Zend_View Object
(
[_useViewStream:Zend_View:private] => 1
[_useStreamWrapper:Zend_View:private] =>
[_path:Zend_View_Abstract:private] => Array
(
[script] => Array
(
[0] => /srv/www/tl-www/website/application/layouts/scripts/
[1] => /srv/www/tl-www/website/application/layouts/scripts/
[2] => /srv/www/tl-www/website/application/modules/home/views/scripts/
[3] => ./views/scripts/
)
[helper] => Array
(
)
[filter] => Array
(
)
)
[_file:Zend_View_Abstract:private] => /srv/www/tl-www/website/application/layouts/scripts/home/bodyReports.phtml
[_helper:Zend_View_Abstract:private] => Array
(
[HeadMeta] => Zend_View_Helper_HeadMeta Object
(
[_typeKeys:protected] => Array
(
[0] => name
[1] => http-equiv
[2] => charset
[3] => property
)
[_requiredKeys:protected] => Array
(
[0] => content
)
[_modifierKeys:protected] => Array
(
[0] => lang
[1] => scheme
)
[_regKey:protected] => Zend_View_Helper_HeadMeta
[_container:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[1] => stdClass Object
(
[type] => name
[name] => robots
[content] => noindex,follow
[modifiers] => Array
(
)
)
)
)
[_registry:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Registry Object
(
[_containerClass:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container
[_items:protected] => Array
(
[Zend_Layout] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[content] =>
Recente reisverslagen uit Dominicaanse Republiek
)
)
[Zend_View_Helper_HeadMeta] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[1] => stdClass Object
(
[type] => name
[name] => robots
[content] => noindex,follow
[modifiers] => Array
(
)
)
)
)
[Zend_View_Helper_HeadLink] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
)
)
[Zend_View_Helper_HeadScript] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/ui/exampleHintText.js
)
[source] =>
)
[1] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.mousewheel.js
)
[source] =>
)
[2] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/json2.js
)
[source] =>
)
[3] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.cycle.lite.js
)
[source] =>
)
[4] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.jscrollpane.min.js
)
[source] =>
)
[5] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery-ui-1.8.16.custom.min.js
)
[source] =>
)
[6] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tagify.js
)
[source] =>
)
[7] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/local/jquery.validationEngine-nl.js
)
[source] =>
)
[8] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.validationEngine.js
)
[source] =>
)
[9] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.fileupload.js
)
[source] =>
)
[10] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.iframe-transport.js
)
[source] =>
)
[11] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tools.min.js
)
[source] =>
)
[12] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.prettyPhoto.js
)
[source] =>
)
[13] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.ba-dotimeout.min.js
)
[source] =>
)
[14] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.store.js
)
[source] =>
)
[15] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.cookie.js
)
[source] =>
)
[16] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.miniColors.js
)
[source] =>
)
[17] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tmpl.js
)
[source] =>
)
[18] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.textCounter.js
)
[source] =>
)
[19] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.rotate.js
)
[source] =>
)
[20] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.easyBGResizer.js
)
[source] =>
)
[21] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/external/aurigma/aurigma.uploader.js
)
[source] =>
)
[22] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/external/aurigma/aurigma.uploader.installationprogress.js
)
[source] =>
)
[23] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/external/aurigma/local/aurigma.uploader.nl_localization.js
)
[source] =>
)
[24] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.ad-gallery.js
)
[source] =>
)
[25] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/gmaps.js
)
[source] =>
)
[26] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/googleMapsNew.js
)
[source] =>
)
[27] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/entity/Callback.js
)
[source] =>
)
[28] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/entity/Entity.js
)
[source] =>
)
[29] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/setup.js
)
[source] =>
)
[30] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery-example.js
)
[source] =>
)
[31] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.tooltip.min.js
)
[source] =>
)
[32] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/local/jquery.ui.datepicker-nl.js
)
[source] =>
)
[33] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/bas.js
)
[source] =>
)
[34] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/team.js
)
[source] =>
)
)
)
[Zend_View_Helper_InlineScript] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[0] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/tmpl.min.js
)
[source] =>
)
[1] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/load-image.min.js
)
[source] =>
)
[2] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/bootstrap.min.js
)
[source] =>
)
[3] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.iframe-transport.js
)
[source] =>
)
[4] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.fileupload.js
)
[source] =>
)
[5] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.fileupload-ui.js
)
[source] =>
)
[6] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/fileUploadCustomSettings.js
)
[source] =>
)
[7] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/jquery.timeago.js
)
[source] =>
)
[8] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/local/jquery.timeago.nl.js
)
[source] =>
)
[9] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/jquery/fileuploader.js
)
[source] =>
)
[10] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/entity/upload.js
)
[source] =>
)
[11] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/classes/SortableEntities.js
)
[source] =>
)
[12] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/unoslider.js
)
[source] =>
)
[13] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/shop.js
)
[source] =>
)
[14] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/classes/PortalTicker.js
)
[source] =>
)
[15] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/afterLoading.js
)
[source] =>
)
[16] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/commentValidation.js
)
[source] =>
)
[17] => stdClass Object
(
[type] => text/javascript
[attributes] => Array
(
[src] => https://cdn.easyapps.nl/578/js/custom/clubs.js
)
[source] =>
)
)
)
[Zend_View_Helper_HeadTitle] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] => -
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[0] => Reisverslagen over Dominicaanse Republiek
[1] => WaarBenJij.nu
)
)
)
)
[_autoEscape:protected] => 1
[view] => Zend_View Object
*RECURSION*
)
[Doctype] => Zend_View_Helper_Doctype Object
(
[_defaultDoctype:protected] => HTML4_LOOSE
[_registry:protected] => ArrayObject Object
(
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[doctypes] => Array
(
[XHTML11] =>
[XHTML1_STRICT] =>
[XHTML1_TRANSITIONAL] =>
[XHTML1_FRAMESET] =>
[XHTML1_RDFA] =>
[XHTML_BASIC1] =>
[XHTML5] =>
[HTML4_STRICT] =>
[HTML4_LOOSE] =>
[HTML4_FRAMESET] =>
[HTML5] =>
)
[doctype] => HTML4_LOOSE
)
)
[_regKey:protected] => Zend_View_Helper_Doctype
[view] => Zend_View Object
*RECURSION*
)
[HeadLink] => Zend_View_Helper_HeadLink Object
(
[_itemKeys:protected] => Array
(
[0] => charset
[1] => href
[2] => hreflang
[3] => id
[4] => media
[5] => rel
[6] => rev
[7] => type
[8] => title
[9] => extras
[10] => sizes
)
[_regKey:protected] => Zend_View_Helper_HeadLink
[_container:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
)
)
[_registry:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Registry Object
(
[_containerClass:protected] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container
[_items:protected] => Array
(
[Zend_Layout] => Zend_View_Helper_Placeholder_Container Object
(
[_prefix:protected] =>
[_postfix:protected] =>
[_separator:protected] =>
[_indent:protected] =>
[_captureLock:protected] =>
[_captureType:protected] =>
[_captureKey:protected] =>
[storage:ArrayObject:private] => Array
(
[content] =>
Madeira, ook wel de ‘Parel van de Atlantische Oceaan’ genoemd, lokt reizigers al jaren met haar weelderige landschappen, levendige cultuur en gematigde klimaat. Hoewel deze Portugese archipel het hele jaar door een topbestemming is, geeft de lente een extra betoverende touch.
Twijfel jij nog of en wanneer je naar Madeira wilt? Lees dan snel verder en ontdek waardoor de lente een ideale tijd is om je bezoek aan dit eiland te plannen.
Je hebt valst wel eens gehoord dat Madeira ‘Bloemeneiland’ wordt genoemd. Dit is natuurlijk niet voor niets. Het eiland staat namelijk bekend om zijn bloemenpracht. En vooral een rondreis Madeira in de lente staat in het teken van kleuren, als exotische bloemen en inheemse planten in bloei staan.
Mis vooral het jaarlijkse Madeira Flower Festival niet, dat meestal eind april wordt gehouden. De straten van de hoofdstad Funchal komen dan tot leven dankzij kleurrijke optochten met bloementapijten, traditionele kostuums en levendige muziek.
De lente markeert het begin van het walvisseizoen op Madeira. De warme Atlantische wateren rond de archipel worden dan namelijk een speeltuin voor verschillende walvissoorten, waaronder potvissen, orka's en verschillende dolfijnsoorten.
Door deel te nemen aan een bootexcursie krijg je de kans om deze majestueuze dieren in hun natuurlijke omgeving te zien, terwijl je geniet van het adembenemende uitzicht op de kust.
Ga jein de lente naar Madeira? Dan kun je ook genieten van milde temperaturen, waardoor het een ideale tijd is voor buitenactiviteiten. De mooiste wandelingen Madeira maak je dan ook tijdens deze periode.
Met temperaturen tussen de 15 en 25 graden Celsius kun je de diverse landschappen van het eiland tijdens de lente optimaal ervaren, zonder de intense hitte van de zomer.
De culturele kalender van Madeira staat bol van de evenementen in de lente, waardoor je altijd wel een feestje tegenkomt.
Naast het Bloemenfestival organiseert het eiland verschillende traditionele feesten, waaronder het Madeira Wijnfestival. Dit evenement wordt eind augustus gehouden en laat je de wereldberoemde wijnen van het eiland proeven.
Dompel jezelf onder in de lokale cultuur door deel te nemen aan traditionele volksdansen, proef regionale delicatessen en geniet van de warme Madeiraanse gastvrijheid.
De lente op Madeira biedt een rustigere en ontspannen sfeer vergeleken met de drukke zomermaanden. Natuurlijk ben je niet de enige toerist tijdens de lente, maar je hoeft het eiland niet te delen met hordes toeristen. Wel zo prettig aangezien je op vakantie gaat om tot rust te komen, toch?
Het hele jaar door, dus ook in de lente, is het belangrijk om een goede reisverzekering af te sluiten als je naar Madeira gaat. Zoek van tevoren uit welke het beste past bij jouw wensen.
Kortom: De lente onthult de charme van Madeira in al zijn glorie, waardoor het een perfecte periode is voor een betoverende ontsnapping. Twijfel dus niet langer; boek je reis naar Bloemeneiland vandaag nog!
[picture] => no [pic1title] => [pic2title] => [pic3title] => [pic4title] => [pic5title] => [titleSlugified] => vijf-redenen-om-madeira-de-komende-lente-te-bezoeken [imageLink105x105] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/icons/news_105x105.jpg [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/icons/news_50x50.png [imageUrl] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/slideshow/reisinspiratie/96/96_1.jpg ) [1] => stdClass Object ( [newsId] => 95 [date] => 2023-11-20 [title] => Reisverzekering: eenmalig of toch doorlopend? [text] =>Sta je op het punt om op reis te gaan? Heb je dan eigenlijk al nagedacht over een reisverzekering? Deze verzekering is van onschatbare waarde voor mensen die een tijdje van huis zijn. Zowel voor de kortere reizen als de langere vakanties kan het helpen om meer gemoedsrust te krijgen. Je moet dan wel een keuze maken tussen een tijdelijke verzekering of de doorlopende variant. Beide opties zorgen dat je veel meer zekerheden krijgt. De verzekering dekt bijvoorbeeld de kosten voor ongevallen of wanneer je plotseling ziek wordt. Ook diefstal of verlies van jouw bagage is gedekt in deze verzekeringen. Je staat niet meer voor hoge kosten, omdat je een vergoeding krijgt na het indienen van een schadeclaim.
Een reisverzekering kan je in eerste instantie voor een enkele reis afsluiten. Het is voornamelijk een goede keuze wanneer je niet vaak reist. Het heeft dan immers geen zin om de verzekering aan te houden en maandelijks een premie te betalen. Voor ieder weekendje weg of iedere vakantie kan je weer een nieuwe verzekering afsluiten. Je past de dekking hiermee helemaal aan jouw bestemming aan. De keerzijde is echter dat je tijdens het voorbereiden van de nieuwe reizen wel weer naar een nieuwe verzekering moet gaan kijken. Het neemt dus wel tijd in beslag om de voorbereidingen op de goede manier te treffen en te voorkomen dat je tijdens jouw vakantie niet voor hoge kosten komt te staan.
Als je veel reist of vaak een weekendje weg gaat, kan een doorlopende reisverzekering een betere keuze zijn. Voor deze verzekering betaal je iedere maand een premie en ben je tijdens alle avonturen voorzien van meer veiligheid. Het bespaart je veel tijd tijdens het voorbereiden, omdat je niet meer na hoeft te denken over het afsluiten ervan. Je kan gewoon in de auto of het vliegtuig stappen en hoeft je nergens meer zorgen om te maken. De financiële bescherming is geregeld en de onvoorziene omstandigheden laten geen donkere wolk boven jouw reis achter. De verzekering biedt een dekking voor medische noodgevallen, vertraagde vluchten, annulering en verloren bagage. Alles wat je nodig hebt tijdens jouw reis dus!
Een doorlopende reisverzekering heeft als grootste voordeel dat deze flexibel is. Je kan hem namelijk helemaal aanpassen aan jouw behoeften. Het maakt dus niet meer uit waar je naartoe gaat, je verzekering staat jou overal in bij. In eerste instantie ben je verzekerd tegen de basis, maar je kan ook naar de aanvullende opties kijken. De uitbreidingen zorgen voor nog meer gemakken. Zo stem je de verzekering af op het soort reis dat je gaat maken en de activiteiten die op jouw lijstje staan. Het is hierbij van belang dat je de tijd neemt om de dekkingen met elkaar te vergelijken en de aanvullende opties te bekijken. Pas als je zeker weet dat de verzekering past, sluit je hem af en kan je op reis.
[picture] => no [pic1title] => [pic2title] => [pic3title] => [pic4title] => [pic5title] => [titleSlugified] => reisverzekering-eenmalig-of-toch-doorlopend [imageLink105x105] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/icons/news_105x105.jpg [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/icons/news_50x50.png [imageUrl] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/slideshow/reisinspiratie/95/95_1.jpg ) [2] => stdClass Object ( [newsId] => 94 [date] => 2023-10-26 [title] => Waarom moet je kiezen voor Edinburgh? [text] =>Zoek je nog een leuke bestemming voor je volgende reis? Een vakantie Edinburgh is dan alvast een goed idee. Het grote voordeel van deze grote Schotse stad is dat je er op vele manieren van kan genieten. Dat maakt het dus ook op veel momenten een geschikte bestemming. Afhankelijk van wat jouw insteek is, kan je namelijk de zaken aanpassen zodat jij je er op je gemak voelt. Daar is deze stad dan ook meer dan geschikt voor. We gaan er hier dieper op in, zodat je direct overtuigd raakt.
Wanneer je kijkt naar de vele mogelijkheden, dan is er één die er wel echt bovenuit steekt. De stedentrip Edinburgh is wel heel aantrekkelijk om te maken. Een kort uitje, ergens in een weekend middenin het jaar, is ideaal om jouw batterij weer even op te laden. Soms zit je er gewoon helemaal doorheen, maar is de vakantie nog ver weg. Dan is het leuk om naar een stad te gaan die lekker afwijkend is en juist daarom veel te bieden heeft. Edinburgh is dan misschien wel de beste optie van allemaal om voor te gaan.
Ook de langere vakantie is goed in Edinburgh door te brengen. Dat komt omdat de stad zelf niet het enige is wat je kan ontdekken. Ga je net de stad uit, dan ben je bijvoorbeeld al bij de zee. Mocht het meezitten met het weer, dat is natuurlijk wel een punt van aandacht, dan kan je dus ook lekker een dagje aan zee in de zon doorbrengen. Zonder last te hebben van enorme hitte zoals op andere plaatsen. Dat past natuurlijk perfect bij het beeld van een leuke zomervakantie. Wil je dus even echt ontsnappen in de zomer, dan is dit de plek waar je moet zijn.
Edinburg, maar eigenlijk Schotland als geheel, is typisch zo’n plek die nooit tweemaal hetzelfde is. Daarom kan je er ook gemakkelijk meerdere keren naartoe. Zo kan je bijvoorbeeld in het voorjaar een hele andere beleving hebben dan in het najaar. Zonder dat je daar zelf heel veel anders voor hoeft te doen. De stad krijgt gewoon een heel andere sfeer aan de hand van het jaargetijde. Dat maakt het dus ook altijd een aantrekkelijke optie wanneer je gewoon even weg wilt uit de sleur van het dagelijks leven. Deze stad staat dan altijd voor je open.
Een laatste reden waarom Edinburgh altijd een goede keuze is, is dat er voor iedereen van alles te beleven is. Of je nu volwassen bent en je liefde bij whisky ligt, of je bent nog jong en je bent helemaal gek van de films van Harry Potter. Alles is hier te vinden en je kan je vakantie zelfs aan de hand van deze thema’s invullen. Zo kan je er dus ook altijd echt zeker van zijn dat je een leuke tijd hebt en dat je je maximaal zal vermaken met alles wat er op het programma staat voor je.
[picture] => no [pic1title] => [pic2title] => [pic3title] => [pic4title] => [pic5title] => [titleSlugified] => waarom-moet-je-kiezen-voor-edinburgh [imageLink105x105] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/icons/news_105x105.jpg [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/icons/news_50x50.png [imageUrl] => https://cdn.easyapps.nl/578/img/slideshow/reisinspiratie/94/94_1.jpg ) ) [topCountries] => Array ( [0] => stdClass Object ( [continentId] => 3 [countryId] => 82 [reportCount] => 1 [pictureCount] => 8115 [position] => 1 [countryName] => Haïti [countryIsoCode] => HT [continentName] => Centraal-Amerika ) ) [countryId] => 53 [countryName] => Dominicaanse Republiek [continentId] => 3 [continentName] => Centraal-Amerika [countryPopulation] => 0 [countrySurface] => 0 [capitalCityLongitude] => 0.000000 [capitalCitylatitude] => 0.000000 [portalReports] => ArrayIterator Object ( [storage:ArrayIterator:private] => Array ( [45] => stdClass Object ( [username] => moniqueriesmeijer [datePublication] => 2016-04-30 [title] => Saona [message] => Pirates of the Caribbean...ik heb alle films gezien en Orlando Bloom staat hoog op mijn lijstje om een keer een....ehh beschuitje mee te eten. Maar ook het decor van de film zorgt ervoor dat ik graag naar de film kijk. Dus toen ik hoorde dat de film in het gebied bij de Dominicaanse Republiek was opgenomen kon ik niet verdoezelen dat ik daar wel heel graag naar toe wilde! Dus met een speedboot zijn we vandaag richting het eiland Saona gevaren. We waren lekker vroeg en met een klein groepje dus geen toerist te zien onderweg. Daar hou ik van :) Wat een geweldig stukje natuur langs de kust zeg! Onderweg komen we langs de Blue Lagoon. Een stukje ondiep water op zee. Een soort zeebank. En het heet de Blue Lagoon omdat hier de film the Blue Lagoon is opgenomen! Jawel die met Brooke Shields en Christoffer Atkins! Hier heeft meneer Atkins ooit in zijn blootje gezwommen :) En wij mogen hier ook even poedelen. Dat laten we ons geen 2x zeggen! Vervolgens varen we langs de plek waar Orlando Bloom heeft gevochten. Wat een ochtend... Op een prachtig stukje strand waar alleen lokale mensen komen worden we heerlijk gemasseerd en kopen we kokosolie. Er wonen 300 mensen op dit eiland Saona en er zijn geen hotels dus ze moeten het hebben van de toeristen die af en toe langskomen met een speedboot. Dus kopen we ook nog wat lokale souvenirs en drinken we op dit bountyeiland uit een verse kokosnoot. Het lijkt wel een droom allemaal! We zwemmen wat en snorkelen een beetje en vervolgens varen we naar een ander strandje. Daar is het dorp waarin de mensen wonen en maken we na de lunch een wandeling door het dorp. De kindjes verdringen zich om ons heen. En als ik mijn tas open doe en pennen en schriftjes uit ga delen is het helemaal feest. Ik krijg haast geen kans om het uit de verpakking te halen. In no time is alles op. Ze vragen om meer maar helaas moeten wij ze teleurstellen. Zo snel als ze er waren zijn ze ook weer verdwenen. Gelukkig wilden ze wel eerst nog even op de foto met ons. Wat een schatjes :) Vervolgens zwemmen en snorkelen we natuurlijk nog wat en maken we heel veel foto's. Wat een paradijsje zeg! Xx moon [userId] => 118802 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4911945 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 368 [author] => [cityName] => Los Ranchitos [travelId] => 502922 [travelTitle] => Dominicaanse Republiek [travelTitleSlugified] => dominicaanse-republiek [dateDepart] => 2016-04-23 [dateReturn] => 2016-04-23 [showDate] => yes [goalId] => 6 [goalName] => Een korte vakantie [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,los-ranchitos [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/118/802_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => saona ) [46] => stdClass Object ( [username] => moniqueriesmeijer [datePublication] => 2016-04-28 [title] => verjaardag Mylene [message] => Er is er 1 jarig hoera hoera, dat kan je wel zien dat is Mylene! We maken er een feestje van vandaag. Slingers op het balkon, wandelen op het strand en cadeautjes! Mylene krijgt van ons een tegoedbon voor parasailen. Samen met Nikki. In de middag lekker zwemmen en balletje gooien in het water. In de avond gaan we lekker eten bij de Italiaan. De mannen moeten wel een lange broek aan en een shirt met mouwen. Geen probleem. Even verkleden en dan aan tafel. De tafel is speciaal gedekt met bloemen en servetten. John en Yvonne hebben dit plus het toetje geregeld voor Mylene. Na het diner komt de gehele bediening zingend aanlopen met een taart voor Mylene met haar naam erop. Ze maken er een feestje van en wij doen mee. In de avond een beetje naar de show kijken, internetten in de lobby en dan ons bedje in. Het was een gezellige dag. Jammer dat het weer omslaat. Het waait hard en het begint flink te regenen. Hopelijk is het maar een tropisch buitje! Xxx moon [userId] => 118802 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4910768 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 183 [author] => [cityName] => Los Ranchitos [travelId] => 502922 [travelTitle] => Dominicaanse Republiek [travelTitleSlugified] => dominicaanse-republiek [dateDepart] => 2016-04-23 [dateReturn] => 2016-04-23 [showDate] => yes [goalId] => 6 [goalName] => Een korte vakantie [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,los-ranchitos [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/118/802_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => verjaardag-mylene ) [47] => stdClass Object ( [username] => noawagemaker [datePublication] => 2016-03-15 [title] => Isla Catalina [message] => We hebben vannacht heerlijk geslapen en pas om 08.00 uur was iedereen wakker. De boot was toen al vertrokken en Isla Catalina was rechts van ons al zichtbaar. Het balkon zit aan stuurboord, de rechterkant dus. We deden rustig aan en na een douche zaten we om 09.45 uur in het buffetrestaurant. Ze hebben goede kinderstoelen voor Nikki aan boord en ik mag gewoon op een eigen stoel zitten. Mama haalde croissantjes voor ons en papa glazen met appelsap. De woordenschat van Nikki is inmiddels al behoorlijk uitgebreid en haar favoriete woordjes gebruikt ze dan ook regelmatig: 'ja', 'nee', 'die', 'ijs', 'koek', 'eten', 'heet', 'op' en 'klaar'. Vanaf onze grote boot moesten we met kleinere bootjes naar het tropische eiland varen. Dat zijn tevens de reddingsboten waarin plaats is voor ongeveer 80 mensen. Het zou een overwegend bewolkte dag worden en ’s ochtends regende het zelfs een beetje. Toen wij rond 10.45 uur in het bootje zaten brak de zon echter door en dan ziet de zee er toch net wat mooier uit. Er werden 3 ligbedjes in de schaduw voor ons geregeld door een meneer en we hebben ons een paar uurtjes prima kunnen vermaken. Nikki en ik zijn allebei met papa in de zee geweest maar die hoge golven vinden we ook allebei niet zo leuk. Isla Catalina is een echt bounty-eiland met wit zand, een azuurblauwe zee, honderden ligbedjes, barretjes, barbecues en kleurrijke winkeltjes. Papa kocht nog een kokosnoot bij een stalletje, speciaal zonder rum zodat Nikki en ik ook eens kokosmelk konden proeven. Maar dat vonden we natuurlijk weer niet lekker en papa zat dus met een kokosnoot zonder rum. Arme papa. Om 13.30 uur waren we terug op de boot zodat we nog even konden lunchen. Patatjes, soep, pizza, een visje, ik heb van alles een beetje gehad. En weer een heleboel citroentaartjes! Nikki beperkt zich ook vooral tot taartjes met af en toe een broodje erbij. Nadat we gegeten hadden was het eindelijk tijd voor de speeltuin en het zwembad. Het was nu zwaar bewolkt en met een behoorlijke wind was het helemaal niet zo warm op het bovenste dek. De speeltuin bestaat uit een piratenschip, een hoge toren en een onderzeeboot en dus geen simpele schommel of wipkip zoals we in Nederland gewend zijn. Daarna was het zwembad aan de beurt en papa moest mee in het koude water. Net als Donald Duck, Katrien en het opblaasbare visje. We hadden het rijk helemaal alleen en ik ben zelfs van de kleine glijbaan in het water af geweest! Toen het wat drukker werd met andere kindjes en vooral hun foeilelijke moeders vluchtte papa snel het badje uit. Ik heb nog een tweede rondje speeltuin gedaan met mama en toen was het alweer tijd om terug naar onze warme hut te gaan. Maar natuurlijk niet voordat we eerst het beloofde ijsje hadden gehaald op het 9e dek! Vanmorgen lag er een brief op het grote bed over de veiligheidsinstructies. Gisteren was er een drill toen we zaten te eten en vandaag kregen we om 17.30 een 'herkansing' in het grote theater op het 3e dek. Een poppenkast natuurlijk want als de boot zinkt dan rent toch iedereen als een kip zonder kop naar de reddingsboten. Ik moest een groot oranje vest aan en dat kon ik niet waarderen. Gelukkig duurde het niet al te lang en nu zijn we weer terug in onze hut. Straks gaan we nog eten en daarna zullen Nikki en ik wel snel in slaap vallen. Met die warmte zijn de dagen altijd best vermoeiend. De boot is inmiddels ook weer gaan varen en op weg naar onze volgende bestemming. Morgen gaan we in Saint Kitts een eilandtour maken met een mevrouw die daar is opgegroeid. Papa heeft dat in Nederland al geregeld want de excursies via Costa zijn, zoals gebruikelijk bij cruisemaatschappijen, bizar duur. Natuurlijk hoop ik dat er ook nog even tijd is om naar het zwembad te gaan maar dat moet vast wel lukken. [userId] => 377468 [photoRevision] => 15 [reportId] => 4903102 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 202 [author] => [cityName] => La Romana [travelId] => 499428 [travelTitle] => Dominicaanse Republiek - Caribbean [travelTitleSlugified] => dominicaanse-republiek-caribbean [dateDepart] => 2016-03-11 [dateReturn] => 2016-03-26 [showDate] => no [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,la-romana [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/377/468_50x50.jpg?r=15 [titleSlugified] => isla-catalina ) [48] => stdClass Object ( [username] => noawagemaker [datePublication] => 2016-03-14 [title] => Bayahibe - Altos de Chavón [message] => Zaterdagavond hebben we alleen nog een beetje spaghetti gegeten met meloen en ananas. De buikjes zaten nog redelijk vol van de lunch dus we hadden weinig trek. Papa was blij want AZ had gewonnen. Nikki heeft vanaf 17.00 uur eigenlijk alleen maar geslapen, die lange reis heeft haar toch een beetje gesloopt. Ook papa en mama waren moe dus rond 21.00 uur lag iedereen al in bed. Zelfs het feestgedruis op straat kon ons niet wakker houden. Gisteren gingen om 06.30 uur mijn oogjes weer open en dan duurt het meestal nooit lang voordat papa, mama en Nikki ook uit hun mandje zijn. Daar zorg ik wel voor. We hebben nog een uurtje op het grote bed gespeeld en toen was het tijd om onze haartjes te wassen. Dat vind ik dus niet leuk! Papa ging beneden normale broodjes, eieren en ketchup halen zodat het ontbijt dit keer wat beter was. Uiteindelijk stapten we om 10.30 uur het appartement uit op zoek naar een taxi in de buurt. We liepen richting het grote parkeerterrein waar ook alle touringcars staan maar het duurde toch nog even voordat we bij de gladjanus Romeo in konden stappen. Het was ongeveer een half uur rijden naar Casa de Campo, een gigantische villawijk waar Altos de Chavón slechts een klein onderdeel van is. Onderweg bleef Romeo maar leuteren tegen papa over van alles en nog wat en de taxiprijs ging ondertussen van 60 dollar voor een enkele rit naar 50 dollar voor een retourtje. Zijn Engels was prima want hij heeft 5 jaartjes in Europa gewoond waarvan een behoorlijk tijdje in Nederland. Casa de Campo is een aaneenschakeling van grote villa's, golfbanen, een poloclub en een jachthaven met onder andere een bioscoop, een supermarkt en dure restaurants. Compleet met eigen bewakingsposten zodat alleen eigenaren en betalende toeristen toegang krijgen. We hebben een korte wandeling door de jachthaven gemaakt maar door het geringe aantal mensen was er weinig sfeer. Omdat de supermarkt ook nog eens geen losse ijsjes verkocht hadden we het snel gezien. De tweede en laatste halte was gelukkig beter. Altos de Chavón, vrij vertaald als 'boven de rivier', is een fraaie reconstructie van een Mediterraans dorpje uit de 16e eeuw. Pas in 1976 werd met de bouw begonnen en Frank Sinatra gaf in 1982 het openingsconcert met daarbij een gastoptreden van Santana. Het is eigenlijk een groot park met een amfitheater, tientallen 'oude' gebouwen en fonteinen. En bijna alles is er van steen. We liepen eerst naar het amfitheater waar circa 5.000 mensen kunnen zitten. Hier vinden regelmatig optredens plaats van grote artiesten; onder andere Elton John, Julio Iglesias, Duran Duran, Sting en Andrea Bocelli, hebben er deze eeuw concerten gegeven. Het mooie van een amfitheater zijn de vele trappetjes dus ik kon lekker omlaag en weer omhoog klauteren. Daarna was het wel weer eens tijd voor een ijsje. Een grote bruine Magnum uiteraard want Nikki kan daar ook geen genoeg meer van krijgen! We liepen verder het dorpje in en hadden van bovenaf bijna overal een mooi uitzicht over de Rio Chavón die verderop uitmondt in de zee. Ik heb zelfs een paar grote roofvogels gezien die boven het water vlogen en papa en mama hebben natuurlijk weer de nodige foto’s gemaakt. Nikki en ik worden dan af en toe opgetrommeld om te poseren. Gelukkig waren er rond 13.00 uur bijna geen toeristen zodat we alle ruimte hadden en de bewolking kwam ook goed van pas met die warmte. Laatste bezienswaardigheid was het leuke kerkje waar Michael Jackson ooit is getrouwd met Lisa Marie Presley, de dochter van Elvis. We mochten niet naar binnen maar door de traliedeur konden we alles toch redelijk goed zien. Om 14.15 uur liepen we terug naar Romeo die op ons was blijven wachten. Toen we in de auto zaten werden er net een paar touringcars met mensen uitgeladen dus we waren mooi op tijd weer weg. Bij restaurant Chicky Blu gingen we nog een hapje eten en een drankje doen. Nikki en ik namen een paar hapjes van de penne Bolognese die mama had besteld en papa deed rustig aan met een salade Caprese. Vervolgens hebben we wat fruit gehaald bij ons vaste stalletje op straat: bananen, meloenen en een grote oranje mango. Bayahibe behoort tot het district Los Melones dus elke dag een Cantaloupe-meloentje is dan wel zo toepasselijk. Langs de zee zijn we weer terug naar ons appartement gelopen. Bayahibe is een levendig dorpje met een echt Caraïbisch sfeertje. Leuk om hier te kunnen zien hoe de lokale bevolking leeft want in de grote resorts in Punta Cana krijg je daar natuurlijk weinig van mee. Nikki en ik konden binnen weer een beetje afkoelen en 's avonds hebben we fruitsalade en broodjes met gebakken eitjes gegeten. Ook nu lagen we allemaal weer vroeg in bed terwijl beneden de karaoke nog in volle gang was. Volgens mij is het dan de bedoeling om een liedje zo goed mogelijk mee te zingen maar hier moet je blijkbaar zo hard en zo vals mogelijk schreeuwen. Onze maandag is net begonnen, Nikki en ik waren weer om 06.30 uur wakker. Vandaag mogen we tot 14.00 uur in het appartement blijven en dan gaan we met de taxi richting de haven van La Romana. Vanaf 17.00 uur kunnen we dan aan boord van een hele grote boot! Eerst ga ik nog wat filmpjes kijken en straks moeten we in het dorpje nog de bijdehante haan zoeken die ons elke ochtend wakker maakt. Ik hoop dat papa en mama op de boot ook fatsoenlijke Wifi kunnen regelen zodat mijn volgende verslagje snel kan volgen! [userId] => 377468 [photoRevision] => 15 [reportId] => 4902803 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 260 [author] => [cityName] => Bayahibe [travelId] => 499428 [travelTitle] => Dominicaanse Republiek - Caribbean [travelTitleSlugified] => dominicaanse-republiek-caribbean [dateDepart] => 2016-03-11 [dateReturn] => 2016-03-26 [showDate] => no [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,bayahibe [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/377/468_50x50.jpg?r=15 [titleSlugified] => bayahibe-altos-de-chavn ) [49] => stdClass Object ( [username] => noawagemaker [datePublication] => 2016-03-12 [title] => Punta Cana - Bayahibe [message] => Vrijdag kon eindelijk mijn trolley weer eens uit de kast voor een vakantie naar de zon. Omdat mama weer nerveus was voor de vlucht zaten we een half uur later dan gepland in de auto richting Heiloo. Oom Bas stond al te wachten bij opa en oma; hij zou de auto weer meenemen vanaf Schiphol zodat papa en mama geen 100 euro aan parkeerkosten hoeven te betalen. Uiteindelijk waren we om 09.15 uur op de luchthaven en dat was nog ruim op tijd voor onze vlucht van 11.00 uur naar Punta Cana in de Dominicaanse Republiek. We zwaaiden oom Bas nog even uit, erg lief dat hij op zijn vrije dag zo vroeg uit bed wilde komen! Alle formaliteiten bij de douane gingen snel en we hadden nog tijd om een broodje te eten. Bij gate G7 was het al lekker druk maar wij stonden bij het boarden natuurlijk weer vooraan dankzij die kleine Nikki. We vlogen voor het eerst met TUI en hadden stoelen bij het raam op rij 25. Helaas krijgen kindjes bij deze maatschappij geen kadootjes, dat was wel een beetje jammer. Het vliegtuig zat helemaal vol en omdat we vanaf de Polderbaan moesten opstijgen gingen we pas om 11.30 uur de blauwe lucht in. De vlucht duurde 8 uur en 45 minuten en dat was een meevaller omdat papa en mama op 10 uurtjes hadden gerekend. Nikki en ik hebben ons voorbeeldig gedragen hoewel er van slapen weinig terecht kwam. Om beurten bij papa en mama op schoot, spelen op de middelste stoel en filmpjes kijken. Ik kon kiezen uit de iPad, de portable DVD-speler en het entertainment systeem aan boord dus ik had vrij weinig te klagen. Nikki was voor vertrek nog een paar dagen ziek geweest maar nu gelukkig op tijd weer beter. Om 16.20 uur lokale tijd waren we geland en het is hier 5 uurtjes vroeger dan in Nederland. Met een bus werden we naar de douane gebracht en daar bleek dat papa toch een klein foutje had gemaakt. We moesten 40 dollar betalen om het land binnen te komen en omdat de wisselkoersen op Schiphol niet zo goed waren had hij de gok genomen om op de luchthaven in Punta Cana te pinnen. Er is echter geen pinautomaat te vinden op dat vliegveld maar alleen een wisselkantoor. Omdat ze dan eerst van euro naar Dominicaanse peso wisselen en vervolgens weer van peso naar Amerikaanse dollar was de koers natuurlijk nog beroerder dan eerder in Amsterdam. De bespaarde parkeerkosten zijn alweer verdwenen... Verder ging het allemaal voorspoedig. Diverse controles zonder enige logica maar we hoefden nergens echt lang te wachten. De kinderwagen en koffers stonden klaar en in de aankomsthal zag papa al snel het mannetje staan dat ons naar Bayahibe zou brengen. Er waren geen andere klanten dus binnen een uurtje waren we rechtstreeks op onze bestemming. Bayahibe is een vissersdorpje aan de zuidkust en nog niet zo toeristisch als sommige andere plaatsen in het land. Hiervandaan gaan wel de meeste bootjes naar de eilanden Isla Saona en Isla Catalina dus touringcars genoeg. We slapen de eerste 3 nachtjes in appartement Taíno voordat we maandag gaan cruisen. Het complex is vernoemd naar de Taíno-Indianen, de oude bewoners van het eiland Hispaniola toen Colombus dat in 1492 ontdekte. Hispaniola wordt gedeeld met Haïti en de Dominicaanse Republiek is qua oppervlakte ongeveer net zo groot als de Benelux. Het appartement is lekker groot met een enorm balkon. Helaas kunnen ze bizar genoeg geen babybedje voor Nikki regelen en de Wifi is ook niet geweldig. We hebben de koffers gedropt en daarna zijn we het dorpje ingelopen op zoek naar iets om te eten. Het was een gezellige boel op straat want het weekend was natuurlijk al begonnen. Overal harde en ritmische muziek uit vage tentjes of autoradio's. Een soort straatfeest met een gemoedelijke sfeer. We maakten een rondje via het strand en papa en mama namen bij een restaurantje hamburgers, patatjes en een hotdog mee. Recht onder ons appartement zit een supermarkt met een pinautomaat dus dat is wel handig. Papa heeft nog drankjes, ijsjes en chips gehaald voordat we boven gingen eten en daarna was het hoog tijd om te gaan slapen. Vanmorgen was iedereen om 06.45 uur wakker. Dat was niet verkeerd want zo hebben we van het tijdsverschil weinig last. Papa heeft met Nikki op een matras op de grond geslapen omdat Nikki anders uit het hoge bed kan rollen. Ik lag bij mama in bed en had natuurlijk een riant plekje in het midden uitgekozen! Papa en ik hebben om 08.30 uur wat zompige broodjes, kaas, melk, worstjes, boter en perensap gehaald bij de supermarkt; op culinair gebied is het helaas nog even behelpen tot maandag. Na een korte douche en een slaapje van Nikki liepen we om 10.30 uur naar het strand. Nikki kan inmiddels heel goed lopen maar als ze in de kinderwagen zit gaan we natuurlijk toch wat sneller. Via het haventje was het maar een klein stukje naar het palmenstrand van Bayahibe. Papa en mama moesten eerst een zonnebril voor mij kopen want die zijn we vergeten. Het werd een mooie gele en Nikki en ik kregen ook nog een emmertje met schepjes. Daarna hebben we een mooi stukje strand opgezocht in de schaduw van de vele en hoge bomen. Hier heb je tenminste geen parasols nodig zoals op de meeste stranden in Europa. Nikki had het warm en zij deed een dutje op de grote handdoek. Er stond gelukkig een lekker briesje want met 28 graden is het zeker niet koud. Ik had mijn roze badpakje aan maar wilde in eerste instantie de zee weer eens niet in. Pas toen papa een tijdje alleen in het water had gedobberd mochten mijn voetjes ook nat worden. Rond 13.15 uur besloten papa en mama om weer terug te lopen naar het ha-ventje en daar een hapje te eten. Bij het restaurant Chicky Blu heb ik een beetje pasta gehad maar een grote eter zal ik nooit worden. Vanavond maar een nieuwe poging wagen want de vele spaghetti die over was mochten we meenemen in een kartonnen bakje. Zelfs Nikki eet minder met deze warmte. Nu zijn we terug in het appartement. Nikki en ik hebben allebei een banaantje gehad en een grote Magnum gedeeld. De rest van de dag doen we rustig aan en morgen willen papa en mama een uitstapje maken. In Nederland is de avond natuurlijk al gevallen dus slaap lekker iedereen! [userId] => 377468 [photoRevision] => 15 [reportId] => 4902494 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 419 [author] => [cityName] => Bayahibe [travelId] => 499428 [travelTitle] => Dominicaanse Republiek - Caribbean [travelTitleSlugified] => dominicaanse-republiek-caribbean [dateDepart] => 2016-03-11 [dateReturn] => 2016-03-26 [showDate] => no [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,bayahibe [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/377/468_50x50.jpg?r=15 [titleSlugified] => punta-cana-bayahibe ) [50] => stdClass Object ( [username] => margotdegreef [datePublication] => 2016-02-16 [title] => Akkerbouw in bateyes in de Dominicaanse Republiek [message] => Vrijdag 22 januari staken we de grens over naar de Dominicaanse Republiek, waar het een uur later was. In Jimaní een lunchstop en vervolgens verder naar Barahona en Paraíso, waar we een reservering hadden bij Apart hotel Pontevedra. De deur zat echter op slot, dus besloten we maar verder te rijden naar Los Patos. Onderweg stopten we bij diverse hotels zodat Alex en Laura konden informeren of er kamers beschikbaar waren, blij dat ze weer de taal konden verstaan en zelf communiceren. Sommige hotels zaten vol, andere hadden alle staf vrij gegeven wegens een lang weekend. Een had geen stroom, een ander oorverdovende muziek. Nergens waren drie kamers beschikbaar. De route was in ieder geval mooi, een kustroute met groene bergen en vergezichten op zee, waarlangs de weg de ene keer op zeeniveau loopt en de andere keer hoog in de bergen. Het werd echter inmiddels donker en we waren wel toe aan het vinden van een hotel. Uiteindelijk kwamen we weer terug bij Pontevedra, waar nu licht brandde. De deur zat nog steeds op slot, maar we vonden een bewaker en toen werd de receptie geopend. Ze hadden m'n email ontvangen ja, maar nee, geen reservering gemaakt. Uiteindelijk bleken er twee kamers beschikbaar te zijn, of beter gezegd twee appartementen. Met enige verbouwing en slepen van bed naar keuken, hadden we toch elk een slaapkamer. We schaarden ons aan tafel in het restaurant bij het zwembad en de zee, een mooie omgeving. Net toen we zaten, begon het te stortregenen. Het bleek dat de receptionist lag te slapen toen we eerder voor de dichte deur stonden. Hoe kan een hotel zo functioneren, vroegen we ons af. Vervolgens had de receptionist erg veel moeite om te begrijpen dat we met z'n vieren waren en drie kamers nodig hadden. Toen bleek de airconditioning niet te functioneren en kwamen ze langs met een stapel afstandsbiedingen, die ze vervolgens meenamen terwijl ze de temperatuur op 17°C lieten staan. In het restaurant klonk luide muziek, die plotseling overging op christelijke muziek. We vroegen wat er te drinken was; enkel Presidente light (bier) en welgeteld één 7up... Terwijl we ons nog wat meer verwonderden over het functioneren van dit hotel viel het licht uit. Dat was de druppel en we barstten alle vier in een schaterlach uit. Welkom in de Dominicaanse Republiek. Na weken van elke dag veel autorijden en bezoeken, deden we het in het weekend iets rustiger aan. De volgende dag na het ontbijt wilde ik op onze kamer gebruik maken van de computer en internet, maar er was geen stroom. Ik liep terug naar de balie om te vragen of er een probleem was. Nee hoor, 's ochtends doen ze de stroom eraf. "Heb je dat nodig dan?" Dat lijkt me wel handig ja. Zowaar werd het een paar minuten later weer aangezet, voor even althans. Er kwam een bericht binnen van mijn collega: de verkiezingen die 24 januari gehouden zouden worden, waren opnieuw uitgesteld, o.a. wegens brandstichting in diverse stembureaus. Dit omdat men niet akkoord gaat met de nummer 1 kandidaat, die via fraude op de eerste plaats geëindigd lijkt te zijn. 's Middags reden we naar Paraíso. We volgden de kustroute langs de zee en de groene bergen, stopten bij een uitzichtpunt en reden door het dorp Paraíso verder naar los Patos (over een natte asfaltweg). Dat dorp ligt pal aan zee. We parkeerden de auto en namen plaats onder een strooien afdak op het strand. Er lagen bootjes omgekeerd op het steenstrand. De golven zijn woest en hoog hier. Groene bergen op de achtergrond. Mooi. Uiteindelijk kwam onze vis, octopus en schelpdier, met rijst en gebakken plantanen. Terug bij het hotel een eindje lopen langs het strand, vol grind en met hoge golven. Een groepje jongens zwom in de golven, heen en weer gegooid door het woeste water. Een mooi uitzicht vanaf het restaurant aan het zwembad, met de palmbomen en de zee erachter. Het was een hele mooie avond, met een volle maan tussen de wolken door, licht verspreidend op de zee en palmbomen. De volgende dag 'on the road again'; langs de kust naar Barahona en verder via Azua, Baní en San Cristobal naar Santo Domingo, inclusief twee militaire controles. Een grijze lucht, hier en daar wat water op de weg, langs suikerrietvelden en kraampjes met houten stampers. Halverwege de middag installeerden we ons in hotel El Beaterio in Santo Domingo. Een fijne, rustige, mooie plaats. We liepen gelijk de Conde in, naar Bon, ijsje eten en een ronde langs de kathedraal en door een mooi straatje achter het park bij het hotel. Eenmaal in de Dominicaanse Republiek hoefde er niet meer vertaald te worden. Wel bleven we kilometers vreten. We lazen in het nieuws dat er een aantal cruiseschepen naar Labadie geannuleerd waren wegens manifestaties op het water, vlak na ons bezoek aldaar. Vele manifestaties in Port-au-Prince en overal in het land. Het volk geloofde niet in deze verkiezingen. Nu is het nog steeds afwachten wie er uiteindelijk naar de volgende ronde gaat. Diverse vertegenwoordigers van de kiesraad zijn opgestapt. 's Avonds uit eten met de directeur van SSID en z'n vrouw, aan zee, een traditionele soep met vlees en kruiden (sancocho). De volgende ochtend kwam een delegatie van SSID ons ophalen. Die week stond in het teken van een evaluatie halverwege het huidige 3 jaren programma van CWS met SSID op het gebied van voedselveiligheid in diverse gemeenschappen in de Dominicaanse Republiek. Het regende, een bewolkte, natte dag, met een mooie regenboog. In de loop van de ochtend kwamen we aan bij het regiokantoor van SSID in Sabana Grande de Boya. Met een man of twintig spraken we over het thema migratie. Voornamelijk personeel van SSID, maar ook een vertegenwoordiger van CEA, Consejo Estatal de Azúcar, oftewel de overheidsinstantie van suiker. Het bleef regenen en het was koud en lawaaierig, pal aan de straat met de herrie van langsrijdende motoren. Na een gezamenlijke maaltijd van rijst met rundvlees, verse vruchtensap (passiefruit van het project) en eigengemaakte sinaasappel zoetigheid vertrokken we met z'n allen naar Batey Carmona. De meerderheid van de bewoners van de 'bateyes', voormalige suikerrietgemeenschappen, hebben Haïtiaanse voorouders. In de tijd dat de Dominicaanse overheid mensen nodig had voor hun suikerrietproductie, werden er veel Haïtianen naar het buurland gehaald. We spraken met ze over de gevolgen van het regularisatie- en nationalisatieplan. De meerderheid had hun documenten al ingevuld en SSID had geholpen met het verkrijgen van geboortebewijzen uit Haïti. Nadat de suikerrietindustrie geprivatiseerd werd, heeft SSID een akkoord getekend met CEA om voor onbepaalde tijd grond beschikbaar te stellen voor andere landbouwdoeleinden. De inwoners van de 'bateyes' produceren nog steeds suikerriet, maar verbouwen daarnaast ook andere producten. SSID heeft een team agronomen in dienst, van wie een aantal gedetacheerd zijn door het Ministerie van Landbouw. Een mooie samenwerking. Recent hebben ze hun productie van vooral maïs, yuca en zoete aardappelen uitgebreid naar kersen, plantanen, grenadine en passiefruit. We bezochten een aantal akkers in de gemeenschap, waarbij we een modderig stuk weg opreden en allemaal door de bagger naar het land liepen. In een mengelmoes van Creools en Spaans kregen we uitleg over de productie. Een mooie akker, met passiefruit, 'okra' en grenadine. Ook de Dominicaanse Republiek heeft te lijden van droogte. Wij brachten echter de zegen van regen tijdens ons bezoek, zo zeiden ze. We overnachtten in Monte Plata. De volgende ochtend vertrokken we naar La Maya. De Dominicaanse Republiek is een stuk minder bergachtig dan Haïti. De wegen zijn over het algemeen vele malen beter, maar nu reden we over onverharde wegen en stopten voor een katholieke kerk, waar we plaatsnamen onder een golfplaten afdak, in gesprek met de plaatselijke associatie van landbouwers, die geiten en varkens fokken en cacao en passiefruit planten. Het thema voor vandaag was grondbezit. Een van de agronomen gaf een interessante uiteenzetting over land beschikbaar voor wonen en werken. In het tribunaal is vele malen meer land geregistreerd dan het totale oppervlak van de Dominicaanse Republiek. Ook hier is hetzelfde stuk grond dus meerdere keren geregistreerd. Eén Italiaanse familie bezit 20% van alle beschikbare grond. De volgende stap voor SSID is om de grond die ze in gebruik hebben te kopen. Transportkosten voor de jongelui naar school zijn hoog. Ze willen studeren, maar niet vertrekken uit hun dorp. De slechte wegen zijn een probleem, vooral als het regent is het dorp geïsoleerd. Het gaat maar om 13 kilometer weg. Er is water en stroom. Een heel andere context dan het Noordwesten van Haïti en een stuk dichter bij de stad. Het gesprek werd onderbroken om kokosnoten open te hakken, kokosmelk te drinken en kokos te eten. Een dikke bui zorgde voor regen en toen was het gelijk weer droog. We aten met z'n allen naast de kerk; rijst met een soort erwten, yuca, kip, passiefruitsap en kokos zoetigheid (ook onderdeel van het project, waarbij vrouwen leren om lokale producten te transformeren in koek, snoep, jam, enz.). Vervolgens bezochten we een grote loods van een coöperatie met capaciteit om 10 liter oregano olie te produceren per dag. Ze hebben ook apparatuur om oregano poeder te produceren. Er zijn momenteel zo'n 300 oreganoproducenten die aan de corporatie leveren, die op haar beurt doorverkoopt. Heel interessant. Vervolgens naar een kippenproject voor de productie van eieren. Ik kreeg gelijk uitleg over een 'compost latrine' waar we net de eerste van hebben gebouwd in Ganthier. Op plaatsen waar het grondwaterniveau hoog is kan geen gewone latrine gegraven worden. Een 'compost latrine' is een mooi alternatief en produceert gelijk compost. Verandering is echter moeilijk en in Ganthier werd de eerste latrine van deze soort met erg veel argwaan ontvangen. We liepen over akkers vol cacao planten, met daartussen plantanen en fruitbomen. Hier wordt vooral de productie van cacao en passiefruit gepromoot. Slechts 5% van de bloemen/vruchten die ontspruiten aan een cacaoboom volgroeien. We liepen langs een prachtige yuca akker en toen langs mandarijnenbomen en ranken vol passiefruit. Maar ook hier zijn ze afhankelijk van regen en was veel droogte afgelopen jaar. Terug glibberden we een helling af door een watertje. We leerden wel weer onze grenzen kennen in de regen en op modderbanen. Al met al waren we pas laat in de middag in Bermejo. Veel houten huisjes, in allerlei kleuren geschilderd. Mooie scholen, overal in dezelfde stijl gebouwd. Een groene omgeving. Er kwam net een truck aan in Bermejo om zakken passiefruit te laden. We spraken met landbouwers op akkers waar wederom cacao wordt verbouwd, plantanen, passiefruit, etc. De tweede nacht in Monte Plata ging gepaard met veel herrie op straat. De volgende dag kwam ik erachter dat er een baseball wedstrijd was geweest en de overwinning werd gevierd. Baseball is de voornaamste sport in de Dominicaanse Republiek. Vandaar ging het naar Euskarduna, eerst over asfaltwegen en toen tussen suikerrietvelden op onverharde paden. Toen we aankwamen, waren vrouwen bezig bij het water. Een van de vrouwen trok haar slippers uit en stapte in een teil water, om op een deken te stampen, die op die manier gewassen wordt. Het thema hier was water, we spraken over waterverbruik en toegang tot water, kwantiteit en kwaliteit, maar ook over voedselveiligheid en droogte. In deze gemeenschap wordt yuca geplant, plantanen, erwten, etc. Tijdens de droogte adviseren de technici om andere producten te planten, zoals passiefruit of okra die minder water nodig hebben, om irrigatie te improviseren, en ze geven uitleg over speciale planttechnieken. We moeten alternatieven zoeken, was de conclusie. We liepen over akkers met erwten, maïs, plantanen, etc. Ernaast velden vol suikerriet. Toen we vertrokken, begon het te regenen. We blijven de zegen van regen meebrengen... Van Euskarduna ging het naar Monte Coca om te eten in een gemeenschapscentrum; witte rijst met bonensaus, kip en salade. Toen verder naar batey Amistad-Barrancon, een heel ander soort batey, vooral vanwege de grootte en voorzieningen. Een hele kleine batey, met slechts 18 families en niet aangesloten op elektriciteit. We kwamen weer aan met regen, door de modder en over een pad met aan beide kanten hoge, uitgestrekte suikerrietvelden, de lange, groene stengels wuivend in de wind. De opbrengst van de oogst helpt mensen om kleren te kopen, schooluniformen te maken en te voorzien in andere dagelijkse behoeften. Sinds 8 jaar heeft SSID voedselveiligheidsprogramma's, inclusief een gezondheidsaspect door het regelmatig meten van gewicht en lengte van jonge kinderen, alfabetisering voor volwassenen, onderwijs voor peuters. Ook in deze gemeenschap wordt gewerkt aan de papieren voor het regularisatie- en nationalisatieplan. Er zijn nog geen jongeren uit het dorp die in de dichtstbijzijnde stad studeren. Er is een tekort aan water voor het land, waar ze passiefruit gezaaid hebben, yuca en erwten. In het golfplaten kerkje waar we bijeenkwamen lagen handgemaakte instrumenten; trommels van hout en metaal, met vel er strak over gespannen, tamboerijnen handgemaakt met kromgetrokken hout, een vel erover en vastgezet met spijkers, een soort metalen rasp en rammelaars. We reden weer tussen de suikerrietvelden door naar akkers waar struiken vol passiefruit hingen. Die kunnen het hele jaar door fruit geven, als ze water hebben. Ze kunnen ongeveer 4 jaar bloeien. Uit een bloem volgt een vrucht. Er waren passiefruit struiken in alle stadia; pas geplant, andere volop in bloei. Passiefruit kan niet geplukt worden, maar men wacht totdat de vruchten op de grond vallen en dan worden ze opgeraapt. Een truck komt de zakken met passiefruit ophalen. Sommigen planten er ook yuca tussen, alles voor zowel verkoop als eigen consumptie. Tegelijk spraken we ook met de jeugd in de diverse bateyes. Jonge meiden die de vergadering bijwoonden hadden allemaal kinderen op schoot. Een 21 jarige was de enige van haar leeftijd die nog geen kinderen had, sommigen al met 13 jaar, anderen 15 jaar. Een 18 jarige met een kind van 1 op schoot, een 22 jarige die een zoon van 6 jaar heeft en net aangifte had gedaan van zijn geboorte, nadat ze zelf eindelijk vorig jaar mei haar identiteitsbewijs had gekregen, al is ze in de Dominicaanse Republiek geboren en getogen. Mannen hebben kinderen bij meerdere vrouwen, de jongelui maken hun school niet af, opvoeding komt neer op de grootouders. Die avond overnachtten we in San Pedro de Macorís, een grote plaats. Na een uur rijden vanuit deze plaats, over asfaltwegen, stonden we voor een privé gemeenschap, anders dan de andere bateyes, omdat de grond hier van een privé organisatie is in plaats van de overheid. Een slagboom versperde de weg en we kregen te horen dat we toestemming nodig hadden, al hadden we personeel bij ons dat in deze gemeenschappen werkt en er regelmatig komt. Een van de auto's reed naar het kantoor en een uur later konden we eindelijk doorrijden, met het juiste document op zak. Kilometers en kilometers uitgestrekte suikerrietvelden, zover het oog reikt. Hier en daar stonden wagens vol suikerrietstengels, er loopt een spoor door de velden voor een trein die het suikerriet op komt halen. Uiteindelijk stopten we in een batey naast het spoor en een aantal huizen. Deze batey heet Amelia, net als mijn nichtje. Door de vertraging hadden we een heel kort gesprek met mensen. Net als in Haïti wordt elke bijeenkomst begonnen met gebed. Het leek alsof hier meer Creools klonk dan elders. Ook hier werd gesproken over de droogte, die heeft geleid tot verlies van bonen. Anders dan in de vorige batey zeiden ze hier dat iedereen in de suikerrietoogst werkt, ook de vrouwen. De privé organisatie heeft huizen gebouwd voor de mensen, maar er is geen elektriciteit, ook al lopen er lijnen vlakbij de huizen We liepen naar een akker met aan de ene kant suikerriet en aan de andere kant yuca en erwten. De situatie is hier anders; mensen hebben veel meer grond tot hun beschikking. In het laagseizoen kunnen ze andere producten verbouwen dan suikerriet. Het zijn allemaal medewerkers van de organisatie. Er zijn 52 families in deze batey. Ze zijn daar net begonnen met het planten van passiefruit en tot nu toe is de nieuwe ervaring positief. Vandaar vervolgden we onze weg op de onverharde paden tussen de suikerrietvelden naar een batey genaamd Santa Lucia. Ook hier geen elektriciteit. Bij de entree stond een bord met het minimumloon, maar bij navraag bleek dat het genoemde bedrag de helft is van het echte salaris en dat het bord enkel wordt opgehangen om te laten zien hoe goed de werkgevers zijn. Hier dubbele woningen, twee onder een kap. In deze batey zeiden de mensen weinig. Onderling wel, maar niet naar ons. De onderlinge gesprekken waren in het Creools, dus het lijkt erop dat ze moeite hadden met Spaans. Ze planten maïs, zoete aardappelen, erwten; van alles, voor zowel verkoop als consumptie. Ook hebben ze kippen voor de productie van eieren. Een van de vrouwen liet met haar meetstok zien hoe ze van de technici planttechnieken hebben geleerd voor diverse producten. Het water is ver en ook hier hebben ze last van droogte. Een aantal spraken verder met de jeugd, terwijl de rest de akkers opging, waar yuca, erwten en suikerriet groeide, plus een tuintje uitgedroogde aubergine. De jongeren zeiden dat het moeilijk is om de gemeenschap uit te komen als het regent. Ze willen studeren, er is geen werk voor de vrouwen en ze willen niet suikerriet oogsten. Een van de jongelui had 2 kinderen en is 24 jaar. Ze was 13 toen ze haar eerste kind kreeg. Ik liep intussen naar de vrouwen en sprak hen in het Creools aan. Toen wouden ze wel praten, en lachen. Ze vertelden dat ze hebben leren naaien, zoetigheid maken/producten transformeren, een van hen heeft alfabetiseringscursussen gegeven voor mensen die willen leren lezen en schrijven. Van deze laatste gemeenschap reden we naar Boca Chica, waarbij we langs een supergroot en mooi sportcomplex kwamen, van Amerikaanse teams. We reden naar de school van onze partnerorganisatie Caminante, waar we halverwege de middag aankwamen. De rest van de middag spraken we met de agronomen en andere aanwezigen na over het verloop van deze week, een nabespreking over de drie thema's nationaliteit/migratie, water, en land. Wat migratie betreft is er meer werk verricht dan we dachten, dus dat is positief. Er is echter nog steeds follow-up nodig en er zijn mensen die hun pas nog niet hebben opgehaald. Net als in Haïti is ook hier de beperkende factor water en ook hier zijn het vooral de ouderen die het land bewerken. Hoe ziet de toekomst eruit als de jongeren de akkers verlaten? We zeiden het SSID team gedag en bleven met z'n vieren achter in Boca Chica. De volgende dag brachten we door met het team van Caminante, eerst op kantoor in Boca Chica en toen in de gemeenschap La Caleta, waar ze meestal met de jeugd in een park werken, maar vandaag in een kerk. Aan de ene kant zaten de kinderen, aan de andere kant volwassenen. We spraken met de volwassenen over hun papieren. De eerste vraag, aan welke taal ze de voorkeur vragen, Creools of Spaans, werd hartgrondig beantwoord met Creools. Het was duidelijk hoezeer het gesprek veranderde van animo met het wijzigen van de taal; ze voelden zich veel vrijer om zich in het Creools te uiten. Ze vertelden over hoe ze zonder respect, als honden behandeld worden, dat ze niet op het strand kunnen verkopen omdat de politie dan achter ze aankomt en hun spullen in beslag neemt. Sommigen zijn hier al sinds 2002, anderen 2013, sommigen met kinderen zowel in Haïti als de Dominicaanse Republiek, maar hun Spaans is zeer beperkt. Vandaar reden we naar Soni, restaurant Boca Chica, een mooie locatie op het strand, pal aan zee. Eerst een stuk ondiep, rustig, helder zeewater, terwijl in de verte hogere golven beuken. Een mooie plaats, maar met een moeilijke rand: veel oudere Europeaanse mannen komen naar Boca Chica voor een jonge vrouw. 's Middags hadden we een gesprek met familieleden van gevangenen. Veel bekende gezichten van vorig jaar juli. Sindsdien hebben ze een bezoek gebracht aan de gevangenis La Victoria. Voor sommigen was het voor het eerst in 8 jaar dat ze die dag samen konden eten als familie. De bezoeken waren erg positief. Een van de gezinnen is helemaal naar Barahona gereisd om hun man en vader te bezoeken. Sommigen van de kinderen hadden hun vader in geen 2,5 jaar gezien. Een meisje van een jaar of vijf, zes kwam mee met haar oma van moederskant. Haar vader erkent haar niet en haar moeder zit in Turkije in de gevangenis voor 8 jaar wegens drugsgebruik. In La Victoria mag men slechts eenmaal per maand op bezoek komen, op een zondag. Die dag staat er een rij van een kilometer lang om naar binnen te kunnen. De kinderen hebben dromen om dokter, verpleegkundige, of marketing manager te worden, anders dan de jeugd van Santa Lucia, die in winkels of als huishoudelijke hulp willen werken, zolang het maar geen suikerrietindustrie is. We bleven met z'n drieën over; Martín, Laura en ik. Samen reden we naar Juan Dolio, waar we incheckten bij Playa Esmeralda, dezelfde plaats waar we in 2013 onze team vergadering hadden. We troffen het met kamers met zicht op het zwembad en zee, naast elkaar, elk met terrasdeuren waardoor we konden buurten bij mekaar en bij het zwembad. Eventjes rust voor het vertrek van Martín en Laura, na drie weken van veel reizen en veel indrukken. Voor het eerst drie weken lang met m'n leidinggevende doorgebracht. Ook voor zijn vrouw was het een heel interessante tijd, hoewel ook zeer intensief, en een manier om het werk van haar man beter te begrijpen. We hebben een goede tijd gehad met elkaar. Ik zette het bureau in de slaapkamer zo neer dat ik zicht had op zee. Zo kon ik in ieder geval werken met mooi uitzicht... Voor me lag een week van schrijven aan een tweejaren plan dat we moesten indienen bij een potentiële donateur. Tegen de avond het water in. Er is een barrière van rotsen aangelegd in zee, zodat de hoge golven in de verte daarop slaan en het bij het strand rustiger water is en ondiep. Een mooie zonsondergang, tussen de palmbomen aan het gele zand. Het laatste weekend samen, twee nachten in Juan Dolio. De volgende middag nog even de zee in. Het water voelt er koeler aan dan in Haïti. Een laatste wandeling langs het strand, waar vele tafels en stoelen staan voor daggasten. Mooi om de vreugde en het plezier te zien, mensen genieten van wat hun land biedt. Een groep mensen speelde een spel, kinderen bouwden zandkastelen, jongeren smeerden zich in met zand om vervolgens af te spoelen in het water, ouders namen kinderen mee het water in. Vanuit Juan Dolio bracht ik Martín en Laura naar het vliegveld, aan de kustweg richting Santo Domingo, met wuivende palmbomen langs de blauwe zee. We hebben het goed gehad met elkaar en zeiden mekaar tevreden gedag. Toen was ik weer alleen en reed naar Santo Domingo. Voor mij volgde er nog een week in Santo Domingo. Ik checkte in bij het volgende hotel en maakte de balans op voor de maand januari: 15 slaapplaatsen in een maand tijd. Een eindje wandelen in de mooie binnenstad, met balkonnetjes en oude gebouwen. Er vertrok net een groot schip uit de haven. Veel mensen op de pleinen en aan de wandel, activiteiten. Mooi dat dat kan, zo anders dan Haïti en Port-au-Prince. Die hele week werkte ik op het kantoor van SSID. De eerste dagen werkten we hard aan het schrijven van een plan en opstellen voor een budget, om 130 huizen te bouwen in Ganthier, waarna alle gezinnen die in twee kampen woonden na de aardbeving een nieuw huis zullen hebben. Verder bestaat het programma uit landbouw en dieren (geiten, koeien, varkens, schapen), water, technische assistentie en training. Nadat we het plan en budget afgerond hadden en ingediend bij de potentiële donateur, konden we beginnen met een verslag over de huidige bouw van tien woningen in Ganthier en Boen. Geduld, doorzettingsvermogen, hard werken; zo komen we langzaam verder zegt mijn leidinggevende. Mijn collega was in dezelfde week in het Noordwesten, waar hij op zijn beurt geduld nodig had om met vier corporaties te werken aan financieel management. Zaterdag 6 februari hoopte ik eindelijk terug te keren naar Kenscoff, na vier weken op pad te zijn geweest. We werden echter gewaarschuwd voor politieke problemen in Haïti, aangezien president Martelly de volgende dag de macht zou moeten overdragen, maar door de uitgestelde verkiezingen was er niemand om de macht aan over te dragen. Een wandeling door Ciudad Colonial, even de gedachten verzetten. Een steegje met kleurige huizen en bomen die voor schaduw zorgen en veel elektriciteitslijnen aan de palen, mooie, paarse, groene en roze gebouwen met balkonnetjes en bloemen, langs de kathedraal en Parque Colon. Vele balkonnetjes aan gele en andere kleuren huizen. Een schip in het water, kanonnen voor de kantelen. Roze en paarse bloemen, standbeeld, huis van Columbus. Straten met trappen naar roze en groene huizen, de kerk Mercedes, nog meer rode, roze, gele, groene, paarse huizen en balkonnen, Parque Independencia, het Nationaal Paleis, een indrukwekkend, groot, crème/geel gebouw met een koepel. Het is een mooie stad en ze zijn goed bezig met opknapwerk van de oude gebouwen. Samen met een predikant en voorzitter van de Lutheraanse kerken in Haïti verliet ik Santo Domingo, ons opnieuw verwonderend over het ongalante gedrag van Dominicanen die absoluut weigeren mensen ertussen te laten en ook weinig zin hebben om voor een rood verkeerslicht te stoppen. Interessante gesprekken onderweg, maar verder een moeizame reis. In Baní stopten we om een voor- en achterwiel om te wisselen, omdat de voorband problemen heeft en achter minder problemen zou veroorzaken. Na het omwisselen van de band begon het stuur echter nog harder te schudden, dus moesten we vaart minderen. Tijdens een lunchstop had ik internetbereik en kwam er een bericht binnen met de mededeling dat mijn collega Rony zich in een lastige situatie bevond. Hij was onderweg van het Noordwesten terug naar Port-au-Prince en in Arcahaie terechtgekomen bij een brandend politiebureau, een brandend busje en brandende autobanden. Bezorgd over mijn collega en niet wetend wat onszelf nog te wachten stond, reden we verder. Voorbij Azua kwamen we in een grote menigte terecht, veel mensen op de been, rijen mensen aan beide kanten van de weg, met vlaggen zwaaiend, eerst geel/paars, later andere kleuren. Zulke luid knallende muziek uit boxen dat het door de hele auto dreunde. Wat bleek: president Danilo Medina was op verkiezingscampagne. In de Dominicaanse Republiek zijn in mei verkiezingen en in tegenstelling tot Haïti, is een president daar wel herverkiesbaar. Het was lastig door de menigte rijden en je weet nooit wat men doet in zo'n stemming. Het bleek niet bij dat ene dorp te blijven; de hele verdere route was het een probleem. Overal rijen mensen, drukte, menigte, auto's. Toen we eindelijk vrij baan hadden en gas konden geven, verscheen er plotseling een stoet auto's die midden op de weg reed. Ik gaf een ruk aan het stuur om de auto's te ontwijken, maar moest met 90 km per uur flink blijven sturen om de auto op de weg te houden en niet in de berm te belanden. Wat een rijstijl. Er volgden rijen auto's die de weg behandelden als eenrichtingsverkeer, zodat wij aan de kant stil moesten gaan staan. Een man op een motor die ons tegemoet kwam had zichzelf voor de helft paars en de helft geel geschilderd. Verderop kwamen we een auto tegen met een levensgrote leeuw op het dak. Toen verschenen alle kleuren van de regenboog: blauwe shirts, groene vlaggen, oranje vlaggen, geel, paars, zwart; alles voor president Danilo. De verdere route bleef het zo doorgaan. In een volgend dorp stonden we weer vast in verkeer en menigte, waarbij we uiteindelijk achteruit baan moesten maken en een alternatieve route zoeken. Ergens aan de kant van de weg brandde vuur en stonden mensen; een motor was in de fik gevlogen. In ieder geval konden we niet zeggen dat het een saaie, oninteressante reis was... Al met al duurde het zo een stuk langer voordat we eindelijk bij de grens waren. Collega Rony was inmiddels gelukkig veilig en wel thuisgekomen. We gingen door de Dominicaanse migratie, haalden de papieren voor het vertrek van de auto, reden de poort door en naar de Haïtiaanse politie, waar we op de heenreis papieren hadden afgegeven voor vertrek en nu kwamen melden dat we terugkwamen. De agent liep eens om de auto heen, constateerde 'de auto gaat naar huis, mevrouw gaat naar huis en neemt enkel wat huishoudelijke spullen mee'. Ik moest even nadenken en bedacht dat er een dweil en bezem en pannen en zo van mijn (mannelijke) passagier achterin lagen. Ik vroeg de agent hoe de situatie was, of de weg open was. Hij wendde zich tot mijn passagier en adviseerde ons binnendoor te rijden en vroeg hem mij de binnendoor route te wijzen. Toen zei hij dat we gauw verder moesten, voordat de poort dichtging. Standaard aannames: de huishoudelijke spullen zijn voor de vrouw en de man wijst de weg. Het was andersom: de huishoudelijke spullen waren voor de man en ik kende de binnendoorroute... Hoewel de Haïtiaanse migratie om 6 uur dichtgaat en het tien over half zes was, was het binnen al donker en de beambten waren al vertrokken. We vonden nog iemand, die ons gauw twee formulieren gaf en ons aanspoorde om snel snel te schrijven, de paspoorten stempelde en toen konden we verder. Net als de vorige keer op avond zagen we ook nu hoe handel wordt gedreven met de VN: de soldaten staan op de muur van hun basis en verkoopsters gooien kleren en schoenen over de muur, die worden gekeurd en betaald of teruggegooid. We hadden wat spullen bij ons die we naar kantoor moesten brengen. Mijn passagier moest lachen toen hij zag waar we naartoe gingen: ons huidige kantoor, waar we net zijn ingetrokken, is hetzelfde gebouw waar hij na 2010 zijn kantoor had. De wereld is klein... Vervolgens zette ik hem thuis af en nu was het aan mij de beurt om te lachen: hij blijkt pal naast twee ingenieurs te wonen die voorheen bij CWS werkten. Die keken raar op toen ik opeens bij ze voor de deur stond. De wereld wordt nog kleiner... Toen eindelijk naar huis. Poes leek blij me te zien. Een lange reis, lang weggeweest en een late thuiskomst. Toen wist ik nog niet dat ik een week later alweer terug zou zijn in Santo Domingo. [userId] => 139012 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4897735 [countryId] => 53 [pictureCount] => 200 [visitorCount] => 412 [author] => Margot de Greef [cityName] => San Pedro de Macorís [travelId] => 139012 [travelTitle] => Mijn eerste reis [travelTitleSlugified] => mijn-eerste-reis [dateDepart] => 2008-04-12 [dateReturn] => 0000-00-00 [showDate] => yes [goalId] => 9 [goalName] => Werken in het buitenland [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/027/595_640x480.jpg?r=0 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/139/012_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => akkerbouw-in-bateyes-in-de-dominicaanse-republiek ) [51] => stdClass Object ( [username] => margotdegreef [datePublication] => 2016-01-28 [title] => Met gasten op reis door Haïti [message] => Na twee weken rondreizen door Cuba ben ik nu drie weken op pad in Haïti en de Dominicaanse Republiek. Tussendoor slechts een week op kantoor, voornamelijk bezig met logistieke planning; hotelreserveringen en voorbereidingen op 3 weken bezoek van mijn leidinggevende en 2 weken bezoek van een donateur. In het weekend na grondige schoonmaak en handwas thuis (onder toeziend oog en het trouwe gezelschap van de poes), op verlaat kraambezoek bij onze kantoorgenoot Lydie die in november is bevallen van een zoon. Eveneens op bezoek bij mijn voormalige huisgenoten. Emmanuella was aan het leren lezen en schrijven. Zondag riep de dominee de gemeente op om 12 januari naar de kerk te komen, met een jutezak, zoals hier gewoon is voor gebed. 6 jaar na de aardbeving. KDRe heeft de afgelopen weken samen met KRCLJ in Lamontay een waterreservoir gebouwd van zo'n 95.000 liter opslagcapaciteit. Ironisch genoeg zorgde het gebrek aan water voor problemen. Het water voor de bouw van het reservoir moest van ver komen, een uur of 4 lopen. Maandag 11 januari reed ik naar Boen, om samen met een agronoom en ingenieur het programma van huizenbouw en landbouw te bezoeken dat we aldaar uitvoeren in samenwerking met SSID. Als eerste bezochten we een hardwerkend echtpaar dat zich in het zweet werkt om akkers vol bonen en maïs te planten. De grond is echter niet van hen, dus moeten ze 50% van de oogst afstaan aan de eigenaar. Hun 7 kinderen kunnen dit jaar niet naar school. Het huis van de familie werd verwoest tijdens de aardbeving. De kinderen werden verdeeld onder familieleden. Afgelopen jaar hebben ze een onderkomen gebouwd van takken, maar daar was het geld voor nodig dat gereserveerd was voor het onderwijs van de kinderen. De bonen op het land stonden er mooi bij, de zaden ontvangen van SSID. Een hardwerkende familie, maar een moeilijke situatie. Even verderop is een ander gezin met een bonenakker. Het water voor de planten wordt gekocht in een reservoir. De vrouw produceert zelf compost voor de akker. Er worden eveneens nieuwe huizen gebouwd; 5 in Boen en 5 in Ganthier. De muren stonden al en werden bepleisterd. Een echtpaar dat een persoonlijk tintje geeft aan de veranda woonde voor de aardbeving in Bwa Nef, maar hun huurhuis werd verwoest, waarna ze terugkeerden naar de familiegrond. Alle huizen worden gebouwd op eigen grond. Een ervan staat in La Hatte. Timmerlieden waren bezig met het dak; een houten raamwerk waarop de golfplaten worden bevestigd, de scherp afgetekende bergen op de achtergrond. Het grondwater is hier zo hoog, dat er geen latrine gegraven kan worden. In plaats daarvan wil SSID een compost latrine bouwen, maar dat stuit op weerstand van de mensen. Het is vaak erg lastig om mensen te overtuigen van het nut en belang van nieuwe of andere technieken. In Balan staan de bonen ook al op de akkers, wachtend op regen. De landbouwers nemen deel aan bijeenkomsten waar de agronoom kennis deelt, zoals het bereiden van natuurlijke insecticide. In Balan is eveneens een compoststapel aangelegd door diverse landbouwers samen. Een van hen heeft okra geplant op zijn land in plaats van bonen, een product dat minder water nodig heeft. Terug in Boen voegden we ons bij collega's die net uit Santo Domingo waren aangekomen; het SSID team plus mijn leidinggevende Martín en zijn vrouw Laura, die voor een periode van drie weken naar Haïti en de Dominicaanse Republiek zijn gekomen voor een week vakantie en twee weken werk. We reden langs kantoor en vervolgens bracht ik hen naar Furcy, in de bergen boven Kenscoff. Daar hebben ze de volgende dag genoten van het natuurschoon en watervallen. Twaalf januari, 6 jaar na de aardbeving, een dag door de overheid gedeclareerd als 'dag van overdenking en herdenking'. Eveneens de verjaardag van onze collega Roseline. Na een week op kantoor, begon de volgende reis. De afgelopen weken heb ik heel wat kilometers afgelegd. Aangezien Martín en Laura hun eerste week graag wat meer wilden zien van het land en de cultuur, nam ik ze woensdag 13 januari mee naar het Noorden. Ik haalde ze op uit Furcy. De nevel gaf de bergen weer in blauwe contouren. Motors kwamen me tegemoet met 5 kinderen voor- en achterop, onderweg naar school. Fantastische omgeving daar boven in de bergen. We reden eerst naar kantoor en vervolgens naar Service Chrétien d'Haïti, voor een gesprek met een aantal medewerkers daar. Toen vertrokken we naar Cap Haïtien, via Gonaïves. Er wordt aan de weg gewerkt in de bergen van Pilboro, tussen Gonaïves en Cap Haïtien. Het bergpad wordt verbreed, een groots werk. Het was helder, met mooi uitzicht. Verderop weer bewolkt, zoals gewoonlijk in deze bergen. De gasten vonden de route duidelijk mooi en ook voor mij blijft het een bijzondere omgeving. In Cap Haïtien werden we opgewacht door een trainer van Wozo, die voor ons een hotel had gereserveerd en ons de weg wees naar Bonnay Dugal, buiten de stad. We reden de stad door en langs zee, waar vissers met zaklampen in het water stonden om kleine visjes te vangen die worden verkocht aan derden die ze fokken en als grote vissen doorverkopen. Het hotel staat op een rustige plaats. Toen ik buiten bij het zwembad stond, met in de verte de donkere bergen, heette een vallende ster me welkom. Elke ochtend moet er als eerste heet water gezocht worden voor de 'mate' van mijn Argentijnse reisgenoten, een speciaal soort thee. Nadat dat de volgende ochtend geregeld was, reden we naar Milot, startplaats voor de wandeling naar het Citadel. Het was een glasheldere dag, met een strakblauwe lucht, waartegen het Citadel zich haarscherp aftekende. Het blijft een enorm indrukwekkend bouwwerk, het meest imposante van Haïti. Na de onafhankelijkheid gebouwd door Henry Christophe als verdedigingswerk, voor het geval de Fransen of anderen terug zouden keren. Zo goed gebouwd dat het aardbevingen heeft overleefd. Het cement gebruikt voor de bouw werd vermengd met mensenbloed. We liepen om het Citadel heen naar achteren, met een prachtig uitzicht op de bergen en rijen kogels en kanonnen. Binnen is het een stuk koeler tussen de dikke, stenen muren. Kanonnen in allerlei soorten en maten, van brons en ander materiaal, uit Engeland en Frankrijk, een zeldzame soort uit 1742, nog in ontzettend goede staat, zelfs nog op het oorspronkelijke houten draaistel bevestigd, dat voor de schietgaten heen en weer gereden werd. De opslag van munitie, de toiletten die nooit vol raken (een latrine maar dan niet in de grond gegraven, maar boven een afgrond), de prachtige vergezichten van dit defensiewerk rondom, met zicht op zee en de bergen in alle richtingen. Vanaf het Citadel werden boten neergeschoten en gezonken, als ze een vijandelijke vlag droegen. Sommige kanonnen werden in andere geplaatst die verhit werden om ze af te schieten, terwijl andere op houten onderstellen stonden voor de schietgaten en rondgedraaid werden om te richten. Bij vele openingen staan nog steeds de oude kanonnen. Boven op het Citadel daalde iemand heel eng van een verticale ladder met een touw om z'n middel de muur af. Het uitzicht van bovenaf, de kanonnen binnen voor de gaten, de officiersvertrekken, de tombe van Henry Christophe; Martín en Laura waren diep onder de indruk en zeer tevreden. Daar doen we het voor. We daalden af en bezochten Palais Sans Souci, waar Henry Christophe woonde met zijn vrouw, totdat ze ruzie kregen en zij een huis ernaast bouwde. Dat huis staat er niet meer, enkel nog een paar stukken muur. Wel een buste van een vrouw, een fontein, de trappen en de vertrekken van het paleis zelf. Eveneens een bijzonder mooie bezichtiging. Van Milot reden we terug naar Cap Haïtien, de stad door naar Labadie, waar de slechte weg ons langs het schitterende uitzicht leidde op strand, rotsen en zee, totdat we niet verder konden. De auto geparkeerd en een boot genomen naar Belly Beach, een klein, mooi strand in een groene omgeving, omringd door bergen, tegenover het dorp Labadie, met helder water waar we konden zwemmen en vis eten. Een paar dagen geleden las ik in het nieuws dat na onze komst drie cruiseschepen zijn geannuleerd in Labadie, wegens protesten van boten in het water. Terug in Cap Haïtien wandelden we het centrale plein rond, Notre Dame. Een mooi plein, omringd door sfeervolle, oude gebouwen; het stadhuis en andere overheidsgebouwen, een voormalige woning van Henry Christophe, nu in gebruik als universiteit, de kathedraal. Op het plein een standbeeld, kerstboom, speeltoestellen, bankjes. Heel mooi een netjes, de oude gebouwen keurig onderhouden. Cap Haïtien is een heel andere stad dan Port-au-Prince; een Franse bouwstijl, met grote, houten deuren in de smalle straten en vele balkonnetjes. We reden een ronde door de stad, het oude stadsdeel, langs de boulevard en toen terug naar het hotel. Daar vroeg ik 'labouyi' als avondeten, om Martín en Laura een zo divers mogelijk aanbod van de Haïtiaanse keuken te laten proeven. Deze labouyi was gemaakt van maïsbloem. We hadden het over toerisme en zagen in de buurt van Cap Haïtien vele busjes van het Ministerie van Toerisme, een initiatief om in dat deel van het land toerisme te promoten. De muggen hadden een goede nacht die nacht, zich uitlevend op mijn ledematen. 's Ochtends vertrokken we uit Cap Haïtien. We vonden een 'Croissant d'or' aan zee, waar broodjes en 'pate' verkocht werden en we konden ontbijten en natuurlijk weer een thermosfles met heet water vullen. Via een andere route dan op de heenreis keerden we terug naar Port-au-Prince, nu door de provincie Centre in plaats van Artibonite. We reden richting Milot en sloegen af naar Grand Rivière du Nord, direct een onverharde weg. Wederom een prachtige route en heel anders. Meer ronde bergen op deze route, hei, lichte kleuren, rivieren. Aangezien ik niet zo vaak in Centre kom (en bewegwijzering niet bestaat), vroeg ik bij elke afslag de weg. Van Grand Rivière du Nord reden we naar Dondon, een route vanwaar we een prachtig uitzicht hadden op de zijkant van het Citadel. Wat een bouwwerk, zo enorm en imposant. Zo kwamen we in St Raphael en vandaar werd de weg hobbelig met stenen en reden we door een vlakte, wat me niet bekend voorkwam. Meestal werkt de techniek van 'de weg vragen' goed, maar dit keer waren we dus de verkeerde kant uitgestuurd, wat me duidelijk werd toen we in Saint Michel de l'Atalaye terechtkwamen. We dachten dat er toch wel een andere route zou moeten zijn dan helemaal terug naar St Raphael, zagen een afslag en vroegen aan motor taxi chauffeurs of die weg naar Pignon en Hinche leidde. We sloegen af en belandden op een smal pad, wat meer gebruikt leek door motors en ezels, net breed genoeg voor een auto. Mijn reputatie dat je bij mij nooit weet wat er gaat gebeuren, maakt zich weer waar... Martín en Laura genoten echter van de omgeving en van deze alternatieve route. Er volgden meerdere afslagen en overal vroegen we de weg, totdat we uiteindelijk in Pignon uitkwamen, waar we langs meerdere 'kleren' fabriekjes reden, waar drank gestookt wordt van suikerriet. We hobbelden verder naar Hinche, het was weer prachtig mooi. In Hinche een maaltijd van witte rijst met bonensaus en kip en vervolgens naar Basen Zim, voorbij Papay. Basen Zim is veranderd sinds mijn vorige bezoek; er zit een hek voor en ik moest onderhandelen over de entreeprijs, waarna een stuk of 15 jongemannen en jongens met ons mee renden om onze gids te zijn. Ondanks herhaalde opmerkingen van onze kant dat we geen gids nodig hadden en enkel de waterval kwamen bekijken, werd er niet naar ons geluisterd. Ze lieten ons niet met rust en bleven maar doorpraten. Dat ontneemt voor mij alle plezier in deze anders schitterend mooie waterval, met een bijzondere, groen-blauwe kleur water. We liepen omhoog, langs een kleine grot voor ceremonies en een grotere waar water doorheen stroomt. Van boven af keken we uit op de waterval. Het werd een kort bezoek. Van Hinche ging het via geasfalteerde wegen naar Mirebalais en Port-au-Prince. Onderweg het stuwmeer, waar het water ontzettend laag stond. De mooie vergezichten op bergen en valleien, Morne Cabrit af met het meer aan de ene kant, de zee aan de andere en de stad aan de overkant. Ik keerde terug met twee tevreden mensen, positief over het bezoek aan Furcy, het indrukwekkende Citadel, en de diversiteit van de heen- en terugreis deze rit, alsook het culinaire aspect. Het viel ze op dat mensen continu volop bezig zijn met activiteiten. Ook voor mij was het een goed en mooi samenzijn, ongedwongen. Ik zette ze af bij een hotel in Pétion-Ville en reed naar huis, waar poes blij was me te zien. Gelijk m'n tas gepakt voor de volgende rit. Vrijdag terug, zaterdag weer op pad. Ik haalde Martín en Laura op bij het hotel en via Route de Frères reden we naar het kantoor, een route waar bijna altijd veel verkeer is, evenals veel voetgangers, kruiwagens, dieren en activiteiten met een markt aan de kant van de weg. Toen omhoog via Delmas, in Pétion-Ville langs Place Boyer, mooi opgeknapt met mozaïektegels, en Place Saint Pierre, tegenover de gelijknamige kerk. Het verkeer schoot voor geen meter op, dus konden we niet meer naar Champs de Mars, het stadscentrum. In plaats daarvan reden we Bourdon af en vandaar naar het vliegveld, waar we precies om 13:15 uur waren, het tijdstip waarop vier gasten van Foods Resource Bank (FRB) aan zouden moeten komen, een donateur van CWS. Het vliegtuig bleek echter twee uur vertraging te hebben en bovendien had een van de reizigers de aansluiting gemist. In plaats van vier, verschenen er dus drie reizigers. Inmiddels hadden mijn collega Rony en Cher Frère zich ook bij ons gevoegd, met een tweede auto. We wisten echter niet waar de vierde gast was. Uiteindelijk werd duidelijk dat ze pas maandag aan zou kunnen komen, dus vertrokken we zonder haar naar Marchand Dessalines. Foods Resource Bank is een interessante organisatie, nog vrij jong (15 jaar geleden opgericht), maar werkzaam in 35 landen, waar ze 60 programma's financieren. Het interessante is dat het 'boeren voor boeren' zijn. Boeren in Amerika stellen land beschikbaar om maïs of sojabonen te planten waarvan de opbrengst bestemd is voor FRB, of koeien waarvan de opbrengst van de melk naar FRB gaat. Het gezelschap bestond uit de contactpersoon van FRB voor Latijns Amerika en Caribisch gebied (Alex), twee personen die met een groep boeren maïs en sojabonen verbouwen voor FRB, plus een makelaar die nieuw is bij FRB en nadenkt over manieren om fondsen te werven. Het doel van zulke reizen is in de eerste plaats voor de afgevaardigde van FRB een monitoring bezoek om met eigen ogen te zien wat er gebeurt met hun financiële bijdrage en voor de overige reizigers een gelegenheid om zelf in gesprek te gaan met de boeren in Haïti en deze ervaringen en verhalen te kunnen delen bij terugkomst in Amerika, wat vaak helpt om meer fondsen te werven. Onderweg kregen we heel wat vragen; wat is dit, hoe werkt dat. Een prachtige zonsondergang bij La Gonave. Het eiland volledig zichtbaar, een ronde bol van de zon die een zo perfecte baan licht op de zee deed schijnen totdat de zon wegzakte achter het eiland. Welkom in Haïti... Zo kwamen we 's avonds aan in Marchand Dessalines, de voormalige hoofdstad van Haïti. Het bleek dat de reservering niet overgekomen was, dus moesten de kamers ter plekke gereed gemaakt worden, wat enige voeten in aarde had. We liepen naar restaurant Delicatesse aan het dorpsplein vlakbij het hotel, waar eerst geen geit beschikbaar was maar toen toch wel. Het was een herrie van jewelste en een drukte; heel het plein vol mensen, podiums opgericht. Wat bleek: daar stond Jovenel Moïse met een microfoon in z'n hand campagne te voeren, de nummer 1 kandidaat voor de presidentsverkiezingen. Hoe is het mogelijk, wat een aankomst in Haïti. Met die achtergrond was onze inleiding over de geschiedenis en huidige politieke situatie van Haïti wel heel treffend, met een extra allure door Jovenel Moïse door ons heen schreeuwend wat het gesprek bijna onmogelijk maakte. De volgende ochtend om zeven uur ontbijt. Ik had voor de eerste nacht een redelijk hotel uitgezocht, met mooi zwembad en vanaf het balkon uitzicht op diverse forten rondom. We reden langs het fort bij het water, gebouwd om de watertoevoer van de stad te beschermen en liepen vandaar naar Fort Décidé. Een mooi fort met uitzicht op Marchand Dessalines, de groene vlaktes met rijst, muziek omhoog sijpelend van een kerkdienst, vier forten op de tegenoverliggende helling, kanonnen in het goed bewaard gebleven fort. Om negen uur vertrokken we via Gonaïves langs de kust naar Ti Rivyè Glasi, waar we drie uur en een kwartier later aankwamen. De zaal zat vol keurig geklede mensen. We hebben een goed gesprek gehad. Ik vertaalde de hele week alle gesprekken en ontmoetingen en trad op als programmaleider, chauffeur en tolk. De leden van corporatie KPPG vertelden over de geschiedenis van de corporatie, de bakkerij, hun dorpswinkel, microkrediet, maar ook over de droogte, waterreservoirs gebouwd door Christian Aid Ministries, enz. De samenkomst begon met een prachtig gezongen lied. Dat raakt me iedere keer weer diep, wat een stemmen, zo vol en mooi. Alex vertelde wat over FRB, een organisatie die begon met twee Amerikaanse boeren die op televisie zagen dat er honger was in Afrika en besloten een deel van hun maïsoogst naar Afrika te verschepen. Toen het maïs daar echter op was, hadden de mensen nog steeds honger. Daarop bedachten ze dat het nuttiger zou zijn om de mensen training te geven en middelen om zelf hun akkers te verbouwen. Zo is FRB ontstaan. Een van de dames vertelde over haar groep van 10 mensen uit 4 kerken die op 10 hectare grond maïs en sojabonen verbouwen, met gesponsorde zaden, mest en machines. Ze liet foto's rondgaan en de reacties waren mooi om te zien. Grote verschillen; in Amerika wordt alles gedaan met machines en in Haïti alles met de hand. De makelaar zei enkel dat ze het licht van God helder zag schijnen op de gezichten van de aanwezigen, die daarop nog meer begonnen te glimmen. Voor hun kinderen zijn er weinig mogelijkheden, met weinig scholen in de buurt, weinig werk en een laag salaris. We bezochten het systeem van waterreservoirs, irrigatiesysteem en de groentes die daarmee verbouwd kunnen worden. De groentes worden echter aangevallen door rupsen, waarvoor natuurlijke insecticiden worden gemaakt en gebruikt. Nadat we waren voorzien van gebakken plantaan en kip, restte ons nog een lange rit. Een van de auto's keerde terug naar Port-au-Prince, om de verlate reiziger op te halen, terwijl de rest van ons doorreed naar Mole Saint Nicolas. Intussen kreeg ik bericht dat er 's nachts een indringer is geweest op kantoor, die de accu uit een daar geparkeerde auto heeft gestolen. Een groep ontvangen kost moeite en inspanning, veel uitleg, is vermoeiend, maar ook bevredigend als de gasten tevreden zijn en goed begrip tonen en er goede ontmoetingen zijn tussen Haïtianen en buitenlanders. Tegen vijven waren we in Mole Saint Nicolas, gelukkig nog bij licht zodat we de goudgele zonsondergang konden zien. Ze vonden het geweldig mooi. Daar doen we het voor. Mole Saint Nicolas is de meest noordwestelijk gelegen plaats in Haïti, slechts 80 km van Cuba verwijderd en eveneens de plaats waar Christopher Columbus voor het eerst aan land kwam op het eiland Hispaniola. De kamers staan pal aan het strand, bungalows vanwaar we de golven op het mooie zandstrand hoorden rollen. De gasten proefden Haïtiaans bier (Prestige) en er werd krab, vis en geit geserveerd. De zee werd inmiddels door het heldere maanlicht beschenen. De volgende ochtend was er een probleem met de watertoevoer. Er werden ons een aantal emmers water gebracht. Ik klopte bij de dames op de deur, die me allebei met open mond aankeken, zich afvragend hoe ze zich moesten douchen met een emmer water. Vervolgens kwam er iemand bij me om me te vragen waar ze nu naar de wc moest en hoe ze kon doorspoelen. Ik moest stiekem wel lachen en nam plaats aan een tafel voor de bungalow, met zicht op zee, waar vele vissersbootjes actief waren. Na een ontbijt van crêpes met chocola (zeer ongewoon), vertrokken we naar Corail. Het pad naar corporatie KABM is een doodlopend pad dat steil een helling opgaat, van de doorgaande weg af. Ga je hier tegenop, klonk het, toen ik aanstalten maakte om uit te stappen en de vierwielaandrijving in te schakelen. Enthousiaste kreten klonken van de achterbank terwijl ik gas gaf om tussen de struiken door het pad te beklimmen, totdat we bij KABM waren, waar we een gesprek met een groep leden voerden, die vertelden over de corporatie, het belang van de dorpswinkel en microkrediet. Ik hoorde ze voor het eerst vertellen dat de vrouwen die voorheen naar Port-au-Prince of Port-de-Paix reisden om producten in te kopen, onderweg soms werden verkracht. Ook werden ze regelmatig beroofd. Met de aanwezigheid van een winkel in hun eigen gemeenschap, is er geen reden meer voor zulke reizen. We bezochten een aantal akkers in de vruchtbare omgeving van Corail, waar van alles kan groeien, van koffie tot bananen en van bonen tot maïs. We kregen kokosmelk te drinken, waarna de kokosnoten met een machete werden opengehakt zodat we de kokos konden opeten. Over de groep was niks te klagen: ze vragen enkel 'wat is dit' als ze iets niet kennen en proeven het vervolgens zonder problemen en vonden alles even lekker. Vandaar reden we naar KRCLJ in Lamontay. Eerst naar de bakkerij, die gebouwd is met actieve deelname van de bewoners en voor de vrouwen betekent dat ze niet meer drie dagen onderweg zijn naar een andere bakkerij en voor een ieder dat er nu brood beschikbaar is in het dorp. De bakkers legden uit hoe ze het deeg kneden, rollen, het brood snijden en bakken in de oven gestookt met takken. Vervolgens spraken we een groep leden in het kantoor van de corporatie. Tijdens dit gesprek kwam Cher Frère weer terug uit Port-au-Prince, in gezelschap van de vierde en laatste gast, die wegens mist niet in Miami had kunnen landen en daardoor twee dagen vertraagd was. Eindelijk compleet. We liepen naar een aantal bonenakkers, die echter opnieuw verloren zijn gegaan doordat het alweer een aantal maanden niet heeft geregend. De maniok en suikerriet zijn beter bestand tegen droogte en groeien nog. Er werd prompt suikerriet voor ons afgehakt, dus iedereen liep op suikerriet te knagen (na het vragen van uitleg 'hoe eet ik dit'). We kregen warm, vers brood mee uit de bakkerij en reden naar Jean Rabel. Ook ik blijf genieten van het mooie uitzicht en de indrukwekkende omgeving van bergen, 'latanier' bomen, smalle wegen. Het is zo mooi dit land. Mooie mensen, mooie gemeenschap, mooi land, zei een van de bezoekers terecht. In Jean Rabel overnachtten we in een eenvoudig gastenverblijf. Vier gasten bleken geen handdoek bij zich te hebben. Aangezien er geen handdoeken in het gastenverblijf zijn, hebben we elk maar een extra laken gegeven om zich mee af te drogen. Als avondeten in een restaurant in het dorp stond er gebakken geit en kip op het menu, evenals labouyi gemaakt van plantanen. De volgende ochtend om kwart over zeven waren we weer op pad, met als bestemming Lacoma. Weer een andere smaak uit de Haïtiaanse keuken: gemalen maïs als ontbijt. Daarna een voorstelronde, waarna we gelijk vertrokken voor bezoeken, om te voorkomen dat we op het heetst van de dag onderweg waren. In Lacoma is het zowaar nog warmer dan elders en erg droog. Een van de bezoekers had er last van, met lage bloeddruk en hoofdpijn. Twee weken voor ons bezoek was er net een nieuw systeem aangelegd: een ronde, betonnen bak met water in het midden van een stuk grond, met daaromheen, in de rondte van het land, terrassen waar verschillende zaden geproduceerd worden of producten verbouwd: groente, maïs, bananen, etc. In Lacoma is eveneens een boomkwekerij waar fruit- en houtbomen worden geproduceerd. In Paul Atrel bezochten we een stuk land waar het verschil duidelijk is als men agro-ecologische technieken toepast (land afschermen, bodembescherming, planten van fruitbomen, etc.). Ondanks het weinige regenwater groeien de gewassen hier wel. Het nadeel is dat het meer tijd kost en meer werk is. Dinsdag is marktdag in Lacoma en de drie dames in het reisgezelschap wilden graag wat kopen op de markt, dus we baanden ons een weg langs verkopers van kleding, keukengerei, schoenen, rijst, vlees en andere voedselproducten totdat we bij de 'ezel parkeerplaats' stonden. Elk van de dames heeft een ezeltas gekocht, gemaakt van 'latanier'. We vervolgden ons bezoek bij een waterreservoir waarnaast aubergines groeiden en een ander waterreservoir waar de boomkwekerij verloren is gegaan, maar de aubergines en kool wel groeien. Er liepen ezels, schapen, geiten en kippen rond. Bij een volgend stuk land was het duidelijk wat voor verschil water maakt: de aubergines en uien stonden er goed bij. De eigenaar van deze grond had technische assistentie gevraagd aan de technici van ADRUH, met als resultaat mooie gewassen. Terug in Lacoma stond er een uitgebreid, divers maal klaar: rijst met bonen, sorghum met bonen, salade (rode biet, piepers, uien, tomaten), geitenvlees en verse vruchtensap. Na het eten verzamelden we ons weer onder de mangoboom, om ADRUH de gelegenheid te geven iets meer te vertellen over de organisatie, om na te spreken over de bezoeken, te spreken over onderwijs en gehandicapten, en te luisteren naar de verhalen van FRB. Pas tegen half vijf vertrokken we uit Lacoma. Onze gasten hielden het wel levendig, het leek alsof ze continu gespreksstof vonden, zonder een stilte. Wat een vragen en verhalen, vermakelijk. Een van de gasten was echter verdacht stil. Op een gegeven moment vroeg ik haar of ze wakker was. Toen zei ze dat ze zich niet goed voelde. We reden op een zandpad, berg op en af, bochten om, over hobbels en kuilen. Wagenziek dus. We stopten de auto en terwijl zij aan de kant van de weg stond te kokhalzen, ontving ik een telefoontje van World Relief, waar we donderdag en vrijdag verwacht werden. "We hebben een veiligheidsprobleem," werd me gezegd. Een van de twee presidentskandidaten die door zouden naar de tweede ronde komt uit Thiotte, de plaats waar wij naartoe moesten. De inwoners van Thiotte hadden besloten om de weg van en naar Thiotte te blokkeren, wat waarschijnlijk donderdag zou beginnen. We spraken af om de volgende dag te besluiten wat we zouden doen. Er liep veel anders dan gepland deze reis... Tegen achten waren we in Gros Morne, via Passe Catabois en Bassin Bleu en een hoop smalle, stoffige wegen die onze gasten deden afvragen of er soms een andere, betere weg was maar wij opzettelijk met hen over deze paden reden. Een van de Argentijnen vroeg me of er water was in het hotel. Ze voegde er zelf maar vast aan toe: "Zie je het verschil, maandag vroeg ik je of er warm water was en nu vraag ik enkel of er water is..." Nadat we in onze kamers waren geïnstalleerd, klonk er luid gehijg op de gang en vervolgens een bonk op onze deur. Mijn kamergenoot deed open en daar stond een van de Amerikaanse gasten buiten adem maar met een glimlach op haar gezicht voor de deur, bijna stikkend in een pil. Mijn leidinggevende kwam ook op het kabaal af en mijn kamergenoot (zelf nog aan het bijkomen van haar wagenziekte) schrok ervan. Het ging gelukkig algauw weer beter. Genoeg avonturen deze reis... Na een lawaaierige en korte nacht in Gros Morne, met radio en katholiek gezang en het oproepen voor de mis, vertrokken we om stipt 5 uur naar Pendu. Andere dagen, als we later vertrokken, was er telkens wel iemand te laat, maar nu stond iedereen zowaar om vijf uur klaar. Ook op dat vroege tijdstip vonden ze genoeg gespreksstof tijdens de autorit. Het bleek die nacht geregend te hebben en de weg was nat en glad. Ik volgde Cher Frère, die gedurig de weg over glibberde. Bovenop een helling wachtte ik totdat hij veilig beneden was, waarna hij onderaan wachtte totdat ik flink sturend voorzichtig hetzelfde gladde stuk afkwam. Modder verandert de rijstijl behoorlijk. Riviertjes door en de gladde wegen over; op deze manier duurde het langer en pas om half zeven waren we in Pendu en kon de klim beginnen. Het was in ieder geval licht tegen die tijd. Het miezerde nog steeds. Achter mekaar sprongen we alle negen van steen tot steen de rivier over en toen begon de wandeling. Algauw waren we hoog genoeg dat de camera's tevoorschijn kwamen en er verrukte kreten klonken. Het was nu weer een ander gezicht, met nevel boven de bergen. Elke keer lijkt het weer anders. We verdeelden in twee groepen; ik voorop met de 'snellere' wandelaars en de andere helft van de groep achter ons. Ze vonden het allemaal een heel bijzondere ervaring en een schitterend mooie omgeving. Dat is het ook. Het uitzicht blijft fantastisch, met nevel boven de bergen en webben grijs schitterend tussen de planten. Het pad was glibberig en glad door de regen en we slipten achter elkaar de helling op, zo nu en dan steun zoekend om niet te vallen. In het andere deel van de groep vonden wel een paar valpartijen plaats. Een van de leden van corporatie KAMM kwam ons tegemoet lopen en wees ons op de lappen grond van KAMM. Al zes jaar zijn ze nu bezig met bomen planten. Dat het letterlijk en figuurlijk vruchten afwerpt werd duidelijk uit een opmerking van mijn leidinggevende, voor wie het negen jaar geleden was dat hij naar Mayonbe kwam. "Er is nu veel meer begroeiing dan in mijn herinnering," zei hij. Dat kan kloppen! De boompjes groeien flink door. Op de akkers langs het pad zijn eveneens sjalot, uien en andere producten geplant. Eenmaal boven, anderhalf uur later, werden we voorzien van koffie, koeienmelk, brood en bananen. Heerlijke bananen zeiden de gasten, de lekkerste ooit geproefd. We verzamelden ons in de boomkwekerij naast het kantoor en daalden een helling af naar een ander stuk grond waar een ieder onder de indruk naar stond te kijken. Inderdaad een knap staaltje werk: rode bieten, uien, wortels, aubergines en andere zaden groeien hier, om vervolgens elders geplant te worden om te volgroeien. Vrouwen waren met machetes bezig om onkruid te wieden. De groentes, nieuw geïntroduceerd in de omgeving, zijn een welkome handel voor de vrouwen die ze van de corporatie kopen en op de markten verkopen. Uiteraard vormt het ook een kwalitatief belangrijke aanvulling op het eigen voedselgebruik. We vervolgden onze voettocht langs lesena bomen naar een voorbeeld van het bodembeschermingswerk dat wordt verricht; stenen barrières aangelegd in een ravijn om te voorkomen dat regenwater de grond meesleept. Mooi werk allemaal. Terug bij kantoor presenteerden twee vrouwen hun handelswaar; suikerrietkoeken en peper/rijst/olie. De eerste, een oudere vrouw, verkoopt haar koeken in het dorp, terwijl de laatste elke maandag en donderdag naar l'Estère reist om in te kopen en elke dinsdag en vrijdag naar Port-de-Paix om te verkopen. Harde werkers. Het bleef bewolkt en gedurig miezeren, maar tegelijk scheen de zon door de wolken. Dat leidde tot een wel heel bijzondere regenboog: niet in de lucht, maar laag in de bergen. De regen betekende ook dat een heleboel leerlingen niet op school verschenen, noch de leraren. Geen les dus die dag. Voordat we de terugtocht aanvingen, werden we voorzien van een maaltijd van yam, plantanen, salade, piepers en geit. Daarna daalden we al slippend en glijdend achter elkaar de berg weer af. De oudste van ons gezelschap kreeg ongevraagd steun van iemand uit Mayonbe. Eerst was ze afstandelijk en trok ze gedurig haar arm terug, maar naarmate we vorderden, zocht ze juist zijn steun en reikte naar zijn hand. Ik liep achter hen en zag het glimlachend aan. Geen woorden nodig tussen de Amerikaanse vrouw en de Haïtiaanse man, die hand in hand onderaan de berg kwamen. Om kwart voor twee stonden we allemaal weer beneden en kon de autorit naar Port-au-Prince beginnen. Er was veel verkeer in de stad, vooral omdat we nu niet via de kortste route binnen konden komen, gezien het late uur; het was al donker. Ondertussen had ik bericht gekregen dat de weg naar Thiotte pas zaterdag gesloten zou worden, dus we leken toch te kunnen reizen. 's Avonds kreeg ik echter weer een telefoontje van World Relief, die toch besloten de reis te annuleren, jammer genoeg. Dit omdat een deel van de groep demonstranten de weg donderdag wou blokkeren en een ander deel zaterdag, dus het verwachte compromis was vrijdag. De blokkade was bedoeld als steunbetuiging aan Jude Celestin en om te voorkomen dat de stembiljetten konden arriveren. De algemene opinie is namelijk dat de eerste presidentskandidaat (Jovenel Moïse) door fraude als eerste is geëindigd. De tweede kandidaat (Jude Celestin) weigerde daarom deel te nemen aan de tweede ronde. Om acht uur 's avonds waren we terug in Port-au-Prince, waar we de gasten naar hun gastenverblijf brachten. Toen ik een uur later thuis aan kwam rijden, zag ik de poes aan komen rennen om me binnen op te wachten en gelijk bij me op schoot te springen. Het was dus de bedoeling dat we de volgende dag gelijk weer zouden vertrekken, naar het Zuidoosten, maar de plannen waren weer gewijzigd. World Relief is een nieuwe partner van FRB in Haïti en we zouden hun werk met koffieboeren in Thiotte gaan bezoeken. In plaats daarvan kwamen we 's ochtends bijeen in het gastenverblijf om op die manier meer van elkaars werk te leren. World Relief werkt met een groep van zo'n 300 boeren, vooral aan technieken om de opbrengst van de koffieplanten te vergroten, bijvoorbeeld door ze regelmatig te snoeien, wat op veel weerstand stuitte totdat de resultaten duidelijk werden. 's Middags met z'n drieën naar een vergadering met SKDE en vervolgens naar het kantoor van World Relief voor een presentatie over hun werk in Thiotte. 's Avonds zette ik de gasten weer af bij het gastenverblijf, om voor een tweede nacht naar huis te gaan. De volgende ochtend weer om half zes op en naar het gastenverblijf. World Relief was ook weer van de partij. Als alternatief op Thiotte, besloten we om met z'n allen het programma van SSID in Ganthier en Boen te bezoeken. Toen we in Boen aankwamen, was het een hele commotie van mensen langs en op de weg. De monitor van SSID deed met tranen in haar ogen de deur van de opslagruimte open. Wat bleek: een meisje dat onderweg naar school was, haar uniform aan, was aangereden door een truck, die over haar hoofd ging. Op slag dood. Er ging menige rel van verdriet de lucht in en overal waar we liepen, werd gesproken over het ongeluk. Heel triest. De chauffeur was doorgereden. Enigszins begrijpelijk, zolang hij zich elders bij de politie meldt, omdat in zulke gevallen de omstanders soms de schuldige kunnen stenigen. We liepen naar het allereerste huis gebouwd in Boen, voor een stukje achtergrondinformatie over het programma, een bezoek aan het huis en een waterreservoir. Vlakbij zijn twee nieuwe huizen in aanbouw, bijna af; alleen het golfplaten dak ontbreekt nog en de muren zijn nog niet volledig bepleisterd. Het voor en na was hier duidelijk: naast het nieuwe huis staat de huidige woning opgetrokken uit golfplaat, zeildoek en takken. We wilden ook een huis met 3 slaapkamers bezoeken (de andere hebben 1 of 2), dus reden naar een vrouw genaamd Nerlande. Haar moeder stond ons enthousiast te woord: Nerlande was die ochtend net bevallen van een dochter, langs de kant van de weg onderweg naar de kliniek. Een dood en een geboorte, op een en dezelfde dag. Vandaar ging het naar het eierproductiecentrum in Balan, compost en akkerbouw. Daar zeiden wij de rest van de groep gedag, want onze wegen splitsten: de drie dames van FRB keerden de volgende dag terug naar Amerika, terwijl Alex, Martín, Laura en ik onze reis voortzetten naar de Dominicaanse Republiek. Aangezien we bericht hadden gekregen dat de weg naar Thiotte open was, wilden we toch die route nemen om vervolgens bij Anse-à-Pitres de grens over te steken. Het was een goede groep, met veel goede vragen en een heel open houding die ze in staat stelde om veel te leren en ervaren, zowel op historisch, cultuur en culinair als op ander gebied. Met z'n vieren vertrokken we naar Fonds Parisien. Een wc stop bij een restaurant, waar het toilet direct uitkijkt op de tafels in het restaurant (zonder deur). Gelukkig waren er geen gasten... Even later sloegen we het onverharde pad in naar Fond Verrettes. Ik kreeg een telefoontje dat men bezig was de weg te blokkeren. Een telefoontje naar een contactpersoon in Foret-des-Pins leerde ons dat de weg open was. Dus na even stilstaan, bellen en overleg toch maar verder. Erg ver kwamen we echter niet, totdat ons een auto tegemoetkwam die ons terugzwaaide. Verderop zagen we een taptap stilstaan. We reden tot daar toe en inderdaad, de eerste blokkade: de weg lag bezaaid met grote rotsblokken. Een motor taxichauffeur zei tegen ons: je moet terug, je kunt er niet langs. Een andere: je kunt zonder problemen verder. Een derde: als je onderhandelt, laten we je door. Dat kon nog een lange reis worden, als ik daar al moest beginnen met onderhandelen, zonder garantie dat we zouden kunnen aankomen en bovendien met een auto vol buitenlanders. Ik besloot dus om te draaien en alsnog via Malpasse te rijden. De grensovergang was zoals gewoonlijk, vooral met een privé auto, een akelige, frustrerende ervaring die je hoofdpijn bezorgt. De Haïtiaanse migratie door, de politiecontrole van Haïti voor de autopapieren van douane en de notaris die toestemming geven om met de auto de grens over te steken, toen bij een volgende poort nog een politiecontrole van paspoorten en autopapieren, een betaling aan de Dominicaanse kant voor een vage omschrijving, Dominicaanse migratie. Al vanaf de Haïtiaanse migratie volgden twee mannen ons om onze verzekering te regelen, met luide stemmen en heel opdringerig ons onder druk zettend. Gelukkig nam mijn leidinggevende het op zich om hen op afstand te houden en de autopapieren te regelen. Na nog een autoformulier, moest er nog verzekering geregeld worden in een heel klein, obscuur gebouwtje. Wederom was het mijn leidinggevende die naar binnen ging en de onderhandeling op zich nam. Ik had hem precies het bedrag gegeven dat ik de vorige keer had betaald. Uiteraard werd hem meer gevraagd. Na een hele tijd kwam hij naar buiten, met de verzekeringspapieren en zonder extra te betalen. Gelijk een lobbypunt: dat de grenssituatie verbeterd wordt. Veilig en wel de grens overgestoken naar de Dominicaanse Republiek, waar we onze rondreis voortzetten en inmiddels op onze vierde verblijfplaats zijn, maar daarover de volgende keer meer. [userId] => 139012 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4893839 [countryId] => 53 [pictureCount] => 196 [visitorCount] => 522 [author] => Margot de Greef [cityName] => San Pedro de Macorís [travelId] => 139012 [travelTitle] => Mijn eerste reis [travelTitleSlugified] => mijn-eerste-reis [dateDepart] => 2008-04-12 [dateReturn] => 0000-00-00 [showDate] => yes [goalId] => 9 [goalName] => Werken in het buitenland [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/122/964/942_640x480.jpg?r=0 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/139/012_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => met-gasten-op-reis-door-hati ) [52] => stdClass Object ( [username] => bopwithberny [datePublication] => 2016-01-06 [title] => Oud en nieuw [message] => Wij zijn op dinsdag weer naar 'el campo' gegaan, omdat William hier nog wat dingen wilde doen. Eigenlijk wilde hij het cement op de parkeerplaats klaar hebben voor oud en nieuw, maar de anderen moesten werken zodat er niet genoeg mankracht was. In plaats daarvan heeft hij een stukje land schoongemaakt om daar de meegebrachte bloemzaadjesen groenten te laten ontkiemen. Verder heeft hij de cacti en bomen bijgesnoeid en nog wat lampen opgehangen. Op 30 december werd er een varken bezorgd. Deze werd in een klein hokje gestopt. Ik zei dat het te klein was, maar het was maar voor één nacht, omdat het de volgende dag geslacht zou worden. Dat varken kostte 4500 pesos, hetgeen overeenkomt met bijna 100 euro. Dit bedrag wordt door iedereen gezamelijk betaald, dus ook door ons. De volgende ochtend werd het naar een plek achter het huis gebracht en op een groot bananenblad gelegd. Er waren drie man voor nodig om hem daar te krijgen. William vertelde me dat hij niet kon kijken hoe het geslecht werd en had het touw dat om zijn nek zat vast om dat om een boom heen te houden zodat het varken niet alle kanten op kon lopen. Het werd door twee man, waaronder Ramon, de vader van William, op zijn rug gelegd en door de vierde man werd een mes in zijn hart gestoken. William vertelde me later dat dit de meest diervriendlijke manier van doden is, omdat het het snelste gaat. Zoals gewoonlijk vindt iedereen het vreemd dat ik er geen moeite mee heb om hiernaar te kijken. Ik weet niet of dat dat is omdat ik vegetariër ben, vrouw, niet gewend ben aan deze dingen of een andere reden. Maar ik heb hier nooit moeite mee gehad. Bovendien is dit diervriendelijker dan hoe het in het slachthuis in Nederland gaat. Daar nwordt het dier eerst geëlectocuteerd aan twee kanten van het hoofd en vervolgens wordt er een spies in de halsslagader gestoken. Vaak zijn de dieren nog deels bij bewustzijn. Verder hebben ze al veel stress gehad onderweg naar het slachthuis. Terwijl de dieren hier een veel beter leven hebben gehad alvorens geslacht te worden. Dus nee, ik heb hier geen moeite mee. Wat niet betekend dat ik het vlees wil eten. Na het doden van het varken werd het korte tijd met rust gelaten om het te laten bloeden. De hele ochtend stonden er al grote pannen met water op het vuur. Ik dacht dat het voor het eten was, maar dit was bedoeld om het varken te scheren. Het het water werd over het varken gegoten door Ramon en daarna door een ander geschoren, tot en met de poten aan toe. Ik vroeg waarom dat nodig was, omdat het mij leek dat het wel zou verbranden in het vuur. Maar dat blijkt niet zo te zijn. En niemand hier wil de haren eten, zoals Ramon mij vertelde. Ik vetelde Ramon dat ik eens (op wintersport) in Frankrijk was, waar varkenporten met haren erop geserveerd werden. Iedere Nederlander aan onze tafel gruwelde hiervan, behalve twee meisjes die het, net als de Fransen, een delicatesse vonden. Ramon begreep dit ook niet. Daarna zijn WIlliam en ik teruggereden naar Santiago. Zoals gewoonlijk was er weer iets mis met de auto die we van zijn broer Guzman geleend hebben. Hij had van iemand gehoord over een man die goed is met gas en die hebben we gezocht en gevonden. Hij heeft het gas gerepareerd en eindeljk stopt de auto niet meer zomaar en ook heeft hij meer kracht. Daarna zijn we eerst boodscahppen gan doen om mee te nemen (vooral voor mij omdat ik geen vlees eet) en daarna naar zijn zus Gisela gereden. WIlliam wilde zijn vlechtjes opnieuw laten invelechten en ik heb van de gelegenheid gebruik gemaakt om mijn nagels te laten lakken. Omdat hier voor nieuwjaar nieuwe kleding wordt gedragen en ik vlak voordat we weggingen een rok en jasje in bruintinten had gekocht, had WIlliam me gevraagd dit mee te nemen voor nieuwjaarsdag. Voor erbij had ik een lichtgroen bloesje meegenomen. Daarom heb ik de kleuren bruin en groen uitgezocht. Wilmi en Yanisel waren mee en samen hebben we een tekning uitgezocht. Wilmi heb ik het laatste woord laten hebben en hij heeft uiteindleijk gekozen voor een muzieksleutel en notenbalkje. Daana heb ik mijn wenkbrauwen nog laten doen. Ik dacht dat ze geëpileerd zouden worden, maar de kapster hier scheerde ze weg. Toen ik Gisela daar later naar vroeg vertelde ze me dat hier ook wel geëpileerd wordt. Weer terug bij Gisela heb ik even snel een bericht naar mijn moeder gestuurd en mijn whatsapp en mesenger gecheckt. Voor meer was geen tijd omdat we weer gingen, dit keer naar de casita. Daar hebben we snel wat dingen bij elkaar gezocht die we vergeten waren en daarna zijn we naar 'el campo'gereden om oud en nieuw met de familie te vieren. Ondertussen zat het varken aan het spit boven het vuur achter de buitenkeuken. De man die het varken gedood en gescoren had, zat erbij om het geregeld te draaien. Voor het spit wordt hier hout gebruikt dat aanwezig is. De man heeft er de hele dag en nacht bij gezeten. De vrouwen zorgen hier voor het eten. Een feest hier bestaat, net als in veel andere landen, uit veel eten, harde muziek en sommige mensen dansen. Zo goed als iedereen hier kan dansen, maar niet iedereen danst altijd. Het was een beetje onduidleijk wanneer het precies 12 uur was. Maar op een gegeven moment begon iedereen hier elkaar een gelukkig nieuwjaar te wensen. Er werden hiervoor drie zinnen cq. woorden gebruikt: ,,Un buen nuevo año", ,,Een gelukkig nieuwjaar", ,,Felicidades", wij zouden dit vertalen als ,,Gefeliciteerd", en die andere ben ik vergeten. Daarna zijn we met een aantal met de auto, zoals hier al snel de auto gebruikt wordt, een rondje gaan rijden. Op twee plaatsen zijn we langer gebleven. William had de guërra bij zich en was hier bijna de hele tijd op aan het spelen. Ondeertussen heb ik gedanst met zijn beide tweelingbroers. Omdat ik helemaal kapot gebten ben door een klein insect dat hier alleen in de bergen aanwezig is en juist overdag actief is, heb ik op mijn benen overal rrode plekken zitten en zijn de pijnlijk en opgezet. Dat dansen deed er niet veel goed aan en aan het einde van de nacht waren mijn benen erg pijnlijk. Ik wilde steedse zeggen dat ik niet meer wilde dansen, maar dansen is zo fijn om te doen. Hier wordt voornamelijk 'musica typica', bij ons meer bekend als 'merengue', gedanst. Ik heb dit nooit erg leuk gevonden, ook omdat ik het altijd erg saai gevonden heb; links-rechts-links-rechts (of andersom). Ondertussen ben ik er aan gewend geraakt en begin het zelfs steeds leuker te vinden om op te dansen. Op een gegeven moment zouden we vertrekken, we zaten zelfs al in de auto's, toen de andere broers kwamen. Ik was erg moe en had, zoals al eerder gezegd, zere benen, dus ik ben in de auto gebleven om een beetje te slapen, terwijl de anderen weer uitstapten en verder gingen feesten. Daarna zijn we naar een andere plek gereden, waarik verder ben gaan slapen. Op een gegeven moment kwam William vragen of ik naar huis wilde. Toen ik aangaf dat inderdaad te willen, gingen we tot mijn verrassing lopen. Hij zei dat het niet ver was, maar als k geweten had dat we maar 100 meter van het huis waren, was ik eerder alleen naar huis gelopen (als dat gemogen had). De volgende dag werd ik wakker van het geluid van gehak. Op dat moment besefte ik me niet dat het het geluid was van het varken dat in stukken gehakt werd. Toen ik opstond, stond er een grote pan in de keuken met stukken gebraden varken erin. Dat was dan ook tevens het ontbijt voor iedereen, behalve mij. In Santiago had ik 'sour cream' gekocht, wat nog het meeste lijkt op de kwark die wij kenne. Daarmee kan ik mijn favoriete ontbijt maken, bestaande uit verse fruit, 'kwark', muesli en honing. Als fruit eet hier hier bijna dagelijks 'lechoza', oftewel ... Daarnaast verkopen ze hier langs de weg veel ananas, bananen en mandarijnen. In de supermarkt verkopn ze ook ander fruit zoals kiwi's. Advocaat wordt hier ook veel gegeten, maar als groente en niet als fruit. Ze kijken mij altijd raar aan als ik het als ontbijt met mijn fruit eet. Geregeld krijg ik ook fruit aangeboden van de een en ander. Meestal hebben de mensen het dan bij hun zelf thuis aan de boom hangen en eten het toch niet op. De eerste keer dat ik dat hoorde, werd ik er gewoon verdrietig van dathet fruit dat bij ons zo duur is, hier gewoon ligt weg te rotten omdat niemand het eet. Ook wordt hier veel fruit geëxporteerd, voornamelijk fruit uit Constanza. Het moet dan namelijk wel aan bepaalde voorwaarden voldoen. In de ochtend kwamen er een aantal mensen uit Santiago aan, waaronder Samuel die in de 'casita' van William slaapt nu wij er niet zijn. Vooral nu William met mij is en zelfs in Nederland geweest is, denken veel mensen dat er iets te halen valt. Wij zijn met deze mensen, bestaande uit Samuel, een stel en nog een vrouw/vriendin van hen(?), drie broers van William, William en ik op zoek gegaan naar een rivier om in te baden. William en ik hadden als eerder geprobeerd een rivier te vinden om in te baden, maar alles is droog. Ook deze dag vonden we geen rivier om in te baden. Wel zijn we onderweg een paar keer gestopt om met de mensen daar te socializen en te dansen. Op een gegeven moment vertelde een man dat er een ambermijn was daar. We zijn daar op een gegeven moment met een heel stel heen gelopen. Guzman, waarmee ik al eerder het dichtsbijzijnde deel van de mijn bekeken had, vertelde dat er 7 mensen waren omgkomen daar. Later hoorde ik van William dat ook de eigenaar van de mijn omgekomen was. 's Avonds zijn we naar een feest in de buurt gegaan waar de band waar Chiki, de man van Gisela, in speelt, speelde. Deze band is hier erg populair en de mensen gingen helemaal uit hun dak. Iedereen ging staan, wat hier erg ongebruikelijk is, en stond te springen en schreeuwen. Uiteraard werd er ook veel gedanst. Ik had William gezegd dat ik niet veel wilde dansen omdat mijn benen pijn deden en hij mij vaak probeert te koppelen omdat hij weet dat ik graag dans en hij daar veel minder om geeft. Daardoor heb ik alleen met een broer van William gedanst. Ook Milagro, de vrouw van Moreno, en Moreno hebben veel gedanst. Toen de band afgelopen was, was het feest ook zo goed als afgelopen, hoewel er nog wel muziek gedraaid werd. De meeste mensen vertrokken echter. Ook wij zijn vertrokken om ergens anders verder te feesten. De volgende dag vertelde William me mijn rode broek aan te trekken terwijl hij met zijn broer weg ging om diens auto te laten repareren. Toen hij terug was, zijn we naar zijn familie gereden die hier in de buurt als een cluster bij elkaar woont. Nadat we daar een tijd doorgebracht hadden, reden we terug waarbij we zijn broers een aanverwanten tegenkwamner bij de rivier. William had Yanisel beloofd haar rijles te geven, hoewel Yanisel nog maar 12 jaar is. Op een open grasveld heeft hij dat gedaan. Hier wordt normaliter met een automaat gereden, wat in het begin gemakkelijker is dan een auto met versneliingen zoals bij ons. Ook de andere kinderen heeft hij laten rijden. Ik dag dat Frameli een beetje verdrietig keek en vroeg haar of ze ook wilde rijden. Ze zei van niet, maar ik had het gevoel dat ze dat wel wilde. Met haar 5 jaar is ze te klein om bij de pedalen te kunnen komen, dus ik vroeg William haar op schoot te nemen zodat ze in ieder geval kon sturen. Gelukkig begreep WIlliam gelijk wat ik bedoelde en Frameli had het duidleijk naar haar zin. De rest van de familie en vrienden waren ondertussen zand aan het scheppen in de rivier en ook William ging uitereerd helpen. Terug bij huis had Gisela ondertussen gekookt. Wij hadden tussen de middag bij defamilie gegeten. Ik vermoed dat dit het middageten was, maar ondertussen was het al eind van de middag geworden. Gisela zei dat we lang weggebleven waren. Na wat gegeten te hebben zijn we met Wilmi, het zoontje van William, en nog een van de kinderen, nog een stukje gaan rijden. Teruggekomen is William gaan rusten en in slaap gevallen. Ik had geen idee wat de bedoeling was voor deze zaterdagavond, toen Gisela mij vroeg of ik met hen mee wilde gaan. Ze gingen wel al bijna weg, zodat ik te weinig tijd had om me te wassen en make-up op te doen. Niet dat ik daar nou heel erg mee zit. Ik begreep niet helemaal wat de bedoeling was, maar liet het maar over me heen komen. Eigenlijk dacht ik dat we naar een feest gingen, maar we bleken naar dezelfde familie te gaan als waar William en ik die dag geweest waren. Ik heb daar bij een paar vrouwen gezeten, waarschijnlijk nichten van William, want iedereen hier is nicht of neef of daar het kind van. Toen ik wat ging rondkijken, bleek dat men pasta aan het koken was op open vuur. De pasta stond wel erg lang op het vuur, wat, toen er eindelijk gegeten werd, goed te proeven was. De pasta werd opgdiend met tomatensaus waar enkele groenten in verwerkt waren, en droog brood. Oké, ik weet het, ik ben een fijnproever cq. verwend. Op een gegeven moment kwamen een paar buren langs, te weten een (Dominicaanse) vrouw en haar Zwitserse man. Die vrouw sprak veel. Waarschijnlijk anticiperend op wat we over haar zouden denken vertelde ze onder andere dat ze niet gek is, intelligent is en niet arm. Ze heeft twee huizen, vertelde ze, een hier op het platteland en een in Santiago. Ze vertelde een kiosk te hebben omdat ze ervan houdt om met mensen om te gaan. Dat was wel duidelijk. Van Gisela hoorde ik de volgende dag dat ze geïnteresseerd wat in een van de broers, terwijl ze getrouwd is met die Zwitser. Ze zijn sinds 10 jaar samen en hebben 8 jaar in Zwitserland gewoond. Sinds anderhalf jaar woont zij weer op de DR, terwijl haar man daar is. Hij spreekt niet meer dan een paar woorden Spaans, wat ik niet begrijp. Als ik hem geweest was, had ik al lang in ieder geval basis Spaans geleerd. Waarschijnlijk omdat haar man nauwelijks Spaans spreekt, sprak die vrouw tegen mij alsof ik ook nauwelijks Spaans spreek, terwijl ik me ondertussen aardig kan redden. Ze zei dan dingen als: ,,Ik, man, samen, hier. Man, werk, Zwitseland.", in plaats van: ,,Mijn man en ik zijn nu samen hier", en ,,Mijn man werkt in Zwisterland." Vandaag zijn de mannen al vroeg begonnen met cement te leggen op het pad en de vrouwen met koken voor de hele meute. Behalve de broers en familie zijn er ook een paar vrienden gekomen om te helpen, waarvan er enkele ervaring hebben met huizen bouwen en cement. Ook dat gaat hier anders dan in Nederland. Het zand dat gisteren uit de rivier geschept is, wordt vermengd met cement dat van de week geleverd is en met water. Dit gebeurd op het pad, want een cementwagen hebben ze alleen in de boofdstad (dat is met verteld althans). Dat wordt vervolgens in een kruiwagen geschept om te vervoeren en daarna op het te maken pad. Daarna wordt het gladgestreken met een plank en speciale schep die ik Nederland ook wel gezien heb, maar waarvan ik niet weet hoe die genoemd wordt. Vervolgens wordt er weer cement overheen gestrooid. Over het cement dat vanmorgen gelegd is, kan nu tegen het eind van de middag overheen gelopen worden. Morgen kan er overheen gelopen worden en aan het eind van de dag is het voldoende uitgehard zodat de auto's erop geparkeerd kunnen worden. 6 december is het 'Diá de los Reyes' oftewel Driekoningen (?). WIlliam had mij gevraagd om in ieder geval tot daarna te blijven, daarom vlieg ik de zevende terug. Nu verteld hij me dat het morgen gevierd wordt, omdat het midden in de week valt en de regering daarom besloten heeft het op maandag te vieren. Eigenlijk zouden we vandaag terug naar Santiago rijden, maar William vroeg me of ik per se vandaag terug wil en dat is niet zo. De voornaamste redenen voor mij om terug te gaan naar Santiago zijn de steekinsecten. Vandaag had ik een blood topje aan en blijk ik ook op de rug gestoken te zijn. Het plan is om met zijn allen naar het strand te gaan. Ik weet dat de kinderen graag naar het strand willen, omdat ze me dat van de week verteld hebben. Maar hun ouders zijn, voor zover ik weet, van plan om vandaag naar Santiago te gaan. Ik weet niet of ze moeten werken of toch langer kunnen blijven. [userId] => 51224 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4889905 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 3797 [author] => Bernadette [cityName] => Altamira [travelId] => 498903 [travelTitle] => Het leven op de Dominicaanse Republiek [travelTitleSlugified] => het-leven-op-de-dominicaanse-republiek [dateDepart] => 2015-12-13 [dateReturn] => 2016-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 99 [goalName] => Iets anders... [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,altamira [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/051/224_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => oud-en-nieuw ) [53] => stdClass Object ( [username] => bopwithberny [datePublication] => 2016-01-06 [title] => Paseando [message] => Normaliter is hier stromend water wat hier uit de grond komt en veilig te drinken is. Alleen was er iets kapot wat betekende dat het water uit tonnen gebruikt moest worden. Daardoor moest er ook zuinig omgegaan worden met water wat onder andere betekende dat er niet schoongemaakt kon worden, terwijl alles juist heel vies was door de regen. Gelukkig werkt alles vandaag weer, zodat Gisela en Milly vanmorigen schoongemaakt hebben. De vrendin van zijn vader waste af, waarbij ze een sop gebruikt en onder de kraan afspoelt. In mijn ogen is dit verspilling van water, maar hier maakt het volgens mij niet uit hoeveel je gebruikt. Ik geloof dat je niet hoeft te betalen en het komt uit de grond en hoeft niet gereingd te worden. Maar gisteren was er nog geen stromend water en het water in de tonnen was op. Dus William ging met Braulio, zijn neef, en nog twee jongere neefjes water halen. Omdat ik niets te doen had, vroeg hij mij ook mee te gaan. Wat ik niet wist, is dat het niet ver was en er water uit een bron gehaald wordt middels een waterpomp. Nu voel ik mij ook veiliger wat betreft het drinken van water hier. Hoewel het nog wel opgeslagen wordt in tonnen en ik dat ook niet echt hygienisch vindt. Gisteravond zijn we nog uitgeweest naar een gelegenheid in de buurt. Het is zo dichtbij dat we lopende gingen. Onderweg kwamen er twee jongens voorbij op paarden. PLotseling liep het ene paard achteruit. Gelukkig zijn mijn reflexen goed en kon ik opzij springen. Vroeger ging alles hier op paarden en ezels. De paarden hier zijn niet zo groot, ongeveer de hoogte van een ezel. Hoewel er niet veel meer gebruikt worden, de meesten verplaatsen zich tegenwoordig per motor of auto, zijn er nog wel enkelen die zich per paard verplaatsen. Tegenover waar we zaten, stond een paard met een gekleurd kleed. Ik probeerde mij voor te stellen hoe het vroeger was met uitgaan. Toen ik dat aan William vroeg, vertelde hij me dat hij een keer ergens was waar 500 paarden stonden. Er was toe ook nog geen electriciteit, dus er was alleen life muziek. Ik kan het me bijna niet voorstellen hoe het geweest is. Vandaag zijn de mannen verder gegaan met het maken van een parkeerruimte voor de auto's. De hele dag zijn er regenbuien. Eigenlijk moet ik wassen omdat ik geen schoon ondergoed meer heb, maar als ik was, kan ik niets droog krijgen. Vandaag heeft de vrouw van Williams vader gekookt en ik heb gekeken en alles opgeschreven. Gisela heeft een koolschotel voor me klaargemaakt die erg lekker is. Ook daarvan heb ik het recept opgeschreven. [userId] => 51224 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4889904 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 233 [author] => Bernadette [cityName] => Altamira [travelId] => 498903 [travelTitle] => Het leven op de Dominicaanse Republiek [travelTitleSlugified] => het-leven-op-de-dominicaanse-republiek [dateDepart] => 2015-12-13 [dateReturn] => 2016-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 99 [goalName] => Iets anders... [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,altamira [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/051/224_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => paseando ) [54] => stdClass Object ( [username] => bopwithberny [datePublication] => 2015-12-28 [title] => Verjaardag en kerst [message] => Voor mijn verjaardag zijn we naar een resort in Sosua gereden. William had beloofd dat we vroeg zouden vertrekken, maar tegen de tijd dat hij naar de sportschool geweest was en we nog wat dingen geregeld hadden, was het al middag. William is alleen naar binnen gegaan, omdat het voor de Dominicanen goedkoper is dan voor westerlingen, maar dat liedje ging helaas niet door zodat we toch het volle pond moesten betalen. Nadat we ingeboelt waren, is William gedag gaan zeggen op zijn werk en ben ik naar het strand gegaan. Toen ik naar de kamer wilde gaan om me te douchen, kwam William er net aan en zijn we samen bij een van de bars iets gaan drinken. Daarna ben ik me gaan douchen en is William naar een vriend gegaan. Toen hij terug kwam, hebben we eerst zijn vriend opgehaald en zijn we Sosua ingereden. Bij de woning van een tante van hem, kwam zijn nich plotseling vanuit het niets aanrennen. We hebben daar bij een colmado, een klein winkeltje, iets gedronken, wat hier heel normaal is. Daarna zijn we, samen met die vriend, naar een uitgaansgelegenheid gereden. In het begin draaiden ze veel bachata's en stond de muziek nog niet op vol volume. Maar naarmate het later werd, veranderde de muziekstijl meet trichting reggaetonachtige muziek en ging het volume steeds verder omhoog. Ik heb er altijd moeite mee als er veel lawaai is om goed te horen en daarom praat ik ook liever niet. Eerlijk gezegd had ik het dan niet zo naar mijn zin. Daarom zijn we vroeg weggegaan. We hebben nog even bij de disco in het resort gekeken, maar ook daar viel niet veel te beleven. Na een paar drankjes buiten, zijn we gaan slapen. De volgende dag zijn we eerst naar zijn werk gereden, zodat ook ik even gedag kon zeggen tegen zijn bazin en collega's. Zijn bazin is Duitse. Samen met haar echtgenoot hebben ze een meubelmakerij opgezet. Haar echtgenoot ging allerlei gelegenheden langs om de meubels aan de mensen te verkopen. Hij is echter overleden en zij doet dit niet, omdat dit voor vrouwen niet gebruikelijk is om zoiets te doen. Sindsdien gaan de zaken minder goed. Samen met zijn bazin heb ik een kop koffie gedronken. Ze vertelde me over de verschillen tussen de Dominicanen en westerlingen. Wij (westerlingen) zijn veel meer geneigd om te sparen voordat e iets kopen bijvoorbeeld. De Dominicanen kopen veel op afbetaling. Vaak komt er iets tussen, bijvoorbeeld een ziek familielid waarvoor de dokter, het ziekenhuis en de medicatie betaal moet worden, zodat ze de afbetaling niet meer kunnen betalen. Dan wordt het product, bijvoorbeeld de bank, teruggenomen voor het bedrijf en deze lijdt verlies. Daarom wil Yvonne geen meubels op afbetaling verkopen en verkoopt ze weinig aan Dominicanen. Ook moeten wij hier zorgen voor geld op de bank. Als een Dominicaan geld nodig heeft, dan springt de hele familie bij. Bij ons is dat niet gebruikelijk en daarom moet een westerling ook hier spaargeld achter de hand hebben. Nadat we bij Williams werk lang geweest waren, ben ik weer naar het strand gegaan en is hij weer vrienden gaan bezoeken. We moesten voor één uur uitgecheckt zijn, dus toen het ging regenen ben ik me gaan douchen. William kwam ondertussen ook terug. Omdat het buffet pas om half één startte zijn we eerst nog wat gaan drinken. Achteraf bleek dat we ook eerst hadden kunnen uitchecken en nog tot 3 uur mochten blijven. Echter, wij moesten weer op tijd naar Santiago om zijn broer op te halen die met ons mee zou rijden naar 'el campo' om daar de kerst te vieren. Toen we in Santiago bij 'la casita' aankwamen, was zijn broer er nog niet. Dus voordat we vertrokken duurde het nog wel even. En ik maar denken dat we haast hadden... In 'el campo' hadden Gisela, zijn zus, en de vriendin van zijn vader de hele dag staan koken. William en zijn broers gingen nog wat kerstverlichting en andere lampen ophangen. De vriendin van zijn vader was nog in de keuken bezig met het maken van yucca balletjes. Ze bood mij er een paar aan en omdat ik wel trek had, was ik hier erg blij mee. Ze samken heerlijk, dus ik heb gelijk gevraagd wat er in zit. En ik was niet de enige die er al van snoepte, klein tot groot deed mee. Kerst hier wordt met de hele familie gevierd. Gisela, alle 6 broers met vrouwen voor zover van toepassing en hun kinderen waren aanwezig. Ik heb niet geteld, maar denk dat het er zeker 20 zijn. Er werden twee tafels neergezet waar het eten op gezetwerd. Er was er rijst met juandoles, bietensalade, vlees, yucca snackballetjes, brood, een soort kroepoek van yucca, gekookte groentes voor mij en verder weet ik het niet meer. Gisela sprak een gebed uit, waarna iedereen kon opscheppen. William had ervoor gezorgd dat we op een stoel aan een tafel konden zitten. Niet iedereen kon dat, want er was maar één tafel om aan te eten en ook waren er niet genoeg stoelen. En ook wordt er hier veel gedronken. William had ervoor gezorgd dat er rosé voor mij was en ook droeg hij er zorg voor dat niet iedereen hiervan meedronk zodat het gelijk op zou zijn. De rest dronk rum of bier. Overigens wordt whiskey hier ook rum genoemd, maar dan wel hele goede. Aan het eind van mijn avond (ik ging als eerste slapen) gingen Gisela en Natalia, het tweejarige dochtertje van een van zijn tweelingbroers, dansen, wat Gisela niet vaak meer doet volgens William. De volgende dag regende het toen ik wakker werd en heeft er de hele dag met tussenpozen regen gevallen. William zei me gemakkelijke kleiding aan te trekken wegens de regen. De dag bestond voornamelijk uit het nuttigen van alcohol. Gisela en Miriam, een schoonzus van William, hebben het grootste deel van de dag afgewssen en voor eten gezorgd. Ik heb goed opgelet hoe Gisela het eten klaarmaakteen aantekeningen gemaakt zodat ik ook kan leren de Dominicaanse smaken aan mijn eten toe te voegen. Aan het eind van de middag kleed iedereen hier zich om en wordt er door de vrouwen make-up op gedaan, zelfs door Yanisel die nog maar 12 is (februari wordt ze 13). Als ik Yanisel vergelijk met mijn nichtje Melanie die al 13 is, dan is Yanisel veel volwassener. Ze ziet er volwassener uit, ook omdat ze meer geïntersseerd is in kleding en make-up, en gedraagd zich ook volwassener. Ook is ze veel behulpzamer. Kinderen wordt hier al jong geleerd om te helpen. Toen ik hier de eerste keer was, werd haar gezegd mijn lege kopje naar de keuken te brengen als ze dat niet uit zichzelf deed. Ondertussen helpt ze ook schoonmaken (afwassen, bezemen, dweilen, kleidng wassen en dergelijke). Ook kan ze al een paar dingen koken. Terwijl ik dit aan het schrijven ben, hoor ik haar zingen. Ze heeft een mooie stem en kent de teksten goed. Ik luister graag naar haar. Ze is de een na oudste van de meisjes hier, maar ik heb de indruk dat de anderen haar een beetje volgen. Nadat we ons omgekleed hadden, zijn we met een aantal uitgegaan en hebben we gedanst. Vandaag is de derde dag hier en tweede kerstdag. Vanmorgen nodigde Miriam me uit met haar mee te gaan. Ik wist niet goed waar we heen gingen; het bleek het huis te zijn waar ze opgegroeid is en waar nu Yumbo alleen woont. Yumbo is haar oom. Hij heeft altijd bij hen gewoond vertelde ze. Yumbo heb ik al leren kennen, toen ik hier voor het eerst was. Hij is altijd dronken en heeft een aparte manier van bewegen met zijn schouders overdreven naar achteren getrokken en zijn armen gestrekt. Hij danst erg graag, dus William zorgde ervoor dat ik met hem ging dansen. Alleen kan hij helemaal niet dansen. Dus daarna heb ik William gezegd dat hij dat niet meer aan mag bieden aan Yumbo. Toen we bij het huis aankwamen, had Yumbo volgens mij ook al gedronken. Miriam vertelde me dat het huis vroeger van hout was, maar in zo een slechte staat dat ze het vervangen hebben door een stenen huis. Het huis bestaat uit een woonkamer met open keuken en drie slaapkamers met een badcel. Aan de andere kant is de oude keuken met open vuur. Toen we daar stonden voelden we opeens een trilling, oftewel een lichte (aard)beving. Hoewel dit in Peru ook gebeurde toen ik er was, heb ik dat niet bewust meegemaakt, omdat ik sliep terwijl het gebeurde. Dus dit was voor mij de eerste keer dat ik bewust een beving meemaakte. Miriam legde uit dat het met de locatie te maken had. Vroeger was hier nog geen electriciteit en stromend water. Ze gebruikten gaslampen voor het licht. En koken gebeurde alleen op open vuur. (MIsschien heb ik dit al geschreven, dan sla je het maar over.) Ik probeer me voor te stellen hoe het leven toen was. Ik weet zeker dat er ook geen asfalt lag en van William weet ik dat er veel paarden gebruikt werden. Het leven hier was heel gezond als ik dat zo hoor. Er werd gezonder gekookt dan nu, zonder bewerkte producten. Er werd veel meer fruit gegeten of als sap gedronken. Nu ligt het fruit weg te rotten en wordt er veel frisdrank gedronken. Ik weet zeker dat er hard gewerkt werd, maar zonder stress. De belangrijkste landbouwproducten waren cacao en koffie. Overigens is hier momenteel een project dat ervoor zorgt dat de bewerking van cacao beter en hygienischer gebeurd. Ik heb hier de kippen tussen de cacaobonen zien lopen. Dat kun je niet echt aan het westen verkopen. Nadat we wat gegeten en gedronken hadden, met ik met de oudste zoon van Miriam terugereden. Miriam bleeft met haar jongste zoontjes achter om het huis schoon te maken (Yumbo maakt nooit schoon en wast niets af). Mriam heeft in totaal 4 kinderen. De derde wordt brujito (heksje) genoemd omdat toen zijn vader hem een keer een nummer vroeg voor de loterij, hij hiermee geld won. Onderweg kwamen we bij de rivier een pick-up tegen. Daar bleken William, twee broers en nog wat familieleden in en op te zitten. De kinderen zaten op het dak met de benen aan de achterkant. Zij waren onderweg om 'arena', zand op te halen bij de rivier. Ze begonnen de stenen op de pick-up te scheppen. Als de een moe was, nam de ander het over. Op een gegeven moment zag ik Guzman, zijn tweelingbroer, met een lege bierfles (van een liter) weglopen door de rivier. Ik vroeg me af wat hij ging doen. Toen ik alter weer keek, zag ik hem niet meer. Even later kwam hij terug met een volle fles. William vertelde dat er verderop een bron is waar de mensen vroeger veel gebruik van maakten. Er schijnen hier wel meer bronnen te zijn, waar geen gebruik van gemaakt wordt. Een van de kinderen werd wegegstuurd om een emmer te halen. Nadat de pick-up volgeladen was met 'arena' werd deze gebruikt om water over de stenen te gooien om deze schoon te spoelen. Deze lading werd teruggeregden naar de casa van zijn vader. William had bedacht dat er een ruimte gemaakt moet worden waar de auto's kunnen staan zonder dat het een modderboel wordt als het regent en hij heeft helemaal bedacht hoe dit moet. Ondertussen had Gisela weer gekookt en ging iedereen eten. Voor mij had ze groenten gekookt. Verder was er rijst met juandoles, salade en voor de anderen vlees. Na het eten zijn de mannen weer weggegaan en hebben nog twee nieuwe ladingen 'arena' opgehaald. Daarna zijn ze begonnen met grond weg te scheppen en de boel te egaliseren. Terwijl ik aan het schrijven ben is het donker geworden en zijn de mannen nog steeds bezig. Ook de vader van William, die ondertussen 74 is, helpt mee. 27-12-2015 Normaliter is hier stromend water wat hier uit de grond komt en veilig te drinken is. Alleen was er iets kapot wat betekende dat het water uit tonnen gebruikt moest worden. Daardoor moest er ook zuinig omgegaan worden met water wat onder andere betekende dat er niet schoongemaakt kon worden, terwijl alles juist heel vies was door de regen. Gelukkig werkt alles vandaag weer, zodat Gisela en Milly vanmorigen schoongemaakt hebben. De vrendin van zijn vader waste af, waarbij ze een sop gebruikt en onder de kraan afspoelt. In mijn ogen is dit verspilling van water, maar hier maakt het volgens mij niet uit hoeveel je gebruikt. Ik geloof dat je niet hoeft te betalen en het komt uit de grond en hoeft niet gereingd te worden. Maar gisteren was er nog geen stromend water en het water in de tonnen was op. Dus William ging met Braulio, zijn neef, en nog twee jongere neefjes water halen. Omdat ik niets te doen had, vroeg hij mij ook mee te gaan. Wat ik niet wist, is dat het niet ver was en er water uit een bron gehaald wordt middels een waterpomp. Nu voel ik mij ook veiliger wat betreft het drinken van water hier. Hoewel het nog wel opgeslagen wordt in tonnen en ik dat ook niet echt hygienisch vindt. Gisteravond zijn we nog uitgeweest naar een gelegenheid in de buurt. Het is zo dichtbij dat we lopende gingen. Onderweg kwamen er twee jongens voorbij op paarden. PLotseling liep het ene paard achteruit. Gelukkig zijn mijn reflexen goed en kon ik opzij springen. Vroeger ging alles hier op paarden en ezels. De paarden hier zijn niet zo groot, ongeveer de hoogte van een ezel. Hoewel er niet veel meer gebruikt worden, de meesten verplaatsen zich tegenwoordig per motor of auto, zijn er nog wel enkelen die zich per paard verplaatsen. Tegenover waar we zaten, stond een paard met een gekleurd kleed. Ik probeerde mij voor te stellen hoe het vroeger was met uitgaan. Toen ik dat aan William vroeg, vertelde hij me dat hij een keer ergens was waar 500 paarden stonden. Er was toe ook nog geen electriciteit, dus er was alleen life muziek. Ik kan het me bijna niet voorstellen hoe het geweest is. Vandaag zijn de mannen verder gegaan met het maken van een parkeerruimte voor de auto's. De hele dag zijn er regenbuien. Eigenlijk moet ik wassen omdat ik geen schoon ondergoed meer heb, maar als ik was, kan ik niets droog krijgen. Vandaag heeft de vrouw van WIlliams vader gekookt en ik heb gekeken en alles opgeschreven. Gisela heeft een koolschotel voor me klaargemaakt die erg lekker is. Ook daarvan heb ik het recept opgeschreven. [userId] => 51224 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4888423 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 365 [author] => Bernadette [cityName] => Altamira [travelId] => 498903 [travelTitle] => Het leven op de Dominicaanse Republiek [travelTitleSlugified] => het-leven-op-de-dominicaanse-republiek [dateDepart] => 2015-12-13 [dateReturn] => 2016-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 99 [goalName] => Iets anders... [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,altamira [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/051/224_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => verjaardag-en-kerst ) [55] => stdClass Object ( [username] => bopwithberny [datePublication] => 2015-12-23 [title] => De grens met Haïti [message] => Zondagavond zijn we naar een plaats geweest waar ze son spelen. Er was een life band en behalve son speelden ze ook bolero. In de pauzes werd ook bachata en musica typica gedraaid. In ieder geval heb ik ook kunnen dansen. Er zijn daar veel oudere mensen, maar er waren ook enkele jongeren. De sfeer is goed en ik heb zin omterug te komen. Gisteren zjn we naar Dajabon gereden aan de grens met Haïti. William heeft daar vrienden wonen. Samen met zijn vriend zijn we naar de grens gereden. De Haïtianen zijn veel donkerder dan de Dominicanen. Ook hebben ze andere gewoontes zoals het doen van de was in de rivier. Veel Haïtianen waren dan ook aan het wassen. Er zijn twee grensposten, waarvan er één dicht was. Bij de andere kunnen de mensen gewoon overlopen, nadat ze de grenswachten wat geld toestoppen. Er was een markt waar het krioelde van de mensen. Maar omdat er veel gestolen wordt daar en het er gevaarlijk is, zijn we de grens niet overgegaan. Zoals gezegd kunnen de Haïtianen zonder papieren de grens over lopen. Velen keren niet terug naar Haïti en lopen dan bijvoorbeeld de hele weg naar Santiago. Wij hebben daar drie uur over gedaan met de auto. Lopende moet dat dus dagen duren. Bij de controles, en dat zijn er diversen die kant op, lopen ze een stuk door het land. In de Dominicaanse Republiek doen de Haïtianen het werk dat de Dominicanen niet willen doen en voor veel mindder geld. Haïti is namelijk veel armer dan de Dominicaanse Republiek. Veel Dominicanen moeten ook weinig van de Haïtianen hebben, ook omdat ze veel stelen en overvallen plegen. Gisteren zijn we, nadat we bij de grens geweest waren, doorgereden naar Monte Cristi. We zijn gestopt bij de zoutpannen. Het zoute water wordt vanuit de zee het binnenland ingeleid. Omdat het daar warmer is dan in de rest van het land, droogt het daar sneller op. Na twee maanden is het water verdampt en het zout ziet er dan helder uit. Het wordt dan opgeslagen in schuurtjes van hout. We kregen informatie van een man die daar rondliep. Ik weet niet of hij iets met de zoutpannen te maken had, maar hij wist er wel veel van af. Hij vertelde ook dat hout beter bestand is tegen het zout dan bijvoorbeeld beton. Het hout van de zoutpannen is 30 jaar oud, zo vertelde hij. Daarna zijn we doorgereden. We wilden omhoog de berg op, maar de weg stopte. We stapten uit en na een paar honderd meter lopen lag een strand. Er waren mensen aan het baden, maar de zee was vrij ruw en het leek mij niet echt veilig. Op de terugweg hebben we ons nog een tijdje vermaakt op een pier en daarna zijn we naar het huis van die vrienden gereden. Ondertussen was het avond, maar die man moest nog werken in zijn Colmado, een klein winkeltje. Ze hebben er twee, een aan huis waar zijn vrouw spullen verkoopt, en een grotere verderop waar de man in staat. Ze hebben drie kinderen, twee jongens en een meisje. De jongens helpen ook in de Colmado's. Het meisje is nog te jong met haar twee jaar. Het meisje wordt door iedereen aangespoken met 'Chichi'. Deze bijnaam is voorbestemd voor alle kinderen tot een jaar of 6-7, wanneer ze goed beginnen te spreken. 's Avonds hebben de dag afgesloten in een dansgelegenheid en vandaag zijn we teruggereden naar Santiago. [userId] => 51224 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4887642 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 358 [author] => Bernadette [cityName] => Dajabón [travelId] => 498903 [travelTitle] => Het leven op de Dominicaanse Republiek [travelTitleSlugified] => het-leven-op-de-dominicaanse-republiek [dateDepart] => 2015-12-13 [dateReturn] => 2016-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 99 [goalName] => Iets anders... [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,dajabn [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/051/224_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => de-grens-met-hati ) [56] => stdClass Object ( [username] => bopwithberny [datePublication] => 2015-12-19 [title] => De eerste ervaringen [message] => Het leuke van leven onder de Dominicanen is het gevoel krijgen hoe het leven hier is. Zoals elke cultuur zijn er goede dingen en minder goede dingen te vertellen. En het beste is om het vanuit mijn eigen ervaring te vertellen. De eerste keer dat ik hier was, was ik in een resort en ontmoette ik mijn vriend. Ik had nog een week extra en ben toen met hem meegegaan naar 'el campo' in de bergen, oftewel het platteland, naar zijn vader. Het huis van zijn vader heeft hij zelf gebouwd. Toen we aankwamen was alles donker, omdat er geen electriciteit was. Pas de volgende ochtend kon ik rondkijken hoe alles er uitzag. De onderkant van het huis is van cementblokken en de rest bestaat uit hout. De meeste huizen op het platteland zijn zo gebouwd. Tegenwoordig zijn er ook huizen die helemaal uit cementblokken opgebouwd zijn. En de huizen zijn geverfd in de mooiste kleuren, voornamelijk pasteltinten. Voor de ingang van het huis van zijn vader is een soort van veranda. Dan is er een langgerekte woonkamer met aan de linkerkant een bank en daarna stoelen die bij een bak horen. Voor die stoelen staat een kleine ouderwetse televisie. Aan de rechterkant zijn twee openingen met gordijnen ervoor die naar slaapkamers leiden. De eerste slaapkamer is van zijn vader en zijn partner (de moeder van mijn vriend is overleden). De volgende slaapkamer heeft twee bedden, waarvan wij er in een sliepen. Daarachter is nog een slaapkamer waar het zoontje van mijn vriend, die ook meegekomen was, sliep. Achter de kamer en naast de laatste slaapkamer is nog een kamer die niet echt gebruikt wordt. Achter de derde slaapkamer is de 'bano', oftewel de badkamer. Hier is een toilet aanwezig waar je handmatig een emmertje water op gooit nadat je gebruik hebt gemaakt van het toilet. Als je op het toilet zit dan staat voor je een (oude) wasmachine en naast je heb je een muurtje met aan de andere kan de 'badcel'. Baden gebeurd hier middels een emmer water en een kleinere emmer waarin je water doet om over je heen te gieten. Dit was mij niet vreemd, want ook in India heb ik me zo gebaad. Aan de linkerkant van het huis staat een apart gebouw met daarin de keuken en twee opslagruimtes voor cacao. Cacao en andere producten (fruit zoals mango's en bananen) zijn de bestaansmiddelen daar. Aan de achterkant is nog een keuken met een open vuur. Oorspronkelijk werd er overal zo gekookt en veel oudere mensen geven er nog steeds de voorkeur aan om zo te koken. De partner van zijn vader heb ik zowel buiten als in de keuken zien koken. Toen we er waren lagen de cacaobonen te drogen en de kippen liepen er door heen. Ook in de keuken liepen de kippen gewoon rond. Wat wel opvallend is, is dat er in 'el campo' wel stromend water is, wat uit de rivier komt en dus relatief schoon. De mensen drinken dit water dan ook gewoon. Omdat ik in Peru erg ziek ben geeest waarbij ik uitgedroogd in het ziekenhuis terecht kwam met een amoebendysenterie, kocht mijn vriend speciaal voor mij water. Het leven daar op mij komt vrij relaxt over. Niet dat de mensen niet hard werken, want dat doen ze wel. Althans sommigen, want er zijn er ook die weinig doen, de hele dag rondhangen en veel drinken, vooral rum van het Dominicaanse merk Brugal. Zoals ik al geschreven had, is het voornaamste middel van bestaan de landbouw. De vader van mijn vriend verbouwd onder andere cacao en koffie. Achter het huis verbouwd hij nog steeds van alles, zoals bananen, en hij heeft verbouwd geregeld groenten voor eigen gebruik. Het voedsel hier is vrij eenvoudig. Men eet veel rijst, yuca, kip, varkensvlees en bonen. Bijna overal wordt kippebouillon in het eten gebruikt. Wat het lastig maakt als je, net als ik, vegetariuër bent. Gelukkig respecteerdt mijn vriend dat en houdt hij hier rekening mee door het aan iedereen uit te leggen wat ik wel en niet kan eten. We hebben ook in de rivier gebaad. Toen we daar heen gingen leek het grootste deel van de bewoners daar familie van hem te zijn. Op de Dominicaanse Republiek is het gebruik van een bikini aan kinderen voorbehouden, wat ik als westerling niet gewend ben. Daarnaast wordt er over het badpak een broekje en vaak ook een t-shirt gedragen. Gelukkig heb ik ondertussen een leuk badpak met rokje kunnen vinden wat ik hier zonder bezwaar van mijn vriend kan dragen. Maar zelfs een gewoon badpak is voor hiet te bloot voor een volwassene. Verder is muziek hier heel belangrijk. De muziek die in de bergen en in en rond Santiago (de los Caballeros) voornamelijk wordt gespeeld is 'musica typica', oftewel merengue. Bijna iedereen lijkt ook wel muzikant te zijn en te kunnen dansen. Merengue is wat dat betreft vrij gemakkelijk, want je stapt met je voeten links, rechts, links, rechts als man en als vrij het omgekeerde. Daarbij moet je wel opletten om niet als Hollandse boer je heupen precies de verkeerde kant op te bewegen. De heupen horen gelijk met de voeten te gaan. Dus als je je voet op de grond zet, gaat de heup vanzelf mee naar beneden. En als toeschouwer heb je een goed uitzicht, want de meeste achterwerken zijn goed gevormd en een plezier om naar te kijken. Naast de merengue is de meest belangrijke muzieksoort de bachata. Deze muziek is melodieuzer en de dansstappen zijn net iets anders. Hiervoor wordt een vierkwartsmaat gebruikt, waarbij de laatste stap een tap is. Veel westerlingen gooien hierbij de voet of heup omhoog, maar dit zie je de Dominicanen niet doen. Ook wordt in het westen veel voetnwerk gebruikt en draaien gemaakt. Het doen van voetenwerk wordt Dominicaanse bachata genoemd, maar hier zie je dat nauwelijks. Je hebt nog veel meer muzieksoorten met elk hun eigen manier van dansen, oude en nieuwe soorten. Onder de oudere muzieksoorten vallen bijvoorbeeld son en bolero. Een nieuwe muzieksoort die hier veel gedanst wordt is de reggaeton. Iets wat ik niet fijn vind hier, is dat de muziek vaak zo hard staat, dat je oren er pijn van doen. Volgens mij zouden de oudere mensen lalemaal doof moeten zijn, maar ik heb nog geen ouderen ontmoet die doof zijn. Het lijkt wel dat als de muziek niet hard staat, de mensen geen plezier kunnen hebben. Een ander belangrijk verschil met het westen is het uitgaansleven. Als je hier uitgaat, regel je een tafel en zit je de hele avond wanneer je niet aan het dansen bent. Je bestelt je drinken en deelt dat; dus bijvoorbeeld een grote fles bier, of een fles rum. En je kunt ook niet zomaar met iedereen dansen. Dansen met iemand die aan je tafel zit, en dus familie is of een vriend, dat is in het algemeen geen probleem. Tenzij je te maken hebt met een jaloerse partner, want dat is hier niet ongebruikelijk. Gelukkig is mijn vriend niet jaloers en mag ik van hem met anderen dansen. Maar dansen met iemand van een adnere tafel is lastiger. Als het een groep vrienden of vriendinnen betreft, kun je middels oogcontact iemand ten dans vragen. Maar als het een gemengde tafel betreft, wordt het moeilijker. Iemand van een stel, vraag je zo en zo niet, tenzij je ruzie wilt. En die ruzie blijft meestal niet bij woorden. Een andere mogelijkheid is om aan iemand van de tafel te vragen of je met diegen mag dansen die je op het oog hebt. En als er ruzie komt, kun je maar beter wegwezen, want het bezit en gebruik van wapens is hier niet ongebruikelijk. [userId] => 51224 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4887087 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 373 [author] => Bernadette [cityName] => Altamira [travelId] => 498903 [travelTitle] => Het leven op de Dominicaanse Republiek [travelTitleSlugified] => het-leven-op-de-dominicaanse-republiek [dateDepart] => 2015-12-13 [dateReturn] => 2016-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 99 [goalName] => Iets anders... [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,altamira [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/051/224_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => de-eerste-ervaringen ) [57] => stdClass Object ( [username] => margotdegreef [datePublication] => 2015-11-23 [title] => Politiek, Noordwest, water(vallen) en uitzichten [message] => Het onderwerp van de dag: politiek. Zelfs de kerkdiensten werden ingekort op 25 oktober om gemeenteleden de gelegenheid te geven te gaan stemmen. Ondanks die oproep is het echter weer een minderheid geweest die heeft gestemd. De democratie is nog ver te zoeken. Op hetzelfde moment vonden er ook in Argentinië en Guatemala verkiezingen plaats. In Guatemala is een voormalige komediant gekozen als president, terwijl Argentinië na 12 jaar een andere partij aan het roer heeft. Wanneer zal Haïti een goed functionerende regering kennen die het vertrouwen heeft van het volk en een volk dat ook haar verantwoordelijkheid neemt tegenover de overheid? Deze vraag kwam indirect ook naar voren tijdens een vergadering met UCLBP, de overheidsinstantie op het gebied van bouw. Volgens de directeur wordt het probleem van woningen opgelost als 80% van de mensen belasting betaalt. Maar eenrichtingsverkeer werkt niet: burgers hebben weinig zin om belasting te betalen zolang ze niet zien wat de overheid ermee doet, terwijl de overheid weinig kan doen zolang de burgers geen belasting betalen. Er blijft een uitgesproken behoefte aan een ministerie voor woningbouw en ook de relatie tussen UCLBP en andere overheidsinstanties vraagt verduidelijking. We spraken over verschillende woningbouwprojecten, evenals de situatie in Canaan, een kale berghelling buiten de stad waar na de aardbeving honderdduizenden mensen zijn neergestreken. Ook op ander gebied proberen we te voldoen aan de eisen van de overheid: we zijn al jaren bezig met pogingen om CWS officieel in te schrijven in Haïti, wat nog steeds niet gelukt is. De advocaat die ons bijstaat in het proces is op zich een serieus iemand, maar heeft iets teveel hooi op z'n vork en vertraagt het proces al maandenlang, zozeer dat van alle documenten die we verzameld hadden, diverse alweer verouderd zijn. Een zeer frustrerende onderneming. In oktober is het mandaat van de VN weer met een jaar verlengd. Daarmee begint het twaalfde jaar van de aanwezigheid van de VN in Haïti. In principe zijn de blauwhelmen bedoeld voor landen waar oorlog is, maar ook hier rijden ze met hun geweren continu in de aanslag door de straten. Het was de bedoeling dat ze het nationale politiekorps zouden versterken, zodat die straks na het vertrek van de VN beter bestand zijn tegen hun taak, maar daar lijkt weinig van terecht te komen. Persoonlijk had ik een weinig vredelievende aanvaring met een van de zogeheten 'peacekeepers'. Nadat we aankopen hadden gedaan op de markt in het stadscentrum (waarbij ik het onderhandelen graag aan een ander overlaat), maakte ik een scherpe bocht om ergens af te kunnen slaan, waarbij ik iets achteruit moest. We reden verder en waren in gesprek verwikkeld, toen mij bijrijder zei: het lijkt wel alsof ze ons in willen halen. Inderdaad hing de achterligger aan onze bumper, kwam vervolgens pal naast ons rijden om ons zozeer af te snijden dat hij onze linker voorbumper raakte, waarop hij z'n auto schuin op het midden van de weg parkeerde waardoor er niemand meer langs kon. Vervolgens stapte de chauffeur in VN uniform uit, om mij de huid vol te kafferen en te beweren dat ik hem geraakt had (al eerder, bij het achteruit rijden). Hij mij ja, maar ik hem niet. Mijn bijrijder was zo behulpzaam om het woord te voeren, er vormde zich algauw een oploop om ons heen en ik voelde me zeer ongemakkelijk, maar gelukkig konden we uiteindelijk zonder problemen verder rijden. Een onaangename ervaring met een organisatie die toch een goed voorbeeld zou moeten geven. Daarna kon ik mijn weg veilig vervolgen naar twee zussen, bij wie ik heel wat hartelijker werd ontvangen, met uitgestrekte armen van de kinderen. De afgelopen weken kregen we dubbel goed nieuws van de methodisten organisatie UMCOR, die financiering beschikbaar heeft gesteld voor twee programma's: de bouw van 30 huizen en 6 waterreservoirs in Ganthier en Boen, plus gemeenschapsontwikkeling en voedselveiligheid; zaden, geiten, kippen, koeien en waterputten. Er stond ook weer een reis naar het Noordwesten op het programma. Aangezien dat het prioriteitsgebied is van CWS in Haïti, zijn we regelmatig op pad. Mijn collega Rony, accountant van beroep, plus de accountant van onze partnerorganisatie SKDE en ik vertrokken gedrieën naar Anse Rouge, vrijdag 30 oktober. Buiten de stad kijkend naar de huizen in Canaan, het Olympisch stadion dat weinig in gebruik lijkt te zijn, de zee, de bootjes, de huizen achter de muren aan de kust van Arcadins. De beide heren waren in een intens gesprek verwikkeld over politiek, terwijl mijn gedachten gingen naar macht, hoeveel we zien dat mensen geen leiding willen delen noch werkelijk capaciteiten (van anderen) vergroten, hoe internationale organisaties werken, hoe het mogelijk is dat er al tweehonderd jaar geen goed functionerende regering in Haïti is, hoeveel projecten na een tijdje ongebruikt achterblijven, alsof het niet belangrijk was. In Gonaïves stopten we voor een maaltijd en voegde Cher Frère zich bij ons. In twee auto's reden we verder de onverharde wegen op naar hotel La Fierte (De Trots) in Anse Rouge, waar de muggen gelijk aanvielen. Het was warm en al om een uur of drie, vier 's nachts 'begon de kerk in onze oren te zingen', zoals Cher Frère het omschrijft. Geen goede nachtrust dus. We splitsten op; collega Rony en de SKDE accountant togen naar een corporatie om een training te geven op het gebied van financieel management en boekhouding/administratie, terwijl Cher Frère en ik andere corporaties bezochten. Aangezien veel van de deelnemers docenten zijn, moet de training in het weekend plaatsvinden. Eerst naar Ti Rivyè Glasi. Het blijft mooi onderweg; de zee in de diepte aan de kust, de bergketens, de diverse soorten cactussen. Bij KPPG is een groot watersysteem aangelegd door Christian Aid Ministries, een Amish/Mennonieten organisatie. Mensen konden voor 500 gourdes (ongeveer 9 euro) inschrijven en betalen nu 110 gourdes (2 euro) per maand voor het gebruik van water. Op een helling is een middelgroot waterreservoir gebouwd, die gevuld wordt door een ondergrondse pomp. Vervolgens wordt het water van dit reservoir naar een enorm reservoir bovenop de helling gepompt (met een capaciteit van 70.000 gallon). Vanuit het grote reservoir worden elke 3 dagen kleinere reservoirs gevuld, waarvan er 75 gebouwd zijn/worden op het land van de mensen die hadden ingeschreven. Deze reservoirs hebben een capaciteit van 400 liter. De pompen werken op elektriciteit opgewekt door 39 zonnepanelen. We spraken met een echtpaar dat lid is van de corporatie. Ze waren aan het werk op hun land. De zaden zijn duur momenteel, aangezien door de droogte van dit jaar de oogsten beperkt waren en de zaden dus zeldzaam zijn geworden. Het is voor het eerst dat alle drie de keren dat er gezaaid is in een jaar, drie keer de oogst mislukt is. Het echtpaar was nu bezig met zaden voor wortels, bonen, maïs, sorghum, meloen en pompoen. De zaden zijn geleend en moeten na de oogst terugbetaald worden. Het echtpaar heeft de zorg voor geiten die het eigendom zijn van een andere boer, maar meerdere ervan zijn doodgegaan in de storm Joacquin eind september/begin oktober. De handel die de vrouw dreef is stilgevallen nadat een van hun kinderen, een docent, vorig jaar compleet onverwacht overleed. 3 kinderen wonen er nog bij hen en de andere 4 zijn in Port-au-Prince. Water is leven, dat is duidelijk. Nu beginnen de andere mensen ook het belang in te zien van waterreservoirs en irrigatiesystemen, waarvan er ook 9 zijn uitgedeeld. Men was eerst wat wantrouwig om 500 gourdes te betalen, maar ziet nu resultaat van de investering. Ook hier is de politiek aan de orde van de dag; hoewel men ver moest lopen om te gaan stemmen, speelt het belang om te gaan stemmen over het algemeen meer op het platteland dan in de stad. We spraken over onderwijs; er zijn enkel basisscholen in de directe omgeving. Middelbare scholen zijn verder weg en gaan niet tot het laatste jaar, terwijl er helemaal geen beroepsonderwijs in de buurt is, wat juist wel heel belangrijk zou zijn, volgens de inwoners. Dit zou helpen om de jongeren dichterbij huis te houden en ook om meer vakkennis in de omgeving te krijgen. Inmiddels was de bakkerij geopend; de bakker draaide een meterslange rol deeg door een wringer, die door twee jongens werd aangedraaid. De jongens krijgen uitbetaald in brood, wat ze vervolgens mee naar huis nemen voor hun ouders; een welkome aanvulling. De broodhandelaars kopen bloem in de corporatie, waar de bakker vervolgens brood van bakt, wat de handelaars daarna verkopen in het dorp of op grotere markten verder weg. De bakkerij is recent herbouwd, met financiering van CWS. De corporatie heeft daarna ook een kleine winkel geopend, met bloem, spijkers, cement, olie, spaghetti, varkensvoer, etc., zodat men niet meer helemaal naar Anse Rouge hoeft voor inkopen. We spraken met een aantal leden over het moeilijke jaar 2015. Veel dieren zijn doodgegaan; geiten, schapen, muilezels, ezels, koeien, eerst door gebrek aan voedsel tijdens de droogte en vervolgens in de storm Joacquin. Door het verlies van inkomsten in handel, akkerbouw en dieren, hebben mensen vertraging opgelopen in het terugbetalen van microkrediet verstrekt door de corporatie. Verschillende dorpelingen werken in de Dominicaanse Republiek, om vandaar geld terug te sturen naar hun gezinnen in Ti Rivyè Glasi. We dachten na over onbenutte specialiteiten van de omgeving; ze hebben een motor beschikbaar om een molen te draaien, maar nog geen molen. Er zijn verschillende planten in grote hoeveelheden aanwezig waarvan parfum, shampoo, zeep, jam en andere producten gemaakt kunnen worden (ook aloë en olijven). Tegen de tijd dat we vertrokken lagen de eerste broden in de oven, waar open vuur in gestookt wordt om het deeg bruin te bakken. We kregen dus zeer vers en warm brood mee, plus een avocado. We besloten bij Christian Aid Ministries langs te gaan, die vlakbij een kantoor hebben, en werden vriendelijk ontvangen door de conservatieve Mennonieten die een droog stuk land hebben veranderd in een prachtige, overschaduwde woonomgeving. De coördinator legde uit hoe ze te werk waren gegaan met de bouw van reservoirs en het boren van putten, en ook wat voor ander werk ze doen; bodembescherming, herbebossing, water en een spaarsysteem. We namen een stuk brood met avocado en reden verder naar Dupre. Daar troffen we zowaar nog meer Mennonieten uit Glasi aan in de dorpswinkel van KED. "De hanen kraaien niet", zei de coördinator, die me vervolgens uitlegde dat dat spreekwoord betekent dat de situatie bitter slecht is. De winkel loopt dus ook niet zoals het zou moeten. Die werd eerst door zijn vrouw gerund, tot haar plotselinge overlijden eerder dit jaar. "Er is evangelie in theorie en in de praktijk," zei de weduwnaar, tevens predikant in het dorp. Zijn vrouw laat een grote leegte achter. Ik sprak een vijftal leden van de corporatie, die spraken over de grootste uitdaging: water. Zonder water is landbouw niet mogelijk. Hoewel de corporatie een verschil maakt in het dorp, blijven de leefomstandigheden moeilijk. Veel leden hebben geen goed huis; men zou niet bang hoeven te zijn voor regen, zo sprak iemand, regen die het huis binnenlekt, bedden natmaakt en mensen belet te slapen. Tegelijk heeft het verlies van oogsten vergaande gevolgen; er is geen eten, er zijn geen zaden om te planten, er is geen geld om school te betalen of de leningen terug te betalen. Ook deze omgeving heeft onbenutte mogelijkheden: planten die getransformeerd kunnen worden in zalf, zeep, mango voor jam, pinda's voor pindakaas, etc. Ze noemden ook het belang van beroepsonderwijs, computerkennis en een cybercafé. KED is dit jaar een nieuw initiatief begonnen: een boomkwekerij in Trankil (Rustig). Daar heeft de organisatie Heifer een watersysteem aangelegd om water uit de bergen via leidingen naar 6 fonteinen en een reservoir te leiden. Met dat water worden de boompjes in de kwekerij besproeid; ze hebben papaja, olijf, mango, peper, eik en andere boompjes geproduceerd. Een deel ervan is een maand geleden verdeeld en geplant in tuinen bij huizen. De papaja bomen waren al een eind de lucht ingeschoten. Via Mare Rouge reden we naar Jean Rabel, met zicht op het eiland La Tortue, heel in de verte achter de bergen en zee. Aangezien we sinds vrijdagmiddag niet hadden gegeten, was een maaltijd zaterdagavond welkom. Ik moest denken aan 'zip your lip' acties die werden gehouden toen ik op het Lauwers College zat, waarbij leerlingen 24 uur lang niet aten om geld in te zamelen voor een goed doel. Dat gebeurt nu regelmatig, alleen dan niet voor een goed doel. Het gastenverblijf waar we overnachtten is gehorig, aangezien de muren niet volledig tot het dak opgetrokken zijn. Opnieuw een slechte nachtrust, door nachtelijke telefoongesprekken van een andere gast. Om vijf uur 's ochtends voegde zich daar de oproep tot de katholieke mis bij. Deze dag waren we alle vier bij dezelfde corporatie: KOFEJ in Beldoren. De accountants werkten met een aantal leden aan de boekhouding. Een andere groep leden kwam zaden halen. Wegens het gebrek aan zaden heeft CWS geld beschikbaar gesteld om zaden te kopen, zodat men kon planten tijdens het regenseizoen. De zaden zijn moeilijk verkrijgbaar en vele malen duurder dan andere jaren. Vandaag namen leden zaden in ontvangst voor maïs, zwarte bonen en zoete aardappelen. Ook hier heeft de storm Joacquin bananenbomen vernield en dieren gedood. Om een beeld te krijgen van de diversiteit van voedselconsumptie, stellen we eveneens vragen gebaseerd op internationaal opgestelde lijsten, die een eenzijdig beeld vormen; geen zuivelproducten, nauwelijks groente, veel rijst, bonen en olie. De volgende ochtend vertrokken we om zes uur naar Bombardopolis, corporatie CRPB. Er werd juist een vrachtwagen gelost met bestelde koopwaar. Een van de vrouwen die haar spullen op kwam halen om haar handel aan te vullen, zei dat veel mensen hetzelfde verkopen, dus de handel gaat langzaam. Ook hier heeft Joacquin de bananenbomen geveld. We liepen naar een lid van de corporatie, die net een zak bloem had gekocht in de corporatie om brood van te maken voor de verkoop. Ze verkoopt ook andere voedsel- en hygiëne producten. Op het land achter haar huis heeft ze zoete aardappelen geplant, sorghum, maniok, maïs, bonen, papaja. Ze heeft zes dochters. Haar muilezel en ezel zijn dit jaar beide doodgegaan, dus nu kan ze moeilijk meer naar vergelegen markten gaan om haar producten te verkopen. Ook de andere leden hebben veel dieren verloren; koeien, geiten, ezels, muilezels. De verkiezingen spelen in alle corporaties en hier des te meer, aangezien de coördinator (ook weer een predikant) kandidaat was voor burgemeester. Hij legde me echter uit hoe men op het laatste moment actie tegen hem had gevoerd, waardoor hij als tweede eindigde. Het gebeurt niet vaak dat protestanten bereid zijn deel te nemen aan de politiek, dus jammer dat het niet gelukt is. Teveel bedrog, zegt men. Kantoren die 400 stemgerechtigden hebben, telden 600 stemmen; er zijn mensen die 8 of 9 keer gestemd hebben. Achter het kantoor van CRPB staat een latrine, de eerste van alle corporaties die een latrine heeft gebouwd bij het kantoor. Ze zijn ook begonnen met compost produceren. Een van de ruimtes van het kantoor wordt gebruikt als opslag voor zaden. De corporatie heeft zelf zaden gekocht die de leden kunnen planten en na de oogst terugbetalen, maar doordat de oogsten zijn mislukt, valt er ook niks terug te betalen. "Zolang ik leef heb ik nog niet zo'n grote droogte gezien," vatte een van de leden de situatie samen. We spraken ook over een forum gehouden door de overheidsinstantie CNSA, eerst in drie communes van het Noordwesten en daarna in de hoofdstad Port-de-Paix ter voorbereiding op een nationaal plan voor voedselveiligheid. De corporaties nemen er actief deel aan. Net als KOFEJ heeft ook CRPB een dorpswinkel, maar KOFEJ is geselecteerd als verkooppunt voor het programma 'Kore Lavi' van organisaties als Care en ACF, die voedselbonnen verdelen waarmee mensen voedsel kunnen kopen in aangewezen verkooppunten. Voor CRPB betekent het dat hun verkoop flink is gedaald, zowel door verminderde koopkracht als door het feit dat voedselbonnen elders worden ingeleverd. Het heeft dus een negatieve invloed op de lokale handel, behalve als men zelf zou mogen kiezen waar de bonnen in te leveren en waartegen. De route blijft schitterend. Over Mon Chen, de zee is nooit ver weg, de bergen, lagen van rotsen, kaal, cactussen in verschillende soorten en maten, met knoppen nu, dan de verschillende kleuren helderblauw zeewater schitterend in de zon, door de dorre en droge omgeving die zo anders is dan elders in het land. De zoutproductie, afdalen naar Baie-de-Henne, langs de kust naar Anse Rouge, strakgespannen gordel op de slechte wegen vol rotsen/stenen. In Anse Rouge stopten we voor een maaltijd van witte rijst, bonensaus en vis. We reden verder naar Gonaïves, voor een bezoek aan de corporatie KEKPOTA. Daar wordt de bouw afgerond van een nieuw kantoor, de elfde en een na laatste van de twaalf corporaties. Ze zijn de tweede die een toilet bouwen. Achter het kantoor ligt een uitgestrekt stuk land waarop rijen 'lalo' planten staan (jute leaves), specialiteit van de Artibonite en geplant door een lid van de corporatie, op land gepacht door de corporatie, waarvan een derde deel van de opbrengst bestemd is voor de corporatie. Tijdens de bouw van het kantoor zorgde de lalo eveneens voor voedsel voor de bouwlieden. Er zijn vier handgegraven putten op het land; anders dan de corporaties in het Noordwesten, is hier ondiep al water te vinden. De corporatie heeft grootse plannen met het nieuwe gebouw: ze willen een waterkiosk installeren, ijs verkopen, landbouwproducten, zaden, kunstmest. Ze vertelden ook dat de overheid dit jaar een systeem heeft ingesteld om 'oorbellen' in de oren van koeien te bevestigen, om diefstal tegen te gaan. Die nacht bracht ik door in Gonaïves. Om 4:45 uur hoorde ik roepen: 'wie is daar?' Het antwoord: 'de watertruck'. Om kwart voor vijf 's ochtends het water bijvullen... Collega Rony pikte me op voor de terugreis naar Port-au-Prince, langs de rijstvelden, de centra waar de geelbruine rijstkorrels uitgespreid op de grond liggen om te drogen, de marktmensen, de posters voor de verkiezingen. Alle akkerbouw gaat met de hand; geen gemotoriseerde apparatuur, maar enkel een pikhouweel of machete of schop. Het gesprek van de heren ging nu over op de buitenlandse invloed op de nationale politiek, hoe vooral Amerika Haïti dingen oplegt en onder controle houdt. Eenmaal terug in Port-au-Prince las ik een Nederlands nieuwsbericht over een eik aan een snelweg die wellicht verplaatst moet worden. De eik krijgt elk jaar 80.000 liter water door een speciaal aangelegd watersysteem, omdat de boom door de koningin is geplant vlak na de tweede wereldoorlog. Dat is meer dan 200 liter water per dag. En dan kom ik net uit het droge Noordwesten waar mensen kilometers lopen voor een emmer water. Op het nieuws in Haïti hoorde ik spreken over een wet die oud-ministers extra voordelen geeft; geld, auto, veiligheid. Dit terwijl het leven elke dag duurder wordt, mede doordat de gourde waarde blijft verliezen. Aan de ene kant gaat de regering dus meer uitgeven, maar aan de andere kant worden rijbewijzen en paspoorten stukken duurder. Dat schoot in het verkeerde keelgat bij de transportsector, die daarop een staking van twee dagen aankondigde. Veel politieke onrust momenteel. Donderdag 5 november werden de resultaten van de presidentsverkiezingen bekendgemaakt. De vergaderingen van die middag werden afgelast en men bracht mekaar zoals zo vaak redelijk het hoofd op hol. Lange rijen bij de benzinepompen en in de winkels. Er was veel politie op de weg. Wij gingen naar de notaris en daarna naar DGI (Belastingdienst) en toen naar het Paleis van Justitie, om papieren te regelen voor de auto. In Nederland steek je zomaar de grens over, waarbij enkel een welkomstbord duidt op een ander land, terwijl het hier een enorm geharrewar en onduidelijk proces is om de juiste papieren te krijgen. Even na vieren kwam de verkiezingsuitslag. De eerste 5 van de in totaal 54 presidentskandidaten hebben 80% van de stemmen gekregen. Nummer 1 is Jovenel Moise, van dezelfde partij als de huidige president, gevolgd door Jude Celestin en Moise Jean Charles. De eerste twee zullen doorgaan naar de tweede ronde van de verkiezingen die op 27 december worden gehouden. Maar zoals gewoonlijk wordt de uitslag betwijfeld en lijkt er fraude te zijn. En helaas gaat het ook gepaard met brandende autobanden en andere onrust. Een aantal dagen later werden de uitslagen van de verkiezingen voor senator en gedeputeerden bekendgemaakt en nog later van burgemeesters. Sindsdien zijn er vele demonstraties gehouden, waarbij zelfs twee presidentskandidaten gewond zijn geraakt en ook doden gevallen. Anders dan in Nederland stemt men meer op een persoon dan een partij; de huidige president heeft een nieuwe partij opgericht om president te worden, genaamd 'Partij Haïti Kaal Hoofd'. Dat weekend hadden we opnieuw de gelegenheid om te genieten van het mooie natuurschoon van Haïti. Via Ganthier reden we naar Fonds Parisien. Het was een hele heldere dag, met de verste bergruggen nog scherp zichtbaar. We sloegen het onverharde pad in naar Fonds Verrettes. Met prachtig, helder zicht op meer en bergen veranderde de omgeving in dennenbos. Landbouwers waren aan het werk op de akkers op de steile hellingen. Tussen de dennenbomen veel sisal planten, waar o.a. touw van wordt gemaakt. Het regende van Foret des Pins via Savanne Zombie naar Thiotte. Het water is welkom op de akkers met kool. Op vele plaatsen was de weg geblokkeerd na de bekendmaking van de resultaten van de presidentsverkiezingen. Wat bleek: Jude Celestin, nummer twee, komt uit Thiotte en men was het niet eens met de uitslag. De blokkades waren inmiddels aan de kant geschoven; stenen, rotsblokken, boomstronken, struiken, omgehakte bomen; dennenbomen en avocado bomen. En waar leidt het toe? Enkel eigen verlies. Ik genoot van de omgeving, rustig rijdend. Een ronde door Thiotte en vandaar ging het naar Anse-à-Pitres, met een heel mooi uitzicht. Glooiende bergen, gele bloemen, dan de zee in de verte en diepte, vervolgens cactussen. Het pad van wit gesteente naar beton en los, wit grind. Een ronde door de twee hoofdstraten van Anse-à-Pitres, langs het politiebureau aan zee, waar houten bootjes vol zakken tweedehands kleding werden uitgeladen, langs het gemeentehuis en de grens. Toen terug naar Thiotte, langs de kampen waar geen mens ook maar een nacht zou moeten doorbrengen. Het werd al donker en de ondergaande zon spreidde een prachtig geel-oranje licht over de zee en een roze rand aan de wolken. Wat een zonsondergang. Na een overnachting in Thiotte vervolgden we onze ronde door het Zuidoosten in de richting van Mapou. Nog meer gele bloemen en mooie uitzichten. Van een pad over de bergen met vergezichten naar een pad dat meer als een bospad voelde, smaller werd, en langs grote maïsvelden voerde. Glijden door de modder hoorde er ook bij. Zo kwamen we door Mapou. Gedurig vroegen we naar Cascades de Pichon. Uiteindelijk kwamen we bij een afslag, of wat heet, naar een smal pad waar een groot bord stond: Heartland Alliance, kliniek Cascades de Pichon, 7 km. We sloegen het pad in, dat direct prachtig uitzicht bood op de zee, nu ook met paarse bloemen. Een slecht pad, steil, veel losse stenen. We sloegen een bocht om en daar op de bergwand tegenover ons, tussen twee hoge, indrukwekkende hellingen, stroomden over de hele breedte een zevental watervallen naar beneden. Zoiets heb ik nog niet eerder gezien in Haïti. Het pad nam een duik naar beneden, toen weer omhoog en daar stopte het autopad. Na een klein stukje lopen hoorden we water en daar stonden we aan de voet van de waterstromen. Vrouwen zaten aan het bassin onderaan de watervallen, met manden vol was. We sloegen een pad in aan de linkerkant van het water en begonnen te klimmen. Een eerste bassin verscheen in zicht; helder, ondiep water. Daarna een tweede bassin. Het was een moeilijk pad; met handen en voeten vasthouden aan de losse stenen en de grijze rotsen op de rode aarde. Genieten van de rust en van dit natuurschoon, van het groen, de zee, het water, de vele planten, het pad, bewust van het voorrecht om van dit moois te kunnen en mogen genieten. We zijn geen mens tegengekomen op de hele wandeling, anders dan elders in het land. Rond de paarse en rode bloemen fladderden oranje en gele vlinders. Uiteindelijk stond ik boven de watervallen, volgde het pad verder door een hoog suikerrietveld, trok m'n sandalen uit en waadde door het heldere, frisse water. Verderop waren mensen het land aan het bewerken. Zonder problemen het pad weer afdalen tot aan de oever van een van de bassins, even bij het verkoelende water verblijven. We groetten de dames aan de was en liepen terug naar de auto. Ondanks de grootte van het bord, bleek de kliniek niet te functioneren: de deur was met een hangslot afgesloten. Het voelt soms surrealistisch, de situaties waarin we verkeren. We vervolgden onze weg naar Belle Anse. Al vanaf Thiotte was zo nu en dan de zee heel in de verte zichtbaar, een witte kust. We kwamen van hoog in de bergen en opeens waren we op zeeniveau en zagen bootjes op de stenen langs het helderblauwe water liggen, een lichtere kleur blauw dan de lucht, wij op het witte pad erlangs. Zo kwamen we in Belle Anse, waar we langs het centrale plein reden, het gemeentehuis, justitie, het politiebureau, de haven. Van Belle Anse bleek het nog een paar uur rijden te zijn naar Marigot. De omgeving veranderde weer. Het landschap, de bergen zijn majestueus. Grote, grijze rotsen verschenen op het land. We stegen weer van de kust de bergen in, kwamen later bij groene, ronde koppen van beboste bergen, verderop bij wederom zo'n imposant uitzicht en tot slot eindelijk in Marigot, weer aan zee. We zochten een restaurant. Bij het eerste werd ons medegedeeld dat er in december eten is, maar dat duurde ons te lang... Een ander restaurant genaamd 'Mijn eten' had gelukkig nog wel een stuk geitenvlees, gekookte bananen, rijst en verse grapefruitsap voor ons. De behulpzame dame hielp ons gelijk aan een adres voor een plaats om te overnachten, een klein hotel, nog in aanbouw, aan zee; Ma folie, een weinig veelbelovende naam... We streken neer, op de stenen vlakbij zee, de golven ritmisch op de kust slaand, vrij hoog. Zodra ik mijn ogen opsloeg naar de heldere sterrenlucht, zag ik een vallende ster. Terwijl wij denken dat we dan een wens mogen doen, zegt men in Haïti dat er iemand gestorven is. Alles is anders per cultuur. De volgende ochtend op tijd vertrokken uit Marigot, om vroeg de stad Jacmel door te zijn, aangezien nu de uitslagen voor gedeputeerden en senators bekend waren gemaakt. We zochten ontbijt, maar stuitten op brandende autobanden en het leek ons beter om de stad maar te verlaten. We reden de bergen door naar Kafou Dufort. Ik was verzadigd van indrukken, hoewel ik op die route elke keer en zo ook nu weer, verstild raak van de enorme vergezichten en de indrukwekkende gebergtes. Spits, rond, kaal, groen. Niet te omschrijven. We kwamen aan de andere kant de bergen uit en sloegen af naar Cormier om een nieuwe voorraad zeepsteen te halen (inmiddels aangekomen in Nederland) en een boomgaard van mangobomen te bezoeken, een jaar of acht geleden aangelegd. We kregen een zak mango's mee en reden toen verder naar Port-au-Prince. Sindsdien zijn we weer naar het Noordwesten geweest, terwijl ik me op dit moment in Santo Domingo bevind, maar daarover een volgende keer meer. [userId] => 139012 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4883244 [countryId] => 53 [pictureCount] => 200 [visitorCount] => 467 [author] => Margot de Greef [cityName] => Ciudad Trujillo [travelId] => 139012 [travelTitle] => Mijn eerste reis [travelTitleSlugified] => mijn-eerste-reis [dateDepart] => 2008-04-12 [dateReturn] => 0000-00-00 [showDate] => yes [goalId] => 9 [goalName] => Werken in het buitenland [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/122/988/095_640x480.jpg?r=0 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/139/012_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => politiek-noordwest-water-vallen-en-uitzichten ) [58] => stdClass Object ( [username] => dutchtravelchick [datePublication] => 2015-09-23 [title] => Zwemmen met dolfijnen [message] => Het was altijd al mijn droom om een keer met dolfijnen te zwemmen. Dit wisten mijn ouders en besloten daarom om met mij en mijn zus naar het Caribische gebied te vliegen. Wij zijn voor 9 dagen naar de Dominicaanse Republiek gevlogen. Even bijkomen op het witte strand van Puerto Plata. Dobberen in het helder blauwe zeewater en genieten van het heerlijke eten en de Caribische muziek. Een prachtig land waar ik nog wel iets langer had willen blijven om meer van het land te zien. Op één van de laatste dagen was het dan zover. Op naar Ocean World! Bij aankomst kregen wij de keus om naast het zwemmen met dolfijnen ook met haaien te gaan zwemmen. Hiervoor hebben wij gepast, maar wij hebben daar wel even een kijkje genomen. Vele toeristen stonden in de rij om met kleine witte baby haaien te gaan zwemmen. Doordat het baby haaien waren zag het er niet zo eng uit als ik van te voren dacht. Als ik dit had geweten had ik misschien toch wel een rondje met deze beesten willen zwemmen. Eenmaal aangekomen bij de dolfijnen hebben wij snel onze zwemvesten aangedaan. Met een groep van ongeveer 15 mensen gingen ik en mijn zus het avontuur aan. Wij moesten rustig het water in gaan zodat de instructeur ons nog wat uitleg kon geven. De dolfijnen zwommen toen al om ons heen en spetterde ons lekker nat. Na de uitleg mochten wij eindelijk de dolfijnen gaan aaien, er wel rekening mee houdend dat wij het luchtgat van de dolfijn niet aanraakte, zodat de dolfijn niet in paniek raakte. De dolfijnen sprongen over ons heen, wij voerde ze vis, knuffelde en kuste hen en vlogen met hun door het water. Het was zo’n mooie ervaring om met deze beesten te zwemmen. Iets wat ik zeker nog een keer ga doen, maar dan wel als ik kinderen heb. Dit is iets wat zij ook moeten ervaren. [userId] => 422707 [photoRevision] => 4 [reportId] => 4868677 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 802 [author] => Manon Prins [cityName] => Puerto Plata [travelId] => 496285 [travelTitle] => Dominicaanse Republiek [travelTitleSlugified] => dominicaanse-republiek [dateDepart] => 2008-02-27 [dateReturn] => 2008-03-07 [showDate] => yes [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,puerto-plata [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/422/707_50x50.jpg?r=4 [titleSlugified] => zwemmen-met-dolfijnen ) [59] => stdClass Object ( [username] => ellenlangeverhalen [datePublication] => 2015-09-15 [title] => Kit voor ramen, geletterdheid, singingshower act. [message] => 5 september. Vorige week woensdag ben ik op de brug begonnen. Donderdag wist ik het dan ook zeker: 1.5 jaar geleden maakte ik de juiste keuze door te kiezen voor de technische richting. Hoe interessant sommige aspecten van brug werkzaamheden ook zijn is het niet voor mij weggelegd. Misschien heeft het te maken met mijn behoefte om actief bezig te willen zijn tijdens mijn werk, of dat ik niet genoeg concentratie vermogen heb om uren lang mij op hetzelfde te concentreren achter een computer of in een boek. Zelf loop ik nu in de wacht van 06:00 tot 18:00. Dit doe ik samen met een oud schoolgenoot van mij die zich heeft opgeofferd als mijn mentor. In de 00-12 zit ook een oud schoolgenoot en tevens mijn biggenvader. Dit levert mooie “weetje nog..toen..” gesprekken op. Daarnaast kunnen deze heren mij veel leren op een manier dat het voor mij het minste tijd kost en er toch een gewenst resultaat uit komt voor school. Naast deze voortgangen op de brug moet ik soms om 12:00 toch even naar de machinekamer om daar te assisteren met de centrifugaalpomp waar ik jullie over vertelde. We hebben een creatieve oplossing gevonden om te slijtage tijdelijk op te vullen. Namelijk: SikaFlex. Een soort van super kit die gebruikt wordt voor het afdichten van ramen of kozijnen zover ik weet. Het voordeel van de 06-18 is dat hierin ook de mensen zitten waar ik momenteel het meeste gezelligheid bij vind. Dus dat resulteerde gisteren in een spelletjes avond met de Kapitein, Asset administrator, Facility manager en de assistent super intendent. Ontzettend veel plezier gehad en een goede manier van ontspannen. Ondertussen varen we rustig tussen de orkanen Fred en Grace door en hebben we over het algemeen prachtig weer. Af en toe komt de regen met tonnen tegelijk de hemel uit donderen maar we hebben een stabiele temperatuur van 25°C+. Onze eind bestemming is vlak bij New Orleans en daar gaan we een topside plaatsen. Daarna gaan op een ander project een enorme jacket lanceren vanaf een bak en vervolgens gecontroleerd doormiddel van de kranen op de zeebodem zetten. Al met al blijf ik me wel vermaken, al slaat de stress nu wel echt een beetje toe. Nog 9 weken en dan zit het zoals het nu lijkt voor mij erop. In die tijd moeten echter nog een hoop verslagen worden geschreven. En met mijn onderzoek komen steeds meer moeilijke zaken aan het licht waar ik nog veel tijd in moet steken. tot snel allemaal. Dikke knuffel, Ellen ---------------- 14 september De kapitein zei tegen mij: “stuurlieden horen zich te onderscheiden van werktuigkundigen doordat ze wat meer geletterd zijn en wat meer culturele kennis hebben.” Maar blijkbaar moet jij hier de eer hooghouden want dit is een drama. Dit was voortbordurend op een lange discussie of er subsidies moesten blijven komen op musea en kunst. We zijn er niet uitgekomen, zelfs de gulden middenweg van: “Nee oke, dan geven we gewoon alleen geselecteerde musea een subsidie en zorgen we dat het voor de jeugd tot 25 gratis is” Werd met een vieze blik afgekeurd. Het komt er dus op neer dat de politieke meningen erg verdeeld zijn. Ik ben ondertussen de brug-hippie, de brug-SP-er, of het nichtje van “die vuile hond” (persoonlijk noem ik hem liever Dhr. Samson). Nou heb ik respect voor elke politieke voorkeur en maakt het mij vrij weinig uit wie wat stemt tijdens de verkiezingen. Mijn vrienden kies ik ook niet uit op dit soort standpunten en over het algemeen is het toch een groot zootje daar in Den Haag. Maar nu komt het probleem, we zitten met vluchtelingen en daar gaat “ons geld” heen. Naja het geld van de mensen hier dan, want mijn geld verdwijnt braaf op de spaarrekening ;). Hoe dan ook, wat doen we er mee? Hoe lossen we het op? Wat zijn de voor en tegens? Daar een discussie over voeren lijkt me top, misschien komen we dan ergens en kunnen we het even voorleggen aan dhr. Rutten (die noemen ze hier voor het gemak even de twijfelkont). Dus vuile hond en twijfelkont komen er niet uit, dus zijn ze hier inderdaad met een oplossing gekomen. Alle grenzen dicht, marine op die bootjes afsturen en knallen maar. Want zo verkondigden deze geletterde mensen, de eerste IS vlaggen zijn de grens al over met al deze vluchtelingen. En.. zo bleek dat wij over 10 jaar allemaal Arabisch praten, met een heuptasje lopen en een bontkraag om de nek hebben. Als mensen iets anders durven dragen dan stenigen we ze en zijn we allemaal te lui om te werken… Ja kijk, het is een lastige kwestie waar ik ook geen standpunt over wil innemen momenteel. Maar ik vind het behoorlijk grappig om te zien hoe beperkt de gedachtegang soms is. Ander voorbeeld: Ik begon over bedrijven, zoals bijvoorbeeld spliethoff om te gaan werken. Ik kon net zo goed in de bijstand gaan zitten werd me verteld. Want pfff 2100 startsalaris daar moet je je bed niet voor uitkomen. Dus ik heb iedereen even terug op aarde gezet en ze de gemiddelde startsalarissen van een HBO-er laten zien. En vervolgens hebben we jan-modaal zijn verdiensten even opgezocht. Die gas en olie industrie is leuk hoor, en ja met geld kom je een heel eind. Maar mocht ik ooit in die situatie belanden dan hoop ik nooit te vergeten dat er een hoop mensen in Nederland zijn die met veel minder ook nog een compleet gezin moeten onderhouden.. Tot zover een stukje inside information over de geletterdheid van een stuurman.. Nog even tussendoor: We gaan 19 september een feestje organiseren aan boord; met BBQ en 4 biertjes per persoon. En er is een talentenshow na afloop, hier doe ik aan mee met een singing in the shower act. Die is als volgt: Loop het podium op en stap achter het douche gordijn. Gooi het tweede setje kleding wat ik aan heb over het gordijn heen op het podium en de muziek start met een douche geluid eronder. Vervolgens zing ik een liedje en spettert iemand water in het publiek voor de special effects. Halverwege de act schreeuwt opeens iemand: SHUT UP! I’M TRYING TO SLEEP OVER HERE!! De muziek stopt ik grijp mijn handdoek die naast de “douche” ligt en sla deze om mijn 2de laag kleding heen. Vervolgens stap ik onder de douche vandaan.. schrik ik van alle mensen leg mijn armen over mijn borsten en middel en roep: Oh sorry!! EINDE :D [userId] => 417597 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4866653 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 12 [author] => Ellen [cityName] => Dominica [travelId] => 488326 [travelTitle] => Begin 2de stage [travelTitleSlugified] => begin-2de-stage [dateDepart] => 2015-04-21 [dateReturn] => 2015-11-30 [showDate] => yes [goalId] => 8 [goalName] => Stage of afstuderen in het buitenland [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,dominica [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/417/597_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => kit-voor-ramen-geletterdheid-singingshower-act ) ) ) [reportsPaginator] => Zend_Paginator Object ( [_cacheEnabled:protected] => 1 [_adapter:protected] => TravelLog\PaginatorAdapter Object ( [_count:protected] => 60 [_array:protected] => Array ( [45] => stdClass Object ( [username] => moniqueriesmeijer [datePublication] => 2016-04-30 [title] => Saona [message] => Pirates of the Caribbean...ik heb alle films gezien en Orlando Bloom staat hoog op mijn lijstje om een keer een....ehh beschuitje mee te eten. Maar ook het decor van de film zorgt ervoor dat ik graag naar de film kijk. Dus toen ik hoorde dat de film in het gebied bij de Dominicaanse Republiek was opgenomen kon ik niet verdoezelen dat ik daar wel heel graag naar toe wilde! Dus met een speedboot zijn we vandaag richting het eiland Saona gevaren. We waren lekker vroeg en met een klein groepje dus geen toerist te zien onderweg. Daar hou ik van :) Wat een geweldig stukje natuur langs de kust zeg! Onderweg komen we langs de Blue Lagoon. Een stukje ondiep water op zee. Een soort zeebank. En het heet de Blue Lagoon omdat hier de film the Blue Lagoon is opgenomen! Jawel die met Brooke Shields en Christoffer Atkins! Hier heeft meneer Atkins ooit in zijn blootje gezwommen :) En wij mogen hier ook even poedelen. Dat laten we ons geen 2x zeggen! Vervolgens varen we langs de plek waar Orlando Bloom heeft gevochten. Wat een ochtend... Op een prachtig stukje strand waar alleen lokale mensen komen worden we heerlijk gemasseerd en kopen we kokosolie. Er wonen 300 mensen op dit eiland Saona en er zijn geen hotels dus ze moeten het hebben van de toeristen die af en toe langskomen met een speedboot. Dus kopen we ook nog wat lokale souvenirs en drinken we op dit bountyeiland uit een verse kokosnoot. Het lijkt wel een droom allemaal! We zwemmen wat en snorkelen een beetje en vervolgens varen we naar een ander strandje. Daar is het dorp waarin de mensen wonen en maken we na de lunch een wandeling door het dorp. De kindjes verdringen zich om ons heen. En als ik mijn tas open doe en pennen en schriftjes uit ga delen is het helemaal feest. Ik krijg haast geen kans om het uit de verpakking te halen. In no time is alles op. Ze vragen om meer maar helaas moeten wij ze teleurstellen. Zo snel als ze er waren zijn ze ook weer verdwenen. Gelukkig wilden ze wel eerst nog even op de foto met ons. Wat een schatjes :) Vervolgens zwemmen en snorkelen we natuurlijk nog wat en maken we heel veel foto's. Wat een paradijsje zeg! Xx moon [userId] => 118802 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4911945 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 368 [author] => [cityName] => Los Ranchitos [travelId] => 502922 [travelTitle] => Dominicaanse Republiek [travelTitleSlugified] => dominicaanse-republiek [dateDepart] => 2016-04-23 [dateReturn] => 2016-04-23 [showDate] => yes [goalId] => 6 [goalName] => Een korte vakantie [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,los-ranchitos [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/118/802_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => saona ) [46] => stdClass Object ( [username] => moniqueriesmeijer [datePublication] => 2016-04-28 [title] => verjaardag Mylene [message] => Er is er 1 jarig hoera hoera, dat kan je wel zien dat is Mylene! We maken er een feestje van vandaag. Slingers op het balkon, wandelen op het strand en cadeautjes! Mylene krijgt van ons een tegoedbon voor parasailen. Samen met Nikki. In de middag lekker zwemmen en balletje gooien in het water. In de avond gaan we lekker eten bij de Italiaan. De mannen moeten wel een lange broek aan en een shirt met mouwen. Geen probleem. Even verkleden en dan aan tafel. De tafel is speciaal gedekt met bloemen en servetten. John en Yvonne hebben dit plus het toetje geregeld voor Mylene. Na het diner komt de gehele bediening zingend aanlopen met een taart voor Mylene met haar naam erop. Ze maken er een feestje van en wij doen mee. In de avond een beetje naar de show kijken, internetten in de lobby en dan ons bedje in. Het was een gezellige dag. Jammer dat het weer omslaat. Het waait hard en het begint flink te regenen. Hopelijk is het maar een tropisch buitje! Xxx moon [userId] => 118802 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4910768 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 183 [author] => [cityName] => Los Ranchitos [travelId] => 502922 [travelTitle] => Dominicaanse Republiek [travelTitleSlugified] => dominicaanse-republiek [dateDepart] => 2016-04-23 [dateReturn] => 2016-04-23 [showDate] => yes [goalId] => 6 [goalName] => Een korte vakantie [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,los-ranchitos [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/118/802_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => verjaardag-mylene ) [47] => stdClass Object ( [username] => noawagemaker [datePublication] => 2016-03-15 [title] => Isla Catalina [message] => We hebben vannacht heerlijk geslapen en pas om 08.00 uur was iedereen wakker. De boot was toen al vertrokken en Isla Catalina was rechts van ons al zichtbaar. Het balkon zit aan stuurboord, de rechterkant dus. We deden rustig aan en na een douche zaten we om 09.45 uur in het buffetrestaurant. Ze hebben goede kinderstoelen voor Nikki aan boord en ik mag gewoon op een eigen stoel zitten. Mama haalde croissantjes voor ons en papa glazen met appelsap. De woordenschat van Nikki is inmiddels al behoorlijk uitgebreid en haar favoriete woordjes gebruikt ze dan ook regelmatig: 'ja', 'nee', 'die', 'ijs', 'koek', 'eten', 'heet', 'op' en 'klaar'. Vanaf onze grote boot moesten we met kleinere bootjes naar het tropische eiland varen. Dat zijn tevens de reddingsboten waarin plaats is voor ongeveer 80 mensen. Het zou een overwegend bewolkte dag worden en ’s ochtends regende het zelfs een beetje. Toen wij rond 10.45 uur in het bootje zaten brak de zon echter door en dan ziet de zee er toch net wat mooier uit. Er werden 3 ligbedjes in de schaduw voor ons geregeld door een meneer en we hebben ons een paar uurtjes prima kunnen vermaken. Nikki en ik zijn allebei met papa in de zee geweest maar die hoge golven vinden we ook allebei niet zo leuk. Isla Catalina is een echt bounty-eiland met wit zand, een azuurblauwe zee, honderden ligbedjes, barretjes, barbecues en kleurrijke winkeltjes. Papa kocht nog een kokosnoot bij een stalletje, speciaal zonder rum zodat Nikki en ik ook eens kokosmelk konden proeven. Maar dat vonden we natuurlijk weer niet lekker en papa zat dus met een kokosnoot zonder rum. Arme papa. Om 13.30 uur waren we terug op de boot zodat we nog even konden lunchen. Patatjes, soep, pizza, een visje, ik heb van alles een beetje gehad. En weer een heleboel citroentaartjes! Nikki beperkt zich ook vooral tot taartjes met af en toe een broodje erbij. Nadat we gegeten hadden was het eindelijk tijd voor de speeltuin en het zwembad. Het was nu zwaar bewolkt en met een behoorlijke wind was het helemaal niet zo warm op het bovenste dek. De speeltuin bestaat uit een piratenschip, een hoge toren en een onderzeeboot en dus geen simpele schommel of wipkip zoals we in Nederland gewend zijn. Daarna was het zwembad aan de beurt en papa moest mee in het koude water. Net als Donald Duck, Katrien en het opblaasbare visje. We hadden het rijk helemaal alleen en ik ben zelfs van de kleine glijbaan in het water af geweest! Toen het wat drukker werd met andere kindjes en vooral hun foeilelijke moeders vluchtte papa snel het badje uit. Ik heb nog een tweede rondje speeltuin gedaan met mama en toen was het alweer tijd om terug naar onze warme hut te gaan. Maar natuurlijk niet voordat we eerst het beloofde ijsje hadden gehaald op het 9e dek! Vanmorgen lag er een brief op het grote bed over de veiligheidsinstructies. Gisteren was er een drill toen we zaten te eten en vandaag kregen we om 17.30 een 'herkansing' in het grote theater op het 3e dek. Een poppenkast natuurlijk want als de boot zinkt dan rent toch iedereen als een kip zonder kop naar de reddingsboten. Ik moest een groot oranje vest aan en dat kon ik niet waarderen. Gelukkig duurde het niet al te lang en nu zijn we weer terug in onze hut. Straks gaan we nog eten en daarna zullen Nikki en ik wel snel in slaap vallen. Met die warmte zijn de dagen altijd best vermoeiend. De boot is inmiddels ook weer gaan varen en op weg naar onze volgende bestemming. Morgen gaan we in Saint Kitts een eilandtour maken met een mevrouw die daar is opgegroeid. Papa heeft dat in Nederland al geregeld want de excursies via Costa zijn, zoals gebruikelijk bij cruisemaatschappijen, bizar duur. Natuurlijk hoop ik dat er ook nog even tijd is om naar het zwembad te gaan maar dat moet vast wel lukken. [userId] => 377468 [photoRevision] => 15 [reportId] => 4903102 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 202 [author] => [cityName] => La Romana [travelId] => 499428 [travelTitle] => Dominicaanse Republiek - Caribbean [travelTitleSlugified] => dominicaanse-republiek-caribbean [dateDepart] => 2016-03-11 [dateReturn] => 2016-03-26 [showDate] => no [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,la-romana [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/377/468_50x50.jpg?r=15 [titleSlugified] => isla-catalina ) [48] => stdClass Object ( [username] => noawagemaker [datePublication] => 2016-03-14 [title] => Bayahibe - Altos de Chavón [message] => Zaterdagavond hebben we alleen nog een beetje spaghetti gegeten met meloen en ananas. De buikjes zaten nog redelijk vol van de lunch dus we hadden weinig trek. Papa was blij want AZ had gewonnen. Nikki heeft vanaf 17.00 uur eigenlijk alleen maar geslapen, die lange reis heeft haar toch een beetje gesloopt. Ook papa en mama waren moe dus rond 21.00 uur lag iedereen al in bed. Zelfs het feestgedruis op straat kon ons niet wakker houden. Gisteren gingen om 06.30 uur mijn oogjes weer open en dan duurt het meestal nooit lang voordat papa, mama en Nikki ook uit hun mandje zijn. Daar zorg ik wel voor. We hebben nog een uurtje op het grote bed gespeeld en toen was het tijd om onze haartjes te wassen. Dat vind ik dus niet leuk! Papa ging beneden normale broodjes, eieren en ketchup halen zodat het ontbijt dit keer wat beter was. Uiteindelijk stapten we om 10.30 uur het appartement uit op zoek naar een taxi in de buurt. We liepen richting het grote parkeerterrein waar ook alle touringcars staan maar het duurde toch nog even voordat we bij de gladjanus Romeo in konden stappen. Het was ongeveer een half uur rijden naar Casa de Campo, een gigantische villawijk waar Altos de Chavón slechts een klein onderdeel van is. Onderweg bleef Romeo maar leuteren tegen papa over van alles en nog wat en de taxiprijs ging ondertussen van 60 dollar voor een enkele rit naar 50 dollar voor een retourtje. Zijn Engels was prima want hij heeft 5 jaartjes in Europa gewoond waarvan een behoorlijk tijdje in Nederland. Casa de Campo is een aaneenschakeling van grote villa's, golfbanen, een poloclub en een jachthaven met onder andere een bioscoop, een supermarkt en dure restaurants. Compleet met eigen bewakingsposten zodat alleen eigenaren en betalende toeristen toegang krijgen. We hebben een korte wandeling door de jachthaven gemaakt maar door het geringe aantal mensen was er weinig sfeer. Omdat de supermarkt ook nog eens geen losse ijsjes verkocht hadden we het snel gezien. De tweede en laatste halte was gelukkig beter. Altos de Chavón, vrij vertaald als 'boven de rivier', is een fraaie reconstructie van een Mediterraans dorpje uit de 16e eeuw. Pas in 1976 werd met de bouw begonnen en Frank Sinatra gaf in 1982 het openingsconcert met daarbij een gastoptreden van Santana. Het is eigenlijk een groot park met een amfitheater, tientallen 'oude' gebouwen en fonteinen. En bijna alles is er van steen. We liepen eerst naar het amfitheater waar circa 5.000 mensen kunnen zitten. Hier vinden regelmatig optredens plaats van grote artiesten; onder andere Elton John, Julio Iglesias, Duran Duran, Sting en Andrea Bocelli, hebben er deze eeuw concerten gegeven. Het mooie van een amfitheater zijn de vele trappetjes dus ik kon lekker omlaag en weer omhoog klauteren. Daarna was het wel weer eens tijd voor een ijsje. Een grote bruine Magnum uiteraard want Nikki kan daar ook geen genoeg meer van krijgen! We liepen verder het dorpje in en hadden van bovenaf bijna overal een mooi uitzicht over de Rio Chavón die verderop uitmondt in de zee. Ik heb zelfs een paar grote roofvogels gezien die boven het water vlogen en papa en mama hebben natuurlijk weer de nodige foto’s gemaakt. Nikki en ik worden dan af en toe opgetrommeld om te poseren. Gelukkig waren er rond 13.00 uur bijna geen toeristen zodat we alle ruimte hadden en de bewolking kwam ook goed van pas met die warmte. Laatste bezienswaardigheid was het leuke kerkje waar Michael Jackson ooit is getrouwd met Lisa Marie Presley, de dochter van Elvis. We mochten niet naar binnen maar door de traliedeur konden we alles toch redelijk goed zien. Om 14.15 uur liepen we terug naar Romeo die op ons was blijven wachten. Toen we in de auto zaten werden er net een paar touringcars met mensen uitgeladen dus we waren mooi op tijd weer weg. Bij restaurant Chicky Blu gingen we nog een hapje eten en een drankje doen. Nikki en ik namen een paar hapjes van de penne Bolognese die mama had besteld en papa deed rustig aan met een salade Caprese. Vervolgens hebben we wat fruit gehaald bij ons vaste stalletje op straat: bananen, meloenen en een grote oranje mango. Bayahibe behoort tot het district Los Melones dus elke dag een Cantaloupe-meloentje is dan wel zo toepasselijk. Langs de zee zijn we weer terug naar ons appartement gelopen. Bayahibe is een levendig dorpje met een echt Caraïbisch sfeertje. Leuk om hier te kunnen zien hoe de lokale bevolking leeft want in de grote resorts in Punta Cana krijg je daar natuurlijk weinig van mee. Nikki en ik konden binnen weer een beetje afkoelen en 's avonds hebben we fruitsalade en broodjes met gebakken eitjes gegeten. Ook nu lagen we allemaal weer vroeg in bed terwijl beneden de karaoke nog in volle gang was. Volgens mij is het dan de bedoeling om een liedje zo goed mogelijk mee te zingen maar hier moet je blijkbaar zo hard en zo vals mogelijk schreeuwen. Onze maandag is net begonnen, Nikki en ik waren weer om 06.30 uur wakker. Vandaag mogen we tot 14.00 uur in het appartement blijven en dan gaan we met de taxi richting de haven van La Romana. Vanaf 17.00 uur kunnen we dan aan boord van een hele grote boot! Eerst ga ik nog wat filmpjes kijken en straks moeten we in het dorpje nog de bijdehante haan zoeken die ons elke ochtend wakker maakt. Ik hoop dat papa en mama op de boot ook fatsoenlijke Wifi kunnen regelen zodat mijn volgende verslagje snel kan volgen! [userId] => 377468 [photoRevision] => 15 [reportId] => 4902803 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 260 [author] => [cityName] => Bayahibe [travelId] => 499428 [travelTitle] => Dominicaanse Republiek - Caribbean [travelTitleSlugified] => dominicaanse-republiek-caribbean [dateDepart] => 2016-03-11 [dateReturn] => 2016-03-26 [showDate] => no [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,bayahibe [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/377/468_50x50.jpg?r=15 [titleSlugified] => bayahibe-altos-de-chavn ) [49] => stdClass Object ( [username] => noawagemaker [datePublication] => 2016-03-12 [title] => Punta Cana - Bayahibe [message] => Vrijdag kon eindelijk mijn trolley weer eens uit de kast voor een vakantie naar de zon. Omdat mama weer nerveus was voor de vlucht zaten we een half uur later dan gepland in de auto richting Heiloo. Oom Bas stond al te wachten bij opa en oma; hij zou de auto weer meenemen vanaf Schiphol zodat papa en mama geen 100 euro aan parkeerkosten hoeven te betalen. Uiteindelijk waren we om 09.15 uur op de luchthaven en dat was nog ruim op tijd voor onze vlucht van 11.00 uur naar Punta Cana in de Dominicaanse Republiek. We zwaaiden oom Bas nog even uit, erg lief dat hij op zijn vrije dag zo vroeg uit bed wilde komen! Alle formaliteiten bij de douane gingen snel en we hadden nog tijd om een broodje te eten. Bij gate G7 was het al lekker druk maar wij stonden bij het boarden natuurlijk weer vooraan dankzij die kleine Nikki. We vlogen voor het eerst met TUI en hadden stoelen bij het raam op rij 25. Helaas krijgen kindjes bij deze maatschappij geen kadootjes, dat was wel een beetje jammer. Het vliegtuig zat helemaal vol en omdat we vanaf de Polderbaan moesten opstijgen gingen we pas om 11.30 uur de blauwe lucht in. De vlucht duurde 8 uur en 45 minuten en dat was een meevaller omdat papa en mama op 10 uurtjes hadden gerekend. Nikki en ik hebben ons voorbeeldig gedragen hoewel er van slapen weinig terecht kwam. Om beurten bij papa en mama op schoot, spelen op de middelste stoel en filmpjes kijken. Ik kon kiezen uit de iPad, de portable DVD-speler en het entertainment systeem aan boord dus ik had vrij weinig te klagen. Nikki was voor vertrek nog een paar dagen ziek geweest maar nu gelukkig op tijd weer beter. Om 16.20 uur lokale tijd waren we geland en het is hier 5 uurtjes vroeger dan in Nederland. Met een bus werden we naar de douane gebracht en daar bleek dat papa toch een klein foutje had gemaakt. We moesten 40 dollar betalen om het land binnen te komen en omdat de wisselkoersen op Schiphol niet zo goed waren had hij de gok genomen om op de luchthaven in Punta Cana te pinnen. Er is echter geen pinautomaat te vinden op dat vliegveld maar alleen een wisselkantoor. Omdat ze dan eerst van euro naar Dominicaanse peso wisselen en vervolgens weer van peso naar Amerikaanse dollar was de koers natuurlijk nog beroerder dan eerder in Amsterdam. De bespaarde parkeerkosten zijn alweer verdwenen... Verder ging het allemaal voorspoedig. Diverse controles zonder enige logica maar we hoefden nergens echt lang te wachten. De kinderwagen en koffers stonden klaar en in de aankomsthal zag papa al snel het mannetje staan dat ons naar Bayahibe zou brengen. Er waren geen andere klanten dus binnen een uurtje waren we rechtstreeks op onze bestemming. Bayahibe is een vissersdorpje aan de zuidkust en nog niet zo toeristisch als sommige andere plaatsen in het land. Hiervandaan gaan wel de meeste bootjes naar de eilanden Isla Saona en Isla Catalina dus touringcars genoeg. We slapen de eerste 3 nachtjes in appartement Taíno voordat we maandag gaan cruisen. Het complex is vernoemd naar de Taíno-Indianen, de oude bewoners van het eiland Hispaniola toen Colombus dat in 1492 ontdekte. Hispaniola wordt gedeeld met Haïti en de Dominicaanse Republiek is qua oppervlakte ongeveer net zo groot als de Benelux. Het appartement is lekker groot met een enorm balkon. Helaas kunnen ze bizar genoeg geen babybedje voor Nikki regelen en de Wifi is ook niet geweldig. We hebben de koffers gedropt en daarna zijn we het dorpje ingelopen op zoek naar iets om te eten. Het was een gezellige boel op straat want het weekend was natuurlijk al begonnen. Overal harde en ritmische muziek uit vage tentjes of autoradio's. Een soort straatfeest met een gemoedelijke sfeer. We maakten een rondje via het strand en papa en mama namen bij een restaurantje hamburgers, patatjes en een hotdog mee. Recht onder ons appartement zit een supermarkt met een pinautomaat dus dat is wel handig. Papa heeft nog drankjes, ijsjes en chips gehaald voordat we boven gingen eten en daarna was het hoog tijd om te gaan slapen. Vanmorgen was iedereen om 06.45 uur wakker. Dat was niet verkeerd want zo hebben we van het tijdsverschil weinig last. Papa heeft met Nikki op een matras op de grond geslapen omdat Nikki anders uit het hoge bed kan rollen. Ik lag bij mama in bed en had natuurlijk een riant plekje in het midden uitgekozen! Papa en ik hebben om 08.30 uur wat zompige broodjes, kaas, melk, worstjes, boter en perensap gehaald bij de supermarkt; op culinair gebied is het helaas nog even behelpen tot maandag. Na een korte douche en een slaapje van Nikki liepen we om 10.30 uur naar het strand. Nikki kan inmiddels heel goed lopen maar als ze in de kinderwagen zit gaan we natuurlijk toch wat sneller. Via het haventje was het maar een klein stukje naar het palmenstrand van Bayahibe. Papa en mama moesten eerst een zonnebril voor mij kopen want die zijn we vergeten. Het werd een mooie gele en Nikki en ik kregen ook nog een emmertje met schepjes. Daarna hebben we een mooi stukje strand opgezocht in de schaduw van de vele en hoge bomen. Hier heb je tenminste geen parasols nodig zoals op de meeste stranden in Europa. Nikki had het warm en zij deed een dutje op de grote handdoek. Er stond gelukkig een lekker briesje want met 28 graden is het zeker niet koud. Ik had mijn roze badpakje aan maar wilde in eerste instantie de zee weer eens niet in. Pas toen papa een tijdje alleen in het water had gedobberd mochten mijn voetjes ook nat worden. Rond 13.15 uur besloten papa en mama om weer terug te lopen naar het ha-ventje en daar een hapje te eten. Bij het restaurant Chicky Blu heb ik een beetje pasta gehad maar een grote eter zal ik nooit worden. Vanavond maar een nieuwe poging wagen want de vele spaghetti die over was mochten we meenemen in een kartonnen bakje. Zelfs Nikki eet minder met deze warmte. Nu zijn we terug in het appartement. Nikki en ik hebben allebei een banaantje gehad en een grote Magnum gedeeld. De rest van de dag doen we rustig aan en morgen willen papa en mama een uitstapje maken. In Nederland is de avond natuurlijk al gevallen dus slaap lekker iedereen! [userId] => 377468 [photoRevision] => 15 [reportId] => 4902494 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 419 [author] => [cityName] => Bayahibe [travelId] => 499428 [travelTitle] => Dominicaanse Republiek - Caribbean [travelTitleSlugified] => dominicaanse-republiek-caribbean [dateDepart] => 2016-03-11 [dateReturn] => 2016-03-26 [showDate] => no [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,bayahibe [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/377/468_50x50.jpg?r=15 [titleSlugified] => punta-cana-bayahibe ) [50] => stdClass Object ( [username] => margotdegreef [datePublication] => 2016-02-16 [title] => Akkerbouw in bateyes in de Dominicaanse Republiek [message] => Vrijdag 22 januari staken we de grens over naar de Dominicaanse Republiek, waar het een uur later was. In Jimaní een lunchstop en vervolgens verder naar Barahona en Paraíso, waar we een reservering hadden bij Apart hotel Pontevedra. De deur zat echter op slot, dus besloten we maar verder te rijden naar Los Patos. Onderweg stopten we bij diverse hotels zodat Alex en Laura konden informeren of er kamers beschikbaar waren, blij dat ze weer de taal konden verstaan en zelf communiceren. Sommige hotels zaten vol, andere hadden alle staf vrij gegeven wegens een lang weekend. Een had geen stroom, een ander oorverdovende muziek. Nergens waren drie kamers beschikbaar. De route was in ieder geval mooi, een kustroute met groene bergen en vergezichten op zee, waarlangs de weg de ene keer op zeeniveau loopt en de andere keer hoog in de bergen. Het werd echter inmiddels donker en we waren wel toe aan het vinden van een hotel. Uiteindelijk kwamen we weer terug bij Pontevedra, waar nu licht brandde. De deur zat nog steeds op slot, maar we vonden een bewaker en toen werd de receptie geopend. Ze hadden m'n email ontvangen ja, maar nee, geen reservering gemaakt. Uiteindelijk bleken er twee kamers beschikbaar te zijn, of beter gezegd twee appartementen. Met enige verbouwing en slepen van bed naar keuken, hadden we toch elk een slaapkamer. We schaarden ons aan tafel in het restaurant bij het zwembad en de zee, een mooie omgeving. Net toen we zaten, begon het te stortregenen. Het bleek dat de receptionist lag te slapen toen we eerder voor de dichte deur stonden. Hoe kan een hotel zo functioneren, vroegen we ons af. Vervolgens had de receptionist erg veel moeite om te begrijpen dat we met z'n vieren waren en drie kamers nodig hadden. Toen bleek de airconditioning niet te functioneren en kwamen ze langs met een stapel afstandsbiedingen, die ze vervolgens meenamen terwijl ze de temperatuur op 17°C lieten staan. In het restaurant klonk luide muziek, die plotseling overging op christelijke muziek. We vroegen wat er te drinken was; enkel Presidente light (bier) en welgeteld één 7up... Terwijl we ons nog wat meer verwonderden over het functioneren van dit hotel viel het licht uit. Dat was de druppel en we barstten alle vier in een schaterlach uit. Welkom in de Dominicaanse Republiek. Na weken van elke dag veel autorijden en bezoeken, deden we het in het weekend iets rustiger aan. De volgende dag na het ontbijt wilde ik op onze kamer gebruik maken van de computer en internet, maar er was geen stroom. Ik liep terug naar de balie om te vragen of er een probleem was. Nee hoor, 's ochtends doen ze de stroom eraf. "Heb je dat nodig dan?" Dat lijkt me wel handig ja. Zowaar werd het een paar minuten later weer aangezet, voor even althans. Er kwam een bericht binnen van mijn collega: de verkiezingen die 24 januari gehouden zouden worden, waren opnieuw uitgesteld, o.a. wegens brandstichting in diverse stembureaus. Dit omdat men niet akkoord gaat met de nummer 1 kandidaat, die via fraude op de eerste plaats geëindigd lijkt te zijn. 's Middags reden we naar Paraíso. We volgden de kustroute langs de zee en de groene bergen, stopten bij een uitzichtpunt en reden door het dorp Paraíso verder naar los Patos (over een natte asfaltweg). Dat dorp ligt pal aan zee. We parkeerden de auto en namen plaats onder een strooien afdak op het strand. Er lagen bootjes omgekeerd op het steenstrand. De golven zijn woest en hoog hier. Groene bergen op de achtergrond. Mooi. Uiteindelijk kwam onze vis, octopus en schelpdier, met rijst en gebakken plantanen. Terug bij het hotel een eindje lopen langs het strand, vol grind en met hoge golven. Een groepje jongens zwom in de golven, heen en weer gegooid door het woeste water. Een mooi uitzicht vanaf het restaurant aan het zwembad, met de palmbomen en de zee erachter. Het was een hele mooie avond, met een volle maan tussen de wolken door, licht verspreidend op de zee en palmbomen. De volgende dag 'on the road again'; langs de kust naar Barahona en verder via Azua, Baní en San Cristobal naar Santo Domingo, inclusief twee militaire controles. Een grijze lucht, hier en daar wat water op de weg, langs suikerrietvelden en kraampjes met houten stampers. Halverwege de middag installeerden we ons in hotel El Beaterio in Santo Domingo. Een fijne, rustige, mooie plaats. We liepen gelijk de Conde in, naar Bon, ijsje eten en een ronde langs de kathedraal en door een mooi straatje achter het park bij het hotel. Eenmaal in de Dominicaanse Republiek hoefde er niet meer vertaald te worden. Wel bleven we kilometers vreten. We lazen in het nieuws dat er een aantal cruiseschepen naar Labadie geannuleerd waren wegens manifestaties op het water, vlak na ons bezoek aldaar. Vele manifestaties in Port-au-Prince en overal in het land. Het volk geloofde niet in deze verkiezingen. Nu is het nog steeds afwachten wie er uiteindelijk naar de volgende ronde gaat. Diverse vertegenwoordigers van de kiesraad zijn opgestapt. 's Avonds uit eten met de directeur van SSID en z'n vrouw, aan zee, een traditionele soep met vlees en kruiden (sancocho). De volgende ochtend kwam een delegatie van SSID ons ophalen. Die week stond in het teken van een evaluatie halverwege het huidige 3 jaren programma van CWS met SSID op het gebied van voedselveiligheid in diverse gemeenschappen in de Dominicaanse Republiek. Het regende, een bewolkte, natte dag, met een mooie regenboog. In de loop van de ochtend kwamen we aan bij het regiokantoor van SSID in Sabana Grande de Boya. Met een man of twintig spraken we over het thema migratie. Voornamelijk personeel van SSID, maar ook een vertegenwoordiger van CEA, Consejo Estatal de Azúcar, oftewel de overheidsinstantie van suiker. Het bleef regenen en het was koud en lawaaierig, pal aan de straat met de herrie van langsrijdende motoren. Na een gezamenlijke maaltijd van rijst met rundvlees, verse vruchtensap (passiefruit van het project) en eigengemaakte sinaasappel zoetigheid vertrokken we met z'n allen naar Batey Carmona. De meerderheid van de bewoners van de 'bateyes', voormalige suikerrietgemeenschappen, hebben Haïtiaanse voorouders. In de tijd dat de Dominicaanse overheid mensen nodig had voor hun suikerrietproductie, werden er veel Haïtianen naar het buurland gehaald. We spraken met ze over de gevolgen van het regularisatie- en nationalisatieplan. De meerderheid had hun documenten al ingevuld en SSID had geholpen met het verkrijgen van geboortebewijzen uit Haïti. Nadat de suikerrietindustrie geprivatiseerd werd, heeft SSID een akkoord getekend met CEA om voor onbepaalde tijd grond beschikbaar te stellen voor andere landbouwdoeleinden. De inwoners van de 'bateyes' produceren nog steeds suikerriet, maar verbouwen daarnaast ook andere producten. SSID heeft een team agronomen in dienst, van wie een aantal gedetacheerd zijn door het Ministerie van Landbouw. Een mooie samenwerking. Recent hebben ze hun productie van vooral maïs, yuca en zoete aardappelen uitgebreid naar kersen, plantanen, grenadine en passiefruit. We bezochten een aantal akkers in de gemeenschap, waarbij we een modderig stuk weg opreden en allemaal door de bagger naar het land liepen. In een mengelmoes van Creools en Spaans kregen we uitleg over de productie. Een mooie akker, met passiefruit, 'okra' en grenadine. Ook de Dominicaanse Republiek heeft te lijden van droogte. Wij brachten echter de zegen van regen tijdens ons bezoek, zo zeiden ze. We overnachtten in Monte Plata. De volgende ochtend vertrokken we naar La Maya. De Dominicaanse Republiek is een stuk minder bergachtig dan Haïti. De wegen zijn over het algemeen vele malen beter, maar nu reden we over onverharde wegen en stopten voor een katholieke kerk, waar we plaatsnamen onder een golfplaten afdak, in gesprek met de plaatselijke associatie van landbouwers, die geiten en varkens fokken en cacao en passiefruit planten. Het thema voor vandaag was grondbezit. Een van de agronomen gaf een interessante uiteenzetting over land beschikbaar voor wonen en werken. In het tribunaal is vele malen meer land geregistreerd dan het totale oppervlak van de Dominicaanse Republiek. Ook hier is hetzelfde stuk grond dus meerdere keren geregistreerd. Eén Italiaanse familie bezit 20% van alle beschikbare grond. De volgende stap voor SSID is om de grond die ze in gebruik hebben te kopen. Transportkosten voor de jongelui naar school zijn hoog. Ze willen studeren, maar niet vertrekken uit hun dorp. De slechte wegen zijn een probleem, vooral als het regent is het dorp geïsoleerd. Het gaat maar om 13 kilometer weg. Er is water en stroom. Een heel andere context dan het Noordwesten van Haïti en een stuk dichter bij de stad. Het gesprek werd onderbroken om kokosnoten open te hakken, kokosmelk te drinken en kokos te eten. Een dikke bui zorgde voor regen en toen was het gelijk weer droog. We aten met z'n allen naast de kerk; rijst met een soort erwten, yuca, kip, passiefruitsap en kokos zoetigheid (ook onderdeel van het project, waarbij vrouwen leren om lokale producten te transformeren in koek, snoep, jam, enz.). Vervolgens bezochten we een grote loods van een coöperatie met capaciteit om 10 liter oregano olie te produceren per dag. Ze hebben ook apparatuur om oregano poeder te produceren. Er zijn momenteel zo'n 300 oreganoproducenten die aan de corporatie leveren, die op haar beurt doorverkoopt. Heel interessant. Vervolgens naar een kippenproject voor de productie van eieren. Ik kreeg gelijk uitleg over een 'compost latrine' waar we net de eerste van hebben gebouwd in Ganthier. Op plaatsen waar het grondwaterniveau hoog is kan geen gewone latrine gegraven worden. Een 'compost latrine' is een mooi alternatief en produceert gelijk compost. Verandering is echter moeilijk en in Ganthier werd de eerste latrine van deze soort met erg veel argwaan ontvangen. We liepen over akkers vol cacao planten, met daartussen plantanen en fruitbomen. Hier wordt vooral de productie van cacao en passiefruit gepromoot. Slechts 5% van de bloemen/vruchten die ontspruiten aan een cacaoboom volgroeien. We liepen langs een prachtige yuca akker en toen langs mandarijnenbomen en ranken vol passiefruit. Maar ook hier zijn ze afhankelijk van regen en was veel droogte afgelopen jaar. Terug glibberden we een helling af door een watertje. We leerden wel weer onze grenzen kennen in de regen en op modderbanen. Al met al waren we pas laat in de middag in Bermejo. Veel houten huisjes, in allerlei kleuren geschilderd. Mooie scholen, overal in dezelfde stijl gebouwd. Een groene omgeving. Er kwam net een truck aan in Bermejo om zakken passiefruit te laden. We spraken met landbouwers op akkers waar wederom cacao wordt verbouwd, plantanen, passiefruit, etc. De tweede nacht in Monte Plata ging gepaard met veel herrie op straat. De volgende dag kwam ik erachter dat er een baseball wedstrijd was geweest en de overwinning werd gevierd. Baseball is de voornaamste sport in de Dominicaanse Republiek. Vandaar ging het naar Euskarduna, eerst over asfaltwegen en toen tussen suikerrietvelden op onverharde paden. Toen we aankwamen, waren vrouwen bezig bij het water. Een van de vrouwen trok haar slippers uit en stapte in een teil water, om op een deken te stampen, die op die manier gewassen wordt. Het thema hier was water, we spraken over waterverbruik en toegang tot water, kwantiteit en kwaliteit, maar ook over voedselveiligheid en droogte. In deze gemeenschap wordt yuca geplant, plantanen, erwten, etc. Tijdens de droogte adviseren de technici om andere producten te planten, zoals passiefruit of okra die minder water nodig hebben, om irrigatie te improviseren, en ze geven uitleg over speciale planttechnieken. We moeten alternatieven zoeken, was de conclusie. We liepen over akkers met erwten, maïs, plantanen, etc. Ernaast velden vol suikerriet. Toen we vertrokken, begon het te regenen. We blijven de zegen van regen meebrengen... Van Euskarduna ging het naar Monte Coca om te eten in een gemeenschapscentrum; witte rijst met bonensaus, kip en salade. Toen verder naar batey Amistad-Barrancon, een heel ander soort batey, vooral vanwege de grootte en voorzieningen. Een hele kleine batey, met slechts 18 families en niet aangesloten op elektriciteit. We kwamen weer aan met regen, door de modder en over een pad met aan beide kanten hoge, uitgestrekte suikerrietvelden, de lange, groene stengels wuivend in de wind. De opbrengst van de oogst helpt mensen om kleren te kopen, schooluniformen te maken en te voorzien in andere dagelijkse behoeften. Sinds 8 jaar heeft SSID voedselveiligheidsprogramma's, inclusief een gezondheidsaspect door het regelmatig meten van gewicht en lengte van jonge kinderen, alfabetisering voor volwassenen, onderwijs voor peuters. Ook in deze gemeenschap wordt gewerkt aan de papieren voor het regularisatie- en nationalisatieplan. Er zijn nog geen jongeren uit het dorp die in de dichtstbijzijnde stad studeren. Er is een tekort aan water voor het land, waar ze passiefruit gezaaid hebben, yuca en erwten. In het golfplaten kerkje waar we bijeenkwamen lagen handgemaakte instrumenten; trommels van hout en metaal, met vel er strak over gespannen, tamboerijnen handgemaakt met kromgetrokken hout, een vel erover en vastgezet met spijkers, een soort metalen rasp en rammelaars. We reden weer tussen de suikerrietvelden door naar akkers waar struiken vol passiefruit hingen. Die kunnen het hele jaar door fruit geven, als ze water hebben. Ze kunnen ongeveer 4 jaar bloeien. Uit een bloem volgt een vrucht. Er waren passiefruit struiken in alle stadia; pas geplant, andere volop in bloei. Passiefruit kan niet geplukt worden, maar men wacht totdat de vruchten op de grond vallen en dan worden ze opgeraapt. Een truck komt de zakken met passiefruit ophalen. Sommigen planten er ook yuca tussen, alles voor zowel verkoop als eigen consumptie. Tegelijk spraken we ook met de jeugd in de diverse bateyes. Jonge meiden die de vergadering bijwoonden hadden allemaal kinderen op schoot. Een 21 jarige was de enige van haar leeftijd die nog geen kinderen had, sommigen al met 13 jaar, anderen 15 jaar. Een 18 jarige met een kind van 1 op schoot, een 22 jarige die een zoon van 6 jaar heeft en net aangifte had gedaan van zijn geboorte, nadat ze zelf eindelijk vorig jaar mei haar identiteitsbewijs had gekregen, al is ze in de Dominicaanse Republiek geboren en getogen. Mannen hebben kinderen bij meerdere vrouwen, de jongelui maken hun school niet af, opvoeding komt neer op de grootouders. Die avond overnachtten we in San Pedro de Macorís, een grote plaats. Na een uur rijden vanuit deze plaats, over asfaltwegen, stonden we voor een privé gemeenschap, anders dan de andere bateyes, omdat de grond hier van een privé organisatie is in plaats van de overheid. Een slagboom versperde de weg en we kregen te horen dat we toestemming nodig hadden, al hadden we personeel bij ons dat in deze gemeenschappen werkt en er regelmatig komt. Een van de auto's reed naar het kantoor en een uur later konden we eindelijk doorrijden, met het juiste document op zak. Kilometers en kilometers uitgestrekte suikerrietvelden, zover het oog reikt. Hier en daar stonden wagens vol suikerrietstengels, er loopt een spoor door de velden voor een trein die het suikerriet op komt halen. Uiteindelijk stopten we in een batey naast het spoor en een aantal huizen. Deze batey heet Amelia, net als mijn nichtje. Door de vertraging hadden we een heel kort gesprek met mensen. Net als in Haïti wordt elke bijeenkomst begonnen met gebed. Het leek alsof hier meer Creools klonk dan elders. Ook hier werd gesproken over de droogte, die heeft geleid tot verlies van bonen. Anders dan in de vorige batey zeiden ze hier dat iedereen in de suikerrietoogst werkt, ook de vrouwen. De privé organisatie heeft huizen gebouwd voor de mensen, maar er is geen elektriciteit, ook al lopen er lijnen vlakbij de huizen We liepen naar een akker met aan de ene kant suikerriet en aan de andere kant yuca en erwten. De situatie is hier anders; mensen hebben veel meer grond tot hun beschikking. In het laagseizoen kunnen ze andere producten verbouwen dan suikerriet. Het zijn allemaal medewerkers van de organisatie. Er zijn 52 families in deze batey. Ze zijn daar net begonnen met het planten van passiefruit en tot nu toe is de nieuwe ervaring positief. Vandaar vervolgden we onze weg op de onverharde paden tussen de suikerrietvelden naar een batey genaamd Santa Lucia. Ook hier geen elektriciteit. Bij de entree stond een bord met het minimumloon, maar bij navraag bleek dat het genoemde bedrag de helft is van het echte salaris en dat het bord enkel wordt opgehangen om te laten zien hoe goed de werkgevers zijn. Hier dubbele woningen, twee onder een kap. In deze batey zeiden de mensen weinig. Onderling wel, maar niet naar ons. De onderlinge gesprekken waren in het Creools, dus het lijkt erop dat ze moeite hadden met Spaans. Ze planten maïs, zoete aardappelen, erwten; van alles, voor zowel verkoop als consumptie. Ook hebben ze kippen voor de productie van eieren. Een van de vrouwen liet met haar meetstok zien hoe ze van de technici planttechnieken hebben geleerd voor diverse producten. Het water is ver en ook hier hebben ze last van droogte. Een aantal spraken verder met de jeugd, terwijl de rest de akkers opging, waar yuca, erwten en suikerriet groeide, plus een tuintje uitgedroogde aubergine. De jongeren zeiden dat het moeilijk is om de gemeenschap uit te komen als het regent. Ze willen studeren, er is geen werk voor de vrouwen en ze willen niet suikerriet oogsten. Een van de jongelui had 2 kinderen en is 24 jaar. Ze was 13 toen ze haar eerste kind kreeg. Ik liep intussen naar de vrouwen en sprak hen in het Creools aan. Toen wouden ze wel praten, en lachen. Ze vertelden dat ze hebben leren naaien, zoetigheid maken/producten transformeren, een van hen heeft alfabetiseringscursussen gegeven voor mensen die willen leren lezen en schrijven. Van deze laatste gemeenschap reden we naar Boca Chica, waarbij we langs een supergroot en mooi sportcomplex kwamen, van Amerikaanse teams. We reden naar de school van onze partnerorganisatie Caminante, waar we halverwege de middag aankwamen. De rest van de middag spraken we met de agronomen en andere aanwezigen na over het verloop van deze week, een nabespreking over de drie thema's nationaliteit/migratie, water, en land. Wat migratie betreft is er meer werk verricht dan we dachten, dus dat is positief. Er is echter nog steeds follow-up nodig en er zijn mensen die hun pas nog niet hebben opgehaald. Net als in Haïti is ook hier de beperkende factor water en ook hier zijn het vooral de ouderen die het land bewerken. Hoe ziet de toekomst eruit als de jongeren de akkers verlaten? We zeiden het SSID team gedag en bleven met z'n vieren achter in Boca Chica. De volgende dag brachten we door met het team van Caminante, eerst op kantoor in Boca Chica en toen in de gemeenschap La Caleta, waar ze meestal met de jeugd in een park werken, maar vandaag in een kerk. Aan de ene kant zaten de kinderen, aan de andere kant volwassenen. We spraken met de volwassenen over hun papieren. De eerste vraag, aan welke taal ze de voorkeur vragen, Creools of Spaans, werd hartgrondig beantwoord met Creools. Het was duidelijk hoezeer het gesprek veranderde van animo met het wijzigen van de taal; ze voelden zich veel vrijer om zich in het Creools te uiten. Ze vertelden over hoe ze zonder respect, als honden behandeld worden, dat ze niet op het strand kunnen verkopen omdat de politie dan achter ze aankomt en hun spullen in beslag neemt. Sommigen zijn hier al sinds 2002, anderen 2013, sommigen met kinderen zowel in Haïti als de Dominicaanse Republiek, maar hun Spaans is zeer beperkt. Vandaar reden we naar Soni, restaurant Boca Chica, een mooie locatie op het strand, pal aan zee. Eerst een stuk ondiep, rustig, helder zeewater, terwijl in de verte hogere golven beuken. Een mooie plaats, maar met een moeilijke rand: veel oudere Europeaanse mannen komen naar Boca Chica voor een jonge vrouw. 's Middags hadden we een gesprek met familieleden van gevangenen. Veel bekende gezichten van vorig jaar juli. Sindsdien hebben ze een bezoek gebracht aan de gevangenis La Victoria. Voor sommigen was het voor het eerst in 8 jaar dat ze die dag samen konden eten als familie. De bezoeken waren erg positief. Een van de gezinnen is helemaal naar Barahona gereisd om hun man en vader te bezoeken. Sommigen van de kinderen hadden hun vader in geen 2,5 jaar gezien. Een meisje van een jaar of vijf, zes kwam mee met haar oma van moederskant. Haar vader erkent haar niet en haar moeder zit in Turkije in de gevangenis voor 8 jaar wegens drugsgebruik. In La Victoria mag men slechts eenmaal per maand op bezoek komen, op een zondag. Die dag staat er een rij van een kilometer lang om naar binnen te kunnen. De kinderen hebben dromen om dokter, verpleegkundige, of marketing manager te worden, anders dan de jeugd van Santa Lucia, die in winkels of als huishoudelijke hulp willen werken, zolang het maar geen suikerrietindustrie is. We bleven met z'n drieën over; Martín, Laura en ik. Samen reden we naar Juan Dolio, waar we incheckten bij Playa Esmeralda, dezelfde plaats waar we in 2013 onze team vergadering hadden. We troffen het met kamers met zicht op het zwembad en zee, naast elkaar, elk met terrasdeuren waardoor we konden buurten bij mekaar en bij het zwembad. Eventjes rust voor het vertrek van Martín en Laura, na drie weken van veel reizen en veel indrukken. Voor het eerst drie weken lang met m'n leidinggevende doorgebracht. Ook voor zijn vrouw was het een heel interessante tijd, hoewel ook zeer intensief, en een manier om het werk van haar man beter te begrijpen. We hebben een goede tijd gehad met elkaar. Ik zette het bureau in de slaapkamer zo neer dat ik zicht had op zee. Zo kon ik in ieder geval werken met mooi uitzicht... Voor me lag een week van schrijven aan een tweejaren plan dat we moesten indienen bij een potentiële donateur. Tegen de avond het water in. Er is een barrière van rotsen aangelegd in zee, zodat de hoge golven in de verte daarop slaan en het bij het strand rustiger water is en ondiep. Een mooie zonsondergang, tussen de palmbomen aan het gele zand. Het laatste weekend samen, twee nachten in Juan Dolio. De volgende middag nog even de zee in. Het water voelt er koeler aan dan in Haïti. Een laatste wandeling langs het strand, waar vele tafels en stoelen staan voor daggasten. Mooi om de vreugde en het plezier te zien, mensen genieten van wat hun land biedt. Een groep mensen speelde een spel, kinderen bouwden zandkastelen, jongeren smeerden zich in met zand om vervolgens af te spoelen in het water, ouders namen kinderen mee het water in. Vanuit Juan Dolio bracht ik Martín en Laura naar het vliegveld, aan de kustweg richting Santo Domingo, met wuivende palmbomen langs de blauwe zee. We hebben het goed gehad met elkaar en zeiden mekaar tevreden gedag. Toen was ik weer alleen en reed naar Santo Domingo. Voor mij volgde er nog een week in Santo Domingo. Ik checkte in bij het volgende hotel en maakte de balans op voor de maand januari: 15 slaapplaatsen in een maand tijd. Een eindje wandelen in de mooie binnenstad, met balkonnetjes en oude gebouwen. Er vertrok net een groot schip uit de haven. Veel mensen op de pleinen en aan de wandel, activiteiten. Mooi dat dat kan, zo anders dan Haïti en Port-au-Prince. Die hele week werkte ik op het kantoor van SSID. De eerste dagen werkten we hard aan het schrijven van een plan en opstellen voor een budget, om 130 huizen te bouwen in Ganthier, waarna alle gezinnen die in twee kampen woonden na de aardbeving een nieuw huis zullen hebben. Verder bestaat het programma uit landbouw en dieren (geiten, koeien, varkens, schapen), water, technische assistentie en training. Nadat we het plan en budget afgerond hadden en ingediend bij de potentiële donateur, konden we beginnen met een verslag over de huidige bouw van tien woningen in Ganthier en Boen. Geduld, doorzettingsvermogen, hard werken; zo komen we langzaam verder zegt mijn leidinggevende. Mijn collega was in dezelfde week in het Noordwesten, waar hij op zijn beurt geduld nodig had om met vier corporaties te werken aan financieel management. Zaterdag 6 februari hoopte ik eindelijk terug te keren naar Kenscoff, na vier weken op pad te zijn geweest. We werden echter gewaarschuwd voor politieke problemen in Haïti, aangezien president Martelly de volgende dag de macht zou moeten overdragen, maar door de uitgestelde verkiezingen was er niemand om de macht aan over te dragen. Een wandeling door Ciudad Colonial, even de gedachten verzetten. Een steegje met kleurige huizen en bomen die voor schaduw zorgen en veel elektriciteitslijnen aan de palen, mooie, paarse, groene en roze gebouwen met balkonnetjes en bloemen, langs de kathedraal en Parque Colon. Vele balkonnetjes aan gele en andere kleuren huizen. Een schip in het water, kanonnen voor de kantelen. Roze en paarse bloemen, standbeeld, huis van Columbus. Straten met trappen naar roze en groene huizen, de kerk Mercedes, nog meer rode, roze, gele, groene, paarse huizen en balkonnen, Parque Independencia, het Nationaal Paleis, een indrukwekkend, groot, crème/geel gebouw met een koepel. Het is een mooie stad en ze zijn goed bezig met opknapwerk van de oude gebouwen. Samen met een predikant en voorzitter van de Lutheraanse kerken in Haïti verliet ik Santo Domingo, ons opnieuw verwonderend over het ongalante gedrag van Dominicanen die absoluut weigeren mensen ertussen te laten en ook weinig zin hebben om voor een rood verkeerslicht te stoppen. Interessante gesprekken onderweg, maar verder een moeizame reis. In Baní stopten we om een voor- en achterwiel om te wisselen, omdat de voorband problemen heeft en achter minder problemen zou veroorzaken. Na het omwisselen van de band begon het stuur echter nog harder te schudden, dus moesten we vaart minderen. Tijdens een lunchstop had ik internetbereik en kwam er een bericht binnen met de mededeling dat mijn collega Rony zich in een lastige situatie bevond. Hij was onderweg van het Noordwesten terug naar Port-au-Prince en in Arcahaie terechtgekomen bij een brandend politiebureau, een brandend busje en brandende autobanden. Bezorgd over mijn collega en niet wetend wat onszelf nog te wachten stond, reden we verder. Voorbij Azua kwamen we in een grote menigte terecht, veel mensen op de been, rijen mensen aan beide kanten van de weg, met vlaggen zwaaiend, eerst geel/paars, later andere kleuren. Zulke luid knallende muziek uit boxen dat het door de hele auto dreunde. Wat bleek: president Danilo Medina was op verkiezingscampagne. In de Dominicaanse Republiek zijn in mei verkiezingen en in tegenstelling tot Haïti, is een president daar wel herverkiesbaar. Het was lastig door de menigte rijden en je weet nooit wat men doet in zo'n stemming. Het bleek niet bij dat ene dorp te blijven; de hele verdere route was het een probleem. Overal rijen mensen, drukte, menigte, auto's. Toen we eindelijk vrij baan hadden en gas konden geven, verscheen er plotseling een stoet auto's die midden op de weg reed. Ik gaf een ruk aan het stuur om de auto's te ontwijken, maar moest met 90 km per uur flink blijven sturen om de auto op de weg te houden en niet in de berm te belanden. Wat een rijstijl. Er volgden rijen auto's die de weg behandelden als eenrichtingsverkeer, zodat wij aan de kant stil moesten gaan staan. Een man op een motor die ons tegemoet kwam had zichzelf voor de helft paars en de helft geel geschilderd. Verderop kwamen we een auto tegen met een levensgrote leeuw op het dak. Toen verschenen alle kleuren van de regenboog: blauwe shirts, groene vlaggen, oranje vlaggen, geel, paars, zwart; alles voor president Danilo. De verdere route bleef het zo doorgaan. In een volgend dorp stonden we weer vast in verkeer en menigte, waarbij we uiteindelijk achteruit baan moesten maken en een alternatieve route zoeken. Ergens aan de kant van de weg brandde vuur en stonden mensen; een motor was in de fik gevlogen. In ieder geval konden we niet zeggen dat het een saaie, oninteressante reis was... Al met al duurde het zo een stuk langer voordat we eindelijk bij de grens waren. Collega Rony was inmiddels gelukkig veilig en wel thuisgekomen. We gingen door de Dominicaanse migratie, haalden de papieren voor het vertrek van de auto, reden de poort door en naar de Haïtiaanse politie, waar we op de heenreis papieren hadden afgegeven voor vertrek en nu kwamen melden dat we terugkwamen. De agent liep eens om de auto heen, constateerde 'de auto gaat naar huis, mevrouw gaat naar huis en neemt enkel wat huishoudelijke spullen mee'. Ik moest even nadenken en bedacht dat er een dweil en bezem en pannen en zo van mijn (mannelijke) passagier achterin lagen. Ik vroeg de agent hoe de situatie was, of de weg open was. Hij wendde zich tot mijn passagier en adviseerde ons binnendoor te rijden en vroeg hem mij de binnendoor route te wijzen. Toen zei hij dat we gauw verder moesten, voordat de poort dichtging. Standaard aannames: de huishoudelijke spullen zijn voor de vrouw en de man wijst de weg. Het was andersom: de huishoudelijke spullen waren voor de man en ik kende de binnendoorroute... Hoewel de Haïtiaanse migratie om 6 uur dichtgaat en het tien over half zes was, was het binnen al donker en de beambten waren al vertrokken. We vonden nog iemand, die ons gauw twee formulieren gaf en ons aanspoorde om snel snel te schrijven, de paspoorten stempelde en toen konden we verder. Net als de vorige keer op avond zagen we ook nu hoe handel wordt gedreven met de VN: de soldaten staan op de muur van hun basis en verkoopsters gooien kleren en schoenen over de muur, die worden gekeurd en betaald of teruggegooid. We hadden wat spullen bij ons die we naar kantoor moesten brengen. Mijn passagier moest lachen toen hij zag waar we naartoe gingen: ons huidige kantoor, waar we net zijn ingetrokken, is hetzelfde gebouw waar hij na 2010 zijn kantoor had. De wereld is klein... Vervolgens zette ik hem thuis af en nu was het aan mij de beurt om te lachen: hij blijkt pal naast twee ingenieurs te wonen die voorheen bij CWS werkten. Die keken raar op toen ik opeens bij ze voor de deur stond. De wereld wordt nog kleiner... Toen eindelijk naar huis. Poes leek blij me te zien. Een lange reis, lang weggeweest en een late thuiskomst. Toen wist ik nog niet dat ik een week later alweer terug zou zijn in Santo Domingo. [userId] => 139012 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4897735 [countryId] => 53 [pictureCount] => 200 [visitorCount] => 412 [author] => Margot de Greef [cityName] => San Pedro de Macorís [travelId] => 139012 [travelTitle] => Mijn eerste reis [travelTitleSlugified] => mijn-eerste-reis [dateDepart] => 2008-04-12 [dateReturn] => 0000-00-00 [showDate] => yes [goalId] => 9 [goalName] => Werken in het buitenland [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/027/595_640x480.jpg?r=0 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/139/012_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => akkerbouw-in-bateyes-in-de-dominicaanse-republiek ) [51] => stdClass Object ( [username] => margotdegreef [datePublication] => 2016-01-28 [title] => Met gasten op reis door Haïti [message] => Na twee weken rondreizen door Cuba ben ik nu drie weken op pad in Haïti en de Dominicaanse Republiek. Tussendoor slechts een week op kantoor, voornamelijk bezig met logistieke planning; hotelreserveringen en voorbereidingen op 3 weken bezoek van mijn leidinggevende en 2 weken bezoek van een donateur. In het weekend na grondige schoonmaak en handwas thuis (onder toeziend oog en het trouwe gezelschap van de poes), op verlaat kraambezoek bij onze kantoorgenoot Lydie die in november is bevallen van een zoon. Eveneens op bezoek bij mijn voormalige huisgenoten. Emmanuella was aan het leren lezen en schrijven. Zondag riep de dominee de gemeente op om 12 januari naar de kerk te komen, met een jutezak, zoals hier gewoon is voor gebed. 6 jaar na de aardbeving. KDRe heeft de afgelopen weken samen met KRCLJ in Lamontay een waterreservoir gebouwd van zo'n 95.000 liter opslagcapaciteit. Ironisch genoeg zorgde het gebrek aan water voor problemen. Het water voor de bouw van het reservoir moest van ver komen, een uur of 4 lopen. Maandag 11 januari reed ik naar Boen, om samen met een agronoom en ingenieur het programma van huizenbouw en landbouw te bezoeken dat we aldaar uitvoeren in samenwerking met SSID. Als eerste bezochten we een hardwerkend echtpaar dat zich in het zweet werkt om akkers vol bonen en maïs te planten. De grond is echter niet van hen, dus moeten ze 50% van de oogst afstaan aan de eigenaar. Hun 7 kinderen kunnen dit jaar niet naar school. Het huis van de familie werd verwoest tijdens de aardbeving. De kinderen werden verdeeld onder familieleden. Afgelopen jaar hebben ze een onderkomen gebouwd van takken, maar daar was het geld voor nodig dat gereserveerd was voor het onderwijs van de kinderen. De bonen op het land stonden er mooi bij, de zaden ontvangen van SSID. Een hardwerkende familie, maar een moeilijke situatie. Even verderop is een ander gezin met een bonenakker. Het water voor de planten wordt gekocht in een reservoir. De vrouw produceert zelf compost voor de akker. Er worden eveneens nieuwe huizen gebouwd; 5 in Boen en 5 in Ganthier. De muren stonden al en werden bepleisterd. Een echtpaar dat een persoonlijk tintje geeft aan de veranda woonde voor de aardbeving in Bwa Nef, maar hun huurhuis werd verwoest, waarna ze terugkeerden naar de familiegrond. Alle huizen worden gebouwd op eigen grond. Een ervan staat in La Hatte. Timmerlieden waren bezig met het dak; een houten raamwerk waarop de golfplaten worden bevestigd, de scherp afgetekende bergen op de achtergrond. Het grondwater is hier zo hoog, dat er geen latrine gegraven kan worden. In plaats daarvan wil SSID een compost latrine bouwen, maar dat stuit op weerstand van de mensen. Het is vaak erg lastig om mensen te overtuigen van het nut en belang van nieuwe of andere technieken. In Balan staan de bonen ook al op de akkers, wachtend op regen. De landbouwers nemen deel aan bijeenkomsten waar de agronoom kennis deelt, zoals het bereiden van natuurlijke insecticide. In Balan is eveneens een compoststapel aangelegd door diverse landbouwers samen. Een van hen heeft okra geplant op zijn land in plaats van bonen, een product dat minder water nodig heeft. Terug in Boen voegden we ons bij collega's die net uit Santo Domingo waren aangekomen; het SSID team plus mijn leidinggevende Martín en zijn vrouw Laura, die voor een periode van drie weken naar Haïti en de Dominicaanse Republiek zijn gekomen voor een week vakantie en twee weken werk. We reden langs kantoor en vervolgens bracht ik hen naar Furcy, in de bergen boven Kenscoff. Daar hebben ze de volgende dag genoten van het natuurschoon en watervallen. Twaalf januari, 6 jaar na de aardbeving, een dag door de overheid gedeclareerd als 'dag van overdenking en herdenking'. Eveneens de verjaardag van onze collega Roseline. Na een week op kantoor, begon de volgende reis. De afgelopen weken heb ik heel wat kilometers afgelegd. Aangezien Martín en Laura hun eerste week graag wat meer wilden zien van het land en de cultuur, nam ik ze woensdag 13 januari mee naar het Noorden. Ik haalde ze op uit Furcy. De nevel gaf de bergen weer in blauwe contouren. Motors kwamen me tegemoet met 5 kinderen voor- en achterop, onderweg naar school. Fantastische omgeving daar boven in de bergen. We reden eerst naar kantoor en vervolgens naar Service Chrétien d'Haïti, voor een gesprek met een aantal medewerkers daar. Toen vertrokken we naar Cap Haïtien, via Gonaïves. Er wordt aan de weg gewerkt in de bergen van Pilboro, tussen Gonaïves en Cap Haïtien. Het bergpad wordt verbreed, een groots werk. Het was helder, met mooi uitzicht. Verderop weer bewolkt, zoals gewoonlijk in deze bergen. De gasten vonden de route duidelijk mooi en ook voor mij blijft het een bijzondere omgeving. In Cap Haïtien werden we opgewacht door een trainer van Wozo, die voor ons een hotel had gereserveerd en ons de weg wees naar Bonnay Dugal, buiten de stad. We reden de stad door en langs zee, waar vissers met zaklampen in het water stonden om kleine visjes te vangen die worden verkocht aan derden die ze fokken en als grote vissen doorverkopen. Het hotel staat op een rustige plaats. Toen ik buiten bij het zwembad stond, met in de verte de donkere bergen, heette een vallende ster me welkom. Elke ochtend moet er als eerste heet water gezocht worden voor de 'mate' van mijn Argentijnse reisgenoten, een speciaal soort thee. Nadat dat de volgende ochtend geregeld was, reden we naar Milot, startplaats voor de wandeling naar het Citadel. Het was een glasheldere dag, met een strakblauwe lucht, waartegen het Citadel zich haarscherp aftekende. Het blijft een enorm indrukwekkend bouwwerk, het meest imposante van Haïti. Na de onafhankelijkheid gebouwd door Henry Christophe als verdedigingswerk, voor het geval de Fransen of anderen terug zouden keren. Zo goed gebouwd dat het aardbevingen heeft overleefd. Het cement gebruikt voor de bouw werd vermengd met mensenbloed. We liepen om het Citadel heen naar achteren, met een prachtig uitzicht op de bergen en rijen kogels en kanonnen. Binnen is het een stuk koeler tussen de dikke, stenen muren. Kanonnen in allerlei soorten en maten, van brons en ander materiaal, uit Engeland en Frankrijk, een zeldzame soort uit 1742, nog in ontzettend goede staat, zelfs nog op het oorspronkelijke houten draaistel bevestigd, dat voor de schietgaten heen en weer gereden werd. De opslag van munitie, de toiletten die nooit vol raken (een latrine maar dan niet in de grond gegraven, maar boven een afgrond), de prachtige vergezichten van dit defensiewerk rondom, met zicht op zee en de bergen in alle richtingen. Vanaf het Citadel werden boten neergeschoten en gezonken, als ze een vijandelijke vlag droegen. Sommige kanonnen werden in andere geplaatst die verhit werden om ze af te schieten, terwijl andere op houten onderstellen stonden voor de schietgaten en rondgedraaid werden om te richten. Bij vele openingen staan nog steeds de oude kanonnen. Boven op het Citadel daalde iemand heel eng van een verticale ladder met een touw om z'n middel de muur af. Het uitzicht van bovenaf, de kanonnen binnen voor de gaten, de officiersvertrekken, de tombe van Henry Christophe; Martín en Laura waren diep onder de indruk en zeer tevreden. Daar doen we het voor. We daalden af en bezochten Palais Sans Souci, waar Henry Christophe woonde met zijn vrouw, totdat ze ruzie kregen en zij een huis ernaast bouwde. Dat huis staat er niet meer, enkel nog een paar stukken muur. Wel een buste van een vrouw, een fontein, de trappen en de vertrekken van het paleis zelf. Eveneens een bijzonder mooie bezichtiging. Van Milot reden we terug naar Cap Haïtien, de stad door naar Labadie, waar de slechte weg ons langs het schitterende uitzicht leidde op strand, rotsen en zee, totdat we niet verder konden. De auto geparkeerd en een boot genomen naar Belly Beach, een klein, mooi strand in een groene omgeving, omringd door bergen, tegenover het dorp Labadie, met helder water waar we konden zwemmen en vis eten. Een paar dagen geleden las ik in het nieuws dat na onze komst drie cruiseschepen zijn geannuleerd in Labadie, wegens protesten van boten in het water. Terug in Cap Haïtien wandelden we het centrale plein rond, Notre Dame. Een mooi plein, omringd door sfeervolle, oude gebouwen; het stadhuis en andere overheidsgebouwen, een voormalige woning van Henry Christophe, nu in gebruik als universiteit, de kathedraal. Op het plein een standbeeld, kerstboom, speeltoestellen, bankjes. Heel mooi een netjes, de oude gebouwen keurig onderhouden. Cap Haïtien is een heel andere stad dan Port-au-Prince; een Franse bouwstijl, met grote, houten deuren in de smalle straten en vele balkonnetjes. We reden een ronde door de stad, het oude stadsdeel, langs de boulevard en toen terug naar het hotel. Daar vroeg ik 'labouyi' als avondeten, om Martín en Laura een zo divers mogelijk aanbod van de Haïtiaanse keuken te laten proeven. Deze labouyi was gemaakt van maïsbloem. We hadden het over toerisme en zagen in de buurt van Cap Haïtien vele busjes van het Ministerie van Toerisme, een initiatief om in dat deel van het land toerisme te promoten. De muggen hadden een goede nacht die nacht, zich uitlevend op mijn ledematen. 's Ochtends vertrokken we uit Cap Haïtien. We vonden een 'Croissant d'or' aan zee, waar broodjes en 'pate' verkocht werden en we konden ontbijten en natuurlijk weer een thermosfles met heet water vullen. Via een andere route dan op de heenreis keerden we terug naar Port-au-Prince, nu door de provincie Centre in plaats van Artibonite. We reden richting Milot en sloegen af naar Grand Rivière du Nord, direct een onverharde weg. Wederom een prachtige route en heel anders. Meer ronde bergen op deze route, hei, lichte kleuren, rivieren. Aangezien ik niet zo vaak in Centre kom (en bewegwijzering niet bestaat), vroeg ik bij elke afslag de weg. Van Grand Rivière du Nord reden we naar Dondon, een route vanwaar we een prachtig uitzicht hadden op de zijkant van het Citadel. Wat een bouwwerk, zo enorm en imposant. Zo kwamen we in St Raphael en vandaar werd de weg hobbelig met stenen en reden we door een vlakte, wat me niet bekend voorkwam. Meestal werkt de techniek van 'de weg vragen' goed, maar dit keer waren we dus de verkeerde kant uitgestuurd, wat me duidelijk werd toen we in Saint Michel de l'Atalaye terechtkwamen. We dachten dat er toch wel een andere route zou moeten zijn dan helemaal terug naar St Raphael, zagen een afslag en vroegen aan motor taxi chauffeurs of die weg naar Pignon en Hinche leidde. We sloegen af en belandden op een smal pad, wat meer gebruikt leek door motors en ezels, net breed genoeg voor een auto. Mijn reputatie dat je bij mij nooit weet wat er gaat gebeuren, maakt zich weer waar... Martín en Laura genoten echter van de omgeving en van deze alternatieve route. Er volgden meerdere afslagen en overal vroegen we de weg, totdat we uiteindelijk in Pignon uitkwamen, waar we langs meerdere 'kleren' fabriekjes reden, waar drank gestookt wordt van suikerriet. We hobbelden verder naar Hinche, het was weer prachtig mooi. In Hinche een maaltijd van witte rijst met bonensaus en kip en vervolgens naar Basen Zim, voorbij Papay. Basen Zim is veranderd sinds mijn vorige bezoek; er zit een hek voor en ik moest onderhandelen over de entreeprijs, waarna een stuk of 15 jongemannen en jongens met ons mee renden om onze gids te zijn. Ondanks herhaalde opmerkingen van onze kant dat we geen gids nodig hadden en enkel de waterval kwamen bekijken, werd er niet naar ons geluisterd. Ze lieten ons niet met rust en bleven maar doorpraten. Dat ontneemt voor mij alle plezier in deze anders schitterend mooie waterval, met een bijzondere, groen-blauwe kleur water. We liepen omhoog, langs een kleine grot voor ceremonies en een grotere waar water doorheen stroomt. Van boven af keken we uit op de waterval. Het werd een kort bezoek. Van Hinche ging het via geasfalteerde wegen naar Mirebalais en Port-au-Prince. Onderweg het stuwmeer, waar het water ontzettend laag stond. De mooie vergezichten op bergen en valleien, Morne Cabrit af met het meer aan de ene kant, de zee aan de andere en de stad aan de overkant. Ik keerde terug met twee tevreden mensen, positief over het bezoek aan Furcy, het indrukwekkende Citadel, en de diversiteit van de heen- en terugreis deze rit, alsook het culinaire aspect. Het viel ze op dat mensen continu volop bezig zijn met activiteiten. Ook voor mij was het een goed en mooi samenzijn, ongedwongen. Ik zette ze af bij een hotel in Pétion-Ville en reed naar huis, waar poes blij was me te zien. Gelijk m'n tas gepakt voor de volgende rit. Vrijdag terug, zaterdag weer op pad. Ik haalde Martín en Laura op bij het hotel en via Route de Frères reden we naar het kantoor, een route waar bijna altijd veel verkeer is, evenals veel voetgangers, kruiwagens, dieren en activiteiten met een markt aan de kant van de weg. Toen omhoog via Delmas, in Pétion-Ville langs Place Boyer, mooi opgeknapt met mozaïektegels, en Place Saint Pierre, tegenover de gelijknamige kerk. Het verkeer schoot voor geen meter op, dus konden we niet meer naar Champs de Mars, het stadscentrum. In plaats daarvan reden we Bourdon af en vandaar naar het vliegveld, waar we precies om 13:15 uur waren, het tijdstip waarop vier gasten van Foods Resource Bank (FRB) aan zouden moeten komen, een donateur van CWS. Het vliegtuig bleek echter twee uur vertraging te hebben en bovendien had een van de reizigers de aansluiting gemist. In plaats van vier, verschenen er dus drie reizigers. Inmiddels hadden mijn collega Rony en Cher Frère zich ook bij ons gevoegd, met een tweede auto. We wisten echter niet waar de vierde gast was. Uiteindelijk werd duidelijk dat ze pas maandag aan zou kunnen komen, dus vertrokken we zonder haar naar Marchand Dessalines. Foods Resource Bank is een interessante organisatie, nog vrij jong (15 jaar geleden opgericht), maar werkzaam in 35 landen, waar ze 60 programma's financieren. Het interessante is dat het 'boeren voor boeren' zijn. Boeren in Amerika stellen land beschikbaar om maïs of sojabonen te planten waarvan de opbrengst bestemd is voor FRB, of koeien waarvan de opbrengst van de melk naar FRB gaat. Het gezelschap bestond uit de contactpersoon van FRB voor Latijns Amerika en Caribisch gebied (Alex), twee personen die met een groep boeren maïs en sojabonen verbouwen voor FRB, plus een makelaar die nieuw is bij FRB en nadenkt over manieren om fondsen te werven. Het doel van zulke reizen is in de eerste plaats voor de afgevaardigde van FRB een monitoring bezoek om met eigen ogen te zien wat er gebeurt met hun financiële bijdrage en voor de overige reizigers een gelegenheid om zelf in gesprek te gaan met de boeren in Haïti en deze ervaringen en verhalen te kunnen delen bij terugkomst in Amerika, wat vaak helpt om meer fondsen te werven. Onderweg kregen we heel wat vragen; wat is dit, hoe werkt dat. Een prachtige zonsondergang bij La Gonave. Het eiland volledig zichtbaar, een ronde bol van de zon die een zo perfecte baan licht op de zee deed schijnen totdat de zon wegzakte achter het eiland. Welkom in Haïti... Zo kwamen we 's avonds aan in Marchand Dessalines, de voormalige hoofdstad van Haïti. Het bleek dat de reservering niet overgekomen was, dus moesten de kamers ter plekke gereed gemaakt worden, wat enige voeten in aarde had. We liepen naar restaurant Delicatesse aan het dorpsplein vlakbij het hotel, waar eerst geen geit beschikbaar was maar toen toch wel. Het was een herrie van jewelste en een drukte; heel het plein vol mensen, podiums opgericht. Wat bleek: daar stond Jovenel Moïse met een microfoon in z'n hand campagne te voeren, de nummer 1 kandidaat voor de presidentsverkiezingen. Hoe is het mogelijk, wat een aankomst in Haïti. Met die achtergrond was onze inleiding over de geschiedenis en huidige politieke situatie van Haïti wel heel treffend, met een extra allure door Jovenel Moïse door ons heen schreeuwend wat het gesprek bijna onmogelijk maakte. De volgende ochtend om zeven uur ontbijt. Ik had voor de eerste nacht een redelijk hotel uitgezocht, met mooi zwembad en vanaf het balkon uitzicht op diverse forten rondom. We reden langs het fort bij het water, gebouwd om de watertoevoer van de stad te beschermen en liepen vandaar naar Fort Décidé. Een mooi fort met uitzicht op Marchand Dessalines, de groene vlaktes met rijst, muziek omhoog sijpelend van een kerkdienst, vier forten op de tegenoverliggende helling, kanonnen in het goed bewaard gebleven fort. Om negen uur vertrokken we via Gonaïves langs de kust naar Ti Rivyè Glasi, waar we drie uur en een kwartier later aankwamen. De zaal zat vol keurig geklede mensen. We hebben een goed gesprek gehad. Ik vertaalde de hele week alle gesprekken en ontmoetingen en trad op als programmaleider, chauffeur en tolk. De leden van corporatie KPPG vertelden over de geschiedenis van de corporatie, de bakkerij, hun dorpswinkel, microkrediet, maar ook over de droogte, waterreservoirs gebouwd door Christian Aid Ministries, enz. De samenkomst begon met een prachtig gezongen lied. Dat raakt me iedere keer weer diep, wat een stemmen, zo vol en mooi. Alex vertelde wat over FRB, een organisatie die begon met twee Amerikaanse boeren die op televisie zagen dat er honger was in Afrika en besloten een deel van hun maïsoogst naar Afrika te verschepen. Toen het maïs daar echter op was, hadden de mensen nog steeds honger. Daarop bedachten ze dat het nuttiger zou zijn om de mensen training te geven en middelen om zelf hun akkers te verbouwen. Zo is FRB ontstaan. Een van de dames vertelde over haar groep van 10 mensen uit 4 kerken die op 10 hectare grond maïs en sojabonen verbouwen, met gesponsorde zaden, mest en machines. Ze liet foto's rondgaan en de reacties waren mooi om te zien. Grote verschillen; in Amerika wordt alles gedaan met machines en in Haïti alles met de hand. De makelaar zei enkel dat ze het licht van God helder zag schijnen op de gezichten van de aanwezigen, die daarop nog meer begonnen te glimmen. Voor hun kinderen zijn er weinig mogelijkheden, met weinig scholen in de buurt, weinig werk en een laag salaris. We bezochten het systeem van waterreservoirs, irrigatiesysteem en de groentes die daarmee verbouwd kunnen worden. De groentes worden echter aangevallen door rupsen, waarvoor natuurlijke insecticiden worden gemaakt en gebruikt. Nadat we waren voorzien van gebakken plantaan en kip, restte ons nog een lange rit. Een van de auto's keerde terug naar Port-au-Prince, om de verlate reiziger op te halen, terwijl de rest van ons doorreed naar Mole Saint Nicolas. Intussen kreeg ik bericht dat er 's nachts een indringer is geweest op kantoor, die de accu uit een daar geparkeerde auto heeft gestolen. Een groep ontvangen kost moeite en inspanning, veel uitleg, is vermoeiend, maar ook bevredigend als de gasten tevreden zijn en goed begrip tonen en er goede ontmoetingen zijn tussen Haïtianen en buitenlanders. Tegen vijven waren we in Mole Saint Nicolas, gelukkig nog bij licht zodat we de goudgele zonsondergang konden zien. Ze vonden het geweldig mooi. Daar doen we het voor. Mole Saint Nicolas is de meest noordwestelijk gelegen plaats in Haïti, slechts 80 km van Cuba verwijderd en eveneens de plaats waar Christopher Columbus voor het eerst aan land kwam op het eiland Hispaniola. De kamers staan pal aan het strand, bungalows vanwaar we de golven op het mooie zandstrand hoorden rollen. De gasten proefden Haïtiaans bier (Prestige) en er werd krab, vis en geit geserveerd. De zee werd inmiddels door het heldere maanlicht beschenen. De volgende ochtend was er een probleem met de watertoevoer. Er werden ons een aantal emmers water gebracht. Ik klopte bij de dames op de deur, die me allebei met open mond aankeken, zich afvragend hoe ze zich moesten douchen met een emmer water. Vervolgens kwam er iemand bij me om me te vragen waar ze nu naar de wc moest en hoe ze kon doorspoelen. Ik moest stiekem wel lachen en nam plaats aan een tafel voor de bungalow, met zicht op zee, waar vele vissersbootjes actief waren. Na een ontbijt van crêpes met chocola (zeer ongewoon), vertrokken we naar Corail. Het pad naar corporatie KABM is een doodlopend pad dat steil een helling opgaat, van de doorgaande weg af. Ga je hier tegenop, klonk het, toen ik aanstalten maakte om uit te stappen en de vierwielaandrijving in te schakelen. Enthousiaste kreten klonken van de achterbank terwijl ik gas gaf om tussen de struiken door het pad te beklimmen, totdat we bij KABM waren, waar we een gesprek met een groep leden voerden, die vertelden over de corporatie, het belang van de dorpswinkel en microkrediet. Ik hoorde ze voor het eerst vertellen dat de vrouwen die voorheen naar Port-au-Prince of Port-de-Paix reisden om producten in te kopen, onderweg soms werden verkracht. Ook werden ze regelmatig beroofd. Met de aanwezigheid van een winkel in hun eigen gemeenschap, is er geen reden meer voor zulke reizen. We bezochten een aantal akkers in de vruchtbare omgeving van Corail, waar van alles kan groeien, van koffie tot bananen en van bonen tot maïs. We kregen kokosmelk te drinken, waarna de kokosnoten met een machete werden opengehakt zodat we de kokos konden opeten. Over de groep was niks te klagen: ze vragen enkel 'wat is dit' als ze iets niet kennen en proeven het vervolgens zonder problemen en vonden alles even lekker. Vandaar reden we naar KRCLJ in Lamontay. Eerst naar de bakkerij, die gebouwd is met actieve deelname van de bewoners en voor de vrouwen betekent dat ze niet meer drie dagen onderweg zijn naar een andere bakkerij en voor een ieder dat er nu brood beschikbaar is in het dorp. De bakkers legden uit hoe ze het deeg kneden, rollen, het brood snijden en bakken in de oven gestookt met takken. Vervolgens spraken we een groep leden in het kantoor van de corporatie. Tijdens dit gesprek kwam Cher Frère weer terug uit Port-au-Prince, in gezelschap van de vierde en laatste gast, die wegens mist niet in Miami had kunnen landen en daardoor twee dagen vertraagd was. Eindelijk compleet. We liepen naar een aantal bonenakkers, die echter opnieuw verloren zijn gegaan doordat het alweer een aantal maanden niet heeft geregend. De maniok en suikerriet zijn beter bestand tegen droogte en groeien nog. Er werd prompt suikerriet voor ons afgehakt, dus iedereen liep op suikerriet te knagen (na het vragen van uitleg 'hoe eet ik dit'). We kregen warm, vers brood mee uit de bakkerij en reden naar Jean Rabel. Ook ik blijf genieten van het mooie uitzicht en de indrukwekkende omgeving van bergen, 'latanier' bomen, smalle wegen. Het is zo mooi dit land. Mooie mensen, mooie gemeenschap, mooi land, zei een van de bezoekers terecht. In Jean Rabel overnachtten we in een eenvoudig gastenverblijf. Vier gasten bleken geen handdoek bij zich te hebben. Aangezien er geen handdoeken in het gastenverblijf zijn, hebben we elk maar een extra laken gegeven om zich mee af te drogen. Als avondeten in een restaurant in het dorp stond er gebakken geit en kip op het menu, evenals labouyi gemaakt van plantanen. De volgende ochtend om kwart over zeven waren we weer op pad, met als bestemming Lacoma. Weer een andere smaak uit de Haïtiaanse keuken: gemalen maïs als ontbijt. Daarna een voorstelronde, waarna we gelijk vertrokken voor bezoeken, om te voorkomen dat we op het heetst van de dag onderweg waren. In Lacoma is het zowaar nog warmer dan elders en erg droog. Een van de bezoekers had er last van, met lage bloeddruk en hoofdpijn. Twee weken voor ons bezoek was er net een nieuw systeem aangelegd: een ronde, betonnen bak met water in het midden van een stuk grond, met daaromheen, in de rondte van het land, terrassen waar verschillende zaden geproduceerd worden of producten verbouwd: groente, maïs, bananen, etc. In Lacoma is eveneens een boomkwekerij waar fruit- en houtbomen worden geproduceerd. In Paul Atrel bezochten we een stuk land waar het verschil duidelijk is als men agro-ecologische technieken toepast (land afschermen, bodembescherming, planten van fruitbomen, etc.). Ondanks het weinige regenwater groeien de gewassen hier wel. Het nadeel is dat het meer tijd kost en meer werk is. Dinsdag is marktdag in Lacoma en de drie dames in het reisgezelschap wilden graag wat kopen op de markt, dus we baanden ons een weg langs verkopers van kleding, keukengerei, schoenen, rijst, vlees en andere voedselproducten totdat we bij de 'ezel parkeerplaats' stonden. Elk van de dames heeft een ezeltas gekocht, gemaakt van 'latanier'. We vervolgden ons bezoek bij een waterreservoir waarnaast aubergines groeiden en een ander waterreservoir waar de boomkwekerij verloren is gegaan, maar de aubergines en kool wel groeien. Er liepen ezels, schapen, geiten en kippen rond. Bij een volgend stuk land was het duidelijk wat voor verschil water maakt: de aubergines en uien stonden er goed bij. De eigenaar van deze grond had technische assistentie gevraagd aan de technici van ADRUH, met als resultaat mooie gewassen. Terug in Lacoma stond er een uitgebreid, divers maal klaar: rijst met bonen, sorghum met bonen, salade (rode biet, piepers, uien, tomaten), geitenvlees en verse vruchtensap. Na het eten verzamelden we ons weer onder de mangoboom, om ADRUH de gelegenheid te geven iets meer te vertellen over de organisatie, om na te spreken over de bezoeken, te spreken over onderwijs en gehandicapten, en te luisteren naar de verhalen van FRB. Pas tegen half vijf vertrokken we uit Lacoma. Onze gasten hielden het wel levendig, het leek alsof ze continu gespreksstof vonden, zonder een stilte. Wat een vragen en verhalen, vermakelijk. Een van de gasten was echter verdacht stil. Op een gegeven moment vroeg ik haar of ze wakker was. Toen zei ze dat ze zich niet goed voelde. We reden op een zandpad, berg op en af, bochten om, over hobbels en kuilen. Wagenziek dus. We stopten de auto en terwijl zij aan de kant van de weg stond te kokhalzen, ontving ik een telefoontje van World Relief, waar we donderdag en vrijdag verwacht werden. "We hebben een veiligheidsprobleem," werd me gezegd. Een van de twee presidentskandidaten die door zouden naar de tweede ronde komt uit Thiotte, de plaats waar wij naartoe moesten. De inwoners van Thiotte hadden besloten om de weg van en naar Thiotte te blokkeren, wat waarschijnlijk donderdag zou beginnen. We spraken af om de volgende dag te besluiten wat we zouden doen. Er liep veel anders dan gepland deze reis... Tegen achten waren we in Gros Morne, via Passe Catabois en Bassin Bleu en een hoop smalle, stoffige wegen die onze gasten deden afvragen of er soms een andere, betere weg was maar wij opzettelijk met hen over deze paden reden. Een van de Argentijnen vroeg me of er water was in het hotel. Ze voegde er zelf maar vast aan toe: "Zie je het verschil, maandag vroeg ik je of er warm water was en nu vraag ik enkel of er water is..." Nadat we in onze kamers waren geïnstalleerd, klonk er luid gehijg op de gang en vervolgens een bonk op onze deur. Mijn kamergenoot deed open en daar stond een van de Amerikaanse gasten buiten adem maar met een glimlach op haar gezicht voor de deur, bijna stikkend in een pil. Mijn leidinggevende kwam ook op het kabaal af en mijn kamergenoot (zelf nog aan het bijkomen van haar wagenziekte) schrok ervan. Het ging gelukkig algauw weer beter. Genoeg avonturen deze reis... Na een lawaaierige en korte nacht in Gros Morne, met radio en katholiek gezang en het oproepen voor de mis, vertrokken we om stipt 5 uur naar Pendu. Andere dagen, als we later vertrokken, was er telkens wel iemand te laat, maar nu stond iedereen zowaar om vijf uur klaar. Ook op dat vroege tijdstip vonden ze genoeg gespreksstof tijdens de autorit. Het bleek die nacht geregend te hebben en de weg was nat en glad. Ik volgde Cher Frère, die gedurig de weg over glibberde. Bovenop een helling wachtte ik totdat hij veilig beneden was, waarna hij onderaan wachtte totdat ik flink sturend voorzichtig hetzelfde gladde stuk afkwam. Modder verandert de rijstijl behoorlijk. Riviertjes door en de gladde wegen over; op deze manier duurde het langer en pas om half zeven waren we in Pendu en kon de klim beginnen. Het was in ieder geval licht tegen die tijd. Het miezerde nog steeds. Achter mekaar sprongen we alle negen van steen tot steen de rivier over en toen begon de wandeling. Algauw waren we hoog genoeg dat de camera's tevoorschijn kwamen en er verrukte kreten klonken. Het was nu weer een ander gezicht, met nevel boven de bergen. Elke keer lijkt het weer anders. We verdeelden in twee groepen; ik voorop met de 'snellere' wandelaars en de andere helft van de groep achter ons. Ze vonden het allemaal een heel bijzondere ervaring en een schitterend mooie omgeving. Dat is het ook. Het uitzicht blijft fantastisch, met nevel boven de bergen en webben grijs schitterend tussen de planten. Het pad was glibberig en glad door de regen en we slipten achter elkaar de helling op, zo nu en dan steun zoekend om niet te vallen. In het andere deel van de groep vonden wel een paar valpartijen plaats. Een van de leden van corporatie KAMM kwam ons tegemoet lopen en wees ons op de lappen grond van KAMM. Al zes jaar zijn ze nu bezig met bomen planten. Dat het letterlijk en figuurlijk vruchten afwerpt werd duidelijk uit een opmerking van mijn leidinggevende, voor wie het negen jaar geleden was dat hij naar Mayonbe kwam. "Er is nu veel meer begroeiing dan in mijn herinnering," zei hij. Dat kan kloppen! De boompjes groeien flink door. Op de akkers langs het pad zijn eveneens sjalot, uien en andere producten geplant. Eenmaal boven, anderhalf uur later, werden we voorzien van koffie, koeienmelk, brood en bananen. Heerlijke bananen zeiden de gasten, de lekkerste ooit geproefd. We verzamelden ons in de boomkwekerij naast het kantoor en daalden een helling af naar een ander stuk grond waar een ieder onder de indruk naar stond te kijken. Inderdaad een knap staaltje werk: rode bieten, uien, wortels, aubergines en andere zaden groeien hier, om vervolgens elders geplant te worden om te volgroeien. Vrouwen waren met machetes bezig om onkruid te wieden. De groentes, nieuw geïntroduceerd in de omgeving, zijn een welkome handel voor de vrouwen die ze van de corporatie kopen en op de markten verkopen. Uiteraard vormt het ook een kwalitatief belangrijke aanvulling op het eigen voedselgebruik. We vervolgden onze voettocht langs lesena bomen naar een voorbeeld van het bodembeschermingswerk dat wordt verricht; stenen barrières aangelegd in een ravijn om te voorkomen dat regenwater de grond meesleept. Mooi werk allemaal. Terug bij kantoor presenteerden twee vrouwen hun handelswaar; suikerrietkoeken en peper/rijst/olie. De eerste, een oudere vrouw, verkoopt haar koeken in het dorp, terwijl de laatste elke maandag en donderdag naar l'Estère reist om in te kopen en elke dinsdag en vrijdag naar Port-de-Paix om te verkopen. Harde werkers. Het bleef bewolkt en gedurig miezeren, maar tegelijk scheen de zon door de wolken. Dat leidde tot een wel heel bijzondere regenboog: niet in de lucht, maar laag in de bergen. De regen betekende ook dat een heleboel leerlingen niet op school verschenen, noch de leraren. Geen les dus die dag. Voordat we de terugtocht aanvingen, werden we voorzien van een maaltijd van yam, plantanen, salade, piepers en geit. Daarna daalden we al slippend en glijdend achter elkaar de berg weer af. De oudste van ons gezelschap kreeg ongevraagd steun van iemand uit Mayonbe. Eerst was ze afstandelijk en trok ze gedurig haar arm terug, maar naarmate we vorderden, zocht ze juist zijn steun en reikte naar zijn hand. Ik liep achter hen en zag het glimlachend aan. Geen woorden nodig tussen de Amerikaanse vrouw en de Haïtiaanse man, die hand in hand onderaan de berg kwamen. Om kwart voor twee stonden we allemaal weer beneden en kon de autorit naar Port-au-Prince beginnen. Er was veel verkeer in de stad, vooral omdat we nu niet via de kortste route binnen konden komen, gezien het late uur; het was al donker. Ondertussen had ik bericht gekregen dat de weg naar Thiotte pas zaterdag gesloten zou worden, dus we leken toch te kunnen reizen. 's Avonds kreeg ik echter weer een telefoontje van World Relief, die toch besloten de reis te annuleren, jammer genoeg. Dit omdat een deel van de groep demonstranten de weg donderdag wou blokkeren en een ander deel zaterdag, dus het verwachte compromis was vrijdag. De blokkade was bedoeld als steunbetuiging aan Jude Celestin en om te voorkomen dat de stembiljetten konden arriveren. De algemene opinie is namelijk dat de eerste presidentskandidaat (Jovenel Moïse) door fraude als eerste is geëindigd. De tweede kandidaat (Jude Celestin) weigerde daarom deel te nemen aan de tweede ronde. Om acht uur 's avonds waren we terug in Port-au-Prince, waar we de gasten naar hun gastenverblijf brachten. Toen ik een uur later thuis aan kwam rijden, zag ik de poes aan komen rennen om me binnen op te wachten en gelijk bij me op schoot te springen. Het was dus de bedoeling dat we de volgende dag gelijk weer zouden vertrekken, naar het Zuidoosten, maar de plannen waren weer gewijzigd. World Relief is een nieuwe partner van FRB in Haïti en we zouden hun werk met koffieboeren in Thiotte gaan bezoeken. In plaats daarvan kwamen we 's ochtends bijeen in het gastenverblijf om op die manier meer van elkaars werk te leren. World Relief werkt met een groep van zo'n 300 boeren, vooral aan technieken om de opbrengst van de koffieplanten te vergroten, bijvoorbeeld door ze regelmatig te snoeien, wat op veel weerstand stuitte totdat de resultaten duidelijk werden. 's Middags met z'n drieën naar een vergadering met SKDE en vervolgens naar het kantoor van World Relief voor een presentatie over hun werk in Thiotte. 's Avonds zette ik de gasten weer af bij het gastenverblijf, om voor een tweede nacht naar huis te gaan. De volgende ochtend weer om half zes op en naar het gastenverblijf. World Relief was ook weer van de partij. Als alternatief op Thiotte, besloten we om met z'n allen het programma van SSID in Ganthier en Boen te bezoeken. Toen we in Boen aankwamen, was het een hele commotie van mensen langs en op de weg. De monitor van SSID deed met tranen in haar ogen de deur van de opslagruimte open. Wat bleek: een meisje dat onderweg naar school was, haar uniform aan, was aangereden door een truck, die over haar hoofd ging. Op slag dood. Er ging menige rel van verdriet de lucht in en overal waar we liepen, werd gesproken over het ongeluk. Heel triest. De chauffeur was doorgereden. Enigszins begrijpelijk, zolang hij zich elders bij de politie meldt, omdat in zulke gevallen de omstanders soms de schuldige kunnen stenigen. We liepen naar het allereerste huis gebouwd in Boen, voor een stukje achtergrondinformatie over het programma, een bezoek aan het huis en een waterreservoir. Vlakbij zijn twee nieuwe huizen in aanbouw, bijna af; alleen het golfplaten dak ontbreekt nog en de muren zijn nog niet volledig bepleisterd. Het voor en na was hier duidelijk: naast het nieuwe huis staat de huidige woning opgetrokken uit golfplaat, zeildoek en takken. We wilden ook een huis met 3 slaapkamers bezoeken (de andere hebben 1 of 2), dus reden naar een vrouw genaamd Nerlande. Haar moeder stond ons enthousiast te woord: Nerlande was die ochtend net bevallen van een dochter, langs de kant van de weg onderweg naar de kliniek. Een dood en een geboorte, op een en dezelfde dag. Vandaar ging het naar het eierproductiecentrum in Balan, compost en akkerbouw. Daar zeiden wij de rest van de groep gedag, want onze wegen splitsten: de drie dames van FRB keerden de volgende dag terug naar Amerika, terwijl Alex, Martín, Laura en ik onze reis voortzetten naar de Dominicaanse Republiek. Aangezien we bericht hadden gekregen dat de weg naar Thiotte open was, wilden we toch die route nemen om vervolgens bij Anse-à-Pitres de grens over te steken. Het was een goede groep, met veel goede vragen en een heel open houding die ze in staat stelde om veel te leren en ervaren, zowel op historisch, cultuur en culinair als op ander gebied. Met z'n vieren vertrokken we naar Fonds Parisien. Een wc stop bij een restaurant, waar het toilet direct uitkijkt op de tafels in het restaurant (zonder deur). Gelukkig waren er geen gasten... Even later sloegen we het onverharde pad in naar Fond Verrettes. Ik kreeg een telefoontje dat men bezig was de weg te blokkeren. Een telefoontje naar een contactpersoon in Foret-des-Pins leerde ons dat de weg open was. Dus na even stilstaan, bellen en overleg toch maar verder. Erg ver kwamen we echter niet, totdat ons een auto tegemoetkwam die ons terugzwaaide. Verderop zagen we een taptap stilstaan. We reden tot daar toe en inderdaad, de eerste blokkade: de weg lag bezaaid met grote rotsblokken. Een motor taxichauffeur zei tegen ons: je moet terug, je kunt er niet langs. Een andere: je kunt zonder problemen verder. Een derde: als je onderhandelt, laten we je door. Dat kon nog een lange reis worden, als ik daar al moest beginnen met onderhandelen, zonder garantie dat we zouden kunnen aankomen en bovendien met een auto vol buitenlanders. Ik besloot dus om te draaien en alsnog via Malpasse te rijden. De grensovergang was zoals gewoonlijk, vooral met een privé auto, een akelige, frustrerende ervaring die je hoofdpijn bezorgt. De Haïtiaanse migratie door, de politiecontrole van Haïti voor de autopapieren van douane en de notaris die toestemming geven om met de auto de grens over te steken, toen bij een volgende poort nog een politiecontrole van paspoorten en autopapieren, een betaling aan de Dominicaanse kant voor een vage omschrijving, Dominicaanse migratie. Al vanaf de Haïtiaanse migratie volgden twee mannen ons om onze verzekering te regelen, met luide stemmen en heel opdringerig ons onder druk zettend. Gelukkig nam mijn leidinggevende het op zich om hen op afstand te houden en de autopapieren te regelen. Na nog een autoformulier, moest er nog verzekering geregeld worden in een heel klein, obscuur gebouwtje. Wederom was het mijn leidinggevende die naar binnen ging en de onderhandeling op zich nam. Ik had hem precies het bedrag gegeven dat ik de vorige keer had betaald. Uiteraard werd hem meer gevraagd. Na een hele tijd kwam hij naar buiten, met de verzekeringspapieren en zonder extra te betalen. Gelijk een lobbypunt: dat de grenssituatie verbeterd wordt. Veilig en wel de grens overgestoken naar de Dominicaanse Republiek, waar we onze rondreis voortzetten en inmiddels op onze vierde verblijfplaats zijn, maar daarover de volgende keer meer. [userId] => 139012 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4893839 [countryId] => 53 [pictureCount] => 196 [visitorCount] => 522 [author] => Margot de Greef [cityName] => San Pedro de Macorís [travelId] => 139012 [travelTitle] => Mijn eerste reis [travelTitleSlugified] => mijn-eerste-reis [dateDepart] => 2008-04-12 [dateReturn] => 0000-00-00 [showDate] => yes [goalId] => 9 [goalName] => Werken in het buitenland [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/122/964/942_640x480.jpg?r=0 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/139/012_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => met-gasten-op-reis-door-hati ) [52] => stdClass Object ( [username] => bopwithberny [datePublication] => 2016-01-06 [title] => Oud en nieuw [message] => Wij zijn op dinsdag weer naar 'el campo' gegaan, omdat William hier nog wat dingen wilde doen. Eigenlijk wilde hij het cement op de parkeerplaats klaar hebben voor oud en nieuw, maar de anderen moesten werken zodat er niet genoeg mankracht was. In plaats daarvan heeft hij een stukje land schoongemaakt om daar de meegebrachte bloemzaadjesen groenten te laten ontkiemen. Verder heeft hij de cacti en bomen bijgesnoeid en nog wat lampen opgehangen. Op 30 december werd er een varken bezorgd. Deze werd in een klein hokje gestopt. Ik zei dat het te klein was, maar het was maar voor één nacht, omdat het de volgende dag geslacht zou worden. Dat varken kostte 4500 pesos, hetgeen overeenkomt met bijna 100 euro. Dit bedrag wordt door iedereen gezamelijk betaald, dus ook door ons. De volgende ochtend werd het naar een plek achter het huis gebracht en op een groot bananenblad gelegd. Er waren drie man voor nodig om hem daar te krijgen. William vertelde me dat hij niet kon kijken hoe het geslecht werd en had het touw dat om zijn nek zat vast om dat om een boom heen te houden zodat het varken niet alle kanten op kon lopen. Het werd door twee man, waaronder Ramon, de vader van William, op zijn rug gelegd en door de vierde man werd een mes in zijn hart gestoken. William vertelde me later dat dit de meest diervriendlijke manier van doden is, omdat het het snelste gaat. Zoals gewoonlijk vindt iedereen het vreemd dat ik er geen moeite mee heb om hiernaar te kijken. Ik weet niet of dat dat is omdat ik vegetariër ben, vrouw, niet gewend ben aan deze dingen of een andere reden. Maar ik heb hier nooit moeite mee gehad. Bovendien is dit diervriendelijker dan hoe het in het slachthuis in Nederland gaat. Daar nwordt het dier eerst geëlectocuteerd aan twee kanten van het hoofd en vervolgens wordt er een spies in de halsslagader gestoken. Vaak zijn de dieren nog deels bij bewustzijn. Verder hebben ze al veel stress gehad onderweg naar het slachthuis. Terwijl de dieren hier een veel beter leven hebben gehad alvorens geslacht te worden. Dus nee, ik heb hier geen moeite mee. Wat niet betekend dat ik het vlees wil eten. Na het doden van het varken werd het korte tijd met rust gelaten om het te laten bloeden. De hele ochtend stonden er al grote pannen met water op het vuur. Ik dacht dat het voor het eten was, maar dit was bedoeld om het varken te scheren. Het het water werd over het varken gegoten door Ramon en daarna door een ander geschoren, tot en met de poten aan toe. Ik vroeg waarom dat nodig was, omdat het mij leek dat het wel zou verbranden in het vuur. Maar dat blijkt niet zo te zijn. En niemand hier wil de haren eten, zoals Ramon mij vertelde. Ik vetelde Ramon dat ik eens (op wintersport) in Frankrijk was, waar varkenporten met haren erop geserveerd werden. Iedere Nederlander aan onze tafel gruwelde hiervan, behalve twee meisjes die het, net als de Fransen, een delicatesse vonden. Ramon begreep dit ook niet. Daarna zijn WIlliam en ik teruggereden naar Santiago. Zoals gewoonlijk was er weer iets mis met de auto die we van zijn broer Guzman geleend hebben. Hij had van iemand gehoord over een man die goed is met gas en die hebben we gezocht en gevonden. Hij heeft het gas gerepareerd en eindeljk stopt de auto niet meer zomaar en ook heeft hij meer kracht. Daarna zijn we eerst boodscahppen gan doen om mee te nemen (vooral voor mij omdat ik geen vlees eet) en daarna naar zijn zus Gisela gereden. WIlliam wilde zijn vlechtjes opnieuw laten invelechten en ik heb van de gelegenheid gebruik gemaakt om mijn nagels te laten lakken. Omdat hier voor nieuwjaar nieuwe kleding wordt gedragen en ik vlak voordat we weggingen een rok en jasje in bruintinten had gekocht, had WIlliam me gevraagd dit mee te nemen voor nieuwjaarsdag. Voor erbij had ik een lichtgroen bloesje meegenomen. Daarom heb ik de kleuren bruin en groen uitgezocht. Wilmi en Yanisel waren mee en samen hebben we een tekning uitgezocht. Wilmi heb ik het laatste woord laten hebben en hij heeft uiteindleijk gekozen voor een muzieksleutel en notenbalkje. Daana heb ik mijn wenkbrauwen nog laten doen. Ik dacht dat ze geëpileerd zouden worden, maar de kapster hier scheerde ze weg. Toen ik Gisela daar later naar vroeg vertelde ze me dat hier ook wel geëpileerd wordt. Weer terug bij Gisela heb ik even snel een bericht naar mijn moeder gestuurd en mijn whatsapp en mesenger gecheckt. Voor meer was geen tijd omdat we weer gingen, dit keer naar de casita. Daar hebben we snel wat dingen bij elkaar gezocht die we vergeten waren en daarna zijn we naar 'el campo'gereden om oud en nieuw met de familie te vieren. Ondertussen zat het varken aan het spit boven het vuur achter de buitenkeuken. De man die het varken gedood en gescoren had, zat erbij om het geregeld te draaien. Voor het spit wordt hier hout gebruikt dat aanwezig is. De man heeft er de hele dag en nacht bij gezeten. De vrouwen zorgen hier voor het eten. Een feest hier bestaat, net als in veel andere landen, uit veel eten, harde muziek en sommige mensen dansen. Zo goed als iedereen hier kan dansen, maar niet iedereen danst altijd. Het was een beetje onduidleijk wanneer het precies 12 uur was. Maar op een gegeven moment begon iedereen hier elkaar een gelukkig nieuwjaar te wensen. Er werden hiervoor drie zinnen cq. woorden gebruikt: ,,Un buen nuevo año", ,,Een gelukkig nieuwjaar", ,,Felicidades", wij zouden dit vertalen als ,,Gefeliciteerd", en die andere ben ik vergeten. Daarna zijn we met een aantal met de auto, zoals hier al snel de auto gebruikt wordt, een rondje gaan rijden. Op twee plaatsen zijn we langer gebleven. William had de guërra bij zich en was hier bijna de hele tijd op aan het spelen. Ondeertussen heb ik gedanst met zijn beide tweelingbroers. Omdat ik helemaal kapot gebten ben door een klein insect dat hier alleen in de bergen aanwezig is en juist overdag actief is, heb ik op mijn benen overal rrode plekken zitten en zijn de pijnlijk en opgezet. Dat dansen deed er niet veel goed aan en aan het einde van de nacht waren mijn benen erg pijnlijk. Ik wilde steedse zeggen dat ik niet meer wilde dansen, maar dansen is zo fijn om te doen. Hier wordt voornamelijk 'musica typica', bij ons meer bekend als 'merengue', gedanst. Ik heb dit nooit erg leuk gevonden, ook omdat ik het altijd erg saai gevonden heb; links-rechts-links-rechts (of andersom). Ondertussen ben ik er aan gewend geraakt en begin het zelfs steeds leuker te vinden om op te dansen. Op een gegeven moment zouden we vertrekken, we zaten zelfs al in de auto's, toen de andere broers kwamen. Ik was erg moe en had, zoals al eerder gezegd, zere benen, dus ik ben in de auto gebleven om een beetje te slapen, terwijl de anderen weer uitstapten en verder gingen feesten. Daarna zijn we naar een andere plek gereden, waarik verder ben gaan slapen. Op een gegeven moment kwam William vragen of ik naar huis wilde. Toen ik aangaf dat inderdaad te willen, gingen we tot mijn verrassing lopen. Hij zei dat het niet ver was, maar als k geweten had dat we maar 100 meter van het huis waren, was ik eerder alleen naar huis gelopen (als dat gemogen had). De volgende dag werd ik wakker van het geluid van gehak. Op dat moment besefte ik me niet dat het het geluid was van het varken dat in stukken gehakt werd. Toen ik opstond, stond er een grote pan in de keuken met stukken gebraden varken erin. Dat was dan ook tevens het ontbijt voor iedereen, behalve mij. In Santiago had ik 'sour cream' gekocht, wat nog het meeste lijkt op de kwark die wij kenne. Daarmee kan ik mijn favoriete ontbijt maken, bestaande uit verse fruit, 'kwark', muesli en honing. Als fruit eet hier hier bijna dagelijks 'lechoza', oftewel ... Daarnaast verkopen ze hier langs de weg veel ananas, bananen en mandarijnen. In de supermarkt verkopn ze ook ander fruit zoals kiwi's. Advocaat wordt hier ook veel gegeten, maar als groente en niet als fruit. Ze kijken mij altijd raar aan als ik het als ontbijt met mijn fruit eet. Geregeld krijg ik ook fruit aangeboden van de een en ander. Meestal hebben de mensen het dan bij hun zelf thuis aan de boom hangen en eten het toch niet op. De eerste keer dat ik dat hoorde, werd ik er gewoon verdrietig van dathet fruit dat bij ons zo duur is, hier gewoon ligt weg te rotten omdat niemand het eet. Ook wordt hier veel fruit geëxporteerd, voornamelijk fruit uit Constanza. Het moet dan namelijk wel aan bepaalde voorwaarden voldoen. In de ochtend kwamen er een aantal mensen uit Santiago aan, waaronder Samuel die in de 'casita' van William slaapt nu wij er niet zijn. Vooral nu William met mij is en zelfs in Nederland geweest is, denken veel mensen dat er iets te halen valt. Wij zijn met deze mensen, bestaande uit Samuel, een stel en nog een vrouw/vriendin van hen(?), drie broers van William, William en ik op zoek gegaan naar een rivier om in te baden. William en ik hadden als eerder geprobeerd een rivier te vinden om in te baden, maar alles is droog. Ook deze dag vonden we geen rivier om in te baden. Wel zijn we onderweg een paar keer gestopt om met de mensen daar te socializen en te dansen. Op een gegeven moment vertelde een man dat er een ambermijn was daar. We zijn daar op een gegeven moment met een heel stel heen gelopen. Guzman, waarmee ik al eerder het dichtsbijzijnde deel van de mijn bekeken had, vertelde dat er 7 mensen waren omgkomen daar. Later hoorde ik van William dat ook de eigenaar van de mijn omgekomen was. 's Avonds zijn we naar een feest in de buurt gegaan waar de band waar Chiki, de man van Gisela, in speelt, speelde. Deze band is hier erg populair en de mensen gingen helemaal uit hun dak. Iedereen ging staan, wat hier erg ongebruikelijk is, en stond te springen en schreeuwen. Uiteraard werd er ook veel gedanst. Ik had William gezegd dat ik niet veel wilde dansen omdat mijn benen pijn deden en hij mij vaak probeert te koppelen omdat hij weet dat ik graag dans en hij daar veel minder om geeft. Daardoor heb ik alleen met een broer van William gedanst. Ook Milagro, de vrouw van Moreno, en Moreno hebben veel gedanst. Toen de band afgelopen was, was het feest ook zo goed als afgelopen, hoewel er nog wel muziek gedraaid werd. De meeste mensen vertrokken echter. Ook wij zijn vertrokken om ergens anders verder te feesten. De volgende dag vertelde William me mijn rode broek aan te trekken terwijl hij met zijn broer weg ging om diens auto te laten repareren. Toen hij terug was, zijn we naar zijn familie gereden die hier in de buurt als een cluster bij elkaar woont. Nadat we daar een tijd doorgebracht hadden, reden we terug waarbij we zijn broers een aanverwanten tegenkwamner bij de rivier. William had Yanisel beloofd haar rijles te geven, hoewel Yanisel nog maar 12 jaar is. Op een open grasveld heeft hij dat gedaan. Hier wordt normaliter met een automaat gereden, wat in het begin gemakkelijker is dan een auto met versneliingen zoals bij ons. Ook de andere kinderen heeft hij laten rijden. Ik dag dat Frameli een beetje verdrietig keek en vroeg haar of ze ook wilde rijden. Ze zei van niet, maar ik had het gevoel dat ze dat wel wilde. Met haar 5 jaar is ze te klein om bij de pedalen te kunnen komen, dus ik vroeg William haar op schoot te nemen zodat ze in ieder geval kon sturen. Gelukkig begreep WIlliam gelijk wat ik bedoelde en Frameli had het duidleijk naar haar zin. De rest van de familie en vrienden waren ondertussen zand aan het scheppen in de rivier en ook William ging uitereerd helpen. Terug bij huis had Gisela ondertussen gekookt. Wij hadden tussen de middag bij defamilie gegeten. Ik vermoed dat dit het middageten was, maar ondertussen was het al eind van de middag geworden. Gisela zei dat we lang weggebleven waren. Na wat gegeten te hebben zijn we met Wilmi, het zoontje van William, en nog een van de kinderen, nog een stukje gaan rijden. Teruggekomen is William gaan rusten en in slaap gevallen. Ik had geen idee wat de bedoeling was voor deze zaterdagavond, toen Gisela mij vroeg of ik met hen mee wilde gaan. Ze gingen wel al bijna weg, zodat ik te weinig tijd had om me te wassen en make-up op te doen. Niet dat ik daar nou heel erg mee zit. Ik begreep niet helemaal wat de bedoeling was, maar liet het maar over me heen komen. Eigenlijk dacht ik dat we naar een feest gingen, maar we bleken naar dezelfde familie te gaan als waar William en ik die dag geweest waren. Ik heb daar bij een paar vrouwen gezeten, waarschijnlijk nichten van William, want iedereen hier is nicht of neef of daar het kind van. Toen ik wat ging rondkijken, bleek dat men pasta aan het koken was op open vuur. De pasta stond wel erg lang op het vuur, wat, toen er eindelijk gegeten werd, goed te proeven was. De pasta werd opgdiend met tomatensaus waar enkele groenten in verwerkt waren, en droog brood. Oké, ik weet het, ik ben een fijnproever cq. verwend. Op een gegeven moment kwamen een paar buren langs, te weten een (Dominicaanse) vrouw en haar Zwitserse man. Die vrouw sprak veel. Waarschijnlijk anticiperend op wat we over haar zouden denken vertelde ze onder andere dat ze niet gek is, intelligent is en niet arm. Ze heeft twee huizen, vertelde ze, een hier op het platteland en een in Santiago. Ze vertelde een kiosk te hebben omdat ze ervan houdt om met mensen om te gaan. Dat was wel duidelijk. Van Gisela hoorde ik de volgende dag dat ze geïnteresseerd wat in een van de broers, terwijl ze getrouwd is met die Zwitser. Ze zijn sinds 10 jaar samen en hebben 8 jaar in Zwitserland gewoond. Sinds anderhalf jaar woont zij weer op de DR, terwijl haar man daar is. Hij spreekt niet meer dan een paar woorden Spaans, wat ik niet begrijp. Als ik hem geweest was, had ik al lang in ieder geval basis Spaans geleerd. Waarschijnlijk omdat haar man nauwelijks Spaans spreekt, sprak die vrouw tegen mij alsof ik ook nauwelijks Spaans spreek, terwijl ik me ondertussen aardig kan redden. Ze zei dan dingen als: ,,Ik, man, samen, hier. Man, werk, Zwitseland.", in plaats van: ,,Mijn man en ik zijn nu samen hier", en ,,Mijn man werkt in Zwisterland." Vandaag zijn de mannen al vroeg begonnen met cement te leggen op het pad en de vrouwen met koken voor de hele meute. Behalve de broers en familie zijn er ook een paar vrienden gekomen om te helpen, waarvan er enkele ervaring hebben met huizen bouwen en cement. Ook dat gaat hier anders dan in Nederland. Het zand dat gisteren uit de rivier geschept is, wordt vermengd met cement dat van de week geleverd is en met water. Dit gebeurd op het pad, want een cementwagen hebben ze alleen in de boofdstad (dat is met verteld althans). Dat wordt vervolgens in een kruiwagen geschept om te vervoeren en daarna op het te maken pad. Daarna wordt het gladgestreken met een plank en speciale schep die ik Nederland ook wel gezien heb, maar waarvan ik niet weet hoe die genoemd wordt. Vervolgens wordt er weer cement overheen gestrooid. Over het cement dat vanmorgen gelegd is, kan nu tegen het eind van de middag overheen gelopen worden. Morgen kan er overheen gelopen worden en aan het eind van de dag is het voldoende uitgehard zodat de auto's erop geparkeerd kunnen worden. 6 december is het 'Diá de los Reyes' oftewel Driekoningen (?). WIlliam had mij gevraagd om in ieder geval tot daarna te blijven, daarom vlieg ik de zevende terug. Nu verteld hij me dat het morgen gevierd wordt, omdat het midden in de week valt en de regering daarom besloten heeft het op maandag te vieren. Eigenlijk zouden we vandaag terug naar Santiago rijden, maar William vroeg me of ik per se vandaag terug wil en dat is niet zo. De voornaamste redenen voor mij om terug te gaan naar Santiago zijn de steekinsecten. Vandaag had ik een blood topje aan en blijk ik ook op de rug gestoken te zijn. Het plan is om met zijn allen naar het strand te gaan. Ik weet dat de kinderen graag naar het strand willen, omdat ze me dat van de week verteld hebben. Maar hun ouders zijn, voor zover ik weet, van plan om vandaag naar Santiago te gaan. Ik weet niet of ze moeten werken of toch langer kunnen blijven. [userId] => 51224 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4889905 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 3797 [author] => Bernadette [cityName] => Altamira [travelId] => 498903 [travelTitle] => Het leven op de Dominicaanse Republiek [travelTitleSlugified] => het-leven-op-de-dominicaanse-republiek [dateDepart] => 2015-12-13 [dateReturn] => 2016-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 99 [goalName] => Iets anders... [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,altamira [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/051/224_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => oud-en-nieuw ) [53] => stdClass Object ( [username] => bopwithberny [datePublication] => 2016-01-06 [title] => Paseando [message] => Normaliter is hier stromend water wat hier uit de grond komt en veilig te drinken is. Alleen was er iets kapot wat betekende dat het water uit tonnen gebruikt moest worden. Daardoor moest er ook zuinig omgegaan worden met water wat onder andere betekende dat er niet schoongemaakt kon worden, terwijl alles juist heel vies was door de regen. Gelukkig werkt alles vandaag weer, zodat Gisela en Milly vanmorigen schoongemaakt hebben. De vrendin van zijn vader waste af, waarbij ze een sop gebruikt en onder de kraan afspoelt. In mijn ogen is dit verspilling van water, maar hier maakt het volgens mij niet uit hoeveel je gebruikt. Ik geloof dat je niet hoeft te betalen en het komt uit de grond en hoeft niet gereingd te worden. Maar gisteren was er nog geen stromend water en het water in de tonnen was op. Dus William ging met Braulio, zijn neef, en nog twee jongere neefjes water halen. Omdat ik niets te doen had, vroeg hij mij ook mee te gaan. Wat ik niet wist, is dat het niet ver was en er water uit een bron gehaald wordt middels een waterpomp. Nu voel ik mij ook veiliger wat betreft het drinken van water hier. Hoewel het nog wel opgeslagen wordt in tonnen en ik dat ook niet echt hygienisch vindt. Gisteravond zijn we nog uitgeweest naar een gelegenheid in de buurt. Het is zo dichtbij dat we lopende gingen. Onderweg kwamen er twee jongens voorbij op paarden. PLotseling liep het ene paard achteruit. Gelukkig zijn mijn reflexen goed en kon ik opzij springen. Vroeger ging alles hier op paarden en ezels. De paarden hier zijn niet zo groot, ongeveer de hoogte van een ezel. Hoewel er niet veel meer gebruikt worden, de meesten verplaatsen zich tegenwoordig per motor of auto, zijn er nog wel enkelen die zich per paard verplaatsen. Tegenover waar we zaten, stond een paard met een gekleurd kleed. Ik probeerde mij voor te stellen hoe het vroeger was met uitgaan. Toen ik dat aan William vroeg, vertelde hij me dat hij een keer ergens was waar 500 paarden stonden. Er was toe ook nog geen electriciteit, dus er was alleen life muziek. Ik kan het me bijna niet voorstellen hoe het geweest is. Vandaag zijn de mannen verder gegaan met het maken van een parkeerruimte voor de auto's. De hele dag zijn er regenbuien. Eigenlijk moet ik wassen omdat ik geen schoon ondergoed meer heb, maar als ik was, kan ik niets droog krijgen. Vandaag heeft de vrouw van Williams vader gekookt en ik heb gekeken en alles opgeschreven. Gisela heeft een koolschotel voor me klaargemaakt die erg lekker is. Ook daarvan heb ik het recept opgeschreven. [userId] => 51224 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4889904 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 233 [author] => Bernadette [cityName] => Altamira [travelId] => 498903 [travelTitle] => Het leven op de Dominicaanse Republiek [travelTitleSlugified] => het-leven-op-de-dominicaanse-republiek [dateDepart] => 2015-12-13 [dateReturn] => 2016-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 99 [goalName] => Iets anders... [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,altamira [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/051/224_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => paseando ) [54] => stdClass Object ( [username] => bopwithberny [datePublication] => 2015-12-28 [title] => Verjaardag en kerst [message] => Voor mijn verjaardag zijn we naar een resort in Sosua gereden. William had beloofd dat we vroeg zouden vertrekken, maar tegen de tijd dat hij naar de sportschool geweest was en we nog wat dingen geregeld hadden, was het al middag. William is alleen naar binnen gegaan, omdat het voor de Dominicanen goedkoper is dan voor westerlingen, maar dat liedje ging helaas niet door zodat we toch het volle pond moesten betalen. Nadat we ingeboelt waren, is William gedag gaan zeggen op zijn werk en ben ik naar het strand gegaan. Toen ik naar de kamer wilde gaan om me te douchen, kwam William er net aan en zijn we samen bij een van de bars iets gaan drinken. Daarna ben ik me gaan douchen en is William naar een vriend gegaan. Toen hij terug kwam, hebben we eerst zijn vriend opgehaald en zijn we Sosua ingereden. Bij de woning van een tante van hem, kwam zijn nich plotseling vanuit het niets aanrennen. We hebben daar bij een colmado, een klein winkeltje, iets gedronken, wat hier heel normaal is. Daarna zijn we, samen met die vriend, naar een uitgaansgelegenheid gereden. In het begin draaiden ze veel bachata's en stond de muziek nog niet op vol volume. Maar naarmate het later werd, veranderde de muziekstijl meet trichting reggaetonachtige muziek en ging het volume steeds verder omhoog. Ik heb er altijd moeite mee als er veel lawaai is om goed te horen en daarom praat ik ook liever niet. Eerlijk gezegd had ik het dan niet zo naar mijn zin. Daarom zijn we vroeg weggegaan. We hebben nog even bij de disco in het resort gekeken, maar ook daar viel niet veel te beleven. Na een paar drankjes buiten, zijn we gaan slapen. De volgende dag zijn we eerst naar zijn werk gereden, zodat ook ik even gedag kon zeggen tegen zijn bazin en collega's. Zijn bazin is Duitse. Samen met haar echtgenoot hebben ze een meubelmakerij opgezet. Haar echtgenoot ging allerlei gelegenheden langs om de meubels aan de mensen te verkopen. Hij is echter overleden en zij doet dit niet, omdat dit voor vrouwen niet gebruikelijk is om zoiets te doen. Sindsdien gaan de zaken minder goed. Samen met zijn bazin heb ik een kop koffie gedronken. Ze vertelde me over de verschillen tussen de Dominicanen en westerlingen. Wij (westerlingen) zijn veel meer geneigd om te sparen voordat e iets kopen bijvoorbeeld. De Dominicanen kopen veel op afbetaling. Vaak komt er iets tussen, bijvoorbeeld een ziek familielid waarvoor de dokter, het ziekenhuis en de medicatie betaal moet worden, zodat ze de afbetaling niet meer kunnen betalen. Dan wordt het product, bijvoorbeeld de bank, teruggenomen voor het bedrijf en deze lijdt verlies. Daarom wil Yvonne geen meubels op afbetaling verkopen en verkoopt ze weinig aan Dominicanen. Ook moeten wij hier zorgen voor geld op de bank. Als een Dominicaan geld nodig heeft, dan springt de hele familie bij. Bij ons is dat niet gebruikelijk en daarom moet een westerling ook hier spaargeld achter de hand hebben. Nadat we bij Williams werk lang geweest waren, ben ik weer naar het strand gegaan en is hij weer vrienden gaan bezoeken. We moesten voor één uur uitgecheckt zijn, dus toen het ging regenen ben ik me gaan douchen. William kwam ondertussen ook terug. Omdat het buffet pas om half één startte zijn we eerst nog wat gaan drinken. Achteraf bleek dat we ook eerst hadden kunnen uitchecken en nog tot 3 uur mochten blijven. Echter, wij moesten weer op tijd naar Santiago om zijn broer op te halen die met ons mee zou rijden naar 'el campo' om daar de kerst te vieren. Toen we in Santiago bij 'la casita' aankwamen, was zijn broer er nog niet. Dus voordat we vertrokken duurde het nog wel even. En ik maar denken dat we haast hadden... In 'el campo' hadden Gisela, zijn zus, en de vriendin van zijn vader de hele dag staan koken. William en zijn broers gingen nog wat kerstverlichting en andere lampen ophangen. De vriendin van zijn vader was nog in de keuken bezig met het maken van yucca balletjes. Ze bood mij er een paar aan en omdat ik wel trek had, was ik hier erg blij mee. Ze samken heerlijk, dus ik heb gelijk gevraagd wat er in zit. En ik was niet de enige die er al van snoepte, klein tot groot deed mee. Kerst hier wordt met de hele familie gevierd. Gisela, alle 6 broers met vrouwen voor zover van toepassing en hun kinderen waren aanwezig. Ik heb niet geteld, maar denk dat het er zeker 20 zijn. Er werden twee tafels neergezet waar het eten op gezetwerd. Er was er rijst met juandoles, bietensalade, vlees, yucca snackballetjes, brood, een soort kroepoek van yucca, gekookte groentes voor mij en verder weet ik het niet meer. Gisela sprak een gebed uit, waarna iedereen kon opscheppen. William had ervoor gezorgd dat we op een stoel aan een tafel konden zitten. Niet iedereen kon dat, want er was maar één tafel om aan te eten en ook waren er niet genoeg stoelen. En ook wordt er hier veel gedronken. William had ervoor gezorgd dat er rosé voor mij was en ook droeg hij er zorg voor dat niet iedereen hiervan meedronk zodat het gelijk op zou zijn. De rest dronk rum of bier. Overigens wordt whiskey hier ook rum genoemd, maar dan wel hele goede. Aan het eind van mijn avond (ik ging als eerste slapen) gingen Gisela en Natalia, het tweejarige dochtertje van een van zijn tweelingbroers, dansen, wat Gisela niet vaak meer doet volgens William. De volgende dag regende het toen ik wakker werd en heeft er de hele dag met tussenpozen regen gevallen. William zei me gemakkelijke kleiding aan te trekken wegens de regen. De dag bestond voornamelijk uit het nuttigen van alcohol. Gisela en Miriam, een schoonzus van William, hebben het grootste deel van de dag afgewssen en voor eten gezorgd. Ik heb goed opgelet hoe Gisela het eten klaarmaakteen aantekeningen gemaakt zodat ik ook kan leren de Dominicaanse smaken aan mijn eten toe te voegen. Aan het eind van de middag kleed iedereen hier zich om en wordt er door de vrouwen make-up op gedaan, zelfs door Yanisel die nog maar 12 is (februari wordt ze 13). Als ik Yanisel vergelijk met mijn nichtje Melanie die al 13 is, dan is Yanisel veel volwassener. Ze ziet er volwassener uit, ook omdat ze meer geïntersseerd is in kleding en make-up, en gedraagd zich ook volwassener. Ook is ze veel behulpzamer. Kinderen wordt hier al jong geleerd om te helpen. Toen ik hier de eerste keer was, werd haar gezegd mijn lege kopje naar de keuken te brengen als ze dat niet uit zichzelf deed. Ondertussen helpt ze ook schoonmaken (afwassen, bezemen, dweilen, kleidng wassen en dergelijke). Ook kan ze al een paar dingen koken. Terwijl ik dit aan het schrijven ben, hoor ik haar zingen. Ze heeft een mooie stem en kent de teksten goed. Ik luister graag naar haar. Ze is de een na oudste van de meisjes hier, maar ik heb de indruk dat de anderen haar een beetje volgen. Nadat we ons omgekleed hadden, zijn we met een aantal uitgegaan en hebben we gedanst. Vandaag is de derde dag hier en tweede kerstdag. Vanmorgen nodigde Miriam me uit met haar mee te gaan. Ik wist niet goed waar we heen gingen; het bleek het huis te zijn waar ze opgegroeid is en waar nu Yumbo alleen woont. Yumbo is haar oom. Hij heeft altijd bij hen gewoond vertelde ze. Yumbo heb ik al leren kennen, toen ik hier voor het eerst was. Hij is altijd dronken en heeft een aparte manier van bewegen met zijn schouders overdreven naar achteren getrokken en zijn armen gestrekt. Hij danst erg graag, dus William zorgde ervoor dat ik met hem ging dansen. Alleen kan hij helemaal niet dansen. Dus daarna heb ik William gezegd dat hij dat niet meer aan mag bieden aan Yumbo. Toen we bij het huis aankwamen, had Yumbo volgens mij ook al gedronken. Miriam vertelde me dat het huis vroeger van hout was, maar in zo een slechte staat dat ze het vervangen hebben door een stenen huis. Het huis bestaat uit een woonkamer met open keuken en drie slaapkamers met een badcel. Aan de andere kant is de oude keuken met open vuur. Toen we daar stonden voelden we opeens een trilling, oftewel een lichte (aard)beving. Hoewel dit in Peru ook gebeurde toen ik er was, heb ik dat niet bewust meegemaakt, omdat ik sliep terwijl het gebeurde. Dus dit was voor mij de eerste keer dat ik bewust een beving meemaakte. Miriam legde uit dat het met de locatie te maken had. Vroeger was hier nog geen electriciteit en stromend water. Ze gebruikten gaslampen voor het licht. En koken gebeurde alleen op open vuur. (MIsschien heb ik dit al geschreven, dan sla je het maar over.) Ik probeer me voor te stellen hoe het leven toen was. Ik weet zeker dat er ook geen asfalt lag en van William weet ik dat er veel paarden gebruikt werden. Het leven hier was heel gezond als ik dat zo hoor. Er werd gezonder gekookt dan nu, zonder bewerkte producten. Er werd veel meer fruit gegeten of als sap gedronken. Nu ligt het fruit weg te rotten en wordt er veel frisdrank gedronken. Ik weet zeker dat er hard gewerkt werd, maar zonder stress. De belangrijkste landbouwproducten waren cacao en koffie. Overigens is hier momenteel een project dat ervoor zorgt dat de bewerking van cacao beter en hygienischer gebeurd. Ik heb hier de kippen tussen de cacaobonen zien lopen. Dat kun je niet echt aan het westen verkopen. Nadat we wat gegeten en gedronken hadden, met ik met de oudste zoon van Miriam terugereden. Miriam bleeft met haar jongste zoontjes achter om het huis schoon te maken (Yumbo maakt nooit schoon en wast niets af). Mriam heeft in totaal 4 kinderen. De derde wordt brujito (heksje) genoemd omdat toen zijn vader hem een keer een nummer vroeg voor de loterij, hij hiermee geld won. Onderweg kwamen we bij de rivier een pick-up tegen. Daar bleken William, twee broers en nog wat familieleden in en op te zitten. De kinderen zaten op het dak met de benen aan de achterkant. Zij waren onderweg om 'arena', zand op te halen bij de rivier. Ze begonnen de stenen op de pick-up te scheppen. Als de een moe was, nam de ander het over. Op een gegeven moment zag ik Guzman, zijn tweelingbroer, met een lege bierfles (van een liter) weglopen door de rivier. Ik vroeg me af wat hij ging doen. Toen ik alter weer keek, zag ik hem niet meer. Even later kwam hij terug met een volle fles. William vertelde dat er verderop een bron is waar de mensen vroeger veel gebruik van maakten. Er schijnen hier wel meer bronnen te zijn, waar geen gebruik van gemaakt wordt. Een van de kinderen werd wegegstuurd om een emmer te halen. Nadat de pick-up volgeladen was met 'arena' werd deze gebruikt om water over de stenen te gooien om deze schoon te spoelen. Deze lading werd teruggeregden naar de casa van zijn vader. William had bedacht dat er een ruimte gemaakt moet worden waar de auto's kunnen staan zonder dat het een modderboel wordt als het regent en hij heeft helemaal bedacht hoe dit moet. Ondertussen had Gisela weer gekookt en ging iedereen eten. Voor mij had ze groenten gekookt. Verder was er rijst met juandoles, salade en voor de anderen vlees. Na het eten zijn de mannen weer weggegaan en hebben nog twee nieuwe ladingen 'arena' opgehaald. Daarna zijn ze begonnen met grond weg te scheppen en de boel te egaliseren. Terwijl ik aan het schrijven ben is het donker geworden en zijn de mannen nog steeds bezig. Ook de vader van William, die ondertussen 74 is, helpt mee. 27-12-2015 Normaliter is hier stromend water wat hier uit de grond komt en veilig te drinken is. Alleen was er iets kapot wat betekende dat het water uit tonnen gebruikt moest worden. Daardoor moest er ook zuinig omgegaan worden met water wat onder andere betekende dat er niet schoongemaakt kon worden, terwijl alles juist heel vies was door de regen. Gelukkig werkt alles vandaag weer, zodat Gisela en Milly vanmorigen schoongemaakt hebben. De vrendin van zijn vader waste af, waarbij ze een sop gebruikt en onder de kraan afspoelt. In mijn ogen is dit verspilling van water, maar hier maakt het volgens mij niet uit hoeveel je gebruikt. Ik geloof dat je niet hoeft te betalen en het komt uit de grond en hoeft niet gereingd te worden. Maar gisteren was er nog geen stromend water en het water in de tonnen was op. Dus William ging met Braulio, zijn neef, en nog twee jongere neefjes water halen. Omdat ik niets te doen had, vroeg hij mij ook mee te gaan. Wat ik niet wist, is dat het niet ver was en er water uit een bron gehaald wordt middels een waterpomp. Nu voel ik mij ook veiliger wat betreft het drinken van water hier. Hoewel het nog wel opgeslagen wordt in tonnen en ik dat ook niet echt hygienisch vindt. Gisteravond zijn we nog uitgeweest naar een gelegenheid in de buurt. Het is zo dichtbij dat we lopende gingen. Onderweg kwamen er twee jongens voorbij op paarden. PLotseling liep het ene paard achteruit. Gelukkig zijn mijn reflexen goed en kon ik opzij springen. Vroeger ging alles hier op paarden en ezels. De paarden hier zijn niet zo groot, ongeveer de hoogte van een ezel. Hoewel er niet veel meer gebruikt worden, de meesten verplaatsen zich tegenwoordig per motor of auto, zijn er nog wel enkelen die zich per paard verplaatsen. Tegenover waar we zaten, stond een paard met een gekleurd kleed. Ik probeerde mij voor te stellen hoe het vroeger was met uitgaan. Toen ik dat aan William vroeg, vertelde hij me dat hij een keer ergens was waar 500 paarden stonden. Er was toe ook nog geen electriciteit, dus er was alleen life muziek. Ik kan het me bijna niet voorstellen hoe het geweest is. Vandaag zijn de mannen verder gegaan met het maken van een parkeerruimte voor de auto's. De hele dag zijn er regenbuien. Eigenlijk moet ik wassen omdat ik geen schoon ondergoed meer heb, maar als ik was, kan ik niets droog krijgen. Vandaag heeft de vrouw van WIlliams vader gekookt en ik heb gekeken en alles opgeschreven. Gisela heeft een koolschotel voor me klaargemaakt die erg lekker is. Ook daarvan heb ik het recept opgeschreven. [userId] => 51224 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4888423 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 365 [author] => Bernadette [cityName] => Altamira [travelId] => 498903 [travelTitle] => Het leven op de Dominicaanse Republiek [travelTitleSlugified] => het-leven-op-de-dominicaanse-republiek [dateDepart] => 2015-12-13 [dateReturn] => 2016-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 99 [goalName] => Iets anders... [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,altamira [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/051/224_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => verjaardag-en-kerst ) [55] => stdClass Object ( [username] => bopwithberny [datePublication] => 2015-12-23 [title] => De grens met Haïti [message] => Zondagavond zijn we naar een plaats geweest waar ze son spelen. Er was een life band en behalve son speelden ze ook bolero. In de pauzes werd ook bachata en musica typica gedraaid. In ieder geval heb ik ook kunnen dansen. Er zijn daar veel oudere mensen, maar er waren ook enkele jongeren. De sfeer is goed en ik heb zin omterug te komen. Gisteren zjn we naar Dajabon gereden aan de grens met Haïti. William heeft daar vrienden wonen. Samen met zijn vriend zijn we naar de grens gereden. De Haïtianen zijn veel donkerder dan de Dominicanen. Ook hebben ze andere gewoontes zoals het doen van de was in de rivier. Veel Haïtianen waren dan ook aan het wassen. Er zijn twee grensposten, waarvan er één dicht was. Bij de andere kunnen de mensen gewoon overlopen, nadat ze de grenswachten wat geld toestoppen. Er was een markt waar het krioelde van de mensen. Maar omdat er veel gestolen wordt daar en het er gevaarlijk is, zijn we de grens niet overgegaan. Zoals gezegd kunnen de Haïtianen zonder papieren de grens over lopen. Velen keren niet terug naar Haïti en lopen dan bijvoorbeeld de hele weg naar Santiago. Wij hebben daar drie uur over gedaan met de auto. Lopende moet dat dus dagen duren. Bij de controles, en dat zijn er diversen die kant op, lopen ze een stuk door het land. In de Dominicaanse Republiek doen de Haïtianen het werk dat de Dominicanen niet willen doen en voor veel mindder geld. Haïti is namelijk veel armer dan de Dominicaanse Republiek. Veel Dominicanen moeten ook weinig van de Haïtianen hebben, ook omdat ze veel stelen en overvallen plegen. Gisteren zijn we, nadat we bij de grens geweest waren, doorgereden naar Monte Cristi. We zijn gestopt bij de zoutpannen. Het zoute water wordt vanuit de zee het binnenland ingeleid. Omdat het daar warmer is dan in de rest van het land, droogt het daar sneller op. Na twee maanden is het water verdampt en het zout ziet er dan helder uit. Het wordt dan opgeslagen in schuurtjes van hout. We kregen informatie van een man die daar rondliep. Ik weet niet of hij iets met de zoutpannen te maken had, maar hij wist er wel veel van af. Hij vertelde ook dat hout beter bestand is tegen het zout dan bijvoorbeeld beton. Het hout van de zoutpannen is 30 jaar oud, zo vertelde hij. Daarna zijn we doorgereden. We wilden omhoog de berg op, maar de weg stopte. We stapten uit en na een paar honderd meter lopen lag een strand. Er waren mensen aan het baden, maar de zee was vrij ruw en het leek mij niet echt veilig. Op de terugweg hebben we ons nog een tijdje vermaakt op een pier en daarna zijn we naar het huis van die vrienden gereden. Ondertussen was het avond, maar die man moest nog werken in zijn Colmado, een klein winkeltje. Ze hebben er twee, een aan huis waar zijn vrouw spullen verkoopt, en een grotere verderop waar de man in staat. Ze hebben drie kinderen, twee jongens en een meisje. De jongens helpen ook in de Colmado's. Het meisje is nog te jong met haar twee jaar. Het meisje wordt door iedereen aangespoken met 'Chichi'. Deze bijnaam is voorbestemd voor alle kinderen tot een jaar of 6-7, wanneer ze goed beginnen te spreken. 's Avonds hebben de dag afgesloten in een dansgelegenheid en vandaag zijn we teruggereden naar Santiago. [userId] => 51224 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4887642 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 358 [author] => Bernadette [cityName] => Dajabón [travelId] => 498903 [travelTitle] => Het leven op de Dominicaanse Republiek [travelTitleSlugified] => het-leven-op-de-dominicaanse-republiek [dateDepart] => 2015-12-13 [dateReturn] => 2016-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 99 [goalName] => Iets anders... [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,dajabn [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/051/224_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => de-grens-met-hati ) [56] => stdClass Object ( [username] => bopwithberny [datePublication] => 2015-12-19 [title] => De eerste ervaringen [message] => Het leuke van leven onder de Dominicanen is het gevoel krijgen hoe het leven hier is. Zoals elke cultuur zijn er goede dingen en minder goede dingen te vertellen. En het beste is om het vanuit mijn eigen ervaring te vertellen. De eerste keer dat ik hier was, was ik in een resort en ontmoette ik mijn vriend. Ik had nog een week extra en ben toen met hem meegegaan naar 'el campo' in de bergen, oftewel het platteland, naar zijn vader. Het huis van zijn vader heeft hij zelf gebouwd. Toen we aankwamen was alles donker, omdat er geen electriciteit was. Pas de volgende ochtend kon ik rondkijken hoe alles er uitzag. De onderkant van het huis is van cementblokken en de rest bestaat uit hout. De meeste huizen op het platteland zijn zo gebouwd. Tegenwoordig zijn er ook huizen die helemaal uit cementblokken opgebouwd zijn. En de huizen zijn geverfd in de mooiste kleuren, voornamelijk pasteltinten. Voor de ingang van het huis van zijn vader is een soort van veranda. Dan is er een langgerekte woonkamer met aan de linkerkant een bank en daarna stoelen die bij een bak horen. Voor die stoelen staat een kleine ouderwetse televisie. Aan de rechterkant zijn twee openingen met gordijnen ervoor die naar slaapkamers leiden. De eerste slaapkamer is van zijn vader en zijn partner (de moeder van mijn vriend is overleden). De volgende slaapkamer heeft twee bedden, waarvan wij er in een sliepen. Daarachter is nog een slaapkamer waar het zoontje van mijn vriend, die ook meegekomen was, sliep. Achter de kamer en naast de laatste slaapkamer is nog een kamer die niet echt gebruikt wordt. Achter de derde slaapkamer is de 'bano', oftewel de badkamer. Hier is een toilet aanwezig waar je handmatig een emmertje water op gooit nadat je gebruik hebt gemaakt van het toilet. Als je op het toilet zit dan staat voor je een (oude) wasmachine en naast je heb je een muurtje met aan de andere kan de 'badcel'. Baden gebeurd hier middels een emmer water en een kleinere emmer waarin je water doet om over je heen te gieten. Dit was mij niet vreemd, want ook in India heb ik me zo gebaad. Aan de linkerkant van het huis staat een apart gebouw met daarin de keuken en twee opslagruimtes voor cacao. Cacao en andere producten (fruit zoals mango's en bananen) zijn de bestaansmiddelen daar. Aan de achterkant is nog een keuken met een open vuur. Oorspronkelijk werd er overal zo gekookt en veel oudere mensen geven er nog steeds de voorkeur aan om zo te koken. De partner van zijn vader heb ik zowel buiten als in de keuken zien koken. Toen we er waren lagen de cacaobonen te drogen en de kippen liepen er door heen. Ook in de keuken liepen de kippen gewoon rond. Wat wel opvallend is, is dat er in 'el campo' wel stromend water is, wat uit de rivier komt en dus relatief schoon. De mensen drinken dit water dan ook gewoon. Omdat ik in Peru erg ziek ben geeest waarbij ik uitgedroogd in het ziekenhuis terecht kwam met een amoebendysenterie, kocht mijn vriend speciaal voor mij water. Het leven daar op mij komt vrij relaxt over. Niet dat de mensen niet hard werken, want dat doen ze wel. Althans sommigen, want er zijn er ook die weinig doen, de hele dag rondhangen en veel drinken, vooral rum van het Dominicaanse merk Brugal. Zoals ik al geschreven had, is het voornaamste middel van bestaan de landbouw. De vader van mijn vriend verbouwd onder andere cacao en koffie. Achter het huis verbouwd hij nog steeds van alles, zoals bananen, en hij heeft verbouwd geregeld groenten voor eigen gebruik. Het voedsel hier is vrij eenvoudig. Men eet veel rijst, yuca, kip, varkensvlees en bonen. Bijna overal wordt kippebouillon in het eten gebruikt. Wat het lastig maakt als je, net als ik, vegetariuër bent. Gelukkig respecteerdt mijn vriend dat en houdt hij hier rekening mee door het aan iedereen uit te leggen wat ik wel en niet kan eten. We hebben ook in de rivier gebaad. Toen we daar heen gingen leek het grootste deel van de bewoners daar familie van hem te zijn. Op de Dominicaanse Republiek is het gebruik van een bikini aan kinderen voorbehouden, wat ik als westerling niet gewend ben. Daarnaast wordt er over het badpak een broekje en vaak ook een t-shirt gedragen. Gelukkig heb ik ondertussen een leuk badpak met rokje kunnen vinden wat ik hier zonder bezwaar van mijn vriend kan dragen. Maar zelfs een gewoon badpak is voor hiet te bloot voor een volwassene. Verder is muziek hier heel belangrijk. De muziek die in de bergen en in en rond Santiago (de los Caballeros) voornamelijk wordt gespeeld is 'musica typica', oftewel merengue. Bijna iedereen lijkt ook wel muzikant te zijn en te kunnen dansen. Merengue is wat dat betreft vrij gemakkelijk, want je stapt met je voeten links, rechts, links, rechts als man en als vrij het omgekeerde. Daarbij moet je wel opletten om niet als Hollandse boer je heupen precies de verkeerde kant op te bewegen. De heupen horen gelijk met de voeten te gaan. Dus als je je voet op de grond zet, gaat de heup vanzelf mee naar beneden. En als toeschouwer heb je een goed uitzicht, want de meeste achterwerken zijn goed gevormd en een plezier om naar te kijken. Naast de merengue is de meest belangrijke muzieksoort de bachata. Deze muziek is melodieuzer en de dansstappen zijn net iets anders. Hiervoor wordt een vierkwartsmaat gebruikt, waarbij de laatste stap een tap is. Veel westerlingen gooien hierbij de voet of heup omhoog, maar dit zie je de Dominicanen niet doen. Ook wordt in het westen veel voetnwerk gebruikt en draaien gemaakt. Het doen van voetenwerk wordt Dominicaanse bachata genoemd, maar hier zie je dat nauwelijks. Je hebt nog veel meer muzieksoorten met elk hun eigen manier van dansen, oude en nieuwe soorten. Onder de oudere muzieksoorten vallen bijvoorbeeld son en bolero. Een nieuwe muzieksoort die hier veel gedanst wordt is de reggaeton. Iets wat ik niet fijn vind hier, is dat de muziek vaak zo hard staat, dat je oren er pijn van doen. Volgens mij zouden de oudere mensen lalemaal doof moeten zijn, maar ik heb nog geen ouderen ontmoet die doof zijn. Het lijkt wel dat als de muziek niet hard staat, de mensen geen plezier kunnen hebben. Een ander belangrijk verschil met het westen is het uitgaansleven. Als je hier uitgaat, regel je een tafel en zit je de hele avond wanneer je niet aan het dansen bent. Je bestelt je drinken en deelt dat; dus bijvoorbeeld een grote fles bier, of een fles rum. En je kunt ook niet zomaar met iedereen dansen. Dansen met iemand die aan je tafel zit, en dus familie is of een vriend, dat is in het algemeen geen probleem. Tenzij je te maken hebt met een jaloerse partner, want dat is hier niet ongebruikelijk. Gelukkig is mijn vriend niet jaloers en mag ik van hem met anderen dansen. Maar dansen met iemand van een adnere tafel is lastiger. Als het een groep vrienden of vriendinnen betreft, kun je middels oogcontact iemand ten dans vragen. Maar als het een gemengde tafel betreft, wordt het moeilijker. Iemand van een stel, vraag je zo en zo niet, tenzij je ruzie wilt. En die ruzie blijft meestal niet bij woorden. Een andere mogelijkheid is om aan iemand van de tafel te vragen of je met diegen mag dansen die je op het oog hebt. En als er ruzie komt, kun je maar beter wegwezen, want het bezit en gebruik van wapens is hier niet ongebruikelijk. [userId] => 51224 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4887087 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 373 [author] => Bernadette [cityName] => Altamira [travelId] => 498903 [travelTitle] => Het leven op de Dominicaanse Republiek [travelTitleSlugified] => het-leven-op-de-dominicaanse-republiek [dateDepart] => 2015-12-13 [dateReturn] => 2016-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 99 [goalName] => Iets anders... [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,altamira [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/051/224_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => de-eerste-ervaringen ) [57] => stdClass Object ( [username] => margotdegreef [datePublication] => 2015-11-23 [title] => Politiek, Noordwest, water(vallen) en uitzichten [message] => Het onderwerp van de dag: politiek. Zelfs de kerkdiensten werden ingekort op 25 oktober om gemeenteleden de gelegenheid te geven te gaan stemmen. Ondanks die oproep is het echter weer een minderheid geweest die heeft gestemd. De democratie is nog ver te zoeken. Op hetzelfde moment vonden er ook in Argentinië en Guatemala verkiezingen plaats. In Guatemala is een voormalige komediant gekozen als president, terwijl Argentinië na 12 jaar een andere partij aan het roer heeft. Wanneer zal Haïti een goed functionerende regering kennen die het vertrouwen heeft van het volk en een volk dat ook haar verantwoordelijkheid neemt tegenover de overheid? Deze vraag kwam indirect ook naar voren tijdens een vergadering met UCLBP, de overheidsinstantie op het gebied van bouw. Volgens de directeur wordt het probleem van woningen opgelost als 80% van de mensen belasting betaalt. Maar eenrichtingsverkeer werkt niet: burgers hebben weinig zin om belasting te betalen zolang ze niet zien wat de overheid ermee doet, terwijl de overheid weinig kan doen zolang de burgers geen belasting betalen. Er blijft een uitgesproken behoefte aan een ministerie voor woningbouw en ook de relatie tussen UCLBP en andere overheidsinstanties vraagt verduidelijking. We spraken over verschillende woningbouwprojecten, evenals de situatie in Canaan, een kale berghelling buiten de stad waar na de aardbeving honderdduizenden mensen zijn neergestreken. Ook op ander gebied proberen we te voldoen aan de eisen van de overheid: we zijn al jaren bezig met pogingen om CWS officieel in te schrijven in Haïti, wat nog steeds niet gelukt is. De advocaat die ons bijstaat in het proces is op zich een serieus iemand, maar heeft iets teveel hooi op z'n vork en vertraagt het proces al maandenlang, zozeer dat van alle documenten die we verzameld hadden, diverse alweer verouderd zijn. Een zeer frustrerende onderneming. In oktober is het mandaat van de VN weer met een jaar verlengd. Daarmee begint het twaalfde jaar van de aanwezigheid van de VN in Haïti. In principe zijn de blauwhelmen bedoeld voor landen waar oorlog is, maar ook hier rijden ze met hun geweren continu in de aanslag door de straten. Het was de bedoeling dat ze het nationale politiekorps zouden versterken, zodat die straks na het vertrek van de VN beter bestand zijn tegen hun taak, maar daar lijkt weinig van terecht te komen. Persoonlijk had ik een weinig vredelievende aanvaring met een van de zogeheten 'peacekeepers'. Nadat we aankopen hadden gedaan op de markt in het stadscentrum (waarbij ik het onderhandelen graag aan een ander overlaat), maakte ik een scherpe bocht om ergens af te kunnen slaan, waarbij ik iets achteruit moest. We reden verder en waren in gesprek verwikkeld, toen mij bijrijder zei: het lijkt wel alsof ze ons in willen halen. Inderdaad hing de achterligger aan onze bumper, kwam vervolgens pal naast ons rijden om ons zozeer af te snijden dat hij onze linker voorbumper raakte, waarop hij z'n auto schuin op het midden van de weg parkeerde waardoor er niemand meer langs kon. Vervolgens stapte de chauffeur in VN uniform uit, om mij de huid vol te kafferen en te beweren dat ik hem geraakt had (al eerder, bij het achteruit rijden). Hij mij ja, maar ik hem niet. Mijn bijrijder was zo behulpzaam om het woord te voeren, er vormde zich algauw een oploop om ons heen en ik voelde me zeer ongemakkelijk, maar gelukkig konden we uiteindelijk zonder problemen verder rijden. Een onaangename ervaring met een organisatie die toch een goed voorbeeld zou moeten geven. Daarna kon ik mijn weg veilig vervolgen naar twee zussen, bij wie ik heel wat hartelijker werd ontvangen, met uitgestrekte armen van de kinderen. De afgelopen weken kregen we dubbel goed nieuws van de methodisten organisatie UMCOR, die financiering beschikbaar heeft gesteld voor twee programma's: de bouw van 30 huizen en 6 waterreservoirs in Ganthier en Boen, plus gemeenschapsontwikkeling en voedselveiligheid; zaden, geiten, kippen, koeien en waterputten. Er stond ook weer een reis naar het Noordwesten op het programma. Aangezien dat het prioriteitsgebied is van CWS in Haïti, zijn we regelmatig op pad. Mijn collega Rony, accountant van beroep, plus de accountant van onze partnerorganisatie SKDE en ik vertrokken gedrieën naar Anse Rouge, vrijdag 30 oktober. Buiten de stad kijkend naar de huizen in Canaan, het Olympisch stadion dat weinig in gebruik lijkt te zijn, de zee, de bootjes, de huizen achter de muren aan de kust van Arcadins. De beide heren waren in een intens gesprek verwikkeld over politiek, terwijl mijn gedachten gingen naar macht, hoeveel we zien dat mensen geen leiding willen delen noch werkelijk capaciteiten (van anderen) vergroten, hoe internationale organisaties werken, hoe het mogelijk is dat er al tweehonderd jaar geen goed functionerende regering in Haïti is, hoeveel projecten na een tijdje ongebruikt achterblijven, alsof het niet belangrijk was. In Gonaïves stopten we voor een maaltijd en voegde Cher Frère zich bij ons. In twee auto's reden we verder de onverharde wegen op naar hotel La Fierte (De Trots) in Anse Rouge, waar de muggen gelijk aanvielen. Het was warm en al om een uur of drie, vier 's nachts 'begon de kerk in onze oren te zingen', zoals Cher Frère het omschrijft. Geen goede nachtrust dus. We splitsten op; collega Rony en de SKDE accountant togen naar een corporatie om een training te geven op het gebied van financieel management en boekhouding/administratie, terwijl Cher Frère en ik andere corporaties bezochten. Aangezien veel van de deelnemers docenten zijn, moet de training in het weekend plaatsvinden. Eerst naar Ti Rivyè Glasi. Het blijft mooi onderweg; de zee in de diepte aan de kust, de bergketens, de diverse soorten cactussen. Bij KPPG is een groot watersysteem aangelegd door Christian Aid Ministries, een Amish/Mennonieten organisatie. Mensen konden voor 500 gourdes (ongeveer 9 euro) inschrijven en betalen nu 110 gourdes (2 euro) per maand voor het gebruik van water. Op een helling is een middelgroot waterreservoir gebouwd, die gevuld wordt door een ondergrondse pomp. Vervolgens wordt het water van dit reservoir naar een enorm reservoir bovenop de helling gepompt (met een capaciteit van 70.000 gallon). Vanuit het grote reservoir worden elke 3 dagen kleinere reservoirs gevuld, waarvan er 75 gebouwd zijn/worden op het land van de mensen die hadden ingeschreven. Deze reservoirs hebben een capaciteit van 400 liter. De pompen werken op elektriciteit opgewekt door 39 zonnepanelen. We spraken met een echtpaar dat lid is van de corporatie. Ze waren aan het werk op hun land. De zaden zijn duur momenteel, aangezien door de droogte van dit jaar de oogsten beperkt waren en de zaden dus zeldzaam zijn geworden. Het is voor het eerst dat alle drie de keren dat er gezaaid is in een jaar, drie keer de oogst mislukt is. Het echtpaar was nu bezig met zaden voor wortels, bonen, maïs, sorghum, meloen en pompoen. De zaden zijn geleend en moeten na de oogst terugbetaald worden. Het echtpaar heeft de zorg voor geiten die het eigendom zijn van een andere boer, maar meerdere ervan zijn doodgegaan in de storm Joacquin eind september/begin oktober. De handel die de vrouw dreef is stilgevallen nadat een van hun kinderen, een docent, vorig jaar compleet onverwacht overleed. 3 kinderen wonen er nog bij hen en de andere 4 zijn in Port-au-Prince. Water is leven, dat is duidelijk. Nu beginnen de andere mensen ook het belang in te zien van waterreservoirs en irrigatiesystemen, waarvan er ook 9 zijn uitgedeeld. Men was eerst wat wantrouwig om 500 gourdes te betalen, maar ziet nu resultaat van de investering. Ook hier is de politiek aan de orde van de dag; hoewel men ver moest lopen om te gaan stemmen, speelt het belang om te gaan stemmen over het algemeen meer op het platteland dan in de stad. We spraken over onderwijs; er zijn enkel basisscholen in de directe omgeving. Middelbare scholen zijn verder weg en gaan niet tot het laatste jaar, terwijl er helemaal geen beroepsonderwijs in de buurt is, wat juist wel heel belangrijk zou zijn, volgens de inwoners. Dit zou helpen om de jongeren dichterbij huis te houden en ook om meer vakkennis in de omgeving te krijgen. Inmiddels was de bakkerij geopend; de bakker draaide een meterslange rol deeg door een wringer, die door twee jongens werd aangedraaid. De jongens krijgen uitbetaald in brood, wat ze vervolgens mee naar huis nemen voor hun ouders; een welkome aanvulling. De broodhandelaars kopen bloem in de corporatie, waar de bakker vervolgens brood van bakt, wat de handelaars daarna verkopen in het dorp of op grotere markten verder weg. De bakkerij is recent herbouwd, met financiering van CWS. De corporatie heeft daarna ook een kleine winkel geopend, met bloem, spijkers, cement, olie, spaghetti, varkensvoer, etc., zodat men niet meer helemaal naar Anse Rouge hoeft voor inkopen. We spraken met een aantal leden over het moeilijke jaar 2015. Veel dieren zijn doodgegaan; geiten, schapen, muilezels, ezels, koeien, eerst door gebrek aan voedsel tijdens de droogte en vervolgens in de storm Joacquin. Door het verlies van inkomsten in handel, akkerbouw en dieren, hebben mensen vertraging opgelopen in het terugbetalen van microkrediet verstrekt door de corporatie. Verschillende dorpelingen werken in de Dominicaanse Republiek, om vandaar geld terug te sturen naar hun gezinnen in Ti Rivyè Glasi. We dachten na over onbenutte specialiteiten van de omgeving; ze hebben een motor beschikbaar om een molen te draaien, maar nog geen molen. Er zijn verschillende planten in grote hoeveelheden aanwezig waarvan parfum, shampoo, zeep, jam en andere producten gemaakt kunnen worden (ook aloë en olijven). Tegen de tijd dat we vertrokken lagen de eerste broden in de oven, waar open vuur in gestookt wordt om het deeg bruin te bakken. We kregen dus zeer vers en warm brood mee, plus een avocado. We besloten bij Christian Aid Ministries langs te gaan, die vlakbij een kantoor hebben, en werden vriendelijk ontvangen door de conservatieve Mennonieten die een droog stuk land hebben veranderd in een prachtige, overschaduwde woonomgeving. De coördinator legde uit hoe ze te werk waren gegaan met de bouw van reservoirs en het boren van putten, en ook wat voor ander werk ze doen; bodembescherming, herbebossing, water en een spaarsysteem. We namen een stuk brood met avocado en reden verder naar Dupre. Daar troffen we zowaar nog meer Mennonieten uit Glasi aan in de dorpswinkel van KED. "De hanen kraaien niet", zei de coördinator, die me vervolgens uitlegde dat dat spreekwoord betekent dat de situatie bitter slecht is. De winkel loopt dus ook niet zoals het zou moeten. Die werd eerst door zijn vrouw gerund, tot haar plotselinge overlijden eerder dit jaar. "Er is evangelie in theorie en in de praktijk," zei de weduwnaar, tevens predikant in het dorp. Zijn vrouw laat een grote leegte achter. Ik sprak een vijftal leden van de corporatie, die spraken over de grootste uitdaging: water. Zonder water is landbouw niet mogelijk. Hoewel de corporatie een verschil maakt in het dorp, blijven de leefomstandigheden moeilijk. Veel leden hebben geen goed huis; men zou niet bang hoeven te zijn voor regen, zo sprak iemand, regen die het huis binnenlekt, bedden natmaakt en mensen belet te slapen. Tegelijk heeft het verlies van oogsten vergaande gevolgen; er is geen eten, er zijn geen zaden om te planten, er is geen geld om school te betalen of de leningen terug te betalen. Ook deze omgeving heeft onbenutte mogelijkheden: planten die getransformeerd kunnen worden in zalf, zeep, mango voor jam, pinda's voor pindakaas, etc. Ze noemden ook het belang van beroepsonderwijs, computerkennis en een cybercafé. KED is dit jaar een nieuw initiatief begonnen: een boomkwekerij in Trankil (Rustig). Daar heeft de organisatie Heifer een watersysteem aangelegd om water uit de bergen via leidingen naar 6 fonteinen en een reservoir te leiden. Met dat water worden de boompjes in de kwekerij besproeid; ze hebben papaja, olijf, mango, peper, eik en andere boompjes geproduceerd. Een deel ervan is een maand geleden verdeeld en geplant in tuinen bij huizen. De papaja bomen waren al een eind de lucht ingeschoten. Via Mare Rouge reden we naar Jean Rabel, met zicht op het eiland La Tortue, heel in de verte achter de bergen en zee. Aangezien we sinds vrijdagmiddag niet hadden gegeten, was een maaltijd zaterdagavond welkom. Ik moest denken aan 'zip your lip' acties die werden gehouden toen ik op het Lauwers College zat, waarbij leerlingen 24 uur lang niet aten om geld in te zamelen voor een goed doel. Dat gebeurt nu regelmatig, alleen dan niet voor een goed doel. Het gastenverblijf waar we overnachtten is gehorig, aangezien de muren niet volledig tot het dak opgetrokken zijn. Opnieuw een slechte nachtrust, door nachtelijke telefoongesprekken van een andere gast. Om vijf uur 's ochtends voegde zich daar de oproep tot de katholieke mis bij. Deze dag waren we alle vier bij dezelfde corporatie: KOFEJ in Beldoren. De accountants werkten met een aantal leden aan de boekhouding. Een andere groep leden kwam zaden halen. Wegens het gebrek aan zaden heeft CWS geld beschikbaar gesteld om zaden te kopen, zodat men kon planten tijdens het regenseizoen. De zaden zijn moeilijk verkrijgbaar en vele malen duurder dan andere jaren. Vandaag namen leden zaden in ontvangst voor maïs, zwarte bonen en zoete aardappelen. Ook hier heeft de storm Joacquin bananenbomen vernield en dieren gedood. Om een beeld te krijgen van de diversiteit van voedselconsumptie, stellen we eveneens vragen gebaseerd op internationaal opgestelde lijsten, die een eenzijdig beeld vormen; geen zuivelproducten, nauwelijks groente, veel rijst, bonen en olie. De volgende ochtend vertrokken we om zes uur naar Bombardopolis, corporatie CRPB. Er werd juist een vrachtwagen gelost met bestelde koopwaar. Een van de vrouwen die haar spullen op kwam halen om haar handel aan te vullen, zei dat veel mensen hetzelfde verkopen, dus de handel gaat langzaam. Ook hier heeft Joacquin de bananenbomen geveld. We liepen naar een lid van de corporatie, die net een zak bloem had gekocht in de corporatie om brood van te maken voor de verkoop. Ze verkoopt ook andere voedsel- en hygiëne producten. Op het land achter haar huis heeft ze zoete aardappelen geplant, sorghum, maniok, maïs, bonen, papaja. Ze heeft zes dochters. Haar muilezel en ezel zijn dit jaar beide doodgegaan, dus nu kan ze moeilijk meer naar vergelegen markten gaan om haar producten te verkopen. Ook de andere leden hebben veel dieren verloren; koeien, geiten, ezels, muilezels. De verkiezingen spelen in alle corporaties en hier des te meer, aangezien de coördinator (ook weer een predikant) kandidaat was voor burgemeester. Hij legde me echter uit hoe men op het laatste moment actie tegen hem had gevoerd, waardoor hij als tweede eindigde. Het gebeurt niet vaak dat protestanten bereid zijn deel te nemen aan de politiek, dus jammer dat het niet gelukt is. Teveel bedrog, zegt men. Kantoren die 400 stemgerechtigden hebben, telden 600 stemmen; er zijn mensen die 8 of 9 keer gestemd hebben. Achter het kantoor van CRPB staat een latrine, de eerste van alle corporaties die een latrine heeft gebouwd bij het kantoor. Ze zijn ook begonnen met compost produceren. Een van de ruimtes van het kantoor wordt gebruikt als opslag voor zaden. De corporatie heeft zelf zaden gekocht die de leden kunnen planten en na de oogst terugbetalen, maar doordat de oogsten zijn mislukt, valt er ook niks terug te betalen. "Zolang ik leef heb ik nog niet zo'n grote droogte gezien," vatte een van de leden de situatie samen. We spraken ook over een forum gehouden door de overheidsinstantie CNSA, eerst in drie communes van het Noordwesten en daarna in de hoofdstad Port-de-Paix ter voorbereiding op een nationaal plan voor voedselveiligheid. De corporaties nemen er actief deel aan. Net als KOFEJ heeft ook CRPB een dorpswinkel, maar KOFEJ is geselecteerd als verkooppunt voor het programma 'Kore Lavi' van organisaties als Care en ACF, die voedselbonnen verdelen waarmee mensen voedsel kunnen kopen in aangewezen verkooppunten. Voor CRPB betekent het dat hun verkoop flink is gedaald, zowel door verminderde koopkracht als door het feit dat voedselbonnen elders worden ingeleverd. Het heeft dus een negatieve invloed op de lokale handel, behalve als men zelf zou mogen kiezen waar de bonnen in te leveren en waartegen. De route blijft schitterend. Over Mon Chen, de zee is nooit ver weg, de bergen, lagen van rotsen, kaal, cactussen in verschillende soorten en maten, met knoppen nu, dan de verschillende kleuren helderblauw zeewater schitterend in de zon, door de dorre en droge omgeving die zo anders is dan elders in het land. De zoutproductie, afdalen naar Baie-de-Henne, langs de kust naar Anse Rouge, strakgespannen gordel op de slechte wegen vol rotsen/stenen. In Anse Rouge stopten we voor een maaltijd van witte rijst, bonensaus en vis. We reden verder naar Gonaïves, voor een bezoek aan de corporatie KEKPOTA. Daar wordt de bouw afgerond van een nieuw kantoor, de elfde en een na laatste van de twaalf corporaties. Ze zijn de tweede die een toilet bouwen. Achter het kantoor ligt een uitgestrekt stuk land waarop rijen 'lalo' planten staan (jute leaves), specialiteit van de Artibonite en geplant door een lid van de corporatie, op land gepacht door de corporatie, waarvan een derde deel van de opbrengst bestemd is voor de corporatie. Tijdens de bouw van het kantoor zorgde de lalo eveneens voor voedsel voor de bouwlieden. Er zijn vier handgegraven putten op het land; anders dan de corporaties in het Noordwesten, is hier ondiep al water te vinden. De corporatie heeft grootse plannen met het nieuwe gebouw: ze willen een waterkiosk installeren, ijs verkopen, landbouwproducten, zaden, kunstmest. Ze vertelden ook dat de overheid dit jaar een systeem heeft ingesteld om 'oorbellen' in de oren van koeien te bevestigen, om diefstal tegen te gaan. Die nacht bracht ik door in Gonaïves. Om 4:45 uur hoorde ik roepen: 'wie is daar?' Het antwoord: 'de watertruck'. Om kwart voor vijf 's ochtends het water bijvullen... Collega Rony pikte me op voor de terugreis naar Port-au-Prince, langs de rijstvelden, de centra waar de geelbruine rijstkorrels uitgespreid op de grond liggen om te drogen, de marktmensen, de posters voor de verkiezingen. Alle akkerbouw gaat met de hand; geen gemotoriseerde apparatuur, maar enkel een pikhouweel of machete of schop. Het gesprek van de heren ging nu over op de buitenlandse invloed op de nationale politiek, hoe vooral Amerika Haïti dingen oplegt en onder controle houdt. Eenmaal terug in Port-au-Prince las ik een Nederlands nieuwsbericht over een eik aan een snelweg die wellicht verplaatst moet worden. De eik krijgt elk jaar 80.000 liter water door een speciaal aangelegd watersysteem, omdat de boom door de koningin is geplant vlak na de tweede wereldoorlog. Dat is meer dan 200 liter water per dag. En dan kom ik net uit het droge Noordwesten waar mensen kilometers lopen voor een emmer water. Op het nieuws in Haïti hoorde ik spreken over een wet die oud-ministers extra voordelen geeft; geld, auto, veiligheid. Dit terwijl het leven elke dag duurder wordt, mede doordat de gourde waarde blijft verliezen. Aan de ene kant gaat de regering dus meer uitgeven, maar aan de andere kant worden rijbewijzen en paspoorten stukken duurder. Dat schoot in het verkeerde keelgat bij de transportsector, die daarop een staking van twee dagen aankondigde. Veel politieke onrust momenteel. Donderdag 5 november werden de resultaten van de presidentsverkiezingen bekendgemaakt. De vergaderingen van die middag werden afgelast en men bracht mekaar zoals zo vaak redelijk het hoofd op hol. Lange rijen bij de benzinepompen en in de winkels. Er was veel politie op de weg. Wij gingen naar de notaris en daarna naar DGI (Belastingdienst) en toen naar het Paleis van Justitie, om papieren te regelen voor de auto. In Nederland steek je zomaar de grens over, waarbij enkel een welkomstbord duidt op een ander land, terwijl het hier een enorm geharrewar en onduidelijk proces is om de juiste papieren te krijgen. Even na vieren kwam de verkiezingsuitslag. De eerste 5 van de in totaal 54 presidentskandidaten hebben 80% van de stemmen gekregen. Nummer 1 is Jovenel Moise, van dezelfde partij als de huidige president, gevolgd door Jude Celestin en Moise Jean Charles. De eerste twee zullen doorgaan naar de tweede ronde van de verkiezingen die op 27 december worden gehouden. Maar zoals gewoonlijk wordt de uitslag betwijfeld en lijkt er fraude te zijn. En helaas gaat het ook gepaard met brandende autobanden en andere onrust. Een aantal dagen later werden de uitslagen van de verkiezingen voor senator en gedeputeerden bekendgemaakt en nog later van burgemeesters. Sindsdien zijn er vele demonstraties gehouden, waarbij zelfs twee presidentskandidaten gewond zijn geraakt en ook doden gevallen. Anders dan in Nederland stemt men meer op een persoon dan een partij; de huidige president heeft een nieuwe partij opgericht om president te worden, genaamd 'Partij Haïti Kaal Hoofd'. Dat weekend hadden we opnieuw de gelegenheid om te genieten van het mooie natuurschoon van Haïti. Via Ganthier reden we naar Fonds Parisien. Het was een hele heldere dag, met de verste bergruggen nog scherp zichtbaar. We sloegen het onverharde pad in naar Fonds Verrettes. Met prachtig, helder zicht op meer en bergen veranderde de omgeving in dennenbos. Landbouwers waren aan het werk op de akkers op de steile hellingen. Tussen de dennenbomen veel sisal planten, waar o.a. touw van wordt gemaakt. Het regende van Foret des Pins via Savanne Zombie naar Thiotte. Het water is welkom op de akkers met kool. Op vele plaatsen was de weg geblokkeerd na de bekendmaking van de resultaten van de presidentsverkiezingen. Wat bleek: Jude Celestin, nummer twee, komt uit Thiotte en men was het niet eens met de uitslag. De blokkades waren inmiddels aan de kant geschoven; stenen, rotsblokken, boomstronken, struiken, omgehakte bomen; dennenbomen en avocado bomen. En waar leidt het toe? Enkel eigen verlies. Ik genoot van de omgeving, rustig rijdend. Een ronde door Thiotte en vandaar ging het naar Anse-à-Pitres, met een heel mooi uitzicht. Glooiende bergen, gele bloemen, dan de zee in de verte en diepte, vervolgens cactussen. Het pad van wit gesteente naar beton en los, wit grind. Een ronde door de twee hoofdstraten van Anse-à-Pitres, langs het politiebureau aan zee, waar houten bootjes vol zakken tweedehands kleding werden uitgeladen, langs het gemeentehuis en de grens. Toen terug naar Thiotte, langs de kampen waar geen mens ook maar een nacht zou moeten doorbrengen. Het werd al donker en de ondergaande zon spreidde een prachtig geel-oranje licht over de zee en een roze rand aan de wolken. Wat een zonsondergang. Na een overnachting in Thiotte vervolgden we onze ronde door het Zuidoosten in de richting van Mapou. Nog meer gele bloemen en mooie uitzichten. Van een pad over de bergen met vergezichten naar een pad dat meer als een bospad voelde, smaller werd, en langs grote maïsvelden voerde. Glijden door de modder hoorde er ook bij. Zo kwamen we door Mapou. Gedurig vroegen we naar Cascades de Pichon. Uiteindelijk kwamen we bij een afslag, of wat heet, naar een smal pad waar een groot bord stond: Heartland Alliance, kliniek Cascades de Pichon, 7 km. We sloegen het pad in, dat direct prachtig uitzicht bood op de zee, nu ook met paarse bloemen. Een slecht pad, steil, veel losse stenen. We sloegen een bocht om en daar op de bergwand tegenover ons, tussen twee hoge, indrukwekkende hellingen, stroomden over de hele breedte een zevental watervallen naar beneden. Zoiets heb ik nog niet eerder gezien in Haïti. Het pad nam een duik naar beneden, toen weer omhoog en daar stopte het autopad. Na een klein stukje lopen hoorden we water en daar stonden we aan de voet van de waterstromen. Vrouwen zaten aan het bassin onderaan de watervallen, met manden vol was. We sloegen een pad in aan de linkerkant van het water en begonnen te klimmen. Een eerste bassin verscheen in zicht; helder, ondiep water. Daarna een tweede bassin. Het was een moeilijk pad; met handen en voeten vasthouden aan de losse stenen en de grijze rotsen op de rode aarde. Genieten van de rust en van dit natuurschoon, van het groen, de zee, het water, de vele planten, het pad, bewust van het voorrecht om van dit moois te kunnen en mogen genieten. We zijn geen mens tegengekomen op de hele wandeling, anders dan elders in het land. Rond de paarse en rode bloemen fladderden oranje en gele vlinders. Uiteindelijk stond ik boven de watervallen, volgde het pad verder door een hoog suikerrietveld, trok m'n sandalen uit en waadde door het heldere, frisse water. Verderop waren mensen het land aan het bewerken. Zonder problemen het pad weer afdalen tot aan de oever van een van de bassins, even bij het verkoelende water verblijven. We groetten de dames aan de was en liepen terug naar de auto. Ondanks de grootte van het bord, bleek de kliniek niet te functioneren: de deur was met een hangslot afgesloten. Het voelt soms surrealistisch, de situaties waarin we verkeren. We vervolgden onze weg naar Belle Anse. Al vanaf Thiotte was zo nu en dan de zee heel in de verte zichtbaar, een witte kust. We kwamen van hoog in de bergen en opeens waren we op zeeniveau en zagen bootjes op de stenen langs het helderblauwe water liggen, een lichtere kleur blauw dan de lucht, wij op het witte pad erlangs. Zo kwamen we in Belle Anse, waar we langs het centrale plein reden, het gemeentehuis, justitie, het politiebureau, de haven. Van Belle Anse bleek het nog een paar uur rijden te zijn naar Marigot. De omgeving veranderde weer. Het landschap, de bergen zijn majestueus. Grote, grijze rotsen verschenen op het land. We stegen weer van de kust de bergen in, kwamen later bij groene, ronde koppen van beboste bergen, verderop bij wederom zo'n imposant uitzicht en tot slot eindelijk in Marigot, weer aan zee. We zochten een restaurant. Bij het eerste werd ons medegedeeld dat er in december eten is, maar dat duurde ons te lang... Een ander restaurant genaamd 'Mijn eten' had gelukkig nog wel een stuk geitenvlees, gekookte bananen, rijst en verse grapefruitsap voor ons. De behulpzame dame hielp ons gelijk aan een adres voor een plaats om te overnachten, een klein hotel, nog in aanbouw, aan zee; Ma folie, een weinig veelbelovende naam... We streken neer, op de stenen vlakbij zee, de golven ritmisch op de kust slaand, vrij hoog. Zodra ik mijn ogen opsloeg naar de heldere sterrenlucht, zag ik een vallende ster. Terwijl wij denken dat we dan een wens mogen doen, zegt men in Haïti dat er iemand gestorven is. Alles is anders per cultuur. De volgende ochtend op tijd vertrokken uit Marigot, om vroeg de stad Jacmel door te zijn, aangezien nu de uitslagen voor gedeputeerden en senators bekend waren gemaakt. We zochten ontbijt, maar stuitten op brandende autobanden en het leek ons beter om de stad maar te verlaten. We reden de bergen door naar Kafou Dufort. Ik was verzadigd van indrukken, hoewel ik op die route elke keer en zo ook nu weer, verstild raak van de enorme vergezichten en de indrukwekkende gebergtes. Spits, rond, kaal, groen. Niet te omschrijven. We kwamen aan de andere kant de bergen uit en sloegen af naar Cormier om een nieuwe voorraad zeepsteen te halen (inmiddels aangekomen in Nederland) en een boomgaard van mangobomen te bezoeken, een jaar of acht geleden aangelegd. We kregen een zak mango's mee en reden toen verder naar Port-au-Prince. Sindsdien zijn we weer naar het Noordwesten geweest, terwijl ik me op dit moment in Santo Domingo bevind, maar daarover een volgende keer meer. [userId] => 139012 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4883244 [countryId] => 53 [pictureCount] => 200 [visitorCount] => 467 [author] => Margot de Greef [cityName] => Ciudad Trujillo [travelId] => 139012 [travelTitle] => Mijn eerste reis [travelTitleSlugified] => mijn-eerste-reis [dateDepart] => 2008-04-12 [dateReturn] => 0000-00-00 [showDate] => yes [goalId] => 9 [goalName] => Werken in het buitenland [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/122/988/095_640x480.jpg?r=0 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/139/012_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => politiek-noordwest-water-vallen-en-uitzichten ) [58] => stdClass Object ( [username] => dutchtravelchick [datePublication] => 2015-09-23 [title] => Zwemmen met dolfijnen [message] => Het was altijd al mijn droom om een keer met dolfijnen te zwemmen. Dit wisten mijn ouders en besloten daarom om met mij en mijn zus naar het Caribische gebied te vliegen. Wij zijn voor 9 dagen naar de Dominicaanse Republiek gevlogen. Even bijkomen op het witte strand van Puerto Plata. Dobberen in het helder blauwe zeewater en genieten van het heerlijke eten en de Caribische muziek. Een prachtig land waar ik nog wel iets langer had willen blijven om meer van het land te zien. Op één van de laatste dagen was het dan zover. Op naar Ocean World! Bij aankomst kregen wij de keus om naast het zwemmen met dolfijnen ook met haaien te gaan zwemmen. Hiervoor hebben wij gepast, maar wij hebben daar wel even een kijkje genomen. Vele toeristen stonden in de rij om met kleine witte baby haaien te gaan zwemmen. Doordat het baby haaien waren zag het er niet zo eng uit als ik van te voren dacht. Als ik dit had geweten had ik misschien toch wel een rondje met deze beesten willen zwemmen. Eenmaal aangekomen bij de dolfijnen hebben wij snel onze zwemvesten aangedaan. Met een groep van ongeveer 15 mensen gingen ik en mijn zus het avontuur aan. Wij moesten rustig het water in gaan zodat de instructeur ons nog wat uitleg kon geven. De dolfijnen zwommen toen al om ons heen en spetterde ons lekker nat. Na de uitleg mochten wij eindelijk de dolfijnen gaan aaien, er wel rekening mee houdend dat wij het luchtgat van de dolfijn niet aanraakte, zodat de dolfijn niet in paniek raakte. De dolfijnen sprongen over ons heen, wij voerde ze vis, knuffelde en kuste hen en vlogen met hun door het water. Het was zo’n mooie ervaring om met deze beesten te zwemmen. Iets wat ik zeker nog een keer ga doen, maar dan wel als ik kinderen heb. Dit is iets wat zij ook moeten ervaren. [userId] => 422707 [photoRevision] => 4 [reportId] => 4868677 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 802 [author] => Manon Prins [cityName] => Puerto Plata [travelId] => 496285 [travelTitle] => Dominicaanse Republiek [travelTitleSlugified] => dominicaanse-republiek [dateDepart] => 2008-02-27 [dateReturn] => 2008-03-07 [showDate] => yes [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,puerto-plata [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/422/707_50x50.jpg?r=4 [titleSlugified] => zwemmen-met-dolfijnen ) [59] => stdClass Object ( [username] => ellenlangeverhalen [datePublication] => 2015-09-15 [title] => Kit voor ramen, geletterdheid, singingshower act. [message] => 5 september. Vorige week woensdag ben ik op de brug begonnen. Donderdag wist ik het dan ook zeker: 1.5 jaar geleden maakte ik de juiste keuze door te kiezen voor de technische richting. Hoe interessant sommige aspecten van brug werkzaamheden ook zijn is het niet voor mij weggelegd. Misschien heeft het te maken met mijn behoefte om actief bezig te willen zijn tijdens mijn werk, of dat ik niet genoeg concentratie vermogen heb om uren lang mij op hetzelfde te concentreren achter een computer of in een boek. Zelf loop ik nu in de wacht van 06:00 tot 18:00. Dit doe ik samen met een oud schoolgenoot van mij die zich heeft opgeofferd als mijn mentor. In de 00-12 zit ook een oud schoolgenoot en tevens mijn biggenvader. Dit levert mooie “weetje nog..toen..” gesprekken op. Daarnaast kunnen deze heren mij veel leren op een manier dat het voor mij het minste tijd kost en er toch een gewenst resultaat uit komt voor school. Naast deze voortgangen op de brug moet ik soms om 12:00 toch even naar de machinekamer om daar te assisteren met de centrifugaalpomp waar ik jullie over vertelde. We hebben een creatieve oplossing gevonden om te slijtage tijdelijk op te vullen. Namelijk: SikaFlex. Een soort van super kit die gebruikt wordt voor het afdichten van ramen of kozijnen zover ik weet. Het voordeel van de 06-18 is dat hierin ook de mensen zitten waar ik momenteel het meeste gezelligheid bij vind. Dus dat resulteerde gisteren in een spelletjes avond met de Kapitein, Asset administrator, Facility manager en de assistent super intendent. Ontzettend veel plezier gehad en een goede manier van ontspannen. Ondertussen varen we rustig tussen de orkanen Fred en Grace door en hebben we over het algemeen prachtig weer. Af en toe komt de regen met tonnen tegelijk de hemel uit donderen maar we hebben een stabiele temperatuur van 25°C+. Onze eind bestemming is vlak bij New Orleans en daar gaan we een topside plaatsen. Daarna gaan op een ander project een enorme jacket lanceren vanaf een bak en vervolgens gecontroleerd doormiddel van de kranen op de zeebodem zetten. Al met al blijf ik me wel vermaken, al slaat de stress nu wel echt een beetje toe. Nog 9 weken en dan zit het zoals het nu lijkt voor mij erop. In die tijd moeten echter nog een hoop verslagen worden geschreven. En met mijn onderzoek komen steeds meer moeilijke zaken aan het licht waar ik nog veel tijd in moet steken. tot snel allemaal. Dikke knuffel, Ellen ---------------- 14 september De kapitein zei tegen mij: “stuurlieden horen zich te onderscheiden van werktuigkundigen doordat ze wat meer geletterd zijn en wat meer culturele kennis hebben.” Maar blijkbaar moet jij hier de eer hooghouden want dit is een drama. Dit was voortbordurend op een lange discussie of er subsidies moesten blijven komen op musea en kunst. We zijn er niet uitgekomen, zelfs de gulden middenweg van: “Nee oke, dan geven we gewoon alleen geselecteerde musea een subsidie en zorgen we dat het voor de jeugd tot 25 gratis is” Werd met een vieze blik afgekeurd. Het komt er dus op neer dat de politieke meningen erg verdeeld zijn. Ik ben ondertussen de brug-hippie, de brug-SP-er, of het nichtje van “die vuile hond” (persoonlijk noem ik hem liever Dhr. Samson). Nou heb ik respect voor elke politieke voorkeur en maakt het mij vrij weinig uit wie wat stemt tijdens de verkiezingen. Mijn vrienden kies ik ook niet uit op dit soort standpunten en over het algemeen is het toch een groot zootje daar in Den Haag. Maar nu komt het probleem, we zitten met vluchtelingen en daar gaat “ons geld” heen. Naja het geld van de mensen hier dan, want mijn geld verdwijnt braaf op de spaarrekening ;). Hoe dan ook, wat doen we er mee? Hoe lossen we het op? Wat zijn de voor en tegens? Daar een discussie over voeren lijkt me top, misschien komen we dan ergens en kunnen we het even voorleggen aan dhr. Rutten (die noemen ze hier voor het gemak even de twijfelkont). Dus vuile hond en twijfelkont komen er niet uit, dus zijn ze hier inderdaad met een oplossing gekomen. Alle grenzen dicht, marine op die bootjes afsturen en knallen maar. Want zo verkondigden deze geletterde mensen, de eerste IS vlaggen zijn de grens al over met al deze vluchtelingen. En.. zo bleek dat wij over 10 jaar allemaal Arabisch praten, met een heuptasje lopen en een bontkraag om de nek hebben. Als mensen iets anders durven dragen dan stenigen we ze en zijn we allemaal te lui om te werken… Ja kijk, het is een lastige kwestie waar ik ook geen standpunt over wil innemen momenteel. Maar ik vind het behoorlijk grappig om te zien hoe beperkt de gedachtegang soms is. Ander voorbeeld: Ik begon over bedrijven, zoals bijvoorbeeld spliethoff om te gaan werken. Ik kon net zo goed in de bijstand gaan zitten werd me verteld. Want pfff 2100 startsalaris daar moet je je bed niet voor uitkomen. Dus ik heb iedereen even terug op aarde gezet en ze de gemiddelde startsalarissen van een HBO-er laten zien. En vervolgens hebben we jan-modaal zijn verdiensten even opgezocht. Die gas en olie industrie is leuk hoor, en ja met geld kom je een heel eind. Maar mocht ik ooit in die situatie belanden dan hoop ik nooit te vergeten dat er een hoop mensen in Nederland zijn die met veel minder ook nog een compleet gezin moeten onderhouden.. Tot zover een stukje inside information over de geletterdheid van een stuurman.. Nog even tussendoor: We gaan 19 september een feestje organiseren aan boord; met BBQ en 4 biertjes per persoon. En er is een talentenshow na afloop, hier doe ik aan mee met een singing in the shower act. Die is als volgt: Loop het podium op en stap achter het douche gordijn. Gooi het tweede setje kleding wat ik aan heb over het gordijn heen op het podium en de muziek start met een douche geluid eronder. Vervolgens zing ik een liedje en spettert iemand water in het publiek voor de special effects. Halverwege de act schreeuwt opeens iemand: SHUT UP! I’M TRYING TO SLEEP OVER HERE!! De muziek stopt ik grijp mijn handdoek die naast de “douche” ligt en sla deze om mijn 2de laag kleding heen. Vervolgens stap ik onder de douche vandaan.. schrik ik van alle mensen leg mijn armen over mijn borsten en middel en roep: Oh sorry!! EINDE :D [userId] => 417597 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4866653 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 12 [author] => Ellen [cityName] => Dominica [travelId] => 488326 [travelTitle] => Begin 2de stage [travelTitleSlugified] => begin-2de-stage [dateDepart] => 2015-04-21 [dateReturn] => 2015-11-30 [showDate] => yes [goalId] => 8 [goalName] => Stage of afstuderen in het buitenland [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,dominica [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/417/597_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => kit-voor-ramen-geletterdheid-singingshower-act ) ) ) [_currentItemCount:protected] => 15 [_currentItems:protected] => ArrayIterator Object ( [storage:ArrayIterator:private] => Array ( [45] => stdClass Object ( [username] => moniqueriesmeijer [datePublication] => 2016-04-30 [title] => Saona [message] => Pirates of the Caribbean...ik heb alle films gezien en Orlando Bloom staat hoog op mijn lijstje om een keer een....ehh beschuitje mee te eten. Maar ook het decor van de film zorgt ervoor dat ik graag naar de film kijk. Dus toen ik hoorde dat de film in het gebied bij de Dominicaanse Republiek was opgenomen kon ik niet verdoezelen dat ik daar wel heel graag naar toe wilde! Dus met een speedboot zijn we vandaag richting het eiland Saona gevaren. We waren lekker vroeg en met een klein groepje dus geen toerist te zien onderweg. Daar hou ik van :) Wat een geweldig stukje natuur langs de kust zeg! Onderweg komen we langs de Blue Lagoon. Een stukje ondiep water op zee. Een soort zeebank. En het heet de Blue Lagoon omdat hier de film the Blue Lagoon is opgenomen! Jawel die met Brooke Shields en Christoffer Atkins! Hier heeft meneer Atkins ooit in zijn blootje gezwommen :) En wij mogen hier ook even poedelen. Dat laten we ons geen 2x zeggen! Vervolgens varen we langs de plek waar Orlando Bloom heeft gevochten. Wat een ochtend... Op een prachtig stukje strand waar alleen lokale mensen komen worden we heerlijk gemasseerd en kopen we kokosolie. Er wonen 300 mensen op dit eiland Saona en er zijn geen hotels dus ze moeten het hebben van de toeristen die af en toe langskomen met een speedboot. Dus kopen we ook nog wat lokale souvenirs en drinken we op dit bountyeiland uit een verse kokosnoot. Het lijkt wel een droom allemaal! We zwemmen wat en snorkelen een beetje en vervolgens varen we naar een ander strandje. Daar is het dorp waarin de mensen wonen en maken we na de lunch een wandeling door het dorp. De kindjes verdringen zich om ons heen. En als ik mijn tas open doe en pennen en schriftjes uit ga delen is het helemaal feest. Ik krijg haast geen kans om het uit de verpakking te halen. In no time is alles op. Ze vragen om meer maar helaas moeten wij ze teleurstellen. Zo snel als ze er waren zijn ze ook weer verdwenen. Gelukkig wilden ze wel eerst nog even op de foto met ons. Wat een schatjes :) Vervolgens zwemmen en snorkelen we natuurlijk nog wat en maken we heel veel foto's. Wat een paradijsje zeg! Xx moon [userId] => 118802 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4911945 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 368 [author] => [cityName] => Los Ranchitos [travelId] => 502922 [travelTitle] => Dominicaanse Republiek [travelTitleSlugified] => dominicaanse-republiek [dateDepart] => 2016-04-23 [dateReturn] => 2016-04-23 [showDate] => yes [goalId] => 6 [goalName] => Een korte vakantie [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,los-ranchitos [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/118/802_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => saona ) [46] => stdClass Object ( [username] => moniqueriesmeijer [datePublication] => 2016-04-28 [title] => verjaardag Mylene [message] => Er is er 1 jarig hoera hoera, dat kan je wel zien dat is Mylene! We maken er een feestje van vandaag. Slingers op het balkon, wandelen op het strand en cadeautjes! Mylene krijgt van ons een tegoedbon voor parasailen. Samen met Nikki. In de middag lekker zwemmen en balletje gooien in het water. In de avond gaan we lekker eten bij de Italiaan. De mannen moeten wel een lange broek aan en een shirt met mouwen. Geen probleem. Even verkleden en dan aan tafel. De tafel is speciaal gedekt met bloemen en servetten. John en Yvonne hebben dit plus het toetje geregeld voor Mylene. Na het diner komt de gehele bediening zingend aanlopen met een taart voor Mylene met haar naam erop. Ze maken er een feestje van en wij doen mee. In de avond een beetje naar de show kijken, internetten in de lobby en dan ons bedje in. Het was een gezellige dag. Jammer dat het weer omslaat. Het waait hard en het begint flink te regenen. Hopelijk is het maar een tropisch buitje! Xxx moon [userId] => 118802 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4910768 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 183 [author] => [cityName] => Los Ranchitos [travelId] => 502922 [travelTitle] => Dominicaanse Republiek [travelTitleSlugified] => dominicaanse-republiek [dateDepart] => 2016-04-23 [dateReturn] => 2016-04-23 [showDate] => yes [goalId] => 6 [goalName] => Een korte vakantie [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,los-ranchitos [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/118/802_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => verjaardag-mylene ) [47] => stdClass Object ( [username] => noawagemaker [datePublication] => 2016-03-15 [title] => Isla Catalina [message] => We hebben vannacht heerlijk geslapen en pas om 08.00 uur was iedereen wakker. De boot was toen al vertrokken en Isla Catalina was rechts van ons al zichtbaar. Het balkon zit aan stuurboord, de rechterkant dus. We deden rustig aan en na een douche zaten we om 09.45 uur in het buffetrestaurant. Ze hebben goede kinderstoelen voor Nikki aan boord en ik mag gewoon op een eigen stoel zitten. Mama haalde croissantjes voor ons en papa glazen met appelsap. De woordenschat van Nikki is inmiddels al behoorlijk uitgebreid en haar favoriete woordjes gebruikt ze dan ook regelmatig: 'ja', 'nee', 'die', 'ijs', 'koek', 'eten', 'heet', 'op' en 'klaar'. Vanaf onze grote boot moesten we met kleinere bootjes naar het tropische eiland varen. Dat zijn tevens de reddingsboten waarin plaats is voor ongeveer 80 mensen. Het zou een overwegend bewolkte dag worden en ’s ochtends regende het zelfs een beetje. Toen wij rond 10.45 uur in het bootje zaten brak de zon echter door en dan ziet de zee er toch net wat mooier uit. Er werden 3 ligbedjes in de schaduw voor ons geregeld door een meneer en we hebben ons een paar uurtjes prima kunnen vermaken. Nikki en ik zijn allebei met papa in de zee geweest maar die hoge golven vinden we ook allebei niet zo leuk. Isla Catalina is een echt bounty-eiland met wit zand, een azuurblauwe zee, honderden ligbedjes, barretjes, barbecues en kleurrijke winkeltjes. Papa kocht nog een kokosnoot bij een stalletje, speciaal zonder rum zodat Nikki en ik ook eens kokosmelk konden proeven. Maar dat vonden we natuurlijk weer niet lekker en papa zat dus met een kokosnoot zonder rum. Arme papa. Om 13.30 uur waren we terug op de boot zodat we nog even konden lunchen. Patatjes, soep, pizza, een visje, ik heb van alles een beetje gehad. En weer een heleboel citroentaartjes! Nikki beperkt zich ook vooral tot taartjes met af en toe een broodje erbij. Nadat we gegeten hadden was het eindelijk tijd voor de speeltuin en het zwembad. Het was nu zwaar bewolkt en met een behoorlijke wind was het helemaal niet zo warm op het bovenste dek. De speeltuin bestaat uit een piratenschip, een hoge toren en een onderzeeboot en dus geen simpele schommel of wipkip zoals we in Nederland gewend zijn. Daarna was het zwembad aan de beurt en papa moest mee in het koude water. Net als Donald Duck, Katrien en het opblaasbare visje. We hadden het rijk helemaal alleen en ik ben zelfs van de kleine glijbaan in het water af geweest! Toen het wat drukker werd met andere kindjes en vooral hun foeilelijke moeders vluchtte papa snel het badje uit. Ik heb nog een tweede rondje speeltuin gedaan met mama en toen was het alweer tijd om terug naar onze warme hut te gaan. Maar natuurlijk niet voordat we eerst het beloofde ijsje hadden gehaald op het 9e dek! Vanmorgen lag er een brief op het grote bed over de veiligheidsinstructies. Gisteren was er een drill toen we zaten te eten en vandaag kregen we om 17.30 een 'herkansing' in het grote theater op het 3e dek. Een poppenkast natuurlijk want als de boot zinkt dan rent toch iedereen als een kip zonder kop naar de reddingsboten. Ik moest een groot oranje vest aan en dat kon ik niet waarderen. Gelukkig duurde het niet al te lang en nu zijn we weer terug in onze hut. Straks gaan we nog eten en daarna zullen Nikki en ik wel snel in slaap vallen. Met die warmte zijn de dagen altijd best vermoeiend. De boot is inmiddels ook weer gaan varen en op weg naar onze volgende bestemming. Morgen gaan we in Saint Kitts een eilandtour maken met een mevrouw die daar is opgegroeid. Papa heeft dat in Nederland al geregeld want de excursies via Costa zijn, zoals gebruikelijk bij cruisemaatschappijen, bizar duur. Natuurlijk hoop ik dat er ook nog even tijd is om naar het zwembad te gaan maar dat moet vast wel lukken. [userId] => 377468 [photoRevision] => 15 [reportId] => 4903102 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 202 [author] => [cityName] => La Romana [travelId] => 499428 [travelTitle] => Dominicaanse Republiek - Caribbean [travelTitleSlugified] => dominicaanse-republiek-caribbean [dateDepart] => 2016-03-11 [dateReturn] => 2016-03-26 [showDate] => no [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,la-romana [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/377/468_50x50.jpg?r=15 [titleSlugified] => isla-catalina ) [48] => stdClass Object ( [username] => noawagemaker [datePublication] => 2016-03-14 [title] => Bayahibe - Altos de Chavón [message] => Zaterdagavond hebben we alleen nog een beetje spaghetti gegeten met meloen en ananas. De buikjes zaten nog redelijk vol van de lunch dus we hadden weinig trek. Papa was blij want AZ had gewonnen. Nikki heeft vanaf 17.00 uur eigenlijk alleen maar geslapen, die lange reis heeft haar toch een beetje gesloopt. Ook papa en mama waren moe dus rond 21.00 uur lag iedereen al in bed. Zelfs het feestgedruis op straat kon ons niet wakker houden. Gisteren gingen om 06.30 uur mijn oogjes weer open en dan duurt het meestal nooit lang voordat papa, mama en Nikki ook uit hun mandje zijn. Daar zorg ik wel voor. We hebben nog een uurtje op het grote bed gespeeld en toen was het tijd om onze haartjes te wassen. Dat vind ik dus niet leuk! Papa ging beneden normale broodjes, eieren en ketchup halen zodat het ontbijt dit keer wat beter was. Uiteindelijk stapten we om 10.30 uur het appartement uit op zoek naar een taxi in de buurt. We liepen richting het grote parkeerterrein waar ook alle touringcars staan maar het duurde toch nog even voordat we bij de gladjanus Romeo in konden stappen. Het was ongeveer een half uur rijden naar Casa de Campo, een gigantische villawijk waar Altos de Chavón slechts een klein onderdeel van is. Onderweg bleef Romeo maar leuteren tegen papa over van alles en nog wat en de taxiprijs ging ondertussen van 60 dollar voor een enkele rit naar 50 dollar voor een retourtje. Zijn Engels was prima want hij heeft 5 jaartjes in Europa gewoond waarvan een behoorlijk tijdje in Nederland. Casa de Campo is een aaneenschakeling van grote villa's, golfbanen, een poloclub en een jachthaven met onder andere een bioscoop, een supermarkt en dure restaurants. Compleet met eigen bewakingsposten zodat alleen eigenaren en betalende toeristen toegang krijgen. We hebben een korte wandeling door de jachthaven gemaakt maar door het geringe aantal mensen was er weinig sfeer. Omdat de supermarkt ook nog eens geen losse ijsjes verkocht hadden we het snel gezien. De tweede en laatste halte was gelukkig beter. Altos de Chavón, vrij vertaald als 'boven de rivier', is een fraaie reconstructie van een Mediterraans dorpje uit de 16e eeuw. Pas in 1976 werd met de bouw begonnen en Frank Sinatra gaf in 1982 het openingsconcert met daarbij een gastoptreden van Santana. Het is eigenlijk een groot park met een amfitheater, tientallen 'oude' gebouwen en fonteinen. En bijna alles is er van steen. We liepen eerst naar het amfitheater waar circa 5.000 mensen kunnen zitten. Hier vinden regelmatig optredens plaats van grote artiesten; onder andere Elton John, Julio Iglesias, Duran Duran, Sting en Andrea Bocelli, hebben er deze eeuw concerten gegeven. Het mooie van een amfitheater zijn de vele trappetjes dus ik kon lekker omlaag en weer omhoog klauteren. Daarna was het wel weer eens tijd voor een ijsje. Een grote bruine Magnum uiteraard want Nikki kan daar ook geen genoeg meer van krijgen! We liepen verder het dorpje in en hadden van bovenaf bijna overal een mooi uitzicht over de Rio Chavón die verderop uitmondt in de zee. Ik heb zelfs een paar grote roofvogels gezien die boven het water vlogen en papa en mama hebben natuurlijk weer de nodige foto’s gemaakt. Nikki en ik worden dan af en toe opgetrommeld om te poseren. Gelukkig waren er rond 13.00 uur bijna geen toeristen zodat we alle ruimte hadden en de bewolking kwam ook goed van pas met die warmte. Laatste bezienswaardigheid was het leuke kerkje waar Michael Jackson ooit is getrouwd met Lisa Marie Presley, de dochter van Elvis. We mochten niet naar binnen maar door de traliedeur konden we alles toch redelijk goed zien. Om 14.15 uur liepen we terug naar Romeo die op ons was blijven wachten. Toen we in de auto zaten werden er net een paar touringcars met mensen uitgeladen dus we waren mooi op tijd weer weg. Bij restaurant Chicky Blu gingen we nog een hapje eten en een drankje doen. Nikki en ik namen een paar hapjes van de penne Bolognese die mama had besteld en papa deed rustig aan met een salade Caprese. Vervolgens hebben we wat fruit gehaald bij ons vaste stalletje op straat: bananen, meloenen en een grote oranje mango. Bayahibe behoort tot het district Los Melones dus elke dag een Cantaloupe-meloentje is dan wel zo toepasselijk. Langs de zee zijn we weer terug naar ons appartement gelopen. Bayahibe is een levendig dorpje met een echt Caraïbisch sfeertje. Leuk om hier te kunnen zien hoe de lokale bevolking leeft want in de grote resorts in Punta Cana krijg je daar natuurlijk weinig van mee. Nikki en ik konden binnen weer een beetje afkoelen en 's avonds hebben we fruitsalade en broodjes met gebakken eitjes gegeten. Ook nu lagen we allemaal weer vroeg in bed terwijl beneden de karaoke nog in volle gang was. Volgens mij is het dan de bedoeling om een liedje zo goed mogelijk mee te zingen maar hier moet je blijkbaar zo hard en zo vals mogelijk schreeuwen. Onze maandag is net begonnen, Nikki en ik waren weer om 06.30 uur wakker. Vandaag mogen we tot 14.00 uur in het appartement blijven en dan gaan we met de taxi richting de haven van La Romana. Vanaf 17.00 uur kunnen we dan aan boord van een hele grote boot! Eerst ga ik nog wat filmpjes kijken en straks moeten we in het dorpje nog de bijdehante haan zoeken die ons elke ochtend wakker maakt. Ik hoop dat papa en mama op de boot ook fatsoenlijke Wifi kunnen regelen zodat mijn volgende verslagje snel kan volgen! [userId] => 377468 [photoRevision] => 15 [reportId] => 4902803 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 260 [author] => [cityName] => Bayahibe [travelId] => 499428 [travelTitle] => Dominicaanse Republiek - Caribbean [travelTitleSlugified] => dominicaanse-republiek-caribbean [dateDepart] => 2016-03-11 [dateReturn] => 2016-03-26 [showDate] => no [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,bayahibe [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/377/468_50x50.jpg?r=15 [titleSlugified] => bayahibe-altos-de-chavn ) [49] => stdClass Object ( [username] => noawagemaker [datePublication] => 2016-03-12 [title] => Punta Cana - Bayahibe [message] => Vrijdag kon eindelijk mijn trolley weer eens uit de kast voor een vakantie naar de zon. Omdat mama weer nerveus was voor de vlucht zaten we een half uur later dan gepland in de auto richting Heiloo. Oom Bas stond al te wachten bij opa en oma; hij zou de auto weer meenemen vanaf Schiphol zodat papa en mama geen 100 euro aan parkeerkosten hoeven te betalen. Uiteindelijk waren we om 09.15 uur op de luchthaven en dat was nog ruim op tijd voor onze vlucht van 11.00 uur naar Punta Cana in de Dominicaanse Republiek. We zwaaiden oom Bas nog even uit, erg lief dat hij op zijn vrije dag zo vroeg uit bed wilde komen! Alle formaliteiten bij de douane gingen snel en we hadden nog tijd om een broodje te eten. Bij gate G7 was het al lekker druk maar wij stonden bij het boarden natuurlijk weer vooraan dankzij die kleine Nikki. We vlogen voor het eerst met TUI en hadden stoelen bij het raam op rij 25. Helaas krijgen kindjes bij deze maatschappij geen kadootjes, dat was wel een beetje jammer. Het vliegtuig zat helemaal vol en omdat we vanaf de Polderbaan moesten opstijgen gingen we pas om 11.30 uur de blauwe lucht in. De vlucht duurde 8 uur en 45 minuten en dat was een meevaller omdat papa en mama op 10 uurtjes hadden gerekend. Nikki en ik hebben ons voorbeeldig gedragen hoewel er van slapen weinig terecht kwam. Om beurten bij papa en mama op schoot, spelen op de middelste stoel en filmpjes kijken. Ik kon kiezen uit de iPad, de portable DVD-speler en het entertainment systeem aan boord dus ik had vrij weinig te klagen. Nikki was voor vertrek nog een paar dagen ziek geweest maar nu gelukkig op tijd weer beter. Om 16.20 uur lokale tijd waren we geland en het is hier 5 uurtjes vroeger dan in Nederland. Met een bus werden we naar de douane gebracht en daar bleek dat papa toch een klein foutje had gemaakt. We moesten 40 dollar betalen om het land binnen te komen en omdat de wisselkoersen op Schiphol niet zo goed waren had hij de gok genomen om op de luchthaven in Punta Cana te pinnen. Er is echter geen pinautomaat te vinden op dat vliegveld maar alleen een wisselkantoor. Omdat ze dan eerst van euro naar Dominicaanse peso wisselen en vervolgens weer van peso naar Amerikaanse dollar was de koers natuurlijk nog beroerder dan eerder in Amsterdam. De bespaarde parkeerkosten zijn alweer verdwenen... Verder ging het allemaal voorspoedig. Diverse controles zonder enige logica maar we hoefden nergens echt lang te wachten. De kinderwagen en koffers stonden klaar en in de aankomsthal zag papa al snel het mannetje staan dat ons naar Bayahibe zou brengen. Er waren geen andere klanten dus binnen een uurtje waren we rechtstreeks op onze bestemming. Bayahibe is een vissersdorpje aan de zuidkust en nog niet zo toeristisch als sommige andere plaatsen in het land. Hiervandaan gaan wel de meeste bootjes naar de eilanden Isla Saona en Isla Catalina dus touringcars genoeg. We slapen de eerste 3 nachtjes in appartement Taíno voordat we maandag gaan cruisen. Het complex is vernoemd naar de Taíno-Indianen, de oude bewoners van het eiland Hispaniola toen Colombus dat in 1492 ontdekte. Hispaniola wordt gedeeld met Haïti en de Dominicaanse Republiek is qua oppervlakte ongeveer net zo groot als de Benelux. Het appartement is lekker groot met een enorm balkon. Helaas kunnen ze bizar genoeg geen babybedje voor Nikki regelen en de Wifi is ook niet geweldig. We hebben de koffers gedropt en daarna zijn we het dorpje ingelopen op zoek naar iets om te eten. Het was een gezellige boel op straat want het weekend was natuurlijk al begonnen. Overal harde en ritmische muziek uit vage tentjes of autoradio's. Een soort straatfeest met een gemoedelijke sfeer. We maakten een rondje via het strand en papa en mama namen bij een restaurantje hamburgers, patatjes en een hotdog mee. Recht onder ons appartement zit een supermarkt met een pinautomaat dus dat is wel handig. Papa heeft nog drankjes, ijsjes en chips gehaald voordat we boven gingen eten en daarna was het hoog tijd om te gaan slapen. Vanmorgen was iedereen om 06.45 uur wakker. Dat was niet verkeerd want zo hebben we van het tijdsverschil weinig last. Papa heeft met Nikki op een matras op de grond geslapen omdat Nikki anders uit het hoge bed kan rollen. Ik lag bij mama in bed en had natuurlijk een riant plekje in het midden uitgekozen! Papa en ik hebben om 08.30 uur wat zompige broodjes, kaas, melk, worstjes, boter en perensap gehaald bij de supermarkt; op culinair gebied is het helaas nog even behelpen tot maandag. Na een korte douche en een slaapje van Nikki liepen we om 10.30 uur naar het strand. Nikki kan inmiddels heel goed lopen maar als ze in de kinderwagen zit gaan we natuurlijk toch wat sneller. Via het haventje was het maar een klein stukje naar het palmenstrand van Bayahibe. Papa en mama moesten eerst een zonnebril voor mij kopen want die zijn we vergeten. Het werd een mooie gele en Nikki en ik kregen ook nog een emmertje met schepjes. Daarna hebben we een mooi stukje strand opgezocht in de schaduw van de vele en hoge bomen. Hier heb je tenminste geen parasols nodig zoals op de meeste stranden in Europa. Nikki had het warm en zij deed een dutje op de grote handdoek. Er stond gelukkig een lekker briesje want met 28 graden is het zeker niet koud. Ik had mijn roze badpakje aan maar wilde in eerste instantie de zee weer eens niet in. Pas toen papa een tijdje alleen in het water had gedobberd mochten mijn voetjes ook nat worden. Rond 13.15 uur besloten papa en mama om weer terug te lopen naar het ha-ventje en daar een hapje te eten. Bij het restaurant Chicky Blu heb ik een beetje pasta gehad maar een grote eter zal ik nooit worden. Vanavond maar een nieuwe poging wagen want de vele spaghetti die over was mochten we meenemen in een kartonnen bakje. Zelfs Nikki eet minder met deze warmte. Nu zijn we terug in het appartement. Nikki en ik hebben allebei een banaantje gehad en een grote Magnum gedeeld. De rest van de dag doen we rustig aan en morgen willen papa en mama een uitstapje maken. In Nederland is de avond natuurlijk al gevallen dus slaap lekker iedereen! [userId] => 377468 [photoRevision] => 15 [reportId] => 4902494 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 419 [author] => [cityName] => Bayahibe [travelId] => 499428 [travelTitle] => Dominicaanse Republiek - Caribbean [travelTitleSlugified] => dominicaanse-republiek-caribbean [dateDepart] => 2016-03-11 [dateReturn] => 2016-03-26 [showDate] => no [goalId] => 4 [goalName] => Een verre reis [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,bayahibe [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/377/468_50x50.jpg?r=15 [titleSlugified] => punta-cana-bayahibe ) [50] => stdClass Object ( [username] => margotdegreef [datePublication] => 2016-02-16 [title] => Akkerbouw in bateyes in de Dominicaanse Republiek [message] => Vrijdag 22 januari staken we de grens over naar de Dominicaanse Republiek, waar het een uur later was. In Jimaní een lunchstop en vervolgens verder naar Barahona en Paraíso, waar we een reservering hadden bij Apart hotel Pontevedra. De deur zat echter op slot, dus besloten we maar verder te rijden naar Los Patos. Onderweg stopten we bij diverse hotels zodat Alex en Laura konden informeren of er kamers beschikbaar waren, blij dat ze weer de taal konden verstaan en zelf communiceren. Sommige hotels zaten vol, andere hadden alle staf vrij gegeven wegens een lang weekend. Een had geen stroom, een ander oorverdovende muziek. Nergens waren drie kamers beschikbaar. De route was in ieder geval mooi, een kustroute met groene bergen en vergezichten op zee, waarlangs de weg de ene keer op zeeniveau loopt en de andere keer hoog in de bergen. Het werd echter inmiddels donker en we waren wel toe aan het vinden van een hotel. Uiteindelijk kwamen we weer terug bij Pontevedra, waar nu licht brandde. De deur zat nog steeds op slot, maar we vonden een bewaker en toen werd de receptie geopend. Ze hadden m'n email ontvangen ja, maar nee, geen reservering gemaakt. Uiteindelijk bleken er twee kamers beschikbaar te zijn, of beter gezegd twee appartementen. Met enige verbouwing en slepen van bed naar keuken, hadden we toch elk een slaapkamer. We schaarden ons aan tafel in het restaurant bij het zwembad en de zee, een mooie omgeving. Net toen we zaten, begon het te stortregenen. Het bleek dat de receptionist lag te slapen toen we eerder voor de dichte deur stonden. Hoe kan een hotel zo functioneren, vroegen we ons af. Vervolgens had de receptionist erg veel moeite om te begrijpen dat we met z'n vieren waren en drie kamers nodig hadden. Toen bleek de airconditioning niet te functioneren en kwamen ze langs met een stapel afstandsbiedingen, die ze vervolgens meenamen terwijl ze de temperatuur op 17°C lieten staan. In het restaurant klonk luide muziek, die plotseling overging op christelijke muziek. We vroegen wat er te drinken was; enkel Presidente light (bier) en welgeteld één 7up... Terwijl we ons nog wat meer verwonderden over het functioneren van dit hotel viel het licht uit. Dat was de druppel en we barstten alle vier in een schaterlach uit. Welkom in de Dominicaanse Republiek. Na weken van elke dag veel autorijden en bezoeken, deden we het in het weekend iets rustiger aan. De volgende dag na het ontbijt wilde ik op onze kamer gebruik maken van de computer en internet, maar er was geen stroom. Ik liep terug naar de balie om te vragen of er een probleem was. Nee hoor, 's ochtends doen ze de stroom eraf. "Heb je dat nodig dan?" Dat lijkt me wel handig ja. Zowaar werd het een paar minuten later weer aangezet, voor even althans. Er kwam een bericht binnen van mijn collega: de verkiezingen die 24 januari gehouden zouden worden, waren opnieuw uitgesteld, o.a. wegens brandstichting in diverse stembureaus. Dit omdat men niet akkoord gaat met de nummer 1 kandidaat, die via fraude op de eerste plaats geëindigd lijkt te zijn. 's Middags reden we naar Paraíso. We volgden de kustroute langs de zee en de groene bergen, stopten bij een uitzichtpunt en reden door het dorp Paraíso verder naar los Patos (over een natte asfaltweg). Dat dorp ligt pal aan zee. We parkeerden de auto en namen plaats onder een strooien afdak op het strand. Er lagen bootjes omgekeerd op het steenstrand. De golven zijn woest en hoog hier. Groene bergen op de achtergrond. Mooi. Uiteindelijk kwam onze vis, octopus en schelpdier, met rijst en gebakken plantanen. Terug bij het hotel een eindje lopen langs het strand, vol grind en met hoge golven. Een groepje jongens zwom in de golven, heen en weer gegooid door het woeste water. Een mooi uitzicht vanaf het restaurant aan het zwembad, met de palmbomen en de zee erachter. Het was een hele mooie avond, met een volle maan tussen de wolken door, licht verspreidend op de zee en palmbomen. De volgende dag 'on the road again'; langs de kust naar Barahona en verder via Azua, Baní en San Cristobal naar Santo Domingo, inclusief twee militaire controles. Een grijze lucht, hier en daar wat water op de weg, langs suikerrietvelden en kraampjes met houten stampers. Halverwege de middag installeerden we ons in hotel El Beaterio in Santo Domingo. Een fijne, rustige, mooie plaats. We liepen gelijk de Conde in, naar Bon, ijsje eten en een ronde langs de kathedraal en door een mooi straatje achter het park bij het hotel. Eenmaal in de Dominicaanse Republiek hoefde er niet meer vertaald te worden. Wel bleven we kilometers vreten. We lazen in het nieuws dat er een aantal cruiseschepen naar Labadie geannuleerd waren wegens manifestaties op het water, vlak na ons bezoek aldaar. Vele manifestaties in Port-au-Prince en overal in het land. Het volk geloofde niet in deze verkiezingen. Nu is het nog steeds afwachten wie er uiteindelijk naar de volgende ronde gaat. Diverse vertegenwoordigers van de kiesraad zijn opgestapt. 's Avonds uit eten met de directeur van SSID en z'n vrouw, aan zee, een traditionele soep met vlees en kruiden (sancocho). De volgende ochtend kwam een delegatie van SSID ons ophalen. Die week stond in het teken van een evaluatie halverwege het huidige 3 jaren programma van CWS met SSID op het gebied van voedselveiligheid in diverse gemeenschappen in de Dominicaanse Republiek. Het regende, een bewolkte, natte dag, met een mooie regenboog. In de loop van de ochtend kwamen we aan bij het regiokantoor van SSID in Sabana Grande de Boya. Met een man of twintig spraken we over het thema migratie. Voornamelijk personeel van SSID, maar ook een vertegenwoordiger van CEA, Consejo Estatal de Azúcar, oftewel de overheidsinstantie van suiker. Het bleef regenen en het was koud en lawaaierig, pal aan de straat met de herrie van langsrijdende motoren. Na een gezamenlijke maaltijd van rijst met rundvlees, verse vruchtensap (passiefruit van het project) en eigengemaakte sinaasappel zoetigheid vertrokken we met z'n allen naar Batey Carmona. De meerderheid van de bewoners van de 'bateyes', voormalige suikerrietgemeenschappen, hebben Haïtiaanse voorouders. In de tijd dat de Dominicaanse overheid mensen nodig had voor hun suikerrietproductie, werden er veel Haïtianen naar het buurland gehaald. We spraken met ze over de gevolgen van het regularisatie- en nationalisatieplan. De meerderheid had hun documenten al ingevuld en SSID had geholpen met het verkrijgen van geboortebewijzen uit Haïti. Nadat de suikerrietindustrie geprivatiseerd werd, heeft SSID een akkoord getekend met CEA om voor onbepaalde tijd grond beschikbaar te stellen voor andere landbouwdoeleinden. De inwoners van de 'bateyes' produceren nog steeds suikerriet, maar verbouwen daarnaast ook andere producten. SSID heeft een team agronomen in dienst, van wie een aantal gedetacheerd zijn door het Ministerie van Landbouw. Een mooie samenwerking. Recent hebben ze hun productie van vooral maïs, yuca en zoete aardappelen uitgebreid naar kersen, plantanen, grenadine en passiefruit. We bezochten een aantal akkers in de gemeenschap, waarbij we een modderig stuk weg opreden en allemaal door de bagger naar het land liepen. In een mengelmoes van Creools en Spaans kregen we uitleg over de productie. Een mooie akker, met passiefruit, 'okra' en grenadine. Ook de Dominicaanse Republiek heeft te lijden van droogte. Wij brachten echter de zegen van regen tijdens ons bezoek, zo zeiden ze. We overnachtten in Monte Plata. De volgende ochtend vertrokken we naar La Maya. De Dominicaanse Republiek is een stuk minder bergachtig dan Haïti. De wegen zijn over het algemeen vele malen beter, maar nu reden we over onverharde wegen en stopten voor een katholieke kerk, waar we plaatsnamen onder een golfplaten afdak, in gesprek met de plaatselijke associatie van landbouwers, die geiten en varkens fokken en cacao en passiefruit planten. Het thema voor vandaag was grondbezit. Een van de agronomen gaf een interessante uiteenzetting over land beschikbaar voor wonen en werken. In het tribunaal is vele malen meer land geregistreerd dan het totale oppervlak van de Dominicaanse Republiek. Ook hier is hetzelfde stuk grond dus meerdere keren geregistreerd. Eén Italiaanse familie bezit 20% van alle beschikbare grond. De volgende stap voor SSID is om de grond die ze in gebruik hebben te kopen. Transportkosten voor de jongelui naar school zijn hoog. Ze willen studeren, maar niet vertrekken uit hun dorp. De slechte wegen zijn een probleem, vooral als het regent is het dorp geïsoleerd. Het gaat maar om 13 kilometer weg. Er is water en stroom. Een heel andere context dan het Noordwesten van Haïti en een stuk dichter bij de stad. Het gesprek werd onderbroken om kokosnoten open te hakken, kokosmelk te drinken en kokos te eten. Een dikke bui zorgde voor regen en toen was het gelijk weer droog. We aten met z'n allen naast de kerk; rijst met een soort erwten, yuca, kip, passiefruitsap en kokos zoetigheid (ook onderdeel van het project, waarbij vrouwen leren om lokale producten te transformeren in koek, snoep, jam, enz.). Vervolgens bezochten we een grote loods van een coöperatie met capaciteit om 10 liter oregano olie te produceren per dag. Ze hebben ook apparatuur om oregano poeder te produceren. Er zijn momenteel zo'n 300 oreganoproducenten die aan de corporatie leveren, die op haar beurt doorverkoopt. Heel interessant. Vervolgens naar een kippenproject voor de productie van eieren. Ik kreeg gelijk uitleg over een 'compost latrine' waar we net de eerste van hebben gebouwd in Ganthier. Op plaatsen waar het grondwaterniveau hoog is kan geen gewone latrine gegraven worden. Een 'compost latrine' is een mooi alternatief en produceert gelijk compost. Verandering is echter moeilijk en in Ganthier werd de eerste latrine van deze soort met erg veel argwaan ontvangen. We liepen over akkers vol cacao planten, met daartussen plantanen en fruitbomen. Hier wordt vooral de productie van cacao en passiefruit gepromoot. Slechts 5% van de bloemen/vruchten die ontspruiten aan een cacaoboom volgroeien. We liepen langs een prachtige yuca akker en toen langs mandarijnenbomen en ranken vol passiefruit. Maar ook hier zijn ze afhankelijk van regen en was veel droogte afgelopen jaar. Terug glibberden we een helling af door een watertje. We leerden wel weer onze grenzen kennen in de regen en op modderbanen. Al met al waren we pas laat in de middag in Bermejo. Veel houten huisjes, in allerlei kleuren geschilderd. Mooie scholen, overal in dezelfde stijl gebouwd. Een groene omgeving. Er kwam net een truck aan in Bermejo om zakken passiefruit te laden. We spraken met landbouwers op akkers waar wederom cacao wordt verbouwd, plantanen, passiefruit, etc. De tweede nacht in Monte Plata ging gepaard met veel herrie op straat. De volgende dag kwam ik erachter dat er een baseball wedstrijd was geweest en de overwinning werd gevierd. Baseball is de voornaamste sport in de Dominicaanse Republiek. Vandaar ging het naar Euskarduna, eerst over asfaltwegen en toen tussen suikerrietvelden op onverharde paden. Toen we aankwamen, waren vrouwen bezig bij het water. Een van de vrouwen trok haar slippers uit en stapte in een teil water, om op een deken te stampen, die op die manier gewassen wordt. Het thema hier was water, we spraken over waterverbruik en toegang tot water, kwantiteit en kwaliteit, maar ook over voedselveiligheid en droogte. In deze gemeenschap wordt yuca geplant, plantanen, erwten, etc. Tijdens de droogte adviseren de technici om andere producten te planten, zoals passiefruit of okra die minder water nodig hebben, om irrigatie te improviseren, en ze geven uitleg over speciale planttechnieken. We moeten alternatieven zoeken, was de conclusie. We liepen over akkers met erwten, maïs, plantanen, etc. Ernaast velden vol suikerriet. Toen we vertrokken, begon het te regenen. We blijven de zegen van regen meebrengen... Van Euskarduna ging het naar Monte Coca om te eten in een gemeenschapscentrum; witte rijst met bonensaus, kip en salade. Toen verder naar batey Amistad-Barrancon, een heel ander soort batey, vooral vanwege de grootte en voorzieningen. Een hele kleine batey, met slechts 18 families en niet aangesloten op elektriciteit. We kwamen weer aan met regen, door de modder en over een pad met aan beide kanten hoge, uitgestrekte suikerrietvelden, de lange, groene stengels wuivend in de wind. De opbrengst van de oogst helpt mensen om kleren te kopen, schooluniformen te maken en te voorzien in andere dagelijkse behoeften. Sinds 8 jaar heeft SSID voedselveiligheidsprogramma's, inclusief een gezondheidsaspect door het regelmatig meten van gewicht en lengte van jonge kinderen, alfabetisering voor volwassenen, onderwijs voor peuters. Ook in deze gemeenschap wordt gewerkt aan de papieren voor het regularisatie- en nationalisatieplan. Er zijn nog geen jongeren uit het dorp die in de dichtstbijzijnde stad studeren. Er is een tekort aan water voor het land, waar ze passiefruit gezaaid hebben, yuca en erwten. In het golfplaten kerkje waar we bijeenkwamen lagen handgemaakte instrumenten; trommels van hout en metaal, met vel er strak over gespannen, tamboerijnen handgemaakt met kromgetrokken hout, een vel erover en vastgezet met spijkers, een soort metalen rasp en rammelaars. We reden weer tussen de suikerrietvelden door naar akkers waar struiken vol passiefruit hingen. Die kunnen het hele jaar door fruit geven, als ze water hebben. Ze kunnen ongeveer 4 jaar bloeien. Uit een bloem volgt een vrucht. Er waren passiefruit struiken in alle stadia; pas geplant, andere volop in bloei. Passiefruit kan niet geplukt worden, maar men wacht totdat de vruchten op de grond vallen en dan worden ze opgeraapt. Een truck komt de zakken met passiefruit ophalen. Sommigen planten er ook yuca tussen, alles voor zowel verkoop als eigen consumptie. Tegelijk spraken we ook met de jeugd in de diverse bateyes. Jonge meiden die de vergadering bijwoonden hadden allemaal kinderen op schoot. Een 21 jarige was de enige van haar leeftijd die nog geen kinderen had, sommigen al met 13 jaar, anderen 15 jaar. Een 18 jarige met een kind van 1 op schoot, een 22 jarige die een zoon van 6 jaar heeft en net aangifte had gedaan van zijn geboorte, nadat ze zelf eindelijk vorig jaar mei haar identiteitsbewijs had gekregen, al is ze in de Dominicaanse Republiek geboren en getogen. Mannen hebben kinderen bij meerdere vrouwen, de jongelui maken hun school niet af, opvoeding komt neer op de grootouders. Die avond overnachtten we in San Pedro de Macorís, een grote plaats. Na een uur rijden vanuit deze plaats, over asfaltwegen, stonden we voor een privé gemeenschap, anders dan de andere bateyes, omdat de grond hier van een privé organisatie is in plaats van de overheid. Een slagboom versperde de weg en we kregen te horen dat we toestemming nodig hadden, al hadden we personeel bij ons dat in deze gemeenschappen werkt en er regelmatig komt. Een van de auto's reed naar het kantoor en een uur later konden we eindelijk doorrijden, met het juiste document op zak. Kilometers en kilometers uitgestrekte suikerrietvelden, zover het oog reikt. Hier en daar stonden wagens vol suikerrietstengels, er loopt een spoor door de velden voor een trein die het suikerriet op komt halen. Uiteindelijk stopten we in een batey naast het spoor en een aantal huizen. Deze batey heet Amelia, net als mijn nichtje. Door de vertraging hadden we een heel kort gesprek met mensen. Net als in Haïti wordt elke bijeenkomst begonnen met gebed. Het leek alsof hier meer Creools klonk dan elders. Ook hier werd gesproken over de droogte, die heeft geleid tot verlies van bonen. Anders dan in de vorige batey zeiden ze hier dat iedereen in de suikerrietoogst werkt, ook de vrouwen. De privé organisatie heeft huizen gebouwd voor de mensen, maar er is geen elektriciteit, ook al lopen er lijnen vlakbij de huizen We liepen naar een akker met aan de ene kant suikerriet en aan de andere kant yuca en erwten. De situatie is hier anders; mensen hebben veel meer grond tot hun beschikking. In het laagseizoen kunnen ze andere producten verbouwen dan suikerriet. Het zijn allemaal medewerkers van de organisatie. Er zijn 52 families in deze batey. Ze zijn daar net begonnen met het planten van passiefruit en tot nu toe is de nieuwe ervaring positief. Vandaar vervolgden we onze weg op de onverharde paden tussen de suikerrietvelden naar een batey genaamd Santa Lucia. Ook hier geen elektriciteit. Bij de entree stond een bord met het minimumloon, maar bij navraag bleek dat het genoemde bedrag de helft is van het echte salaris en dat het bord enkel wordt opgehangen om te laten zien hoe goed de werkgevers zijn. Hier dubbele woningen, twee onder een kap. In deze batey zeiden de mensen weinig. Onderling wel, maar niet naar ons. De onderlinge gesprekken waren in het Creools, dus het lijkt erop dat ze moeite hadden met Spaans. Ze planten maïs, zoete aardappelen, erwten; van alles, voor zowel verkoop als consumptie. Ook hebben ze kippen voor de productie van eieren. Een van de vrouwen liet met haar meetstok zien hoe ze van de technici planttechnieken hebben geleerd voor diverse producten. Het water is ver en ook hier hebben ze last van droogte. Een aantal spraken verder met de jeugd, terwijl de rest de akkers opging, waar yuca, erwten en suikerriet groeide, plus een tuintje uitgedroogde aubergine. De jongeren zeiden dat het moeilijk is om de gemeenschap uit te komen als het regent. Ze willen studeren, er is geen werk voor de vrouwen en ze willen niet suikerriet oogsten. Een van de jongelui had 2 kinderen en is 24 jaar. Ze was 13 toen ze haar eerste kind kreeg. Ik liep intussen naar de vrouwen en sprak hen in het Creools aan. Toen wouden ze wel praten, en lachen. Ze vertelden dat ze hebben leren naaien, zoetigheid maken/producten transformeren, een van hen heeft alfabetiseringscursussen gegeven voor mensen die willen leren lezen en schrijven. Van deze laatste gemeenschap reden we naar Boca Chica, waarbij we langs een supergroot en mooi sportcomplex kwamen, van Amerikaanse teams. We reden naar de school van onze partnerorganisatie Caminante, waar we halverwege de middag aankwamen. De rest van de middag spraken we met de agronomen en andere aanwezigen na over het verloop van deze week, een nabespreking over de drie thema's nationaliteit/migratie, water, en land. Wat migratie betreft is er meer werk verricht dan we dachten, dus dat is positief. Er is echter nog steeds follow-up nodig en er zijn mensen die hun pas nog niet hebben opgehaald. Net als in Haïti is ook hier de beperkende factor water en ook hier zijn het vooral de ouderen die het land bewerken. Hoe ziet de toekomst eruit als de jongeren de akkers verlaten? We zeiden het SSID team gedag en bleven met z'n vieren achter in Boca Chica. De volgende dag brachten we door met het team van Caminante, eerst op kantoor in Boca Chica en toen in de gemeenschap La Caleta, waar ze meestal met de jeugd in een park werken, maar vandaag in een kerk. Aan de ene kant zaten de kinderen, aan de andere kant volwassenen. We spraken met de volwassenen over hun papieren. De eerste vraag, aan welke taal ze de voorkeur vragen, Creools of Spaans, werd hartgrondig beantwoord met Creools. Het was duidelijk hoezeer het gesprek veranderde van animo met het wijzigen van de taal; ze voelden zich veel vrijer om zich in het Creools te uiten. Ze vertelden over hoe ze zonder respect, als honden behandeld worden, dat ze niet op het strand kunnen verkopen omdat de politie dan achter ze aankomt en hun spullen in beslag neemt. Sommigen zijn hier al sinds 2002, anderen 2013, sommigen met kinderen zowel in Haïti als de Dominicaanse Republiek, maar hun Spaans is zeer beperkt. Vandaar reden we naar Soni, restaurant Boca Chica, een mooie locatie op het strand, pal aan zee. Eerst een stuk ondiep, rustig, helder zeewater, terwijl in de verte hogere golven beuken. Een mooie plaats, maar met een moeilijke rand: veel oudere Europeaanse mannen komen naar Boca Chica voor een jonge vrouw. 's Middags hadden we een gesprek met familieleden van gevangenen. Veel bekende gezichten van vorig jaar juli. Sindsdien hebben ze een bezoek gebracht aan de gevangenis La Victoria. Voor sommigen was het voor het eerst in 8 jaar dat ze die dag samen konden eten als familie. De bezoeken waren erg positief. Een van de gezinnen is helemaal naar Barahona gereisd om hun man en vader te bezoeken. Sommigen van de kinderen hadden hun vader in geen 2,5 jaar gezien. Een meisje van een jaar of vijf, zes kwam mee met haar oma van moederskant. Haar vader erkent haar niet en haar moeder zit in Turkije in de gevangenis voor 8 jaar wegens drugsgebruik. In La Victoria mag men slechts eenmaal per maand op bezoek komen, op een zondag. Die dag staat er een rij van een kilometer lang om naar binnen te kunnen. De kinderen hebben dromen om dokter, verpleegkundige, of marketing manager te worden, anders dan de jeugd van Santa Lucia, die in winkels of als huishoudelijke hulp willen werken, zolang het maar geen suikerrietindustrie is. We bleven met z'n drieën over; Martín, Laura en ik. Samen reden we naar Juan Dolio, waar we incheckten bij Playa Esmeralda, dezelfde plaats waar we in 2013 onze team vergadering hadden. We troffen het met kamers met zicht op het zwembad en zee, naast elkaar, elk met terrasdeuren waardoor we konden buurten bij mekaar en bij het zwembad. Eventjes rust voor het vertrek van Martín en Laura, na drie weken van veel reizen en veel indrukken. Voor het eerst drie weken lang met m'n leidinggevende doorgebracht. Ook voor zijn vrouw was het een heel interessante tijd, hoewel ook zeer intensief, en een manier om het werk van haar man beter te begrijpen. We hebben een goede tijd gehad met elkaar. Ik zette het bureau in de slaapkamer zo neer dat ik zicht had op zee. Zo kon ik in ieder geval werken met mooi uitzicht... Voor me lag een week van schrijven aan een tweejaren plan dat we moesten indienen bij een potentiële donateur. Tegen de avond het water in. Er is een barrière van rotsen aangelegd in zee, zodat de hoge golven in de verte daarop slaan en het bij het strand rustiger water is en ondiep. Een mooie zonsondergang, tussen de palmbomen aan het gele zand. Het laatste weekend samen, twee nachten in Juan Dolio. De volgende middag nog even de zee in. Het water voelt er koeler aan dan in Haïti. Een laatste wandeling langs het strand, waar vele tafels en stoelen staan voor daggasten. Mooi om de vreugde en het plezier te zien, mensen genieten van wat hun land biedt. Een groep mensen speelde een spel, kinderen bouwden zandkastelen, jongeren smeerden zich in met zand om vervolgens af te spoelen in het water, ouders namen kinderen mee het water in. Vanuit Juan Dolio bracht ik Martín en Laura naar het vliegveld, aan de kustweg richting Santo Domingo, met wuivende palmbomen langs de blauwe zee. We hebben het goed gehad met elkaar en zeiden mekaar tevreden gedag. Toen was ik weer alleen en reed naar Santo Domingo. Voor mij volgde er nog een week in Santo Domingo. Ik checkte in bij het volgende hotel en maakte de balans op voor de maand januari: 15 slaapplaatsen in een maand tijd. Een eindje wandelen in de mooie binnenstad, met balkonnetjes en oude gebouwen. Er vertrok net een groot schip uit de haven. Veel mensen op de pleinen en aan de wandel, activiteiten. Mooi dat dat kan, zo anders dan Haïti en Port-au-Prince. Die hele week werkte ik op het kantoor van SSID. De eerste dagen werkten we hard aan het schrijven van een plan en opstellen voor een budget, om 130 huizen te bouwen in Ganthier, waarna alle gezinnen die in twee kampen woonden na de aardbeving een nieuw huis zullen hebben. Verder bestaat het programma uit landbouw en dieren (geiten, koeien, varkens, schapen), water, technische assistentie en training. Nadat we het plan en budget afgerond hadden en ingediend bij de potentiële donateur, konden we beginnen met een verslag over de huidige bouw van tien woningen in Ganthier en Boen. Geduld, doorzettingsvermogen, hard werken; zo komen we langzaam verder zegt mijn leidinggevende. Mijn collega was in dezelfde week in het Noordwesten, waar hij op zijn beurt geduld nodig had om met vier corporaties te werken aan financieel management. Zaterdag 6 februari hoopte ik eindelijk terug te keren naar Kenscoff, na vier weken op pad te zijn geweest. We werden echter gewaarschuwd voor politieke problemen in Haïti, aangezien president Martelly de volgende dag de macht zou moeten overdragen, maar door de uitgestelde verkiezingen was er niemand om de macht aan over te dragen. Een wandeling door Ciudad Colonial, even de gedachten verzetten. Een steegje met kleurige huizen en bomen die voor schaduw zorgen en veel elektriciteitslijnen aan de palen, mooie, paarse, groene en roze gebouwen met balkonnetjes en bloemen, langs de kathedraal en Parque Colon. Vele balkonnetjes aan gele en andere kleuren huizen. Een schip in het water, kanonnen voor de kantelen. Roze en paarse bloemen, standbeeld, huis van Columbus. Straten met trappen naar roze en groene huizen, de kerk Mercedes, nog meer rode, roze, gele, groene, paarse huizen en balkonnen, Parque Independencia, het Nationaal Paleis, een indrukwekkend, groot, crème/geel gebouw met een koepel. Het is een mooie stad en ze zijn goed bezig met opknapwerk van de oude gebouwen. Samen met een predikant en voorzitter van de Lutheraanse kerken in Haïti verliet ik Santo Domingo, ons opnieuw verwonderend over het ongalante gedrag van Dominicanen die absoluut weigeren mensen ertussen te laten en ook weinig zin hebben om voor een rood verkeerslicht te stoppen. Interessante gesprekken onderweg, maar verder een moeizame reis. In Baní stopten we om een voor- en achterwiel om te wisselen, omdat de voorband problemen heeft en achter minder problemen zou veroorzaken. Na het omwisselen van de band begon het stuur echter nog harder te schudden, dus moesten we vaart minderen. Tijdens een lunchstop had ik internetbereik en kwam er een bericht binnen met de mededeling dat mijn collega Rony zich in een lastige situatie bevond. Hij was onderweg van het Noordwesten terug naar Port-au-Prince en in Arcahaie terechtgekomen bij een brandend politiebureau, een brandend busje en brandende autobanden. Bezorgd over mijn collega en niet wetend wat onszelf nog te wachten stond, reden we verder. Voorbij Azua kwamen we in een grote menigte terecht, veel mensen op de been, rijen mensen aan beide kanten van de weg, met vlaggen zwaaiend, eerst geel/paars, later andere kleuren. Zulke luid knallende muziek uit boxen dat het door de hele auto dreunde. Wat bleek: president Danilo Medina was op verkiezingscampagne. In de Dominicaanse Republiek zijn in mei verkiezingen en in tegenstelling tot Haïti, is een president daar wel herverkiesbaar. Het was lastig door de menigte rijden en je weet nooit wat men doet in zo'n stemming. Het bleek niet bij dat ene dorp te blijven; de hele verdere route was het een probleem. Overal rijen mensen, drukte, menigte, auto's. Toen we eindelijk vrij baan hadden en gas konden geven, verscheen er plotseling een stoet auto's die midden op de weg reed. Ik gaf een ruk aan het stuur om de auto's te ontwijken, maar moest met 90 km per uur flink blijven sturen om de auto op de weg te houden en niet in de berm te belanden. Wat een rijstijl. Er volgden rijen auto's die de weg behandelden als eenrichtingsverkeer, zodat wij aan de kant stil moesten gaan staan. Een man op een motor die ons tegemoet kwam had zichzelf voor de helft paars en de helft geel geschilderd. Verderop kwamen we een auto tegen met een levensgrote leeuw op het dak. Toen verschenen alle kleuren van de regenboog: blauwe shirts, groene vlaggen, oranje vlaggen, geel, paars, zwart; alles voor president Danilo. De verdere route bleef het zo doorgaan. In een volgend dorp stonden we weer vast in verkeer en menigte, waarbij we uiteindelijk achteruit baan moesten maken en een alternatieve route zoeken. Ergens aan de kant van de weg brandde vuur en stonden mensen; een motor was in de fik gevlogen. In ieder geval konden we niet zeggen dat het een saaie, oninteressante reis was... Al met al duurde het zo een stuk langer voordat we eindelijk bij de grens waren. Collega Rony was inmiddels gelukkig veilig en wel thuisgekomen. We gingen door de Dominicaanse migratie, haalden de papieren voor het vertrek van de auto, reden de poort door en naar de Haïtiaanse politie, waar we op de heenreis papieren hadden afgegeven voor vertrek en nu kwamen melden dat we terugkwamen. De agent liep eens om de auto heen, constateerde 'de auto gaat naar huis, mevrouw gaat naar huis en neemt enkel wat huishoudelijke spullen mee'. Ik moest even nadenken en bedacht dat er een dweil en bezem en pannen en zo van mijn (mannelijke) passagier achterin lagen. Ik vroeg de agent hoe de situatie was, of de weg open was. Hij wendde zich tot mijn passagier en adviseerde ons binnendoor te rijden en vroeg hem mij de binnendoor route te wijzen. Toen zei hij dat we gauw verder moesten, voordat de poort dichtging. Standaard aannames: de huishoudelijke spullen zijn voor de vrouw en de man wijst de weg. Het was andersom: de huishoudelijke spullen waren voor de man en ik kende de binnendoorroute... Hoewel de Haïtiaanse migratie om 6 uur dichtgaat en het tien over half zes was, was het binnen al donker en de beambten waren al vertrokken. We vonden nog iemand, die ons gauw twee formulieren gaf en ons aanspoorde om snel snel te schrijven, de paspoorten stempelde en toen konden we verder. Net als de vorige keer op avond zagen we ook nu hoe handel wordt gedreven met de VN: de soldaten staan op de muur van hun basis en verkoopsters gooien kleren en schoenen over de muur, die worden gekeurd en betaald of teruggegooid. We hadden wat spullen bij ons die we naar kantoor moesten brengen. Mijn passagier moest lachen toen hij zag waar we naartoe gingen: ons huidige kantoor, waar we net zijn ingetrokken, is hetzelfde gebouw waar hij na 2010 zijn kantoor had. De wereld is klein... Vervolgens zette ik hem thuis af en nu was het aan mij de beurt om te lachen: hij blijkt pal naast twee ingenieurs te wonen die voorheen bij CWS werkten. Die keken raar op toen ik opeens bij ze voor de deur stond. De wereld wordt nog kleiner... Toen eindelijk naar huis. Poes leek blij me te zien. Een lange reis, lang weggeweest en een late thuiskomst. Toen wist ik nog niet dat ik een week later alweer terug zou zijn in Santo Domingo. [userId] => 139012 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4897735 [countryId] => 53 [pictureCount] => 200 [visitorCount] => 412 [author] => Margot de Greef [cityName] => San Pedro de Macorís [travelId] => 139012 [travelTitle] => Mijn eerste reis [travelTitleSlugified] => mijn-eerste-reis [dateDepart] => 2008-04-12 [dateReturn] => 0000-00-00 [showDate] => yes [goalId] => 9 [goalName] => Werken in het buitenland [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/123/027/595_640x480.jpg?r=0 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/139/012_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => akkerbouw-in-bateyes-in-de-dominicaanse-republiek ) [51] => stdClass Object ( [username] => margotdegreef [datePublication] => 2016-01-28 [title] => Met gasten op reis door Haïti [message] => Na twee weken rondreizen door Cuba ben ik nu drie weken op pad in Haïti en de Dominicaanse Republiek. Tussendoor slechts een week op kantoor, voornamelijk bezig met logistieke planning; hotelreserveringen en voorbereidingen op 3 weken bezoek van mijn leidinggevende en 2 weken bezoek van een donateur. In het weekend na grondige schoonmaak en handwas thuis (onder toeziend oog en het trouwe gezelschap van de poes), op verlaat kraambezoek bij onze kantoorgenoot Lydie die in november is bevallen van een zoon. Eveneens op bezoek bij mijn voormalige huisgenoten. Emmanuella was aan het leren lezen en schrijven. Zondag riep de dominee de gemeente op om 12 januari naar de kerk te komen, met een jutezak, zoals hier gewoon is voor gebed. 6 jaar na de aardbeving. KDRe heeft de afgelopen weken samen met KRCLJ in Lamontay een waterreservoir gebouwd van zo'n 95.000 liter opslagcapaciteit. Ironisch genoeg zorgde het gebrek aan water voor problemen. Het water voor de bouw van het reservoir moest van ver komen, een uur of 4 lopen. Maandag 11 januari reed ik naar Boen, om samen met een agronoom en ingenieur het programma van huizenbouw en landbouw te bezoeken dat we aldaar uitvoeren in samenwerking met SSID. Als eerste bezochten we een hardwerkend echtpaar dat zich in het zweet werkt om akkers vol bonen en maïs te planten. De grond is echter niet van hen, dus moeten ze 50% van de oogst afstaan aan de eigenaar. Hun 7 kinderen kunnen dit jaar niet naar school. Het huis van de familie werd verwoest tijdens de aardbeving. De kinderen werden verdeeld onder familieleden. Afgelopen jaar hebben ze een onderkomen gebouwd van takken, maar daar was het geld voor nodig dat gereserveerd was voor het onderwijs van de kinderen. De bonen op het land stonden er mooi bij, de zaden ontvangen van SSID. Een hardwerkende familie, maar een moeilijke situatie. Even verderop is een ander gezin met een bonenakker. Het water voor de planten wordt gekocht in een reservoir. De vrouw produceert zelf compost voor de akker. Er worden eveneens nieuwe huizen gebouwd; 5 in Boen en 5 in Ganthier. De muren stonden al en werden bepleisterd. Een echtpaar dat een persoonlijk tintje geeft aan de veranda woonde voor de aardbeving in Bwa Nef, maar hun huurhuis werd verwoest, waarna ze terugkeerden naar de familiegrond. Alle huizen worden gebouwd op eigen grond. Een ervan staat in La Hatte. Timmerlieden waren bezig met het dak; een houten raamwerk waarop de golfplaten worden bevestigd, de scherp afgetekende bergen op de achtergrond. Het grondwater is hier zo hoog, dat er geen latrine gegraven kan worden. In plaats daarvan wil SSID een compost latrine bouwen, maar dat stuit op weerstand van de mensen. Het is vaak erg lastig om mensen te overtuigen van het nut en belang van nieuwe of andere technieken. In Balan staan de bonen ook al op de akkers, wachtend op regen. De landbouwers nemen deel aan bijeenkomsten waar de agronoom kennis deelt, zoals het bereiden van natuurlijke insecticide. In Balan is eveneens een compoststapel aangelegd door diverse landbouwers samen. Een van hen heeft okra geplant op zijn land in plaats van bonen, een product dat minder water nodig heeft. Terug in Boen voegden we ons bij collega's die net uit Santo Domingo waren aangekomen; het SSID team plus mijn leidinggevende Martín en zijn vrouw Laura, die voor een periode van drie weken naar Haïti en de Dominicaanse Republiek zijn gekomen voor een week vakantie en twee weken werk. We reden langs kantoor en vervolgens bracht ik hen naar Furcy, in de bergen boven Kenscoff. Daar hebben ze de volgende dag genoten van het natuurschoon en watervallen. Twaalf januari, 6 jaar na de aardbeving, een dag door de overheid gedeclareerd als 'dag van overdenking en herdenking'. Eveneens de verjaardag van onze collega Roseline. Na een week op kantoor, begon de volgende reis. De afgelopen weken heb ik heel wat kilometers afgelegd. Aangezien Martín en Laura hun eerste week graag wat meer wilden zien van het land en de cultuur, nam ik ze woensdag 13 januari mee naar het Noorden. Ik haalde ze op uit Furcy. De nevel gaf de bergen weer in blauwe contouren. Motors kwamen me tegemoet met 5 kinderen voor- en achterop, onderweg naar school. Fantastische omgeving daar boven in de bergen. We reden eerst naar kantoor en vervolgens naar Service Chrétien d'Haïti, voor een gesprek met een aantal medewerkers daar. Toen vertrokken we naar Cap Haïtien, via Gonaïves. Er wordt aan de weg gewerkt in de bergen van Pilboro, tussen Gonaïves en Cap Haïtien. Het bergpad wordt verbreed, een groots werk. Het was helder, met mooi uitzicht. Verderop weer bewolkt, zoals gewoonlijk in deze bergen. De gasten vonden de route duidelijk mooi en ook voor mij blijft het een bijzondere omgeving. In Cap Haïtien werden we opgewacht door een trainer van Wozo, die voor ons een hotel had gereserveerd en ons de weg wees naar Bonnay Dugal, buiten de stad. We reden de stad door en langs zee, waar vissers met zaklampen in het water stonden om kleine visjes te vangen die worden verkocht aan derden die ze fokken en als grote vissen doorverkopen. Het hotel staat op een rustige plaats. Toen ik buiten bij het zwembad stond, met in de verte de donkere bergen, heette een vallende ster me welkom. Elke ochtend moet er als eerste heet water gezocht worden voor de 'mate' van mijn Argentijnse reisgenoten, een speciaal soort thee. Nadat dat de volgende ochtend geregeld was, reden we naar Milot, startplaats voor de wandeling naar het Citadel. Het was een glasheldere dag, met een strakblauwe lucht, waartegen het Citadel zich haarscherp aftekende. Het blijft een enorm indrukwekkend bouwwerk, het meest imposante van Haïti. Na de onafhankelijkheid gebouwd door Henry Christophe als verdedigingswerk, voor het geval de Fransen of anderen terug zouden keren. Zo goed gebouwd dat het aardbevingen heeft overleefd. Het cement gebruikt voor de bouw werd vermengd met mensenbloed. We liepen om het Citadel heen naar achteren, met een prachtig uitzicht op de bergen en rijen kogels en kanonnen. Binnen is het een stuk koeler tussen de dikke, stenen muren. Kanonnen in allerlei soorten en maten, van brons en ander materiaal, uit Engeland en Frankrijk, een zeldzame soort uit 1742, nog in ontzettend goede staat, zelfs nog op het oorspronkelijke houten draaistel bevestigd, dat voor de schietgaten heen en weer gereden werd. De opslag van munitie, de toiletten die nooit vol raken (een latrine maar dan niet in de grond gegraven, maar boven een afgrond), de prachtige vergezichten van dit defensiewerk rondom, met zicht op zee en de bergen in alle richtingen. Vanaf het Citadel werden boten neergeschoten en gezonken, als ze een vijandelijke vlag droegen. Sommige kanonnen werden in andere geplaatst die verhit werden om ze af te schieten, terwijl andere op houten onderstellen stonden voor de schietgaten en rondgedraaid werden om te richten. Bij vele openingen staan nog steeds de oude kanonnen. Boven op het Citadel daalde iemand heel eng van een verticale ladder met een touw om z'n middel de muur af. Het uitzicht van bovenaf, de kanonnen binnen voor de gaten, de officiersvertrekken, de tombe van Henry Christophe; Martín en Laura waren diep onder de indruk en zeer tevreden. Daar doen we het voor. We daalden af en bezochten Palais Sans Souci, waar Henry Christophe woonde met zijn vrouw, totdat ze ruzie kregen en zij een huis ernaast bouwde. Dat huis staat er niet meer, enkel nog een paar stukken muur. Wel een buste van een vrouw, een fontein, de trappen en de vertrekken van het paleis zelf. Eveneens een bijzonder mooie bezichtiging. Van Milot reden we terug naar Cap Haïtien, de stad door naar Labadie, waar de slechte weg ons langs het schitterende uitzicht leidde op strand, rotsen en zee, totdat we niet verder konden. De auto geparkeerd en een boot genomen naar Belly Beach, een klein, mooi strand in een groene omgeving, omringd door bergen, tegenover het dorp Labadie, met helder water waar we konden zwemmen en vis eten. Een paar dagen geleden las ik in het nieuws dat na onze komst drie cruiseschepen zijn geannuleerd in Labadie, wegens protesten van boten in het water. Terug in Cap Haïtien wandelden we het centrale plein rond, Notre Dame. Een mooi plein, omringd door sfeervolle, oude gebouwen; het stadhuis en andere overheidsgebouwen, een voormalige woning van Henry Christophe, nu in gebruik als universiteit, de kathedraal. Op het plein een standbeeld, kerstboom, speeltoestellen, bankjes. Heel mooi een netjes, de oude gebouwen keurig onderhouden. Cap Haïtien is een heel andere stad dan Port-au-Prince; een Franse bouwstijl, met grote, houten deuren in de smalle straten en vele balkonnetjes. We reden een ronde door de stad, het oude stadsdeel, langs de boulevard en toen terug naar het hotel. Daar vroeg ik 'labouyi' als avondeten, om Martín en Laura een zo divers mogelijk aanbod van de Haïtiaanse keuken te laten proeven. Deze labouyi was gemaakt van maïsbloem. We hadden het over toerisme en zagen in de buurt van Cap Haïtien vele busjes van het Ministerie van Toerisme, een initiatief om in dat deel van het land toerisme te promoten. De muggen hadden een goede nacht die nacht, zich uitlevend op mijn ledematen. 's Ochtends vertrokken we uit Cap Haïtien. We vonden een 'Croissant d'or' aan zee, waar broodjes en 'pate' verkocht werden en we konden ontbijten en natuurlijk weer een thermosfles met heet water vullen. Via een andere route dan op de heenreis keerden we terug naar Port-au-Prince, nu door de provincie Centre in plaats van Artibonite. We reden richting Milot en sloegen af naar Grand Rivière du Nord, direct een onverharde weg. Wederom een prachtige route en heel anders. Meer ronde bergen op deze route, hei, lichte kleuren, rivieren. Aangezien ik niet zo vaak in Centre kom (en bewegwijzering niet bestaat), vroeg ik bij elke afslag de weg. Van Grand Rivière du Nord reden we naar Dondon, een route vanwaar we een prachtig uitzicht hadden op de zijkant van het Citadel. Wat een bouwwerk, zo enorm en imposant. Zo kwamen we in St Raphael en vandaar werd de weg hobbelig met stenen en reden we door een vlakte, wat me niet bekend voorkwam. Meestal werkt de techniek van 'de weg vragen' goed, maar dit keer waren we dus de verkeerde kant uitgestuurd, wat me duidelijk werd toen we in Saint Michel de l'Atalaye terechtkwamen. We dachten dat er toch wel een andere route zou moeten zijn dan helemaal terug naar St Raphael, zagen een afslag en vroegen aan motor taxi chauffeurs of die weg naar Pignon en Hinche leidde. We sloegen af en belandden op een smal pad, wat meer gebruikt leek door motors en ezels, net breed genoeg voor een auto. Mijn reputatie dat je bij mij nooit weet wat er gaat gebeuren, maakt zich weer waar... Martín en Laura genoten echter van de omgeving en van deze alternatieve route. Er volgden meerdere afslagen en overal vroegen we de weg, totdat we uiteindelijk in Pignon uitkwamen, waar we langs meerdere 'kleren' fabriekjes reden, waar drank gestookt wordt van suikerriet. We hobbelden verder naar Hinche, het was weer prachtig mooi. In Hinche een maaltijd van witte rijst met bonensaus en kip en vervolgens naar Basen Zim, voorbij Papay. Basen Zim is veranderd sinds mijn vorige bezoek; er zit een hek voor en ik moest onderhandelen over de entreeprijs, waarna een stuk of 15 jongemannen en jongens met ons mee renden om onze gids te zijn. Ondanks herhaalde opmerkingen van onze kant dat we geen gids nodig hadden en enkel de waterval kwamen bekijken, werd er niet naar ons geluisterd. Ze lieten ons niet met rust en bleven maar doorpraten. Dat ontneemt voor mij alle plezier in deze anders schitterend mooie waterval, met een bijzondere, groen-blauwe kleur water. We liepen omhoog, langs een kleine grot voor ceremonies en een grotere waar water doorheen stroomt. Van boven af keken we uit op de waterval. Het werd een kort bezoek. Van Hinche ging het via geasfalteerde wegen naar Mirebalais en Port-au-Prince. Onderweg het stuwmeer, waar het water ontzettend laag stond. De mooie vergezichten op bergen en valleien, Morne Cabrit af met het meer aan de ene kant, de zee aan de andere en de stad aan de overkant. Ik keerde terug met twee tevreden mensen, positief over het bezoek aan Furcy, het indrukwekkende Citadel, en de diversiteit van de heen- en terugreis deze rit, alsook het culinaire aspect. Het viel ze op dat mensen continu volop bezig zijn met activiteiten. Ook voor mij was het een goed en mooi samenzijn, ongedwongen. Ik zette ze af bij een hotel in Pétion-Ville en reed naar huis, waar poes blij was me te zien. Gelijk m'n tas gepakt voor de volgende rit. Vrijdag terug, zaterdag weer op pad. Ik haalde Martín en Laura op bij het hotel en via Route de Frères reden we naar het kantoor, een route waar bijna altijd veel verkeer is, evenals veel voetgangers, kruiwagens, dieren en activiteiten met een markt aan de kant van de weg. Toen omhoog via Delmas, in Pétion-Ville langs Place Boyer, mooi opgeknapt met mozaïektegels, en Place Saint Pierre, tegenover de gelijknamige kerk. Het verkeer schoot voor geen meter op, dus konden we niet meer naar Champs de Mars, het stadscentrum. In plaats daarvan reden we Bourdon af en vandaar naar het vliegveld, waar we precies om 13:15 uur waren, het tijdstip waarop vier gasten van Foods Resource Bank (FRB) aan zouden moeten komen, een donateur van CWS. Het vliegtuig bleek echter twee uur vertraging te hebben en bovendien had een van de reizigers de aansluiting gemist. In plaats van vier, verschenen er dus drie reizigers. Inmiddels hadden mijn collega Rony en Cher Frère zich ook bij ons gevoegd, met een tweede auto. We wisten echter niet waar de vierde gast was. Uiteindelijk werd duidelijk dat ze pas maandag aan zou kunnen komen, dus vertrokken we zonder haar naar Marchand Dessalines. Foods Resource Bank is een interessante organisatie, nog vrij jong (15 jaar geleden opgericht), maar werkzaam in 35 landen, waar ze 60 programma's financieren. Het interessante is dat het 'boeren voor boeren' zijn. Boeren in Amerika stellen land beschikbaar om maïs of sojabonen te planten waarvan de opbrengst bestemd is voor FRB, of koeien waarvan de opbrengst van de melk naar FRB gaat. Het gezelschap bestond uit de contactpersoon van FRB voor Latijns Amerika en Caribisch gebied (Alex), twee personen die met een groep boeren maïs en sojabonen verbouwen voor FRB, plus een makelaar die nieuw is bij FRB en nadenkt over manieren om fondsen te werven. Het doel van zulke reizen is in de eerste plaats voor de afgevaardigde van FRB een monitoring bezoek om met eigen ogen te zien wat er gebeurt met hun financiële bijdrage en voor de overige reizigers een gelegenheid om zelf in gesprek te gaan met de boeren in Haïti en deze ervaringen en verhalen te kunnen delen bij terugkomst in Amerika, wat vaak helpt om meer fondsen te werven. Onderweg kregen we heel wat vragen; wat is dit, hoe werkt dat. Een prachtige zonsondergang bij La Gonave. Het eiland volledig zichtbaar, een ronde bol van de zon die een zo perfecte baan licht op de zee deed schijnen totdat de zon wegzakte achter het eiland. Welkom in Haïti... Zo kwamen we 's avonds aan in Marchand Dessalines, de voormalige hoofdstad van Haïti. Het bleek dat de reservering niet overgekomen was, dus moesten de kamers ter plekke gereed gemaakt worden, wat enige voeten in aarde had. We liepen naar restaurant Delicatesse aan het dorpsplein vlakbij het hotel, waar eerst geen geit beschikbaar was maar toen toch wel. Het was een herrie van jewelste en een drukte; heel het plein vol mensen, podiums opgericht. Wat bleek: daar stond Jovenel Moïse met een microfoon in z'n hand campagne te voeren, de nummer 1 kandidaat voor de presidentsverkiezingen. Hoe is het mogelijk, wat een aankomst in Haïti. Met die achtergrond was onze inleiding over de geschiedenis en huidige politieke situatie van Haïti wel heel treffend, met een extra allure door Jovenel Moïse door ons heen schreeuwend wat het gesprek bijna onmogelijk maakte. De volgende ochtend om zeven uur ontbijt. Ik had voor de eerste nacht een redelijk hotel uitgezocht, met mooi zwembad en vanaf het balkon uitzicht op diverse forten rondom. We reden langs het fort bij het water, gebouwd om de watertoevoer van de stad te beschermen en liepen vandaar naar Fort Décidé. Een mooi fort met uitzicht op Marchand Dessalines, de groene vlaktes met rijst, muziek omhoog sijpelend van een kerkdienst, vier forten op de tegenoverliggende helling, kanonnen in het goed bewaard gebleven fort. Om negen uur vertrokken we via Gonaïves langs de kust naar Ti Rivyè Glasi, waar we drie uur en een kwartier later aankwamen. De zaal zat vol keurig geklede mensen. We hebben een goed gesprek gehad. Ik vertaalde de hele week alle gesprekken en ontmoetingen en trad op als programmaleider, chauffeur en tolk. De leden van corporatie KPPG vertelden over de geschiedenis van de corporatie, de bakkerij, hun dorpswinkel, microkrediet, maar ook over de droogte, waterreservoirs gebouwd door Christian Aid Ministries, enz. De samenkomst begon met een prachtig gezongen lied. Dat raakt me iedere keer weer diep, wat een stemmen, zo vol en mooi. Alex vertelde wat over FRB, een organisatie die begon met twee Amerikaanse boeren die op televisie zagen dat er honger was in Afrika en besloten een deel van hun maïsoogst naar Afrika te verschepen. Toen het maïs daar echter op was, hadden de mensen nog steeds honger. Daarop bedachten ze dat het nuttiger zou zijn om de mensen training te geven en middelen om zelf hun akkers te verbouwen. Zo is FRB ontstaan. Een van de dames vertelde over haar groep van 10 mensen uit 4 kerken die op 10 hectare grond maïs en sojabonen verbouwen, met gesponsorde zaden, mest en machines. Ze liet foto's rondgaan en de reacties waren mooi om te zien. Grote verschillen; in Amerika wordt alles gedaan met machines en in Haïti alles met de hand. De makelaar zei enkel dat ze het licht van God helder zag schijnen op de gezichten van de aanwezigen, die daarop nog meer begonnen te glimmen. Voor hun kinderen zijn er weinig mogelijkheden, met weinig scholen in de buurt, weinig werk en een laag salaris. We bezochten het systeem van waterreservoirs, irrigatiesysteem en de groentes die daarmee verbouwd kunnen worden. De groentes worden echter aangevallen door rupsen, waarvoor natuurlijke insecticiden worden gemaakt en gebruikt. Nadat we waren voorzien van gebakken plantaan en kip, restte ons nog een lange rit. Een van de auto's keerde terug naar Port-au-Prince, om de verlate reiziger op te halen, terwijl de rest van ons doorreed naar Mole Saint Nicolas. Intussen kreeg ik bericht dat er 's nachts een indringer is geweest op kantoor, die de accu uit een daar geparkeerde auto heeft gestolen. Een groep ontvangen kost moeite en inspanning, veel uitleg, is vermoeiend, maar ook bevredigend als de gasten tevreden zijn en goed begrip tonen en er goede ontmoetingen zijn tussen Haïtianen en buitenlanders. Tegen vijven waren we in Mole Saint Nicolas, gelukkig nog bij licht zodat we de goudgele zonsondergang konden zien. Ze vonden het geweldig mooi. Daar doen we het voor. Mole Saint Nicolas is de meest noordwestelijk gelegen plaats in Haïti, slechts 80 km van Cuba verwijderd en eveneens de plaats waar Christopher Columbus voor het eerst aan land kwam op het eiland Hispaniola. De kamers staan pal aan het strand, bungalows vanwaar we de golven op het mooie zandstrand hoorden rollen. De gasten proefden Haïtiaans bier (Prestige) en er werd krab, vis en geit geserveerd. De zee werd inmiddels door het heldere maanlicht beschenen. De volgende ochtend was er een probleem met de watertoevoer. Er werden ons een aantal emmers water gebracht. Ik klopte bij de dames op de deur, die me allebei met open mond aankeken, zich afvragend hoe ze zich moesten douchen met een emmer water. Vervolgens kwam er iemand bij me om me te vragen waar ze nu naar de wc moest en hoe ze kon doorspoelen. Ik moest stiekem wel lachen en nam plaats aan een tafel voor de bungalow, met zicht op zee, waar vele vissersbootjes actief waren. Na een ontbijt van crêpes met chocola (zeer ongewoon), vertrokken we naar Corail. Het pad naar corporatie KABM is een doodlopend pad dat steil een helling opgaat, van de doorgaande weg af. Ga je hier tegenop, klonk het, toen ik aanstalten maakte om uit te stappen en de vierwielaandrijving in te schakelen. Enthousiaste kreten klonken van de achterbank terwijl ik gas gaf om tussen de struiken door het pad te beklimmen, totdat we bij KABM waren, waar we een gesprek met een groep leden voerden, die vertelden over de corporatie, het belang van de dorpswinkel en microkrediet. Ik hoorde ze voor het eerst vertellen dat de vrouwen die voorheen naar Port-au-Prince of Port-de-Paix reisden om producten in te kopen, onderweg soms werden verkracht. Ook werden ze regelmatig beroofd. Met de aanwezigheid van een winkel in hun eigen gemeenschap, is er geen reden meer voor zulke reizen. We bezochten een aantal akkers in de vruchtbare omgeving van Corail, waar van alles kan groeien, van koffie tot bananen en van bonen tot maïs. We kregen kokosmelk te drinken, waarna de kokosnoten met een machete werden opengehakt zodat we de kokos konden opeten. Over de groep was niks te klagen: ze vragen enkel 'wat is dit' als ze iets niet kennen en proeven het vervolgens zonder problemen en vonden alles even lekker. Vandaar reden we naar KRCLJ in Lamontay. Eerst naar de bakkerij, die gebouwd is met actieve deelname van de bewoners en voor de vrouwen betekent dat ze niet meer drie dagen onderweg zijn naar een andere bakkerij en voor een ieder dat er nu brood beschikbaar is in het dorp. De bakkers legden uit hoe ze het deeg kneden, rollen, het brood snijden en bakken in de oven gestookt met takken. Vervolgens spraken we een groep leden in het kantoor van de corporatie. Tijdens dit gesprek kwam Cher Frère weer terug uit Port-au-Prince, in gezelschap van de vierde en laatste gast, die wegens mist niet in Miami had kunnen landen en daardoor twee dagen vertraagd was. Eindelijk compleet. We liepen naar een aantal bonenakkers, die echter opnieuw verloren zijn gegaan doordat het alweer een aantal maanden niet heeft geregend. De maniok en suikerriet zijn beter bestand tegen droogte en groeien nog. Er werd prompt suikerriet voor ons afgehakt, dus iedereen liep op suikerriet te knagen (na het vragen van uitleg 'hoe eet ik dit'). We kregen warm, vers brood mee uit de bakkerij en reden naar Jean Rabel. Ook ik blijf genieten van het mooie uitzicht en de indrukwekkende omgeving van bergen, 'latanier' bomen, smalle wegen. Het is zo mooi dit land. Mooie mensen, mooie gemeenschap, mooi land, zei een van de bezoekers terecht. In Jean Rabel overnachtten we in een eenvoudig gastenverblijf. Vier gasten bleken geen handdoek bij zich te hebben. Aangezien er geen handdoeken in het gastenverblijf zijn, hebben we elk maar een extra laken gegeven om zich mee af te drogen. Als avondeten in een restaurant in het dorp stond er gebakken geit en kip op het menu, evenals labouyi gemaakt van plantanen. De volgende ochtend om kwart over zeven waren we weer op pad, met als bestemming Lacoma. Weer een andere smaak uit de Haïtiaanse keuken: gemalen maïs als ontbijt. Daarna een voorstelronde, waarna we gelijk vertrokken voor bezoeken, om te voorkomen dat we op het heetst van de dag onderweg waren. In Lacoma is het zowaar nog warmer dan elders en erg droog. Een van de bezoekers had er last van, met lage bloeddruk en hoofdpijn. Twee weken voor ons bezoek was er net een nieuw systeem aangelegd: een ronde, betonnen bak met water in het midden van een stuk grond, met daaromheen, in de rondte van het land, terrassen waar verschillende zaden geproduceerd worden of producten verbouwd: groente, maïs, bananen, etc. In Lacoma is eveneens een boomkwekerij waar fruit- en houtbomen worden geproduceerd. In Paul Atrel bezochten we een stuk land waar het verschil duidelijk is als men agro-ecologische technieken toepast (land afschermen, bodembescherming, planten van fruitbomen, etc.). Ondanks het weinige regenwater groeien de gewassen hier wel. Het nadeel is dat het meer tijd kost en meer werk is. Dinsdag is marktdag in Lacoma en de drie dames in het reisgezelschap wilden graag wat kopen op de markt, dus we baanden ons een weg langs verkopers van kleding, keukengerei, schoenen, rijst, vlees en andere voedselproducten totdat we bij de 'ezel parkeerplaats' stonden. Elk van de dames heeft een ezeltas gekocht, gemaakt van 'latanier'. We vervolgden ons bezoek bij een waterreservoir waarnaast aubergines groeiden en een ander waterreservoir waar de boomkwekerij verloren is gegaan, maar de aubergines en kool wel groeien. Er liepen ezels, schapen, geiten en kippen rond. Bij een volgend stuk land was het duidelijk wat voor verschil water maakt: de aubergines en uien stonden er goed bij. De eigenaar van deze grond had technische assistentie gevraagd aan de technici van ADRUH, met als resultaat mooie gewassen. Terug in Lacoma stond er een uitgebreid, divers maal klaar: rijst met bonen, sorghum met bonen, salade (rode biet, piepers, uien, tomaten), geitenvlees en verse vruchtensap. Na het eten verzamelden we ons weer onder de mangoboom, om ADRUH de gelegenheid te geven iets meer te vertellen over de organisatie, om na te spreken over de bezoeken, te spreken over onderwijs en gehandicapten, en te luisteren naar de verhalen van FRB. Pas tegen half vijf vertrokken we uit Lacoma. Onze gasten hielden het wel levendig, het leek alsof ze continu gespreksstof vonden, zonder een stilte. Wat een vragen en verhalen, vermakelijk. Een van de gasten was echter verdacht stil. Op een gegeven moment vroeg ik haar of ze wakker was. Toen zei ze dat ze zich niet goed voelde. We reden op een zandpad, berg op en af, bochten om, over hobbels en kuilen. Wagenziek dus. We stopten de auto en terwijl zij aan de kant van de weg stond te kokhalzen, ontving ik een telefoontje van World Relief, waar we donderdag en vrijdag verwacht werden. "We hebben een veiligheidsprobleem," werd me gezegd. Een van de twee presidentskandidaten die door zouden naar de tweede ronde komt uit Thiotte, de plaats waar wij naartoe moesten. De inwoners van Thiotte hadden besloten om de weg van en naar Thiotte te blokkeren, wat waarschijnlijk donderdag zou beginnen. We spraken af om de volgende dag te besluiten wat we zouden doen. Er liep veel anders dan gepland deze reis... Tegen achten waren we in Gros Morne, via Passe Catabois en Bassin Bleu en een hoop smalle, stoffige wegen die onze gasten deden afvragen of er soms een andere, betere weg was maar wij opzettelijk met hen over deze paden reden. Een van de Argentijnen vroeg me of er water was in het hotel. Ze voegde er zelf maar vast aan toe: "Zie je het verschil, maandag vroeg ik je of er warm water was en nu vraag ik enkel of er water is..." Nadat we in onze kamers waren geïnstalleerd, klonk er luid gehijg op de gang en vervolgens een bonk op onze deur. Mijn kamergenoot deed open en daar stond een van de Amerikaanse gasten buiten adem maar met een glimlach op haar gezicht voor de deur, bijna stikkend in een pil. Mijn leidinggevende kwam ook op het kabaal af en mijn kamergenoot (zelf nog aan het bijkomen van haar wagenziekte) schrok ervan. Het ging gelukkig algauw weer beter. Genoeg avonturen deze reis... Na een lawaaierige en korte nacht in Gros Morne, met radio en katholiek gezang en het oproepen voor de mis, vertrokken we om stipt 5 uur naar Pendu. Andere dagen, als we later vertrokken, was er telkens wel iemand te laat, maar nu stond iedereen zowaar om vijf uur klaar. Ook op dat vroege tijdstip vonden ze genoeg gespreksstof tijdens de autorit. Het bleek die nacht geregend te hebben en de weg was nat en glad. Ik volgde Cher Frère, die gedurig de weg over glibberde. Bovenop een helling wachtte ik totdat hij veilig beneden was, waarna hij onderaan wachtte totdat ik flink sturend voorzichtig hetzelfde gladde stuk afkwam. Modder verandert de rijstijl behoorlijk. Riviertjes door en de gladde wegen over; op deze manier duurde het langer en pas om half zeven waren we in Pendu en kon de klim beginnen. Het was in ieder geval licht tegen die tijd. Het miezerde nog steeds. Achter mekaar sprongen we alle negen van steen tot steen de rivier over en toen begon de wandeling. Algauw waren we hoog genoeg dat de camera's tevoorschijn kwamen en er verrukte kreten klonken. Het was nu weer een ander gezicht, met nevel boven de bergen. Elke keer lijkt het weer anders. We verdeelden in twee groepen; ik voorop met de 'snellere' wandelaars en de andere helft van de groep achter ons. Ze vonden het allemaal een heel bijzondere ervaring en een schitterend mooie omgeving. Dat is het ook. Het uitzicht blijft fantastisch, met nevel boven de bergen en webben grijs schitterend tussen de planten. Het pad was glibberig en glad door de regen en we slipten achter elkaar de helling op, zo nu en dan steun zoekend om niet te vallen. In het andere deel van de groep vonden wel een paar valpartijen plaats. Een van de leden van corporatie KAMM kwam ons tegemoet lopen en wees ons op de lappen grond van KAMM. Al zes jaar zijn ze nu bezig met bomen planten. Dat het letterlijk en figuurlijk vruchten afwerpt werd duidelijk uit een opmerking van mijn leidinggevende, voor wie het negen jaar geleden was dat hij naar Mayonbe kwam. "Er is nu veel meer begroeiing dan in mijn herinnering," zei hij. Dat kan kloppen! De boompjes groeien flink door. Op de akkers langs het pad zijn eveneens sjalot, uien en andere producten geplant. Eenmaal boven, anderhalf uur later, werden we voorzien van koffie, koeienmelk, brood en bananen. Heerlijke bananen zeiden de gasten, de lekkerste ooit geproefd. We verzamelden ons in de boomkwekerij naast het kantoor en daalden een helling af naar een ander stuk grond waar een ieder onder de indruk naar stond te kijken. Inderdaad een knap staaltje werk: rode bieten, uien, wortels, aubergines en andere zaden groeien hier, om vervolgens elders geplant te worden om te volgroeien. Vrouwen waren met machetes bezig om onkruid te wieden. De groentes, nieuw geïntroduceerd in de omgeving, zijn een welkome handel voor de vrouwen die ze van de corporatie kopen en op de markten verkopen. Uiteraard vormt het ook een kwalitatief belangrijke aanvulling op het eigen voedselgebruik. We vervolgden onze voettocht langs lesena bomen naar een voorbeeld van het bodembeschermingswerk dat wordt verricht; stenen barrières aangelegd in een ravijn om te voorkomen dat regenwater de grond meesleept. Mooi werk allemaal. Terug bij kantoor presenteerden twee vrouwen hun handelswaar; suikerrietkoeken en peper/rijst/olie. De eerste, een oudere vrouw, verkoopt haar koeken in het dorp, terwijl de laatste elke maandag en donderdag naar l'Estère reist om in te kopen en elke dinsdag en vrijdag naar Port-de-Paix om te verkopen. Harde werkers. Het bleef bewolkt en gedurig miezeren, maar tegelijk scheen de zon door de wolken. Dat leidde tot een wel heel bijzondere regenboog: niet in de lucht, maar laag in de bergen. De regen betekende ook dat een heleboel leerlingen niet op school verschenen, noch de leraren. Geen les dus die dag. Voordat we de terugtocht aanvingen, werden we voorzien van een maaltijd van yam, plantanen, salade, piepers en geit. Daarna daalden we al slippend en glijdend achter elkaar de berg weer af. De oudste van ons gezelschap kreeg ongevraagd steun van iemand uit Mayonbe. Eerst was ze afstandelijk en trok ze gedurig haar arm terug, maar naarmate we vorderden, zocht ze juist zijn steun en reikte naar zijn hand. Ik liep achter hen en zag het glimlachend aan. Geen woorden nodig tussen de Amerikaanse vrouw en de Haïtiaanse man, die hand in hand onderaan de berg kwamen. Om kwart voor twee stonden we allemaal weer beneden en kon de autorit naar Port-au-Prince beginnen. Er was veel verkeer in de stad, vooral omdat we nu niet via de kortste route binnen konden komen, gezien het late uur; het was al donker. Ondertussen had ik bericht gekregen dat de weg naar Thiotte pas zaterdag gesloten zou worden, dus we leken toch te kunnen reizen. 's Avonds kreeg ik echter weer een telefoontje van World Relief, die toch besloten de reis te annuleren, jammer genoeg. Dit omdat een deel van de groep demonstranten de weg donderdag wou blokkeren en een ander deel zaterdag, dus het verwachte compromis was vrijdag. De blokkade was bedoeld als steunbetuiging aan Jude Celestin en om te voorkomen dat de stembiljetten konden arriveren. De algemene opinie is namelijk dat de eerste presidentskandidaat (Jovenel Moïse) door fraude als eerste is geëindigd. De tweede kandidaat (Jude Celestin) weigerde daarom deel te nemen aan de tweede ronde. Om acht uur 's avonds waren we terug in Port-au-Prince, waar we de gasten naar hun gastenverblijf brachten. Toen ik een uur later thuis aan kwam rijden, zag ik de poes aan komen rennen om me binnen op te wachten en gelijk bij me op schoot te springen. Het was dus de bedoeling dat we de volgende dag gelijk weer zouden vertrekken, naar het Zuidoosten, maar de plannen waren weer gewijzigd. World Relief is een nieuwe partner van FRB in Haïti en we zouden hun werk met koffieboeren in Thiotte gaan bezoeken. In plaats daarvan kwamen we 's ochtends bijeen in het gastenverblijf om op die manier meer van elkaars werk te leren. World Relief werkt met een groep van zo'n 300 boeren, vooral aan technieken om de opbrengst van de koffieplanten te vergroten, bijvoorbeeld door ze regelmatig te snoeien, wat op veel weerstand stuitte totdat de resultaten duidelijk werden. 's Middags met z'n drieën naar een vergadering met SKDE en vervolgens naar het kantoor van World Relief voor een presentatie over hun werk in Thiotte. 's Avonds zette ik de gasten weer af bij het gastenverblijf, om voor een tweede nacht naar huis te gaan. De volgende ochtend weer om half zes op en naar het gastenverblijf. World Relief was ook weer van de partij. Als alternatief op Thiotte, besloten we om met z'n allen het programma van SSID in Ganthier en Boen te bezoeken. Toen we in Boen aankwamen, was het een hele commotie van mensen langs en op de weg. De monitor van SSID deed met tranen in haar ogen de deur van de opslagruimte open. Wat bleek: een meisje dat onderweg naar school was, haar uniform aan, was aangereden door een truck, die over haar hoofd ging. Op slag dood. Er ging menige rel van verdriet de lucht in en overal waar we liepen, werd gesproken over het ongeluk. Heel triest. De chauffeur was doorgereden. Enigszins begrijpelijk, zolang hij zich elders bij de politie meldt, omdat in zulke gevallen de omstanders soms de schuldige kunnen stenigen. We liepen naar het allereerste huis gebouwd in Boen, voor een stukje achtergrondinformatie over het programma, een bezoek aan het huis en een waterreservoir. Vlakbij zijn twee nieuwe huizen in aanbouw, bijna af; alleen het golfplaten dak ontbreekt nog en de muren zijn nog niet volledig bepleisterd. Het voor en na was hier duidelijk: naast het nieuwe huis staat de huidige woning opgetrokken uit golfplaat, zeildoek en takken. We wilden ook een huis met 3 slaapkamers bezoeken (de andere hebben 1 of 2), dus reden naar een vrouw genaamd Nerlande. Haar moeder stond ons enthousiast te woord: Nerlande was die ochtend net bevallen van een dochter, langs de kant van de weg onderweg naar de kliniek. Een dood en een geboorte, op een en dezelfde dag. Vandaar ging het naar het eierproductiecentrum in Balan, compost en akkerbouw. Daar zeiden wij de rest van de groep gedag, want onze wegen splitsten: de drie dames van FRB keerden de volgende dag terug naar Amerika, terwijl Alex, Martín, Laura en ik onze reis voortzetten naar de Dominicaanse Republiek. Aangezien we bericht hadden gekregen dat de weg naar Thiotte open was, wilden we toch die route nemen om vervolgens bij Anse-à-Pitres de grens over te steken. Het was een goede groep, met veel goede vragen en een heel open houding die ze in staat stelde om veel te leren en ervaren, zowel op historisch, cultuur en culinair als op ander gebied. Met z'n vieren vertrokken we naar Fonds Parisien. Een wc stop bij een restaurant, waar het toilet direct uitkijkt op de tafels in het restaurant (zonder deur). Gelukkig waren er geen gasten... Even later sloegen we het onverharde pad in naar Fond Verrettes. Ik kreeg een telefoontje dat men bezig was de weg te blokkeren. Een telefoontje naar een contactpersoon in Foret-des-Pins leerde ons dat de weg open was. Dus na even stilstaan, bellen en overleg toch maar verder. Erg ver kwamen we echter niet, totdat ons een auto tegemoetkwam die ons terugzwaaide. Verderop zagen we een taptap stilstaan. We reden tot daar toe en inderdaad, de eerste blokkade: de weg lag bezaaid met grote rotsblokken. Een motor taxichauffeur zei tegen ons: je moet terug, je kunt er niet langs. Een andere: je kunt zonder problemen verder. Een derde: als je onderhandelt, laten we je door. Dat kon nog een lange reis worden, als ik daar al moest beginnen met onderhandelen, zonder garantie dat we zouden kunnen aankomen en bovendien met een auto vol buitenlanders. Ik besloot dus om te draaien en alsnog via Malpasse te rijden. De grensovergang was zoals gewoonlijk, vooral met een privé auto, een akelige, frustrerende ervaring die je hoofdpijn bezorgt. De Haïtiaanse migratie door, de politiecontrole van Haïti voor de autopapieren van douane en de notaris die toestemming geven om met de auto de grens over te steken, toen bij een volgende poort nog een politiecontrole van paspoorten en autopapieren, een betaling aan de Dominicaanse kant voor een vage omschrijving, Dominicaanse migratie. Al vanaf de Haïtiaanse migratie volgden twee mannen ons om onze verzekering te regelen, met luide stemmen en heel opdringerig ons onder druk zettend. Gelukkig nam mijn leidinggevende het op zich om hen op afstand te houden en de autopapieren te regelen. Na nog een autoformulier, moest er nog verzekering geregeld worden in een heel klein, obscuur gebouwtje. Wederom was het mijn leidinggevende die naar binnen ging en de onderhandeling op zich nam. Ik had hem precies het bedrag gegeven dat ik de vorige keer had betaald. Uiteraard werd hem meer gevraagd. Na een hele tijd kwam hij naar buiten, met de verzekeringspapieren en zonder extra te betalen. Gelijk een lobbypunt: dat de grenssituatie verbeterd wordt. Veilig en wel de grens overgestoken naar de Dominicaanse Republiek, waar we onze rondreis voortzetten en inmiddels op onze vierde verblijfplaats zijn, maar daarover de volgende keer meer. [userId] => 139012 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4893839 [countryId] => 53 [pictureCount] => 196 [visitorCount] => 522 [author] => Margot de Greef [cityName] => San Pedro de Macorís [travelId] => 139012 [travelTitle] => Mijn eerste reis [travelTitleSlugified] => mijn-eerste-reis [dateDepart] => 2008-04-12 [dateReturn] => 0000-00-00 [showDate] => yes [goalId] => 9 [goalName] => Werken in het buitenland [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://cdn.easyapps.nl/pictures/000/000/000/122/964/942_640x480.jpg?r=0 [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/139/012_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => met-gasten-op-reis-door-hati ) [52] => stdClass Object ( [username] => bopwithberny [datePublication] => 2016-01-06 [title] => Oud en nieuw [message] => Wij zijn op dinsdag weer naar 'el campo' gegaan, omdat William hier nog wat dingen wilde doen. Eigenlijk wilde hij het cement op de parkeerplaats klaar hebben voor oud en nieuw, maar de anderen moesten werken zodat er niet genoeg mankracht was. In plaats daarvan heeft hij een stukje land schoongemaakt om daar de meegebrachte bloemzaadjesen groenten te laten ontkiemen. Verder heeft hij de cacti en bomen bijgesnoeid en nog wat lampen opgehangen. Op 30 december werd er een varken bezorgd. Deze werd in een klein hokje gestopt. Ik zei dat het te klein was, maar het was maar voor één nacht, omdat het de volgende dag geslacht zou worden. Dat varken kostte 4500 pesos, hetgeen overeenkomt met bijna 100 euro. Dit bedrag wordt door iedereen gezamelijk betaald, dus ook door ons. De volgende ochtend werd het naar een plek achter het huis gebracht en op een groot bananenblad gelegd. Er waren drie man voor nodig om hem daar te krijgen. William vertelde me dat hij niet kon kijken hoe het geslecht werd en had het touw dat om zijn nek zat vast om dat om een boom heen te houden zodat het varken niet alle kanten op kon lopen. Het werd door twee man, waaronder Ramon, de vader van William, op zijn rug gelegd en door de vierde man werd een mes in zijn hart gestoken. William vertelde me later dat dit de meest diervriendlijke manier van doden is, omdat het het snelste gaat. Zoals gewoonlijk vindt iedereen het vreemd dat ik er geen moeite mee heb om hiernaar te kijken. Ik weet niet of dat dat is omdat ik vegetariër ben, vrouw, niet gewend ben aan deze dingen of een andere reden. Maar ik heb hier nooit moeite mee gehad. Bovendien is dit diervriendelijker dan hoe het in het slachthuis in Nederland gaat. Daar nwordt het dier eerst geëlectocuteerd aan twee kanten van het hoofd en vervolgens wordt er een spies in de halsslagader gestoken. Vaak zijn de dieren nog deels bij bewustzijn. Verder hebben ze al veel stress gehad onderweg naar het slachthuis. Terwijl de dieren hier een veel beter leven hebben gehad alvorens geslacht te worden. Dus nee, ik heb hier geen moeite mee. Wat niet betekend dat ik het vlees wil eten. Na het doden van het varken werd het korte tijd met rust gelaten om het te laten bloeden. De hele ochtend stonden er al grote pannen met water op het vuur. Ik dacht dat het voor het eten was, maar dit was bedoeld om het varken te scheren. Het het water werd over het varken gegoten door Ramon en daarna door een ander geschoren, tot en met de poten aan toe. Ik vroeg waarom dat nodig was, omdat het mij leek dat het wel zou verbranden in het vuur. Maar dat blijkt niet zo te zijn. En niemand hier wil de haren eten, zoals Ramon mij vertelde. Ik vetelde Ramon dat ik eens (op wintersport) in Frankrijk was, waar varkenporten met haren erop geserveerd werden. Iedere Nederlander aan onze tafel gruwelde hiervan, behalve twee meisjes die het, net als de Fransen, een delicatesse vonden. Ramon begreep dit ook niet. Daarna zijn WIlliam en ik teruggereden naar Santiago. Zoals gewoonlijk was er weer iets mis met de auto die we van zijn broer Guzman geleend hebben. Hij had van iemand gehoord over een man die goed is met gas en die hebben we gezocht en gevonden. Hij heeft het gas gerepareerd en eindeljk stopt de auto niet meer zomaar en ook heeft hij meer kracht. Daarna zijn we eerst boodscahppen gan doen om mee te nemen (vooral voor mij omdat ik geen vlees eet) en daarna naar zijn zus Gisela gereden. WIlliam wilde zijn vlechtjes opnieuw laten invelechten en ik heb van de gelegenheid gebruik gemaakt om mijn nagels te laten lakken. Omdat hier voor nieuwjaar nieuwe kleding wordt gedragen en ik vlak voordat we weggingen een rok en jasje in bruintinten had gekocht, had WIlliam me gevraagd dit mee te nemen voor nieuwjaarsdag. Voor erbij had ik een lichtgroen bloesje meegenomen. Daarom heb ik de kleuren bruin en groen uitgezocht. Wilmi en Yanisel waren mee en samen hebben we een tekning uitgezocht. Wilmi heb ik het laatste woord laten hebben en hij heeft uiteindleijk gekozen voor een muzieksleutel en notenbalkje. Daana heb ik mijn wenkbrauwen nog laten doen. Ik dacht dat ze geëpileerd zouden worden, maar de kapster hier scheerde ze weg. Toen ik Gisela daar later naar vroeg vertelde ze me dat hier ook wel geëpileerd wordt. Weer terug bij Gisela heb ik even snel een bericht naar mijn moeder gestuurd en mijn whatsapp en mesenger gecheckt. Voor meer was geen tijd omdat we weer gingen, dit keer naar de casita. Daar hebben we snel wat dingen bij elkaar gezocht die we vergeten waren en daarna zijn we naar 'el campo'gereden om oud en nieuw met de familie te vieren. Ondertussen zat het varken aan het spit boven het vuur achter de buitenkeuken. De man die het varken gedood en gescoren had, zat erbij om het geregeld te draaien. Voor het spit wordt hier hout gebruikt dat aanwezig is. De man heeft er de hele dag en nacht bij gezeten. De vrouwen zorgen hier voor het eten. Een feest hier bestaat, net als in veel andere landen, uit veel eten, harde muziek en sommige mensen dansen. Zo goed als iedereen hier kan dansen, maar niet iedereen danst altijd. Het was een beetje onduidleijk wanneer het precies 12 uur was. Maar op een gegeven moment begon iedereen hier elkaar een gelukkig nieuwjaar te wensen. Er werden hiervoor drie zinnen cq. woorden gebruikt: ,,Un buen nuevo año", ,,Een gelukkig nieuwjaar", ,,Felicidades", wij zouden dit vertalen als ,,Gefeliciteerd", en die andere ben ik vergeten. Daarna zijn we met een aantal met de auto, zoals hier al snel de auto gebruikt wordt, een rondje gaan rijden. Op twee plaatsen zijn we langer gebleven. William had de guërra bij zich en was hier bijna de hele tijd op aan het spelen. Ondeertussen heb ik gedanst met zijn beide tweelingbroers. Omdat ik helemaal kapot gebten ben door een klein insect dat hier alleen in de bergen aanwezig is en juist overdag actief is, heb ik op mijn benen overal rrode plekken zitten en zijn de pijnlijk en opgezet. Dat dansen deed er niet veel goed aan en aan het einde van de nacht waren mijn benen erg pijnlijk. Ik wilde steedse zeggen dat ik niet meer wilde dansen, maar dansen is zo fijn om te doen. Hier wordt voornamelijk 'musica typica', bij ons meer bekend als 'merengue', gedanst. Ik heb dit nooit erg leuk gevonden, ook omdat ik het altijd erg saai gevonden heb; links-rechts-links-rechts (of andersom). Ondertussen ben ik er aan gewend geraakt en begin het zelfs steeds leuker te vinden om op te dansen. Op een gegeven moment zouden we vertrekken, we zaten zelfs al in de auto's, toen de andere broers kwamen. Ik was erg moe en had, zoals al eerder gezegd, zere benen, dus ik ben in de auto gebleven om een beetje te slapen, terwijl de anderen weer uitstapten en verder gingen feesten. Daarna zijn we naar een andere plek gereden, waarik verder ben gaan slapen. Op een gegeven moment kwam William vragen of ik naar huis wilde. Toen ik aangaf dat inderdaad te willen, gingen we tot mijn verrassing lopen. Hij zei dat het niet ver was, maar als k geweten had dat we maar 100 meter van het huis waren, was ik eerder alleen naar huis gelopen (als dat gemogen had). De volgende dag werd ik wakker van het geluid van gehak. Op dat moment besefte ik me niet dat het het geluid was van het varken dat in stukken gehakt werd. Toen ik opstond, stond er een grote pan in de keuken met stukken gebraden varken erin. Dat was dan ook tevens het ontbijt voor iedereen, behalve mij. In Santiago had ik 'sour cream' gekocht, wat nog het meeste lijkt op de kwark die wij kenne. Daarmee kan ik mijn favoriete ontbijt maken, bestaande uit verse fruit, 'kwark', muesli en honing. Als fruit eet hier hier bijna dagelijks 'lechoza', oftewel ... Daarnaast verkopen ze hier langs de weg veel ananas, bananen en mandarijnen. In de supermarkt verkopn ze ook ander fruit zoals kiwi's. Advocaat wordt hier ook veel gegeten, maar als groente en niet als fruit. Ze kijken mij altijd raar aan als ik het als ontbijt met mijn fruit eet. Geregeld krijg ik ook fruit aangeboden van de een en ander. Meestal hebben de mensen het dan bij hun zelf thuis aan de boom hangen en eten het toch niet op. De eerste keer dat ik dat hoorde, werd ik er gewoon verdrietig van dathet fruit dat bij ons zo duur is, hier gewoon ligt weg te rotten omdat niemand het eet. Ook wordt hier veel fruit geëxporteerd, voornamelijk fruit uit Constanza. Het moet dan namelijk wel aan bepaalde voorwaarden voldoen. In de ochtend kwamen er een aantal mensen uit Santiago aan, waaronder Samuel die in de 'casita' van William slaapt nu wij er niet zijn. Vooral nu William met mij is en zelfs in Nederland geweest is, denken veel mensen dat er iets te halen valt. Wij zijn met deze mensen, bestaande uit Samuel, een stel en nog een vrouw/vriendin van hen(?), drie broers van William, William en ik op zoek gegaan naar een rivier om in te baden. William en ik hadden als eerder geprobeerd een rivier te vinden om in te baden, maar alles is droog. Ook deze dag vonden we geen rivier om in te baden. Wel zijn we onderweg een paar keer gestopt om met de mensen daar te socializen en te dansen. Op een gegeven moment vertelde een man dat er een ambermijn was daar. We zijn daar op een gegeven moment met een heel stel heen gelopen. Guzman, waarmee ik al eerder het dichtsbijzijnde deel van de mijn bekeken had, vertelde dat er 7 mensen waren omgkomen daar. Later hoorde ik van William dat ook de eigenaar van de mijn omgekomen was. 's Avonds zijn we naar een feest in de buurt gegaan waar de band waar Chiki, de man van Gisela, in speelt, speelde. Deze band is hier erg populair en de mensen gingen helemaal uit hun dak. Iedereen ging staan, wat hier erg ongebruikelijk is, en stond te springen en schreeuwen. Uiteraard werd er ook veel gedanst. Ik had William gezegd dat ik niet veel wilde dansen omdat mijn benen pijn deden en hij mij vaak probeert te koppelen omdat hij weet dat ik graag dans en hij daar veel minder om geeft. Daardoor heb ik alleen met een broer van William gedanst. Ook Milagro, de vrouw van Moreno, en Moreno hebben veel gedanst. Toen de band afgelopen was, was het feest ook zo goed als afgelopen, hoewel er nog wel muziek gedraaid werd. De meeste mensen vertrokken echter. Ook wij zijn vertrokken om ergens anders verder te feesten. De volgende dag vertelde William me mijn rode broek aan te trekken terwijl hij met zijn broer weg ging om diens auto te laten repareren. Toen hij terug was, zijn we naar zijn familie gereden die hier in de buurt als een cluster bij elkaar woont. Nadat we daar een tijd doorgebracht hadden, reden we terug waarbij we zijn broers een aanverwanten tegenkwamner bij de rivier. William had Yanisel beloofd haar rijles te geven, hoewel Yanisel nog maar 12 jaar is. Op een open grasveld heeft hij dat gedaan. Hier wordt normaliter met een automaat gereden, wat in het begin gemakkelijker is dan een auto met versneliingen zoals bij ons. Ook de andere kinderen heeft hij laten rijden. Ik dag dat Frameli een beetje verdrietig keek en vroeg haar of ze ook wilde rijden. Ze zei van niet, maar ik had het gevoel dat ze dat wel wilde. Met haar 5 jaar is ze te klein om bij de pedalen te kunnen komen, dus ik vroeg William haar op schoot te nemen zodat ze in ieder geval kon sturen. Gelukkig begreep WIlliam gelijk wat ik bedoelde en Frameli had het duidleijk naar haar zin. De rest van de familie en vrienden waren ondertussen zand aan het scheppen in de rivier en ook William ging uitereerd helpen. Terug bij huis had Gisela ondertussen gekookt. Wij hadden tussen de middag bij defamilie gegeten. Ik vermoed dat dit het middageten was, maar ondertussen was het al eind van de middag geworden. Gisela zei dat we lang weggebleven waren. Na wat gegeten te hebben zijn we met Wilmi, het zoontje van William, en nog een van de kinderen, nog een stukje gaan rijden. Teruggekomen is William gaan rusten en in slaap gevallen. Ik had geen idee wat de bedoeling was voor deze zaterdagavond, toen Gisela mij vroeg of ik met hen mee wilde gaan. Ze gingen wel al bijna weg, zodat ik te weinig tijd had om me te wassen en make-up op te doen. Niet dat ik daar nou heel erg mee zit. Ik begreep niet helemaal wat de bedoeling was, maar liet het maar over me heen komen. Eigenlijk dacht ik dat we naar een feest gingen, maar we bleken naar dezelfde familie te gaan als waar William en ik die dag geweest waren. Ik heb daar bij een paar vrouwen gezeten, waarschijnlijk nichten van William, want iedereen hier is nicht of neef of daar het kind van. Toen ik wat ging rondkijken, bleek dat men pasta aan het koken was op open vuur. De pasta stond wel erg lang op het vuur, wat, toen er eindelijk gegeten werd, goed te proeven was. De pasta werd opgdiend met tomatensaus waar enkele groenten in verwerkt waren, en droog brood. Oké, ik weet het, ik ben een fijnproever cq. verwend. Op een gegeven moment kwamen een paar buren langs, te weten een (Dominicaanse) vrouw en haar Zwitserse man. Die vrouw sprak veel. Waarschijnlijk anticiperend op wat we over haar zouden denken vertelde ze onder andere dat ze niet gek is, intelligent is en niet arm. Ze heeft twee huizen, vertelde ze, een hier op het platteland en een in Santiago. Ze vertelde een kiosk te hebben omdat ze ervan houdt om met mensen om te gaan. Dat was wel duidelijk. Van Gisela hoorde ik de volgende dag dat ze geïnteresseerd wat in een van de broers, terwijl ze getrouwd is met die Zwitser. Ze zijn sinds 10 jaar samen en hebben 8 jaar in Zwitserland gewoond. Sinds anderhalf jaar woont zij weer op de DR, terwijl haar man daar is. Hij spreekt niet meer dan een paar woorden Spaans, wat ik niet begrijp. Als ik hem geweest was, had ik al lang in ieder geval basis Spaans geleerd. Waarschijnlijk omdat haar man nauwelijks Spaans spreekt, sprak die vrouw tegen mij alsof ik ook nauwelijks Spaans spreek, terwijl ik me ondertussen aardig kan redden. Ze zei dan dingen als: ,,Ik, man, samen, hier. Man, werk, Zwitseland.", in plaats van: ,,Mijn man en ik zijn nu samen hier", en ,,Mijn man werkt in Zwisterland." Vandaag zijn de mannen al vroeg begonnen met cement te leggen op het pad en de vrouwen met koken voor de hele meute. Behalve de broers en familie zijn er ook een paar vrienden gekomen om te helpen, waarvan er enkele ervaring hebben met huizen bouwen en cement. Ook dat gaat hier anders dan in Nederland. Het zand dat gisteren uit de rivier geschept is, wordt vermengd met cement dat van de week geleverd is en met water. Dit gebeurd op het pad, want een cementwagen hebben ze alleen in de boofdstad (dat is met verteld althans). Dat wordt vervolgens in een kruiwagen geschept om te vervoeren en daarna op het te maken pad. Daarna wordt het gladgestreken met een plank en speciale schep die ik Nederland ook wel gezien heb, maar waarvan ik niet weet hoe die genoemd wordt. Vervolgens wordt er weer cement overheen gestrooid. Over het cement dat vanmorgen gelegd is, kan nu tegen het eind van de middag overheen gelopen worden. Morgen kan er overheen gelopen worden en aan het eind van de dag is het voldoende uitgehard zodat de auto's erop geparkeerd kunnen worden. 6 december is het 'Diá de los Reyes' oftewel Driekoningen (?). WIlliam had mij gevraagd om in ieder geval tot daarna te blijven, daarom vlieg ik de zevende terug. Nu verteld hij me dat het morgen gevierd wordt, omdat het midden in de week valt en de regering daarom besloten heeft het op maandag te vieren. Eigenlijk zouden we vandaag terug naar Santiago rijden, maar William vroeg me of ik per se vandaag terug wil en dat is niet zo. De voornaamste redenen voor mij om terug te gaan naar Santiago zijn de steekinsecten. Vandaag had ik een blood topje aan en blijk ik ook op de rug gestoken te zijn. Het plan is om met zijn allen naar het strand te gaan. Ik weet dat de kinderen graag naar het strand willen, omdat ze me dat van de week verteld hebben. Maar hun ouders zijn, voor zover ik weet, van plan om vandaag naar Santiago te gaan. Ik weet niet of ze moeten werken of toch langer kunnen blijven. [userId] => 51224 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4889905 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 3797 [author] => Bernadette [cityName] => Altamira [travelId] => 498903 [travelTitle] => Het leven op de Dominicaanse Republiek [travelTitleSlugified] => het-leven-op-de-dominicaanse-republiek [dateDepart] => 2015-12-13 [dateReturn] => 2016-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 99 [goalName] => Iets anders... [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,altamira [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/051/224_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => oud-en-nieuw ) [53] => stdClass Object ( [username] => bopwithberny [datePublication] => 2016-01-06 [title] => Paseando [message] => Normaliter is hier stromend water wat hier uit de grond komt en veilig te drinken is. Alleen was er iets kapot wat betekende dat het water uit tonnen gebruikt moest worden. Daardoor moest er ook zuinig omgegaan worden met water wat onder andere betekende dat er niet schoongemaakt kon worden, terwijl alles juist heel vies was door de regen. Gelukkig werkt alles vandaag weer, zodat Gisela en Milly vanmorigen schoongemaakt hebben. De vrendin van zijn vader waste af, waarbij ze een sop gebruikt en onder de kraan afspoelt. In mijn ogen is dit verspilling van water, maar hier maakt het volgens mij niet uit hoeveel je gebruikt. Ik geloof dat je niet hoeft te betalen en het komt uit de grond en hoeft niet gereingd te worden. Maar gisteren was er nog geen stromend water en het water in de tonnen was op. Dus William ging met Braulio, zijn neef, en nog twee jongere neefjes water halen. Omdat ik niets te doen had, vroeg hij mij ook mee te gaan. Wat ik niet wist, is dat het niet ver was en er water uit een bron gehaald wordt middels een waterpomp. Nu voel ik mij ook veiliger wat betreft het drinken van water hier. Hoewel het nog wel opgeslagen wordt in tonnen en ik dat ook niet echt hygienisch vindt. Gisteravond zijn we nog uitgeweest naar een gelegenheid in de buurt. Het is zo dichtbij dat we lopende gingen. Onderweg kwamen er twee jongens voorbij op paarden. PLotseling liep het ene paard achteruit. Gelukkig zijn mijn reflexen goed en kon ik opzij springen. Vroeger ging alles hier op paarden en ezels. De paarden hier zijn niet zo groot, ongeveer de hoogte van een ezel. Hoewel er niet veel meer gebruikt worden, de meesten verplaatsen zich tegenwoordig per motor of auto, zijn er nog wel enkelen die zich per paard verplaatsen. Tegenover waar we zaten, stond een paard met een gekleurd kleed. Ik probeerde mij voor te stellen hoe het vroeger was met uitgaan. Toen ik dat aan William vroeg, vertelde hij me dat hij een keer ergens was waar 500 paarden stonden. Er was toe ook nog geen electriciteit, dus er was alleen life muziek. Ik kan het me bijna niet voorstellen hoe het geweest is. Vandaag zijn de mannen verder gegaan met het maken van een parkeerruimte voor de auto's. De hele dag zijn er regenbuien. Eigenlijk moet ik wassen omdat ik geen schoon ondergoed meer heb, maar als ik was, kan ik niets droog krijgen. Vandaag heeft de vrouw van Williams vader gekookt en ik heb gekeken en alles opgeschreven. Gisela heeft een koolschotel voor me klaargemaakt die erg lekker is. Ook daarvan heb ik het recept opgeschreven. [userId] => 51224 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4889904 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 233 [author] => Bernadette [cityName] => Altamira [travelId] => 498903 [travelTitle] => Het leven op de Dominicaanse Republiek [travelTitleSlugified] => het-leven-op-de-dominicaanse-republiek [dateDepart] => 2015-12-13 [dateReturn] => 2016-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 99 [goalName] => Iets anders... [countryName] => Dominicaanse Republiek [countryIsoCode] => do [imageLink640x480] => https://loremflickr.com/g/640/480/dominicaanse-republiek,altamira [imageLink50x50] => https://cdn.easyapps.nl/users/000/000/000/000/051/224_50x50.jpg?r=0 [titleSlugified] => paseando ) [54] => stdClass Object ( [username] => bopwithberny [datePublication] => 2015-12-28 [title] => Verjaardag en kerst [message] => Voor mijn verjaardag zijn we naar een resort in Sosua gereden. William had beloofd dat we vroeg zouden vertrekken, maar tegen de tijd dat hij naar de sportschool geweest was en we nog wat dingen geregeld hadden, was het al middag. William is alleen naar binnen gegaan, omdat het voor de Dominicanen goedkoper is dan voor westerlingen, maar dat liedje ging helaas niet door zodat we toch het volle pond moesten betalen. Nadat we ingeboelt waren, is William gedag gaan zeggen op zijn werk en ben ik naar het strand gegaan. Toen ik naar de kamer wilde gaan om me te douchen, kwam William er net aan en zijn we samen bij een van de bars iets gaan drinken. Daarna ben ik me gaan douchen en is William naar een vriend gegaan. Toen hij terug kwam, hebben we eerst zijn vriend opgehaald en zijn we Sosua ingereden. Bij de woning van een tante van hem, kwam zijn nich plotseling vanuit het niets aanrennen. We hebben daar bij een colmado, een klein winkeltje, iets gedronken, wat hier heel normaal is. Daarna zijn we, samen met die vriend, naar een uitgaansgelegenheid gereden. In het begin draaiden ze veel bachata's en stond de muziek nog niet op vol volume. Maar naarmate het later werd, veranderde de muziekstijl meet trichting reggaetonachtige muziek en ging het volume steeds verder omhoog. Ik heb er altijd moeite mee als er veel lawaai is om goed te horen en daarom praat ik ook liever niet. Eerlijk gezegd had ik het dan niet zo naar mijn zin. Daarom zijn we vroeg weggegaan. We hebben nog even bij de disco in het resort gekeken, maar ook daar viel niet veel te beleven. Na een paar drankjes buiten, zijn we gaan slapen. De volgende dag zijn we eerst naar zijn werk gereden, zodat ook ik even gedag kon zeggen tegen zijn bazin en collega's. Zijn bazin is Duitse. Samen met haar echtgenoot hebben ze een meubelmakerij opgezet. Haar echtgenoot ging allerlei gelegenheden langs om de meubels aan de mensen te verkopen. Hij is echter overleden en zij doet dit niet, omdat dit voor vrouwen niet gebruikelijk is om zoiets te doen. Sindsdien gaan de zaken minder goed. Samen met zijn bazin heb ik een kop koffie gedronken. Ze vertelde me over de verschillen tussen de Dominicanen en westerlingen. Wij (westerlingen) zijn veel meer geneigd om te sparen voordat e iets kopen bijvoorbeeld. De Dominicanen kopen veel op afbetaling. Vaak komt er iets tussen, bijvoorbeeld een ziek familielid waarvoor de dokter, het ziekenhuis en de medicatie betaal moet worden, zodat ze de afbetaling niet meer kunnen betalen. Dan wordt het product, bijvoorbeeld de bank, teruggenomen voor het bedrijf en deze lijdt verlies. Daarom wil Yvonne geen meubels op afbetaling verkopen en verkoopt ze weinig aan Dominicanen. Ook moeten wij hier zorgen voor geld op de bank. Als een Dominicaan geld nodig heeft, dan springt de hele familie bij. Bij ons is dat niet gebruikelijk en daarom moet een westerling ook hier spaargeld achter de hand hebben. Nadat we bij Williams werk lang geweest waren, ben ik weer naar het strand gegaan en is hij weer vrienden gaan bezoeken. We moesten voor één uur uitgecheckt zijn, dus toen het ging regenen ben ik me gaan douchen. William kwam ondertussen ook terug. Omdat het buffet pas om half één startte zijn we eerst nog wat gaan drinken. Achteraf bleek dat we ook eerst hadden kunnen uitchecken en nog tot 3 uur mochten blijven. Echter, wij moesten weer op tijd naar Santiago om zijn broer op te halen die met ons mee zou rijden naar 'el campo' om daar de kerst te vieren. Toen we in Santiago bij 'la casita' aankwamen, was zijn broer er nog niet. Dus voordat we vertrokken duurde het nog wel even. En ik maar denken dat we haast hadden... In 'el campo' hadden Gisela, zijn zus, en de vriendin van zijn vader de hele dag staan koken. William en zijn broers gingen nog wat kerstverlichting en andere lampen ophangen. De vriendin van zijn vader was nog in de keuken bezig met het maken van yucca balletjes. Ze bood mij er een paar aan en omdat ik wel trek had, was ik hier erg blij mee. Ze samken heerlijk, dus ik heb gelijk gevraagd wat er in zit. En ik was niet de enige die er al van snoepte, klein tot groot deed mee. Kerst hier wordt met de hele familie gevierd. Gisela, alle 6 broers met vrouwen voor zover van toepassing en hun kinderen waren aanwezig. Ik heb niet geteld, maar denk dat het er zeker 20 zijn. Er werden twee tafels neergezet waar het eten op gezetwerd. Er was er rijst met juandoles, bietensalade, vlees, yucca snackballetjes, brood, een soort kroepoek van yucca, gekookte groentes voor mij en verder weet ik het niet meer. Gisela sprak een gebed uit, waarna iedereen kon opscheppen. William had ervoor gezorgd dat we op een stoel aan een tafel konden zitten. Niet iedereen kon dat, want er was maar één tafel om aan te eten en ook waren er niet genoeg stoelen. En ook wordt er hier veel gedronken. William had ervoor gezorgd dat er rosé voor mij was en ook droeg hij er zorg voor dat niet iedereen hiervan meedronk zodat het gelijk op zou zijn. De rest dronk rum of bier. Overigens wordt whiskey hier ook rum genoemd, maar dan wel hele goede. Aan het eind van mijn avond (ik ging als eerste slapen) gingen Gisela en Natalia, het tweejarige dochtertje van een van zijn tweelingbroers, dansen, wat Gisela niet vaak meer doet volgens William. De volgende dag regende het toen ik wakker werd en heeft er de hele dag met tussenpozen regen gevallen. William zei me gemakkelijke kleiding aan te trekken wegens de regen. De dag bestond voornamelijk uit het nuttigen van alcohol. Gisela en Miriam, een schoonzus van William, hebben het grootste deel van de dag afgewssen en voor eten gezorgd. Ik heb goed opgelet hoe Gisela het eten klaarmaakteen aantekeningen gemaakt zodat ik ook kan leren de Dominicaanse smaken aan mijn eten toe te voegen. Aan het eind van de middag kleed iedereen hier zich om en wordt er door de vrouwen make-up op gedaan, zelfs door Yanisel die nog maar 12 is (februari wordt ze 13). Als ik Yanisel vergelijk met mijn nichtje Melanie die al 13 is, dan is Yanisel veel volwassener. Ze ziet er volwassener uit, ook omdat ze meer geïntersseerd is in kleding en make-up, en gedraagd zich ook volwassener. Ook is ze veel behulpzamer. Kinderen wordt hier al jong geleerd om te helpen. Toen ik hier de eerste keer was, werd haar gezegd mijn lege kopje naar de keuken te brengen als ze dat niet uit zichzelf deed. Ondertussen helpt ze ook schoonmaken (afwassen, bezemen, dweilen, kleidng wassen en dergelijke). Ook kan ze al een paar dingen koken. Terwijl ik dit aan het schrijven ben, hoor ik haar zingen. Ze heeft een mooie stem en kent de teksten goed. Ik luister graag naar haar. Ze is de een na oudste van de meisjes hier, maar ik heb de indruk dat de anderen haar een beetje volgen. Nadat we ons omgekleed hadden, zijn we met een aantal uitgegaan en hebben we gedanst. Vandaag is de derde dag hier en tweede kerstdag. Vanmorgen nodigde Miriam me uit met haar mee te gaan. Ik wist niet goed waar we heen gingen; het bleek het huis te zijn waar ze opgegroeid is en waar nu Yumbo alleen woont. Yumbo is haar oom. Hij heeft altijd bij hen gewoond vertelde ze. Yumbo heb ik al leren kennen, toen ik hier voor het eerst was. Hij is altijd dronken en heeft een aparte manier van bewegen met zijn schouders overdreven naar achteren getrokken en zijn armen gestrekt. Hij danst erg graag, dus William zorgde ervoor dat ik met hem ging dansen. Alleen kan hij helemaal niet dansen. Dus daarna heb ik William gezegd dat hij dat niet meer aan mag bieden aan Yumbo. Toen we bij het huis aankwamen, had Yumbo volgens mij ook al gedronken. Miriam vertelde me dat het huis vroeger van hout was, maar in zo een slechte staat dat ze het vervangen hebben door een stenen huis. Het huis bestaat uit een woonkamer met open keuken en drie slaapkamers met een badcel. Aan de andere kant is de oude keuken met open vuur. Toen we daar stonden voelden we opeens een trilling, oftewel een lichte (aard)beving. Hoewel dit in Peru ook gebeurde toen ik er was, heb ik dat niet bewust meegemaakt, omdat ik sliep terwijl het gebeurde. Dus dit was voor mij de eerste keer dat ik bewust een beving meemaakte. Miriam legde uit dat het met de locatie te maken had. Vroeger was hier nog geen electriciteit en stromend water. Ze gebruikten gaslampen voor het licht. En koken gebeurde alleen op open vuur. (MIsschien heb ik dit al geschreven, dan sla je het maar over.) Ik probeer me voor te stellen hoe het leven toen was. Ik weet zeker dat er ook geen asfalt lag en van William weet ik dat er veel paarden gebruikt werden. Het leven hier was heel gezond als ik dat zo hoor. Er werd gezonder gekookt dan nu, zonder bewerkte producten. Er werd veel meer fruit gegeten of als sap gedronken. Nu ligt het fruit weg te rotten en wordt er veel frisdrank gedronken. Ik weet zeker dat er hard gewerkt werd, maar zonder stress. De belangrijkste landbouwproducten waren cacao en koffie. Overigens is hier momenteel een project dat ervoor zorgt dat de bewerking van cacao beter en hygienischer gebeurd. Ik heb hier de kippen tussen de cacaobonen zien lopen. Dat kun je niet echt aan het westen verkopen. Nadat we wat gegeten en gedronken hadden, met ik met de oudste zoon van Miriam terugereden. Miriam bleeft met haar jongste zoontjes achter om het huis schoon te maken (Yumbo maakt nooit schoon en wast niets af). Mriam heeft in totaal 4 kinderen. De derde wordt brujito (heksje) genoemd omdat toen zijn vader hem een keer een nummer vroeg voor de loterij, hij hiermee geld won. Onderweg kwamen we bij de rivier een pick-up tegen. Daar bleken William, twee broers en nog wat familieleden in en op te zitten. De kinderen zaten op het dak met de benen aan de achterkant. Zij waren onderweg om 'arena', zand op te halen bij de rivier. Ze begonnen de stenen op de pick-up te scheppen. Als de een moe was, nam de ander het over. Op een gegeven moment zag ik Guzman, zijn tweelingbroer, met een lege bierfles (van een liter) weglopen door de rivier. Ik vroeg me af wat hij ging doen. Toen ik alter weer keek, zag ik hem niet meer. Even later kwam hij terug met een volle fles. William vertelde dat er verderop een bron is waar de mensen vroeger veel gebruik van maakten. Er schijnen hier wel meer bronnen te zijn, waar geen gebruik van gemaakt wordt. Een van de kinderen werd wegegstuurd om een emmer te halen. Nadat de pick-up volgeladen was met 'arena' werd deze gebruikt om water over de stenen te gooien om deze schoon te spoelen. Deze lading werd teruggeregden naar de casa van zijn vader. William had bedacht dat er een ruimte gemaakt moet worden waar de auto's kunnen staan zonder dat het een modderboel wordt als het regent en hij heeft helemaal bedacht hoe dit moet. Ondertussen had Gisela weer gekookt en ging iedereen eten. Voor mij had ze groenten gekookt. Verder was er rijst met juandoles, salade en voor de anderen vlees. Na het eten zijn de mannen weer weggegaan en hebben nog twee nieuwe ladingen 'arena' opgehaald. Daarna zijn ze begonnen met grond weg te scheppen en de boel te egaliseren. Terwijl ik aan het schrijven ben is het donker geworden en zijn de mannen nog steeds bezig. Ook de vader van William, die ondertussen 74 is, helpt mee. 27-12-2015 Normaliter is hier stromend water wat hier uit de grond komt en veilig te drinken is. Alleen was er iets kapot wat betekende dat het water uit tonnen gebruikt moest worden. Daardoor moest er ook zuinig omgegaan worden met water wat onder andere betekende dat er niet schoongemaakt kon worden, terwijl alles juist heel vies was door de regen. Gelukkig werkt alles vandaag weer, zodat Gisela en Milly vanmorigen schoongemaakt hebben. De vrendin van zijn vader waste af, waarbij ze een sop gebruikt en onder de kraan afspoelt. In mijn ogen is dit verspilling van water, maar hier maakt het volgens mij niet uit hoeveel je gebruikt. Ik geloof dat je niet hoeft te betalen en het komt uit de grond en hoeft niet gereingd te worden. Maar gisteren was er nog geen stromend water en het water in de tonnen was op. Dus William ging met Braulio, zijn neef, en nog twee jongere neefjes water halen. Omdat ik niets te doen had, vroeg hij mij ook mee te gaan. Wat ik niet wist, is dat het niet ver was en er water uit een bron gehaald wordt middels een waterpomp. Nu voel ik mij ook veiliger wat betreft het drinken van water hier. Hoewel het nog wel opgeslagen wordt in tonnen en ik dat ook niet echt hygienisch vindt. Gisteravond zijn we nog uitgeweest naar een gelegenheid in de buurt. Het is zo dichtbij dat we lopende gingen. Onderweg kwamen er twee jongens voorbij op paarden. PLotseling liep het ene paard achteruit. Gelukkig zijn mijn reflexen goed en kon ik opzij springen. Vroeger ging alles hier op paarden en ezels. De paarden hier zijn niet zo groot, ongeveer de hoogte van een ezel. Hoewel er niet veel meer gebruikt worden, de meesten verplaatsen zich tegenwoordig per motor of auto, zijn er nog wel enkelen die zich per paard verplaatsen. Tegenover waar we zaten, stond een paard met een gekleurd kleed. Ik probeerde mij voor te stellen hoe het vroeger was met uitgaan. Toen ik dat aan William vroeg, vertelde hij me dat hij een keer ergens was waar 500 paarden stonden. Er was toe ook nog geen electriciteit, dus er was alleen life muziek. Ik kan het me bijna niet voorstellen hoe het geweest is. Vandaag zijn de mannen verder gegaan met het maken van een parkeerruimte voor de auto's. De hele dag zijn er regenbuien. Eigenlijk moet ik wassen omdat ik geen schoon ondergoed meer heb, maar als ik was, kan ik niets droog krijgen. Vandaag heeft de vrouw van WIlliams vader gekookt en ik heb gekeken en alles opgeschreven. Gisela heeft een koolschotel voor me klaargemaakt die erg lekker is. Ook daarvan heb ik het recept opgeschreven. [userId] => 51224 [photoRevision] => 0 [reportId] => 4888423 [countryId] => 53 [pictureCount] => 0 [visitorCount] => 365 [author] => Bernadette [cityName] => Altamira [travelId] => 498903 [travelTitle] => Het leven op de Dominicaanse Republiek [travelTitleSlugified] => het-leven-op-de-dominicaanse-republiek [dateDepart] => 2015-12-13 [dateReturn] => 2016-01-08 [showDate] => yes [goalId] => 99 [goalName] => Iets anders..