dag zit hij te hakken en te snijden en opdrachten uit te delen. Overal staat wel een pan te sudderen. Er is bier en er is wijn. Het nieuwe bier in Bissau heet Djumbai (zoiets als - gezellig samenzitten of misschien is chillen wel de juiste vertaling). Er zijn zowel flesjes als tapbier. Ik vind het wel lekker, minder zoet dan het Portugese bier en, niet onbelangrijk, het is goedkoper. Ik begrijp dat ze de oude Cicer fabriek hebben overgenomen. Omdat ik niet de hele dag kan zitten en hangen besluit ik even op bezoek te gaan bij oud collega Mathilda. Ik neem Sam Maykel mee, hij kent haar ook en zijn en haar man David hebben hem een beetje op weg geholpen vorig jaar. Ook de protégé van Guus heeft ze onder haar vleugels genomen. Guus was erg benieuwd naar zijn vorderingen. Ik ben altijd onder de indruk van Mathilde. Ze heeft enorm veel initiatief en visie en ziet mogelijkheden waar niemand ze ziet. Ze is ook nog eens een fervente netwerker en weet steeds precies de juiste personen aan te spreken om informatie te krijgen. Ze denkt nu over een project in de gezondheidssector met digitale medische dossiers en is hier een project over aan het schrijven. Ik bedenk me ineens dat dit misschien wel een interessant idee is voor onze studenten in Nijmegen. Wie weet is er een samenwerking uit te halen. Zeker als er bijvoorbeeld financiering van de EU bij komt kijken. Morgen vertrek ik naar Catio, vandaag moet ik nog wat zaken regelen. Dan ben ik een week van de radar... Ik wens dan ook iedereen fijne dagen en tot in 2017! [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 1244 [author] => [cityName] => Bissau [travelId] => 509229 [travelTitle] => Een droom achterna [travelTitleSlugified] => een-droom-achterna [dateDepart] => 2016-12-19 [dateReturn] => 2017-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 99 [goalName] => Iets anders... [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => de-laatste-dagen-van-het-jaar ) [13] => stdClass Object ( [reportId] => 4958880 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2016-12-24 [photoRevision] => 0 [title] => eerste dagen [message] => Ik probeer al dagen een eerste bericht te sturen; het internet is slecht en allerlei technische dingen gaan fout: hier volgt een ongecorrigeerde versie nu het even kan: voor iedereen een fijne kerst de leestekens doen het nu ook niet meer ik gok dat het lukt Ik weet nu al niet meer waar te beginnen. Je zou toch zeggen dat niets meer echt nieuw is na 26 jaar in deze contreien rondgezworven te hebben. En toch is het elke keer weer nieuw en anders. Stel je voor, een uur te vroeg landen bijvoorbeeld. Wel jammer dat mijn taximan pas besteld was voor een uur later. Een telefoontje kon dat snel oplossen gelukkig en ik had best wel haast. Normaal verblijf ik de dag van aankomst in Banjul op bezoek bij Gina. Dit jaar is ze er zelf niet en volgens mijn berekeningen moet ik meteen in Ziguinchor kunnen geraken met een beetje geluk. Tenminste, ik wil voor donker in Ziguinchor geraken. Op de websites van buitenlandse zaken Nederland en België raden ze mensen af om in Gambia over politiek te praten, het zou te gevaarlijk zijn. Wie schetst dan ook mijn verbazing wanneer ik meteen aangesproken wordt over de nieuwe president en dat gaat eigenlijk de hele weg naar de grens door. Er staan wel wat roadblocks op de weg, maar we kunnen overal doorrijden. Het meest opvallende is wel dat er nergens meer foto's van de aftredende president te vinden zijn terwijl daar echt stad en land mee vol hing. Weg, verbrand, de start van een nieuw Gambia! Laat ons hopen dat de zittende president inderdaad in vrede aftreedt en dat de nieuwe de verwachtingen van vooral de jeugd zal kunnen inlossen. Vrijheid van meningsuiting lijkt al gewonnen terrein. Bij aankomst bij de taxistandplaats valt vooral de stilte op. Ik ben de 1ste klant richting grens en dat is geen goed nieuws. We wachten en kletsen ondertussen over het leven, het land en de familie van Aladji, mijn chauffeur. Elk jaar weer vraagt hij me om hem een vrouw mee te brengen. Hij is een aardige, hardwerkende man, ik zal eens rondkijken... Twee jonge meisjes komen aan en schrijven zich ook in voor dezelfde bestemming. We moeten 7 plaatsen vol krijgen. Ik word nerveus want de tijd tikt en rijden in het donker is gewoon geen fijne ervaring. Net wanneer ik besluit om te betalen voor de overgebleven plaatsen komt nog een oude vrouw aanstrompelen, dat scheelt weer (pas bij het omrekenen, niet mijn sterkste kant, kost een rit nog geen 1,5 Euro...). Gevoel voor vreemd geld duurt bij mij een tijdje en de waarde van de Dalasi heb ik nooit onder de knie gekregen. Ik ben blij dat we onderweg zijn. Natuurlijk blijkt nu ineens nog eea opgehaald te moeten worden en dat was niet echt de afspraak. Je wordt in Afrika al gauw vreemd aangekeken als je blijk geeft van haast te hebben, en vaak ben ik het met ze eens, alleen gaat dit ook over veiligheid. ' s Nachts rijden is een extra risico wat ik graag vermijd. Gambia uit en Senegal in gaat op een tempo dat ik ga twijfelen of ik wel alle stempels heb en voor ik het weet staan we op de taxistandplaats waar de auto's naar Ziguinchor vertrekken. Het geluk is weer met mij en ik ben nummer 7, ik betaal en we vertrekken. Zelden heb ik zo'n uitgeklede auto gezien, en echt, ik heb al in wat wrakken gezeten. Ik kan het hele mechanische systeem aan de binnenkant van mijn deur bestuderen, hoe het raam (als dat er zou zijn) naar beneden gedraaid wordt, hoe de knop om de deur af te sluiten werkt en hoe je de deur open en dicht zou kunnen maken ware het niet dat daarvoor een ingenieus ijzerdraadje voor verzonnen was. Ik stel dan maar al mijn hoop op de motor. Niets is vervelender dan ergens in het donker langs de weg te moeten overnachten omdat de auto het begeven heeft. Hij start meteen, een goed teken. Het lawaai van de rammelende carrosserie is niet te beschrijven, maar een absolute bijzaak. De voorklep wipt steeds op en neer alsof ze open wil springen. Toch klinkt de motor zelf best aardig en ik krijg toch weer een beetje vertrouwen. Wanneer we moeten afremmen voor een koe zakt de moed me in de schoenen. Dit wrak heeft geen remmen of, je moet een soort fitness oefening uitoefenen op het rempedaal waarvan onze jonge, goed getrainde chauffeur zwetend moet bijkomen. Nu snap ik waarom ik als laatst aangekomen passagier toch vooraan ben komen te zitten. Dat is normaal de 1ste plaats die verkocht wordt. Wat doe ik? Uitstappen? Lijkt me ook weer niet zo'n goed idee. Naast alle beesten, koeien, geiten, honden en kippen op de weg, moet er ook nog uitgeweken worden voor balancerende fietsers met een zestal zakken houtskool op hun bagagedrager (neen, echt, naast Nederlanders kunnen ook Senegalezen wel een kunstje uithalen met bagage op hun fiets) moet ook nog steeds gezigzagd worden tussen de roadblocks waar je vroeger voor moest stoppen. Op de weg liggen enorme boomstammen waar je in een slinger tussendoor moet. De meeste auto's remmen niet eens af, die van ons kon dat toch al niet. Arme zenuwen van mij... Verstuurd vanaf mijn iPad Deel 2 Voor het regelen van de lift morgen heb ik wel een Senegalese simkaart en dat blijkt ineens een minder eenvoudig op te lossen probleem. De winkels zijn al dicht en we worden van het kastje naar de muur gestuurd. Ik geef het op en laat me naar mijn favoriete hotel brengen. Ik krijg de allerlaatste kamer, dat heb ik nog nooit meegemaakt. Misschien een idee om de volgende keer toch maar vooraf te reserveren. Die avond lukt het me niet om naar Sao Domingos te bellen en ik vraag me af of ze wel op me zullen wachten als ze niets horen. Bij de bar staat een man die ons onderweg al naar een winkel had gewezen. Ik probeer aan zijn uiterlijk een idee te vormen over wie hij is. Hij valt een beetje uit de toon maar lijkt hier welbekend. Het is een hotel waar veel Franse zeilers elkaar ontmoeten. De kamers zijn goedkoop, al jaren, het eten en de drank zijn dat iets minder. Hij ziet er een beetje verlopen uit, met allerlei kettingen om zijn nek, een petje op zijn hoofd waar wat rastavlechtjes onderuit piepen. Ik schat hem op een jaar of 60, misschien iets ouder. We raken aan de praat. Hij kent Guinee Bissau goed en heeft een uitgesproken mening over de politieke situatie daar, precies tegenovergesteld van hoe ik er over denk. Wanneer blijkt dat de huidige president een persoonlijke vriend van hem is begrijp ik zijn mening al gauw iets beter. Ook over de situatie in Gambia heeft hij ideeen die ik nog niet eerder hoorde. Er zou toch sprake zijn van een soort fraude die ik niet helemaal vat. Het wordt nog een gezellige avond zo en mijn Frans warmt ook langzaam maar zeker een beetje op. Vreemd hoe je over je tong struikelt als je een taal lang niet gesproken hebt (en niet op de juiste woorden kan komen natuurlijk). Hoewel hij regelmatig op dienstreis naar Bissau blijkt te gaan , wil hij daar nooit overnachten. ' Dan komen de meisjes 's nachts op je deur kloppen' zegt hij. Ik kan me daar alles bij voorstellen. ' Guineers doen niet veel meer dan feesten en beesten' is zijn mening en, jammer genoeg, moet ik hem ook daar wel een beetje gelijk in geven. Er is nooit geld, maar de bars zitten vol, men rijdt in de duurste auto's en alle geld gaat uit naar uiterlijke schijn. We wisselen adressen uit en hij blijkt de secretaris genaraal van de mensenrechten organisatie in Senegal te zijn. Ik begrijp zijn standpunten hierdoor wel beter. Natuurlijk komt ook het onderwerp migratie ter sprake. Hoe kan je jonge mensen er van weerhouden om weg te gaan? Door ze een toekomst te bieden, maar hoe doe je dat? In Guinee zijn ondertussen heel wat jonge goed opgeleide mensen (ook heel veel zonder enige opleiding natuurlijk), maar er is gewoon geen werk. De staat heeft al te veel ambtenaren en ze betaald erg slecht. Hier zijn geen bedrijven, ondernemers, dus ook geen werkgelegenheid. Mensen trainen is een, ze kansen geven is wat anders. Instabiele landen als Guinee Bissau krijgen geen investeerders, je zou wel gek zijn om je geld te wagen aan een land als dit. Eerste opdracht in de ochtend is de jacht op een simkaart. En dan blijkt dat je je moet registreren met een nationale identiteitskaart en, die heb ik natuurlijk niet. De vaste telefoon van het hotel werkt ook niet en uiteindelijk kan ik van iemand een telefoon lenen. De lijn is slecht maar ik krijg Luis te pakken en we spreken af dat hij me bij de grens ophaalt. Zelden ben ik zo snel door alle formaliteiten heen gevlogen terwijl je het tegendeel zou verwachten. Ik ben weer thuis. Op de veranda bij Luis zitten Liesbeth en haar dochter Anna. 20 jaar is Liesbeth niet in Guinee geweest maar ze ziet er ook uit alsof ze thuis is aangekomen. Het is een gezellig weerzien en we praten wat bij, roddelen wat en de tijd gaat langzaam voorbij. Luis moet nog wat regelen en dan kunnen we gaan. Dat regelen duurt een hele tijd en het ritme van het land neemt langzaam over. Ik denk dat dit een soort mindfullness is, maar dan goedkoper. Je geeft je langzaam over aan wat je toch niet kan veranderen. Dit lukt mij altijd wonderwel. De reis naar Bissau is razendsnel en wee herinneren ons de tijd dat we met twee veerponten moesten oversteken. Het is ook wel jammer dat het weg is. Wachtend op de pont kwam je iedereen tegen. Liesbeth verteld dat ze onderweg naar Bissau het grootste deel van haar zaken al kon afhandelen in de barretjes, wachtend, soms alleen maar hopend, op een veerboot. Nostalgie. Ik logeer bij Gidia, een vriendin van lange jaren. Mijn logeeradres van de afgelopen jaren bestaat niet meer, dus moest ik op zoek naar iets nieuws. Dit leek me een prima alternatief. Ook Liesbeth kent Gidia natuurlijk goed uit haar Sao Domingos tijd. Uiteindelijk slapen we hier allemaal. In het afgelopen jaar zijn er weer een aantal nieuwe straten aangelegd waardoor deze plek nog makkelijker te bereiken is. Ook hier weer een fijn weerzien natuurlijk. Het is al snel donker en mensen en kinderen komen zich voorstellen, ik zal ze morgen weer niet herkennen als het licht is. Afonso heeft zich ondertussen ook bij ons gevoegd. De volgende dag wil ik vooral besteden aan het uitdelen van alles wat mensen me hebben meegegeven aan geld, brieven en cadeautjes. Het is leuk om Sinterklaas te spelen met andermans spullen. De eerste stop is de school waar ik al eerder was en waar toen met geld van vrienden een waterput is gegraven. Het is een fantastisch weerzien. Ik ben zelden op plekken geweest die zoveel energie uitstralen. Van directeur tot secretaresse, iedereen is even enthousiast. Verstuurd vanaf mijn iPad Deel 3 Mijn auto is ondertussen weer gerepareerd, nu moeten nog documenten geregeld worden, inspectie, verzekering en belastingen. De inspectie doet Afonso waarna hij me ophaalt om de rest te gaan regelen. We maken gebruik van het feit dat we samen zijn om de gemeenschappelijke bankrekening die we hier hebben op te zeggen. Dat heeft wat meer voeten in de aarde. Er zijn veel wachtenden voor ons, gelukkig geven sommigen het af en toe op. In het jaar dat de rekening niet gebruikt is heb ik 100 Euro schuld gemaakt aan administratieve kosten. Die moeten eerst betaald worden en daarvoor zouden we een tweede keer in de rij moeten gaan staan. Gelukkig is er een achterpoortje, een bankbediende raadt ons aan de hulp in te roepen van een van de hogere bedienden om ons wat sneller door het proces te helpen. En dat lukt, ik ga er van uit dat mijn kleur hier wel een rol speelt. Ik probeer er zo weinig mogelijk gebruik van te maken, maar soms is het wat handig om wit te zijn. 2 uur later staan we buiten, hebben we de schuld betaald en de rekening opgeheven. Alvast een van de plannen is hiermee uitgevoerd. Hoewel het wel een hele zit is, is het ook gezellig want natuurlijk kom je kennissen tegen tijdens het wachten. Veel omhelzingen en afspraken om elkaar weer te zien. Meestal lukt dat laatste niet, maar de intentie is er wel. De familie in Pilon weet nog niet dat ik in het land ben, ik heb geprobeerd dat zo geheim mogelijk te houden. Toch werden we, niet geheel onverwacht, ontdekt. Sam Maykel, mijn protégé moest toevallig een klus komen klaren in de bank en botste zowat op mij. Hij was helemaal verbaasd en blij. We spraken af elkaar later op de dag thuis te treffen wat uiteindelijk niet echt gelukt is. Nu moest ik natuurlijk wel naar Pilon, daar kon ik dan ook de laatste betalingen gaan doen. Ik liep de straat in en zie een vrouw voor me een beetje zuchtend en waggelend, in zichzelf pratend met zware tassen in beide handen en ook nog een tas op haar hoofd. Ik herkende meteen Maria! Ik sloop een beetje achter haar aan en zei: Mevrouw, zal ik wat helpen met dragen? Ze schrok zich natuurlijk een ongeluk en liet bijna alles uit haar handen vallen. Het was natuurlijk weer een fijn weerzien en na veel gegroet en hoe is het, en Flip, en Mart, en allerlei andere vrienden en namen kwamen we thuis aan waar Miguel op het punt stond om te vertrekken. Het werd een middag van veel zitten en hangen en bijpraten en nogal wat verhalen over kennissen en vrienden die overleden zijn. Vooral de buren zijn erg zwaar getroffen. De vrouw des huizes is op 3 maanden tijd haar moeder, haar broer en haar zoon verloren. Haar broer was een goede vriend en hoewel ik hem lang niet gezien heb, hij woont al jaren in Portugal, maakt het me erg droevig. Seco was jonger dan ik. De zoon was zo oud als Flip. Waaraan ze overleden zijn? Het blijft meestal een onbeantwoorde vraag. Ook Miguel's broer is weer een zoon verloren, dat is de derde volgens mij. Dit vind ik nog altijd een van de moeilijkste dingen hier. Mensen overlijden veel te vroeg en hebben meestal geen idee waaraan. Zonder twijfel zitten er veel bij die in Europa gewoon zouden genezen. Men leeft erg ongezond door armoede. Het eten bestaat hoofdzakelijk uit rijst, daarbovenop ligt dan een karig visje dat met velen gedeeld moet worden, een hoopje gestampte groenten maakt het diner af. Voor velen geldt dat ze maar 1 keer per dag eten. Ziektes worden met allerlei kruiden, blaadjes, thee en boombast behandeld. Pas wanneer iemand op sterven na dood is wordt de hulp van een arts ingeroepen. Het gevolg is dat niemand naar het ziekenhuis durft, daar ga je namelijk dood en vaak klopt dat. Maar geen arts kan een half lijk weer tot leven roepen natuurlijk. Hier waar ik woon is een bar aan huis. Naast bier wordt er ook erg veel sterke drank verkocht. Gidia maakt van de lokale rum allerlei soorten mengseltjes met planten en vruchten. ' s Ochtends vroeg staan deze drankjes aan de straatkant uitgestald. Veel mensen komen 1 of 2 glaasjes achterover slaan, tegen de kou - het is niet warm in de ochtend, dat moet ik toegeven, maar om daar nu met z'n allen een borrel tegenaan te gooien is toch weer wat anders, een trui aantrekken helpt meestal ook. Ik denk dat veel van de klanten dit ook zo op hun lege maag drinken, dat lijkt me toch echt geen goed idee. Een man vraagt me vanochtend of het goed voor hem is, ik antwoord dat het vooral goed is voor de portemonnee van mijn gastvrouw, maar voor zijn gezondheid zeker niet. Hij kijkt verbaasd en neemt uiteindelijk geen borrel. 's Avonds zie ik dezelfde klant de ene na de andere borrel achterover slaan, hij is niet echt van de drank genezen en Gidia is geen klant kwijt, gelukkig maar.... Morgen ontmoet ik een van de eigenaars van de African Princess, opvolger van de African Queen uit onze tijd hier. Hij neemt met enige regelmaat klanten van mij over. We hebben elkaar nooit eerder gezien maar hij heeft me uitgenodigd. Hij is alleen morgen hier, ze komen namelijk klanten oppikken. Ik ben erg benieuwd. [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 1339 [author] => [cityName] => Bissau [travelId] => 509229 [travelTitle] => Een droom achterna [travelTitleSlugified] => een-droom-achterna [dateDepart] => 2016-12-19 [dateReturn] => 2017-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 99 [goalName] => Iets anders... [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => eerste-dagen ) [14] => stdClass Object ( [reportId] => 4956049 [userId] => 207232 [countryId] => 79 [username] => JanetterHogt [datePublication] => 2016-11-30 [photoRevision] => 0 [title] => Een bezoek aan de parel van West Afrika [message] => Hallo volgens, Het is bijna zover mijn rondreis voor 2016 gaat naar de parel van West Afrika, Senegal. Menigeen vraagt aan mij Senegal waar ligt dat? Nou 6 uur vliegen van Schiphol richting het zuiden eerst over Marokko, dan het woestijngebied van de Western Sahara daarop volgt het grote land Mauritanië en een deel Senegal want ik vlieg op Gambia. Gambia bevindt zich als een soort van schiereiland een beetje in het zuiden van Senegal. (interessant om dit even te googelen). Dit jaar neem ik voor het eerst een fiets mee deze heb ik in het voorjaar uit een afvalcontainer heb gevist. De mountainbike is voorzien van wat olie, de ketting is gespannen en mijn broer voorziet het 'barrel' van een stevige bagagedrager waar mijn rugzak op gaat. Mijn rugzak heb ik liever op de bagagedrager dan zwetend op mijn rug bij 28 graden. Ik fiets 60 km van het vliegveld in Gambia naar Abene in het zuiden van Senegal. In Abene ga ik mijn nicht bezoeken die daar enkele jaren gelden een citroenplantage heeft gekocht en er inmiddels enkele huisjes bij heeft laten bouwen voor het toerisme. Nog niet voor te stellen als ik nu buiten loop met handschoenen aan en een muts op dat ik volgende week vanaf Abene zo naar het strand kan lopen en mijn huid moet voorzien van een dikke laag zonnebrandcrème om niet te verbranden met name mijn neus. De Franse taal zal weer voor de nodige hilariteit zorgen en het boekje, Hoe en wat in het Frans zal waarschijnlijk menigmaal hulp moeten bieden. Na Tunesië, Madagaskar en natuurlijk Frankrijk is dit mijn 4e Franstalige land en het zal zeer zeker goed komen daar heb ik alle vertrouwen in. Omdat ik toch altijd op zoek ben naar avontuur en de uitdaging bij voorkeur in een andere wereld als onze westerse maatschappij gaat Senegal aan mijn wens absoluut zijn steentje bijdragen. Met cash geld flappen van 50 euro, slippers, een landkaart, en niet teveel spullen in mijn rugzak ben ik er helemaal klaar voor. Machtig mooi als ik nu al lees dat er een enkele pinautomaat in het land te vinden is die hoogst waarschijnlijk dan ook nog eens leeg is. (Gelukkig dan wat euro's op zak die ik op de zwarte markt ga wisselen). Tijd zal wel weer het grootste gebrek zijn want mijn lijstje met mooie natuur, cultuur en historie die ik graag wil gaan bezoeken is best lang. Als ik dan van mijn nicht hoor dat het openbaar-vervoer, bussen in dit geval een ware beproeving is dan gaat het nog wel wat worden. En men zegt altijd "als je in India kunt reizen kun je het overal...." Eén ding is zeker in India rijd het openbaarvervoer op tijd en vol is nog niet helemaal vol. Senegal gaat net zoiets worden als Indonesië in de ochtend moet je op tijd zijn, bij een volle bus wordt er vertrokken en anders moet je maar wachten tot hij weer vol is. Wat mij in Indonesië wel eens bracht tot ruim 2 uur wachten en dan toch maar in een andere volle bus stappen want die gaat tenminste maar misschien niet helemaal die richting uit die ik gepland had. En dat is dan zo heerlijk aan alleen reizen ik hoef met niemand een discussie te voeren van ja maar... als ik dan op het laatste moment beslis om linksaf te gaan dan kan dat gewoon, dat is zo heerlijk aan alleen reizen. In ieder geval staat de omgeving van Dakar op het lijstje met zijn Pink Lake, de slaven geschiedenis met het eiland Goree, het bezoeken van kunst en musea, genieten van de swingende muziek tot rust komen in de wildparken en uiteindelijk snorkelen in Atlantis Ocean. Ik hoop dat er nog wel mogelijkheden te vinden zijn zoals een internet café om af en toe mijn blog bij te werken. Mocht mij dit niet lukken dan wens ik allen een fijne kerst. Nog een paar diensten werken en ik ben op weg naar de parel van West Afrika. Groeten Janet [vip] => [userRegistrationDate] => 2009-10-27 13:11:36 [totalVisitorCount] => 226403 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 1291 [author] => Janet [cityName] => Senegaliel [travelId] => 508997 [travelTitle] => Een bezoek aan de parel van West Afrika [travelTitleSlugified] => een-bezoek-aan-de-parel-van-west-afrika [dateDepart] => 2016-12-05 [dateReturn] => 2016-12-30 [showDate] => yes [goalId] => 1 [goalName] => Backpacken [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,senegaliel [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/207/232_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => een-bezoek-aan-de-parel-van-west-afrika ) ) ) [reportsPaginator] => Zend_Paginator Object ( [_cacheEnabled:protected] => 1 [_adapter:protected] => TravelLog\PaginatorAdapter Object ( [_count:protected] => 60 [_array:protected] => Array ( [0] => stdClass Object ( [reportId] => 5080333 [userId] => 195336 [countryId] => 79 [username] => markjonkersleon [datePublication] => 2021-12-23 [photoRevision] => 0 [title] => guinee-Bissau [message] => Bissaus of bissau, place not to be, oftewel een enorm moeilijk land met een nog moeilijkere geschiedenis. Hoewel de mensen enorm vriendelijk waren, kan het land niet veel bieden. Plekken als Canchungo en Bafata waar we zijn geweest zijn super slecht ontsloten en bestaan slechts uit een handvol inwoners. Maar de weg ernaartoe is adembenemend, rijdend door de delta met al haar hoog- en laag getijen. Iets wat maar op een enkele plek wereldiwijd te zien is. De hoeveelheid vogels op deze zogeheten 'wetlands' zijn ontelbaar en onfeilbaar. Al met al, mooie trip, lastige locatie. [vip] => [userRegistrationDate] => 2009-07-19 17:08:49 [totalVisitorCount] => 132447 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 651 [author] => M. Jonkers [cityName] => Bissau [travelId] => 303280 [travelTitle] => Kleine reizen [travelTitleSlugified] => kleine-reizen [dateDepart] => 2011-01-01 [dateReturn] => 2022-01-01 [showDate] => no [goalId] => 6 [goalName] => Een korte vakantie [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/195/336_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => guinee-bissau ) [1] => stdClass Object ( [reportId] => 5071083 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2020-03-01 [photoRevision] => 0 [title] => Afscheid [message] => 29 februari 2020 Gisterenavond ben ik in Lissabon aangekomen en logeer ik bij Gina. Grappig op zich, ik logeerde altijd bij haar als ik over Gambia vloog. Ook haar tante, Tia Tuta, woont bij haar en haar vader. Tia Tuta heb ik al in eeuwen niet meer gezien. Ze is ondertussen 78 en geen haar veranderd. Ze ziet er fantastisch uit, echt ongelofelijk. De gastvrijheid hier is alweer een warm bad en we praten wat bij over mensen en politiek. Zoals ik al wel dacht heb ik van carnaval weinig meegekregen. De parades werden dit jaar in het 24 September stadion gehouden, met alle gevolgen van dien. Omdat er geen auto's mogen rijden ligt het stadion echt wel ver uit de buurt voor iedereen. Er kunnen ook niet zoveel mensen in als er normaal langs de kant van de weg staan. Ik vind het erg jammer en, omdat ik een hekel heb aan grote menigtes haak ik ook af. We struinen wat door de stad en velen doen dat met ons. Bijna alle kinderen zijn verkleed, soms erg summier, maar soms zijn ze echt uitgedost. De voorkeur gaat absoluut naar de Bijagos kleding, de rokjes van boomschors, de huid blinkend van de olie. De kleding is bijna altijd een representatie van een bepaalde etnie. Soms hebben ze ook zomaar wat aan. De nieuwste mode (althans voor mij) is een rokje van kroppen sla. Lekker fris denk ik.... We zien geen enkel masker en dat is wel erg jammer. Op facebook staan wat foto's en filmpjes – https://www.facebook.com/CarnavalGb/. Op een van de filmpjes zie ik vooral een leeg stadion. Ik mis ook het aanhoudende tromgeroffel door de straten. Volgens sommige bronnen zou het Guinese carnaval op de erfgoed lijst van Unesco terecht gekomen zijn. Hopelijk helpt dat om alvast de organisatie te garanderen. Naast verkleden en optochten gaat het in carnaval ook veel om eten en drinken met vrienden. Ik geniet natuurlijk weer van de gegrilde visjes, of zeg maar vis. De situatie rond de uitslag van de verkiezingen blijft het onderwerp van gesprek. De uitslag is nog altijd niet formeel vastgesteld, de verkiezingen vonden plaats op 29 december. De voorlopige uitslag wordt niet geaccepteerd door de verliezer en het hooggerechtshof vraag nog steeds aan de verkiezingscommissie (CNE) om de juiste documenten aan te leveren. Het blijft onduidelijk waarom dit niet gebeurt. De definitieve akte met de handtekening van alle CNE leden ontbreekt. Er is aangedrongen op een hertelling en indiening van de regionale aktes, maar dat komt allemaal niet boven water. Dit maakt natuurlijk dat ikzelf in elk geval toch wel erg twijfel over de voorlopige uitslag. De voorlopige winnaar blijft zeggen dat hij ingezworen zal worden op 27 februari. Veel van mijn kennissen en vrienden zijn fervente Domingos aanhangers, de voorlopige verliezer. Zij gaan er van uit dat het inzweren geen doorgang zal vinden. Kan hij zichzelf inzweren? Op 27 februari stuit ik in de stad op allerlei voorbereidingen. Umaru Sissoco Embalo heeft als symbool een rode Palestijnse sjaal die hij op een beetje vreemde manier om zijn hoofd gewikkeld heeft. Of men weet dat dit eigenlijk het symbool is voor iets heel anders, ik vraag het wel eens en het is in elk geval geen common knowledge. Ik zie overal om me heen mensen met die sjaal op hun hoofd. Ook heel veel deftige pakken met dassen. Alles wijst er op dat deze inzwering echt gaat plaatsvinden. In dit land is echt alles mogelijk. Op de radio wordt een brief voorgelezen van de eerste minister over het inzweren van de president. Hij is erg duidelijk. Het gaat hier om een 'auto-imposamento' en is volledig illegaal. De regering erkent de president dan ook niet. Wat nu? Er staan nu overal gewapende militairen en nationale gardes om de boel in de gaten te houden. De Ecomib auto's met gewapende militairen scheuren door de stad. Niemand schenkt er ook maar enige aandacht aan. Hun aanwezigheid is natuurlijk ook niet nieuw. Het is trouwens wel opvallend dat van de diplomatieke aanwezigheid in dit land alleen Senegal en Gambia op de ceremonie aanwezig waren. Alle anderen hebben hun kat gestuurd. Dit betekent natuurlijk toch dat de international gemeenschap het er mee eens is dat dit niet klopt. Het is een vage geruststelling. De discussies op straat lopen soms erg hoog op. Wanneer ik met Sam Maykel langs mijn goede vriend Amilcar, de apotheker, loop gaat hij meteen in de aanval. Blijkbaar hebben zij al heel wat discussie achter de rug over de politieke situatie en zijn ze het nergens over eens. De argumenten van Amilcar verbazen me mateloos, ze hangen aan elkaar als los zand. Ik begrijp wel dat een grote groep mensen vooral tegen PAIGC gestemd heeft, niet helemaal onterecht natuurlijk. De partij heeft eigenlijk in al die jaren dat ze aan macht is het land van de regen in de drup geholpen. Waarom zouden ze dan nu ineens zo'n vlotte PAIGC-er moeten geloven met al zijn intellectuele plannen? Ondanks Domingos zijn Obama uitstraling, valt duidelijk niet iedereen voor hem. Sinds eergisteren is de eigenaar van onze airbnb ook thuis. Hij was op reis als directeur van Cooperacao. Omdat hij in het buitenland zat is hij nu allerlei mensen aan het bellen om er achter te komen waar hij, en het land, nu aan toe is. Hij kan er niet echt mee lachen. Postjes hangen altijd af van wie op dat moment aan de macht is, dat zou voor hem kunnen betekenen dat het ook einde verhaal is. Omdat men nooit zeker is van zijn baantje is het wel begrijpelijk dat men probeert zoveel mogelijk geld bij elkaar te schrapen als het goed gaat. De staatskas blijkt een interessante plek om uit te graaien. Het gevolg is dat er ook zelden een echte overdracht plaatsvind. Plannen verdwijnen in lades, onderzoeken en afspraken worden geannuleerd of liggen ongelezen te verstoffen. Ondernemers waar het jaren geleden goed mee ging, zitten echt wel op hun tandvlees. En dat, met alle gevolgen van dien zoals gebrek aan werkgelegenheid en dus vaste inkomsten. Er is een staking van alle vervoer, geen taxi's, bussen, toka toka's, 7-places, helemaal niets behalve, ja, de nieuwe motoren, maar eerlijk gezegd zijn ook die erg schaars. Gill moet eigenlijk richting Ziguinchor, Banjul waar ze haar vlucht heeft. Gelukkig heeft ze wel wat marge ingebouwd. Ik ben blij dat ik dit keer niet afhankelijk ben van dat vervoer. Ze kunnen natuurlijk nog altijd het vliegveld sluiten, niet vanwege de staking, maar vanwege de politieke instabiliteit die ondertussen een staatsgreep genoemd wordt door sommigen. Afonso pikt ons vanwege de staking op om Linda te gaan bezoeken. Hij maakt gebruik van mijn auto en die is nog steeds in goede staat hoewel er alleen nog in de stad mee gereden wordt. Volgens mij kan hij nog jaren mee als we er een keer flink in investeren (nieuwe schokbrekers, maar vooral vervanging van zuigers en/of zuigerveren). Onverslijtbaar die oude Landcruisers deze is ruim 30 jaar oud. We hebben helemaal niet zoveel tijd voor Linda, maar omdat ze er achter gekomen is dat we hier zijn, kunnen we het echt niet maken om niet langs te gaan. We kondigen onze komst niet aan. Op het eerste gezicht lijkt ze erg verouderd, maar ze komt dan ook net uit bed, dan ben ik ook niet op mijn best... Het is wel een fijn weerzien. Linda is in al mijn jaren en vast punt geweest. Ze weet eigenlijk zowat alles van mij en kent mijn goede, maar ook al mijn slechte eigenschappen. Hoewel ze analfabeet is, is ze toch vaak mijn raadgeefster geweest. Ze schroomde ook nooit om me terecht te wijzen en ik heb dat altijd erg gewaardeerd. Ondertussen is haar leven niet meer wat het geweest is. Zij verloor eerst haar werk en vond geen vervangende baan meer. Toen werd ze geveld door een trombose waarvan ze nu toch redelijk hersteld lijkt te zijn. Werken zit er niet echt meer in. Haar man overleed tijdens mijn laatste bezoek, maar hij is nooit een echte hulp geweest, integendeel zelfs. Twee van haar kinderen wonen nog thuis, de tweeling Ninke en Diminga. Zij zijn ondertussen 26 jaar en Diminga heeft een zoontje van 3, van een vader geen spoor. Diminga is de slimste van de twee en heeft haar 12e schooljaar met succes afgerond – een soort middelbare school dus. Sindsdien doet ze niets meer. Ze zoekt niet naar werk en ook niet naar een vervolgopleiding maar brengt haar tijd hangend op de veranda door. Ik erger me mateloos aan haar houding. Blijkbaar lijkt ze meer op haar vader dan op haar moeder die altijd wel iets vond om te doen. Ik kan het dan ook niet laten om er iets van te zeggen. Misschien klinkt het vreemd in westerse oren om je te bemoeien met dit soort zaken, maar het kan in dit geval wel. Linda zou mijn zoon ook gewoon terechtwijzen als dat nodig was. Gelukkig is het daarnaast wel gezellig en we halen veel herinneringen op. Jammer genoeg kunnen we niet lang blijven en blijft het bij dit ene bezoekje. Naast alle politieke gebeurtenissen horen we ineens een ander vreemd nieuwsbericht. In het oosten, Bafata, Xitole en Bambadinka zijn in totaal zo'n 240 gieren dood uit de lucht gevallen! Nu ik het even opzoek vind ik een artikel waar sprake is van zelfs 600 dode gieren. Voor diegenen die Portugees verstaan: https://www.wilder.pt/historias/morte-em-massa-de-mais-de-600-abutres-na-guine-bissau/. Ondertussen wordt de politieke situatie een staatsgreep genoemd. Er zijn nu twee presidenten en twee eerste ministers. De nationale radio en TV zenders zijn uit de lucht gehaald. Internet hoeven ze er niet uit te halen, dat is toch al zo onbetrouwbaar, traag of onbestaand. De president die zichzelf heeft aangesteld is ondertussen wel decreten aan het uitschrijven. De eerste minister is vervangen door hem. Sommige andere ministers zijn ondergedoken. Het is zorgwekkend dat deze man het hooggerechtshof negeert en ook de hele grondwet naast zich neerlegt. Waar dit weer gaat eindigen is onduidelijk en juiste informatie vinden is erg moeilijk. Ik moet weer afscheid nemen van mijn landje en ondanks al dit politieke gerommel vind ik dat altijd weer lastig. Donderdagavond spreek ik af met wat vrienden. We willen nog een laatste optreden bijwonen, maar verhuizen naar een andere bar omdat ze ons niet bedienen omdat er twee belangrijkere tafels zijn... Onder het genot van een lekker visje en koud bier nemen we afscheid. Gill vertrekt morgen toch naar Ziguinchor, de staking van het openbaar vervoer is opgeschort en ik vlieg naar Portugal. Het zit er weer op. Afonso en David brengen me naar het vliegveld. Omdat ik geen bagage heb wordt ik door een vriendelijk jongeman geholpen zodat ik niet in de rij met hopen koffers hoef te staan. Ik ga er van uit dat hij hier geld voor moet hebben, maar als ik hem uiteindelijk wat toestop wil hij dat eerst niet eens aannemen. Uiteindelijk krijg ik toch gezeur bij het inchecken zelf. In plaats van 10 kg zoals op het ticket staat zou ik maar recht hebben op 8 kg, mijn bagage zou dus toch ingecheckt moeten worden. Omdat ik niet al te laat bij Gina aan wil komen probeer ik me hier met allerlei argumenten onderuit te kletsen. Het enige argument dat werkt is geld... en dit keer betaal ik dus maar. Ondertussen ben ik in Nijmegen aan het afkicken van Guinee. Fysiek ben ik aangekomen, mijn hoofd zit nog helemaal daar, het zal wel weer wennen... Dank voor jullie leuke reacties! [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 6978 [author] => Lieve [cityName] => Bissau [travelId] => 525303 [travelTitle] => Na drie jaar afwezigheid [travelTitleSlugified] => na-drie-jaar-afwezigheid [dateDepart] => 2020-02-07 [dateReturn] => 2020-02-28 [showDate] => yes [goalId] => 6 [goalName] => Een korte vakantie [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => afscheid ) [2] => stdClass Object ( [reportId] => 5070948 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2020-02-26 [photoRevision] => 0 [title] => Karnaval [message] => 20 februari 2020 Ik heb het gevoel dat ik steeds minder ga begrijpen van de politieke impasse. Wat ik hoor zijn vooral interpretaties, een soort geloof of zo. Op de radio, Radio Kapital, hoor ik luisteraars hun mening geven over het onderwerp van de dag: de verkiezingsuitslag, de verdeling van de winsten (die ooit gemaakt zouden kunnen worden) van de onontgonnen olievelden op de grens tussen Senegal en Guine Bissau, de prijs van de cashewnoten. Ik heb de indruk dat steeds dezelfde luisteraars bellen om hun mening te geven. Of die op feiten gebaseerd is of niet, dat is natuurlijk de vraag. Waar moet je zijn om feiten te horen? Ik heb eerlijk gezegd nog geen krant gezien, die worden trouwens ook maar door een enkeling gelezen en zijn vooral in het centrum te koop. Iedereen heeft tegenwoordig internet op de telefoon. Het nieuws wordt dan ook veelal van facebook gehaald. Iedereen is even overtuigd van zijn gelijk en omdat ik het nieuws gedurende het jaar te slecht blijft het dus wat wazig. Elk gesprek gaat er wel over. De kinderen zijn vandaag alweer thuis. Maandag was een vrije dag: de dag van de leraar, dinsdag was ook een vrije dag: de school moest schoongemaakt worden. Gisteren waren ze op school, maar vandaag zijn ze weer thuis, er is een kindje overleden door het inslikken van een steentje. Geen idee of ze morgen gaan. Maandag en dinsdag volgende week is het sowieso vrij vanwege carnaval. Een schooldag duurt al maar 4 uur. In het schooltje hiernaast zitten 300 kinderen, ze zitten vrijwel in 1 ruimte en veel meer dan het opdreunen van het alfabet hoor ik daar eigenlijk nooit. Toch heet het een privé school en moet er voor betaald worden. Niet moeilijk dat kinderen interesse verliezen. Ze worden niet uitgedaagd. Ik breng de middag door met Eveline in Bairro Ajuda waar een heerlijk visje voor ons gegrild wordt. Het is gezellig hoewel er nog niet echt veel klanten zijn. Aan een tafeltje naast ons zitten wat vrouwen. De jongste zet ineens haar pruik af en begint die uitgebreid te kammen. Die pruiken moeten echt snikheet zijn, maar, wie mooi wil zijn moet pijn lijden zij mijn oma altijd. Het onderhoud van het haar is best wel een bezigheid. Heb je geld, dan ga je naar een kapper en laat extsions innaaien en de krul uit je haar halen met een of ander chemisch product. Heb je geen geld, dan laat je de buurvrouw wat vlechtjes in je haar leggen. Hier en daar zie ik ondertussen ook vrouwen met een kort kapsel. Het staat de meesten erg leuk en vraagt een hoop minder werk. Het is natuurlijk overal hetzelfde, mensen met krulhaar willen het sluik en omgekeerd. Ook jongens vlechten hun haar steeds vaker, dat is toch meer een mode van de laatste jaren. Plots ontstaat er ruzie tussen de vrouwen van de baracas. Het gaat er heftig aan toe en de scheldwoorden vliegen ons om de oren. Steeds meer vrouwen gaan zich er mee bemoeien en blijkbaar interesseert het niemand dat er klanten zitten. We komen er niet echt achter waar het over gaat, maar het zal wel geld zijn (of mannen, je weet het nooit). Gisteren ben ik eindelijk bij Domingos op bezoek gegaan. Hij kwam net aanrijden in de auto van het project waarvoor hij werkt, een blinkend nieuwe Land Cruiser. Hij ziet er magerder uit, maar op het eerste gezicht gaat het wel goed met hem. Hij heeft al jaren diabetes 2, maar heeft dat goed onder controle. Wanneer hij aan komt lopen zie ik dat hij erg onzeker en aarzelend loopt. Hij vertelt dat hij een tijd geleden helemaal niet meer kon lopen. Na een hoop onderzoeken werd hoge bloeddruk geconstateerd. Daar neemt hij nu medicijnen voor. Ik heb nogal twijfels over deze diagnose, de medicijnen lijken wel te werken. Ook tijdens het gesprek heb ik de indruk dat hij ook daar wat stuntelt en hapert en soms helemaal niet op woorden kan komen. Zijn werk is best zwaar, hij zit de hele dag in de auto en levert medicijnen af bij gezondheidsposten in het hele land. De wegen zijn soms erg slecht en ze betalen slecht. Tegen iedereen die langskomt vertelt hij wie ik ben en wat ik allemaal voor hem gedaan zou hebben. Het is vervelend en overdreven. Hij vraagt zich af wanneer ik weer met een project kom zodat hij voor mij kan gaan werken. Dat die kans klein tot onbestaand is wil hij niet horen. Omdat ik hier zo lang heb rondgehangen zijn er mensen die denken dat ik eigenlijk gewoon SNV ben. Met een vingerknip kan ik de Nederlandse projecten weer terug laten komen. Dat ik maar de secretaresse was gaat er niet in. Ook niet dat ik het geld niet zou hebben om zelf een project te financieren. Soms is dat erg lastig en omdat het toch niet echt uit te leggen is laat ik het ook maar zo. Het is mijn laatste dag hier in huis. Morgen verhuis ik naar een airbnb die ik maanden geleden gereserveerd heb. Ik ben wel benieuwd. Met carnaval komen er vaak ook toeristen uit Senegal en Gambia en dat zie je duidelijk. Overal lopen groepjes blanken die de stad verkennen. Precies daarom had ik deze reservering gemaakt. Gill woont nu een paar dagen in het huis van de familie van de jongen die zij een aantal jaren geleden geregistreerd hebben. Het is tegenover de baracas en daardoor ook erg lawaaierig. Er wonen ook nogal wat mensen in huis en ze deelt het bed met haar pleegzoon Cherif. Ze kijkt er dan ook naar uit om te verhuizen naar de airbnb. Ze heeft besloten niet mee naar Buba te gaan, wel jammer natuurlijk, maar zo kan ze meer tijd met Cherif doorbrengen en dat was toch de reden om te komen. Ik wacht op Afonso. We gaan op zoek naar Mariska die hier zou zijn en een van deze dagen waarschijnlijk weer vertrekt. Ik wil haar heel graag zien. Ze is één van de twee Belgen die hier regelmatig komen of wonen. Zij is eigenaar van een radio die gerund wordt door haar man. De andere is Jean-Claude. Hij heeft een restaurant dat nu uitgebaat wordt door een Italiaan. Daarnaast is hij aannemer. Meestal loop ik hem wel tegen het lijf, maar tot nu toe heb ik hem nog niet gezien. Er staat geen auto voor de deur van Mariska's huis. De werkster vertelt waar ze is waardoor ik ook meteen weet dat ze op het punt staat te vertrekken. Ze is cana gaan kopen bij Pinto Lopes, de enige ponta in Bissau. Dat doet ze altijd op haar laatste dag. Ik denk niet dat je in Europa snel ergens kan aanbellen en vragen waar de eigenaar zich bevindt, gelukkig kan dat hier dus wel. We vinden hen inderdaad op het terras en het is een heel fijn weerzien. Samen gaan we kijken naar het huis dat ze aan het opknappen/verbouwen zijn. Ik ben er eerder geweest, kort na de oorlog. Er was een bom op gevallen en de schade was best groot. Ondertussen heeft het zo'n 20 jaar leeggestaan en is er dus nogal wat werk aan. Het huis biedt veel mogelijkheden en heeft een mooie voor en achtertuin. De weg er naartoe is erg slecht hoewel het toch gewoon in de stad is en zelfs de weg is naar het busstation waar dus nogal wat verkeer overheen moet. Alles in de omgeving ligt onder een dikke laag stof en zand. Niet echt wat je een gezonde omgeving kan noemen. Gelukkig ligt het huis net wat verder. Het is nog geen middag wanneer we in een barretje belanden voor een biertje. Daar wachten we op Mariana, een Roemeense die hier al eeuwig is en op dit moment het hotel beheerd in Orango, één van de eilanden en bekend omdat het de enige zoutwaternijlpaarden ter wereld huisvest. Het is een bewonderenswaardige vrouw en dit is niet haar eerste project. Ze is veeleisend maar vind ook altijd weer financiering en mensen die mee gaan in het project. Omdat Orango beschermd is door de UICN zijn er goede mogelijkheden. Ondertussen hebben vrijwel alle nijlpaarden een chip waarmee ze gemonitord kunnen worden. Het hotel is de toegang tot het beschermde gebied en zo kan ook voorkomen dat er te grote groepen of te veel mensen tegelijkertijd bij de nijlpaarden kunnen komen. Al jaren hoor ik verhalen van mensen die bedrogen zijn door afzetters. Meestal gaat het om beloftes van grote hoeveelheden geld die niet nagekomen worden. Ik vind het vreemd dat er mensen in blijven trappen omdat ik dezelfde verhalen steeds opnieuw hoor. Misschien is het wel te vergelijken met wat nu bij ons phissing is. Een systeem waar toch ook, ondanks waarschuwingen, mensen in trappen. Snel rijk willen worden komt blijkbaar overal voor hoewel de manieren waarop verschillend zijn. Om 6 uur staan we weer op de bus te wachten naar Buba. Ik heb er zin in. Het betekent wel dat we carnaval in Bissau voor het grootste deel zullen missen, maar dat vind ik eigenlijk niet eens zo'n probleem. Het is ook niet anders te plannen. 3 weken zijn echt wel kort, ik heb nog zoveel mensen niet gezien en ook niet laten weten dat ik hier ben. De bus vertrekt om half 7 en is vol. Afonso rekent er op dat we er rond een uur of 10 wel moeten zijn, maar dat valt een beetje tegen en we tuffen eindelijk Buba binnen rond half 12. De weg is erg achteruit gegaan. Er wordt geen onderhoud gepleegd en de oorspronkelijke kwaliteit is al niet bijzonder goed. Gelukkig heb met deze bussen niet zo veel last van al die gaten in de weg, maar voor de bussen zelf is het natuurlijk een regelrechte ramp, die zullen niet lang meegaan. Wat me langs de weg vooral opvalt zijn de enorme hoeveelheden houtskool die te koop staan. In vrijwel elk dorp waar we doorheen rijden liggen echt bergen zakken opgestapeld. Niet echt een goed teken denk ik. Het is natuurlijk wel de enige brandstof die gebruikt wordt om te koken. Met een stijgend aantal inwoners stijgen de behoeftes natuurlijk mee. Verder heb ik ook het gevoel dat het aantal moskees enorm is toegenomen. Die waren er al wel langs deze weg, maar toch. Religie is hier nooit echt een probleem geweest maar ik hoor toch dat een van de kandidaten zich heel erg als moslim geprofileerd heeft, een minder goede zaak. Aankomst in Buba bij de nieuwe rotonde waar de spiksplinternieuwe weg naar Catio begint is dan ook bijzonder. De weg ligt er nog geen jaar en ziet er dan ook fantastisch uit. We hebben nog een vaag plan om naar Catio te gaan, maar dat gaat uiteindelijk niet door. Veel plannen gaan niet door en eigenlijk altijd om dezelfde reden, het overlijden van iemand. Zo ging onze reis naar Caio niet door en nu die naar Catio niet. De vrouw die in Buba voor ons zou koken moet ook ineens naar Bissau voor een overlijden, gelukkig is daar altijd wel weer een oplossing voor te vinden. We kunnen logeren in het gasttehuis van IBAP, een milieu organisatie die zich vooral bezig houdt met de beschermde gebieden in het zuiden van het land. We hebben twee slaapkamers ter beschikking en een hele ruime zitkamer met keukentje en badkamer. Erg luxe en er is stroom van zonnepanelen. Buba heeft op dit moment weer eens geen stroom terwijl er een erg grote centrale gebouwd is die nog maar gedeeltelijk werkt. De diesel is op... Op het terrein waar we wonen is ook een ijsfabriek, niet van ijsjes, maar van ijsstangen en ijsschaafsel voor het koelhouden van voedsel en in ons geval... bier. Doordat hier vroeger nogal wat Nederlanders gewerkt en gewoond hebben die in verschillende projecten werkten heeft Afonso hier veel bekenden. Ik ken de meesten ook wel, maar niet iedereen. Francelino, oud Blofib medewerker en lasser is ons eerste contact en hij regelt vanaf aankomst ons eten. In Bissau had ik te horen gekregen dat mijn vriend, kok en restauranthouder Abdao was overleden. Dat blijkt niet waar te zijn en ik hoop hem in elk geval even te bezoeken. Hij heeft een aantal jaren geleden een trombose gehad en loopt sindsdien erg moeilijk. Hij blijft wel koken begrijp ik, maar heeft ook duidelijk een alcoholprobleem ontwikkeld. We gaan de ponta van Adilson, een vriend uit Bissau bezoeken. Hij komt hier elk weekend op zijn land werken en ik ben best wel benieuwd. We nemen een taxi naar Sin Tchan Therno en lopen het bos in. Na een wandeling van een half uurtje tussen de bomen en heel veel bamboe over een slingerend paadje komen we aan bij zijn stuk grond. Hier zijn de meeste bomen omgehakt behalve een paar vruchten- en palmbomen. Hij geeft ons een rondleiding over het 15 hectare grote gebied. Naast cashewbomen (een 3000-tal) heeft hij ook een heel aantal citrusbomen (1000 limoenen) en sinaasappel en mandarein. Nog wat kokospalmen en cibis. Daarnaast heeft hij pinda's gezaaid, manioc, zoete aardappel, yam etc. Alles staat mooi in rechte lijnen en in het midden van zijn terrein heeft hij water, in de regentijd wordt dat zelfs een klein riviertje of een grote beek. Met de aanplant heeft hij er rekening mee gehouden waar er water in de grond zit en waar niet. Cashew heeft niet zoveel water nodig, het water van het regenseizoen volstaat, bananen en sommige andere bomen hebben dan weer wel vochtigere grond nodig. Hij straalt als hij over zijn plannen vertelt, een beetje onverwacht voor mij omdat het ook een man met een echte kantoorbaan is. Op dit moment levert het allemaal nog niet veel op, maar planten en bomen groeien hier sneller dan bij ons. De éénjarige cashewbomen groeien me nu al boven het hoofd. Omdat het carnaval is zijn ook hier wat geimproviseerde barretjes. Wij hebben geluk, er is er een vlakbij aan de rivier. Er is vanalles te eten, van aap tot wild zwijn, er zijn oesters en ook een bordje sla, voor ieder wat wils. Er is muziek en de ambiance is goed. Het strandje heet praia de Umberto. Umberto is een jonge man die de touwtjes van dit feest strak in de hand heeft. Het valt me deze vakantie wel erg op dat leeftijd hier echt een ding is. Afonso en ik zijn allebei 60 en wij kunnen ons eigenlijk alles permitteren en worden op onze wenken bediend. Het is wel meestal Afonso die de wenken geeft... We worden met alle honours behandeld, een aparte ervaring toch wel. Vandaag is het rustdag. We hangen wat rond. Ze hebben ons net een teil oesters gebracht. Die moeten we zo nog soldaat maken. Gisterenavond merkte ik tot mijn grote schrik dat ik mijn verblijfsvergunning kwijt was. Sowieso moet ik die altijd bij me hebben, maar het zou wel erg vervelend zijn, hij is net nieuw en 5 jaar geldig. We zijn net aan het afspreken om naar de politie te gaan voor aangifte en ook een beetje met de hoop dat iemand de kaart daar heeft afgegeven, niemand heeft er iets aan namelijk. Ik probeer te bedenken wat er gebeurd kan zijn. Waarschijnlijk heb ik geld of mijn telefoon uit mijn tasje willen halen en is de kaart er toen uitgevallen. Misschien in de taxi, misschien elders. Adilson belt om te zeggen dat hij mijn rijbewijs gevonden heeft op zijn land... Dat het geen rijbewijs maar een verblijfsvergunning is, is snel duidelijk. Wat een geluk! Als hij niet een rondje over het hele land gemaakt had, had het er nog heel lang kunnen liggen. Een hele opluchting dus. Morgen vroeg terug naar Bissau in de hoop dat ik dit weer kan verzenden. Voor zover ik weet is hier geen internet, behalve dat op de telefoons. Internet is verschrikkelijk, ik verzend dit ongelezen.... het zijn de laatste dagen en ik moet nog veel mensen zien. Alles gaat langzaam. Er is geen transport, ze zijn aan het staken. We kunnen dus niet meer overal langs, dat zouden heel wat kilometers lopen betekenen.... [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 407 [author] => Lieve [cityName] => Bissau [travelId] => 525303 [travelTitle] => Na drie jaar afwezigheid [travelTitleSlugified] => na-drie-jaar-afwezigheid [dateDepart] => 2020-02-07 [dateReturn] => 2020-02-28 [showDate] => yes [goalId] => 6 [goalName] => Een korte vakantie [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => karnaval ) [3] => stdClass Object ( [reportId] => 5070664 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2020-02-19 [photoRevision] => 0 [title] => week twee [message] => 14 februari 2020 Vandaag is het vrijdag, begin van het weekend en er zal dus veel uitgegaan worden. Wij hebben ons plan al klaar. In de wijk waar ik zelf ooit een muziek café had is nu weer een bar geopend waar op vrijdag en zaterdag life muziek gemaakt wordt. Twee van onze vrienden haken af, ze hebben allebei een 'chur', een begrafenis. Blijven over Afonso en Sam Maykel. De drankjes zijn iets duurder als er optredens zijn, niet meer dan normaal lijkt me. Een biertje kost dan 500 cfa ipv 3 biertjes voor 1000cfa, 1 Euro is 650 Cfa, dus nog geen Euro. De man die optreedt ken ik niet, Joaquim Letras. Hij zingt vooral covers van bekende Guinese muzikanten. Hij wordt begeleid door Mauro, een zanger die ik al jaren ken en die achtergrondkoortje is. Daarnaast is hij de programmeur van de ritmebox. Ik haat die dingen. Het maakt van alle muziek eenheidsworst. Er zijn geen drummers meer in het land (waarschijnlijk ook geen drumstellen) en dat is toch wel erg jammer. Dit soort optredens worden 'serenatas' genoemd hoewel ik me bij dat woord toch nog steeds iets anders voorstel, iets met een balkon en een minestreel... De sfeer zit er al snel in. Joaquim is erg goed in het onthouden van namen van het publiek en, zoals de traditionele zangers, biedt hij elk nummer aan iemand aan. Dit vergroot zijn faam en sommigen voelen zich gedwongen hem dan geld aan te bieden. Rond een uur of 10 beginnen het publiek toe te stromen. Omdat Sam Maykel er is wordt er speciaal muziek van zijn vader gespeeld, Miguelinho N'simba, die in Portugal is. Ook veel nummers van Ze Carlos en Mama Djombo. Het is muziek die me doet me terugdenken aan lang vervlogen tijden. De ambiance neemt toe, het alcoholgehalte ook. Er wordt gedanst, geklapt en meegezongen. Iedereen kent de teksten uit zijn hoofd. Het zijn geen smartlappen, maar vaak politieke liederen. Een wat oudere man met een stevige bierbuik begint te dansen. Hij wordt enthousiast toegejuicht. Hij danst geweldig, zijn bierbuik danst onafhankelijk van de rest van zijn lijf zoals vrouwen met hun achterste kunnen draaien. Dan worden andere zangers uitgenodigd om ook een of twee nummers te zingen. Ik ken ze niet allemaal meer, maar Ze Nuno en Demba zijn oude vrienden. Vooral Demba overstijgt het niveau van zowel gitaarspel als zang van alle anderen. Ze Nuno komt me omhelzen en wil tot mijn schrik een audiëntie voor me regelen met de nog steeds niet benoemde president Sissoko. Ik wil natuurlijk zo'n ontmoeting niet, waarom zou ik, het zal ook wel meevallen met dat aanbod, maar ik ben stomverbaasd dat een goed opgeleide socioloog die werkt bij het ministerie van onderwijs deze kandidaat steunt en er ook nog van overtuigd is dat dit morgen bevestigd gaat worden. We laten een traditioneel Pepel optreden aan ons voorbij gaan en gaan naar huis, het is laat. Carnaval nadert en de 'baracas' zijn opgebouwd. Hoewel niemand geld schijnt te hebben, zitten er al veel mensen te eten en te drinken. De baracas waren vroeger van kirintin (gevlochten bamboe), erg brandbaar, terwijl overal gefrituurd en gegrild wordt. Ik zal liever niet aan de binnenkant voor het geval er iets zou gebeuren. Nu heeft de stad zelf metalen baracas gebouwd, heel simpel en afsluitbaar. Er is overal stroom en er zijn optredens en DJ's die voor de muziek en het vermaak zorgen. Vroeger was op deze plek een Verbena, een plek waar je kon eten, maar waar ook wat vermaak was zoals op een kermis; ballen gooien en pijltjes werpen. We gingen er vaak een gegrild kippetje eten. Nu heet het Zona Verde, er staan wat bomen en er is wat schaduw maar om dit nu een zona verde te noemen... Ik heb trek in oesters. Het lijkt wel alsof alles om eten en drinken gaat, maar het gaat natuurlijk ook om het gezelschap, het bijpraten, de rust. Vandaag, zondag, blijf ik thuis. De kip is al de nek omgedraaid, iedereen is bezig met voorbereidingen voor het eten (gafriela...). Het was mij al langer niet helemaal duidelijk wie het vriendinnetje van Sam Maykel was. Mijn gevoel dat het er twee waren, ik zag ze vaak alleen 's avonds in het donker, bleek juist te zijn. Vandaag zijn ze er allebei... en, het ontploft. De ruzie wordt steeds erger en één van de meiden begint te vechten en scheurt Sam Maykel de kleren van zijn lijf. Iedereen probeert ze uit elkaar te halen, maar dat is niet eenvoudig. Er ontstaat een geschreeuw. Het meest recente vriendinnetje is duidelijk nogal zeker van haar positie. Haar arrogantie is natuurlijk olie op het vuur. Een geroep en getier, de buren komen zich mengen. Het heeft ook iets komisch, hoewel alleen voor mij. Het eindigt er mee dat één van de meisjes haar spullen moet meenemen en moet vertrekken. Dit gaat onder luid gegil en gehuil. Of het verhaal hiermee afgelopen is zal moeten blijken. Het standpunt van Maria vind ik wel interessant. Zij vindt het niet meer dan normaal dat haar zoons meerdere vriendinnen hebben. Tchatcha heeft drie kinderen bij drie vrouwen (van twee wist ik het). Als hij maar financieel bijdraagt aan de kinderen is het wat haar betreft in orde. Ze heeft zelf nogal wat vriendinnen van haar man moeten accepteren waarvan ik er natuurlijk één ben. Dit is nooit een issue geweest voor haar. Of ze dat dan ook voor haar zonen moet willen is natuurlijk een andere vraag. Afonso zijn vrouw, Odette, heeft meer dan een jaar geleden een trombose gehad, dit was de tweede keer. Ze is hier niet helemaal van hersteld en kan één van haar armen niet bewegen. Haar spraak is wel in orde, maar ze kan het huishouden niet doen en komt eigenlijk de deur niet meer uit. Ze krijgt fysiotherapie, maar of dat nog ergens goed voor is weet ik niet. Odette is Pepel en de Pepel hebben voor alles een ceremonie. Andere ethnien ook, maar in mijn ervaring zijn de Pepel net iets erger dan de anderen. Odette's broer wil haar meenemen naar Biombo om een ceremonie te doen om haar te genezen. Dit kost natuurlijk geld. Hoewel Afonso het er niet mee eens is kan hij het ook niet voorkomen en moet bijdragen. Wat hem betreft moet alle behandeling van artsen komen. Hij staat hier wel vaak alleen in. Van Maria begreep ik dat Miguel gevraagd had traditionele medicijnen naar Portugal op te sturen. Zij zelf behandelt al haar kwaaltjes met 'nene badadji', een boom die hier overal groeit. De blaadjes gebruikt ze tegen koorts, de vruchtjes tegen hoge bloeddruk. De bomen op het erf zijn al bijna kaalgegeten. Ik vraag me af of dit wel gezond is, maar ze doet het al jaren en vaart er blijkbaar niet echt slecht mee. Ik ben wel blij te zien dat ze gezonder is dan laatste keer, ze is ook afgevallen maar sukkelt vooral met haar knieën en loopt dan ook een beetje als een oude vrouw. In september had ik documenten verstuurd om Maria aan een visum voor Nederland en Portugal te helpen. Ze wilde haar man gaan bezoeken en wil al lang weer een keer vrienden in Nederland opzoeken. Naast een garantverklaring moet je ook nogal wat financiële documenten voorleggen, bezit of huurcontract van een woning, uittreksels van de bank etc. Ik hoorde een hele tijd niets. De garantverklaring moest vertaald worden (vreemd omdat die in het Nederlands, Frans en Engels is opgesteld terwijl alle andere documenten in het Nederlands zijn). Deze vertaling moest door een beëdigd vertaler gebeuren. Die hebben ze hier niet, dus ging het document naar Portugal, werd daar vertaald en afgestempeld om weer bij de Portugese ambassade ingediend te worden. Daarna was er weer radiostilte. Begin januari kregen ze bericht: de Portugese ambassade kan geen aanvragen uit Nederland behandelen... Dit hadden ze ook kunnen vertellen bij de indiening van de aanvraag natuurlijk. Tot zover heb ik geen nieuw verzoek gekregen om opnieuw een garantverklaring te verstrekken en eerlijk gezegd ben ik daar ook niet zo toe geneigd. Vrijwel de hele familie zit in Portugal, het zou wel eens kunnen dat ze dan ook wil blijven en dat zou mij wel eens 10.000 Euro kunnen kosten. Dat is het me niet waard. Het blijft toch wat onduidelijk hoe een reguliere visumaanvraag voor Schengen moet verlopen. Ik ga toch eens mijn licht opsteken bij de Spaanse ambassade die hiervoor verantwoordelijk zou zijn. Het wordt mensen niet echt makkelijk gemaakt, dat is duidelijk. Gisteren heb ik met Gidia wat documenten zitten doornemen over een nieuwe manier voor het aanvragen van visa. Het is erg omslachtig, een aanvraag via internet waarna een afspraak gemaakt moet worden op de Nederlandse ambassade in Dakar voor een interview. Daarna duurt het tussen de 15 en 45 dagen om te horen of de aanvraag gehonoreerd wordt. Dan moet het paspoort weer opgehaald worden. Dakar ligt nu ook weer niet om de hoek. Het lukt ons niet om op de site het formulier te vinden op mijn telefoon. De aanvraag mag ook maar 3 maanden vooraf ingediend worden en er is nog wat onduidelijkheid over de reisdata. Omdat Eva er niet is kunnen we niet alles bespreken. Dat moet dan maar wachten tot we terug zijn uit Buba. Gisteren ben ik eindelijk eens de stad ingewandeld. Eerst langs de Feira de Bandim (Bandim markt). Daar is niet zoveel veranderd. Er zijn wat kraampjes, maar er wordt veelal nog gewoon van op een zeiltje of een teil op de grond verkocht. Het is erg stoffig deze dagen, Harmatan, en niet erg hygiënisch om op deze manier te verkopen. Ik weet dat de stad al vaker geprobeerd heeft om verkopers te verplaatsen naar de wijkmarkten waar stenen tafels beschikbaar zijn, maar het mislukt elke keer weer. Alle sinaasappel verkoopsters zitten samen, alle stofverkopers bij elkaar, de schoenverkopers op een hoopje en de 2de hands kleding wordt ook op dezelfde locatie verkocht. Er staan ook wat verkopers die een paar spullen in de hand hebben, 3 onderbroeken en 2 beha's, of elektronica, bvb wat opladers en verlengsnoeren. Weer een ander heeft een setje van 6 glazen en wat bestek waarmee hij loopt te leuren. Vrouwen verkopen hoofdzakelijk eten. Het is sinaasappeltijd, dit betekent dat je ze overal kan krijgen en ze bijna niets opbrengen. Jammer genoeg is er momenteel weinig ander fruit, een beetje papaja, veel fole (een bosvrucht) en wat onrijpe mango's die vooral in het eten worden verwerkt. En bananen, maar die zijn er bijna altijd. Verder zie ik maniok, uien, kleine tomaatjes en sla. Niet echt een uitgebreid assortiment. Dan zijn er de dingen die je het hele jaar door kan krijgen, de bonen, de pinda's en cashew noten, de cabacera (baobab vrucht) en velude voor de sapjes. Het houdt niet echt over. Ik loop verder richting centrum. Sinds de ministeries allemaal verplaatst zijn naar een andere locatie is het centrum van de stad erg rustig geworden. Ook alle handel is mee verhuisd. De centrale markt die 2 keer is uitgebrand wordt weer opgebouwd maar is nog niet open. Al een paar jaar is er een tijdelijke markt. Hier kopen veelal mensen die net iets meer te besteden hebben. Er is iets meer keuze en de kwaliteit is over het algemeen beter. Ik moet er nog een keer heen, maar dat stel ik uit tot later. Het is heerlijk om veel te wandelen hoewel het wel een beetje heet is zo onder de blakke zon. In de schaduw is het heerlijk. Nadat ik mijn verblijfsvergunning heb laten plastificeren (ik mag hier weer 5 jaar wonen) ga ik bij de familie van Maanen langs. Jan en Evelien zijn thuis en we praten bij, natuurlijk ook over de politiek en over de patstelling op dit moment ivm de uitslag van de presidentsverkiezingen. Ik hoor op straat allerlei meningen die veelal alleen maar op geruchten gebaseerd zijn, hier krijg ik toch wat concretere informatie. Ik ben toch wel benieuwd hoe dit gaat eindigen. Ik breng nog een kort bezoekje aan OGD, de opvolger van SNV. Ze hebben een klein kantoortje in Chong de Pepel, het centrum van de stad. Het stelt niet veel voor, maar ze doen het best wel aardig en krijgen vandaag te horen dat ze een extra auto krijgen van FAO. De auto die SNV hen heeft nagelaten begint tekenen van slijtage te vertonen, dat mag ook wel na zoveel jaar. Met deze nieuwe auto kunnen ze weer makkelijker het veld in. Vandaag moet Gill aankomen uit Banjul. Ik schat dat ze hier in de vroege namiddag zal aankomen. Ik kijk er wel naar uit en hoop dat we vrijdag richting Buba gaan. [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 440 [author] => Lieve [cityName] => Bissau [travelId] => 525303 [travelTitle] => Na drie jaar afwezigheid [travelTitleSlugified] => na-drie-jaar-afwezigheid [dateDepart] => 2020-02-07 [dateReturn] => 2020-02-28 [showDate] => yes [goalId] => 6 [goalName] => Een korte vakantie [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => week-twee ) [4] => stdClass Object ( [reportId] => 5070507 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2020-02-14 [photoRevision] => 0 [title] => Gabu - Bafata [message] => 12 februari 2020 Het is zo moeilijk om een plek te vinden waar je op het internet kan dat ik maar meteen 2 verslagen stuur. Het volgende zal dan even duren. De definitieve uitslag van de presidentsverkiezingen van december hangt als een donkere wolk over het land. De meeste mensen waarmee ik praat zijn overtuigd dat Domingos Simoes Perreira gewonnen heeft. Een beetje logica ondersteund dat idee toch wel. Umaru Sissoco is al weken in het buitenland op tournee als overwinnaar, maar een definitieve uitslag blijft uit. Het hooggerechtshof heeft een hertelling bevolen, de commissie die deze hertelling moet uitvoeren doet niet precies wat hen gevraagd is, tenminste, dat is wat ik er van begrijp. Ondertussen heeft iedereen zich er al mee bemoeid, CEDEAO, Uniao Africano, CPLP, UN, maar er lijkt niet veel te gebeuren. Sommige mensen zijn bang omdat Sissoco nogal dreigende taal heeft gebruikt. De meesten zijn gelaten, ook boos. Ik vraag me af of het hooggerechtshof wel een uitspraak durft te doen. Dat het zo niet veel langer verder kan is wel duidelijk. Blijkbaar ben ik ook altijd hier als er gerommel is (of misschien is er gewoon altijd gerommel). Maandag lukte het niet om Domingos te pakken te krijgen, wel Fanta, zijn vrouw. Het duurt niet lang of Fanta brengt ons te eten. Daar kan je niet aan ontkomen en, het is altijd lekker. We krijgen rijst met vis, heel simpel. Na het stevige ontbijt kan er bij mijn niet veel meer in. Ik heb Maria in elk geval gevraagd me niet zulke enorme ontbijten voor te zetten (een half frans brood, 2 eieren zwemmend in olie...). Fanta is zoals altijd haar vrolijke, bezige zelf. Ze ziet er erg goed uit, belangrijk in dit land waar ik ook weer van de een en de ander hoor dat ze overleden zijn. Veel van hen jonger of even oud als ikzelf. Het zet je wel aan het denken. Bij Gidia moet ik wat documenten afgeven. Omdat ze erg druk is met vanalles laat ik de documenten bij haar achter. Ze kan ze rustig bekijken, dan kijken we er nog een keer samen naar. Ik ben altijd onder de indruk van haar creativiteit. Steeds verzint ze weer een andere activiteit waarmee ze wat kan verdienen. Toch geen eenvoudige opgave in Bissau als je geen deel bent van het systeem. Ze verhuurt stukken van haar terrein aan handelaren die er een container op zetten vanwaaruit ze verkopen. De containers functioneren tegelijkertijd als afscherming van haar huis. Toen ik hier de laatste keer logeerde had ze een barretje waar ze ook eten verschafte. De bar is dicht, te veel mensen kwamen wel drinken, maar betalen, ho maar. Nu heeft ze twee Chinese gokautomaten staan. Vandaag werken ze niet, er is geen stroom, maar ze schijnen erg populair te zijn. Het is niet echt een verheffende bezigheid, maar ik kan me voorstellen dat het haar wat opbrengt. Een nieuw verschijnsel in Bissau zijn de motor taxi's. In veel omliggende landen bestaan ze al jaren, vooral op routes waar de straten niet zo goed zijn, zijn ze erg populair. Soms rijdt een motor taxi voorbij met naast de chauffeur nog drie mensen. De chauffeur heeft meestal wel een helm ergens hangen, voor de passagiers zijn er geen helmen. Men is hier sowieso niet zo van de veiligheid. Niemand draagt een gordel in de auto bijvoorbeeld. Officieel moet het wel, tenminste de chauffeur zou een gordel moeten dragen, maar het is echt een uitzondering en meestal in auto's van organisaties die hun personeel het gebruik van een gordel opleggen. We sluiten de avond af in het barretje waar we ook de eerste dag heengingen en halen wat kip met friet (geen lekkere friet dit keer...). Een ander nieuw verschijnsel is dat je bier niet per stuk, maar per 'monte' koopt. Een monte, een bergje of hoopje, wordt normaal gebruikt voor eten op de markt. Een monte tomaten of canha, maar nu hebben we dus ook een monte bier. Dat zijn er drie. Ben je met 2, dan bestel je toch een monte en drinkt door toch je twee montes op hebt. Bijna overal zijn de biertjes nu ook van 25 ipv 33 cl. Waar deze mode nu weer vandaan komt, geen idee. Maar ik denk dat het mensen vooral aanzet om meer te drinken. Dinsdagochtend 6 uur ben ik bij de bushalte. Niet echt te vroeg want de bus is al meer dan half vol. We vinden plaats redelijk ver achterin terecht. Het is een min of meer comfortabele reisbus. Wel wat versleten, maar het valt best mee. Wanneer alle stoelen bezet zijn deelt het hulpje van de bus lege jerrycans uit waar mensen op kunnen zitten in het gangpad. Bagage gaat gelukkig onderin, dat scheelt alweer een hoop getrek en geduw. Er zit ook levende bagage tussen, geiten, kippen en een gillend varken. Als er iets gebeurt kan je hier echt geen kant op. Er zijn geen hamertjes om ramen stuk te slaan, er zijn geen brandblusapparaten, er zijn geen gordels, wel een bordje dat zegt dat gordels verplicht zijn... Ik merk dat ik, waarschijnlijk omdat ik toch 3 jaar niet in Afrika geweest ben, sommige zaken met erg westerse ogen zie. Er is geen hond die het mogelijke gevaar van zo een afgeladen bus ziet. Integendeel, het comfort van deze bussen is zo veel groter dan het transport waar ze het jaren mee hebben moeten doen dus zijn mensen er erg blij mee. Alles is relatief. Ik kan me niet herinneren het ooit zo mistig gezien te hebben. Het is zelfs koud in de bus. Er is dus niet veel te zien onderweg. Vlak langs de weg staan enorm veel cashew bomen, maar dat was natuurlijk al langer zo. Het blijft de belangrijkste bron van inkomsten van het land. Jammer genoeg wordt de cashew nog steeds onbewerkt uitgevoerd. Er zou zoveel geld verdiend kunnen worden aan het verwerken en verpakken. Echte economische activiteiten zijn er sowieso niet. De staat investeert niet, maar ook de rijke Guineers niet. Wie geld heeft bouwt een huis, koopt een auto – en niet zo maar een auto meestal – en leeft op grote voet. Meestal hebben ze ook nog een huis in Portugal waar ze regelmatig heengaan, vaak om gezondheidsredenen trouwens want de gezondheidszorg hier vertrouwen ze voor geen centimeter, niet helemaal onterecht. Als het geld op is omdat ze niet meer dezelfde functie hebben is het feestje afgelopen. Dan is het te laat om nog een economische activitiet op te starten. In Gabu gaan we meteen koffie en een broodje zoeken, we zijn allebei zonder ontbijt thuis vertrokken. In plaats van een broodje vinden we maniok hapjes, een soort kroketjes, heerlijk. Gabu is een soort kruispunt tussen Senegal en Guinee Conakry. Er gaat heel veel handel door deze stad en er heerst altijd een gezellige drukte. Kopers en verkopers lopen geannimmeerd rond. De verkopers roepen hun klanten. Langs de andere kant straalt het ook weer een soort armoede uit. Alles wordt per stuk verkocht, of het nu om sigaretten of om tomaten gaat. Ik weet niet hoe de situatie van de stroom is hier, maar meestal kopen mensen maar net voldoende voor de dag omdat ze geen voedsel kunnen bewaren. Daarnaast hebben ze vaak maar geld voor een dag, een maaltijd. Afonso heeft afgesproken met een vriend van hem die sinds kort is aangesteld als directeur van toerisme. Hij neemt ons op sleeptouw en wil ons alle toeristische activiteiten laten zien, dat houdt ook in elk barretje. Elk barretje 1 monte bier... Overal worden we voorgesteld, hij is in functie en ik ben een vrouw die toeristen brengt... Ik voel met niet al te comfortabel bij dit verhaal, maar het komt hem heel goed uit om onder deze dekmantel alle hotelletjes en cafétjes te bezoeken. Steeds legt hij uit: zie je wel dat mijn functie niet alleen bestaat uit het ophalen van belasting, ik maak ook promotie voor jullie ondernemingen. Sommige plekken ken ik, andere zijn nieuw. Er zijn luxehotels en verhuur van kamertjes. Restaurants met wel 20 tafels en barretjes waar je met moeite 10 mensen binnen krijgt. We krijgen de suite te zien van een luxehotel met zwembad. Zelden heb ik zo'n verzameling kitch meubelen bij elkaar gezien. Alles blinkt. De eigenaar is er supertrots op. Toch zie je al snel dat veel van de gebruikte materialen, van sanitair bijvoorbeeld, van inferieure kwaliteit zijn, meestal chinees. Je kan ook niet veel anders krijgen hier. Dat betekent ook dat het er al snel minder deftig uit zal zien. Net zoals in het hotel waar wij verblijven (voor de kenners Vision). Er is wel een douche, maar geen douchekop, alleen een pijp. De bril van de WC is helemaal stuk, de kastdeuren hangen uit hun hengsels, de badkamer heeft geen deur meer, de lakens zijn volledig stukgewassen, je kijkt er zo doorheen. Verder is het prima en ik heb ook niet veel nodig, we slapen hier 1 nacht. Overdag is er geen stroom, 's avonds wel gelukkig, ook handig voor het opladen van telefoons en zo. Maar, nog steeds geen internet, ook niet in de duurdere hotels. We worden uitgenodigd voor de lunch bij onze vriend. Nadat we voorgesteld worden aan zijn veel jongere vrouw krijgen we een rondleiding door het huis. Deze man houdt er echt wel van om mensen rond te leiden en kan het niet laten. Het is een groot huis, maar ze wonen er ook best met veel. Buiten hemzelf en zijn vrouw en de twee jongste kinderen wonen ook haar moeder en zus er. Er lopen ook mensen rond waar we niet aan voorgesteld worden, personeel denk ik. Het huis is omringd door een enorme tuin waar erg grote cashew bomen staan, verder is het helemaal kaal. We zetten ons in de schaduw van de cashew bomen en worden bediend. Rijst en kip met sla. Ik hoor hier altijd een beetje bij de mannen. Vrouwen bewegen zich vooral op de achtergrond, zij houden alles draaiend in het huis. Onze vriend vertelde eerder over zijn grotere kinderen, die zijn allemaal volwassen en hebben allemaal in het buitenland gestudeerd, sommigen zijn daar gebleven. Nu heeft hij dus weer twee jonge kinderen. Ik ga er van uit dat ook zijn vrouw 'nieuw' is. Langs de ene kant heb ik het gevoel dat ik al tijden hier ben, langs de andere kant ben ik nog niet echt op stoom en heb nog vrijwel niemand gezien die op mijn lijstje staat. Dat komt wel goed, maar even lijken drie weken wel erg weinig. Internet is een probleem. Ik wil graag mijn eerste schrijfsel de deur uit doen, maar dat lijkt niet te lukken. Vandaag reizen we naar Bafata, vlakbij natuurlijk, en morgen pas weer naar Bissau. Daar zal het wel lukken. Voor ons vertrek moeten we nog twee hotels bezoeken volgens onze toerisme directeur, maar ik denk eigenlijk dat we er stiekem vandoor gaan. Nog een rondje bier drinken was nu ook weer niet helemaal de bedoeling. Ik heb nu vooral zin in koffie... Het lukt ons toch niet om te ontsnappen en gaan dus maar de twee laatste hotels bezoeken. Die liggen een beetje buiten het centrum. Het eerste hotel is gigantisch, niet in hoogte, maar in uitgestrektheid. Een enorme investering. We ontmoeten de eigenaar, een beetje sjofele man met afgetrapte schoenen en een afbrokkelend gebit. Volgens eigen zeggen heeft hij zijn geld in Europa verdiend en hier is doet hij ook nog iets voor de partij. Als mensen zeggen 'De partij' bedoelen ze nog steeds de PAIGC. Ik kan me niet van het idee ontdoen dat dit niet allemaal eerlijk verdiend geld kan zijn, maar je weet natuurlijk nooit. Bij ons is 'what you see, what you get', dat is hier eigenlijk nooit waar. We worden ontvangen in de bar omdat in de ontvangstzaal een seminar aan de gang is. Hoewel alles nog redelijk nieuw is, kan je toch zien dat ook hier weer de kwaliteit niet erg hoog is. In de bar heeft hij wel 6 verschillende soorten tegels gebruikt. Vermoedelijk goedkope resten. Het ziet er eigenlijk een beetje belachelijk uit. Niets past bij elkaar. Ook hier krijgen we weer een rondleiding. De kamers zijn niet erg groot, maar ook niet erg duur. Het laatste hotel heb ik jaren geleden gezien. Een Fransman heeft het gebouwd. Ik kan me nog herinneren dat ik erg onder de indruk was van de architectuur. Daar schiet niet echt veel meer van over. Het heeft blijkbaar ook jaren leeggestaan en wordt nu weer opgeknapt. De prachtige entree is nu een donkere ruimte omdat er een plafond in is gemaakt. Heel jammer, de structuur van het halfronde dak was erg mooi. Eindelijk kunnen we afscheid nemen en op zoek gaan naar een busje richting Bafata. Het is maar 50 kilometer. Net wanneer je denkt dat het busje wel vol is worden er nog een paar mensen ingeschoven. Ook vol is een relatief begrip. Wanneer we net vertrokken zijn valt een ram van het dak. Gelukkig blijft hij in het net hangen waarmee hij vastgemaakt is. Het scheelde niet veel of hij had een raam ingetrapt. Nadat hij weer vastgemaakt is kunnen we verder. Bij elke hobbel hoor je de ram blaten en de kippen die er naast liggen kakelen. Erg comfortabel zal het wel niet zijn. Wij zitten ook nogal ingeklemd. We gaan op bezoek bij Balaké. Hij ontvangt ons in zijn zitkamer waar de televisie aan staat. Al Jazira zend Mekka uit waar duizenden mensen rond de Kaaba draaien. Ik kan er niet te lang naar kijken, je wordt er een beetje duizelig van. Na een tijdje zet Balaké een andere zender op. Ik heb eerst niet in de gaten welke zender, maar het blijkt BVN te zijn en ik kijk naar een programma op de Nederlandse zender MAX. Het is een beetje verwarrend. Balaké spreekt een aardig mondje Nederlands, vroeger kwam hij er vaker om vrachtwagens te kopen. Transport was zijn ding en als monteur had hij natuurlijk ook het voordeel dat hij zijn eigen wagenpark kon onderhouden. Nu is er niets meer te verdienen aan transport volgens hem. Elke handelaar heeft zijn eigen vrachtwagen of busje waarmee hij zijn spullen vervoert. Alleen in de periode van de cashew oogst is er veel behoefte aan vrachtwagens. Hij laat ons een ontwerp zien van een soort barbecue (fugadeiro). Bijna iedereen kookt op zo'n ding maar het staat altijd laag op de grond. Hij heeft er een ontworpen die wat hoger staan en waar zowel een pan op past als een gril. Ik vind het geniaal. Je zou zeggen dat hier wel vraag naar is, maar je weet het nooit. Guineers zijn nogal conservatief en niet erg in voor vernieuwing, zeker niet waar het huishouden betreft. We logeren in kamers van een project beheerd door OGD (Organizacao Guineense de Desenvolvimento), de opvolger van SNV, die hier een project uitvoert. De kamers zijn in het oude stadsgedeelte. Het was daar vroeger een drukte van jewelste. Nu de markt verplaatst is naar boven, het oude centrum is helemaal verlaten. De straat is helemaal stuk, auto's kunnen er nog amper komen. Het lijkt wel een spookstad. Vanaf een uur of 7 's avonds is er stroom. De generator staat ook hier beneden en maakt flink lawaai. Toch hebben we er niet al te veel last van. 's Avonds gaan we weer naar boven en vinden een restaurantje waar we een gegrilde vis bestellen. Ik zal maar niet vertellen hoe heerlijk die vis was... Morgen weer naar Bissau. Mijn eerste week zit er bijna op, de tijd vliegt voorbij. [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 313 [author] => Lieve [cityName] => Bissau [travelId] => 525303 [travelTitle] => Na drie jaar afwezigheid [travelTitleSlugified] => na-drie-jaar-afwezigheid [dateDepart] => 2020-02-07 [dateReturn] => 2020-02-28 [showDate] => yes [goalId] => 6 [goalName] => Een korte vakantie [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => gabu-bafata ) [5] => stdClass Object ( [reportId] => 5070505 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2020-02-14 [photoRevision] => 0 [title] => Wat een start [message] => 7 februari, 2020 Waw, wat een dag. Ik was het toch wel een beetje vergeten hoe allesomvattend dit weer zou zijn. Alleen al het inchecken in Lissabon na een nacht met weinig of geen slaap. Al jaren vlieg ik niet meer over Lissabon en was helemaal vergeten wat een chaos Guineers er van kunnen maken. Het was te verwachten wat er zou gebeuren met mijn koffertje van 12 kilo terwijl ik er 40 mocht meenemen (of toch iets in die richting). De brutalen hebben de wereld, en dat bleek maar weer eens. Ik stond amper in de rij toen een man op me afkwam om te vragen of ik alleen reisde, of dit mijn enige bagage was en of ik hem 'por amor de deus' zou willen helpen. Mijn eerste reactie was negatief. Je wil geen bagage van een ander op je naam hebben staan en dan de bak invliegen omdat er drugs in ziten. Nu is de route van de drugs natuurlijk wel de andere kant uit, maar toch wordt het je wel ten strengste afgeraden. Dat probeerde ik deze zeer nadrukkelijke meneer wijs te maken. Mijn 'nee' bleek op hem helemaal geen indruk te maken, en daar ben ik wel een beetje aan gewend. Gevolg, ik ben bereid om zijn auto onderdelen op mijn ticket te zetten. Wat ik niet wist was dat hij niets voorbereid had en dat ik uiteindelijk van redelijk voor in de rij zowat als laatste ingecheckt raakte en naar de gate moest hollen. Het is niet te beschrijven wat een handel daar gedreven wordt, maar ook niet wat mensen allemaal mee willen nemen. Hoe kwaad ze worden dat ze niet 60 kilo en 6 stuks handbagage mogen meenemen. Het geroep, ge-onderhandel, gesjoemel, een circus is er niets bij. Ik had niet veel keuze meer en liet het dan maar over me heen komen. Wel fijn om weer eens zoveel Crioulo om me heen te horen, door vermoeidheid verstond ik niet alles en was ook wat langzaam om de juiste woorden te vinden. Hoewel we bijna een uur te laat vertrokken, niet helemaal onverwacht, waren we redelijk op tijd in Bissau. Het is voor mij de eerste keer om op het 'nieuwe' vliegveld aan te komen. Ik herinner me nog onze eerste aankomst in 1991, met een baby, toen de aankomsthal bestond uit een aantal golfplaten waar het bloedheet was. Het huidige vliegveld is redelijk modern, wat afgebladderd ondertussen, maar het kan veel erger. Meteen breekt er ruzie uit bij de rij om het gebouw binnen te komen. 'Als jullie in Portugal zijn kan je wel in een rij staan, hier moeten jullie je meteen misdragen, niet moeilijk dat het nooit wat wordt met dit land' is zo ongeveer de teneur. Dit zijn niet mijn woorden trouwens, maar die van de Guineers in de rij, dit even voor de duidelijkheid. Het is een getrek en geduw van jewelste. Gelukkig worden mensen met kleine kinderen doorgestuurd. In het deurgat staat een soort verpleegkundige (groene jas, mondkapje) die iedereen's temperatuur meet. We krijgen een formulier in de handen geduwd, naast het normale immigratieformulier, om in te vullen, maar geen instructies. Iedereen gaat dan ook in de verkeerde rij staan en wordt dan, als hij net aan de beurt is, verwezen naar de rij van het ministerie van gezondheidszorg om daar nog een keer in de rij te staan om daarna terug in de eerste rij te gaan staan. Ik heb wat blabla op het formulier ingevuld omdat het echt nergens over ging. Preventie van het corona virus. Vreemd genoeg zaten er best een aantal mensen met een mondmasker in het vliegtuig. Of ik daar nu gerust of ongerust van moet worden.... Er vliegt me iemand om de hals. Rui, een man die ik al jaren ken. Blijkt dat hij nu ambassadeur is in Berlijn. 'Als ik het geweten had, had ik je VIP status kunnen geven' zegt hij nog. Wat moet ik in godsnaam met een VIP status? Het is ook wel een manier om te laten zien wie je bent. Afonso staat me trouw op te wachten met mijn eigen auto! Hem had ik wel verwacht, mijn auto eigenlijk niet meer. Ook David is er en we duiken meteen een barretje in. Ik ben gek op die geïmproviseerde barretjes met plastic zeiltjes op de tafels en provisorische deuren en ramen. Het bier is er altijd koud! We kletsen wat bij, vooral politiek, maar ik moet een keer naar 'huis', ben ook hongerig, vies en moe. Aankomst bij Maria. Alsof ik nooit weggeweest ben. Alleen zijn er wat minder mannen in huis. Ik kan me douchen en er staat eten voor me klaar. Rijst, vis, padja de cebola (een heet toevoegsel van lente-uitjes en limoen) en bagidji (voor diegenen die het niet kennen, de standaard groente in Guinee van blaadjes met een aubergine-achtige tomaat er doorheen, heerlijk). Het is heel simpel eten, maar bijzonder lekker. We praten bij. Wie is dood en wie niet, wie is naar Portugal geëmigreerd (legaal of illegaal), en wie nog niet, wie is gezond en wie ziek. Het is veel informatie, soms droevig, soms ook niet. Er komen steeds kinderen binnen. 'Bim fala Lieve mantenha' zegt Maria steeds (kom Lieve groeten), ik herken de kinderen bijna niet. Drie jaar is best lang op die leeftijd. Sam Maykel, mijn pleegzoon, komt terug uit het werk en ziet er erg goed uit. We hebben weinig tijd voordat Afonso me weer komt ophalen om naar een ceremonie te gaan van de zus van een oud-collega. Het is de ceremonie waarbij een man de hand van een vrouw vraagt ten overstaan van de hele familie. De man is de grote afwezige trouwens in dit gebeuren wat toch ook een beetje vreemd is. Beide families zijn aanwezig en in dit geval is dat nogal wat. De man is Fula (fulani – vaak moslim) maar in dit geval christen met een Poolse moeder, de vrouw is Pepel, een van de meest traditionele animistische ethnieen in Guinee. De Fula's bieden hun excuses aan omdat ze niet wisten dat deze ceremonie zo moest gedaan worden, zij hadden al wel de ceremonie met de kolanoten achter de rug. Ook deze ceremonie hing aan elkaar van desorganisatie, maar het is een mooie ceremonie omdat twee families zich engageren om een huwelijk te ondersteunen, en dat gaat hier best wel ver. Elke oom, elke tante, spreekt zich uit over de waarde van het huwelijk, over de verantwoordelijkheid van iedereen in het in stand houden van de relatie. Over de moeilijke tijden, over bij wie ze terecht kunnen. De verantwoordelijkheid van een relatie ligt hier niet bij twee mensen maar bij een hele gemeenschap. De ceremonie eindigt met het aanbieden van de kalebas door de familie van de man, gevuld met veel drank, maar vooral aantal symbolische zaken (niet altijd even feministisch) zoals naald en draad, knopen, kaarsen, cana (voor het plengen van offers). Daarna zijn er hapjes en drankjes, de volgende dag is het echte feest. Ik kan me herinneren van de laatste keer hoe dat gaat. Toekomstige man en vrouw worden bedekt met geweven doeken terwijl ze gehurkt op de grond zitten. Ze hebben elk een kalebas gevuld met eten. Zonder elkaar te zien moeten ze op hun knieën naar elkaar toe kruipen met de kalebas in hun handen. Wanneer ze bij elkaar komen moeten ze elkaar voeren met het eten in ieders kalebas. 8-02-2020 Ik wordt vroeg wakker. De hanen kraaien. Ik heb van Bissau gedroomd, dat doe ik altijd, maar ik werd er dit keer ook wakker. De temperatuur is zo … ik vind geen woorden, lekker, fijn, heerlijk, gewoon, de beste temperatuur die er is. Het is niet heet, wel warm, als een bad. Ik ga naar de markt met Ché, om brood, eieren en koffie te halen voor het ontbijt. Mijn komen langs mijn laatste twee woningen in deze wijk. Ché is 9 jaar en zit in het 5de jaar lagere school. Ik ben benieuwd naar zijn kennis. Onderweg naar de markt vraag ik of hij weet hoeveel geld ik terug moet krijgen als ik betaal met 1000 Cfa terwijl elk ei, we kopen er zes, 100 Cfa kost. Tot mijn schrik heeft hij geen idee. Hij raadt maar wat, van 500 naar 600 naar uiteindelijk 400... Ik weet dat hij zowat dagelijks naar de markt gestuurd wordt om iets te kopen maar blijkbaar heeft hij niet het minste idee. Al die energie, al dat geld dat mensen investeren in hun kinderen om ze een goede schoolopleiding te geven gaat vaak nergens heen. Zelfs Maria, de grootmoeder die hem sinds zijn geboorte in huis heeft, heeft geen idee over wat hij wel en niet kan. Kinderen die geen ondersteuning thuis krijgen hier leren niets, vooral niet in de officiële scholen. Afonso haalt me op om naar Pefine de Arreia te gaan waar we een groepje vrienden zullen ontmoeten. Bij het benzinestation ontmoeten we Faustino Imbali, een vriend van vele jarn, maar ook oud 1ste minister, presidentskandidaat en gewoon politicus. Hij heeft het nooit echt gemaakt in de politiek vanwege een aantal niet zo slimme keuzes. Wanneer we bij het dorp aankomen zit het groepje vrienden al flink aan de palmwijn. Ze hebben een Chinese versterker bij en een hoop muziek op een USB. Jammer genoeg staat het geluid meestal net iets te hard om er echt van te genieten. Ik moet erg mijn best doen om de gesprekken, en vooral de grapjes, te volgen. Ze hebben iets van 30 liter palmwijn ingekocht. Verse wijn heeft niet zoveel alcohol, je kan er dus best aan doordrinken, later op de dag wordt het wel sterker. De hapjes blijven langskomen, vis, kip, salades... Armoede uit zich hier nooit in het ontbreken van eten. Het onderwerp van gesprek is al gauw politiek. Er is nog steeds geen oplossing gevonden voor de uitslag van de presidentsverkiezingen. Veel mensen hopen dat de voorlopige uitslag fout is, ik twijfel. Zelfs als het zo is ben ik bang dat de huidige 'winnaar' dit niet zal accepteren. Ik kom hier wel de eerste persoon tegen die niet op Domingos gestemd heeft. Mijn indruk is vooral dat hij geen vertrouwen heeft in een intellectueel. Veel Balanta's (toch een erg grote ethnie) hebben op Sissoco gestemd om dat hun eigen kandidaat hen dat aan heeft geraden. Een dorpshoofd van het buurdorp zit naast me. Hij vertelt hoe slecht het gesteld is met de stand van de oesters in zijn dorp. De traditionele regels worden niet meer gevolgd en er worden oesters geplukt in tijden die verboden zijn. Niet alleen plukken ze de oesters tijdens het broedseizoen, ze hakken ook de mangrove om. Ik heb nooit eerder gehoord dat ze zich niet houden aan de tradities. Mangrove beschermt de kust, filtert het water en veel kleine vissen leggen er hun eitjes. Als de mangrove weg is zal ook de visstand achteruit gaan. Het zijn fragiele evenwichten die jaren in stand gehouden zijn. Het is wel duidelijk dat dit dorpshoofd geen idee heeft waar hij hulp zou kunnen krijgen om dit een halt toe te roepen. Hij is erg gelaten. We wandelen samen naar zijn dorp. Bij de rivier zitten jongeren met hun kano's. Ze zijn net terug van de visvangst. Het ziet er allemaal zo vredig en rustig uit, maar als ik met de jongeren in gesprek raak blijkt hun enige droom migratie te zijn. Ze hebben hier geen kansen en dat is natuurlijk ook waar. Hoe idyllisch het er ook uitziet aan de buitenkant, het is natuurlijk toch maar een saai leven met weinig mogelijkheden. Slechte scholen, vrijwel niet bestaande gezondheidszorg. Later op de dag ontmoet ik een recent afgestudeerde arts. Hij doet wat hij kan, maar formeel is hij werkloos. Hij verdient onder andere zijn geld met het tappen van palmwijn... Niet te geloven toch? Er is grote behoefte aan een kleine kliniek, een gezondheidspost, maar de staat investeert er niet in. Omstaanders bevestigen dat hij goed voor hen zorgt. Ook in Bissau krijg ik de indruk dat mensen het opgegeven hebben. Ze zien geen uitweg meer voor het land. Er is geen werk. De enige banen die er zijn worden slecht betaald. Al die jonge mensen die in het buitenland gestudeerd hebben (vooral Brazilië, Marokko en Algerije) en hier willen werken hebben het moeilijk. Er is vrijwel geen privé sector. Ze worden zelden aangenomen als ambtenaar omdat ze te slim zijn... Er zijn wat NGO's waar ze terecht kunnen. Nooit eerder zijn zoveel jongeren naar Portugal vertrokken. Hoe ze het voor elkaar krijgen weet ik niet want het is niet eenvoudig om een visum te krijgen. Ik heb niet de indruk dat er veel over land en zee vertrekken. In Portugal komen ze meestal in de bouw terecht, een laag salaris, te laag om echt iets naar huis te sturen, is hun lot. Ze krijgen ook geen vaste contracten en moeten elke keer als een gebouw af is weer een nieuwe werkplek zoeken. Het maakt niet veel uit of je een opleiding hebt of niet. Vandaag is het maandag. Ik hoop dat ik eindelijk een simkaart kan kopen en ergens internet kan vinden. Morgen gaan we voor een paar dagen naar het oosten, Bafata en Gabu. Vanmiddag gaan we wat mensen bezoeken (Domingos en Gidia in elk geval). Hopelijk kan ik dan dit stukje versturen. [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 255 [author] => Lieve [cityName] => Bissau [travelId] => 525303 [travelTitle] => Na drie jaar afwezigheid [travelTitleSlugified] => na-drie-jaar-afwezigheid [dateDepart] => 2020-02-07 [dateReturn] => 2020-02-28 [showDate] => yes [goalId] => 6 [goalName] => Een korte vakantie [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => wat-een-start ) [6] => stdClass Object ( [reportId] => 5070191 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2020-02-06 [photoRevision] => 0 [title] => Vertrek [message] => 06-02-2020 Eindelijk na drie jaar afwezigheid, heb ik besloten weer een bezoek te brengen aan het landje dat altijd ergens in mijn hoofd aanwezig is en nog altijd deel uitmaakt van mijn toekomstplannen. Ik ben een slechte planner en het kost me dan ook weer veel tijd om te bedenken wanneer en hoe ik deze reis weer eens zal aanvatten. Ik wil niet meer via Gambia reizen. Het kost tijd en hoe vaak heb ik deze reis nu al gemaakt. Toch ben ik elke keer weer onzeker over hoe lang elk traject is, waar ik precies moet zijn en wat het kost. Wanneer blijkt dat ik voor ongeveer dezelfde prijs ook rechtstreeks op Bissau kan vliegen besluit ik dat nu toch eindelijk eens een keer uit te zoeken. Het wordt februari, toch nog eens een keer Carnaval vieren en wanneer Gill laat weten dat ze rond die tijd ook wil gaan om hun pleegzoon op te zoeken is de kogel door de kerk. Ik boek de reis en maak twee stomme fouten. In de reis naar Lissabon zit alleen handbagage. Het kost ongeveer 450 Euro om 10 kilo ruimbagage bij te boeken, een beetje veel. Dan reis ik maar met 12 kg handbagage. Gelukkig moeten er geen warme winterkleren mee. Plek voor cadeautjes is er dan ook niet. Op de terugreis zullen dit keer niet veel cashewnoten en pinda's mee kunnen, dat is wel jammer. De tweede fout is dat ik 3 weken boek in plaats van de 4 weken die ik in mijn hoofd had. Ook niet echt een drama omdat ik niet vanuit Gambia vlieg. Dan stelt zich de vraag waar ik ga verblijven. Ik boek meteen de week van Carnaval in een Airbnb voor mezelf en Gill. Dat die nu ook daar bestaan is wel bijzonder. Carnaval is een periode dat er wel eens toeristen uit Gambia en Senegal overkomen en er dus niet makkelijk een goedkope logeerplek te vinden is. Daarnaast wil ik dan ook graag een beetje in de stad zitten. Tegen de tijd dat ik eindelijk besluit te boeken is er nog maar één Airbnb over. Gelukt! Over de eerste twee weken blijf ik twijfelen. Zal ik de Airbnb bijboeken, zal ik Gidia vragen of ik bij haar terecht kan, wil ik in Pilon bij de familie logeren, ik blijf maar twijfelen en langzaam maar zeker komt de reis dichterbij. Wanneer ik op een druilerige, koude zaterdag me wat zit te vervelen op facebook raak ik aan de praat met Tchatcha in Portugal en Sam Maykel in Bissau. De familie blijkt aardig uitgewaaierd. Miguel zit als sinds januari 2019 in Portugal voor medische behandeling. Hij heeft een oogoperatie ondergaan die goed verlopen is maar heeft nog andere gezondheidsproblemen waarover ik geen duidelijkheid krijg. Tchatcha is op een reis naar Hongkong (over de reden van die reis is hij erg onduidelijk) illegaal in Portugal blijven hangen waar hij nu aan het werk is als metselaar en hoopt (of zegt te hopen) daar een opleiding te gaan doen. Alleen, hij kan dat niet betalen. Ik raak wat geïrriteerd dat hij na drie jaar zonder contact het woord geld alweer na twee zinnen laat vallen. Hij vraagt niets, maar suggereert en denkt me in te pakken met een verhaal over een master programma in toerisme . Hij gaat er van uit om dan mijn registratie van mijn reisbureau BinoBaiBisssau over kan nemen. Dat dit nooit geregistreerd gestaan heeft vindt hij duidelijk vervelend. 'We gaan in elk geval samenwerken in de toekomst' is zijn mening. Ik ben daar minder zeker van. Ook de oudste broer, Ndeguide, zou in Portugal zitten. De precieze omstandigheden zijn me niet duidelijk. De laatste van de kinderen, Tchi, studeert voor zover ik weet al een aantal jaren in Porto of Coimbra. Dat betekent dat van het hele gezin alleen Maria en Sam Maykel nog in Bissau zijn. Maria is al maanden bezig met en visumaanvraag om Miguel te gaan bezoeken, ik ga er van uit dat dat ook niet meer lukt, maar dat hoor ik snel. De garantverklaring die ik stuurde is officieel niet meer geldig en een nieuwe wil ik eigenlijk niet sturen. De kans dat ze dan niet terugkomt onder deze omstandigheden vind ik te groot en dat zou me wel eens duur te staan kunnen komen (tot 10.000 Euro...). Het gesprek op facebook met Sam Maykel loopt anders. Hij dringt er op aan dat ik thuis kom logeren en, met deze situatie is het ineens best een aantrekkelijk idee. Ik zeg uiteindelijk toe. Voor vertrek belt Afonso nog even. 'We gaan zaterdag naar Pefine de Arreia, ik heb al palmwijn en vis besteld...'. Morgenmiddag zit ik in Bissau – 32graden, 0% kans op regen, luchtvochtigheid 20%, wind 13 km/h. Het kan nu al niet meer stuk! Groet! [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 239 [author] => Lieve [cityName] => Bissau [travelId] => 525303 [travelTitle] => Na drie jaar afwezigheid [travelTitleSlugified] => na-drie-jaar-afwezigheid [dateDepart] => 2020-02-07 [dateReturn] => 2020-02-28 [showDate] => yes [goalId] => 6 [goalName] => Een korte vakantie [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => vertrek ) [7] => stdClass Object ( [reportId] => 4968281 [userId] => 416301 [countryId] => 79 [username] => anketaken [datePublication] => 2017-03-05 [photoRevision] => 5 [title] => life is better in flipflops? [message] => Volgende week om deze tijd ben ik al in Suriname. Mijn to do lijstjes zijn zo langzamerhand allemaal afgevinkt. De zomerkleding heb ik vandaag toch maar even doorgepast. Er zijn toch veel kleren veuls te groot geworden, wat een luxe probleem. Er hingen gelukkig ook kledingstukken in die voor het eerst sinds hele lange tijd als gegoten zitten. Ik ben stiekem toch wel heel erg trots op mijzelf, het vertrouwen dat ik het vast kan houden moet nog wel groeien. De tijd zal mij dit vertrouwen vast gaan geven en mijn einddoel zal ongetwijfeld nu echt behaald worden! Waar ik afgelopen weken ook wat uurtjes in gestoken heb is het opzetten van een blog voor op het Portaal, het interne netwerk van Elver. Wat hebben we hier al een leuke reacties op gehad! Er zal dus volop geblogd en gevlogd worden met het Elver thuisfront. Waar ik ook zo blij van word is dat het met Richard en de kids ook goed gaat in de voorbereiding. Ik voel nauwelijks spanning, ze lijken zich stiekem zelfs een beetje te verheugen op alle leuke plannen die ze met hun 3 hebben gemaakt. Al met al staat mij niets meer in de weg om weer een geweldig avontuur aan te gaan! Ik kijk uit naar het weerzien in Suriname Liefs Anke [vip] => [userRegistrationDate] => 2015-01-10 23:34:01 [totalVisitorCount] => 9912 [pictureCount] => 1 [visitorCount] => 67 [author] => [cityName] => Rossum [travelId] => 484930 [travelTitle] => Suriname voorjaar 2015 [travelTitleSlugified] => suriname-voorjaar-2015 [dateDepart] => 2015-03-12 [dateReturn] => 2015-04-24 [showDate] => no [goalId] => 11 [goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/122/444/996_640x480.jpg?r=0 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/416/301_50x50.jpg?r=5 [titleSlugified] => life-is-better-in-flipflops ) [8] => stdClass Object ( [reportId] => 4960779 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2017-01-10 [photoRevision] => 0 [title] => Reflectie [message] => De organisatie die opgericht is na het vertrek van SNV uit Guinee Bissau heet OGD, Organizacao Guineense de Desenvolvimento. De toenmalige werknemers, een stuk of 8, kregen een auto en wat kantoormeubelen en dat was dat. Dat dit team de laatste jaren alle SNV opdrachten uitvoerde staat nergens en dat heeft nogal gevolgen. Buiten Braima, de administrateur en Afonso, de logistieke medewerker heeft iedereen ondertussen ander werk gevonden, vooral bij internationale organisaties. Volgens afspraak dragen ze een klein deel van hun inkomsten af aan OGD om daarmee de huur van het kantoor en wat andere zaken te betalen. Het zijn allemaal ervaren consultants, de meesten jong, maar ook niet allemaal. Ninive bijvoorbeeld, van oorsprong Cubaanse, werkt al jaren in onderwijs. Om een opdracht van de Europese Unie te kunnen uitvoeren moet een organisatie minstens aan twee voorwaarden voldoen: ze moet 3 jaar ervaring kunnen voorleggen en ze moet beschikken over een minimale hoeveelheid geld waarmee ze de eerste maanden van het project kunnen uitvoeren. OGD voldoet aan geen van deze voorwaarden. SNV heeft het curriculum van de organisatie niet overgedragen, zelfs niet de laatste drie jaren en SNV heeft ook helemaal geen fondsen achtergelaten. De organisatie is hierdoor vleugellam gemaakt en ik moet eerlijk zeggen dat ik het onbegrijpelijk vind. Ze hadden net zo goed niets kunnen achterlaten, dit is een lege doos en zo zijn er weer een aantal erg competente mensen onttrokken aan de broodnodige NGO wereld. Ze zitten bij Unicef, FAO en meer van dat soort organisaties, van de meesten ben ik nooit erg onder de indruk geweest. Ik erger me hier al jaren aan en zie gewoon hoe de overblijvende personeelsleden zich vasthouden aan een zijden draadje. Ik raad Afonso dan ook al jaren aan om een baan te zoeken. Hij zegt overal dat hij bij OGD werkt maar vergeet er bij te zeggen dat hij geen salaris ontvangt. Ik ben er van overtuigd dat hij al lang een betaalde baan had gevonden als hij zich meteen op de markt gegooid had, met zoveel ervaring en zoveel bekendheid bij organisaties en instanties zou dat zeker gelukt zijn. Hij vind het moeilijk om toe te geven dat dit niets gaat worden. Gisteren tijdens een heerlijke maaltijd bij Braima begreep ik zelfs dat ze nog vaag hopen op de terugkeer van SNV, niet met een kantoor, maar met projecten gefinancierd door de EU. Hoop doet wel leven maar of het een lege maag vult? Op één van mijn laatste dagen kom ik Hubert tegen. Hij is een Kameroenees en spreekt mij in eerste instantie in het Duits aan. Omdat ik Creolo, Frans of Portugees verwacht begrijp ik geen letter van wat hij zegt. Ik spreek geen Duits maar zou het onder andere omstandigheden wel herkend hebben. We komen uit op Frans als gemeenschappelijke taal. Hij heeft in Duitsland gestudeerd en is hier nu 7 maanden. De laatste jaren worden steeds vaker auto's geïmporteerd met een groeiende hoeveelheid elektronica. De gewone onder-de-mangoboom automonteur kan hier niet mee overweg, auto's staan dus snel langs de kant en kunnen niet gerepareerd worden. Hier komt Hubert in de picture. Hij kan deze auto's op een computersysteem aansluiten en repareren, althans, dat is het idee. Er is een Libanees die de apparatuur heeft maar geen kennis, hij heeft de kennis maar... Het is niet helemaal duidelijk hoe hij hier terecht gekomen is. Na enig onderzoek op dit technische vlak kwam hij er achter dat Guinee Bissau een 10-tal jaar achterliep met technologie en hij zag een gat in de markt. Bij aankomst werd hij door een Guinese familie geadopteerd. Daar woont hij, eet hij en probeert hij een business op te zetten. Zo gaat het eigenlijk altijd. Guineers zetten de deur wagenwijd open voor nieuwkomers. Ondersteunen hen bij het opstarten van hun bedrijfjes en worden later over het algemeen vergeten en houden er zelden of nooit een baan aan over. Ik ben net aangekomen in Gambia na een reis van ongeveer 7 uur. Kemba, waarbij ik logeer, vertrekt ook morgen, het huis wordt opgezegd, Gill en hij gaan voorlopig in Engeland wonen. Ik vraag Kemba naar zijn vriend Jacob, een jongen waar hij veel mee optrok in Bissau maar die ik niet vond. Jacob is onderweg naar Europa via de illegale weg. Hij zou in Libië zijn nu. Ik hou mijn hart vast. Hij kon nergens meer heen, zijn projecten in Bissau mislukten en terugkeer zat er niet in. Zoals zovelen gaat hij een toekomst van illegaliteit tegemoet, dat is, als hij de oversteek redt. Er zijn nog steeds weinig Guineers tussen de zogenaamde gelukszoekers hoewel ze misschien slechter af zijn dan in omliggende landen. De sterke sociale cohesie is daar zeker een van de redenen voor. Ik ben benieuwd wat er met Gambia gaat gebeuren. Tot op heden weigert de oud president plaats te ruimen voor de verkozen president. De eerste heeft de delegatie van de CEDEAO in de zeik gezet, die denker er over om militairen te sturen om de overdracht op 19 januari toch door te laten gaan. Het voelt hier toch wel rustig aan, maar dat zegt niets natuurlijk. Voorlopig stopt de stroom Gambianen die wegtrekken misschien voor even. Ik kom in Kemba's huis zowaar 3 jonge mannen aan die jaren in Europa gewoond hebben maar er de brui aan gegeven hebben. Ze hebben EU of Britse documenten en kunnen elk moment teruggaan moest het in Gambia toch mis gaan. Ze houden het voor gezien in Europa. Ik hoor steeds vaker dat het verkrijgen van een EU document één van de belangrijkste redenen is om de stap toch te wagen. Met dit document verkrijgen ze een ontsnappingsmogelijkheid. Wanneer we het hebben over de kritiek van mensen in de UK dat ze komen om misbruik te maken van de 'benefits', zeggen ze unaniem dat ze wel gek zouden zijn. Wat denk je dat je in godsnaam van benefits naar huis kan sturen? En dat is toch ook een belangrijke reden van migratie. Er zijn zoveel dingen die ik onderweg zou willen opschrijven en dan toch weer vergeet. Er zijn ook zoveel dingen die moeilijk onder woorden te brengen zijn. Wat is er toch zo bijzonder aan mijn landje. Politiek gaat het eigenlijk alleen maar van kwaad naar erger, ook wat betreft investerings- of arbeidsmogelijkheden. De levensstandaard is weer gedaald heb ik de indruk. Dat er een hele week gefeest is door iedereen doet daar niets aan af. Het feesten heeft soms ook iets hopeloos. Net als de Belgen in Congo hebben de Portugezen in Guinee de liefde voor eten en drinken achtergelaten. Wat een koloniale erfenis. Het was weer fijn vrienden te zien, het was weer droevig om te horen dat weer een aantal bekenden en vrienden overleden waren. Het was heerlijk om de zon te voelen, om verse vis te eten en om met mensen te praten over dagdagelijkse bekommernissen, over hoop en toekomst, over voetbal en politiek. Het was geweldig om te zien dat Sam Maykel het eindelijk echt goed doet. Hij is als persoon gegroeid en draagt de verantwoordelijkheid voor zijn familie zonder klacht. Het was frustrerend om te zien dat de meeste mensen niet verder komen, dat er geen investeringen zijn en dat mensen zelf weinig initiatief vertonen. Vooral de vrouwen verzinnen kleine bronnen van inkomsten om iedereen van eten te voorzien, de kinderen naar school te sturen en te zorgen dat het huishouden draait. De mannen zijn een stuk minder actief. Terwijl ik mijn laatste dat in Bissau nog even bij Domingos langs ga zitten er 3 vrouwen te werken, er wordt gekookt, er worden pinda's gepeld voor de verkoop, er worden donuts gemaakt. Op de hoek van de veranda zitten een 8-tal jonge mannen. Zij praten over voetbal... Lieve [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 15943 [author] => [cityName] => Bissau [travelId] => 509229 [travelTitle] => Een droom achterna [travelTitleSlugified] => een-droom-achterna [dateDepart] => 2016-12-19 [dateReturn] => 2017-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 99 [goalName] => Iets anders... [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => reflectie ) [9] => stdClass Object ( [reportId] => 4960238 [userId] => 431478 [countryId] => 79 [username] => Gambia2017 [datePublication] => 2017-01-06 [photoRevision] => 0 [title] => Gambia!!??? Hoe komen jullie daar nou bij? [message] => Nou simpel, ik wil naar de zon in Februari en bij Corendon kwam Gambia er met stip uit. Uiteraard hebben we daarna ook ge-googled. Is dat leuk, is dat te doen, is dat betrouwbaar, is dat echt wel leuk? Moesten we onzelf laten vaccineren? En nog wel duizend vragen. De echte antwoorden krijgen we 6 febr pas, dan vliegen we erheen. Naar volgens zeggen het leukste Hotel van de omgeving. incl leuke beachbar. Djembe Beach Resort in Kololi. (spreek dat eens uit zonder te lachen; Kololi) [vip] => [userRegistrationDate] => 2017-01-06 11:42:47 [totalVisitorCount] => 3494 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 1647 [author] => JJ [cityName] => Gambia [travelId] => 509600 [travelTitle] => Gambia [travelTitleSlugified] => gambia [dateDepart] => 2017-02-06 [dateReturn] => 2017-02-14 [showDate] => yes [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,gambia [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/431/478_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => gambia-hoe-komen-jullie-daar-nou-bij ) [10] => stdClass Object ( [reportId] => 4960171 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2017-01-05 [photoRevision] => 0 [title] => Het einde nadert [message] => De hele stad is net zoals in Nederland inkopen aan het doen voor de eindejaarsfeesten. Vooral drank en eten natuurlijk. Het aantal barretjes en restaurants is in de loop van de laatste jaren enorm toegenomen. De winst van elk barretje op zich is zeer waarschijnlijk afgenomen. Als ik zo zie wat er in het huis waar ik logeer, en waar dus een bar is, per dag verkocht wordt, houdt het niet veel meer in dan proberen te overleven. Tijdens mijn afwezigheid in het zuiden is het huis volgelopen met kinderen van familie in zowel Bissau als Sao Domingos. Ik raak al gauw de tel kwijt. In de living slapen er in elk geval al 8 op twee matrassen. Ze komen onaangekondigd aanzetten om de feestdagen hier door te brengen. Gidia is niet onverdeeld gelukkig met hun bezoek, ze zet ze wel allemaal aan het werk. Er wordt water gehaald, er is geen stromend water in huis, het erf wordt aangeveegd, de tafels en stoelen worden in de bar neergezet en iedereen moet meehelpen met het aanmaken van houtskool, het schoonmaken van eten, het doen van de afwas, noem maar op. Gidia heeft ogen op haar rug en houdt alles precies in de gaten. Vanaf vroeg in de ochtend worden literpakken wijn en jeneverglaasjes cana verkocht. Ik heb nog steeds niet besloten waar ik oudejaar ga vieren. Zoals steeds ben ik bij een groep vrienden uitgenodigd die nogal flink uitpakken. Eerlijk gezegd heb ik daar niet zo'n zin is. Het is gewoon wat veel, kratten en kratten drank worden aangesleept en enorme hoeveelheden eten worden gekookt. Het feest gaat dan ook meestal dagen door omdat er nog resten moeten worden opgemaakt. Ik wil het eigenlijk wat rustiger aan doen en eindig uiteindelijk toch weer bij de familie in Pilon. Niet zo'n slimme keuze blijkt achteraf. De overburen hebben een geluidsinstallatie aangesleept die ze zo knetterhard zetten dat ik niet eens meer kan denken. Niemand lijkt er last van te hebben en ik weet niet waar ik me moet verstoppen. Uiteindelijk worden de boxen iets anders gericht waardoor het een beetje beter wordt, maar het lukt met niet de gesprekken te volgen en zit dus maar een beetje te zitten. Pas om 1 uur 's nachts wordt eten en drinken geserveerd en eigenlijk heb ik dan al geen zin meer. De enige afleiding is het kijken naar de kleding van de dames, ik val zelf nogal uit de toon en was een beetje vergeten me wat op te tutten. Strakke jurken zijn hier in elk geval in de mode. Veel glitter en glans, veel basin en borduurwerk. Er komt een dame aan in een onbeschrijfelijke jurk, knalgele stof geborduurd met de meest felle kleuren en glitters. Ze heeft een enorme haardos, vals haar natuurlijk en daar bovenop een blauw-gouden hoofddoek op z'n Senegalees gevouwen. Wat een verschijning, de jurk zit zo strak als een korset en ik ben bang dat ze er uit scheurt wanneer ze gaat zitten. De hapjes en drankjes zijn helemaal precies uitgeteld en het wordt in de gaten gehouden. De wijndrinkers hebben elk 3 liter, de bierdrinkers elk 12 flesjes. De niet alcoholdrinkers hebben ook elk 12 blikjes Cola, Fanta of iets gelijkaardigs. Vooral de laatste groep heeft een plastieken zak onder de tafel staan waarin ze hun blikjes bijhouden, je kan toch geen 12 blikjes Cola op op een avond??? Het is ook niet de bedoeling dat je een blikje aan iemand anders geeft, het is jouw drank. Om 4uur houdt ik het niet meer uit en ga met kloppende oren naar bed. Ook daar moet ik een kussen over mijn hoofd houden om de muziek uit te sluiten, die gaat door tot 8 uur 's ochtends, dan val ik pas echt in slaap. Zo, gedaan met feesten. Mijn dagen hier beginnen al weer te korten en ik heb eigenlijk nog vrijwel niemand gezien. Er wordt natuurlijk langs alle kanten aan mij getrokken. Ik moet hier eten, en daar langs en daar nog een biertje gaan drinken. Het zal weer passen en meten worden. Vandaag moet er papierwerk gedaan worden. Ik moet ervoor zorgen dat Alfonso mijn auto's kan verkopen. Tot mijn verbazing gaat het het eigenlijk allemaal erg snel, veel stempels en zegels op een document waarin staat dat ik toestemming geef om die dingen te verkopen. Er zijn trouwens wel geïnteresseerden alleen blijft het altijd wat onduidelijk of er ook geld op tafel komt. Beide auto's doen het trouwens goed. De dagen vliegen voorbij. Ik wil nog een aantal mensen zien maar zie dat ik tijd te weinig zal hebben. Zo gaat het altijd en zeker deze keer nu ik maar 3 weken hier ben. Ik probeer al sinds mijn aankomst grip te krijgen op de politieke situatie hier, maar het is niet eenvoudig. Echte informatie is er niet, er zijn vooral verhalen en onbewezen feiten. Om uit die warboel iets te deduceren is gewoon onmogelijk als je niet naar radio en TV luistert, en daar heb ik geen toegang toe (en weinig zin voor trouwens). Het komt er eigenlijk op neer dat iedereen die aan de macht is vooral uit is op eigen gewin en alleen maar denkt op korte termijn. De gevolgen zijn natuurlijk voor de bevolking die nog minder heeft dan vroeger. Er is geen werk, er zijn nog steeds geen bedrijven, althans niet veel, de staat betaald niet of slecht, een eigenschap die ondertussen ook door bedrijven is overgenomen. Hoe vaak kom ik iemand tegen die maanden gewerkt heeft voor iemand en uiteindelijk nooit betaald is. Soms geloof je het bijna niet. Sam Maykel had vorig jaar een baan gekregen als onderhoudsman van de pinautomaten. Het bedrijf dat deze service verleent is een Engels bedrijf. Wie schetst dan ook mijn verbazing als blijkt dat hij nooit betaald is voor geleverd werk. In het kort is de politieke situatie als volgt: de president is een dief - de president is een man die eindelijk orde op zaken wil stellen. De eerste minister (oorspronkelijke en voorzitter van de PAIGC) is een dief en dealt in drugs - hij is een ervaren politicus met een goed hart voor het land. De PAIGC is de enige partij die het land kan redden - het is de partij die het land kapot gemaakt heeft. Al deze uitersten doen de ronde maar welke is nu waar? Wat redelijk onbegrijpelijk is, is dat zowel de president als de oorspronkelijke 1ste minister van dezelfde partij zijn, niks geen ingewikkelde coalities zoals wij die al jaren in Nederland en België kennen. Hoe is het dan mogelijk dat ze het nergens over eens zijn. De een beweegt naar rechts, de ander naar links. De een zegt A, de ander Z. Mensen worden aangesteld en kort daarna weer afgezet. Niemand is zeker van zijn positie, ministers, directeuren, gouverneurs, noem maar op. Gisterenavond hoorden we dat Justine (oud PASP) aangesteld is als Gouverneur van Cacheu. Ik heb het idee dat de huidige gouverneur dit ook maar via de radio gehoord heeft. Hij zal nu wel proberen vele schaapjes op het droge te krijgen (voor zover hij dat niet eerder gedaan heeft). Het spel moet gespeeld worden, stelen is normaal, maar je moet het wel op de juiste manier doen. Gisteren eindelijk Beatrice en Huco weer eens ontmoet. Ze wonen al een aantal jaren in Nigeria waar hij aangesteld is als hoofd van recursos humanist bij de CEDEAO. Op mijn vraag wat hij van zijn functie vind antwoord hij dat hij enorm teleurgesteld is. Vooral over het feit hoe ze proberen hem onder druk te zetten om bepaalde mensen aan te stellen. 'Ze' zijn presidenten en ministers van lidstaten en andere medewerkers. Nepotisme tot in de hoogste regionen. Hij probeert hier niet aan mee te doen, maar men zegt altijd dat iedereen te koop is. Het feit alleen al dat zijn kleinkinderen nu op fantastische scholen zitten en hij hen dat heel graag gunt kan al een basis zijn om toch een keer iemand aan te nemen om de baan te behouden. Ik noem maar een mogelijke zwakte. Er resten nog weinig dagen. Ik zal weer een rondje afscheid gaan nemen. De auto moest ook weer naar de garage, er wordt een onderdeel vervangen. Ik hoop dat hij snel verkocht wordt, van stilstaan worden ze echt niet beter. Ik sluit alweer een hoofdstuk af en alweer weet ik niet hoe ik hier weer kan komen wonen. Misschien was het ook wel te veel verwacht dat ik er dit keer uit zou komen. Ik blijf hopen en dromen, geniet van de warmte van zowel de zon als de mensen. Nederland is nog erg ver weg en dat hou ik nog even zo. Misschien volgt er later nog een stukje, zo niet, dank voor het lezen en voor alle commentaren. Met de meesten van jullie deel ik de liefde voor dit verdomde landje. Lieve [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 1308 [author] => [cityName] => Bissau [travelId] => 509229 [travelTitle] => Een droom achterna [travelTitleSlugified] => een-droom-achterna [dateDepart] => 2016-12-19 [dateReturn] => 2017-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 99 [goalName] => Iets anders... [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => het-einde-nadert ) [11] => stdClass Object ( [reportId] => 4959843 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2017-01-02 [photoRevision] => 0 [title] => Catio en vervolg [message] => De jacht op een combinatie van stroom en internet speelt me al dagen parten. Dat was vorig jaar wel anders. Jammer toch dat ook dit geen stand heeft gehouden. Hier volgen weer wat verhalen. Zoals altijd slaap ik slecht voor een reis. Het gaat nergens over, maar ik kan er weinig aan doen. Zodra ik onderweg ben, ben ik de rust zelve, maar daarvoor in mijn halfslaap schieten me allerlei mogelijke ongelukken en tegenslagen te binnen. Ik heb nog amper met mijn auto gereden vooral omdat de feestdagen meestal leiden tot veel controles van politie, het gaat dan vooral om 'pidi festa', geld voor de feestdagen. Daarnaast loop ik liever. Ik heb om 7 uur bij Domingos thuis afgesproken, het is nog donker en dat maakt rijden lastig als je niet al te zeker bent van de weg. 5 voor 7 sta ik voor de deur en staat hij ook klaar. We kunnen meteen vertrekken na nog een zegening van Fanta, zijn vrouw. Misschien is zegening niet het juiste woord, ze zijn moslim, maar het doet me een beetje denken aan het kruisje dat mijn moeder altijd op ons voorhoofd ga terwijl ze 'God zegene en bewaar u' fluisterde. Een mooie gewoonte vind ik ondanks mijn niet geloven. Ik heb er zin in, nog even bijtanken en we kunnen vertrekken. Jammer genoeg is mijn favoriete tankstation nog gesloten. Het is een station waar alleen vrouwen werken 'Bumba di mindjeres'. Het is er altijd netjes en ze zijn altijd vriendelijk. Dan maar naar het volgende tankstation. Wanneer ik daar het klepje wil opendoen breekt de sleutel van de auto. Ik wist dat hij nogal fragiel was, maar zo fragiel... Wat nu. Zoals altijd is de eerste persoon die ik bel Afonso. Hij zou een reservesleutel moeten hebben en dat is gelukkig het geval. Dat ook die sleutel bijna op zijn eind is, is een vervelende bijkomstigheid. We vertrekken toch maar, het zou wel erg zonde zijn om onze reis nu al af te blazen. We besluiten de sleutel verder niet meer uit het contact te halen, dan moet het lukken. Het wegdek is er niet op vooruit gegaan, de gaten nemen almaar toe. Ik denk aan de berichten over haarscheurtjes in de wegen in Nederland en vind al die heisa maar gedoe. Het is fijn om weer eens achter het stuur te zitten. Rijden in Afrika is toch anders dan in Europa (met het laatste heb ik geen ervaring trouwens). De regels zijn wat onduidelijker - wat niet wil zeggen dat ze niet bestaan - en de snelheid ligt over het algemeen wat lager. Je kijkt ook niet echt ver vooruit, je rijdt anders te veel in de gaten in plaats van er omheen. In tegenstelling tot vorig jaar zijn er een stuk minder drempels (kebra mola - vering brekers) zodat je iets makkelijker door kan rijden. Wel staan er hier en daar nog bordjes waarop je gewaarschuwd wordt voor die drempels maar dan zijn ze er dus niet. Het omgekeerde komt jammer genoeg vaker voor. In het zonlicht zijn die krengen vrijwel onzichtbaar. Gelukkig kent Domingos de weg op zijn duimpje en waarschuwt hij mij als er een aankomt. Bij de eerste afslag, Djugudul, moet je betalen. De weg tussen Djugudul en Bambadinka is gerepareerd en dat moet betaald worden. Ik vind het op zich een prima idee alleen vraag ik me natuurlijk toch af waar dit geld heen gaat. Bij de bruggen in Joao Landim en Sao Vicente gaat het geld rechtstreeks naar de EU, of dat hier ook het geval is weet ik niet. In Bambadinca gaan we even op bezoek bij Mio en Dada. Ik heb Mio al twee jaar niet meer gezien. Hij is administrateur van Bambadinca en wil duidelijk de regio een flinke boost geven met investeringen, infrastructuur, fabrieken en urbanisatie. Hij baalt er dan ook ontzettend van dat het hele politieke systeem voor geen centimeter werkt. Het is wel zijn partij die aan de macht is (PAIGC), maar dat maakt in dit geval weinig uit. Wanneer ik hem vertel dat ik eigenlijk op zoek ben naar een plek waar ik in de toekomst zou kunnen wonen prijst hij Bambadinca de hemel in. Er zijn inderdaad wel wat voordelen te bedenken. Ik heb me nooit zo gerealiseerd hoe centraal het ligt, niets is echt ver weg. Toch is het geen echte stad, het is zoals meerdere plaatsen een beetje een rommeltje en zoals bijna overal wordt er net als in België steeds langs de wegen gebouwd (Lintbouw). Zo ontstaan er geen echte centra. Een voordeel van Bambadinca is ook dat er wel stroom is, een absoluut voordeel en het is ook nog eens zonne-energie. Ik moet hier maar eens over nadenken. In het nieuw geürbaniseerde stuk kan je een plot kopen van 50x50m voor 1000 Euro alles inbegrepen. Het is duurder dan mijn stuk grond in Canchungo, maar het klinkt toch ook weer redelijk aantrekkelijk, zowel als mogelijke investering als mogelijke plek om echt te gaan wonen. Het is wel een stadje met overwegend moslims, van barretjes is dus erg weinig sprake. Er is ook niet veel vis te krijgen, ook niet onbelangrijk. Geitenvlees is dan weer overvloedig aanwezig. Allemaal zaken om te overwegen maar, we moeten nog een eind rijden en vertrekken dan ook maar. De weg naar Catio is duidelijk slechter dan vorig jaar. Hier is geen asfalt meer en de regentijd heeft duidelijk sporen achtergelaten. Hier en daar hebben vrachtwagens zich vastgereden en is de weg helemaal stuk. Als er dit jaar niets aan de weg gebeurt wordt het weer een kleine ramp in de regentijd. Ondertussen heeft Domingos het stuur overgenomen en kan ik meer naar buiten kijken. Er zijn wel erg veel Cashewplantages, maar het blijft toch een overweldigend groen gebied. Het uitzicht is erg afwisselend, van dicht bos met enorm hoge bomen met plankwortels naar hele open gebieden (lala') met palmbomen aan de randen, plassen met lelies en felgroene rijst. Er is niet veel volk op de weg, hier en daar een fietser, balancerend met allerlei goederen, vrouwen met lading op hun hoofd en in de dorpen spelende kinderen. Langs de weg staan enorme hoeveelheden rijstzakken gevuld met houtskool voor de verkoop. Arme bossen... Verder wordt hier en daar een kip verkocht door jongetjes die ze bij de poten slingerend over de weg tentoonstellen. Groepjes mensen zitten samen op bankjes of op horizontale boomtakken. Vrijwel niemand is aan het werk. Hoe dieper we in het zuiden komen hoe minder handel we zien en hoe leger de dorpjes. Ik vraag me vaak af hoe het is om te leven in zo'n stoffig gat met een tiental huizen. Die huizen zijn trouwens in vergelijking met andere landen best groot, je kan het geen hutten noemen. Sommige zijn van cementstenen opgetrokken met een zinken dank, andere zijn van modderblokken gebouwd en hebben soms een zinken, maar ook vaak een rieten dak. Die lemen huizen zijn best resistent. Het oude centrum van Bissau is voor een groot deel uit lemen blokken gebouwd, en die huizen staan er toch al meer dan 100 jaar. In de verte zie ik een stukje asfalt, we zijn in Catio. Het stukje is niet veel meer dan een restje van een vroegere weg en het houdt ook vrijwel meteen op. Catio is wel een echt stadje met een ziekenhuis, een kerk, een school en nog wat resten van projecten. Overal staan straatlantaarns op zonne-energie. Domingos kent een hotelletje en we nemen er meteen onze intrek. Het is simpel maar schoon en 's avonds is er stroom van 7 tot 23.30. Veel meer moet dat niet zijn voor 6000 CFA (nog geen 10 Euro). We zijn ondertussen wel toe aan wat eten, het is al half 3, maar het enige restaurant in het stadje heeft niets meer. Dan maar op jacht naar wat brood en gekookte eieren of iets anders. Het aanbod is niet echt indrukwekkend, we vinden sinaasappels, brood, pinda's en uiteindelijk ook een blikje luncheon meat. Dat verorberen we dan maar bij een koud biertje voor mij en een vies blikje Vimto voor Domingos. We installeren ons, bestellen eten voor 's avonds en gaan wat uitrusten. Als avondeten krijgen we lokale rijst, dikke plakkerige korrels, elk een halve kip, maar dan wel zo een die geleefd heeft en aan sport gedaan heeft en, een flink bord met een lekker sausje. We zijn de enige klanten en er is ook alleen voor ons gekookt. Drank wordt een straat verder gehaald. Zullen we maar meteen twee pilsjes meebrengen is de vraag. Natuurlijk, het zijn kleine pilsjes namelijk. Ik word voorgesteld aan een stokoude man die muzikant geweest zou zijn op Bolama. Hij is niet helemaal meer bij heb ik de indruk, maar wel trots op zijn status van artiest. Zijn grootste wapenfeit zou zijn dat hij een penalty gemaakt heeft met zijn hoofd in plaats van zijn voet. Ik weet niet veel van voetbal, maar het lijkt me toch niet heel eenvoudig. Naast het restaurant staan wat hangjongeren. Ik hoor een van hen, een Fula (Pheul jongen) zeggen, die blanke, die wil ik. Het is de weinig subtiele manier van veel mannen om een vrouw te versieren: N'mistiu, ik wil je. Ik erger me daar soms wel aan, maar al helemaal als een snotneus van 20 dit zegt. Ik roep hem dan ook bij me en zeg hem ook dat ik zijn moeder wel kon zijn. Dat weet ik wel hoor, antwoord hij nogal arrogant. Daarop vraag ik hem hoe hij het zou vinden als zijn moeder zo door een jongere aangesproken zou worden. Hij schrikt en wordt ineens erg verlegen. Hij buigt zijn hoofd, mompelt nog een 'desculpe' (sorry) en verdwijnt. Het is hier heel normaal om iemand die jonger is terecht te wijzen, het wordt zelfs erg aangemoedigd. In Europa wordt dit iets minder gewaardeerd over het algemeen, zowel door de jongere als door de ouders die niet van bemoeienis houden. Zonet bij het douchen kwam ik er achter dat ik mijn haar al een week probeer te wassen met conditioner. Ik vond het al vervelend dat het zo weinig schuimde, maar dat kan ook aan het water liggen. Blijkbaar heb ik niet goed opgelet toen ik deze niet-shampoo kocht dus. Mijn haar plakt ook een beetje dus was ik het maar met douchecel, dat werkt perfect gelukkig. Hier wordt alles met 1 soort zeep gewassen, de vaat, de kleren, het lijf en de haren. Heerlijk toch, geen sprake van keuzestress. Dit veranderd hier natuurlijk ook en zodra mensen het kunnen betalen kopen ze ook douchegel, waspoeder, shampoo en allerlei smeerseltjes en geurtjes. Dat laatste is trouwens heel erg in. Zowel mannen als vrouwen gebruiken graag allerlei soorten geurtjes en sommige mensen ruik je echt aankomen, en dan bedoel ik niet van stank. Morgen gaan we de omgeving wat verkennen, te voet, Domingos is ook echt een wandelaar, dat komt dus helemaal goed. Omdat we vroeg gingen slapen ben ik ook vroeg wakker. Het is stil hier in vergelijking met Bissau. Ik hoor eigenlijk alleen maar getsjirp van vogels rondom het hotel. We gaan meteen op pad om ontbijt te scoren. Dit is altijd een van mijn geliefde bezigheden op reis. Ik zou het eettentje zelf niet gevonden hebben, zo zie je maar waar een goeie gids toe dient. We nemen koffie en brood met een omelet. Jammer genoeg is de eigenaar van dit restaurantje niet iemand die er een theater van maakt, en juist dat vind ik altijd zo leuk. In Ziguinchor zat altijd zo'n eettentje naast het hotel. De eigenaar daar stond te kloppen, te draaien en te schudden dat het een lieve lust was. Eerst wat Nescafé in het glas met een klein beetje water, dat wordt dan heftig opgeklopt. Dan volgt de stroperige gesuikerde melk die van op een afstand in het glas gemikt wordt. Daarop volgt geklop en gedraai waarna weer heet water word toegevoegd. Het geheel wordt nog eens van het ene glas in het andere overgegoten zonder een druppel te morsen. Het is een hele kunst. Ondertussen moet natuurlijk ook de omelet gemaakt worden. Alles gaat even zwierig. Het brood wordt in tweeën gesneden en met mayonaise of margarine besmeerd. De omelet wordt er op gemikt, een handje zout vliegt er overheen en klaar is kees. Het broodje verdwijnt in een zakje en wordt bovenop het glas koffie en een bordje op tafel neergezet. Heerlijk, echt. Bij de deur staat een enorme geit te wachten op wat restjes, het blijkt een vaste klant te zijn. We wandelen richting haven. In Catio staan enorm veel palmbomen en 'polongs', enorme woudreuzen met grillige plankwortels. Overal is schaduw. Hier staan nog veel oude, meestal slechte onderhouden, huizen in Portugese stijl. Dikke muren, dakpannen op het dak. Sommige zien er dan weer veel beter uit. Er is ook aardig wat nieuwbouw, zowel in cementen stenen als in leem. Op deze huizen liggen dan weer zinken daken. Oudere huizen hebben grasdaken maar de kwaliteit van het gras hier is echt belabberd. Plots zie ik een huis met een heel andere vorm, modern en goed afgewerkt. Ik denk eerst nog dat het het oude huis is van Steven, een Nederlander die hier jaren gewoond heeft, maar dat is het niet. Bij navraag blijkt het van zijn overleden collega en vriend Philip te zijn. Nu woont zijn vrouw er, maar die is naar Bissau op bezoek bij haar dochter. De laatste keer dat ik het huis zag was het nog in aanbouw. We lopen naar de haven. Er wordt juist een kano geladen om naar Caiar te vertrekken. Mensen reizen met enorme hoeveelheden bagage. Je ziet de kano steeds dieper zakken, er komen steeds meer mensen en meer zakken bij. Een aantal jaren geleden zijn er zoveel mensen verdronken dat het nu verplicht is om zwemvesten te hebben en ze ook te dragen. Hier is geen spoor van zwemvesten te zien. Van de mensen die naar de eilanden varen hoorde ik dat het daar nu wel het geval is en er streng op gecontroleerd wordt. Dit is natuurlijk toch een beetje een uithoek er is dus geen controle. Wanneer we terug in de buurt van het hotel komen zit er een groepje wat oudere mannen warga te drinken (heel erg zoete thee). Een van hen is erg welbespraakt en begint verhalen te vertellen van bezoekers die hij ontvangen heeft hier uit Amerika en ook nog wat Belgicanas (achteraf blijkt het om Duitsers te gaan). Zijn verhalen zijn wel interessant. Hij blijkt ook echt goed Engels te spreken, een rariteit in deze contreien. Hij heeft 14 jaar in Gambia gewerkt. Hij ontvangt hier buitenlandse gasten, leidt hen rond, laat hen onder andere de eilanden zien en verteld over de geschiedenis en het huidige leven van Catio en omstreken. Hij is wel interessant maar gaat maar door en gaat maar door. Ik moet alles zien, zijn foto's, zijn mislukte projecten en de rol die hij speelt in allerlei giften en ondersteuningen van projecten. Hele containers met goederen heeft hij hier uitgedeeld, alles gratis. Ik vind dat meestal niet zo'n goed idee, ten eerste krijgt iedereen het idee dat dingen zomaar uit de lucht komen vallen, ten tweede is er weinig respect voor gekregen goederen. Hij beaamt dit wel, maar ik heb de indruk dat hij toch vind dat al die giften fantastisch zijn. De lokale economie vaart er ook niet echt wel bij als er containers vol met schriften pennen en fietsen aankomen die gratis verdeeld worden. De eerstvolgende tijd verkopen ze niets meer. Net vroeg ook al iemand of ik niet een NGO hier wilde neerzetten. Het interesseert niet eens op welk vlak, als het maar met vervoer en andere zaken komt. Hm, ik herinner me een bezoek hier met Steven waarin hij me allerlei, hoofdzakelijk mislukte, projecten liet zien. Niet echt iets om blij van te worden. We lopen naar de markt en ik ben vooral benieuwd wat er zoal aan verse goederen verkocht wordt. Er is wel wat vis hier en daar, vers, gezouten en gerookt. Groenten zijn er erg weinig, natuurlijk de gewone blaadjes maar dit keer ook bloemen van bagidji, die heb ik nooit eerder gezien of gegeten als groente. Het is sinaasappeltijd en die vind je dan ook overal. 4 sinaasappels, geschild en wel, kosten 100cfa - 15 Eurocent. Ik krijg net een telefoontje uit Bissau, een collega die hier oorspronkelijk vandaan komt, of ik alsjeblieft sinaasappels voor hem kan meebrengen, al is het er maar eentje... een zak is natuurlijk nog beter. We moeten al twee zakken rijst meebrengen, eigenlijk drie, maar dat wordt echt wat veel. Mijn collega vindt dat ik Domingos ook gewoon kan achterlaten, dan kan ik meer sinaasappels meenemen. Dat zal hij leuk vinden. Een man komt bij ons groepje zitten. Zijn vrouw heeft een ongeval gehad bij de haven gisteren en ze hebben haar aan haar lot overgelaten terwijl ze het bewustzijn verloren was. Gelukkig hebben andere mensen haar gevonden en naar het hospitaal gebracht. Hij heeft een klacht ingediend tegen de mensen die haar hebben laten liggen. Hij is erg kwaad en wil deze man straffen. De anderen proberen hem te overtuigen dit niet te doen en daar worden redenen voor gevonden uit de Koran. God ziet je in alles dat je doet, hij zal deze man wel straffen, laat dat maar aan hem over. Je wint er niets bij door hem uit je leven te schrappen. Hij zal zelf wel tot inzicht komen dat hij een fout gemaakt heeft en zal met zijn schuldgevoel moeten leven. Er is niet veel verschil tussen wat de Koran mensen leert en wat ik zelf vroeger leerde. Het zijn handleidingen over samenleven en die gaan allemaal van dezelfde principes uit. Reizen met Domingos is altijd leerzaam op dit gebied. Hij is echt een soort leraar, kent veel verhalen en mensen luisteren ook echt naar hem. Hij verteld het verhaal van een Koran leraar, marabout, die veel leerlingen heeft. Een van hen is zijn lievelingsleerling en de anderen zijn jaloers op deze jongen. Om hen een les te leren geeft hij hen allemaal een kip met de opdracht de kip te doden waar niemand hen ziet. Alle leerlingen vertrekken met hun kip en zoeken een plek waar niemand hen kan zien, onder het bed, in een koffer, in het oerwoud, ga zo maar door om de kip te doden. Op het eind van de dag komen ze allemaal bij elkaar. Iedereen heeft zijn kip gedood behalve de favoriete leerling. Ze lachen hem dan ook uit. De marabout spreekt hem streng toe: Waarom heb je de opdracht niet vervuld? Vraagt hij. De jongen antwoord: ik moest de kip doden waar niemand me ziet, maar ik kan geen plek vinden waar God me niet ziet. Ik kan de kip niet doden. Dit verhaal wordt met veel instemming aangehoord. Het religieuze gevoel van vrijwel alle afrikanen die ik ken is essentieel, het soort religie maakt velen minder uit. Hier in dit gebied wonen moslims en balanta animisten samen. Ik zag ook al twee evangelische of daarop lijkende kerken en er is een grote katholieke kerk met zowel nonnen als paters. Als je een paar dagen in een plek als deze rondloopt kom je al gauw steeds dezelfde mensen tegen. Op onze ontbijtplek hoeven we niet meer te bestellen, we behoren nu tot de vaste klanten. In het restaurant 's avonds, het eten moet je de dag voordien bestellen, halen ze zonder dat we iets zeggen 2 bier en een blikje fris. Alles is erg betaalbaar hier. Het hotel, een bed en een badkamer met douche en WC, geen handdoeken en geen lakens, kost 9,5Euro per nacht. Het ontbijt ongeveer 60Eurocent. Het avondeten vind Domingos veel te duur, dat kost toch, inclusief de drie drankjes 9,50Euro voor twee personen. De prijzen in Bissau zijn onvergelijkbaar en, omdat er meer te krijgen is, koop je vanzelf ook meer. Hier is het erg basaal. Toch merk ik altijd dat mensen steeds denken dat restaurants en winkels hun producten te duur verkopen. Er wordt nooit rekening gehouden met de onkosten, de huur, de elektriciteit, de inrichting, het personeel dat ook betaald moet worden als er geen klanten zijn. We hebben veel gewandeld en het is toch opmerkelijk hoe weinig echte activiteit je ziet. Er zijn wat winkeltjes en er is een marktje. Iemand repareert motors, zijn overbuurman repareert fietsen en om de hoek is een bandenplak kraam, vooral voor vrachtwagenbanden. Er zijn heel wat kerken en een aardig aantal scholen. Die laatste zijn nu dicht omdat het kerstvakantie is en dat geeft misschien ook wel een vertekend beeld. Het hospitaal ziet er erg mooi uit, maar het is ook wel opvallend rustig. Ik heb amper patiente gezien en zag vooral werknemers op de trappen zitten kletsen. Het is weliswaar een regionaal hospitaal, mensen komen dus beste van ver om hier behandeld te worden. We zijn natuurlijk niet binnen geweest. Bij de betaling van de hotelrekening vraagt de manager wat ik van Catio vond, ik had hem bij aankomst verteld dat ik hier misschien wel naartoe wilde verhuizen. Een aantal jaren geleden was ik al verwonderd over de hoeveelheid mislukte projecten hier, er is sindsdien niet veel gebeurd. Er zijn wat gemeenschappelijke projecten van de EU, Unicef en soms nog wat anderen, op het gebied van water bijvoorbeeld en gezondheidszorg in zijn algemeenheid. Er is een grote watertoren gebouwd waardoor iedereen redelijke toegang heeft gekregen tot drinkwater. Er zit wel een nadeel aan, het water moet namelijk betaald worden en daar is niet iedereen blij mee. Hoe ze dit precies controleren is mij niet duidelijk geworden. Voor 25 liter moeten ze 25CFAct betalen, dat is erg weinig. Toch wordt er over geklaagd. De watertoren pompt zijn water op met zonne-energie, dat maakt de kosten minimaal. Na wat rondgelopen te hebben viel het me op dat ik nergens een bank had gezien, ook geen Western Union die toch bijna overal een kantoor hebben. Om geld op te halen voor projecten, maar vooral wat mensen zoal van familie toegestuurd krijgen moeten ze minstens naar Buba, dat is het soms niet eens waard. Het zegt wel wat over de hoeveelheid geld die hier omgaat. In de meeste grotere plaatsen in dit land zijn al lang kleine bankfilialen. Een aantal keren ben ik aangesproken met de vraag of ik met een project of een NGO kom en dat zegt denk ik erg veel over hoe mensen er naar kijken. Ze zijn erg afwachtend. De projecten die dan komen voldoen dan ook nog eens vaak niet aan de echte behoeften omdat er niet naar gevraagd wordt. Zo is er financiering voor een tuinbouwproject. De man die aan het hoofd staat verdiend een dik salaris maar heeft geen idee hoe dit moet aangepakt worden. Er is ook geen vraag naar tuinbouwproducten. Degene die er zijn vinden al niet veel afzet. Vervoer naar de hoofdstad of naar andere regio is niet eenvoudig met de slechte conditie van de weg. Momenteel is het bijvoorbeeld sinaasappeltijd, maar dat is het in het hele land. Je raakt die dingen aan de straatstenen niet kwijt omdat ze overal op hetzelfde moment rijp zijn. Er is nergens een fabriek waar sinaasappels in sap of in pulp verwerkt kunnen worden. Het rendement is dan ook erg laag. Het ergste vind ik zelf altijd de mangotijd. Mango's liggen hier in het zuiden dan met kilo's te rotten, ze brengen niets op. Ik heb dan ook erg mijn twijfels over de mogelijkheden hier en moet er uiteindelijk toch niet aan denken om zonder werk hier mijn dagen te moeten slijten. Met een baan zou het anders zijn, dan is het best wel een prettige omgeving. Mooi groen vooral, rustig er erg aardige mensen. Ik denk dat je zelfs een aardige kennissenkring kan opbouwen waarmee je aardige discussies kan voeren en toch wat contact kan houden met wat er in de rest van de wereld omgaat. Maar ja, een baan vinden hier zal niet eenvoudig zijn en de loterij heb ik volgens mij alweer niet gewonnen. De terugweg verloopt zonder problemen. Bij aankomst hoor ik dat Mart's vader overleden is. Het zat er wel aan te komen, maar toch vind ik het vervelend dat ik niet in Nederland ben. Niet veel later hoor ik dat de man van Linda, mijn werkster, overleden is. Daar zal ik dus snel langs moeten. Op naar het einde van het jaar - dat volgt later. Ik wens iedereen een goed en gezond 2017. Lieve [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 1421 [author] => [cityName] => Canfate [travelId] => 509229 [travelTitle] => Een droom achterna [travelTitleSlugified] => een-droom-achterna [dateDepart] => 2016-12-19 [dateReturn] => 2017-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 99 [goalName] => Iets anders... [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,canfate [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => catio-en-vervolg ) [12] => stdClass Object ( [reportId] => 4959102 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2016-12-26 [photoRevision] => 0 [title] => De laatste dagen van het jaar [message] => Ik heb geen idee waar het vorige verhaal eindigt, ik denk met de ontmoeting van de mede eigenaars van de African Princess. Iedereen was te laat op de afsrpaak. Ik stond gezellig te kletsen met mijn vroegere geldwisselaar, de man waarover ik vorig jaar schreef die een aantal jaren in Angola gewerkt had en verloor de tijd uit het oog. Jorge en Mercedes zaten vast in het verkeer. Ondanks het feit dat er weer een flinke investering in infrastructuur gedaan is, is het verkeer soms alsof dit een echte stad is. Ik moet dan denken aan het ochtendnieuws op de radio, België of Nederland, het maakt geen verschil; er staat een file op de N zoveel van x naar y met een vertraging van een half uur. Natuurlijk komt dit nieuws hier nog niet op de radio, het zou ook weinig zin hebben omdat er geen alternatieve routes zijn. Maar goed, we ontmoeten elkaar in Papa Louca, een van oorsprong Libanees restaurant dat ooit ergens op een hoekje begon en nu toch echt wel tot de betere restaurants gerekend wordt. Er wordt een Europesig menu geserveerd, met een tintje Libanon en een tintje Italië (de pizza's), en een klein tintje Guinee. De bediening is beter dan bij de meeste restaurants en bars, ze kennen het menu, zijn zichtbaar voor extra bestellingen en spreken Portugees, Frans en Crioulo. Het is niet echt het soort restaurant waar ik zelf heen zou gaan. Ik hou meer van de lokale tentjes. In onze tijd, jaren 90, had je de Africa Queen die cruises naar de eilanden organiseerde. Het was een mooie oude boot met een aantal cabines, later kwamen daar weekend trips naar Canhabaque bijvoorbeeld bij, met snelle bootjes. Je verbleef dan in een soort luxe kamp met tenten was neergezet. In het begin van de oorlog heeft de boot geholpen bij de evacuatie van buitenlanders. Na nog wat jaren in en rond Senegal gevaren te hebben was de boot versleten en de eigenaars, voor zover ik weet, zo goed als blut. Jorge en Mercedes, waren klanten van die cruise. Toen het hele verhaal over de kop ging en Guinee weer een beetje stabiel werd bedachten ze dat het misschien toch wel de mooi idee was en besloten ze met anderen een nieuwe boot te kopen en een vergelijkbare service aan te bieden. De Africa Queen was vooral gericht op luxe, vissen en strand, de Africa Princess is vooral gericht op natuur, cultuur en respect voor de fragiele omgeving van de Bijagos eilanden. Het is duidelijk dat deze twee mensen echt met hart en ziel verknocht zijn aan de eilanden en proberen er een waardevol product neer te zetten. Het klikt meteen tussen ons. Zij zijn ook erg geïnteresseerd in wat ik aanbood en wie weet, misschien kan dit ooit tot samenwerking leiden. Ik kan niet echt iets leveren vanuit Nederland en mijn auto's zijn ook niet meer geschikt, ze staan ook in de verkoop. Voor zover ik begrijp bestaat er helemaal niets dat lijkt op mijn oorspronkelijke formule. Ik blijf in elk geval mensen verwijzen naar dit alternatief omdat het me echt wel aanspreekt. Na de erg uitgebreide lunch besluit ik even bij de familie van Maanen langs te gaan. Het is toch altijd weer gezellig om bij te praten. Er is niet veel meer te verdienen in de winkel. Er zijn overal supermarktjes en winkeltjes. In tegenstelling tot vroeger toen mensen geld hadden maar er niets te koop was is er nu een belachelijk groot aanbod van producten maar iedereen is platzak. Nu met de feestdagen is de jacht op goedkope producten van slechte Chinese kwaliteit enorm. Ik realiseer me eigenlijk te laat dat kerst al de volgende dag is. Ik heb niets met niemand afgesproken en moet dus wat regelen. Dat regelen is eigenlijk erg simpel, gewoon geld deponeren waar je feest wil vieren en de rest volgt vanzelf. De hoeveelheid eten die ingekocht is lijkt me genoeg te zijn voor een halve kazerne. Vlees, vis, allerlei kleine hapjes, bergen rijst natuurlijk. Ik heb geluk, Mu is in Bissau en hij is echt een geweldige kok. De hele dag zit hij te hakken en te snijden en opdrachten uit te delen. Overal staat wel een pan te sudderen. Er is bier en er is wijn. Het nieuwe bier in Bissau heet Djumbai (zoiets als - gezellig samenzitten of misschien is chillen wel de juiste vertaling). Er zijn zowel flesjes als tapbier. Ik vind het wel lekker, minder zoet dan het Portugese bier en, niet onbelangrijk, het is goedkoper. Ik begrijp dat ze de oude Cicer fabriek hebben overgenomen. Omdat ik niet de hele dag kan zitten en hangen besluit ik even op bezoek te gaan bij oud collega Mathilda. Ik neem Sam Maykel mee, hij kent haar ook en zijn en haar man David hebben hem een beetje op weg geholpen vorig jaar. Ook de protégé van Guus heeft ze onder haar vleugels genomen. Guus was erg benieuwd naar zijn vorderingen. Ik ben altijd onder de indruk van Mathilde. Ze heeft enorm veel initiatief en visie en ziet mogelijkheden waar niemand ze ziet. Ze is ook nog eens een fervente netwerker en weet steeds precies de juiste personen aan te spreken om informatie te krijgen. Ze denkt nu over een project in de gezondheidssector met digitale medische dossiers en is hier een project over aan het schrijven. Ik bedenk me ineens dat dit misschien wel een interessant idee is voor onze studenten in Nijmegen. Wie weet is er een samenwerking uit te halen. Zeker als er bijvoorbeeld financiering van de EU bij komt kijken. Morgen vertrek ik naar Catio, vandaag moet ik nog wat zaken regelen. Dan ben ik een week van de radar... Ik wens dan ook iedereen fijne dagen en tot in 2017! [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 1244 [author] => [cityName] => Bissau [travelId] => 509229 [travelTitle] => Een droom achterna [travelTitleSlugified] => een-droom-achterna [dateDepart] => 2016-12-19 [dateReturn] => 2017-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 99 [goalName] => Iets anders... [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => de-laatste-dagen-van-het-jaar ) [13] => stdClass Object ( [reportId] => 4958880 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2016-12-24 [photoRevision] => 0 [title] => eerste dagen [message] => Ik probeer al dagen een eerste bericht te sturen; het internet is slecht en allerlei technische dingen gaan fout: hier volgt een ongecorrigeerde versie nu het even kan: voor iedereen een fijne kerst de leestekens doen het nu ook niet meer ik gok dat het lukt Ik weet nu al niet meer waar te beginnen. Je zou toch zeggen dat niets meer echt nieuw is na 26 jaar in deze contreien rondgezworven te hebben. En toch is het elke keer weer nieuw en anders. Stel je voor, een uur te vroeg landen bijvoorbeeld. Wel jammer dat mijn taximan pas besteld was voor een uur later. Een telefoontje kon dat snel oplossen gelukkig en ik had best wel haast. Normaal verblijf ik de dag van aankomst in Banjul op bezoek bij Gina. Dit jaar is ze er zelf niet en volgens mijn berekeningen moet ik meteen in Ziguinchor kunnen geraken met een beetje geluk. Tenminste, ik wil voor donker in Ziguinchor geraken. Op de websites van buitenlandse zaken Nederland en België raden ze mensen af om in Gambia over politiek te praten, het zou te gevaarlijk zijn. Wie schetst dan ook mijn verbazing wanneer ik meteen aangesproken wordt over de nieuwe president en dat gaat eigenlijk de hele weg naar de grens door. Er staan wel wat roadblocks op de weg, maar we kunnen overal doorrijden. Het meest opvallende is wel dat er nergens meer foto's van de aftredende president te vinden zijn terwijl daar echt stad en land mee vol hing. Weg, verbrand, de start van een nieuw Gambia! Laat ons hopen dat de zittende president inderdaad in vrede aftreedt en dat de nieuwe de verwachtingen van vooral de jeugd zal kunnen inlossen. Vrijheid van meningsuiting lijkt al gewonnen terrein. Bij aankomst bij de taxistandplaats valt vooral de stilte op. Ik ben de 1ste klant richting grens en dat is geen goed nieuws. We wachten en kletsen ondertussen over het leven, het land en de familie van Aladji, mijn chauffeur. Elk jaar weer vraagt hij me om hem een vrouw mee te brengen. Hij is een aardige, hardwerkende man, ik zal eens rondkijken... Twee jonge meisjes komen aan en schrijven zich ook in voor dezelfde bestemming. We moeten 7 plaatsen vol krijgen. Ik word nerveus want de tijd tikt en rijden in het donker is gewoon geen fijne ervaring. Net wanneer ik besluit om te betalen voor de overgebleven plaatsen komt nog een oude vrouw aanstrompelen, dat scheelt weer (pas bij het omrekenen, niet mijn sterkste kant, kost een rit nog geen 1,5 Euro...). Gevoel voor vreemd geld duurt bij mij een tijdje en de waarde van de Dalasi heb ik nooit onder de knie gekregen. Ik ben blij dat we onderweg zijn. Natuurlijk blijkt nu ineens nog eea opgehaald te moeten worden en dat was niet echt de afspraak. Je wordt in Afrika al gauw vreemd aangekeken als je blijk geeft van haast te hebben, en vaak ben ik het met ze eens, alleen gaat dit ook over veiligheid. ' s Nachts rijden is een extra risico wat ik graag vermijd. Gambia uit en Senegal in gaat op een tempo dat ik ga twijfelen of ik wel alle stempels heb en voor ik het weet staan we op de taxistandplaats waar de auto's naar Ziguinchor vertrekken. Het geluk is weer met mij en ik ben nummer 7, ik betaal en we vertrekken. Zelden heb ik zo'n uitgeklede auto gezien, en echt, ik heb al in wat wrakken gezeten. Ik kan het hele mechanische systeem aan de binnenkant van mijn deur bestuderen, hoe het raam (als dat er zou zijn) naar beneden gedraaid wordt, hoe de knop om de deur af te sluiten werkt en hoe je de deur open en dicht zou kunnen maken ware het niet dat daarvoor een ingenieus ijzerdraadje voor verzonnen was. Ik stel dan maar al mijn hoop op de motor. Niets is vervelender dan ergens in het donker langs de weg te moeten overnachten omdat de auto het begeven heeft. Hij start meteen, een goed teken. Het lawaai van de rammelende carrosserie is niet te beschrijven, maar een absolute bijzaak. De voorklep wipt steeds op en neer alsof ze open wil springen. Toch klinkt de motor zelf best aardig en ik krijg toch weer een beetje vertrouwen. Wanneer we moeten afremmen voor een koe zakt de moed me in de schoenen. Dit wrak heeft geen remmen of, je moet een soort fitness oefening uitoefenen op het rempedaal waarvan onze jonge, goed getrainde chauffeur zwetend moet bijkomen. Nu snap ik waarom ik als laatst aangekomen passagier toch vooraan ben komen te zitten. Dat is normaal de 1ste plaats die verkocht wordt. Wat doe ik? Uitstappen? Lijkt me ook weer niet zo'n goed idee. Naast alle beesten, koeien, geiten, honden en kippen op de weg, moet er ook nog uitgeweken worden voor balancerende fietsers met een zestal zakken houtskool op hun bagagedrager (neen, echt, naast Nederlanders kunnen ook Senegalezen wel een kunstje uithalen met bagage op hun fiets) moet ook nog steeds gezigzagd worden tussen de roadblocks waar je vroeger voor moest stoppen. Op de weg liggen enorme boomstammen waar je in een slinger tussendoor moet. De meeste auto's remmen niet eens af, die van ons kon dat toch al niet. Arme zenuwen van mij... Verstuurd vanaf mijn iPad Deel 2 Voor het regelen van de lift morgen heb ik wel een Senegalese simkaart en dat blijkt ineens een minder eenvoudig op te lossen probleem. De winkels zijn al dicht en we worden van het kastje naar de muur gestuurd. Ik geef het op en laat me naar mijn favoriete hotel brengen. Ik krijg de allerlaatste kamer, dat heb ik nog nooit meegemaakt. Misschien een idee om de volgende keer toch maar vooraf te reserveren. Die avond lukt het me niet om naar Sao Domingos te bellen en ik vraag me af of ze wel op me zullen wachten als ze niets horen. Bij de bar staat een man die ons onderweg al naar een winkel had gewezen. Ik probeer aan zijn uiterlijk een idee te vormen over wie hij is. Hij valt een beetje uit de toon maar lijkt hier welbekend. Het is een hotel waar veel Franse zeilers elkaar ontmoeten. De kamers zijn goedkoop, al jaren, het eten en de drank zijn dat iets minder. Hij ziet er een beetje verlopen uit, met allerlei kettingen om zijn nek, een petje op zijn hoofd waar wat rastavlechtjes onderuit piepen. Ik schat hem op een jaar of 60, misschien iets ouder. We raken aan de praat. Hij kent Guinee Bissau goed en heeft een uitgesproken mening over de politieke situatie daar, precies tegenovergesteld van hoe ik er over denk. Wanneer blijkt dat de huidige president een persoonlijke vriend van hem is begrijp ik zijn mening al gauw iets beter. Ook over de situatie in Gambia heeft hij ideeen die ik nog niet eerder hoorde. Er zou toch sprake zijn van een soort fraude die ik niet helemaal vat. Het wordt nog een gezellige avond zo en mijn Frans warmt ook langzaam maar zeker een beetje op. Vreemd hoe je over je tong struikelt als je een taal lang niet gesproken hebt (en niet op de juiste woorden kan komen natuurlijk). Hoewel hij regelmatig op dienstreis naar Bissau blijkt te gaan , wil hij daar nooit overnachten. ' Dan komen de meisjes 's nachts op je deur kloppen' zegt hij. Ik kan me daar alles bij voorstellen. ' Guineers doen niet veel meer dan feesten en beesten' is zijn mening en, jammer genoeg, moet ik hem ook daar wel een beetje gelijk in geven. Er is nooit geld, maar de bars zitten vol, men rijdt in de duurste auto's en alle geld gaat uit naar uiterlijke schijn. We wisselen adressen uit en hij blijkt de secretaris genaraal van de mensenrechten organisatie in Senegal te zijn. Ik begrijp zijn standpunten hierdoor wel beter. Natuurlijk komt ook het onderwerp migratie ter sprake. Hoe kan je jonge mensen er van weerhouden om weg te gaan? Door ze een toekomst te bieden, maar hoe doe je dat? In Guinee zijn ondertussen heel wat jonge goed opgeleide mensen (ook heel veel zonder enige opleiding natuurlijk), maar er is gewoon geen werk. De staat heeft al te veel ambtenaren en ze betaald erg slecht. Hier zijn geen bedrijven, ondernemers, dus ook geen werkgelegenheid. Mensen trainen is een, ze kansen geven is wat anders. Instabiele landen als Guinee Bissau krijgen geen investeerders, je zou wel gek zijn om je geld te wagen aan een land als dit. Eerste opdracht in de ochtend is de jacht op een simkaart. En dan blijkt dat je je moet registreren met een nationale identiteitskaart en, die heb ik natuurlijk niet. De vaste telefoon van het hotel werkt ook niet en uiteindelijk kan ik van iemand een telefoon lenen. De lijn is slecht maar ik krijg Luis te pakken en we spreken af dat hij me bij de grens ophaalt. Zelden ben ik zo snel door alle formaliteiten heen gevlogen terwijl je het tegendeel zou verwachten. Ik ben weer thuis. Op de veranda bij Luis zitten Liesbeth en haar dochter Anna. 20 jaar is Liesbeth niet in Guinee geweest maar ze ziet er ook uit alsof ze thuis is aangekomen. Het is een gezellig weerzien en we praten wat bij, roddelen wat en de tijd gaat langzaam voorbij. Luis moet nog wat regelen en dan kunnen we gaan. Dat regelen duurt een hele tijd en het ritme van het land neemt langzaam over. Ik denk dat dit een soort mindfullness is, maar dan goedkoper. Je geeft je langzaam over aan wat je toch niet kan veranderen. Dit lukt mij altijd wonderwel. De reis naar Bissau is razendsnel en wee herinneren ons de tijd dat we met twee veerponten moesten oversteken. Het is ook wel jammer dat het weg is. Wachtend op de pont kwam je iedereen tegen. Liesbeth verteld dat ze onderweg naar Bissau het grootste deel van haar zaken al kon afhandelen in de barretjes, wachtend, soms alleen maar hopend, op een veerboot. Nostalgie. Ik logeer bij Gidia, een vriendin van lange jaren. Mijn logeeradres van de afgelopen jaren bestaat niet meer, dus moest ik op zoek naar iets nieuws. Dit leek me een prima alternatief. Ook Liesbeth kent Gidia natuurlijk goed uit haar Sao Domingos tijd. Uiteindelijk slapen we hier allemaal. In het afgelopen jaar zijn er weer een aantal nieuwe straten aangelegd waardoor deze plek nog makkelijker te bereiken is. Ook hier weer een fijn weerzien natuurlijk. Het is al snel donker en mensen en kinderen komen zich voorstellen, ik zal ze morgen weer niet herkennen als het licht is. Afonso heeft zich ondertussen ook bij ons gevoegd. De volgende dag wil ik vooral besteden aan het uitdelen van alles wat mensen me hebben meegegeven aan geld, brieven en cadeautjes. Het is leuk om Sinterklaas te spelen met andermans spullen. De eerste stop is de school waar ik al eerder was en waar toen met geld van vrienden een waterput is gegraven. Het is een fantastisch weerzien. Ik ben zelden op plekken geweest die zoveel energie uitstralen. Van directeur tot secretaresse, iedereen is even enthousiast. Verstuurd vanaf mijn iPad Deel 3 Mijn auto is ondertussen weer gerepareerd, nu moeten nog documenten geregeld worden, inspectie, verzekering en belastingen. De inspectie doet Afonso waarna hij me ophaalt om de rest te gaan regelen. We maken gebruik van het feit dat we samen zijn om de gemeenschappelijke bankrekening die we hier hebben op te zeggen. Dat heeft wat meer voeten in de aarde. Er zijn veel wachtenden voor ons, gelukkig geven sommigen het af en toe op. In het jaar dat de rekening niet gebruikt is heb ik 100 Euro schuld gemaakt aan administratieve kosten. Die moeten eerst betaald worden en daarvoor zouden we een tweede keer in de rij moeten gaan staan. Gelukkig is er een achterpoortje, een bankbediende raadt ons aan de hulp in te roepen van een van de hogere bedienden om ons wat sneller door het proces te helpen. En dat lukt, ik ga er van uit dat mijn kleur hier wel een rol speelt. Ik probeer er zo weinig mogelijk gebruik van te maken, maar soms is het wat handig om wit te zijn. 2 uur later staan we buiten, hebben we de schuld betaald en de rekening opgeheven. Alvast een van de plannen is hiermee uitgevoerd. Hoewel het wel een hele zit is, is het ook gezellig want natuurlijk kom je kennissen tegen tijdens het wachten. Veel omhelzingen en afspraken om elkaar weer te zien. Meestal lukt dat laatste niet, maar de intentie is er wel. De familie in Pilon weet nog niet dat ik in het land ben, ik heb geprobeerd dat zo geheim mogelijk te houden. Toch werden we, niet geheel onverwacht, ontdekt. Sam Maykel, mijn protégé moest toevallig een klus komen klaren in de bank en botste zowat op mij. Hij was helemaal verbaasd en blij. We spraken af elkaar later op de dag thuis te treffen wat uiteindelijk niet echt gelukt is. Nu moest ik natuurlijk wel naar Pilon, daar kon ik dan ook de laatste betalingen gaan doen. Ik liep de straat in en zie een vrouw voor me een beetje zuchtend en waggelend, in zichzelf pratend met zware tassen in beide handen en ook nog een tas op haar hoofd. Ik herkende meteen Maria! Ik sloop een beetje achter haar aan en zei: Mevrouw, zal ik wat helpen met dragen? Ze schrok zich natuurlijk een ongeluk en liet bijna alles uit haar handen vallen. Het was natuurlijk weer een fijn weerzien en na veel gegroet en hoe is het, en Flip, en Mart, en allerlei andere vrienden en namen kwamen we thuis aan waar Miguel op het punt stond om te vertrekken. Het werd een middag van veel zitten en hangen en bijpraten en nogal wat verhalen over kennissen en vrienden die overleden zijn. Vooral de buren zijn erg zwaar getroffen. De vrouw des huizes is op 3 maanden tijd haar moeder, haar broer en haar zoon verloren. Haar broer was een goede vriend en hoewel ik hem lang niet gezien heb, hij woont al jaren in Portugal, maakt het me erg droevig. Seco was jonger dan ik. De zoon was zo oud als Flip. Waaraan ze overleden zijn? Het blijft meestal een onbeantwoorde vraag. Ook Miguel's broer is weer een zoon verloren, dat is de derde volgens mij. Dit vind ik nog altijd een van de moeilijkste dingen hier. Mensen overlijden veel te vroeg en hebben meestal geen idee waaraan. Zonder twijfel zitten er veel bij die in Europa gewoon zouden genezen. Men leeft erg ongezond door armoede. Het eten bestaat hoofdzakelijk uit rijst, daarbovenop ligt dan een karig visje dat met velen gedeeld moet worden, een hoopje gestampte groenten maakt het diner af. Voor velen geldt dat ze maar 1 keer per dag eten. Ziektes worden met allerlei kruiden, blaadjes, thee en boombast behandeld. Pas wanneer iemand op sterven na dood is wordt de hulp van een arts ingeroepen. Het gevolg is dat niemand naar het ziekenhuis durft, daar ga je namelijk dood en vaak klopt dat. Maar geen arts kan een half lijk weer tot leven roepen natuurlijk. Hier waar ik woon is een bar aan huis. Naast bier wordt er ook erg veel sterke drank verkocht. Gidia maakt van de lokale rum allerlei soorten mengseltjes met planten en vruchten. ' s Ochtends vroeg staan deze drankjes aan de straatkant uitgestald. Veel mensen komen 1 of 2 glaasjes achterover slaan, tegen de kou - het is niet warm in de ochtend, dat moet ik toegeven, maar om daar nu met z'n allen een borrel tegenaan te gooien is toch weer wat anders, een trui aantrekken helpt meestal ook. Ik denk dat veel van de klanten dit ook zo op hun lege maag drinken, dat lijkt me toch echt geen goed idee. Een man vraagt me vanochtend of het goed voor hem is, ik antwoord dat het vooral goed is voor de portemonnee van mijn gastvrouw, maar voor zijn gezondheid zeker niet. Hij kijkt verbaasd en neemt uiteindelijk geen borrel. 's Avonds zie ik dezelfde klant de ene na de andere borrel achterover slaan, hij is niet echt van de drank genezen en Gidia is geen klant kwijt, gelukkig maar.... Morgen ontmoet ik een van de eigenaars van de African Princess, opvolger van de African Queen uit onze tijd hier. Hij neemt met enige regelmaat klanten van mij over. We hebben elkaar nooit eerder gezien maar hij heeft me uitgenodigd. Hij is alleen morgen hier, ze komen namelijk klanten oppikken. Ik ben erg benieuwd. [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 1339 [author] => [cityName] => Bissau [travelId] => 509229 [travelTitle] => Een droom achterna [travelTitleSlugified] => een-droom-achterna [dateDepart] => 2016-12-19 [dateReturn] => 2017-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 99 [goalName] => Iets anders... [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => eerste-dagen ) [14] => stdClass Object ( [reportId] => 4956049 [userId] => 207232 [countryId] => 79 [username] => JanetterHogt [datePublication] => 2016-11-30 [photoRevision] => 0 [title] => Een bezoek aan de parel van West Afrika [message] => Hallo volgens, Het is bijna zover mijn rondreis voor 2016 gaat naar de parel van West Afrika, Senegal. Menigeen vraagt aan mij Senegal waar ligt dat? Nou 6 uur vliegen van Schiphol richting het zuiden eerst over Marokko, dan het woestijngebied van de Western Sahara daarop volgt het grote land Mauritanië en een deel Senegal want ik vlieg op Gambia. Gambia bevindt zich als een soort van schiereiland een beetje in het zuiden van Senegal. (interessant om dit even te googelen). Dit jaar neem ik voor het eerst een fiets mee deze heb ik in het voorjaar uit een afvalcontainer heb gevist. De mountainbike is voorzien van wat olie, de ketting is gespannen en mijn broer voorziet het 'barrel' van een stevige bagagedrager waar mijn rugzak op gaat. Mijn rugzak heb ik liever op de bagagedrager dan zwetend op mijn rug bij 28 graden. Ik fiets 60 km van het vliegveld in Gambia naar Abene in het zuiden van Senegal. In Abene ga ik mijn nicht bezoeken die daar enkele jaren gelden een citroenplantage heeft gekocht en er inmiddels enkele huisjes bij heeft laten bouwen voor het toerisme. Nog niet voor te stellen als ik nu buiten loop met handschoenen aan en een muts op dat ik volgende week vanaf Abene zo naar het strand kan lopen en mijn huid moet voorzien van een dikke laag zonnebrandcrème om niet te verbranden met name mijn neus. De Franse taal zal weer voor de nodige hilariteit zorgen en het boekje, Hoe en wat in het Frans zal waarschijnlijk menigmaal hulp moeten bieden. Na Tunesië, Madagaskar en natuurlijk Frankrijk is dit mijn 4e Franstalige land en het zal zeer zeker goed komen daar heb ik alle vertrouwen in. Omdat ik toch altijd op zoek ben naar avontuur en de uitdaging bij voorkeur in een andere wereld als onze westerse maatschappij gaat Senegal aan mijn wens absoluut zijn steentje bijdragen. Met cash geld flappen van 50 euro, slippers, een landkaart, en niet teveel spullen in mijn rugzak ben ik er helemaal klaar voor. Machtig mooi als ik nu al lees dat er een enkele pinautomaat in het land te vinden is die hoogst waarschijnlijk dan ook nog eens leeg is. (Gelukkig dan wat euro's op zak die ik op de zwarte markt ga wisselen). Tijd zal wel weer het grootste gebrek zijn want mijn lijstje met mooie natuur, cultuur en historie die ik graag wil gaan bezoeken is best lang. Als ik dan van mijn nicht hoor dat het openbaar-vervoer, bussen in dit geval een ware beproeving is dan gaat het nog wel wat worden. En men zegt altijd "als je in India kunt reizen kun je het overal...." Eén ding is zeker in India rijd het openbaarvervoer op tijd en vol is nog niet helemaal vol. Senegal gaat net zoiets worden als Indonesië in de ochtend moet je op tijd zijn, bij een volle bus wordt er vertrokken en anders moet je maar wachten tot hij weer vol is. Wat mij in Indonesië wel eens bracht tot ruim 2 uur wachten en dan toch maar in een andere volle bus stappen want die gaat tenminste maar misschien niet helemaal die richting uit die ik gepland had. En dat is dan zo heerlijk aan alleen reizen ik hoef met niemand een discussie te voeren van ja maar... als ik dan op het laatste moment beslis om linksaf te gaan dan kan dat gewoon, dat is zo heerlijk aan alleen reizen. In ieder geval staat de omgeving van Dakar op het lijstje met zijn Pink Lake, de slaven geschiedenis met het eiland Goree, het bezoeken van kunst en musea, genieten van de swingende muziek tot rust komen in de wildparken en uiteindelijk snorkelen in Atlantis Ocean. Ik hoop dat er nog wel mogelijkheden te vinden zijn zoals een internet café om af en toe mijn blog bij te werken. Mocht mij dit niet lukken dan wens ik allen een fijne kerst. Nog een paar diensten werken en ik ben op weg naar de parel van West Afrika. Groeten Janet [vip] => [userRegistrationDate] => 2009-10-27 13:11:36 [totalVisitorCount] => 226403 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 1291 [author] => Janet [cityName] => Senegaliel [travelId] => 508997 [travelTitle] => Een bezoek aan de parel van West Afrika [travelTitleSlugified] => een-bezoek-aan-de-parel-van-west-afrika [dateDepart] => 2016-12-05 [dateReturn] => 2016-12-30 [showDate] => yes [goalId] => 1 [goalName] => Backpacken [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,senegaliel [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/207/232_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => een-bezoek-aan-de-parel-van-west-afrika ) ) ) [_currentItemCount:protected] => 15 [_currentItems:protected] => ArrayIterator Object ( [storage:ArrayIterator:private] => Array ( [0] => stdClass Object ( [reportId] => 5080333 [userId] => 195336 [countryId] => 79 [username] => markjonkersleon [datePublication] => 2021-12-23 [photoRevision] => 0 [title] => guinee-Bissau [message] => Bissaus of bissau, place not to be, oftewel een enorm moeilijk land met een nog moeilijkere geschiedenis. Hoewel de mensen enorm vriendelijk waren, kan het land niet veel bieden. Plekken als Canchungo en Bafata waar we zijn geweest zijn super slecht ontsloten en bestaan slechts uit een handvol inwoners. Maar de weg ernaartoe is adembenemend, rijdend door de delta met al haar hoog- en laag getijen. Iets wat maar op een enkele plek wereldiwijd te zien is. De hoeveelheid vogels op deze zogeheten 'wetlands' zijn ontelbaar en onfeilbaar. Al met al, mooie trip, lastige locatie. [vip] => [userRegistrationDate] => 2009-07-19 17:08:49 [totalVisitorCount] => 132447 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 651 [author] => M. Jonkers [cityName] => Bissau [travelId] => 303280 [travelTitle] => Kleine reizen [travelTitleSlugified] => kleine-reizen [dateDepart] => 2011-01-01 [dateReturn] => 2022-01-01 [showDate] => no [goalId] => 6 [goalName] => Een korte vakantie [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/195/336_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => guinee-bissau ) [1] => stdClass Object ( [reportId] => 5071083 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2020-03-01 [photoRevision] => 0 [title] => Afscheid [message] => 29 februari 2020 Gisterenavond ben ik in Lissabon aangekomen en logeer ik bij Gina. Grappig op zich, ik logeerde altijd bij haar als ik over Gambia vloog. Ook haar tante, Tia Tuta, woont bij haar en haar vader. Tia Tuta heb ik al in eeuwen niet meer gezien. Ze is ondertussen 78 en geen haar veranderd. Ze ziet er fantastisch uit, echt ongelofelijk. De gastvrijheid hier is alweer een warm bad en we praten wat bij over mensen en politiek. Zoals ik al wel dacht heb ik van carnaval weinig meegekregen. De parades werden dit jaar in het 24 September stadion gehouden, met alle gevolgen van dien. Omdat er geen auto's mogen rijden ligt het stadion echt wel ver uit de buurt voor iedereen. Er kunnen ook niet zoveel mensen in als er normaal langs de kant van de weg staan. Ik vind het erg jammer en, omdat ik een hekel heb aan grote menigtes haak ik ook af. We struinen wat door de stad en velen doen dat met ons. Bijna alle kinderen zijn verkleed, soms erg summier, maar soms zijn ze echt uitgedost. De voorkeur gaat absoluut naar de Bijagos kleding, de rokjes van boomschors, de huid blinkend van de olie. De kleding is bijna altijd een representatie van een bepaalde etnie. Soms hebben ze ook zomaar wat aan. De nieuwste mode (althans voor mij) is een rokje van kroppen sla. Lekker fris denk ik.... We zien geen enkel masker en dat is wel erg jammer. Op facebook staan wat foto's en filmpjes – https://www.facebook.com/CarnavalGb/. Op een van de filmpjes zie ik vooral een leeg stadion. Ik mis ook het aanhoudende tromgeroffel door de straten. Volgens sommige bronnen zou het Guinese carnaval op de erfgoed lijst van Unesco terecht gekomen zijn. Hopelijk helpt dat om alvast de organisatie te garanderen. Naast verkleden en optochten gaat het in carnaval ook veel om eten en drinken met vrienden. Ik geniet natuurlijk weer van de gegrilde visjes, of zeg maar vis. De situatie rond de uitslag van de verkiezingen blijft het onderwerp van gesprek. De uitslag is nog altijd niet formeel vastgesteld, de verkiezingen vonden plaats op 29 december. De voorlopige uitslag wordt niet geaccepteerd door de verliezer en het hooggerechtshof vraag nog steeds aan de verkiezingscommissie (CNE) om de juiste documenten aan te leveren. Het blijft onduidelijk waarom dit niet gebeurt. De definitieve akte met de handtekening van alle CNE leden ontbreekt. Er is aangedrongen op een hertelling en indiening van de regionale aktes, maar dat komt allemaal niet boven water. Dit maakt natuurlijk dat ikzelf in elk geval toch wel erg twijfel over de voorlopige uitslag. De voorlopige winnaar blijft zeggen dat hij ingezworen zal worden op 27 februari. Veel van mijn kennissen en vrienden zijn fervente Domingos aanhangers, de voorlopige verliezer. Zij gaan er van uit dat het inzweren geen doorgang zal vinden. Kan hij zichzelf inzweren? Op 27 februari stuit ik in de stad op allerlei voorbereidingen. Umaru Sissoco Embalo heeft als symbool een rode Palestijnse sjaal die hij op een beetje vreemde manier om zijn hoofd gewikkeld heeft. Of men weet dat dit eigenlijk het symbool is voor iets heel anders, ik vraag het wel eens en het is in elk geval geen common knowledge. Ik zie overal om me heen mensen met die sjaal op hun hoofd. Ook heel veel deftige pakken met dassen. Alles wijst er op dat deze inzwering echt gaat plaatsvinden. In dit land is echt alles mogelijk. Op de radio wordt een brief voorgelezen van de eerste minister over het inzweren van de president. Hij is erg duidelijk. Het gaat hier om een 'auto-imposamento' en is volledig illegaal. De regering erkent de president dan ook niet. Wat nu? Er staan nu overal gewapende militairen en nationale gardes om de boel in de gaten te houden. De Ecomib auto's met gewapende militairen scheuren door de stad. Niemand schenkt er ook maar enige aandacht aan. Hun aanwezigheid is natuurlijk ook niet nieuw. Het is trouwens wel opvallend dat van de diplomatieke aanwezigheid in dit land alleen Senegal en Gambia op de ceremonie aanwezig waren. Alle anderen hebben hun kat gestuurd. Dit betekent natuurlijk toch dat de international gemeenschap het er mee eens is dat dit niet klopt. Het is een vage geruststelling. De discussies op straat lopen soms erg hoog op. Wanneer ik met Sam Maykel langs mijn goede vriend Amilcar, de apotheker, loop gaat hij meteen in de aanval. Blijkbaar hebben zij al heel wat discussie achter de rug over de politieke situatie en zijn ze het nergens over eens. De argumenten van Amilcar verbazen me mateloos, ze hangen aan elkaar als los zand. Ik begrijp wel dat een grote groep mensen vooral tegen PAIGC gestemd heeft, niet helemaal onterecht natuurlijk. De partij heeft eigenlijk in al die jaren dat ze aan macht is het land van de regen in de drup geholpen. Waarom zouden ze dan nu ineens zo'n vlotte PAIGC-er moeten geloven met al zijn intellectuele plannen? Ondanks Domingos zijn Obama uitstraling, valt duidelijk niet iedereen voor hem. Sinds eergisteren is de eigenaar van onze airbnb ook thuis. Hij was op reis als directeur van Cooperacao. Omdat hij in het buitenland zat is hij nu allerlei mensen aan het bellen om er achter te komen waar hij, en het land, nu aan toe is. Hij kan er niet echt mee lachen. Postjes hangen altijd af van wie op dat moment aan de macht is, dat zou voor hem kunnen betekenen dat het ook einde verhaal is. Omdat men nooit zeker is van zijn baantje is het wel begrijpelijk dat men probeert zoveel mogelijk geld bij elkaar te schrapen als het goed gaat. De staatskas blijkt een interessante plek om uit te graaien. Het gevolg is dat er ook zelden een echte overdracht plaatsvind. Plannen verdwijnen in lades, onderzoeken en afspraken worden geannuleerd of liggen ongelezen te verstoffen. Ondernemers waar het jaren geleden goed mee ging, zitten echt wel op hun tandvlees. En dat, met alle gevolgen van dien zoals gebrek aan werkgelegenheid en dus vaste inkomsten. Er is een staking van alle vervoer, geen taxi's, bussen, toka toka's, 7-places, helemaal niets behalve, ja, de nieuwe motoren, maar eerlijk gezegd zijn ook die erg schaars. Gill moet eigenlijk richting Ziguinchor, Banjul waar ze haar vlucht heeft. Gelukkig heeft ze wel wat marge ingebouwd. Ik ben blij dat ik dit keer niet afhankelijk ben van dat vervoer. Ze kunnen natuurlijk nog altijd het vliegveld sluiten, niet vanwege de staking, maar vanwege de politieke instabiliteit die ondertussen een staatsgreep genoemd wordt door sommigen. Afonso pikt ons vanwege de staking op om Linda te gaan bezoeken. Hij maakt gebruik van mijn auto en die is nog steeds in goede staat hoewel er alleen nog in de stad mee gereden wordt. Volgens mij kan hij nog jaren mee als we er een keer flink in investeren (nieuwe schokbrekers, maar vooral vervanging van zuigers en/of zuigerveren). Onverslijtbaar die oude Landcruisers deze is ruim 30 jaar oud. We hebben helemaal niet zoveel tijd voor Linda, maar omdat ze er achter gekomen is dat we hier zijn, kunnen we het echt niet maken om niet langs te gaan. We kondigen onze komst niet aan. Op het eerste gezicht lijkt ze erg verouderd, maar ze komt dan ook net uit bed, dan ben ik ook niet op mijn best... Het is wel een fijn weerzien. Linda is in al mijn jaren en vast punt geweest. Ze weet eigenlijk zowat alles van mij en kent mijn goede, maar ook al mijn slechte eigenschappen. Hoewel ze analfabeet is, is ze toch vaak mijn raadgeefster geweest. Ze schroomde ook nooit om me terecht te wijzen en ik heb dat altijd erg gewaardeerd. Ondertussen is haar leven niet meer wat het geweest is. Zij verloor eerst haar werk en vond geen vervangende baan meer. Toen werd ze geveld door een trombose waarvan ze nu toch redelijk hersteld lijkt te zijn. Werken zit er niet echt meer in. Haar man overleed tijdens mijn laatste bezoek, maar hij is nooit een echte hulp geweest, integendeel zelfs. Twee van haar kinderen wonen nog thuis, de tweeling Ninke en Diminga. Zij zijn ondertussen 26 jaar en Diminga heeft een zoontje van 3, van een vader geen spoor. Diminga is de slimste van de twee en heeft haar 12e schooljaar met succes afgerond – een soort middelbare school dus. Sindsdien doet ze niets meer. Ze zoekt niet naar werk en ook niet naar een vervolgopleiding maar brengt haar tijd hangend op de veranda door. Ik erger me mateloos aan haar houding. Blijkbaar lijkt ze meer op haar vader dan op haar moeder die altijd wel iets vond om te doen. Ik kan het dan ook niet laten om er iets van te zeggen. Misschien klinkt het vreemd in westerse oren om je te bemoeien met dit soort zaken, maar het kan in dit geval wel. Linda zou mijn zoon ook gewoon terechtwijzen als dat nodig was. Gelukkig is het daarnaast wel gezellig en we halen veel herinneringen op. Jammer genoeg kunnen we niet lang blijven en blijft het bij dit ene bezoekje. Naast alle politieke gebeurtenissen horen we ineens een ander vreemd nieuwsbericht. In het oosten, Bafata, Xitole en Bambadinka zijn in totaal zo'n 240 gieren dood uit de lucht gevallen! Nu ik het even opzoek vind ik een artikel waar sprake is van zelfs 600 dode gieren. Voor diegenen die Portugees verstaan: https://www.wilder.pt/historias/morte-em-massa-de-mais-de-600-abutres-na-guine-bissau/. Ondertussen wordt de politieke situatie een staatsgreep genoemd. Er zijn nu twee presidenten en twee eerste ministers. De nationale radio en TV zenders zijn uit de lucht gehaald. Internet hoeven ze er niet uit te halen, dat is toch al zo onbetrouwbaar, traag of onbestaand. De president die zichzelf heeft aangesteld is ondertussen wel decreten aan het uitschrijven. De eerste minister is vervangen door hem. Sommige andere ministers zijn ondergedoken. Het is zorgwekkend dat deze man het hooggerechtshof negeert en ook de hele grondwet naast zich neerlegt. Waar dit weer gaat eindigen is onduidelijk en juiste informatie vinden is erg moeilijk. Ik moet weer afscheid nemen van mijn landje en ondanks al dit politieke gerommel vind ik dat altijd weer lastig. Donderdagavond spreek ik af met wat vrienden. We willen nog een laatste optreden bijwonen, maar verhuizen naar een andere bar omdat ze ons niet bedienen omdat er twee belangrijkere tafels zijn... Onder het genot van een lekker visje en koud bier nemen we afscheid. Gill vertrekt morgen toch naar Ziguinchor, de staking van het openbaar vervoer is opgeschort en ik vlieg naar Portugal. Het zit er weer op. Afonso en David brengen me naar het vliegveld. Omdat ik geen bagage heb wordt ik door een vriendelijk jongeman geholpen zodat ik niet in de rij met hopen koffers hoef te staan. Ik ga er van uit dat hij hier geld voor moet hebben, maar als ik hem uiteindelijk wat toestop wil hij dat eerst niet eens aannemen. Uiteindelijk krijg ik toch gezeur bij het inchecken zelf. In plaats van 10 kg zoals op het ticket staat zou ik maar recht hebben op 8 kg, mijn bagage zou dus toch ingecheckt moeten worden. Omdat ik niet al te laat bij Gina aan wil komen probeer ik me hier met allerlei argumenten onderuit te kletsen. Het enige argument dat werkt is geld... en dit keer betaal ik dus maar. Ondertussen ben ik in Nijmegen aan het afkicken van Guinee. Fysiek ben ik aangekomen, mijn hoofd zit nog helemaal daar, het zal wel weer wennen... Dank voor jullie leuke reacties! [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 6978 [author] => Lieve [cityName] => Bissau [travelId] => 525303 [travelTitle] => Na drie jaar afwezigheid [travelTitleSlugified] => na-drie-jaar-afwezigheid [dateDepart] => 2020-02-07 [dateReturn] => 2020-02-28 [showDate] => yes [goalId] => 6 [goalName] => Een korte vakantie [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => afscheid ) [2] => stdClass Object ( [reportId] => 5070948 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2020-02-26 [photoRevision] => 0 [title] => Karnaval [message] => 20 februari 2020 Ik heb het gevoel dat ik steeds minder ga begrijpen van de politieke impasse. Wat ik hoor zijn vooral interpretaties, een soort geloof of zo. Op de radio, Radio Kapital, hoor ik luisteraars hun mening geven over het onderwerp van de dag: de verkiezingsuitslag, de verdeling van de winsten (die ooit gemaakt zouden kunnen worden) van de onontgonnen olievelden op de grens tussen Senegal en Guine Bissau, de prijs van de cashewnoten. Ik heb de indruk dat steeds dezelfde luisteraars bellen om hun mening te geven. Of die op feiten gebaseerd is of niet, dat is natuurlijk de vraag. Waar moet je zijn om feiten te horen? Ik heb eerlijk gezegd nog geen krant gezien, die worden trouwens ook maar door een enkeling gelezen en zijn vooral in het centrum te koop. Iedereen heeft tegenwoordig internet op de telefoon. Het nieuws wordt dan ook veelal van facebook gehaald. Iedereen is even overtuigd van zijn gelijk en omdat ik het nieuws gedurende het jaar te slecht blijft het dus wat wazig. Elk gesprek gaat er wel over. De kinderen zijn vandaag alweer thuis. Maandag was een vrije dag: de dag van de leraar, dinsdag was ook een vrije dag: de school moest schoongemaakt worden. Gisteren waren ze op school, maar vandaag zijn ze weer thuis, er is een kindje overleden door het inslikken van een steentje. Geen idee of ze morgen gaan. Maandag en dinsdag volgende week is het sowieso vrij vanwege carnaval. Een schooldag duurt al maar 4 uur. In het schooltje hiernaast zitten 300 kinderen, ze zitten vrijwel in 1 ruimte en veel meer dan het opdreunen van het alfabet hoor ik daar eigenlijk nooit. Toch heet het een privé school en moet er voor betaald worden. Niet moeilijk dat kinderen interesse verliezen. Ze worden niet uitgedaagd. Ik breng de middag door met Eveline in Bairro Ajuda waar een heerlijk visje voor ons gegrild wordt. Het is gezellig hoewel er nog niet echt veel klanten zijn. Aan een tafeltje naast ons zitten wat vrouwen. De jongste zet ineens haar pruik af en begint die uitgebreid te kammen. Die pruiken moeten echt snikheet zijn, maar, wie mooi wil zijn moet pijn lijden zij mijn oma altijd. Het onderhoud van het haar is best wel een bezigheid. Heb je geld, dan ga je naar een kapper en laat extsions innaaien en de krul uit je haar halen met een of ander chemisch product. Heb je geen geld, dan laat je de buurvrouw wat vlechtjes in je haar leggen. Hier en daar zie ik ondertussen ook vrouwen met een kort kapsel. Het staat de meesten erg leuk en vraagt een hoop minder werk. Het is natuurlijk overal hetzelfde, mensen met krulhaar willen het sluik en omgekeerd. Ook jongens vlechten hun haar steeds vaker, dat is toch meer een mode van de laatste jaren. Plots ontstaat er ruzie tussen de vrouwen van de baracas. Het gaat er heftig aan toe en de scheldwoorden vliegen ons om de oren. Steeds meer vrouwen gaan zich er mee bemoeien en blijkbaar interesseert het niemand dat er klanten zitten. We komen er niet echt achter waar het over gaat, maar het zal wel geld zijn (of mannen, je weet het nooit). Gisteren ben ik eindelijk bij Domingos op bezoek gegaan. Hij kwam net aanrijden in de auto van het project waarvoor hij werkt, een blinkend nieuwe Land Cruiser. Hij ziet er magerder uit, maar op het eerste gezicht gaat het wel goed met hem. Hij heeft al jaren diabetes 2, maar heeft dat goed onder controle. Wanneer hij aan komt lopen zie ik dat hij erg onzeker en aarzelend loopt. Hij vertelt dat hij een tijd geleden helemaal niet meer kon lopen. Na een hoop onderzoeken werd hoge bloeddruk geconstateerd. Daar neemt hij nu medicijnen voor. Ik heb nogal twijfels over deze diagnose, de medicijnen lijken wel te werken. Ook tijdens het gesprek heb ik de indruk dat hij ook daar wat stuntelt en hapert en soms helemaal niet op woorden kan komen. Zijn werk is best zwaar, hij zit de hele dag in de auto en levert medicijnen af bij gezondheidsposten in het hele land. De wegen zijn soms erg slecht en ze betalen slecht. Tegen iedereen die langskomt vertelt hij wie ik ben en wat ik allemaal voor hem gedaan zou hebben. Het is vervelend en overdreven. Hij vraagt zich af wanneer ik weer met een project kom zodat hij voor mij kan gaan werken. Dat die kans klein tot onbestaand is wil hij niet horen. Omdat ik hier zo lang heb rondgehangen zijn er mensen die denken dat ik eigenlijk gewoon SNV ben. Met een vingerknip kan ik de Nederlandse projecten weer terug laten komen. Dat ik maar de secretaresse was gaat er niet in. Ook niet dat ik het geld niet zou hebben om zelf een project te financieren. Soms is dat erg lastig en omdat het toch niet echt uit te leggen is laat ik het ook maar zo. Het is mijn laatste dag hier in huis. Morgen verhuis ik naar een airbnb die ik maanden geleden gereserveerd heb. Ik ben wel benieuwd. Met carnaval komen er vaak ook toeristen uit Senegal en Gambia en dat zie je duidelijk. Overal lopen groepjes blanken die de stad verkennen. Precies daarom had ik deze reservering gemaakt. Gill woont nu een paar dagen in het huis van de familie van de jongen die zij een aantal jaren geleden geregistreerd hebben. Het is tegenover de baracas en daardoor ook erg lawaaierig. Er wonen ook nogal wat mensen in huis en ze deelt het bed met haar pleegzoon Cherif. Ze kijkt er dan ook naar uit om te verhuizen naar de airbnb. Ze heeft besloten niet mee naar Buba te gaan, wel jammer natuurlijk, maar zo kan ze meer tijd met Cherif doorbrengen en dat was toch de reden om te komen. Ik wacht op Afonso. We gaan op zoek naar Mariska die hier zou zijn en een van deze dagen waarschijnlijk weer vertrekt. Ik wil haar heel graag zien. Ze is één van de twee Belgen die hier regelmatig komen of wonen. Zij is eigenaar van een radio die gerund wordt door haar man. De andere is Jean-Claude. Hij heeft een restaurant dat nu uitgebaat wordt door een Italiaan. Daarnaast is hij aannemer. Meestal loop ik hem wel tegen het lijf, maar tot nu toe heb ik hem nog niet gezien. Er staat geen auto voor de deur van Mariska's huis. De werkster vertelt waar ze is waardoor ik ook meteen weet dat ze op het punt staat te vertrekken. Ze is cana gaan kopen bij Pinto Lopes, de enige ponta in Bissau. Dat doet ze altijd op haar laatste dag. Ik denk niet dat je in Europa snel ergens kan aanbellen en vragen waar de eigenaar zich bevindt, gelukkig kan dat hier dus wel. We vinden hen inderdaad op het terras en het is een heel fijn weerzien. Samen gaan we kijken naar het huis dat ze aan het opknappen/verbouwen zijn. Ik ben er eerder geweest, kort na de oorlog. Er was een bom op gevallen en de schade was best groot. Ondertussen heeft het zo'n 20 jaar leeggestaan en is er dus nogal wat werk aan. Het huis biedt veel mogelijkheden en heeft een mooie voor en achtertuin. De weg er naartoe is erg slecht hoewel het toch gewoon in de stad is en zelfs de weg is naar het busstation waar dus nogal wat verkeer overheen moet. Alles in de omgeving ligt onder een dikke laag stof en zand. Niet echt wat je een gezonde omgeving kan noemen. Gelukkig ligt het huis net wat verder. Het is nog geen middag wanneer we in een barretje belanden voor een biertje. Daar wachten we op Mariana, een Roemeense die hier al eeuwig is en op dit moment het hotel beheerd in Orango, één van de eilanden en bekend omdat het de enige zoutwaternijlpaarden ter wereld huisvest. Het is een bewonderenswaardige vrouw en dit is niet haar eerste project. Ze is veeleisend maar vind ook altijd weer financiering en mensen die mee gaan in het project. Omdat Orango beschermd is door de UICN zijn er goede mogelijkheden. Ondertussen hebben vrijwel alle nijlpaarden een chip waarmee ze gemonitord kunnen worden. Het hotel is de toegang tot het beschermde gebied en zo kan ook voorkomen dat er te grote groepen of te veel mensen tegelijkertijd bij de nijlpaarden kunnen komen. Al jaren hoor ik verhalen van mensen die bedrogen zijn door afzetters. Meestal gaat het om beloftes van grote hoeveelheden geld die niet nagekomen worden. Ik vind het vreemd dat er mensen in blijven trappen omdat ik dezelfde verhalen steeds opnieuw hoor. Misschien is het wel te vergelijken met wat nu bij ons phissing is. Een systeem waar toch ook, ondanks waarschuwingen, mensen in trappen. Snel rijk willen worden komt blijkbaar overal voor hoewel de manieren waarop verschillend zijn. Om 6 uur staan we weer op de bus te wachten naar Buba. Ik heb er zin in. Het betekent wel dat we carnaval in Bissau voor het grootste deel zullen missen, maar dat vind ik eigenlijk niet eens zo'n probleem. Het is ook niet anders te plannen. 3 weken zijn echt wel kort, ik heb nog zoveel mensen niet gezien en ook niet laten weten dat ik hier ben. De bus vertrekt om half 7 en is vol. Afonso rekent er op dat we er rond een uur of 10 wel moeten zijn, maar dat valt een beetje tegen en we tuffen eindelijk Buba binnen rond half 12. De weg is erg achteruit gegaan. Er wordt geen onderhoud gepleegd en de oorspronkelijke kwaliteit is al niet bijzonder goed. Gelukkig heb met deze bussen niet zo veel last van al die gaten in de weg, maar voor de bussen zelf is het natuurlijk een regelrechte ramp, die zullen niet lang meegaan. Wat me langs de weg vooral opvalt zijn de enorme hoeveelheden houtskool die te koop staan. In vrijwel elk dorp waar we doorheen rijden liggen echt bergen zakken opgestapeld. Niet echt een goed teken denk ik. Het is natuurlijk wel de enige brandstof die gebruikt wordt om te koken. Met een stijgend aantal inwoners stijgen de behoeftes natuurlijk mee. Verder heb ik ook het gevoel dat het aantal moskees enorm is toegenomen. Die waren er al wel langs deze weg, maar toch. Religie is hier nooit echt een probleem geweest maar ik hoor toch dat een van de kandidaten zich heel erg als moslim geprofileerd heeft, een minder goede zaak. Aankomst in Buba bij de nieuwe rotonde waar de spiksplinternieuwe weg naar Catio begint is dan ook bijzonder. De weg ligt er nog geen jaar en ziet er dan ook fantastisch uit. We hebben nog een vaag plan om naar Catio te gaan, maar dat gaat uiteindelijk niet door. Veel plannen gaan niet door en eigenlijk altijd om dezelfde reden, het overlijden van iemand. Zo ging onze reis naar Caio niet door en nu die naar Catio niet. De vrouw die in Buba voor ons zou koken moet ook ineens naar Bissau voor een overlijden, gelukkig is daar altijd wel weer een oplossing voor te vinden. We kunnen logeren in het gasttehuis van IBAP, een milieu organisatie die zich vooral bezig houdt met de beschermde gebieden in het zuiden van het land. We hebben twee slaapkamers ter beschikking en een hele ruime zitkamer met keukentje en badkamer. Erg luxe en er is stroom van zonnepanelen. Buba heeft op dit moment weer eens geen stroom terwijl er een erg grote centrale gebouwd is die nog maar gedeeltelijk werkt. De diesel is op... Op het terrein waar we wonen is ook een ijsfabriek, niet van ijsjes, maar van ijsstangen en ijsschaafsel voor het koelhouden van voedsel en in ons geval... bier. Doordat hier vroeger nogal wat Nederlanders gewerkt en gewoond hebben die in verschillende projecten werkten heeft Afonso hier veel bekenden. Ik ken de meesten ook wel, maar niet iedereen. Francelino, oud Blofib medewerker en lasser is ons eerste contact en hij regelt vanaf aankomst ons eten. In Bissau had ik te horen gekregen dat mijn vriend, kok en restauranthouder Abdao was overleden. Dat blijkt niet waar te zijn en ik hoop hem in elk geval even te bezoeken. Hij heeft een aantal jaren geleden een trombose gehad en loopt sindsdien erg moeilijk. Hij blijft wel koken begrijp ik, maar heeft ook duidelijk een alcoholprobleem ontwikkeld. We gaan de ponta van Adilson, een vriend uit Bissau bezoeken. Hij komt hier elk weekend op zijn land werken en ik ben best wel benieuwd. We nemen een taxi naar Sin Tchan Therno en lopen het bos in. Na een wandeling van een half uurtje tussen de bomen en heel veel bamboe over een slingerend paadje komen we aan bij zijn stuk grond. Hier zijn de meeste bomen omgehakt behalve een paar vruchten- en palmbomen. Hij geeft ons een rondleiding over het 15 hectare grote gebied. Naast cashewbomen (een 3000-tal) heeft hij ook een heel aantal citrusbomen (1000 limoenen) en sinaasappel en mandarein. Nog wat kokospalmen en cibis. Daarnaast heeft hij pinda's gezaaid, manioc, zoete aardappel, yam etc. Alles staat mooi in rechte lijnen en in het midden van zijn terrein heeft hij water, in de regentijd wordt dat zelfs een klein riviertje of een grote beek. Met de aanplant heeft hij er rekening mee gehouden waar er water in de grond zit en waar niet. Cashew heeft niet zoveel water nodig, het water van het regenseizoen volstaat, bananen en sommige andere bomen hebben dan weer wel vochtigere grond nodig. Hij straalt als hij over zijn plannen vertelt, een beetje onverwacht voor mij omdat het ook een man met een echte kantoorbaan is. Op dit moment levert het allemaal nog niet veel op, maar planten en bomen groeien hier sneller dan bij ons. De éénjarige cashewbomen groeien me nu al boven het hoofd. Omdat het carnaval is zijn ook hier wat geimproviseerde barretjes. Wij hebben geluk, er is er een vlakbij aan de rivier. Er is vanalles te eten, van aap tot wild zwijn, er zijn oesters en ook een bordje sla, voor ieder wat wils. Er is muziek en de ambiance is goed. Het strandje heet praia de Umberto. Umberto is een jonge man die de touwtjes van dit feest strak in de hand heeft. Het valt me deze vakantie wel erg op dat leeftijd hier echt een ding is. Afonso en ik zijn allebei 60 en wij kunnen ons eigenlijk alles permitteren en worden op onze wenken bediend. Het is wel meestal Afonso die de wenken geeft... We worden met alle honours behandeld, een aparte ervaring toch wel. Vandaag is het rustdag. We hangen wat rond. Ze hebben ons net een teil oesters gebracht. Die moeten we zo nog soldaat maken. Gisterenavond merkte ik tot mijn grote schrik dat ik mijn verblijfsvergunning kwijt was. Sowieso moet ik die altijd bij me hebben, maar het zou wel erg vervelend zijn, hij is net nieuw en 5 jaar geldig. We zijn net aan het afspreken om naar de politie te gaan voor aangifte en ook een beetje met de hoop dat iemand de kaart daar heeft afgegeven, niemand heeft er iets aan namelijk. Ik probeer te bedenken wat er gebeurd kan zijn. Waarschijnlijk heb ik geld of mijn telefoon uit mijn tasje willen halen en is de kaart er toen uitgevallen. Misschien in de taxi, misschien elders. Adilson belt om te zeggen dat hij mijn rijbewijs gevonden heeft op zijn land... Dat het geen rijbewijs maar een verblijfsvergunning is, is snel duidelijk. Wat een geluk! Als hij niet een rondje over het hele land gemaakt had, had het er nog heel lang kunnen liggen. Een hele opluchting dus. Morgen vroeg terug naar Bissau in de hoop dat ik dit weer kan verzenden. Voor zover ik weet is hier geen internet, behalve dat op de telefoons. Internet is verschrikkelijk, ik verzend dit ongelezen.... het zijn de laatste dagen en ik moet nog veel mensen zien. Alles gaat langzaam. Er is geen transport, ze zijn aan het staken. We kunnen dus niet meer overal langs, dat zouden heel wat kilometers lopen betekenen.... [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 407 [author] => Lieve [cityName] => Bissau [travelId] => 525303 [travelTitle] => Na drie jaar afwezigheid [travelTitleSlugified] => na-drie-jaar-afwezigheid [dateDepart] => 2020-02-07 [dateReturn] => 2020-02-28 [showDate] => yes [goalId] => 6 [goalName] => Een korte vakantie [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => karnaval ) [3] => stdClass Object ( [reportId] => 5070664 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2020-02-19 [photoRevision] => 0 [title] => week twee [message] => 14 februari 2020 Vandaag is het vrijdag, begin van het weekend en er zal dus veel uitgegaan worden. Wij hebben ons plan al klaar. In de wijk waar ik zelf ooit een muziek café had is nu weer een bar geopend waar op vrijdag en zaterdag life muziek gemaakt wordt. Twee van onze vrienden haken af, ze hebben allebei een 'chur', een begrafenis. Blijven over Afonso en Sam Maykel. De drankjes zijn iets duurder als er optredens zijn, niet meer dan normaal lijkt me. Een biertje kost dan 500 cfa ipv 3 biertjes voor 1000cfa, 1 Euro is 650 Cfa, dus nog geen Euro. De man die optreedt ken ik niet, Joaquim Letras. Hij zingt vooral covers van bekende Guinese muzikanten. Hij wordt begeleid door Mauro, een zanger die ik al jaren ken en die achtergrondkoortje is. Daarnaast is hij de programmeur van de ritmebox. Ik haat die dingen. Het maakt van alle muziek eenheidsworst. Er zijn geen drummers meer in het land (waarschijnlijk ook geen drumstellen) en dat is toch wel erg jammer. Dit soort optredens worden 'serenatas' genoemd hoewel ik me bij dat woord toch nog steeds iets anders voorstel, iets met een balkon en een minestreel... De sfeer zit er al snel in. Joaquim is erg goed in het onthouden van namen van het publiek en, zoals de traditionele zangers, biedt hij elk nummer aan iemand aan. Dit vergroot zijn faam en sommigen voelen zich gedwongen hem dan geld aan te bieden. Rond een uur of 10 beginnen het publiek toe te stromen. Omdat Sam Maykel er is wordt er speciaal muziek van zijn vader gespeeld, Miguelinho N'simba, die in Portugal is. Ook veel nummers van Ze Carlos en Mama Djombo. Het is muziek die me doet me terugdenken aan lang vervlogen tijden. De ambiance neemt toe, het alcoholgehalte ook. Er wordt gedanst, geklapt en meegezongen. Iedereen kent de teksten uit zijn hoofd. Het zijn geen smartlappen, maar vaak politieke liederen. Een wat oudere man met een stevige bierbuik begint te dansen. Hij wordt enthousiast toegejuicht. Hij danst geweldig, zijn bierbuik danst onafhankelijk van de rest van zijn lijf zoals vrouwen met hun achterste kunnen draaien. Dan worden andere zangers uitgenodigd om ook een of twee nummers te zingen. Ik ken ze niet allemaal meer, maar Ze Nuno en Demba zijn oude vrienden. Vooral Demba overstijgt het niveau van zowel gitaarspel als zang van alle anderen. Ze Nuno komt me omhelzen en wil tot mijn schrik een audiëntie voor me regelen met de nog steeds niet benoemde president Sissoko. Ik wil natuurlijk zo'n ontmoeting niet, waarom zou ik, het zal ook wel meevallen met dat aanbod, maar ik ben stomverbaasd dat een goed opgeleide socioloog die werkt bij het ministerie van onderwijs deze kandidaat steunt en er ook nog van overtuigd is dat dit morgen bevestigd gaat worden. We laten een traditioneel Pepel optreden aan ons voorbij gaan en gaan naar huis, het is laat. Carnaval nadert en de 'baracas' zijn opgebouwd. Hoewel niemand geld schijnt te hebben, zitten er al veel mensen te eten en te drinken. De baracas waren vroeger van kirintin (gevlochten bamboe), erg brandbaar, terwijl overal gefrituurd en gegrild wordt. Ik zal liever niet aan de binnenkant voor het geval er iets zou gebeuren. Nu heeft de stad zelf metalen baracas gebouwd, heel simpel en afsluitbaar. Er is overal stroom en er zijn optredens en DJ's die voor de muziek en het vermaak zorgen. Vroeger was op deze plek een Verbena, een plek waar je kon eten, maar waar ook wat vermaak was zoals op een kermis; ballen gooien en pijltjes werpen. We gingen er vaak een gegrild kippetje eten. Nu heet het Zona Verde, er staan wat bomen en er is wat schaduw maar om dit nu een zona verde te noemen... Ik heb trek in oesters. Het lijkt wel alsof alles om eten en drinken gaat, maar het gaat natuurlijk ook om het gezelschap, het bijpraten, de rust. Vandaag, zondag, blijf ik thuis. De kip is al de nek omgedraaid, iedereen is bezig met voorbereidingen voor het eten (gafriela...). Het was mij al langer niet helemaal duidelijk wie het vriendinnetje van Sam Maykel was. Mijn gevoel dat het er twee waren, ik zag ze vaak alleen 's avonds in het donker, bleek juist te zijn. Vandaag zijn ze er allebei... en, het ontploft. De ruzie wordt steeds erger en één van de meiden begint te vechten en scheurt Sam Maykel de kleren van zijn lijf. Iedereen probeert ze uit elkaar te halen, maar dat is niet eenvoudig. Er ontstaat een geschreeuw. Het meest recente vriendinnetje is duidelijk nogal zeker van haar positie. Haar arrogantie is natuurlijk olie op het vuur. Een geroep en getier, de buren komen zich mengen. Het heeft ook iets komisch, hoewel alleen voor mij. Het eindigt er mee dat één van de meisjes haar spullen moet meenemen en moet vertrekken. Dit gaat onder luid gegil en gehuil. Of het verhaal hiermee afgelopen is zal moeten blijken. Het standpunt van Maria vind ik wel interessant. Zij vindt het niet meer dan normaal dat haar zoons meerdere vriendinnen hebben. Tchatcha heeft drie kinderen bij drie vrouwen (van twee wist ik het). Als hij maar financieel bijdraagt aan de kinderen is het wat haar betreft in orde. Ze heeft zelf nogal wat vriendinnen van haar man moeten accepteren waarvan ik er natuurlijk één ben. Dit is nooit een issue geweest voor haar. Of ze dat dan ook voor haar zonen moet willen is natuurlijk een andere vraag. Afonso zijn vrouw, Odette, heeft meer dan een jaar geleden een trombose gehad, dit was de tweede keer. Ze is hier niet helemaal van hersteld en kan één van haar armen niet bewegen. Haar spraak is wel in orde, maar ze kan het huishouden niet doen en komt eigenlijk de deur niet meer uit. Ze krijgt fysiotherapie, maar of dat nog ergens goed voor is weet ik niet. Odette is Pepel en de Pepel hebben voor alles een ceremonie. Andere ethnien ook, maar in mijn ervaring zijn de Pepel net iets erger dan de anderen. Odette's broer wil haar meenemen naar Biombo om een ceremonie te doen om haar te genezen. Dit kost natuurlijk geld. Hoewel Afonso het er niet mee eens is kan hij het ook niet voorkomen en moet bijdragen. Wat hem betreft moet alle behandeling van artsen komen. Hij staat hier wel vaak alleen in. Van Maria begreep ik dat Miguel gevraagd had traditionele medicijnen naar Portugal op te sturen. Zij zelf behandelt al haar kwaaltjes met 'nene badadji', een boom die hier overal groeit. De blaadjes gebruikt ze tegen koorts, de vruchtjes tegen hoge bloeddruk. De bomen op het erf zijn al bijna kaalgegeten. Ik vraag me af of dit wel gezond is, maar ze doet het al jaren en vaart er blijkbaar niet echt slecht mee. Ik ben wel blij te zien dat ze gezonder is dan laatste keer, ze is ook afgevallen maar sukkelt vooral met haar knieën en loopt dan ook een beetje als een oude vrouw. In september had ik documenten verstuurd om Maria aan een visum voor Nederland en Portugal te helpen. Ze wilde haar man gaan bezoeken en wil al lang weer een keer vrienden in Nederland opzoeken. Naast een garantverklaring moet je ook nogal wat financiële documenten voorleggen, bezit of huurcontract van een woning, uittreksels van de bank etc. Ik hoorde een hele tijd niets. De garantverklaring moest vertaald worden (vreemd omdat die in het Nederlands, Frans en Engels is opgesteld terwijl alle andere documenten in het Nederlands zijn). Deze vertaling moest door een beëdigd vertaler gebeuren. Die hebben ze hier niet, dus ging het document naar Portugal, werd daar vertaald en afgestempeld om weer bij de Portugese ambassade ingediend te worden. Daarna was er weer radiostilte. Begin januari kregen ze bericht: de Portugese ambassade kan geen aanvragen uit Nederland behandelen... Dit hadden ze ook kunnen vertellen bij de indiening van de aanvraag natuurlijk. Tot zover heb ik geen nieuw verzoek gekregen om opnieuw een garantverklaring te verstrekken en eerlijk gezegd ben ik daar ook niet zo toe geneigd. Vrijwel de hele familie zit in Portugal, het zou wel eens kunnen dat ze dan ook wil blijven en dat zou mij wel eens 10.000 Euro kunnen kosten. Dat is het me niet waard. Het blijft toch wat onduidelijk hoe een reguliere visumaanvraag voor Schengen moet verlopen. Ik ga toch eens mijn licht opsteken bij de Spaanse ambassade die hiervoor verantwoordelijk zou zijn. Het wordt mensen niet echt makkelijk gemaakt, dat is duidelijk. Gisteren heb ik met Gidia wat documenten zitten doornemen over een nieuwe manier voor het aanvragen van visa. Het is erg omslachtig, een aanvraag via internet waarna een afspraak gemaakt moet worden op de Nederlandse ambassade in Dakar voor een interview. Daarna duurt het tussen de 15 en 45 dagen om te horen of de aanvraag gehonoreerd wordt. Dan moet het paspoort weer opgehaald worden. Dakar ligt nu ook weer niet om de hoek. Het lukt ons niet om op de site het formulier te vinden op mijn telefoon. De aanvraag mag ook maar 3 maanden vooraf ingediend worden en er is nog wat onduidelijkheid over de reisdata. Omdat Eva er niet is kunnen we niet alles bespreken. Dat moet dan maar wachten tot we terug zijn uit Buba. Gisteren ben ik eindelijk eens de stad ingewandeld. Eerst langs de Feira de Bandim (Bandim markt). Daar is niet zoveel veranderd. Er zijn wat kraampjes, maar er wordt veelal nog gewoon van op een zeiltje of een teil op de grond verkocht. Het is erg stoffig deze dagen, Harmatan, en niet erg hygiënisch om op deze manier te verkopen. Ik weet dat de stad al vaker geprobeerd heeft om verkopers te verplaatsen naar de wijkmarkten waar stenen tafels beschikbaar zijn, maar het mislukt elke keer weer. Alle sinaasappel verkoopsters zitten samen, alle stofverkopers bij elkaar, de schoenverkopers op een hoopje en de 2de hands kleding wordt ook op dezelfde locatie verkocht. Er staan ook wat verkopers die een paar spullen in de hand hebben, 3 onderbroeken en 2 beha's, of elektronica, bvb wat opladers en verlengsnoeren. Weer een ander heeft een setje van 6 glazen en wat bestek waarmee hij loopt te leuren. Vrouwen verkopen hoofdzakelijk eten. Het is sinaasappeltijd, dit betekent dat je ze overal kan krijgen en ze bijna niets opbrengen. Jammer genoeg is er momenteel weinig ander fruit, een beetje papaja, veel fole (een bosvrucht) en wat onrijpe mango's die vooral in het eten worden verwerkt. En bananen, maar die zijn er bijna altijd. Verder zie ik maniok, uien, kleine tomaatjes en sla. Niet echt een uitgebreid assortiment. Dan zijn er de dingen die je het hele jaar door kan krijgen, de bonen, de pinda's en cashew noten, de cabacera (baobab vrucht) en velude voor de sapjes. Het houdt niet echt over. Ik loop verder richting centrum. Sinds de ministeries allemaal verplaatst zijn naar een andere locatie is het centrum van de stad erg rustig geworden. Ook alle handel is mee verhuisd. De centrale markt die 2 keer is uitgebrand wordt weer opgebouwd maar is nog niet open. Al een paar jaar is er een tijdelijke markt. Hier kopen veelal mensen die net iets meer te besteden hebben. Er is iets meer keuze en de kwaliteit is over het algemeen beter. Ik moet er nog een keer heen, maar dat stel ik uit tot later. Het is heerlijk om veel te wandelen hoewel het wel een beetje heet is zo onder de blakke zon. In de schaduw is het heerlijk. Nadat ik mijn verblijfsvergunning heb laten plastificeren (ik mag hier weer 5 jaar wonen) ga ik bij de familie van Maanen langs. Jan en Evelien zijn thuis en we praten bij, natuurlijk ook over de politiek en over de patstelling op dit moment ivm de uitslag van de presidentsverkiezingen. Ik hoor op straat allerlei meningen die veelal alleen maar op geruchten gebaseerd zijn, hier krijg ik toch wat concretere informatie. Ik ben toch wel benieuwd hoe dit gaat eindigen. Ik breng nog een kort bezoekje aan OGD, de opvolger van SNV. Ze hebben een klein kantoortje in Chong de Pepel, het centrum van de stad. Het stelt niet veel voor, maar ze doen het best wel aardig en krijgen vandaag te horen dat ze een extra auto krijgen van FAO. De auto die SNV hen heeft nagelaten begint tekenen van slijtage te vertonen, dat mag ook wel na zoveel jaar. Met deze nieuwe auto kunnen ze weer makkelijker het veld in. Vandaag moet Gill aankomen uit Banjul. Ik schat dat ze hier in de vroege namiddag zal aankomen. Ik kijk er wel naar uit en hoop dat we vrijdag richting Buba gaan. [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 440 [author] => Lieve [cityName] => Bissau [travelId] => 525303 [travelTitle] => Na drie jaar afwezigheid [travelTitleSlugified] => na-drie-jaar-afwezigheid [dateDepart] => 2020-02-07 [dateReturn] => 2020-02-28 [showDate] => yes [goalId] => 6 [goalName] => Een korte vakantie [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => week-twee ) [4] => stdClass Object ( [reportId] => 5070507 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2020-02-14 [photoRevision] => 0 [title] => Gabu - Bafata [message] => 12 februari 2020 Het is zo moeilijk om een plek te vinden waar je op het internet kan dat ik maar meteen 2 verslagen stuur. Het volgende zal dan even duren. De definitieve uitslag van de presidentsverkiezingen van december hangt als een donkere wolk over het land. De meeste mensen waarmee ik praat zijn overtuigd dat Domingos Simoes Perreira gewonnen heeft. Een beetje logica ondersteund dat idee toch wel. Umaru Sissoco is al weken in het buitenland op tournee als overwinnaar, maar een definitieve uitslag blijft uit. Het hooggerechtshof heeft een hertelling bevolen, de commissie die deze hertelling moet uitvoeren doet niet precies wat hen gevraagd is, tenminste, dat is wat ik er van begrijp. Ondertussen heeft iedereen zich er al mee bemoeid, CEDEAO, Uniao Africano, CPLP, UN, maar er lijkt niet veel te gebeuren. Sommige mensen zijn bang omdat Sissoco nogal dreigende taal heeft gebruikt. De meesten zijn gelaten, ook boos. Ik vraag me af of het hooggerechtshof wel een uitspraak durft te doen. Dat het zo niet veel langer verder kan is wel duidelijk. Blijkbaar ben ik ook altijd hier als er gerommel is (of misschien is er gewoon altijd gerommel). Maandag lukte het niet om Domingos te pakken te krijgen, wel Fanta, zijn vrouw. Het duurt niet lang of Fanta brengt ons te eten. Daar kan je niet aan ontkomen en, het is altijd lekker. We krijgen rijst met vis, heel simpel. Na het stevige ontbijt kan er bij mijn niet veel meer in. Ik heb Maria in elk geval gevraagd me niet zulke enorme ontbijten voor te zetten (een half frans brood, 2 eieren zwemmend in olie...). Fanta is zoals altijd haar vrolijke, bezige zelf. Ze ziet er erg goed uit, belangrijk in dit land waar ik ook weer van de een en de ander hoor dat ze overleden zijn. Veel van hen jonger of even oud als ikzelf. Het zet je wel aan het denken. Bij Gidia moet ik wat documenten afgeven. Omdat ze erg druk is met vanalles laat ik de documenten bij haar achter. Ze kan ze rustig bekijken, dan kijken we er nog een keer samen naar. Ik ben altijd onder de indruk van haar creativiteit. Steeds verzint ze weer een andere activiteit waarmee ze wat kan verdienen. Toch geen eenvoudige opgave in Bissau als je geen deel bent van het systeem. Ze verhuurt stukken van haar terrein aan handelaren die er een container op zetten vanwaaruit ze verkopen. De containers functioneren tegelijkertijd als afscherming van haar huis. Toen ik hier de laatste keer logeerde had ze een barretje waar ze ook eten verschafte. De bar is dicht, te veel mensen kwamen wel drinken, maar betalen, ho maar. Nu heeft ze twee Chinese gokautomaten staan. Vandaag werken ze niet, er is geen stroom, maar ze schijnen erg populair te zijn. Het is niet echt een verheffende bezigheid, maar ik kan me voorstellen dat het haar wat opbrengt. Een nieuw verschijnsel in Bissau zijn de motor taxi's. In veel omliggende landen bestaan ze al jaren, vooral op routes waar de straten niet zo goed zijn, zijn ze erg populair. Soms rijdt een motor taxi voorbij met naast de chauffeur nog drie mensen. De chauffeur heeft meestal wel een helm ergens hangen, voor de passagiers zijn er geen helmen. Men is hier sowieso niet zo van de veiligheid. Niemand draagt een gordel in de auto bijvoorbeeld. Officieel moet het wel, tenminste de chauffeur zou een gordel moeten dragen, maar het is echt een uitzondering en meestal in auto's van organisaties die hun personeel het gebruik van een gordel opleggen. We sluiten de avond af in het barretje waar we ook de eerste dag heengingen en halen wat kip met friet (geen lekkere friet dit keer...). Een ander nieuw verschijnsel is dat je bier niet per stuk, maar per 'monte' koopt. Een monte, een bergje of hoopje, wordt normaal gebruikt voor eten op de markt. Een monte tomaten of canha, maar nu hebben we dus ook een monte bier. Dat zijn er drie. Ben je met 2, dan bestel je toch een monte en drinkt door toch je twee montes op hebt. Bijna overal zijn de biertjes nu ook van 25 ipv 33 cl. Waar deze mode nu weer vandaan komt, geen idee. Maar ik denk dat het mensen vooral aanzet om meer te drinken. Dinsdagochtend 6 uur ben ik bij de bushalte. Niet echt te vroeg want de bus is al meer dan half vol. We vinden plaats redelijk ver achterin terecht. Het is een min of meer comfortabele reisbus. Wel wat versleten, maar het valt best mee. Wanneer alle stoelen bezet zijn deelt het hulpje van de bus lege jerrycans uit waar mensen op kunnen zitten in het gangpad. Bagage gaat gelukkig onderin, dat scheelt alweer een hoop getrek en geduw. Er zit ook levende bagage tussen, geiten, kippen en een gillend varken. Als er iets gebeurt kan je hier echt geen kant op. Er zijn geen hamertjes om ramen stuk te slaan, er zijn geen brandblusapparaten, er zijn geen gordels, wel een bordje dat zegt dat gordels verplicht zijn... Ik merk dat ik, waarschijnlijk omdat ik toch 3 jaar niet in Afrika geweest ben, sommige zaken met erg westerse ogen zie. Er is geen hond die het mogelijke gevaar van zo een afgeladen bus ziet. Integendeel, het comfort van deze bussen is zo veel groter dan het transport waar ze het jaren mee hebben moeten doen dus zijn mensen er erg blij mee. Alles is relatief. Ik kan me niet herinneren het ooit zo mistig gezien te hebben. Het is zelfs koud in de bus. Er is dus niet veel te zien onderweg. Vlak langs de weg staan enorm veel cashew bomen, maar dat was natuurlijk al langer zo. Het blijft de belangrijkste bron van inkomsten van het land. Jammer genoeg wordt de cashew nog steeds onbewerkt uitgevoerd. Er zou zoveel geld verdiend kunnen worden aan het verwerken en verpakken. Echte economische activiteiten zijn er sowieso niet. De staat investeert niet, maar ook de rijke Guineers niet. Wie geld heeft bouwt een huis, koopt een auto – en niet zo maar een auto meestal – en leeft op grote voet. Meestal hebben ze ook nog een huis in Portugal waar ze regelmatig heengaan, vaak om gezondheidsredenen trouwens want de gezondheidszorg hier vertrouwen ze voor geen centimeter, niet helemaal onterecht. Als het geld op is omdat ze niet meer dezelfde functie hebben is het feestje afgelopen. Dan is het te laat om nog een economische activitiet op te starten. In Gabu gaan we meteen koffie en een broodje zoeken, we zijn allebei zonder ontbijt thuis vertrokken. In plaats van een broodje vinden we maniok hapjes, een soort kroketjes, heerlijk. Gabu is een soort kruispunt tussen Senegal en Guinee Conakry. Er gaat heel veel handel door deze stad en er heerst altijd een gezellige drukte. Kopers en verkopers lopen geannimmeerd rond. De verkopers roepen hun klanten. Langs de andere kant straalt het ook weer een soort armoede uit. Alles wordt per stuk verkocht, of het nu om sigaretten of om tomaten gaat. Ik weet niet hoe de situatie van de stroom is hier, maar meestal kopen mensen maar net voldoende voor de dag omdat ze geen voedsel kunnen bewaren. Daarnaast hebben ze vaak maar geld voor een dag, een maaltijd. Afonso heeft afgesproken met een vriend van hem die sinds kort is aangesteld als directeur van toerisme. Hij neemt ons op sleeptouw en wil ons alle toeristische activiteiten laten zien, dat houdt ook in elk barretje. Elk barretje 1 monte bier... Overal worden we voorgesteld, hij is in functie en ik ben een vrouw die toeristen brengt... Ik voel met niet al te comfortabel bij dit verhaal, maar het komt hem heel goed uit om onder deze dekmantel alle hotelletjes en cafétjes te bezoeken. Steeds legt hij uit: zie je wel dat mijn functie niet alleen bestaat uit het ophalen van belasting, ik maak ook promotie voor jullie ondernemingen. Sommige plekken ken ik, andere zijn nieuw. Er zijn luxehotels en verhuur van kamertjes. Restaurants met wel 20 tafels en barretjes waar je met moeite 10 mensen binnen krijgt. We krijgen de suite te zien van een luxehotel met zwembad. Zelden heb ik zo'n verzameling kitch meubelen bij elkaar gezien. Alles blinkt. De eigenaar is er supertrots op. Toch zie je al snel dat veel van de gebruikte materialen, van sanitair bijvoorbeeld, van inferieure kwaliteit zijn, meestal chinees. Je kan ook niet veel anders krijgen hier. Dat betekent ook dat het er al snel minder deftig uit zal zien. Net zoals in het hotel waar wij verblijven (voor de kenners Vision). Er is wel een douche, maar geen douchekop, alleen een pijp. De bril van de WC is helemaal stuk, de kastdeuren hangen uit hun hengsels, de badkamer heeft geen deur meer, de lakens zijn volledig stukgewassen, je kijkt er zo doorheen. Verder is het prima en ik heb ook niet veel nodig, we slapen hier 1 nacht. Overdag is er geen stroom, 's avonds wel gelukkig, ook handig voor het opladen van telefoons en zo. Maar, nog steeds geen internet, ook niet in de duurdere hotels. We worden uitgenodigd voor de lunch bij onze vriend. Nadat we voorgesteld worden aan zijn veel jongere vrouw krijgen we een rondleiding door het huis. Deze man houdt er echt wel van om mensen rond te leiden en kan het niet laten. Het is een groot huis, maar ze wonen er ook best met veel. Buiten hemzelf en zijn vrouw en de twee jongste kinderen wonen ook haar moeder en zus er. Er lopen ook mensen rond waar we niet aan voorgesteld worden, personeel denk ik. Het huis is omringd door een enorme tuin waar erg grote cashew bomen staan, verder is het helemaal kaal. We zetten ons in de schaduw van de cashew bomen en worden bediend. Rijst en kip met sla. Ik hoor hier altijd een beetje bij de mannen. Vrouwen bewegen zich vooral op de achtergrond, zij houden alles draaiend in het huis. Onze vriend vertelde eerder over zijn grotere kinderen, die zijn allemaal volwassen en hebben allemaal in het buitenland gestudeerd, sommigen zijn daar gebleven. Nu heeft hij dus weer twee jonge kinderen. Ik ga er van uit dat ook zijn vrouw 'nieuw' is. Langs de ene kant heb ik het gevoel dat ik al tijden hier ben, langs de andere kant ben ik nog niet echt op stoom en heb nog vrijwel niemand gezien die op mijn lijstje staat. Dat komt wel goed, maar even lijken drie weken wel erg weinig. Internet is een probleem. Ik wil graag mijn eerste schrijfsel de deur uit doen, maar dat lijkt niet te lukken. Vandaag reizen we naar Bafata, vlakbij natuurlijk, en morgen pas weer naar Bissau. Daar zal het wel lukken. Voor ons vertrek moeten we nog twee hotels bezoeken volgens onze toerisme directeur, maar ik denk eigenlijk dat we er stiekem vandoor gaan. Nog een rondje bier drinken was nu ook weer niet helemaal de bedoeling. Ik heb nu vooral zin in koffie... Het lukt ons toch niet om te ontsnappen en gaan dus maar de twee laatste hotels bezoeken. Die liggen een beetje buiten het centrum. Het eerste hotel is gigantisch, niet in hoogte, maar in uitgestrektheid. Een enorme investering. We ontmoeten de eigenaar, een beetje sjofele man met afgetrapte schoenen en een afbrokkelend gebit. Volgens eigen zeggen heeft hij zijn geld in Europa verdiend en hier is doet hij ook nog iets voor de partij. Als mensen zeggen 'De partij' bedoelen ze nog steeds de PAIGC. Ik kan me niet van het idee ontdoen dat dit niet allemaal eerlijk verdiend geld kan zijn, maar je weet natuurlijk nooit. Bij ons is 'what you see, what you get', dat is hier eigenlijk nooit waar. We worden ontvangen in de bar omdat in de ontvangstzaal een seminar aan de gang is. Hoewel alles nog redelijk nieuw is, kan je toch zien dat ook hier weer de kwaliteit niet erg hoog is. In de bar heeft hij wel 6 verschillende soorten tegels gebruikt. Vermoedelijk goedkope resten. Het ziet er eigenlijk een beetje belachelijk uit. Niets past bij elkaar. Ook hier krijgen we weer een rondleiding. De kamers zijn niet erg groot, maar ook niet erg duur. Het laatste hotel heb ik jaren geleden gezien. Een Fransman heeft het gebouwd. Ik kan me nog herinneren dat ik erg onder de indruk was van de architectuur. Daar schiet niet echt veel meer van over. Het heeft blijkbaar ook jaren leeggestaan en wordt nu weer opgeknapt. De prachtige entree is nu een donkere ruimte omdat er een plafond in is gemaakt. Heel jammer, de structuur van het halfronde dak was erg mooi. Eindelijk kunnen we afscheid nemen en op zoek gaan naar een busje richting Bafata. Het is maar 50 kilometer. Net wanneer je denkt dat het busje wel vol is worden er nog een paar mensen ingeschoven. Ook vol is een relatief begrip. Wanneer we net vertrokken zijn valt een ram van het dak. Gelukkig blijft hij in het net hangen waarmee hij vastgemaakt is. Het scheelde niet veel of hij had een raam ingetrapt. Nadat hij weer vastgemaakt is kunnen we verder. Bij elke hobbel hoor je de ram blaten en de kippen die er naast liggen kakelen. Erg comfortabel zal het wel niet zijn. Wij zitten ook nogal ingeklemd. We gaan op bezoek bij Balaké. Hij ontvangt ons in zijn zitkamer waar de televisie aan staat. Al Jazira zend Mekka uit waar duizenden mensen rond de Kaaba draaien. Ik kan er niet te lang naar kijken, je wordt er een beetje duizelig van. Na een tijdje zet Balaké een andere zender op. Ik heb eerst niet in de gaten welke zender, maar het blijkt BVN te zijn en ik kijk naar een programma op de Nederlandse zender MAX. Het is een beetje verwarrend. Balaké spreekt een aardig mondje Nederlands, vroeger kwam hij er vaker om vrachtwagens te kopen. Transport was zijn ding en als monteur had hij natuurlijk ook het voordeel dat hij zijn eigen wagenpark kon onderhouden. Nu is er niets meer te verdienen aan transport volgens hem. Elke handelaar heeft zijn eigen vrachtwagen of busje waarmee hij zijn spullen vervoert. Alleen in de periode van de cashew oogst is er veel behoefte aan vrachtwagens. Hij laat ons een ontwerp zien van een soort barbecue (fugadeiro). Bijna iedereen kookt op zo'n ding maar het staat altijd laag op de grond. Hij heeft er een ontworpen die wat hoger staan en waar zowel een pan op past als een gril. Ik vind het geniaal. Je zou zeggen dat hier wel vraag naar is, maar je weet het nooit. Guineers zijn nogal conservatief en niet erg in voor vernieuwing, zeker niet waar het huishouden betreft. We logeren in kamers van een project beheerd door OGD (Organizacao Guineense de Desenvolvimento), de opvolger van SNV, die hier een project uitvoert. De kamers zijn in het oude stadsgedeelte. Het was daar vroeger een drukte van jewelste. Nu de markt verplaatst is naar boven, het oude centrum is helemaal verlaten. De straat is helemaal stuk, auto's kunnen er nog amper komen. Het lijkt wel een spookstad. Vanaf een uur of 7 's avonds is er stroom. De generator staat ook hier beneden en maakt flink lawaai. Toch hebben we er niet al te veel last van. 's Avonds gaan we weer naar boven en vinden een restaurantje waar we een gegrilde vis bestellen. Ik zal maar niet vertellen hoe heerlijk die vis was... Morgen weer naar Bissau. Mijn eerste week zit er bijna op, de tijd vliegt voorbij. [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 313 [author] => Lieve [cityName] => Bissau [travelId] => 525303 [travelTitle] => Na drie jaar afwezigheid [travelTitleSlugified] => na-drie-jaar-afwezigheid [dateDepart] => 2020-02-07 [dateReturn] => 2020-02-28 [showDate] => yes [goalId] => 6 [goalName] => Een korte vakantie [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => gabu-bafata ) [5] => stdClass Object ( [reportId] => 5070505 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2020-02-14 [photoRevision] => 0 [title] => Wat een start [message] => 7 februari, 2020 Waw, wat een dag. Ik was het toch wel een beetje vergeten hoe allesomvattend dit weer zou zijn. Alleen al het inchecken in Lissabon na een nacht met weinig of geen slaap. Al jaren vlieg ik niet meer over Lissabon en was helemaal vergeten wat een chaos Guineers er van kunnen maken. Het was te verwachten wat er zou gebeuren met mijn koffertje van 12 kilo terwijl ik er 40 mocht meenemen (of toch iets in die richting). De brutalen hebben de wereld, en dat bleek maar weer eens. Ik stond amper in de rij toen een man op me afkwam om te vragen of ik alleen reisde, of dit mijn enige bagage was en of ik hem 'por amor de deus' zou willen helpen. Mijn eerste reactie was negatief. Je wil geen bagage van een ander op je naam hebben staan en dan de bak invliegen omdat er drugs in ziten. Nu is de route van de drugs natuurlijk wel de andere kant uit, maar toch wordt het je wel ten strengste afgeraden. Dat probeerde ik deze zeer nadrukkelijke meneer wijs te maken. Mijn 'nee' bleek op hem helemaal geen indruk te maken, en daar ben ik wel een beetje aan gewend. Gevolg, ik ben bereid om zijn auto onderdelen op mijn ticket te zetten. Wat ik niet wist was dat hij niets voorbereid had en dat ik uiteindelijk van redelijk voor in de rij zowat als laatste ingecheckt raakte en naar de gate moest hollen. Het is niet te beschrijven wat een handel daar gedreven wordt, maar ook niet wat mensen allemaal mee willen nemen. Hoe kwaad ze worden dat ze niet 60 kilo en 6 stuks handbagage mogen meenemen. Het geroep, ge-onderhandel, gesjoemel, een circus is er niets bij. Ik had niet veel keuze meer en liet het dan maar over me heen komen. Wel fijn om weer eens zoveel Crioulo om me heen te horen, door vermoeidheid verstond ik niet alles en was ook wat langzaam om de juiste woorden te vinden. Hoewel we bijna een uur te laat vertrokken, niet helemaal onverwacht, waren we redelijk op tijd in Bissau. Het is voor mij de eerste keer om op het 'nieuwe' vliegveld aan te komen. Ik herinner me nog onze eerste aankomst in 1991, met een baby, toen de aankomsthal bestond uit een aantal golfplaten waar het bloedheet was. Het huidige vliegveld is redelijk modern, wat afgebladderd ondertussen, maar het kan veel erger. Meteen breekt er ruzie uit bij de rij om het gebouw binnen te komen. 'Als jullie in Portugal zijn kan je wel in een rij staan, hier moeten jullie je meteen misdragen, niet moeilijk dat het nooit wat wordt met dit land' is zo ongeveer de teneur. Dit zijn niet mijn woorden trouwens, maar die van de Guineers in de rij, dit even voor de duidelijkheid. Het is een getrek en geduw van jewelste. Gelukkig worden mensen met kleine kinderen doorgestuurd. In het deurgat staat een soort verpleegkundige (groene jas, mondkapje) die iedereen's temperatuur meet. We krijgen een formulier in de handen geduwd, naast het normale immigratieformulier, om in te vullen, maar geen instructies. Iedereen gaat dan ook in de verkeerde rij staan en wordt dan, als hij net aan de beurt is, verwezen naar de rij van het ministerie van gezondheidszorg om daar nog een keer in de rij te staan om daarna terug in de eerste rij te gaan staan. Ik heb wat blabla op het formulier ingevuld omdat het echt nergens over ging. Preventie van het corona virus. Vreemd genoeg zaten er best een aantal mensen met een mondmasker in het vliegtuig. Of ik daar nu gerust of ongerust van moet worden.... Er vliegt me iemand om de hals. Rui, een man die ik al jaren ken. Blijkt dat hij nu ambassadeur is in Berlijn. 'Als ik het geweten had, had ik je VIP status kunnen geven' zegt hij nog. Wat moet ik in godsnaam met een VIP status? Het is ook wel een manier om te laten zien wie je bent. Afonso staat me trouw op te wachten met mijn eigen auto! Hem had ik wel verwacht, mijn auto eigenlijk niet meer. Ook David is er en we duiken meteen een barretje in. Ik ben gek op die geïmproviseerde barretjes met plastic zeiltjes op de tafels en provisorische deuren en ramen. Het bier is er altijd koud! We kletsen wat bij, vooral politiek, maar ik moet een keer naar 'huis', ben ook hongerig, vies en moe. Aankomst bij Maria. Alsof ik nooit weggeweest ben. Alleen zijn er wat minder mannen in huis. Ik kan me douchen en er staat eten voor me klaar. Rijst, vis, padja de cebola (een heet toevoegsel van lente-uitjes en limoen) en bagidji (voor diegenen die het niet kennen, de standaard groente in Guinee van blaadjes met een aubergine-achtige tomaat er doorheen, heerlijk). Het is heel simpel eten, maar bijzonder lekker. We praten bij. Wie is dood en wie niet, wie is naar Portugal geëmigreerd (legaal of illegaal), en wie nog niet, wie is gezond en wie ziek. Het is veel informatie, soms droevig, soms ook niet. Er komen steeds kinderen binnen. 'Bim fala Lieve mantenha' zegt Maria steeds (kom Lieve groeten), ik herken de kinderen bijna niet. Drie jaar is best lang op die leeftijd. Sam Maykel, mijn pleegzoon, komt terug uit het werk en ziet er erg goed uit. We hebben weinig tijd voordat Afonso me weer komt ophalen om naar een ceremonie te gaan van de zus van een oud-collega. Het is de ceremonie waarbij een man de hand van een vrouw vraagt ten overstaan van de hele familie. De man is de grote afwezige trouwens in dit gebeuren wat toch ook een beetje vreemd is. Beide families zijn aanwezig en in dit geval is dat nogal wat. De man is Fula (fulani – vaak moslim) maar in dit geval christen met een Poolse moeder, de vrouw is Pepel, een van de meest traditionele animistische ethnieen in Guinee. De Fula's bieden hun excuses aan omdat ze niet wisten dat deze ceremonie zo moest gedaan worden, zij hadden al wel de ceremonie met de kolanoten achter de rug. Ook deze ceremonie hing aan elkaar van desorganisatie, maar het is een mooie ceremonie omdat twee families zich engageren om een huwelijk te ondersteunen, en dat gaat hier best wel ver. Elke oom, elke tante, spreekt zich uit over de waarde van het huwelijk, over de verantwoordelijkheid van iedereen in het in stand houden van de relatie. Over de moeilijke tijden, over bij wie ze terecht kunnen. De verantwoordelijkheid van een relatie ligt hier niet bij twee mensen maar bij een hele gemeenschap. De ceremonie eindigt met het aanbieden van de kalebas door de familie van de man, gevuld met veel drank, maar vooral aantal symbolische zaken (niet altijd even feministisch) zoals naald en draad, knopen, kaarsen, cana (voor het plengen van offers). Daarna zijn er hapjes en drankjes, de volgende dag is het echte feest. Ik kan me herinneren van de laatste keer hoe dat gaat. Toekomstige man en vrouw worden bedekt met geweven doeken terwijl ze gehurkt op de grond zitten. Ze hebben elk een kalebas gevuld met eten. Zonder elkaar te zien moeten ze op hun knieën naar elkaar toe kruipen met de kalebas in hun handen. Wanneer ze bij elkaar komen moeten ze elkaar voeren met het eten in ieders kalebas. 8-02-2020 Ik wordt vroeg wakker. De hanen kraaien. Ik heb van Bissau gedroomd, dat doe ik altijd, maar ik werd er dit keer ook wakker. De temperatuur is zo … ik vind geen woorden, lekker, fijn, heerlijk, gewoon, de beste temperatuur die er is. Het is niet heet, wel warm, als een bad. Ik ga naar de markt met Ché, om brood, eieren en koffie te halen voor het ontbijt. Mijn komen langs mijn laatste twee woningen in deze wijk. Ché is 9 jaar en zit in het 5de jaar lagere school. Ik ben benieuwd naar zijn kennis. Onderweg naar de markt vraag ik of hij weet hoeveel geld ik terug moet krijgen als ik betaal met 1000 Cfa terwijl elk ei, we kopen er zes, 100 Cfa kost. Tot mijn schrik heeft hij geen idee. Hij raadt maar wat, van 500 naar 600 naar uiteindelijk 400... Ik weet dat hij zowat dagelijks naar de markt gestuurd wordt om iets te kopen maar blijkbaar heeft hij niet het minste idee. Al die energie, al dat geld dat mensen investeren in hun kinderen om ze een goede schoolopleiding te geven gaat vaak nergens heen. Zelfs Maria, de grootmoeder die hem sinds zijn geboorte in huis heeft, heeft geen idee over wat hij wel en niet kan. Kinderen die geen ondersteuning thuis krijgen hier leren niets, vooral niet in de officiële scholen. Afonso haalt me op om naar Pefine de Arreia te gaan waar we een groepje vrienden zullen ontmoeten. Bij het benzinestation ontmoeten we Faustino Imbali, een vriend van vele jarn, maar ook oud 1ste minister, presidentskandidaat en gewoon politicus. Hij heeft het nooit echt gemaakt in de politiek vanwege een aantal niet zo slimme keuzes. Wanneer we bij het dorp aankomen zit het groepje vrienden al flink aan de palmwijn. Ze hebben een Chinese versterker bij en een hoop muziek op een USB. Jammer genoeg staat het geluid meestal net iets te hard om er echt van te genieten. Ik moet erg mijn best doen om de gesprekken, en vooral de grapjes, te volgen. Ze hebben iets van 30 liter palmwijn ingekocht. Verse wijn heeft niet zoveel alcohol, je kan er dus best aan doordrinken, later op de dag wordt het wel sterker. De hapjes blijven langskomen, vis, kip, salades... Armoede uit zich hier nooit in het ontbreken van eten. Het onderwerp van gesprek is al gauw politiek. Er is nog steeds geen oplossing gevonden voor de uitslag van de presidentsverkiezingen. Veel mensen hopen dat de voorlopige uitslag fout is, ik twijfel. Zelfs als het zo is ben ik bang dat de huidige 'winnaar' dit niet zal accepteren. Ik kom hier wel de eerste persoon tegen die niet op Domingos gestemd heeft. Mijn indruk is vooral dat hij geen vertrouwen heeft in een intellectueel. Veel Balanta's (toch een erg grote ethnie) hebben op Sissoco gestemd om dat hun eigen kandidaat hen dat aan heeft geraden. Een dorpshoofd van het buurdorp zit naast me. Hij vertelt hoe slecht het gesteld is met de stand van de oesters in zijn dorp. De traditionele regels worden niet meer gevolgd en er worden oesters geplukt in tijden die verboden zijn. Niet alleen plukken ze de oesters tijdens het broedseizoen, ze hakken ook de mangrove om. Ik heb nooit eerder gehoord dat ze zich niet houden aan de tradities. Mangrove beschermt de kust, filtert het water en veel kleine vissen leggen er hun eitjes. Als de mangrove weg is zal ook de visstand achteruit gaan. Het zijn fragiele evenwichten die jaren in stand gehouden zijn. Het is wel duidelijk dat dit dorpshoofd geen idee heeft waar hij hulp zou kunnen krijgen om dit een halt toe te roepen. Hij is erg gelaten. We wandelen samen naar zijn dorp. Bij de rivier zitten jongeren met hun kano's. Ze zijn net terug van de visvangst. Het ziet er allemaal zo vredig en rustig uit, maar als ik met de jongeren in gesprek raak blijkt hun enige droom migratie te zijn. Ze hebben hier geen kansen en dat is natuurlijk ook waar. Hoe idyllisch het er ook uitziet aan de buitenkant, het is natuurlijk toch maar een saai leven met weinig mogelijkheden. Slechte scholen, vrijwel niet bestaande gezondheidszorg. Later op de dag ontmoet ik een recent afgestudeerde arts. Hij doet wat hij kan, maar formeel is hij werkloos. Hij verdient onder andere zijn geld met het tappen van palmwijn... Niet te geloven toch? Er is grote behoefte aan een kleine kliniek, een gezondheidspost, maar de staat investeert er niet in. Omstaanders bevestigen dat hij goed voor hen zorgt. Ook in Bissau krijg ik de indruk dat mensen het opgegeven hebben. Ze zien geen uitweg meer voor het land. Er is geen werk. De enige banen die er zijn worden slecht betaald. Al die jonge mensen die in het buitenland gestudeerd hebben (vooral Brazilië, Marokko en Algerije) en hier willen werken hebben het moeilijk. Er is vrijwel geen privé sector. Ze worden zelden aangenomen als ambtenaar omdat ze te slim zijn... Er zijn wat NGO's waar ze terecht kunnen. Nooit eerder zijn zoveel jongeren naar Portugal vertrokken. Hoe ze het voor elkaar krijgen weet ik niet want het is niet eenvoudig om een visum te krijgen. Ik heb niet de indruk dat er veel over land en zee vertrekken. In Portugal komen ze meestal in de bouw terecht, een laag salaris, te laag om echt iets naar huis te sturen, is hun lot. Ze krijgen ook geen vaste contracten en moeten elke keer als een gebouw af is weer een nieuwe werkplek zoeken. Het maakt niet veel uit of je een opleiding hebt of niet. Vandaag is het maandag. Ik hoop dat ik eindelijk een simkaart kan kopen en ergens internet kan vinden. Morgen gaan we voor een paar dagen naar het oosten, Bafata en Gabu. Vanmiddag gaan we wat mensen bezoeken (Domingos en Gidia in elk geval). Hopelijk kan ik dan dit stukje versturen. [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 255 [author] => Lieve [cityName] => Bissau [travelId] => 525303 [travelTitle] => Na drie jaar afwezigheid [travelTitleSlugified] => na-drie-jaar-afwezigheid [dateDepart] => 2020-02-07 [dateReturn] => 2020-02-28 [showDate] => yes [goalId] => 6 [goalName] => Een korte vakantie [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => wat-een-start ) [6] => stdClass Object ( [reportId] => 5070191 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2020-02-06 [photoRevision] => 0 [title] => Vertrek [message] => 06-02-2020 Eindelijk na drie jaar afwezigheid, heb ik besloten weer een bezoek te brengen aan het landje dat altijd ergens in mijn hoofd aanwezig is en nog altijd deel uitmaakt van mijn toekomstplannen. Ik ben een slechte planner en het kost me dan ook weer veel tijd om te bedenken wanneer en hoe ik deze reis weer eens zal aanvatten. Ik wil niet meer via Gambia reizen. Het kost tijd en hoe vaak heb ik deze reis nu al gemaakt. Toch ben ik elke keer weer onzeker over hoe lang elk traject is, waar ik precies moet zijn en wat het kost. Wanneer blijkt dat ik voor ongeveer dezelfde prijs ook rechtstreeks op Bissau kan vliegen besluit ik dat nu toch eindelijk eens een keer uit te zoeken. Het wordt februari, toch nog eens een keer Carnaval vieren en wanneer Gill laat weten dat ze rond die tijd ook wil gaan om hun pleegzoon op te zoeken is de kogel door de kerk. Ik boek de reis en maak twee stomme fouten. In de reis naar Lissabon zit alleen handbagage. Het kost ongeveer 450 Euro om 10 kilo ruimbagage bij te boeken, een beetje veel. Dan reis ik maar met 12 kg handbagage. Gelukkig moeten er geen warme winterkleren mee. Plek voor cadeautjes is er dan ook niet. Op de terugreis zullen dit keer niet veel cashewnoten en pinda's mee kunnen, dat is wel jammer. De tweede fout is dat ik 3 weken boek in plaats van de 4 weken die ik in mijn hoofd had. Ook niet echt een drama omdat ik niet vanuit Gambia vlieg. Dan stelt zich de vraag waar ik ga verblijven. Ik boek meteen de week van Carnaval in een Airbnb voor mezelf en Gill. Dat die nu ook daar bestaan is wel bijzonder. Carnaval is een periode dat er wel eens toeristen uit Gambia en Senegal overkomen en er dus niet makkelijk een goedkope logeerplek te vinden is. Daarnaast wil ik dan ook graag een beetje in de stad zitten. Tegen de tijd dat ik eindelijk besluit te boeken is er nog maar één Airbnb over. Gelukt! Over de eerste twee weken blijf ik twijfelen. Zal ik de Airbnb bijboeken, zal ik Gidia vragen of ik bij haar terecht kan, wil ik in Pilon bij de familie logeren, ik blijf maar twijfelen en langzaam maar zeker komt de reis dichterbij. Wanneer ik op een druilerige, koude zaterdag me wat zit te vervelen op facebook raak ik aan de praat met Tchatcha in Portugal en Sam Maykel in Bissau. De familie blijkt aardig uitgewaaierd. Miguel zit als sinds januari 2019 in Portugal voor medische behandeling. Hij heeft een oogoperatie ondergaan die goed verlopen is maar heeft nog andere gezondheidsproblemen waarover ik geen duidelijkheid krijg. Tchatcha is op een reis naar Hongkong (over de reden van die reis is hij erg onduidelijk) illegaal in Portugal blijven hangen waar hij nu aan het werk is als metselaar en hoopt (of zegt te hopen) daar een opleiding te gaan doen. Alleen, hij kan dat niet betalen. Ik raak wat geïrriteerd dat hij na drie jaar zonder contact het woord geld alweer na twee zinnen laat vallen. Hij vraagt niets, maar suggereert en denkt me in te pakken met een verhaal over een master programma in toerisme . Hij gaat er van uit om dan mijn registratie van mijn reisbureau BinoBaiBisssau over kan nemen. Dat dit nooit geregistreerd gestaan heeft vindt hij duidelijk vervelend. 'We gaan in elk geval samenwerken in de toekomst' is zijn mening. Ik ben daar minder zeker van. Ook de oudste broer, Ndeguide, zou in Portugal zitten. De precieze omstandigheden zijn me niet duidelijk. De laatste van de kinderen, Tchi, studeert voor zover ik weet al een aantal jaren in Porto of Coimbra. Dat betekent dat van het hele gezin alleen Maria en Sam Maykel nog in Bissau zijn. Maria is al maanden bezig met en visumaanvraag om Miguel te gaan bezoeken, ik ga er van uit dat dat ook niet meer lukt, maar dat hoor ik snel. De garantverklaring die ik stuurde is officieel niet meer geldig en een nieuwe wil ik eigenlijk niet sturen. De kans dat ze dan niet terugkomt onder deze omstandigheden vind ik te groot en dat zou me wel eens duur te staan kunnen komen (tot 10.000 Euro...). Het gesprek op facebook met Sam Maykel loopt anders. Hij dringt er op aan dat ik thuis kom logeren en, met deze situatie is het ineens best een aantrekkelijk idee. Ik zeg uiteindelijk toe. Voor vertrek belt Afonso nog even. 'We gaan zaterdag naar Pefine de Arreia, ik heb al palmwijn en vis besteld...'. Morgenmiddag zit ik in Bissau – 32graden, 0% kans op regen, luchtvochtigheid 20%, wind 13 km/h. Het kan nu al niet meer stuk! Groet! [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 239 [author] => Lieve [cityName] => Bissau [travelId] => 525303 [travelTitle] => Na drie jaar afwezigheid [travelTitleSlugified] => na-drie-jaar-afwezigheid [dateDepart] => 2020-02-07 [dateReturn] => 2020-02-28 [showDate] => yes [goalId] => 6 [goalName] => Een korte vakantie [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => vertrek ) [7] => stdClass Object ( [reportId] => 4968281 [userId] => 416301 [countryId] => 79 [username] => anketaken [datePublication] => 2017-03-05 [photoRevision] => 5 [title] => life is better in flipflops? [message] => Volgende week om deze tijd ben ik al in Suriname. Mijn to do lijstjes zijn zo langzamerhand allemaal afgevinkt. De zomerkleding heb ik vandaag toch maar even doorgepast. Er zijn toch veel kleren veuls te groot geworden, wat een luxe probleem. Er hingen gelukkig ook kledingstukken in die voor het eerst sinds hele lange tijd als gegoten zitten. Ik ben stiekem toch wel heel erg trots op mijzelf, het vertrouwen dat ik het vast kan houden moet nog wel groeien. De tijd zal mij dit vertrouwen vast gaan geven en mijn einddoel zal ongetwijfeld nu echt behaald worden! Waar ik afgelopen weken ook wat uurtjes in gestoken heb is het opzetten van een blog voor op het Portaal, het interne netwerk van Elver. Wat hebben we hier al een leuke reacties op gehad! Er zal dus volop geblogd en gevlogd worden met het Elver thuisfront. Waar ik ook zo blij van word is dat het met Richard en de kids ook goed gaat in de voorbereiding. Ik voel nauwelijks spanning, ze lijken zich stiekem zelfs een beetje te verheugen op alle leuke plannen die ze met hun 3 hebben gemaakt. Al met al staat mij niets meer in de weg om weer een geweldig avontuur aan te gaan! Ik kijk uit naar het weerzien in Suriname Liefs Anke [vip] => [userRegistrationDate] => 2015-01-10 23:34:01 [totalVisitorCount] => 9912 [pictureCount] => 1 [visitorCount] => 67 [author] => [cityName] => Rossum [travelId] => 484930 [travelTitle] => Suriname voorjaar 2015 [travelTitleSlugified] => suriname-voorjaar-2015 [dateDepart] => 2015-03-12 [dateReturn] => 2015-04-24 [showDate] => no [goalId] => 11 [goalName] => Vrijwilligerswerk in het buitenland [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/122/444/996_640x480.jpg?r=0 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/416/301_50x50.jpg?r=5 [titleSlugified] => life-is-better-in-flipflops ) [8] => stdClass Object ( [reportId] => 4960779 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2017-01-10 [photoRevision] => 0 [title] => Reflectie [message] => De organisatie die opgericht is na het vertrek van SNV uit Guinee Bissau heet OGD, Organizacao Guineense de Desenvolvimento. De toenmalige werknemers, een stuk of 8, kregen een auto en wat kantoormeubelen en dat was dat. Dat dit team de laatste jaren alle SNV opdrachten uitvoerde staat nergens en dat heeft nogal gevolgen. Buiten Braima, de administrateur en Afonso, de logistieke medewerker heeft iedereen ondertussen ander werk gevonden, vooral bij internationale organisaties. Volgens afspraak dragen ze een klein deel van hun inkomsten af aan OGD om daarmee de huur van het kantoor en wat andere zaken te betalen. Het zijn allemaal ervaren consultants, de meesten jong, maar ook niet allemaal. Ninive bijvoorbeeld, van oorsprong Cubaanse, werkt al jaren in onderwijs. Om een opdracht van de Europese Unie te kunnen uitvoeren moet een organisatie minstens aan twee voorwaarden voldoen: ze moet 3 jaar ervaring kunnen voorleggen en ze moet beschikken over een minimale hoeveelheid geld waarmee ze de eerste maanden van het project kunnen uitvoeren. OGD voldoet aan geen van deze voorwaarden. SNV heeft het curriculum van de organisatie niet overgedragen, zelfs niet de laatste drie jaren en SNV heeft ook helemaal geen fondsen achtergelaten. De organisatie is hierdoor vleugellam gemaakt en ik moet eerlijk zeggen dat ik het onbegrijpelijk vind. Ze hadden net zo goed niets kunnen achterlaten, dit is een lege doos en zo zijn er weer een aantal erg competente mensen onttrokken aan de broodnodige NGO wereld. Ze zitten bij Unicef, FAO en meer van dat soort organisaties, van de meesten ben ik nooit erg onder de indruk geweest. Ik erger me hier al jaren aan en zie gewoon hoe de overblijvende personeelsleden zich vasthouden aan een zijden draadje. Ik raad Afonso dan ook al jaren aan om een baan te zoeken. Hij zegt overal dat hij bij OGD werkt maar vergeet er bij te zeggen dat hij geen salaris ontvangt. Ik ben er van overtuigd dat hij al lang een betaalde baan had gevonden als hij zich meteen op de markt gegooid had, met zoveel ervaring en zoveel bekendheid bij organisaties en instanties zou dat zeker gelukt zijn. Hij vind het moeilijk om toe te geven dat dit niets gaat worden. Gisteren tijdens een heerlijke maaltijd bij Braima begreep ik zelfs dat ze nog vaag hopen op de terugkeer van SNV, niet met een kantoor, maar met projecten gefinancierd door de EU. Hoop doet wel leven maar of het een lege maag vult? Op één van mijn laatste dagen kom ik Hubert tegen. Hij is een Kameroenees en spreekt mij in eerste instantie in het Duits aan. Omdat ik Creolo, Frans of Portugees verwacht begrijp ik geen letter van wat hij zegt. Ik spreek geen Duits maar zou het onder andere omstandigheden wel herkend hebben. We komen uit op Frans als gemeenschappelijke taal. Hij heeft in Duitsland gestudeerd en is hier nu 7 maanden. De laatste jaren worden steeds vaker auto's geïmporteerd met een groeiende hoeveelheid elektronica. De gewone onder-de-mangoboom automonteur kan hier niet mee overweg, auto's staan dus snel langs de kant en kunnen niet gerepareerd worden. Hier komt Hubert in de picture. Hij kan deze auto's op een computersysteem aansluiten en repareren, althans, dat is het idee. Er is een Libanees die de apparatuur heeft maar geen kennis, hij heeft de kennis maar... Het is niet helemaal duidelijk hoe hij hier terecht gekomen is. Na enig onderzoek op dit technische vlak kwam hij er achter dat Guinee Bissau een 10-tal jaar achterliep met technologie en hij zag een gat in de markt. Bij aankomst werd hij door een Guinese familie geadopteerd. Daar woont hij, eet hij en probeert hij een business op te zetten. Zo gaat het eigenlijk altijd. Guineers zetten de deur wagenwijd open voor nieuwkomers. Ondersteunen hen bij het opstarten van hun bedrijfjes en worden later over het algemeen vergeten en houden er zelden of nooit een baan aan over. Ik ben net aangekomen in Gambia na een reis van ongeveer 7 uur. Kemba, waarbij ik logeer, vertrekt ook morgen, het huis wordt opgezegd, Gill en hij gaan voorlopig in Engeland wonen. Ik vraag Kemba naar zijn vriend Jacob, een jongen waar hij veel mee optrok in Bissau maar die ik niet vond. Jacob is onderweg naar Europa via de illegale weg. Hij zou in Libië zijn nu. Ik hou mijn hart vast. Hij kon nergens meer heen, zijn projecten in Bissau mislukten en terugkeer zat er niet in. Zoals zovelen gaat hij een toekomst van illegaliteit tegemoet, dat is, als hij de oversteek redt. Er zijn nog steeds weinig Guineers tussen de zogenaamde gelukszoekers hoewel ze misschien slechter af zijn dan in omliggende landen. De sterke sociale cohesie is daar zeker een van de redenen voor. Ik ben benieuwd wat er met Gambia gaat gebeuren. Tot op heden weigert de oud president plaats te ruimen voor de verkozen president. De eerste heeft de delegatie van de CEDEAO in de zeik gezet, die denker er over om militairen te sturen om de overdracht op 19 januari toch door te laten gaan. Het voelt hier toch wel rustig aan, maar dat zegt niets natuurlijk. Voorlopig stopt de stroom Gambianen die wegtrekken misschien voor even. Ik kom in Kemba's huis zowaar 3 jonge mannen aan die jaren in Europa gewoond hebben maar er de brui aan gegeven hebben. Ze hebben EU of Britse documenten en kunnen elk moment teruggaan moest het in Gambia toch mis gaan. Ze houden het voor gezien in Europa. Ik hoor steeds vaker dat het verkrijgen van een EU document één van de belangrijkste redenen is om de stap toch te wagen. Met dit document verkrijgen ze een ontsnappingsmogelijkheid. Wanneer we het hebben over de kritiek van mensen in de UK dat ze komen om misbruik te maken van de 'benefits', zeggen ze unaniem dat ze wel gek zouden zijn. Wat denk je dat je in godsnaam van benefits naar huis kan sturen? En dat is toch ook een belangrijke reden van migratie. Er zijn zoveel dingen die ik onderweg zou willen opschrijven en dan toch weer vergeet. Er zijn ook zoveel dingen die moeilijk onder woorden te brengen zijn. Wat is er toch zo bijzonder aan mijn landje. Politiek gaat het eigenlijk alleen maar van kwaad naar erger, ook wat betreft investerings- of arbeidsmogelijkheden. De levensstandaard is weer gedaald heb ik de indruk. Dat er een hele week gefeest is door iedereen doet daar niets aan af. Het feesten heeft soms ook iets hopeloos. Net als de Belgen in Congo hebben de Portugezen in Guinee de liefde voor eten en drinken achtergelaten. Wat een koloniale erfenis. Het was weer fijn vrienden te zien, het was weer droevig om te horen dat weer een aantal bekenden en vrienden overleden waren. Het was heerlijk om de zon te voelen, om verse vis te eten en om met mensen te praten over dagdagelijkse bekommernissen, over hoop en toekomst, over voetbal en politiek. Het was geweldig om te zien dat Sam Maykel het eindelijk echt goed doet. Hij is als persoon gegroeid en draagt de verantwoordelijkheid voor zijn familie zonder klacht. Het was frustrerend om te zien dat de meeste mensen niet verder komen, dat er geen investeringen zijn en dat mensen zelf weinig initiatief vertonen. Vooral de vrouwen verzinnen kleine bronnen van inkomsten om iedereen van eten te voorzien, de kinderen naar school te sturen en te zorgen dat het huishouden draait. De mannen zijn een stuk minder actief. Terwijl ik mijn laatste dat in Bissau nog even bij Domingos langs ga zitten er 3 vrouwen te werken, er wordt gekookt, er worden pinda's gepeld voor de verkoop, er worden donuts gemaakt. Op de hoek van de veranda zitten een 8-tal jonge mannen. Zij praten over voetbal... Lieve [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 15943 [author] => [cityName] => Bissau [travelId] => 509229 [travelTitle] => Een droom achterna [travelTitleSlugified] => een-droom-achterna [dateDepart] => 2016-12-19 [dateReturn] => 2017-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 99 [goalName] => Iets anders... [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => reflectie ) [9] => stdClass Object ( [reportId] => 4960238 [userId] => 431478 [countryId] => 79 [username] => Gambia2017 [datePublication] => 2017-01-06 [photoRevision] => 0 [title] => Gambia!!??? Hoe komen jullie daar nou bij? [message] => Nou simpel, ik wil naar de zon in Februari en bij Corendon kwam Gambia er met stip uit. Uiteraard hebben we daarna ook ge-googled. Is dat leuk, is dat te doen, is dat betrouwbaar, is dat echt wel leuk? Moesten we onzelf laten vaccineren? En nog wel duizend vragen. De echte antwoorden krijgen we 6 febr pas, dan vliegen we erheen. Naar volgens zeggen het leukste Hotel van de omgeving. incl leuke beachbar. Djembe Beach Resort in Kololi. (spreek dat eens uit zonder te lachen; Kololi) [vip] => [userRegistrationDate] => 2017-01-06 11:42:47 [totalVisitorCount] => 3494 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 1647 [author] => JJ [cityName] => Gambia [travelId] => 509600 [travelTitle] => Gambia [travelTitleSlugified] => gambia [dateDepart] => 2017-02-06 [dateReturn] => 2017-02-14 [showDate] => yes [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,gambia [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/431/478_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => gambia-hoe-komen-jullie-daar-nou-bij ) [10] => stdClass Object ( [reportId] => 4960171 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2017-01-05 [photoRevision] => 0 [title] => Het einde nadert [message] => De hele stad is net zoals in Nederland inkopen aan het doen voor de eindejaarsfeesten. Vooral drank en eten natuurlijk. Het aantal barretjes en restaurants is in de loop van de laatste jaren enorm toegenomen. De winst van elk barretje op zich is zeer waarschijnlijk afgenomen. Als ik zo zie wat er in het huis waar ik logeer, en waar dus een bar is, per dag verkocht wordt, houdt het niet veel meer in dan proberen te overleven. Tijdens mijn afwezigheid in het zuiden is het huis volgelopen met kinderen van familie in zowel Bissau als Sao Domingos. Ik raak al gauw de tel kwijt. In de living slapen er in elk geval al 8 op twee matrassen. Ze komen onaangekondigd aanzetten om de feestdagen hier door te brengen. Gidia is niet onverdeeld gelukkig met hun bezoek, ze zet ze wel allemaal aan het werk. Er wordt water gehaald, er is geen stromend water in huis, het erf wordt aangeveegd, de tafels en stoelen worden in de bar neergezet en iedereen moet meehelpen met het aanmaken van houtskool, het schoonmaken van eten, het doen van de afwas, noem maar op. Gidia heeft ogen op haar rug en houdt alles precies in de gaten. Vanaf vroeg in de ochtend worden literpakken wijn en jeneverglaasjes cana verkocht. Ik heb nog steeds niet besloten waar ik oudejaar ga vieren. Zoals steeds ben ik bij een groep vrienden uitgenodigd die nogal flink uitpakken. Eerlijk gezegd heb ik daar niet zo'n zin is. Het is gewoon wat veel, kratten en kratten drank worden aangesleept en enorme hoeveelheden eten worden gekookt. Het feest gaat dan ook meestal dagen door omdat er nog resten moeten worden opgemaakt. Ik wil het eigenlijk wat rustiger aan doen en eindig uiteindelijk toch weer bij de familie in Pilon. Niet zo'n slimme keuze blijkt achteraf. De overburen hebben een geluidsinstallatie aangesleept die ze zo knetterhard zetten dat ik niet eens meer kan denken. Niemand lijkt er last van te hebben en ik weet niet waar ik me moet verstoppen. Uiteindelijk worden de boxen iets anders gericht waardoor het een beetje beter wordt, maar het lukt met niet de gesprekken te volgen en zit dus maar een beetje te zitten. Pas om 1 uur 's nachts wordt eten en drinken geserveerd en eigenlijk heb ik dan al geen zin meer. De enige afleiding is het kijken naar de kleding van de dames, ik val zelf nogal uit de toon en was een beetje vergeten me wat op te tutten. Strakke jurken zijn hier in elk geval in de mode. Veel glitter en glans, veel basin en borduurwerk. Er komt een dame aan in een onbeschrijfelijke jurk, knalgele stof geborduurd met de meest felle kleuren en glitters. Ze heeft een enorme haardos, vals haar natuurlijk en daar bovenop een blauw-gouden hoofddoek op z'n Senegalees gevouwen. Wat een verschijning, de jurk zit zo strak als een korset en ik ben bang dat ze er uit scheurt wanneer ze gaat zitten. De hapjes en drankjes zijn helemaal precies uitgeteld en het wordt in de gaten gehouden. De wijndrinkers hebben elk 3 liter, de bierdrinkers elk 12 flesjes. De niet alcoholdrinkers hebben ook elk 12 blikjes Cola, Fanta of iets gelijkaardigs. Vooral de laatste groep heeft een plastieken zak onder de tafel staan waarin ze hun blikjes bijhouden, je kan toch geen 12 blikjes Cola op op een avond??? Het is ook niet de bedoeling dat je een blikje aan iemand anders geeft, het is jouw drank. Om 4uur houdt ik het niet meer uit en ga met kloppende oren naar bed. Ook daar moet ik een kussen over mijn hoofd houden om de muziek uit te sluiten, die gaat door tot 8 uur 's ochtends, dan val ik pas echt in slaap. Zo, gedaan met feesten. Mijn dagen hier beginnen al weer te korten en ik heb eigenlijk nog vrijwel niemand gezien. Er wordt natuurlijk langs alle kanten aan mij getrokken. Ik moet hier eten, en daar langs en daar nog een biertje gaan drinken. Het zal weer passen en meten worden. Vandaag moet er papierwerk gedaan worden. Ik moet ervoor zorgen dat Alfonso mijn auto's kan verkopen. Tot mijn verbazing gaat het het eigenlijk allemaal erg snel, veel stempels en zegels op een document waarin staat dat ik toestemming geef om die dingen te verkopen. Er zijn trouwens wel geïnteresseerden alleen blijft het altijd wat onduidelijk of er ook geld op tafel komt. Beide auto's doen het trouwens goed. De dagen vliegen voorbij. Ik wil nog een aantal mensen zien maar zie dat ik tijd te weinig zal hebben. Zo gaat het altijd en zeker deze keer nu ik maar 3 weken hier ben. Ik probeer al sinds mijn aankomst grip te krijgen op de politieke situatie hier, maar het is niet eenvoudig. Echte informatie is er niet, er zijn vooral verhalen en onbewezen feiten. Om uit die warboel iets te deduceren is gewoon onmogelijk als je niet naar radio en TV luistert, en daar heb ik geen toegang toe (en weinig zin voor trouwens). Het komt er eigenlijk op neer dat iedereen die aan de macht is vooral uit is op eigen gewin en alleen maar denkt op korte termijn. De gevolgen zijn natuurlijk voor de bevolking die nog minder heeft dan vroeger. Er is geen werk, er zijn nog steeds geen bedrijven, althans niet veel, de staat betaald niet of slecht, een eigenschap die ondertussen ook door bedrijven is overgenomen. Hoe vaak kom ik iemand tegen die maanden gewerkt heeft voor iemand en uiteindelijk nooit betaald is. Soms geloof je het bijna niet. Sam Maykel had vorig jaar een baan gekregen als onderhoudsman van de pinautomaten. Het bedrijf dat deze service verleent is een Engels bedrijf. Wie schetst dan ook mijn verbazing als blijkt dat hij nooit betaald is voor geleverd werk. In het kort is de politieke situatie als volgt: de president is een dief - de president is een man die eindelijk orde op zaken wil stellen. De eerste minister (oorspronkelijke en voorzitter van de PAIGC) is een dief en dealt in drugs - hij is een ervaren politicus met een goed hart voor het land. De PAIGC is de enige partij die het land kan redden - het is de partij die het land kapot gemaakt heeft. Al deze uitersten doen de ronde maar welke is nu waar? Wat redelijk onbegrijpelijk is, is dat zowel de president als de oorspronkelijke 1ste minister van dezelfde partij zijn, niks geen ingewikkelde coalities zoals wij die al jaren in Nederland en België kennen. Hoe is het dan mogelijk dat ze het nergens over eens zijn. De een beweegt naar rechts, de ander naar links. De een zegt A, de ander Z. Mensen worden aangesteld en kort daarna weer afgezet. Niemand is zeker van zijn positie, ministers, directeuren, gouverneurs, noem maar op. Gisterenavond hoorden we dat Justine (oud PASP) aangesteld is als Gouverneur van Cacheu. Ik heb het idee dat de huidige gouverneur dit ook maar via de radio gehoord heeft. Hij zal nu wel proberen vele schaapjes op het droge te krijgen (voor zover hij dat niet eerder gedaan heeft). Het spel moet gespeeld worden, stelen is normaal, maar je moet het wel op de juiste manier doen. Gisteren eindelijk Beatrice en Huco weer eens ontmoet. Ze wonen al een aantal jaren in Nigeria waar hij aangesteld is als hoofd van recursos humanist bij de CEDEAO. Op mijn vraag wat hij van zijn functie vind antwoord hij dat hij enorm teleurgesteld is. Vooral over het feit hoe ze proberen hem onder druk te zetten om bepaalde mensen aan te stellen. 'Ze' zijn presidenten en ministers van lidstaten en andere medewerkers. Nepotisme tot in de hoogste regionen. Hij probeert hier niet aan mee te doen, maar men zegt altijd dat iedereen te koop is. Het feit alleen al dat zijn kleinkinderen nu op fantastische scholen zitten en hij hen dat heel graag gunt kan al een basis zijn om toch een keer iemand aan te nemen om de baan te behouden. Ik noem maar een mogelijke zwakte. Er resten nog weinig dagen. Ik zal weer een rondje afscheid gaan nemen. De auto moest ook weer naar de garage, er wordt een onderdeel vervangen. Ik hoop dat hij snel verkocht wordt, van stilstaan worden ze echt niet beter. Ik sluit alweer een hoofdstuk af en alweer weet ik niet hoe ik hier weer kan komen wonen. Misschien was het ook wel te veel verwacht dat ik er dit keer uit zou komen. Ik blijf hopen en dromen, geniet van de warmte van zowel de zon als de mensen. Nederland is nog erg ver weg en dat hou ik nog even zo. Misschien volgt er later nog een stukje, zo niet, dank voor het lezen en voor alle commentaren. Met de meesten van jullie deel ik de liefde voor dit verdomde landje. Lieve [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 1308 [author] => [cityName] => Bissau [travelId] => 509229 [travelTitle] => Een droom achterna [travelTitleSlugified] => een-droom-achterna [dateDepart] => 2016-12-19 [dateReturn] => 2017-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 99 [goalName] => Iets anders... [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => het-einde-nadert ) [11] => stdClass Object ( [reportId] => 4959843 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2017-01-02 [photoRevision] => 0 [title] => Catio en vervolg [message] => De jacht op een combinatie van stroom en internet speelt me al dagen parten. Dat was vorig jaar wel anders. Jammer toch dat ook dit geen stand heeft gehouden. Hier volgen weer wat verhalen. Zoals altijd slaap ik slecht voor een reis. Het gaat nergens over, maar ik kan er weinig aan doen. Zodra ik onderweg ben, ben ik de rust zelve, maar daarvoor in mijn halfslaap schieten me allerlei mogelijke ongelukken en tegenslagen te binnen. Ik heb nog amper met mijn auto gereden vooral omdat de feestdagen meestal leiden tot veel controles van politie, het gaat dan vooral om 'pidi festa', geld voor de feestdagen. Daarnaast loop ik liever. Ik heb om 7 uur bij Domingos thuis afgesproken, het is nog donker en dat maakt rijden lastig als je niet al te zeker bent van de weg. 5 voor 7 sta ik voor de deur en staat hij ook klaar. We kunnen meteen vertrekken na nog een zegening van Fanta, zijn vrouw. Misschien is zegening niet het juiste woord, ze zijn moslim, maar het doet me een beetje denken aan het kruisje dat mijn moeder altijd op ons voorhoofd ga terwijl ze 'God zegene en bewaar u' fluisterde. Een mooie gewoonte vind ik ondanks mijn niet geloven. Ik heb er zin in, nog even bijtanken en we kunnen vertrekken. Jammer genoeg is mijn favoriete tankstation nog gesloten. Het is een station waar alleen vrouwen werken 'Bumba di mindjeres'. Het is er altijd netjes en ze zijn altijd vriendelijk. Dan maar naar het volgende tankstation. Wanneer ik daar het klepje wil opendoen breekt de sleutel van de auto. Ik wist dat hij nogal fragiel was, maar zo fragiel... Wat nu. Zoals altijd is de eerste persoon die ik bel Afonso. Hij zou een reservesleutel moeten hebben en dat is gelukkig het geval. Dat ook die sleutel bijna op zijn eind is, is een vervelende bijkomstigheid. We vertrekken toch maar, het zou wel erg zonde zijn om onze reis nu al af te blazen. We besluiten de sleutel verder niet meer uit het contact te halen, dan moet het lukken. Het wegdek is er niet op vooruit gegaan, de gaten nemen almaar toe. Ik denk aan de berichten over haarscheurtjes in de wegen in Nederland en vind al die heisa maar gedoe. Het is fijn om weer eens achter het stuur te zitten. Rijden in Afrika is toch anders dan in Europa (met het laatste heb ik geen ervaring trouwens). De regels zijn wat onduidelijker - wat niet wil zeggen dat ze niet bestaan - en de snelheid ligt over het algemeen wat lager. Je kijkt ook niet echt ver vooruit, je rijdt anders te veel in de gaten in plaats van er omheen. In tegenstelling tot vorig jaar zijn er een stuk minder drempels (kebra mola - vering brekers) zodat je iets makkelijker door kan rijden. Wel staan er hier en daar nog bordjes waarop je gewaarschuwd wordt voor die drempels maar dan zijn ze er dus niet. Het omgekeerde komt jammer genoeg vaker voor. In het zonlicht zijn die krengen vrijwel onzichtbaar. Gelukkig kent Domingos de weg op zijn duimpje en waarschuwt hij mij als er een aankomt. Bij de eerste afslag, Djugudul, moet je betalen. De weg tussen Djugudul en Bambadinka is gerepareerd en dat moet betaald worden. Ik vind het op zich een prima idee alleen vraag ik me natuurlijk toch af waar dit geld heen gaat. Bij de bruggen in Joao Landim en Sao Vicente gaat het geld rechtstreeks naar de EU, of dat hier ook het geval is weet ik niet. In Bambadinca gaan we even op bezoek bij Mio en Dada. Ik heb Mio al twee jaar niet meer gezien. Hij is administrateur van Bambadinca en wil duidelijk de regio een flinke boost geven met investeringen, infrastructuur, fabrieken en urbanisatie. Hij baalt er dan ook ontzettend van dat het hele politieke systeem voor geen centimeter werkt. Het is wel zijn partij die aan de macht is (PAIGC), maar dat maakt in dit geval weinig uit. Wanneer ik hem vertel dat ik eigenlijk op zoek ben naar een plek waar ik in de toekomst zou kunnen wonen prijst hij Bambadinca de hemel in. Er zijn inderdaad wel wat voordelen te bedenken. Ik heb me nooit zo gerealiseerd hoe centraal het ligt, niets is echt ver weg. Toch is het geen echte stad, het is zoals meerdere plaatsen een beetje een rommeltje en zoals bijna overal wordt er net als in België steeds langs de wegen gebouwd (Lintbouw). Zo ontstaan er geen echte centra. Een voordeel van Bambadinca is ook dat er wel stroom is, een absoluut voordeel en het is ook nog eens zonne-energie. Ik moet hier maar eens over nadenken. In het nieuw geürbaniseerde stuk kan je een plot kopen van 50x50m voor 1000 Euro alles inbegrepen. Het is duurder dan mijn stuk grond in Canchungo, maar het klinkt toch ook weer redelijk aantrekkelijk, zowel als mogelijke investering als mogelijke plek om echt te gaan wonen. Het is wel een stadje met overwegend moslims, van barretjes is dus erg weinig sprake. Er is ook niet veel vis te krijgen, ook niet onbelangrijk. Geitenvlees is dan weer overvloedig aanwezig. Allemaal zaken om te overwegen maar, we moeten nog een eind rijden en vertrekken dan ook maar. De weg naar Catio is duidelijk slechter dan vorig jaar. Hier is geen asfalt meer en de regentijd heeft duidelijk sporen achtergelaten. Hier en daar hebben vrachtwagens zich vastgereden en is de weg helemaal stuk. Als er dit jaar niets aan de weg gebeurt wordt het weer een kleine ramp in de regentijd. Ondertussen heeft Domingos het stuur overgenomen en kan ik meer naar buiten kijken. Er zijn wel erg veel Cashewplantages, maar het blijft toch een overweldigend groen gebied. Het uitzicht is erg afwisselend, van dicht bos met enorm hoge bomen met plankwortels naar hele open gebieden (lala') met palmbomen aan de randen, plassen met lelies en felgroene rijst. Er is niet veel volk op de weg, hier en daar een fietser, balancerend met allerlei goederen, vrouwen met lading op hun hoofd en in de dorpen spelende kinderen. Langs de weg staan enorme hoeveelheden rijstzakken gevuld met houtskool voor de verkoop. Arme bossen... Verder wordt hier en daar een kip verkocht door jongetjes die ze bij de poten slingerend over de weg tentoonstellen. Groepjes mensen zitten samen op bankjes of op horizontale boomtakken. Vrijwel niemand is aan het werk. Hoe dieper we in het zuiden komen hoe minder handel we zien en hoe leger de dorpjes. Ik vraag me vaak af hoe het is om te leven in zo'n stoffig gat met een tiental huizen. Die huizen zijn trouwens in vergelijking met andere landen best groot, je kan het geen hutten noemen. Sommige zijn van cementstenen opgetrokken met een zinken dank, andere zijn van modderblokken gebouwd en hebben soms een zinken, maar ook vaak een rieten dak. Die lemen huizen zijn best resistent. Het oude centrum van Bissau is voor een groot deel uit lemen blokken gebouwd, en die huizen staan er toch al meer dan 100 jaar. In de verte zie ik een stukje asfalt, we zijn in Catio. Het stukje is niet veel meer dan een restje van een vroegere weg en het houdt ook vrijwel meteen op. Catio is wel een echt stadje met een ziekenhuis, een kerk, een school en nog wat resten van projecten. Overal staan straatlantaarns op zonne-energie. Domingos kent een hotelletje en we nemen er meteen onze intrek. Het is simpel maar schoon en 's avonds is er stroom van 7 tot 23.30. Veel meer moet dat niet zijn voor 6000 CFA (nog geen 10 Euro). We zijn ondertussen wel toe aan wat eten, het is al half 3, maar het enige restaurant in het stadje heeft niets meer. Dan maar op jacht naar wat brood en gekookte eieren of iets anders. Het aanbod is niet echt indrukwekkend, we vinden sinaasappels, brood, pinda's en uiteindelijk ook een blikje luncheon meat. Dat verorberen we dan maar bij een koud biertje voor mij en een vies blikje Vimto voor Domingos. We installeren ons, bestellen eten voor 's avonds en gaan wat uitrusten. Als avondeten krijgen we lokale rijst, dikke plakkerige korrels, elk een halve kip, maar dan wel zo een die geleefd heeft en aan sport gedaan heeft en, een flink bord met een lekker sausje. We zijn de enige klanten en er is ook alleen voor ons gekookt. Drank wordt een straat verder gehaald. Zullen we maar meteen twee pilsjes meebrengen is de vraag. Natuurlijk, het zijn kleine pilsjes namelijk. Ik word voorgesteld aan een stokoude man die muzikant geweest zou zijn op Bolama. Hij is niet helemaal meer bij heb ik de indruk, maar wel trots op zijn status van artiest. Zijn grootste wapenfeit zou zijn dat hij een penalty gemaakt heeft met zijn hoofd in plaats van zijn voet. Ik weet niet veel van voetbal, maar het lijkt me toch niet heel eenvoudig. Naast het restaurant staan wat hangjongeren. Ik hoor een van hen, een Fula (Pheul jongen) zeggen, die blanke, die wil ik. Het is de weinig subtiele manier van veel mannen om een vrouw te versieren: N'mistiu, ik wil je. Ik erger me daar soms wel aan, maar al helemaal als een snotneus van 20 dit zegt. Ik roep hem dan ook bij me en zeg hem ook dat ik zijn moeder wel kon zijn. Dat weet ik wel hoor, antwoord hij nogal arrogant. Daarop vraag ik hem hoe hij het zou vinden als zijn moeder zo door een jongere aangesproken zou worden. Hij schrikt en wordt ineens erg verlegen. Hij buigt zijn hoofd, mompelt nog een 'desculpe' (sorry) en verdwijnt. Het is hier heel normaal om iemand die jonger is terecht te wijzen, het wordt zelfs erg aangemoedigd. In Europa wordt dit iets minder gewaardeerd over het algemeen, zowel door de jongere als door de ouders die niet van bemoeienis houden. Zonet bij het douchen kwam ik er achter dat ik mijn haar al een week probeer te wassen met conditioner. Ik vond het al vervelend dat het zo weinig schuimde, maar dat kan ook aan het water liggen. Blijkbaar heb ik niet goed opgelet toen ik deze niet-shampoo kocht dus. Mijn haar plakt ook een beetje dus was ik het maar met douchecel, dat werkt perfect gelukkig. Hier wordt alles met 1 soort zeep gewassen, de vaat, de kleren, het lijf en de haren. Heerlijk toch, geen sprake van keuzestress. Dit veranderd hier natuurlijk ook en zodra mensen het kunnen betalen kopen ze ook douchegel, waspoeder, shampoo en allerlei smeerseltjes en geurtjes. Dat laatste is trouwens heel erg in. Zowel mannen als vrouwen gebruiken graag allerlei soorten geurtjes en sommige mensen ruik je echt aankomen, en dan bedoel ik niet van stank. Morgen gaan we de omgeving wat verkennen, te voet, Domingos is ook echt een wandelaar, dat komt dus helemaal goed. Omdat we vroeg gingen slapen ben ik ook vroeg wakker. Het is stil hier in vergelijking met Bissau. Ik hoor eigenlijk alleen maar getsjirp van vogels rondom het hotel. We gaan meteen op pad om ontbijt te scoren. Dit is altijd een van mijn geliefde bezigheden op reis. Ik zou het eettentje zelf niet gevonden hebben, zo zie je maar waar een goeie gids toe dient. We nemen koffie en brood met een omelet. Jammer genoeg is de eigenaar van dit restaurantje niet iemand die er een theater van maakt, en juist dat vind ik altijd zo leuk. In Ziguinchor zat altijd zo'n eettentje naast het hotel. De eigenaar daar stond te kloppen, te draaien en te schudden dat het een lieve lust was. Eerst wat Nescafé in het glas met een klein beetje water, dat wordt dan heftig opgeklopt. Dan volgt de stroperige gesuikerde melk die van op een afstand in het glas gemikt wordt. Daarop volgt geklop en gedraai waarna weer heet water word toegevoegd. Het geheel wordt nog eens van het ene glas in het andere overgegoten zonder een druppel te morsen. Het is een hele kunst. Ondertussen moet natuurlijk ook de omelet gemaakt worden. Alles gaat even zwierig. Het brood wordt in tweeën gesneden en met mayonaise of margarine besmeerd. De omelet wordt er op gemikt, een handje zout vliegt er overheen en klaar is kees. Het broodje verdwijnt in een zakje en wordt bovenop het glas koffie en een bordje op tafel neergezet. Heerlijk, echt. Bij de deur staat een enorme geit te wachten op wat restjes, het blijkt een vaste klant te zijn. We wandelen richting haven. In Catio staan enorm veel palmbomen en 'polongs', enorme woudreuzen met grillige plankwortels. Overal is schaduw. Hier staan nog veel oude, meestal slechte onderhouden, huizen in Portugese stijl. Dikke muren, dakpannen op het dak. Sommige zien er dan weer veel beter uit. Er is ook aardig wat nieuwbouw, zowel in cementen stenen als in leem. Op deze huizen liggen dan weer zinken daken. Oudere huizen hebben grasdaken maar de kwaliteit van het gras hier is echt belabberd. Plots zie ik een huis met een heel andere vorm, modern en goed afgewerkt. Ik denk eerst nog dat het het oude huis is van Steven, een Nederlander die hier jaren gewoond heeft, maar dat is het niet. Bij navraag blijkt het van zijn overleden collega en vriend Philip te zijn. Nu woont zijn vrouw er, maar die is naar Bissau op bezoek bij haar dochter. De laatste keer dat ik het huis zag was het nog in aanbouw. We lopen naar de haven. Er wordt juist een kano geladen om naar Caiar te vertrekken. Mensen reizen met enorme hoeveelheden bagage. Je ziet de kano steeds dieper zakken, er komen steeds meer mensen en meer zakken bij. Een aantal jaren geleden zijn er zoveel mensen verdronken dat het nu verplicht is om zwemvesten te hebben en ze ook te dragen. Hier is geen spoor van zwemvesten te zien. Van de mensen die naar de eilanden varen hoorde ik dat het daar nu wel het geval is en er streng op gecontroleerd wordt. Dit is natuurlijk toch een beetje een uithoek er is dus geen controle. Wanneer we terug in de buurt van het hotel komen zit er een groepje wat oudere mannen warga te drinken (heel erg zoete thee). Een van hen is erg welbespraakt en begint verhalen te vertellen van bezoekers die hij ontvangen heeft hier uit Amerika en ook nog wat Belgicanas (achteraf blijkt het om Duitsers te gaan). Zijn verhalen zijn wel interessant. Hij blijkt ook echt goed Engels te spreken, een rariteit in deze contreien. Hij heeft 14 jaar in Gambia gewerkt. Hij ontvangt hier buitenlandse gasten, leidt hen rond, laat hen onder andere de eilanden zien en verteld over de geschiedenis en het huidige leven van Catio en omstreken. Hij is wel interessant maar gaat maar door en gaat maar door. Ik moet alles zien, zijn foto's, zijn mislukte projecten en de rol die hij speelt in allerlei giften en ondersteuningen van projecten. Hele containers met goederen heeft hij hier uitgedeeld, alles gratis. Ik vind dat meestal niet zo'n goed idee, ten eerste krijgt iedereen het idee dat dingen zomaar uit de lucht komen vallen, ten tweede is er weinig respect voor gekregen goederen. Hij beaamt dit wel, maar ik heb de indruk dat hij toch vind dat al die giften fantastisch zijn. De lokale economie vaart er ook niet echt wel bij als er containers vol met schriften pennen en fietsen aankomen die gratis verdeeld worden. De eerstvolgende tijd verkopen ze niets meer. Net vroeg ook al iemand of ik niet een NGO hier wilde neerzetten. Het interesseert niet eens op welk vlak, als het maar met vervoer en andere zaken komt. Hm, ik herinner me een bezoek hier met Steven waarin hij me allerlei, hoofdzakelijk mislukte, projecten liet zien. Niet echt iets om blij van te worden. We lopen naar de markt en ik ben vooral benieuwd wat er zoal aan verse goederen verkocht wordt. Er is wel wat vis hier en daar, vers, gezouten en gerookt. Groenten zijn er erg weinig, natuurlijk de gewone blaadjes maar dit keer ook bloemen van bagidji, die heb ik nooit eerder gezien of gegeten als groente. Het is sinaasappeltijd en die vind je dan ook overal. 4 sinaasappels, geschild en wel, kosten 100cfa - 15 Eurocent. Ik krijg net een telefoontje uit Bissau, een collega die hier oorspronkelijk vandaan komt, of ik alsjeblieft sinaasappels voor hem kan meebrengen, al is het er maar eentje... een zak is natuurlijk nog beter. We moeten al twee zakken rijst meebrengen, eigenlijk drie, maar dat wordt echt wat veel. Mijn collega vindt dat ik Domingos ook gewoon kan achterlaten, dan kan ik meer sinaasappels meenemen. Dat zal hij leuk vinden. Een man komt bij ons groepje zitten. Zijn vrouw heeft een ongeval gehad bij de haven gisteren en ze hebben haar aan haar lot overgelaten terwijl ze het bewustzijn verloren was. Gelukkig hebben andere mensen haar gevonden en naar het hospitaal gebracht. Hij heeft een klacht ingediend tegen de mensen die haar hebben laten liggen. Hij is erg kwaad en wil deze man straffen. De anderen proberen hem te overtuigen dit niet te doen en daar worden redenen voor gevonden uit de Koran. God ziet je in alles dat je doet, hij zal deze man wel straffen, laat dat maar aan hem over. Je wint er niets bij door hem uit je leven te schrappen. Hij zal zelf wel tot inzicht komen dat hij een fout gemaakt heeft en zal met zijn schuldgevoel moeten leven. Er is niet veel verschil tussen wat de Koran mensen leert en wat ik zelf vroeger leerde. Het zijn handleidingen over samenleven en die gaan allemaal van dezelfde principes uit. Reizen met Domingos is altijd leerzaam op dit gebied. Hij is echt een soort leraar, kent veel verhalen en mensen luisteren ook echt naar hem. Hij verteld het verhaal van een Koran leraar, marabout, die veel leerlingen heeft. Een van hen is zijn lievelingsleerling en de anderen zijn jaloers op deze jongen. Om hen een les te leren geeft hij hen allemaal een kip met de opdracht de kip te doden waar niemand hen ziet. Alle leerlingen vertrekken met hun kip en zoeken een plek waar niemand hen kan zien, onder het bed, in een koffer, in het oerwoud, ga zo maar door om de kip te doden. Op het eind van de dag komen ze allemaal bij elkaar. Iedereen heeft zijn kip gedood behalve de favoriete leerling. Ze lachen hem dan ook uit. De marabout spreekt hem streng toe: Waarom heb je de opdracht niet vervuld? Vraagt hij. De jongen antwoord: ik moest de kip doden waar niemand me ziet, maar ik kan geen plek vinden waar God me niet ziet. Ik kan de kip niet doden. Dit verhaal wordt met veel instemming aangehoord. Het religieuze gevoel van vrijwel alle afrikanen die ik ken is essentieel, het soort religie maakt velen minder uit. Hier in dit gebied wonen moslims en balanta animisten samen. Ik zag ook al twee evangelische of daarop lijkende kerken en er is een grote katholieke kerk met zowel nonnen als paters. Als je een paar dagen in een plek als deze rondloopt kom je al gauw steeds dezelfde mensen tegen. Op onze ontbijtplek hoeven we niet meer te bestellen, we behoren nu tot de vaste klanten. In het restaurant 's avonds, het eten moet je de dag voordien bestellen, halen ze zonder dat we iets zeggen 2 bier en een blikje fris. Alles is erg betaalbaar hier. Het hotel, een bed en een badkamer met douche en WC, geen handdoeken en geen lakens, kost 9,5Euro per nacht. Het ontbijt ongeveer 60Eurocent. Het avondeten vind Domingos veel te duur, dat kost toch, inclusief de drie drankjes 9,50Euro voor twee personen. De prijzen in Bissau zijn onvergelijkbaar en, omdat er meer te krijgen is, koop je vanzelf ook meer. Hier is het erg basaal. Toch merk ik altijd dat mensen steeds denken dat restaurants en winkels hun producten te duur verkopen. Er wordt nooit rekening gehouden met de onkosten, de huur, de elektriciteit, de inrichting, het personeel dat ook betaald moet worden als er geen klanten zijn. We hebben veel gewandeld en het is toch opmerkelijk hoe weinig echte activiteit je ziet. Er zijn wat winkeltjes en er is een marktje. Iemand repareert motors, zijn overbuurman repareert fietsen en om de hoek is een bandenplak kraam, vooral voor vrachtwagenbanden. Er zijn heel wat kerken en een aardig aantal scholen. Die laatste zijn nu dicht omdat het kerstvakantie is en dat geeft misschien ook wel een vertekend beeld. Het hospitaal ziet er erg mooi uit, maar het is ook wel opvallend rustig. Ik heb amper patiente gezien en zag vooral werknemers op de trappen zitten kletsen. Het is weliswaar een regionaal hospitaal, mensen komen dus beste van ver om hier behandeld te worden. We zijn natuurlijk niet binnen geweest. Bij de betaling van de hotelrekening vraagt de manager wat ik van Catio vond, ik had hem bij aankomst verteld dat ik hier misschien wel naartoe wilde verhuizen. Een aantal jaren geleden was ik al verwonderd over de hoeveelheid mislukte projecten hier, er is sindsdien niet veel gebeurd. Er zijn wat gemeenschappelijke projecten van de EU, Unicef en soms nog wat anderen, op het gebied van water bijvoorbeeld en gezondheidszorg in zijn algemeenheid. Er is een grote watertoren gebouwd waardoor iedereen redelijke toegang heeft gekregen tot drinkwater. Er zit wel een nadeel aan, het water moet namelijk betaald worden en daar is niet iedereen blij mee. Hoe ze dit precies controleren is mij niet duidelijk geworden. Voor 25 liter moeten ze 25CFAct betalen, dat is erg weinig. Toch wordt er over geklaagd. De watertoren pompt zijn water op met zonne-energie, dat maakt de kosten minimaal. Na wat rondgelopen te hebben viel het me op dat ik nergens een bank had gezien, ook geen Western Union die toch bijna overal een kantoor hebben. Om geld op te halen voor projecten, maar vooral wat mensen zoal van familie toegestuurd krijgen moeten ze minstens naar Buba, dat is het soms niet eens waard. Het zegt wel wat over de hoeveelheid geld die hier omgaat. In de meeste grotere plaatsen in dit land zijn al lang kleine bankfilialen. Een aantal keren ben ik aangesproken met de vraag of ik met een project of een NGO kom en dat zegt denk ik erg veel over hoe mensen er naar kijken. Ze zijn erg afwachtend. De projecten die dan komen voldoen dan ook nog eens vaak niet aan de echte behoeften omdat er niet naar gevraagd wordt. Zo is er financiering voor een tuinbouwproject. De man die aan het hoofd staat verdiend een dik salaris maar heeft geen idee hoe dit moet aangepakt worden. Er is ook geen vraag naar tuinbouwproducten. Degene die er zijn vinden al niet veel afzet. Vervoer naar de hoofdstad of naar andere regio is niet eenvoudig met de slechte conditie van de weg. Momenteel is het bijvoorbeeld sinaasappeltijd, maar dat is het in het hele land. Je raakt die dingen aan de straatstenen niet kwijt omdat ze overal op hetzelfde moment rijp zijn. Er is nergens een fabriek waar sinaasappels in sap of in pulp verwerkt kunnen worden. Het rendement is dan ook erg laag. Het ergste vind ik zelf altijd de mangotijd. Mango's liggen hier in het zuiden dan met kilo's te rotten, ze brengen niets op. Ik heb dan ook erg mijn twijfels over de mogelijkheden hier en moet er uiteindelijk toch niet aan denken om zonder werk hier mijn dagen te moeten slijten. Met een baan zou het anders zijn, dan is het best wel een prettige omgeving. Mooi groen vooral, rustig er erg aardige mensen. Ik denk dat je zelfs een aardige kennissenkring kan opbouwen waarmee je aardige discussies kan voeren en toch wat contact kan houden met wat er in de rest van de wereld omgaat. Maar ja, een baan vinden hier zal niet eenvoudig zijn en de loterij heb ik volgens mij alweer niet gewonnen. De terugweg verloopt zonder problemen. Bij aankomst hoor ik dat Mart's vader overleden is. Het zat er wel aan te komen, maar toch vind ik het vervelend dat ik niet in Nederland ben. Niet veel later hoor ik dat de man van Linda, mijn werkster, overleden is. Daar zal ik dus snel langs moeten. Op naar het einde van het jaar - dat volgt later. Ik wens iedereen een goed en gezond 2017. Lieve [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 1421 [author] => [cityName] => Canfate [travelId] => 509229 [travelTitle] => Een droom achterna [travelTitleSlugified] => een-droom-achterna [dateDepart] => 2016-12-19 [dateReturn] => 2017-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 99 [goalName] => Iets anders... [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,canfate [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => catio-en-vervolg ) [12] => stdClass Object ( [reportId] => 4959102 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2016-12-26 [photoRevision] => 0 [title] => De laatste dagen van het jaar [message] => Ik heb geen idee waar het vorige verhaal eindigt, ik denk met de ontmoeting van de mede eigenaars van de African Princess. Iedereen was te laat op de afsrpaak. Ik stond gezellig te kletsen met mijn vroegere geldwisselaar, de man waarover ik vorig jaar schreef die een aantal jaren in Angola gewerkt had en verloor de tijd uit het oog. Jorge en Mercedes zaten vast in het verkeer. Ondanks het feit dat er weer een flinke investering in infrastructuur gedaan is, is het verkeer soms alsof dit een echte stad is. Ik moet dan denken aan het ochtendnieuws op de radio, België of Nederland, het maakt geen verschil; er staat een file op de N zoveel van x naar y met een vertraging van een half uur. Natuurlijk komt dit nieuws hier nog niet op de radio, het zou ook weinig zin hebben omdat er geen alternatieve routes zijn. Maar goed, we ontmoeten elkaar in Papa Louca, een van oorsprong Libanees restaurant dat ooit ergens op een hoekje begon en nu toch echt wel tot de betere restaurants gerekend wordt. Er wordt een Europesig menu geserveerd, met een tintje Libanon en een tintje Italië (de pizza's), en een klein tintje Guinee. De bediening is beter dan bij de meeste restaurants en bars, ze kennen het menu, zijn zichtbaar voor extra bestellingen en spreken Portugees, Frans en Crioulo. Het is niet echt het soort restaurant waar ik zelf heen zou gaan. Ik hou meer van de lokale tentjes. In onze tijd, jaren 90, had je de Africa Queen die cruises naar de eilanden organiseerde. Het was een mooie oude boot met een aantal cabines, later kwamen daar weekend trips naar Canhabaque bijvoorbeeld bij, met snelle bootjes. Je verbleef dan in een soort luxe kamp met tenten was neergezet. In het begin van de oorlog heeft de boot geholpen bij de evacuatie van buitenlanders. Na nog wat jaren in en rond Senegal gevaren te hebben was de boot versleten en de eigenaars, voor zover ik weet, zo goed als blut. Jorge en Mercedes, waren klanten van die cruise. Toen het hele verhaal over de kop ging en Guinee weer een beetje stabiel werd bedachten ze dat het misschien toch wel de mooi idee was en besloten ze met anderen een nieuwe boot te kopen en een vergelijkbare service aan te bieden. De Africa Queen was vooral gericht op luxe, vissen en strand, de Africa Princess is vooral gericht op natuur, cultuur en respect voor de fragiele omgeving van de Bijagos eilanden. Het is duidelijk dat deze twee mensen echt met hart en ziel verknocht zijn aan de eilanden en proberen er een waardevol product neer te zetten. Het klikt meteen tussen ons. Zij zijn ook erg geïnteresseerd in wat ik aanbood en wie weet, misschien kan dit ooit tot samenwerking leiden. Ik kan niet echt iets leveren vanuit Nederland en mijn auto's zijn ook niet meer geschikt, ze staan ook in de verkoop. Voor zover ik begrijp bestaat er helemaal niets dat lijkt op mijn oorspronkelijke formule. Ik blijf in elk geval mensen verwijzen naar dit alternatief omdat het me echt wel aanspreekt. Na de erg uitgebreide lunch besluit ik even bij de familie van Maanen langs te gaan. Het is toch altijd weer gezellig om bij te praten. Er is niet veel meer te verdienen in de winkel. Er zijn overal supermarktjes en winkeltjes. In tegenstelling tot vroeger toen mensen geld hadden maar er niets te koop was is er nu een belachelijk groot aanbod van producten maar iedereen is platzak. Nu met de feestdagen is de jacht op goedkope producten van slechte Chinese kwaliteit enorm. Ik realiseer me eigenlijk te laat dat kerst al de volgende dag is. Ik heb niets met niemand afgesproken en moet dus wat regelen. Dat regelen is eigenlijk erg simpel, gewoon geld deponeren waar je feest wil vieren en de rest volgt vanzelf. De hoeveelheid eten die ingekocht is lijkt me genoeg te zijn voor een halve kazerne. Vlees, vis, allerlei kleine hapjes, bergen rijst natuurlijk. Ik heb geluk, Mu is in Bissau en hij is echt een geweldige kok. De hele dag zit hij te hakken en te snijden en opdrachten uit te delen. Overal staat wel een pan te sudderen. Er is bier en er is wijn. Het nieuwe bier in Bissau heet Djumbai (zoiets als - gezellig samenzitten of misschien is chillen wel de juiste vertaling). Er zijn zowel flesjes als tapbier. Ik vind het wel lekker, minder zoet dan het Portugese bier en, niet onbelangrijk, het is goedkoper. Ik begrijp dat ze de oude Cicer fabriek hebben overgenomen. Omdat ik niet de hele dag kan zitten en hangen besluit ik even op bezoek te gaan bij oud collega Mathilda. Ik neem Sam Maykel mee, hij kent haar ook en zijn en haar man David hebben hem een beetje op weg geholpen vorig jaar. Ook de protégé van Guus heeft ze onder haar vleugels genomen. Guus was erg benieuwd naar zijn vorderingen. Ik ben altijd onder de indruk van Mathilde. Ze heeft enorm veel initiatief en visie en ziet mogelijkheden waar niemand ze ziet. Ze is ook nog eens een fervente netwerker en weet steeds precies de juiste personen aan te spreken om informatie te krijgen. Ze denkt nu over een project in de gezondheidssector met digitale medische dossiers en is hier een project over aan het schrijven. Ik bedenk me ineens dat dit misschien wel een interessant idee is voor onze studenten in Nijmegen. Wie weet is er een samenwerking uit te halen. Zeker als er bijvoorbeeld financiering van de EU bij komt kijken. Morgen vertrek ik naar Catio, vandaag moet ik nog wat zaken regelen. Dan ben ik een week van de radar... Ik wens dan ook iedereen fijne dagen en tot in 2017! [vip] => [userRegistrationDate] => 2008-10-08 17:33:20 [totalVisitorCount] => 96264 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 1244 [author] => [cityName] => Bissau [travelId] => 509229 [travelTitle] => Een droom achterna [travelTitleSlugified] => een-droom-achterna [dateDepart] => 2016-12-19 [dateReturn] => 2017-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 99 [goalName] => Iets anders... [countryName] => Guinea-Bissau [countryIsoCode] => gw [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/guinea-bissau,bissau [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/164/268_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => de-laatste-dagen-van-het-jaar ) [13] => stdClass Object ( [reportId] => 4958880 [userId] => 164268 [countryId] => 79 [username] => lievejacques [datePublication] => 2016-12-24 [photoRevision] => 0 [title] => eerste dagen [message] => Ik probeer al dagen een eerste bericht te sturen; het internet is slecht en allerlei technische dingen gaan fout: hier volgt een ongecorrigeerde versie nu het even kan: voor iedereen een fijne kerst de leestekens doen het nu ook niet meer ik gok dat het lukt Ik weet nu al niet meer waar te beginnen. Je zou toch zeggen dat niets meer echt nieuw is na 26 jaar in deze contreien rondgezworven te hebben. En toch is het elke keer weer nieuw en anders. Stel je voor, een uur te vroeg landen bijvoorbeeld. Wel jammer dat mijn taximan pas besteld was voor een uur later. Een telefoontje kon dat snel oplossen gelukkig en ik had best wel haast. Normaal verblijf ik de dag van aankomst in Banjul op bezoek bij Gina. Dit jaar is ze er zelf niet en volgens mijn berekeningen moet ik meteen in Ziguinchor kunnen geraken met een beetje geluk. Tenminste, ik wil voor donker in Ziguinchor geraken. Op de websites van buitenlandse zaken Nederland en België raden ze mensen af om in Gambia over politiek te praten, het zou te gevaarlijk zijn. Wie schetst dan ook mijn verbazing wanneer ik meteen aangesproken wordt over de nieuwe president en dat gaat eigenlijk de hele weg naar de grens door. Er staan wel wat roadblocks op de weg, maar we kunnen overal doorrijden. Het meest opvallende is wel dat er nergens meer foto's van de aftredende president te vinden zijn terwijl daar echt stad en land mee vol hing. Weg, verbrand, de start van een nieuw Gambia! Laat ons hopen dat de zittende president inderdaad in vrede aftreedt en dat de nieuwe de verwachtingen van vooral de jeugd zal kunnen inlossen. Vrijheid van meningsuiting lijkt al gewonnen terrein. Bij aankomst bij de taxistandplaats valt vooral de stilte op. Ik ben de 1ste klant richting grens en dat is geen goed nieuws. We wachten en kletsen ondertussen over het leven, het land en de familie van Aladji, mijn chauffeur. Elk jaar weer vraagt hij me om hem een vrouw mee te brengen. Hij is een aardige, hardwerkende man, ik zal eens rondkijken... Twee jonge meisjes komen aan en schrijven zich ook in voor dezelfde bestemming. We moeten 7 plaatsen vol krijgen. Ik word nerveus want de tijd tikt en rijden in het donker is gewoon geen fijne ervaring. Net wanneer ik besluit om te betalen voor de overgebleven plaatsen komt nog een oude vrouw aanstrompelen, dat scheelt weer (pas bij het omrekenen, niet mijn sterkste kant, kost een rit nog geen 1,5 Euro...). Gevoel voor vreemd geld duurt bij mij een tijdje en de waarde van de Dalasi heb ik nooit onder de knie gekregen. Ik ben blij dat we onderweg zijn. Natuurlijk blijkt nu ineens nog eea opgehaald te moeten worden en dat was niet echt de afspraak. Je wordt in Afrika al gauw vreemd aangekeken als je blijk geeft van haast te hebben, en vaak ben ik het met ze eens, alleen gaat dit ook over veiligheid. ' s Nachts rijden is een extra risico wat ik graag vermijd. Gambia uit en Senegal in gaat op een tempo dat ik ga twijfelen of ik wel alle stempels heb en voor ik het weet staan we op de taxistandplaats waar de auto's naar Ziguinchor vertrekken. Het geluk is weer met mij en ik ben nummer 7, ik betaal en we vertrekken. Zelden heb ik zo'n uitgeklede auto gezien, en echt, ik heb al in wat wrakken gezeten. Ik kan het hele mechanische systeem aan de binnenkant van mijn deur bestuderen, hoe het raa